Nummer 51.
Zondag 26 Juni 1910.
33° Jaaig
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
paljas"
ANTOON TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit DRIE bladen
Uitgever:
FEUILLETON
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
Door uitsluitend Sunlight
Zeep te gebruiken blijft het
linnen en tafelgoed zoo wit
'als sneeuw.
Landbouw in Waalwijk en
Omstreken.
Waalwpsck en Langstraatsche Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag— en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden fü."5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden
Uitgever.
den
Advertbntiën 17 regels f 0.60daarboven 8 cent per regel, grooie
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden ümaal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
OEOnUIKS AANWIJZING ROND IEDER STUK.
\7T7P QT A fr der wei kzaamheden
V JiXtüiJflU fier Kamer van Kocp-
fiandel en Fabrieken te WAAL WIJK,
betrefjende den toestand van den handel,
de nijverheid en de scheepvaart over het
jaar igog.
Ook 1909 was voor den landbouw over
het geheel slechts een middelmatig jaar
daar door het natte en gure weder ge
durende den zomer en het najaar som
mige gewassen zoo 'goed als geheel
mislukten, terwijl andere het slechts tot
een matigen opbrengst konden brengen.
Het gras gat al een heel schraal be
schot, waardoor de hooiprijzen eene sinds
jaren ongekende hoogte bereikten. Be
steedde men verleden jaar voor hooi uit
den buitenpolder f 10,—tot f 16 50, voor
dat van den binnenpolder f 18,thans
in 1909 waren zij de helft duurder en
dus respectievelijk f 15,a f24,
en voor het zoozeer om zijne kwaliteit
gezochte hooi uit den binnenpolder
f 26,en nog meer.
Door gebrek aan en de hooge prijzen
van veevoeder werd veel vee aan zeer
lage prijzen verkocht. Verscheidene
landbouwers slachtten daarom zelf hun
runderen en verkochten het vleesch
tegen concurreerende prijzen aan de
burgers. Hierdoor hebben zij althans
niet zoo'n heel groot nadeel geleden.
De rogge, die op vele plaatsen elders
schraal gewassen was, gaf hier een goede
opbrengst, terwijl de kwaliteit mede te
loven viel; ook haver gaf reden tot
tevredenheid.
De aardappelen gaven een vrij ruimen
oogst.
In weerwil van het vele natte weder
voor en tijdens den oogsttijd, was de
kwaliteit goed.
De prijzen weken niet noemenswaardig
af van die in het voorafgegane jaar en
bedroegen voor:
Zandaardappelen f 1.75 tot t 2.per
H. L.
Kleiaardappelen f2.50 tot f4,per
H. L.
Over den sanitairen toestand van den
veestapel viel niet te klagen, terwijl ook
thans weer de uitvoer van vee naar
België van groote beteekenis was.
Aangaande den Landbouw, Nijverheid
enz. te Baardwijk kunnen wij melden
Voor den landbouwer was ook 1909
slechts een middelmatig jaar. Het gras
was bijzonder schaarsch, diensvolgens
de hooi en veevoederprijzen zoo enorm
hoog, dat veel vee tot uiterst lage prijzen
moest worden verkocht.
Opbrengst en kwaliteit der granen
waren middelmatig. De boter en melk
waren gelukkig goed aan prijs.
In de schoenmakerijen was iets meer
bedrijvigheid, vooral in het najaar toen
meerdere orders inkwamen. Door de
abnormaal hooge prijzen van schier alle
benoodigde grondstoffen, waren de
winsten ver beneden het middelmatige.
Toch wordt zoo door aanschaffing van
nieuwe modellen als een goede uitvoering,
de toestand langzamerhand beter.
De hier gevestigde Waalwijksche
Vaa »DE ECHO TAN HET ZUIDEN."
OF
cHsefóeuitouw aait tktt J^wweftjlióEaut).
Stoomtimmerfabriek had een goed jaar.
De exploitant meldt ons dien aan
gaande
»De algemeene loop van zaken in het
>afgeloopen jaar 1909 gaf mij reden tot
>tevredenheid. Ofschoon de prijzen mijner
>artikelen billijkerwijze iets hooger
moesten zijn, mag ik, toch, alle om-
«standigheden in aanmerking genomen,
»van een vrij gunstig jaar spreken-
»De vraag naar timmerwerken over
trof hel productievermogen mijner
fabriek, zoodat ik genoodzaakt werd
>deze aanmerkelijk te vergrooten. Deze
»vergrooting, die hare voltooiing nadert,
»zal mij door de meerdere machines
welke geinstalleerd worden, in staat
«stellen aan die grootere vraag te voldoen.
»Ook de houthandel nam in beteekenis
toe, ofschoon niet in gelijke mate als de
timmerfabriek.
>De handel in bouwmaterialen gaf
»eveneens reden tot tevredenheid. Tot
zoover de exploitant.
Uit een en ander blijkt voldoende,
dat deze inrichting waarop zoovele
ambachtslieden een flink stuk brood
verdienen, een waardige plaats onder
haars gelijken inneemt.
Uit Wijk c.a. schrijft men
De industrie dezer gemeente is slechts
van weinig beteekenis. Alleen de
mandenmakerij enstoelenfabriek genaamd
»De Vlijt»eene particuliere onderneming
is voor deze gemeente belangrijk.
Groote partijen manden en stoelen
worden daar gemaakt en naar elders,
vooral naar het buitenland, uitgevoerd
In de gemeente behooren thuis 4
schepen van 10 tonnen en meerde
scheepvaart was goed. Een schroef
stoomboot, welke steeds goede vrachten
heeft, vaart van uit deze gemeente op
Rotterdam. De fruithandel was over het
algemeen vrij goed met middelmatige
prijzen. Ook de veeteelt en veehandel
mochten gunstig heeten. De landbouw
leverde mede goede resultaten op.
In gelijken zin kan gesproken worden
van de gemeente Veen.
Uit Besoijen meldt men
De algemeene gang van zaken was
vrijwel gelijk aan dien van 1908. De
schoenmakerijen en leerlooierijen onder
vonden den druk uitgeoefend door de
buitensporig hooge prijzen der grond-
95.)
Maar na de verklaringen van den hertog,
waren al hare bezwaren verdwenen.
Die vader, die moeder, waren martelaars die
zich voor haar hadden opgeofferd.
Om haar te redden had de markiezin de
laatste spranke van het leven uitgeput welke
zij nog in haar lichaam voelde.
Om haar te redden, had de markies zich van
haar gescheiden ondanks de hevige folteringen
van zijn hart.
Gedurende verscheidene jaren bad hij haar
verlies betreurd, bij had haar doen opzoeken
en was ongetroost gestorven.
Nu verweet zij zich zelve hen ooit veroor
deeld te hebben.
Hare onrechtvaardige verbittering maakte
nu plaats voor de innigste kinderliefdezij
betaalde nu het tekort van al de liefde en
dankbaarheid welke zij hun gedurende jaren
verschuldigd was geweest.
's Avonds toen zij zich alleen in hare kamer
bevond en de kleine Jeanne ingeslapen was,
knielde zij neer voor de afbeeldsels van haren
vader en hare moeder.
En, terwijl zij bad, scheen het haar dat die
onbeweegbare beelden levend werden, dat hunne
oogen zich op haar vestigden met een uitdruk
king van onbegrensde liefde alsof hare ouders
haar wilde zegenen...
IV.
De hertog had de inborst van Madeleine
goed begrepen.
stoffen. De gunstig bekende schoen
fabriek der firma Jos. Groenen, die op
de Wereldtentoonstelling te Brussel met
eene prachtige collectie zal voor den
dag komen, had in 1909 weer beduidende
leveranties voor 't buitenland zoowel als
voor export. Ook de andere hier ge
vestigde machinale schoenfabrieken
konden tevreden zijn over den gang van
haar bedrijf. De lederhaodel was niet
rooskleurig, daar men om de concurrentie
het hoofd te bieden en clientele te ver
werven, vaak eene reductie op de prijzen
moest toestaan, waardoor de winsten
zoogoed als geheel geabsorbeerd werden.
Wat den schorshandel aangaat, moest de
prima waar meer en meer plaats maken
voor de goedkoopere soorten, die aan
gevuld met secondaire soorten lool-
middelen, de huid wel tot leder maken,
maar niet meer tot dat leder, hetwelk
altijd zoo'n extra gewild handelsartikel
was.
De toestand van andere hier gevestigde
bedrijven gaf geen aanleiding tot eene
bijzondere beschouwing.
Uit Kaatsheuvel:
De handel en industrie in onze ge
meente, inzonderheid wat de schoen
makerijen betreft, blijven steeds in bloei
toenemen. Elk jaar breiden de stoom-
schoenfabrieken zich uit.
Thans zijn er reeds 7 in werking en
zullen er binnenkort nog drie opgericht
worden.
Ook de in onze gemeente bestaande
chroomchevreaux lederfabriek „La
Vauqueline» mag zich in voortdurenden
vooruitgang verheugen.
Wat den landbouw betreft,, hierin
valt verbetering te constateeren door
het ontginnen van heidegronden, vooral
in het gehucht »De Moer.»
Aangaande de pa-arden- en veefokkerij
valt niets bijzonders te vermelden, even
min als van de overige bronnen van
bestaan-
Uit Waspik
De malaise in de scheepvaart bleef niet
zonder uitwerking op den scheepsbouw.
Wel kon op de drie io deze gemeente
bestaande scheepsbouwwerven, nog re
gelmatig doorgewerkt worden, doch waar
vorige jaren, contracten afgezegd moes
ten worden, wegens te veel werk, daar
moest nu naar nieuw werk gezocht
worden- De reparatiehellingen zijn nog
vrij goed bezet geweestkomt er echter
geen kentering in den toestand der
scheepvaart, dan moet op den duur dit
onderdeel van den scheepsbouw, gevoelig
gaan lijden, daar bij weinig verdiensten
gewenschte veranderingen achterwege
gelaten en noodige herstelling zoolang
mogelijk uitgesteld worden-
De leerlooierijen hebben aanmerkelijk
betere zaken gemaakt.
De volgens de oude methode werkende
leerlooiers, loopen echter thans gevaar
een gedeelte der behaalde winst te ver
liezen, wijl de goedkoopere huiden ver
werkt zijn en zij verplicht zijn tegen
abnormal hoogen prijs weder in te koo-
pen.
Op de zoolleerlooierijen van de firma
van Son te Waspik werd geregeld ge
werkt en meer geproduceerd dan 't vorig
jaar. Het fabrikaat vond gretig aftrek.
Vooral in den winter was de vraag zoo
levendig, dat verscheidene orders moes
ten worden afgeschreven.
Waren, dank zij de kwaliteit van het
artikel, de resultaten bevredigend, toch
zijn door de huidige abnormaal hooge
huidenprijzep, de vooruitzichten niet
schitterend de huiden moesten minstens
10 procent omlaag of het leder een ge
lijk procent omhoog. Eerst dan zal er
eene billijke verhouding zijn tusschen de
prijzen der ruwe waar en die van het
gefabriceerd artikel.
De crouponlooiing wordt gedrukt door
tragen verkoop van den z. g. afval, die,
door den overgrooten aanvoer van croute
haast niet in aanmerking komt.
In weerwil van de iets meer lustelooze
stemming op de markt voor inlandsche
huiden, waarvan ook de exotische eeni-
gen terugslag ondervonden, en de door
de looiers aangenomen afwachtende
houding zal eene gewenschte daling in de
huidenprijzen vooreerst nog wel een
vrome wensch blijven.
Betalingen gingen geregeld en faillis
sementen van beteekenis kwamen niet
Het was hem betsr gebleken zich tot haar
hart, dan tot hare eerzucht te wenden.
Ook, toen hij bemerkte dat de jonge vrouw
hem waaraentig lief had, dat zij zich aan het
nieuwe leven begon te gewennen en zich waarlijk
goed bevond in deze nieuwe familie, waar zij
overigens van rechtswege eene plaats had,
dacht hij dat het terrein genoegzaam bereid
was om den laatsten slag te wagen.
Hij moest, om zijn werk te voltrekken, den
band verbreken welke haar aan den gooche
laar hechtte en haar gansch het verleden
doen vergeten.
Een brief welke M. de Montbazon van den
ridder ontvangen had, spoorde hem aan om
zulks zonder uitstel te beproeven.
Rollac liet hem weten dat het onmogelijk
geweest was den goochelaar te overreden of
door beloften of bedreigingen over te halen
Men zon waarschijnlijk tot geweldadige
middelen moeten overgaan.
Den dag nog dat bij den brief ontvangen
had, begaf hij zich bij Madeleine.
Toen hij binnentrad, speelde zij met de
kleine Jeanne en toonde haar prentjes in een
oud boek dat zij nit de boekenkast van het kas
teel had genomen.
Mijne dochter, zegde hij, ik zou n willen
spreken, gelief het kleintje te verwijderen.
Madteleine begreep aan den toon en de hou
ding van den grijsaard dat er iets gewichtig sop
handen was en met bevende stem antwoordde
zy
Ik ben tot uw dienst...
Zij drukte het kind twee dikke kussen op
de wangen.
Ga, lieveke, zegde zij, ga bij Marion.
Het kind was verlegen, gehoorzaamde met
tegenzin en keerde zich meermalen om, om
eenen angstigen blik te werpen op den strengen
grijsaard die haar zoo onverbiddelijk verwij
derde.
Zoodra Jeanne buiten de kamer was, begon
de hertog
Mijn lieve Madeleine, verklaarde hij, ik heb
daareven nieuws ontvangen van uwen... van
Belphégor.
Eindelijkriep de jonge vrouw verhengd.
Nieuws van mijnen man!... van mijnenzoon
zijn ze beiden goed gezond zal ik hen weldra
weerzien
Hunne gezondheid is uitmuntend, zoo
denk ik ten minste, zei de hertog heel koel
bloedig, maar het is daarover niet dat ik n
wil spreken, ik wil voor goed met u eene
gewichtige zaak afhandelen... komaan, mijne
dochter, vervolgde hij op zacbten toon spreek
mij openhartig hij, dien gij uwen man noemt,
eiBcht zijne rechten; welke rechten heeft hij
op u?
Ik begrijp u niet goed...
Zijt gij wettig getrouwd?
Oh sprak Madeleine met kracht, zoudt
gij er aan twijfelen Na voldaan te hebben
aan de wet, zijn wy vóór den Pastoor ver—
eenigd, en wat God heeft vereenigd kan niet
gescheiden worden dan door den dood
Gij waart nog heel jong?
En ik was nauwelijks zestien jaar oud.
En die Belphégor, heeft hij geenen dwang
gebruikt om u in dit huwelijk te doen toestem
men
GeenszinsTot dan toe, hadden wij
elkander als broeder en zuster lief gehad.
Toen hij mij verklaarde dat l ij mijn broeder
ni9t was, ging ik toch immer voort hem te
beminnen... ik beminde hem zelfs nog meer
omdat ik dan begreep dat hij niet verplicht
geweest waB voor mij te doen alles wat hij
voor mij gedaan had en ik ben met hem
getronwd nit eigen beweging.
Maar gij waart minderjarig, de toestem
ming nwer ouders was noodzakelijk.
Ik had geene ouders, ik was alleen op
de wereld.
Heden zijt gij niet meer alleen ;gy hebt
eene familie gevonden waarvan ik de hoofd
man ben en waarvan de eer aan mijne zorg
is toevertronwd. Antwoord openhartigdenkt
gij in geweten, dat het huwelijk dat gij hebt
aangegaan kan overeengebracht worden met
de eer van nw geslacht.
Madeleine voelde dat haar grootvader de
vraag op een terrein gesteld had dat moest
ongunstig zijn voor de zaak welke zij zich
had voorgesteld bij hem te pleiten en gehoopt
had te winnen.
De oude edelman sprak op drogen bijna
bitsigen toon. Zijne strenge houding stak
erg af met de teedere goedheid welke hij
baar sedert hare aankomst betuigd had.
Zij kon er niet aan twijfelen het was een
strijd tusschen hen beiden.
Zij was bereid ditn strijd aan te gaan zy
zou in haar hart wel de treffende bewijsre
denen vinden om zijne konde redeneering te
bestrijden en te overwinnen.
Op de rechtstreeksche vraag van M. de
Montbazon antwoordde zij eenvoudig maar
vastberaden
Belphéhor is een eerlijk man 1
Welriep de hertog driftig, dat doet
me genoegen, maar d&Ar ligt de knoop niet.
Eerlyk man zooveel gij wilt De paljas
Belphégor, zoon van Paljas Willem, is en
blijft niettemin een barakspeler, een vagebond.
Toen ge met hem getrouwd zijt, wist hy niet
wie gij waart en gij zeil wist het ook niet.
Een betreurenswaardige misslag werd begaan...
Dat was onvermijdelijk...
Maar kan hersteld worden..,.
Hoe zoo vroeg Madeleine, die reeds een
straaltje hoop zag.
Er is slechts eén middel en ik hoop dat
gij daarover met mij zult instemmen.
Welk middel?
Dit huwelijk dat gesloten werd buiten
kennis van zaken en in onwettige omstac-
digheden te doen verbreken.
Oh! neen! dat nietriep de jonge vrouw,
wier hoop van korten dunr geweest was
Ik herhaal u dat er geen ander middel
is, drong de hertog aan. Wij hebben de wet
en het recht voor ons.
De wet? sprak Madeleine door dit
woord verschrikt, gelyk Belphégor zelf er
door verschrikt geweest was toen Rollac er
hem mede bedreigd had.
Men hoeft geen rechtsgeleerde te wezen
om dit geval Waarblijkend te vinden. Indien
gij buiten weten, eenen galeiboef gehuwd
hadt en dat gij later op zijnen schouder het
brandmerk ontdektet, zoudt gij dan ver
plicht, veroordeeld zijn zijne levensgezellin
te blijven en zijn onteerden naam te dragen
Neen, niet waar?... Het gerecht zon nwen
eed verbreken. Waarom? Omdot gij zoudt
bedrogen geweest zijn, omdat die man, indien
hij het leven met u bleef deelen, indien hij
zijne rechten op u bleef behouden, het nadeel
voor.
De fabriek van bind- en slagleder der
firma T. H Haagen, heeft regelmatig
zeer druk gewerkt en schijnt bijzonder
gunstige resultaten af te werpen.
De schoenmakerijen werkten ook in
1909 met geen gunstige resultaten. Ge-
dat hij u zou berokkend hebben nog zon
vergrooten, ten voordeel© zijner eerloosheid.
De wet duit zulk onrecht niet.
Belphégor hoeft geene enkele misdaad
begaan, men kan hem niets verwijten, bracht
de jonge vrouw bitsig in, gekwetst door deze
vergelijking.
Ik zeg niet dat by een misdadiger is,
maar hij heeft niet al te eerlijk gehandeld,
hij heeft misbruik gemaakt van uwe onnoo
zeiheid en onervarenheid, vermits hij n ge
hnwd heeft, zonder nwen echten oorsprong
te kennen en wetende dat gij slechts aan
zijne onders waart toevertrouwd geweest.
Hij dacht dat ik eene eenvoudige boe
rendochter was.
In dit geval, vervolgde de hertog, zonder
zich aan deze woorden te storen, welke hij ge
makkelijk kon wederleggen, in dit geval had hij
het recht niet zijn lot aan het uwe te verbinden
nu echter dat uwe afkomst bekend is, heelt
bij het recht niet u langer van de voordeelen
uwer geboorte te berooven noch u te beletten
in do wereld de plaats in te nemen welke u
toekomt. Het nadeel dat hij u berokkende, is
tastbaar gelijk in het hoogergemeld geval.
Zult gij zonder tegenstand dit nadeel onder
gaan
De oude edelman sprak gelijk een edelman,
een procureur van voor den tijd der
revolutie; maar zijne bewijsredenen hoe redelijk
zij ook schonen, hadden geenen vat op den
geest van Madeleine die zich aan die rede
voeringen weinig geleden liet.
Indien one lot verbonden geweest is, alhoe
wel ODze afkomst zoo zeer verschilde, dan is
het God die zulks gewild heeft, antwoordde zij
eenvondig, en wij moeten zijnen wil eerbiedigen.
Ik begrijp niet waarom ik den man zon verstoo
ten die my gelukkig heeft gemaakt, die de
vader mijner kinderen is...
Waarlijk, mijne dochter, hernam de
hertog welke door dien tegenstand buiten zyn
spoor gebracht werd, gij hebt eene zonderlinge
manier om de zaken op te vatten en ik vrees
dat gij den toestand niet al te wel inziet. Gij
zijt verstandig en ik meende dat gij ook ver
standiger zoudet handelen.
(Wordt vervolgd.)
