INummer 37.
Zondag 8 Mei 1910.
33° Jaarg
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
Gemeenteraadsvergadering.
ANTOON TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit DRIE bladen.
Uitgever:
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 8 maanden f0."5.
Franto per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan
Uitgever.
den
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
Advertkntiën 17 regels f 0.60daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven.,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abounement worden speciale zeer voordeelige contr&ctm
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
Een groote Figuur!
sDear Teddy» is dan ook bij ons
geweestMet ingenomenheid heeft de
gevierde Amerikaan kennis genomen van
ons land, het land zijner voorvaderen,
en diens bewoners. Een idee omtrent
de Hollanders is bij hem door dit bezoek
veranderd, n.l. dat de Nederlanders zich
wel losgemaakt hadden van het Napoleon
tische tijdvak.
Roosevelt meende, dat wii na den tijd
van 181018 niet meer dat zelfbewuste,
onafhankelijk voelende volk waren als
de geschiedenis vóór dien tijd ons
schildert. Hij is door zijn bezoek ten
onzen,t totaal van gedachte veranderd.
Hij acht ons kleine land hoog, omdat
er een volk huist met groote activiteit
en levenskracht, van beschaving en
energie. Ook de schoonheid van ons
land heeft hem in hooge mate bekoord
en niet minder de kunstschatten, hier
verzameld. Maar vooral hebben hem als
afstammeling van een oud-Hollandsch
geslacht en als democratisch voélend
man diep getroffen de spontane uiting
van geestdrift en sympathie, welke zijn
komst overal bij het volk, het common
people» heeft verwekt.
Dit alles is zeer vleiend voor ons en 't
doet ons zeer zeker genoegen, dat een
man als Roosevelt zoo over ons denkt.
Juist de woorden »een man als Roose
velt» onderstreepen we, wijl we meenen,
dat hij gerust iederen burger als voor
beeld kan worden voor oogen gesteld.
Ziedaar, een figuur, die nog niet door
de kronkelwegen der diplomatie en der
hooge politiek bedorven is. Ziedaar,
een kern-gezond denkend man, wars van
alle onoprechtheid, nog een als die
17e eeuwsche figuren, vol van »deege
deeglijkheid.» Onzerzijds kunnen ook wij
er trotsch op zijn, dat hij eigenlijk een
der onzen is Laten wij hem ons waardig
toouen
De vloek der „Halfwetenschap."
We kennen het leeke-dichtje van »De
Genestet
Geloof niet op gezag, mijnheer,
Onthoud dat wel terdege.
Geloof alleen wat ik u leer,
En spreek mij nimmer tegen.
Scherp heeft hier de leeke-dichter die
groote massa onzer tegenwoordigs z.g.
intellectueelen geteekend, die zich veel
te groot rekenen om te gelooven, maar
die gaarne volgen de leeraars, welker
halfwetenschap zij voor vast slikken en
dan met de stellingen en hypothesen
van deze half geleerden of gepopulari
seerde wetenschap schermen tegenover
de eenvoudige geloovige menschen, om
deze den nonsens van het bijbelsche
verhaal omtrent het ontstaan der roensch-
heid uit het domperige brein te
praten.
Het »Nieuws van den Dag» heeft in
een zeer lezenswaardig hoofdartikel deze
>mannekes» der half- of valsch- wetend
heid heel aardig aan de kaak gesteld.
En 't is goed, dat op het gevaarlijke
van die halfwetendheid, welke in onze
dagen maar al te vaak den driesten kop
op steekt, eens gewezen wordt. Immers
waar de geleerde een mogelijkheid
veronderstelt, daar doceert de waanwijze
wetenschap.» Vooral komt dit uit bij
het z.g. Darwinisme. Nog dezer dagen
schreef de eminente geleerde professor
Hubrecht in een Gids-artikel letterlijk
dat omtrent den eventueelen dierlijken
voorvader van den mensch niets positiefs
bekend is.
Niets positiefs bekendOch, wat, hoog
geleerde heer, ge weet er niets van. De
quasi wetenschappelijke wouldt-be-ge-
leerden, de halfwaan- en betweters, onze
z.g, intellectuellen weten het wel beter
Zij hebben gebroken met de oude
sontenkraam van godsdienst en moraal 1
De mensch komt van een aap en daar
mee uit I
Och, och, de onnoozelen. Staring
kende ze in zijn tijd ook al, toen hij
dichtte
De meester, in zijn wijsheid, gist,
De leerling, in zijn waan, beslist.
O n ge wen s ch te Vrijheid.
Wij zijn een vrij volk. Wij gaan zelfs
prat op onze vrijheden en zouden ons
slecht kunnen gewennen aan het keurslijf
van discipline, zooals dat eene naburige
natie kent. Nu zij dadelijk toegegeven, dat
een gepaste vrijheid een levensvoorwaar
de voor een natie is zonder deze ver
dort een volk, ja gaat het als een eigen
staatkundige eenheid verloren. Doch....
deze vrijheidslievendheid mag nooit ont
aarden in vrijheidsvergoding, die de
moeder is van bandeloosheid Welnu, in
enkele opzichten dreigt onze historische
volksdeugd in die verwante ondeugd over
te slaan- Zoo is b.v. onze jeugd vaak al te
vrij in haar uitingen op straat en wegen en
achten velen der ouderen het verkeerd,
dat de overheid de zedelijkheid van de
burgers tracht te reglementeeren en te
bevoogden. Culmineert de eerste vrij
heidsvergoding in den »Koning der
straat,* die geen vreemdeling ongemoeid
laat passeeren, de tweede is vrij typisch
geteekend in het geval, dat thans eerst, na
een jaar van verscholen bestaan, een ver
ordening wordt toegepast op het uitstallen
van onzedelijke prenten en drukwerken,
gelijk die in onze hoofdstad bestaat. Zou
werkelijk in het geheele jaar, waarin
bedoelde verordening in werking is, ze
nog niet overtreden zijn
Het Handelsblad meent, dat men wel
optimist moet zijn, om dit gelooven. Een
feit is, dat deze verordening op den
vuilhandel kalm door de uitvoerders en
handhavers der wet genegeerd is gewor
den.
De Amsterdamsche politie- en justitie-
autoriteiten hebben dus in deze slecht hun
plicht verstaan.
Gelukkig, dat er thans op een kente
ring ten goede gewezen kan worden.
Immers, met »Het Handelsblad* zeggen
we Bij het opzetten van de stelling,
dat de overheid de zedelijkheid van de
burgers niet heelt te reglementeeren en
te bevoogden, wordt eenvoudig vergeten,
dat juist bij hoogere ontwikkeling, bij
het verdere en inniger doordringen van
het werkelijk besef van een gevoel van
recht op vrijheid, op vrijheid van denken
en doen, men juist beginnen mag met
die vrijheden, die in de eerste plaats
vrijheid geven, om anderen te hinderen
of te benadeelen, te knotten.*
Bij de behandeling van het geval,
waarbij een boekhandelaar wegens het
uitstallen van onzedelijke prenten en
drukwerken tot hechtenisstraf werd ver
oordeeld, wees het O. M. er op, hoe
de inspecteur van Pro Juventute veel
verongelukte levens van de jongens die
hij zoo goed kende, aan den invloed
van de overal gecolporteerde en geex-
poseerde schand litteratuur toeschreef-
Waarlijk, de Amsterdamsche politie
verordening op dit punt helpende uit
voeren, behoeft men niet bevreesd te
zijn nutteloos werk te doen.»
En wij voegen er nog bijMen be
hoeft ook niet bevreesd te zijn dat
hierdoor iets verloren gaat van de veel
geroemde wijsheid van ons volk. Een
dergelijke vrijheid zou een ongeu enschte
vrijheid zijn, zou zijn een bandeloosheid,
die ons volk zou brengen aan den rand
van den zedelijken afgrond, die grijnzend
gaapt uit den poel van onzedelijkheid,
door dien vuilhandel en schandlitteratuur
te midden van ons volk opgeborreld.
Het werd hoog, hoog tijd, dat hiertegen
een dam werd opgeworpen.
Mogen dan ook spoedig Minister Ne-
lissen's zedelijkheidsontwerpen wet zijn
VLIJMEN/
(slot)
5. Voorstel van B. W. tot onbe
woonbaar verklaring van de woning der
kinderen Tamson C no. 9
Uit het advies der Gezondheidscom
missie blijkt dat de woning ongeschikt
is voor bewoning, ze is zeer vochtig,
het water dat van den dijk afloopt stroomt
het huisje binnen en de kap is geheel
versleten zoodat voor instorting daarvan
gevreesd mag worden. Bovendien ont
breekt drinkwater en een privaat.
Voorzitter, B W. zijn verplicht in
dien zoo'n advies inkomt een besluit tot
al of niet onbewoonbaarverklaring uit
te lokken.
Het huisje, eigendom van de kinderen
Tamson is op een nacht vrijwillig door
eene zekere Eekels betrokken, 't Is een
klein hutje, werkelijk onbewoonbaar.
Burg. en Weth. stellen voor om de
datum waarop hij de woning moet heb
ben verlaten, vast te stellen op uiterlijk
29 October, dat is over 6 maanden, juist
zoolang als de wet ons toestaat.
Boom. Krachtens rechterlijk bevel komt
het onder de hamer.
Voorzitter. Ja, 't is wel een eigenaardig
geval, 't Zal nu wel niet veel opbrengen.
De heer van Buul vraagt of de ge
meente geen last er mee zal krijgen.
De Voorzitter zegt hierop dat hij zelf
dan de menschen uit de woning moet
laten zetten.
De heer van Buul vreest dat zulke
menschen dan ten laste komen van het
armbestuur.
De Voorzitter zegt dat menschen die
9 a 10 gulden verdienen niet bij het
armbestuur behoeven aan te komen,
zeker niet als zij geen groot huishouden
hebben of wanneer hun kinderen groot
zijn.
Van Wordragen. Zou het niet goed
zijn als wij aan het Rijk subsidie aan
vragen en dan zelf woningen gaan
bouwen.
Voorzitter. U bedoelt zeker een ver-
eeniging in 't leven roepen. Dat plan
heb ik reeds zoolang in het hoofd hangen,
doch ik word van de uitvoering daar
van teruggehouden, omdat de particu
lieren nogal bouwen.
Van Buul. Woningen zijn er wel genoeg,
doch ze zijn te kostbaar. De menschen
moeten te veel huur opbrengen.
Voorzitter. Dat is een gevolg van de
hooge eischen der bouwverordening.
Hierna wordt het voorstel van B. W-
met algemeene stemmen aangenomen.
6. Voorstel van B W. tot splitsing
van het arrestantenlokaal
Voorzitter. Het komt herhaaldelijk
voor, dat het arrestantenlokaal 's nachts
dienst moet doen als hotel voor dak-
loozen. Komen er nu 2 dan moet men
ze in een hok plaatsen. Erger wordt het
echter indien 2 personen gevochten
hebben en opgeborgen moeten worden,
dan moet je ze bij elkaar in een locaal
zetten en dat is niet wenschelijk.
Zwaans. Dan kunnen ze het samen
maar uitvechten.
Voorzitter De kosten daarvan zijn
geraamd op f 40. Er moet een muur
tusschen worden opgetrokken, een deur
worden aangebracht en de brits kan
worden gesplitst, 't Zou voor mij een
groot gemak zijn, want men kan nu
dikwijls voor lastige gevallen komen te
staan.
Bij acclamatie wordt hierna het voor
stel van B. W aangenomen.
7. Voorstel van B. W- tot vernieu
wing der woningen aan den Venkant
bewoond door Strengers en Heuveling.
Voorzitter. De gemeente heeft daar
één huis staan, waarin 2 woningen zijn.
Het huis is eigendom van de gemeente,
doch het armbestuur heeft er de be
schikking over. 't Is eene woning gelegen
aan den Hoogen Maasdijk, nabij den
overweg. De woningen moeten worden
verbeterd, zoo kunnen ze niet langer
meer worden bewoond. Er is geen plee
aan het huis, het dak moet worden ver
nieuwd en de ramen moeten ook in een
goeden toestand worden gebracht. Alles
zal ongeveer f 250 kosten. Het armbe
stuur heeft altijd gezinnen waarvoor zij
huur moet betalen. Nu heeft het de be
schikking over die 2 woningen. Is dat
niet dan zou zulks voor het Armbestuur
weer gauw een uitgaaf worden van 80
a 100 gulden per jaar, ten eeuwigen dage
dus brengen die 250 gulden een goede
rente op. Bovendien zijn den laatsten
tijd 25 a 30 aanschrijvingen verzonden
voor verbetering van woningen en diende
de gemeente dus het voorbeeld te geven.
Van de Ven. Zijn er geregeld van
die menschen.
Voorzitter. In den regel zijn er zoo
een 7 a 8 te onderhouden. De andere
huisjes worden gehuurd voor, ik geloof,
75 cent per week o.a. die van de Wed.
Boom
Boom. 50 Cent per week.
Voorzitter, 't Is het beste dat wij de
woningen in orde laten brengen. Komt
het Armbestuur tekort, en dat zal zeker
zijn als het weer zoo'n uitgaaf ieder jaar
zou gaan krijgen, dan moeten wij het
toch bijleggen.
De Voorzitter zegt voorts nog dat
Heuveling thans, nu zijn kinderen allen
groot zijn huur zal moeten gaan betalen.
Hij beeft werk en zal ieder week 8 a 10
gulden verdienen. Wil hij geen huur
betalen dan moet hij er uit.
Van de Ven Kan dat kosteloos ge
beuren.
Voorzitter. Ik zal ze er wel uitzetten.
Van Buul vraagt of dat huisje waar
Hannes Overdijk woont ook kosteloos
wordt bewoond, waarop de Voorzitter
antwoordt dat dat huisje geen eigendom
meer is van de gemeente. Vroeger is
dat wel geweest, doch Overdijk heeft
het van de gemeente gekocht op afbe
taling met f 40 per jaar.
Hierna wordt het voorstel van B. en
W. met algemeene stemmen aangeno
men.
8. Wijziging begrooting 1910.
Eenige posten zijn overschreden zoo
dat af- en. overschrijving moet plaats
hebben De door B. en W- voorge
stelde af- en overschrijvingen worden na
toelichting van den Voorzitter goedge
keurd.
Voorzitter. Indertijd is gesproken om
eenige lokalen van de openbare school
te doen verbouwen in een veldwachters
woning. Alvorens daarvan teekening en
begrooting te laten maken, wenschte
ik eerst het gevoelen van den raad te
kennen, opdat geen onkosten en moei
ten voor niets worden gedaan.
Zwaans Hebt u zoo al eens begroot.
Voorzitter. De schoollokalen moeten
ook goed in orde worden gebracht, dat
zal ongeveer, in het ruwe zoo maar
geschat f200 kosten en de verbouwing
van twee lokalen in een veldwachters
woning f700. In een schoollokaal zou
dan een houten vloer en een raam moe
ten worden aangebracht. Daar kan dan
de cursus voor land- en tuinbouw in
worden gegeven en ook de lessen in de
nuttige handwerken.
Zwaans. Dan schiet er nog een lo
kaal over.
Voorzitter. Er zijn 4 lokalen. Een
blijft er voor de school» een wordt dan
ingericht voor de cursus in land- en
tuinbouw en de twee andere lokalen
worden dan ingericht voor een veld
wachterswoning.
Zwaans. Dan zal het een kleine
woning worden.
Voorzitter. Pardon, een groote
Van der Ven. Beter zou het zijn dat
wij ons eerst eens gingen overtuigen en
dan in een volgende vergadering een
besluit nemen, 't Gaat rn.i- niet aan om
te beslissen over iets waarvan men zoo
goed als niets weet.
Voorzitter- Heel gaarne. Indien de
heeren eerst eens gaan kijken is beter.
Mijnheer Van Hout zal zeker altijd
bereid zijn om u toegang te verleenen.
Van Buul. Indien er nu direct be
hoefte was aan woningen dan zou het
iets anders zijn. Maar er zijn er nu
genoeg disponibel. Er bestaat geen
behoefte aan woningen.
Voorzitter. De school staat nu toch
leeg en moeten wij toch onderhouden.
Bovendien is de wenschelijkheid te keu-
nen gegeven om de veldwachters zoo
wat op de verschillende punten van de
gemeente te laten wonen.
Van Buul- Kan zoo'n lokaal niet
worden ingericht voor een verkooplo
kaal.
Voorzitter. En om vergaderingen
van Boerenbond enz. in te houden Dat
zou ook wel ga~n, maar er wordt een
patronaatsgebouw gebouwd en dan zul
len die corporatiën daarin toch hun ver
gaderingen wel houden of anders doen
ze dit in de schoollocalen der zusters.
Bovendien is het altijd gemakkelijk als
men een veldwachterswoning heeft, vroe
ger had men daar altijd last mee- Ook
zou het voor de gemeente een voordeel
zijn daar de veldwachter nu f 80 ver
goeding krijgt voor huishuur.
Na nog eenige discussie wordt beslo
ten eene commissie te benoemen die een
onderzoek in stelt en in een volgende
vergadering rapport van hare bevindin
gen uitbrengt.
De Voorzitter. Benoemt hiervoor de
heeren Van derVen, Van Buul en Van
Wordragen.
De heer van Buul vraagt of voor men
schen zooals Stuppers die uit hun onbe
woonbaar verklaarde woning worden
gezet huishuur moet worden betaald-
Komt hij dan ten laste van de gemeente.
Voorzitter. Het armbestuur betaalt de
huur voor Stuppers, doch niet voor allen
die er uit gezet worden.
De heer van Buul merkt nog op, dat
hij gehoord heeft dat Stuppers op de
Meerheuvel werkt en maar 80 cent da
gelijks krijgt. Daarvan kan hij ook geen
huishuur betalen.
Voorzitter, 't Minste dat door ons
wordt gegeven is f 1.00-
Van Buul. Dat is te weinig. Men moet
een goed daggeld geven.
Voorzitter. Wij werken nu op 't oogen-
blik met den heer van Heesbeen samen
en geven aan goede werkkrachten nu
f 1.30 per dag.
Van Buul. Dat is te weinig voor zulke
werkkrachten.
Voorzitter. Als het wat verder is dan
geven wij f 1.40 per dag.
Van Oijen. Als wij er nog 50 willen
hebben, dan kunnen wij ze voor zoo'n
daggeld krijgen-
Voorzitter. Dagelijks komen er wel
4 a 5 vragen.
Van Buul zegt dat het eene werkver
schaffing is daarom moeten de jongelui,
die niet goed naar buiten kunnen, daar
geplaatst worden, maar niet allemaal
getrouwde lui-
Voorzitter. Ik vindt het juist uitstekend
dat de hoofden van gezinnen hier blijven
en niet naar Duitschland gaan. De com
missaris der koningin heeft bij zijn laatste
bezoek het Dag.Bestuur hierin ten zeerste
geprezen, en dacht ei ook zoo over.
Wat gebeurt er als de man steeds uit
huis is. De kinderen verwilderen van hun
vader en ook uit een oogpunt van zede
lijkheid is het niet wenschelijk. Waarom
behoef ik hier niet nader aan te duiden.
U begrijpt dat voldoende. Als zoo'n man
in Duitschland of waar ook f 12 verdient
dan wordt f 5.naar huis gezonden,
terwijl de f 7.— daar blijven, neen wij
zijn verplicht de gehuwde zooveel mo
gelijk hier te houden.
Hierna volgt nog eene discussie over
de vaststelling van het werkloon tusschen
de heer van Buul en enkele andere leden,
waarop de heer v. d. Ven opmerkt, dat
de heer van Buul een verkeerde opvat
ting van werkverschaffing schijnt te
hebben.
De heer van Oijen. Ik ben de oudste
van de raad en sinds 15 jaar wethouder,
doch ik heb het nog nooit zoo gehoord
als tegenwoordig. Al doen B &W-nog
zoo hun best dan is het nog telkens een
Waalvjjkstke en Laii^strantsehe Courant,