Nummer 47.
Zondag 12 Juni 1910
33° Jaaig
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
liiUüT
Een Sociaal Laboiatorium,
ANTOON TIELEN,
lit nummer bestaat
uit DRIE bladen
Ism al
LANDBOUW.
Uitgever:
LAAT UW ZEEP SUNLIGHT ZIJN'
De besliste zuiverheid,
van Sunlight
maakt ze voor
fijne kant en
fijn linnen dej
uitsluitend
betrouw»
bare Zeep.
:h,
Dit Blad verschijnt Woensdag— en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden f0."5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan
Uitgever.
den
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
Advertnntiën 17 regels f 0.60daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Adverteutiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2inaal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
I
JK.
;erij
eert
p.
P-
P.
P.
P-
J P-
P-
P.
P-
'M
zeer
i.
Een laboratorium is, zooals we weten,
een scheikundige werkplaats, waar weten
schappelijke proeven worden genomen.
Onder een sociaal laboratorium gelieve
men te verstaan een werkplaats hier een
land of een regeeringseenheid waarin
sociale proefnemingen plaats vinden,
m. a. w. waar alle mogelijke sociale
wetten worden ingevoerd, niet na in
in elke materie afzonderlijk rijpe ervarin
gen te hebben opgedaan maar meer als
nieuwe sociale voorzieningen welke in
de praktijk haar houdbaarheid nog moeten
bewijzen. Welnu, twee zulke laboratoria
zijn tol op heden bekend en wel een in
het oude Europa en een iu het jonge
Nieuw-Zeeland, jong in den zin van
moderne sociale cultuur-eenheid. In ons
oude Europa geniet het kleine Zwitserland
de eer van deze hyper-moderniteit, al
moet men hier eigenlijk meer spreken
van een politiek laboratorium. Immers,
het ultra- moderne van het z g. volks
referendum of volksstemming over door
het wetgevend lichaam aangenomen wets
ontwerpen ligt meer op politiek dan op
sociaal terrein.
Nu hebben die politieke en sociale
laboratoria deze twee eigenschappen met
hunne wetenschappelijke zustcrinrichtin-
gen gemeen, dat de proefnemingen niet
altijd even gelukkig uitvallen en ten
tweede, dat over hare practische waarde
zeer verschillend geoordeeld wordt,
terwijl zij anderzijds hierin wezenlijk van
echte laboratoria verschillen dat de meeste
proefnemingen, ook al vallen zij goed
uit, alleen practische waarde hebben
voor heur eigen omgeving, zoodat van
onveranderd overnemen door andere
landen geen sprake kan zijn. Niettemin
is het belangrijk, van de bereikte resul
taten kennis te nemen vooral als dit
vergelijkende met eigen toestanden ge
schiedt.
Welnu, te ditn einde willen wij een paar
artikelen wijden aan de arbeidswetgeving
in Nieuw-Zeeland. Deze studie is thans
zeker actueel te noemen, wijl ook wij
aan den vooravond staan van een periode
van sociale wetgeving en het altijd be
langrijk is te weten hoe vele zaken op
dit gebied in een land met een vooruit
strevend stelsel van sociale wetgeving
geregeld is.
We willen dan beginnen met wat we
wel zouden kunnen noemen, de kroon
op de geheele Nieuw-Zeelandsche ar
beidswetgeving, n.l. de wet op de arbitrage
in arbeidsgeschillen.
Kort weergegeven komt deze hierop
neer
Het doel der wet is arbeidsgeschillen
door rechterlijke uitspraak te doen be
slechten. Om dit doel te bereiken regelt
de wet het vakvereenigingswezen, het col
lectieve arbeidscontract en de arbitrage-
Het lidmaatschap eener vakvereeniging
wordt niet gebiedend voorgeschreven,
evenmin het sluiten van collectieve ar
beidscontracten en de arbitrages, toch
wordt door een samenstel van bepalingen
bijna elk geschil aan arbriUge onder
worpen.
Er wordt in de wet streng onderscheid
gemaakt tusschen vakvereenigingen van
werkgevers en werknemers, wat o. i.
zeer goed gezien is.
Reeds de vereeniging van 2 werk
gevers of 7 werknemers kunnen de wet
telijke erkenning van vakvereeniging
aanvragen. De Secretaris van Arbeid
schrijft te dien einde de verzoekers in
een register, nadat deze ambtenaar eerst
zorgvuldig de statuten heeft bestudeerd.
Bestaat echter binnen het industrieele
district der aanvragers reeds een vak
vereeniging, dan kan genoemde secretaris
de gegadigden daarheen verwijzen.
Zooals uit bovenstaande blijkt, is het
land in industrieele districten verdeeld,
een uitstekende maatregel, om een be
hoorlijk overzicht over 't geheel te hebben.
Volgens de sociale statistiek bestonden
op 31 December 1905 reeds 113 vak
vereenigingen van werkgevers met 3276
leden en 261 vakvereenigingen van
werknemers met 29869 leden.
Meerdere vakvereenigingen kunnen
zich tot een federatief verbond vereeni
gen, natuurlijk wederom weer van werk
gevers en werknemers. Men ziet, door
het alleen toestaan van federatief4 ver
eenigen, behoudt elke vakvereeniging
hare zelfstandigheid.
Het is te begrijpen dat de wet ook
moest voorzien in het z.g. uitsterven van
vakvereenigingen. Vandaar, dat de secre
taris van Arbeid ambtshalve tot schrapping
eener vereeniging, die practisch opge
houden heeft te bestaan, kan overgaan-
Ook kan onder verschillende voorwaarden
een vakvereeniging op eigen verzoek
geschrapt worden.
De vakvereeniging bezit rechtsper
soonlijkheid en kan in rechten van haar
leden de gelden invorderen, die zij vol
gens het reglement verschuldigd zijn,
ook kan ze landerijen, huizen enz. koopen
of pachten. Aan den minister van Arbeid
moet, op straffe van zware boete, elk
jaar opgave gedaan worden van bestuurs-
en gewone leden.
Collectieve arbeidscontracten kunnen
voor een bepaalden tijd, drie jaar niet
te boven gaande, gesloten worden tus
schen verenigingen van werkgevers en
werknemers. Deze overeenkomst blijft
van kracht, ook na verloop van den
termijn, waarvoor zij gesloten is, totdat
een nieuwe uitspraak van het Hof van
Arbitrage haar vervangt. Zij is in rechten
verbindend en haar handhaving kan van
het Hof van Arbitrage gevraagd worden.
Schending der overeenkomst staat gelijk
met schending van een uitspraak van
het Hof.
De wet is niet in alle gevallen bindend,
d.w.z. niet alle in arbeidsgeschillen schrijft
de wet arbitrage voor. Alleen door een
vakvereeniging, 't zij patroons of werk
lieden kan een geschil voor het Hof van
Arbitrage gebracht worden, welks uit
spraak voor alle vakvereenigingen en
ook niet-georganiseerde werkgevers en
werknemers in het vak bindend is.
Voor de uitspraak worden alle belang
hebbenden opgeroepen en zij kunnen
zich in het geding partij stellen. De be
palingen bewerken, dat, al geldt de wet
in beginsel alleen voor vakvereen gingen
feitelijk het Hof in alle geschillen uit
spraak kan doen en arbeidsverhoudingen
kan regelen.
In afwachting der uitspraak moet op
de oude voorwaarden worden doorge
werkt, staking of uitsluiting zijn streng
verboden, straffen met 100 pd- st. voor
een werkgever en 10 pd. st- voor een
werknemer zijn voor overtredingen in
deze niet zeldzaam.
Ziedaar de voornaamste bepalingen
van deze hoogst belangrijke sociale wet.
Ten slotte de vraag: Hoe heeft deze
wet in de praktijk gewerkt Het ant
woord is Gelijk over elke proef ver
schillend geoordeeld wordt, zoo ook
hier. Hoofdooizaak van deze verschei
denheid in beoordeeling is gewoonlijk
gebrek aan objectiviteit- Ieder ziet het
resultaat door zijn bril. Bovendien mag
niet vergeten worden dat de sociale
toestanden daar zoo geheel anders zijn
dan hierer is eene dunne bevolking
welke zich langzaam uitbreidt, het is
een nieuw land, er wordt een zeer be-
zonder protectionistische politiek gevolgd
er zijn allerlei kwesties van zwarten
en gelen arbeid, die wij elders niet
kennen, kortom, voor een sociaal labo
ratorium, om typisch-algemeene ver
schijnselen waar te nemen, is het veld
niet bijzonder geschikt
Vandaar, dat eene zegt: De wet op
de >gedwongen arbitrage4 heeft den
huisarbeid, het verderfelijke Sweating-
systeem, doen ophouden, terwijl andere
onderzoekers weer neen zeggen
Op de belangrijke vraag: »Heeft de
arbitrage wetgeving het loon verhoogd
is het antwoord wederom tweeërlei. Wel
erkent Kennedy een der laatste
schrijvers over dit onderwerp dat
de loonen misschien iets gauwer de
guns'ige toestanden volgen dan anders
het geval zou zijn. Ook worden geschil-
en vooi tkomend uit een eventueel ver
zet der werkgevers tegen de neiging tot
loonsverhooging, voorkomen. Doch de
groote proef is nog niet gekomen. Laten
de toestanden eens achteruitgaan, laten
dan de werkgevers eens komen met
loonsverlaging, dan eerst zal men kunnen
uitmaken of de arbeiders zich even
gemakkelijk bij de gedwongen arbitrage
zullen neerleggen. In elk geval is deze
wetgeving zoo belangrijk dat zij onze
volle aandacht verdient en zij wellicht,
gewijzigd naar onze toestanden, ook
ten onzent groot practisch nut ople
vert. Vast staat, dat op den duur iets
gevonden moet worden om al die sta
kingen en uitsluitingen te voorkomen.
\7T?'PQT h. (P der wei kzaamheden
J-jRÖlJilU ({er Kamer van Koop
handel en Fabrieken te WAAL WIJK,
betrefjende den toestand van den handel,
de nijverheid en de scheepvaart over het
jaar 1909.
SALADEROS MONTEVIDEO'S ZOMER
OSSEN.
Zullen deze noteeringen gehandhaafd
blijven
Door de ondervinding in den loop van dit
jnar reeds opgedaan, meeuen wij ook thans
deze vraag met een „ja" te moeten beant
woorden. Al bracht, gelijk wij reeds opmerkte,
November eenige kalmte op de markt. De
cember bracht geen daling, zoodat de markt
bij het einde des jaars zeer vast sloot voor
alle soorten. De kwaliteit der huiden was
over 't geheel goed te noemen, al werd ook
soms geklaagd over de conditie der door
stoomschepen aangevoerde huiden.
De aanvoeren der Prigorifiqoes of kunst
matig afgekoelde hniden waren weer bedui
dend hooger dan in 1908. De totale aanvoer
bedroeg 830318 stuks tegen 713916 stuks
in 1908. Amerika nam ook dezen aanvoer
zoo goed als geheel tot zich en aan prijzeu
als boven nader gespecificeerd.
Ook thans willen wij weder dit relaas
besluiten met een kort overzicht der slach
tingen te La Plata en Rio Grande op einde
Juli der drie laatste jaren.
Idem PARAGUA'S.
SALADEROS URUGUAY'S ZOMER-
KOEIEN.
Droge B. A. Gampos-ossen eu koeien,
waarvan de invoer 81646 stuks bedroeg
tegen 79183 in 1908, waren beduidenc
dnurder. De prijzen varieerden van 137
it 145 fr. tegen 120 it 128 fr. in 1908,
alzoo eene verhooging van 17 fr.
Suikerbieten op liebten grond.
„Ge wilt toch wel gelooven, dat ik ook
graag bieten zou verbouwen, evengoed als
de kleiboeren, als ik maar wat zwaardereu
grond had. Zooals de prijzen nu zijn, is het
geen kunst om f14 it f 15 te maken en
berekend tegen 16000 kg. maakt dat toch
ongeveer f 250. Het is een best gewas voor
den boer maar ik moest kleigrond hebben"
zoo sprak Peer, de wethouder, op de graan-
beurs.
„Wat, zwaardere grond," riep Teun de
burgemeester, „gij kunt op jou zand en bas.
terdgiond net zoo goed bieten verbouwen,
als ik op de klei, ten minste op jou goeden
grond, als je ze maar goed bemest en j- je
bieten maar goed behandelt".
Als Teun, de burgemeester, sprak, waren
alle hoeren op de graanbeurs stilzelfs Peer
die anders nogal eens het hoogste woord
voerde, zweeg en luisterde. \V ant 1 eun was
een van de grootste bietenverbouwers van de
streek en hij had er verstand van. Vooral
nn hij in de laats'en lijd zooveel met al die
landbouwkundigen omging en zelfs ook al
proefvelden aanlegde.
„Luister eens hier", zoo ging de burge
meester voort, „als jullie bieten wiit ver
bouwen op zand en bastaardgrond of zavel,
dan moet je beginnen met je grond zwaar
der te bemesten. De beste stalmest is niet
goed genoeg voor de suikerbieten. erder
moet je niet bang zijn om wat kunstmest
te koopen. Hoe meer je er op gooit, hoe
meer je er afhaalt. Wat is de kunstmest
voor de suikerbiet? Natuurlijk chilisalpeter
en superphosphaat, maar ook kali. ooral
op jullie gronden, moog je de kali niet ver
geten. ïu den wiuter moet je kaïniet op je
peeënland strooien, minstens 1000 K. G. op
den bunder.En als je dat in den winter
niet gedaan hebt, dan kun je datzelfde kai-
niet nu nog op het bietenland zaaien. Je kunt
het zelfs tusschen de bieten uitzaaien, als ze
al op rijen staan. Suikerbieten verslinden
kali. Ge kuut ze dus niet te veel kaïniet
geven* Mocht ge nu echter meenen, dat kaï
niet nu te laat is (ik verzeker je van niet,
maar ge behoeft me niet te gelooven) dan
den
Iets
ge«
k—
;eu
k—
nen
een
nen
n
niet
ond
het
;ijn
ree\
iter
de
ijke
alt.
18
n ik
van
idt.
18
een
ijke
een
ilbe
in
zon
De Echo van het Zuiden,
IVaalwijksclic en Langslraalsclie Courant,
i 19
726
kenu
27 4
ort-
0 a
kal-
ager
170.
cht.-
8 en
s le
Vt
imer
100
met
8,52
5,—
aver
uwe
170
iteno
280
180
140
220
90
12
ct
per
cha-
tak.
Handel in West-Indische Huiden,
meer in 't bijzonder La Plata-
tiuiden.
Iu ons vorig jaarverslag gaven wij reeds
als onze vaste overtaiging te kennen, dat
1909 zijn voorganger, iu betrekking tot
bovenstahnden handel, in meer dan eén op
zicht aanzienlijk overtreffen zou. De geschie
denis is daar om de juistheid onzer vroegere
beweriug te bevestigen. 1909 is een „unicum"
in de annalen van den huidenhaDdel. Sloot
bij het einde van 1908 de markt voor schier
alle soorten zeer vast, en met prijzen 20
tot 30 procent hooger dan einde 1907, reeds
in Januari, dus nog geen maand later, opende
zich het 'nieuwe jaar met vrij leyendigen
handel aan rijzende noteeringen. Die hausse
toe te schrijven aan den neringen stock op
de voornaamste marktplaatsen van het Lu-
ropeesch continent, gaat niet op, daar b. v.
de gezamenlijke voorraden op de markten
te Antwerpen en Havre 188358 stuks, tegen
153.553 op einde 1908 bedroegen. Een
defecit in de slachtingen te La Plata had
aan die hoogere Doteeringen al evenmin
schuld of deel, daar de slachtingen in ge
melde maand hel cijfer bereikten van 243000
stuks, tegen 1.18000 stuks op gelijk tijdstip
in het vorige jaar. De reden voor die op
gaande beweging is eenvoudig te zoeken in
het feit, dat de crisis in Amerika was uit
gewoed, de economische toestanden zich mits-
difcD herstelden in alle industrieën aldaar,
en de lederindustrie niet het minst, met
vernieuwden ijver begonnen te produceeren
Daarbij komt nog, wat wij hier herhaaldelijk
reeds vroeger uiteenzetten, dat het leder
steeds meer voor alle mogelijke doeleinden
benuttigd wordt, of, gelijk de heer Placide
Peltereau iu zijn uitvoerig en zaakrijk rap
port over de Lederindustrie, op de j.l. Pa-
rijsche wereldtentoonstelling in 1900 zoo
kernachtig zegt„La cuir est en tout et
partout."
Of de vermeerdering van den veestapel
al dan niet gelijken tred houdt mei de toe
nemende behoeften aan leder, blijft ter over
weging. De rijzing eenmaal begonnen, zou
ditmaal bestendig blijken, wijl overal weinig
keus was. Amerika echter was voortdurend
als kooper aan de markt, niet alleen te La
Plata zeWe, maar ook in Australië, Azië en
zelfs op het Europeesche continent. Intus-
schen kondeu de Europeesche looiers niet
besluiten het voorbeeld der Amerikanen te.
volgen. Zij hoopten nog altijd, dat de ab
normaal hooge markt weldra een gevoeligen
terugslag zou krijgen, weshalve zij slechts
kochten voor onmiddelijke behoeften in af
wachting van hetere tijden. Die betere tijden
kwamen niet, integendeel; toen de Veree-
nigde Staten in Juli de 15% inkomende
rechten op den invoer der grondstoffen, dus
ook op huiden, ophieven, begon er van
Amerikaanscbe zijde als een wilde jacht om
alle voorraden tot zich te trekken, zoodat
wat aan inkomende rechten gewonnen was,
besteed werd voor hoogeren inkoopsprijs. Nu
waren de looiers wel gedwongen ter markt
te gaan, doch daar de prima soorteD zeer
schaarsch en bespottelijk duur waren, veel
te duur althans om nog met eenige winst
te looien, betrokken zij meest secondaire of
nog mindere soorteu. Volgt men den loop
der noteeriogen van af Januari, dan lijkt
het of er een" wedstrijd gehouden wordt, zoo
kom» ieder volgende week met hoogere
marktprijzen voor den dag. Eerst in Nov.
kwam de markt eenigszins tot rust, daar
toen Amerika, dat onderhand genoegzaam
voorzien was, zijne inkoopen begon te staken.
Toch gingen in dezelfde maand nog 18U00
uieuwe Pray Bentos tegen 110 fr. van de
hand.
Vergelijken wij de aanvoeren van Hamburg,
Havre, Antwerpen en Liverpool met elkan
der dan blijken die respectievelijk te zijn
4.484000, 1 427200, 1.0231G2 en 346689
stuks. Hoewel dus Hamburg de kroon spant
was toch Autwerpen, althans voor ons land
de voornaamste markt en dit zal hoogst
waarschijnlijk wel zoo blijven, wijl zij in
korten tijd te bereiken is, en omdat de be
schrijving en sorteering der voorraden er zoo
uitmuntend en reeël is.
Invoer en verkoop mogen al hij die van
1908 iets achterstaan, dit feit is van weinig
beteekenis. Veeleer moet gezegd worden,
dat gezien den geweldigen stormloop van
Amerika, de Antwerpsche mar'U zich goed
heeft gehouden eu het vertrouwen in haar
ongeschokt is bewaard.
Van de 1023162 te Autwerpen aange
voerde huiden gingen, naar schatting circa
IOOOOQ stuks naar ons land en wel voor
het overgroote deel naar de Noord-brabant
sche leerlooierijen.
De bekende soorten als Urngay's, Casa
Blanca's en Montevideo's werden ook thans
weder betrokken, schoon in mindere hoeveel
heden, daar goedkoopere soorten meer in
aanmerking kwamen.
Hier volge wederom een opgave der no-
teeringen van enkele soorten
SALADEROS URUGAY'S ZOMEROSSEN.
Eind# December 1908. Einde December 1909.
20-25 K. G. fr. 82 a 86 fr. 10C a 110 hooger fr. 24.
25-32 K. G. fr. 81 a 8G fr. 106 a 110 hooger fr. 24.
32—40 K. G. fr. 79 a 8-1 fr. 103 a 108 hooger fr. 24.
1907 1908 1909
Buenos Aires
Rivieres
Montevideo's
Rio Grande
893600
370000
458000
1721600
671300
330500
425000
1426800
861100
368700
434000
1663800
De slachtingen in 1909 overtreffen alzoo
die van 1908 met 238000 stuks. Ook dit
jaar zullen die waarschijnli k niet beneden
die van 1909 blijven, daar zij einde Maart
reeds bedroegen 841000 stuks tegen 723000
op het correapondeerend tijdstip van verleden
jaar. Uit dit surplus der slachtingen alsmede
uit den grooteren voorraad te Antwerpen en
Ia/re op einde 1909 de conclusie te trekken,
dat eene daling der huiden voor de deur
staat, zou een gewaagd werk zijn. De huid
is een speculatie-artikel geworden cn Amerika
heheer8cht de markt, zoodat Europa slechts
navolgen kan, wat de groote maatschappijen
in de uieuwe wereld zullen voor doen. Om
zichtigheid, dfe echter geen besluiteloosheid
moet worden, zij koopers als verkoopers in
dit artikel aangeraden.
20-25 K. G. fr. 79 a 84 fr 102 a 107 hooger fr. 23.
25-32 K. G. fr. 78 a 84 fr. 102 a 10' hooger fr. 23.
32—40 K. G. fr, 75 a 81 fr. 99 a 105 hooger fr. 24.
20-25 K. G. fr. 75 a 80 fr. 95 a 100 hooger fr. 20.
25— 32 K. G. fr. 75 a 80 fr. 96 a 100 hooger fr, 20.
82-40 K. G. fr, 69 a 73 fr. 90 a 94 hooger fr. 21.
14-20 K. G. fr. 80 a 83 fr. 92 a 95 hooger fr. 12.
20-28 K. G. fr. 86 87 fr. 101 a 103 hooger fr. 16.