Nummer 51
Zondag 26 Juni 1910
66e Jaargang
Tweede Blad
M:
C. i1 Ven-v.
Advertentiën.
C. van Nieuwkuijk,
L t
Ingezonden Stukken.
,4-
BINNENLAND.
Kleine Advertentiën.
M
Buiteu verantwoordelijkheid der Redactie.)
Hooggeachte Redacteur.
Uit Waalwijk gewerd mij zooeven per
post over de bedoeling van den toe
zender oordeel ik niet een uitknipsel
van »De Tijd''.
Dit uitknipsel bevat een ingezonden
stuk van een R. K. Patroon uit 't Zuiden,
zooals uit de onderteekening blijkt.
De toezender was zoo bezorgd eenige
woorden te onderstreepen (deze woor
den zal men in dit blad cursief gedrukt
vinden).
Geachte Redactie, wellicht zal ik wer
ken in den geest van den toezender,
indien ik zijne bezorgde onderstreeping
bekend maakvan mijnen kant meen ik
hem een dienst te kunuen bewijzen, zoo
ik hem eenige andere arikelen onder het
oog breng, die een geheel ander oordeel
over de actie der vakorganisatie bevatten.
Ik doe dit langs dezen weg, omdat mij
de toezender onbekend is.
U M. d. R. dankend voor de verleende
plaatsruimte.
Hoogachtend
Cu. DE WIJS, adviseur.
wordt gezegd
Wil een blad niet achterblijven in zijn
berichten over arbeidsconflicten, dan
verdient het aanbeveling, zich eerst van
den toestand door hoor en wederhoor
op de hoogte te stellen, zooals Uw cor
respondent met loffelijken ijver deed te
Eindhoven in dc kwestie Philips.
Werkstaking en uitsluiting zijn rampen,
die met alle kracht moeten worden af
geweerd en naar mijn bescheiden mee
ning, in het R. K. Zuiden kunnen worden
afgeweerd, althans tot een zeldzaamheid
beperkt, indien de leiding der arbeideis-
vereenigingen worde toevertrouwd aan
degelijke en bezadigde mannen, die, gelijk
de schrijver in »Het Huisgezin zegt,
met beleid en tact weten te handelen,
uittarting en noodelooze prikkeling weten
te voorkomen in woord en daad, zoo
correct mogelijk weten te zijn om alles
te vermijden, wat tot misverstand en
conflict kan leiden.
Met besten dank voor de opname,
hoogachtend
Een R. K. Patroon uit 't Zuiden
10 Juni 1910-
Vóór R. K. organisatie.
Tegen de organisatie.
Mijnheer de Redacteur.
In uw geëerd blad van 6 dezer, komt
onder den titel >Tegen de organisatie"
een artikel voor, overgenomen uit »Het
Huisgezin", waarin de geachte schrijver
klaagt over den «zonderlingen wind",
die in den laatstcn tijd in 't Zuiden waait
over de R. K. vakorganisaties.
De geachte schrijver is van oordeel,
dat een ommekeer ten goede eerst zal
te verwachten zijn, wanneer de patroons
zich vereenigen in katholieke organisatie-
vereenigingen.
Ik ben zoo vrij, hierin met den ge-
achten schrijver van meening te verschil
len. Ook, wanneer de patroons zich in
R. K. organisaties vercenigen, wat in vele
gevallen onuitvoerbaar is, zullen de con
flicten evenmin uitblijven als nu.
Wij hebben zulks gezien in den strijd
tusschen de R. K. vereenigde klompen
fabrikanten te Best met hunne dito ver
eenigde klompenmakers, die strijd heeft
lang geduurd en was van karakter al
weinig te onderscheiden van die van
andere vereenigingen, die niet confes
sioneel georganiseerd zijn. Het was daar
enboven voor ons Katholieken, geen
verkwikkelijk schouwspel, twee R. K.
geestelijke adviseurs de degens te zien
kruisen.
Neen de oorzaak van den «zonderlin-
gen wind" ligt m. i. hoofdzakelijk in de
wijze van optreden Het mangelt de RK.
vakorganisatie aan tactisch beleid. Men
ziet de leiding gewoonlijk opgedragen in
handen van mannen die door hun tem
perament niet over de noodige kalmte
en bezadigdheid beschikken om de goede
verstandhouding, zoo onmisbaar tusschen
beide partijen, te weten te bewaren en
te bevorderen.
Zoowel in Goorle, Beek en Donk,
Boxtel, Eindhoven, als andere plaatsen,
waar de R. K. vakvereenigingen zulk een
zwaren strijd hebben of hadden te door
worstelen, zoude, zoo niet alles, dan toch
zéér veel zijn vóórkomen, indien van
meet af de leiding aan tact- en beleid
volle handen ware toevertrouwd.
Waar wind wordt gezaaid, oogst men
storm.
Indien men in vele vakbladen leest en
ziet hoe in hoofdartikelen en correspon-
dentiën de patroons worden aangevallen
en hunne handelingen worden gecriti-
seerd en te pronk gesteld, dan is t niet
te verwonderen dat er verbittering ge
komen is tusschen twee categorieën van
menschen, die, in stede van vijandig,
eerder vriendschappelijk tegenover elkaar
moesten staan.
Het verloren evenwicht moet hersteld,
de goede verstandhouding bevorderd, en
waar die is verstoord, verbeterd worden.
Zoo lang dit niet is bereikt, zal er steeds
een «zonderlingen wind" in 't Zuiden
blijven voortwaaien, een wind die niet
alleen de ontwikkeling der industrie be
lemmert, maar ten slotte ook op het
nadeel der werklieden zelve uitloopt.
,Tot de zoo gewenschte goede ver
standhouding kan ook onze R. K. Pers
veel bijdragen, door niet a priori den
patroon te veroordeelen of alles op te
nemen wat alleen van organisatie-zijde
Mijnheer de Redacteur.
Het ingezonden stuk van een R. K.
patroon uit 't Zuiden, dwingt mij een
oogenblik de pen ter hand te nemen.
Zelf patroon zijnde, stel ik er prijs op te
verklaren, dat ik volkomen de meening
van «Het Huisgezin" deel, dat eene ver
betering van de verhouding tusschen
patroon en werkman alléén te verwach
ten is, wanneer de patroons zich ver
eenigen in Katholieke organisaties.
Men moge het doen voorkomen alsof
de schuld der conflicten bij de arbeiders
ligt en den wensch uitspreken, dat de
leden dier vereenigingen engelen in
menschengedaante waren zoo lang de
R. K. patroon zelf geen gehoor geeft
aan de stem der geestelijke overheid en
zich niet Katholiek organiseert, mist hij
alle recht van spreken.
Ik weet van nabij, dat het optreden
der R. K. werklieden-vereenigingen in 't
algemeen waardig is en de leiding der
adviseurs boven allen lof verheven. Welk
een geloof, buiten de R. K- kerk, geeft
aan het volk priesters, zóó brandend
van ijver en liefde
Ruwer en ontactischer dan de werk
lieden, treden de patroons op, die zooals
te Eindhoven, zonder eenige reden, een
aanslag op het R. K. vereenigingsleven
plegen, of zooals te Beek ^en Donk en
ook te Eindhoven de werklieden uit
hunne woning zetten, ter oorzake dier
organisatie.
Het heeft aan pogingen op onze Ka
tholiekendagen niet ontbroken om ook
den industrieel den zegen der R. K or
ganisatie te doen deelachtig worden,
doch deze pogingen zijn, behoudens bij
de sigarenfabrikanten, steeds afgestuit
op onwil en gebrek aan sociale kennis.
Mocht echter de groot-industriëel nog
tijdig inzien hoe heilzaam het ook voor
hem zoude zijn, zich in R. K- vakbonden
te organiseeren, gehoorzamend aan de
stem der geestelijke overheid, bevorde
rend de goede verstandhouding tusschen
patroon en werkman en boven al ver
sterkend zijne eigen positie als werkgever
Met mijn dank voor de plaatsing,
Ook een patroon uit 't Zuiden.
18 Juni 1910.
leiders van onze Katholieke Bonden,
voordat een strijd uitbreekt, op de
zwaarste proef wordt gesteld door een
zeer ontactvol en onhandelbaar optreden
der werkgevers, die niet zelden bij ge
legenheid van een dreigend conflict aan
reeds bestaande moeilijkheden nieuwe
toevoegen, zoodat de tact en het beleid
der leiders eener arbeidersorganisatie
zoozeer in het gedrang wordt gebracht,
dat het een »sauve qui peut* wordt.
Meermalen heb ik ten overstaan van
collega's bij het nagaan der eerste ver
schijnselen van een dreigend conflict,
het volgen van een strijd als zeker
voorspeld.
Niet, omdat ik moest constateeren, dat
het den leiders der arbeidersorganisatie
aan tact en bezadigdheid ontbrak, maar
omdat geheel het optreden der werk
gevers in alles uitwees, dat niet de ge
ringste medewerking werd verleend om
de zaken eene goede richting in te sturen.
Ook aan den kant der werkgevers
hangt zooveel af van het «temperament*,
maar vooral van een »practisch Christen
dom.* Zonder mij met een profeten
mantel fe willen omhangen, zou ik de
mij bekende werkgevers kunnen aan
wijzen, bij wie het nooit tot een strijd
zal komen, anderen, bii wie bij het voor
doen van moeilijkheden, bijna zeker een
strijd zal losbreken.
Het spijt mij voor den «R. K. Patroon
uit het Zuiden*, dat het Doorluchtig
Episcopaat met hem zoozeer van ge
voelen verschilten ik wist ook niet,
dat dit Hooge College met zulk een
nadruk op «onuitvoerbare* daden kan
aandringen.
Ieder R. K. Patroon probeere het,
gelijk ook ik het geprobeerd heb en er
zeer wel bij vaar.
En men chicaneere niet te veel over
»tact en bezadigdheid* van de leiders der
Katholieke arbeiderspartij. Want men
zal het toch wel toegeven, dat de Katho
lieke arbeiders met hunne beginselvolle
organisatie in «optredings-vermogen
zeer ver moeten achterblijven èn bij de
socialistische èn bij de liberale èn bij de
neutrale heeren, die in plaats van tact
en bezadigdheid het opportuniteitsbe
ginsel huldigen en daarom alleen het
recht van den sterkste in het oog houden
Met besten dank voor de opname
hoogachtend,
Een lid van een R. K. Patroonsbond
uit het Zuiden.
Chroom Heerenbottines 19 ct.
Dito met lakneus 19 ct.
Bruinchroom H. bott. 20 ct. 27 ct.
Gezette bottines 17 ct. 25 a 27 ct.
In het dameswerk is het al niet beter,
zoodat arbeiders die b. v. 30 paar per
25 ct. uitgereikt. Door een der leden van de
27 ct. 1 bekroonde gezelschappen, werd de kaart
club, «de Volharding* dank gezegd, let
terlijk met de navolgende woorden
Dat »de Volharding* van Nieuwkuik
in den naam des konings zal mogen
week zwikken, ongeveer 30 X 7 cent invereeren, en in den naam des vaders en
loon achterblijven met arbeiders, die bij des zoons den kost zal mogen verdienen,
andere werkgevers soortgelijken arbeid Ik heb het gezegd.* Wat de gelukkige
verrichten. prijswinner met deze woorden heeit
Over het algemeen betaalde de firma willen uitdrukken, is den schrijver van
Gebr. S. aan arbeidsloon uit voor het dit bericht niet recht duidelijk. Vrij zeker
zwikken van damespantoffels 11 a 12 is het echter, dat onze kunstenaar met
cent, waarvoor in den omtrek 13 a 14 de kaarten goed zal doen, om deze uit-
cent van zwikken wordt gegeven. spanning maar te blijven beoefenen, want
Er zijn zelfs fabrieken in Kaatsheuvel, het is sterk te betwijfelen dat voor hem
waar vast weekloon wordt gegeven, waar als redenaar wel een groote toekomst
de zwikker flink kan doorwerken en, zal zijn weggelegd.
waar alles model gegroefd en de neuzen
geschift zijn, en dan komen diezelfde
artikelen (met vrijen onraad) nog aan
22 a 23 ct. p. paar van zwikken.
De firma S. heeft ook een groefma-
chine geplaatst, waarvoor zij het al reeds
lage loon nog met 1 cent p. p. verlaagde
en in geval de arbeider de zooien on-
Het bezoek van koning Albert.
Naar men verneemt, is het bezoek
cu ui -«-ven c. van den koning der Belgen tegen 15
^gegroefd*medekrijgt""wordt er voor som-1 September te verwachten,
mige arbeiders dien cent toch afgetrokken. Statistiek drankgebruik.
Ziehier eenige gegevens, die ik nog In 19q8 bedroeg het veraccijnd ge-
aanmerkelijk kan uitbreiden. distilleerd, berekend naar de opbrengst
Nu vraag ik aan alle Schoenfabrikanten def accjjns per hoofd der bevolking 7.07
der Langstraat, of dit geen loonbederf|L ad 50o/o 30 jaren tijds d.i. sedert
1877 toen het verbruik het hoogst 9.98
18 Juni 1910.
Nieuwkuijk.
X.
is, en of de arbeider zoo'n loonregeling
moet accepteeren
Ook in 't belang van andere patroons,
aat staan van zijn huisgezin
De Secretaris der vakvereeniging heeft
over die loonregeling alleen dit gezegd
yin geval het loon door u zelf geregeld
goed geregeld is, dan zal de vakvereeni
ging ook wel tevreden zijn. Meer kon
was is derhalve met 3 L. of ruim 29"/o
verminderd. R
Of de propaganda tegen het drank
misbruik ook helpt.
Wering krulsbessenmcclduuw.
Thans is wettelijk bepaald dat de in-
en doorvoer, uit alle landen, van kruis-
de man, die vroeger ook al ontslag ge- bessen, roode witte en zwarte aalbesisen
kregen had om een loongeschil der en frambozen verboden isbenevens
vakvereeniging en moeilijkheden over de de voorwerpen, dienende of gediend
gedwongen winkelnering, op dat oogen- hebbende tot verpakking dier gewassen,
blik niet zeggen en dat antwoord was De Krupp-comraissle.
zeer wijs van hem. Donderdag vergaderde naar men weet
De schoenen van den ontslagen Se-1 de q-weede Kamer der Stateu Generaal
Werkstaking te Loonopzand
Mijnheer de Redacteur
Hoe terecht het Hoofdbestuur van den
Nederl. R. K. Lederbewerkersbond aan
merkte, dat bij een arbeidsconflict men
het publiek kan laten lezen, wat men wil,
en het dus beter is zich slechts tot het
meest zakelijke te bepalen, en liever de
kwestie, die door het publiek toch niet
in details kan beoordeeld worden, aan
een bevoegd scheidsgerecht te onder
werpen, moge blijken uit mijn antwoord
op de toelichting op de kwestie door
de firma Gebr. F. en M. Schoenmakers
uit Loon-op-zand.
Ik zal die toelichting even manipuleeren
en mij bepalen tot het zakelijke.
Met het oordeel van een werkmeester
een groote fabriek uil een naburige
V«or de orgunlsutie.
Mijnheer de Redacteur
In uw geëerd blad van 14 dezer, komt
een ingezonden stuk voor. onder den
titel «Tegen de Organisatie*, en ge-
teekend door «Een R. K. Patroon uit
het Zuiden.*
De geachte schrijver haalt daarin als
't ware door geheel de R K. Vakor
ganisatie van Nederland een streep,
doordat hij aan de leiders van vier
nationale vakbonden de noodige kalmte
en bezadigdheid ontzegt. Hij schrijft
dit toe aan hun «temperament.*
Die meening kan ik met den »R. K.
Patroon uit het Zuiden* niet deelen.
Als lid van een R K. Patroonsbond
sla tk de werking der R. K. Vakorga
nisatie van nabij gade en moet die ten
zeerste waardeeren, niettegenstaande ook
haar fouten aankleven.
Het oordeel over den tact en de be
zadigdheid der leiders van de arbeids-
beweging is zeer oppervlakkig en moet
geplaatst worden in het milieu van dat
gene, wat aan een strijd prealabel is.
En mijn conclusie is dan, dat in vele
gevallen de tact en bezadigdheid der
van 0-
gemeente, die verklaarde dat, als een
zwikker de kleinste helft van het maak
loon, dat per paar wordt gegeven, verdient,
dit een zeer goede regeling iskan ieder
vakman medegaan. En daarom krijgt
zoo'n argument van de zijde der patroons
den schijn van zeer doorslaand te zijn.
Maar ik heb op school geleerd dat
bij eene deeling de verhouding van het
deeltal tot den deeler allen invloed heeft
op het quotientdeel ik 20 door 2, dan
krijg ik 10, en deel ik 14 door 2, dan
krijg ik maar 7.
Of nu die werkmeester ook met het
deeltal bekend was, zou ik mogen be
twijfelen, En wist hij ook, dat de firma
S. het deeltal zeer gehavend heeft, al
vorens te beginnen te halveeren. Was
hem die «stroppengeschiedenis* bekend r
Waarvoor ik verwijs naar yDe Katholieke
Lederbewerkervan 28 Mei. Die geschie
denis is waard door iedereen gelezen te
worden.
Om echter voor ieder deskundige een
tipje op te lichten van de loonregeling
der firma Schoenmakers, laat ik hier de
loonen volgen van eenige artikelen, zoo
als die worden gegeven aan de zwikkers
der firma S. en gelijk die moesten zijn
volgens het minimum-loontarief van
Kaatsheuvel.
cretaris, die niet goed waren, heb ik
persoonlijk gezien, en toen ik de firma
S. wilde aantoonen, dat de fout niet zat
in de arbeidswijze maar in de voorsten
werd het gesprek aanstonds op iets an
ders gebracht.
De bemerking over den arbeider, die
nret de Avondster en een korf met ne
gotie liep, is zeer hatelijk en geeft slechts
aanleiding om zoo noodig een bal terug
te kaatsen. De arbeider leed in dien tijd
aan eene oogziekte, en kon daarom zijn
vak niet uitoefenen voor dien tijd had
hij reeds 12 jaar voor een werkgever
gewerkt, en de firma S. heeft zelf om
dien arbeider gevraagd. Op den dag van
heden staat hij aan het schuurmachine,
en bewerkt gemiddeld 500 paar per week
en is tevens behulpzaam aan de afmaak-
machine. De arbeidsdag is ll1/» uur.
Op de overige mededeelingen der firma
S. ga ik niet in, omdat ik mij slechts
bepaal tot de zaken van technischen aard.
Alleen wil ik nog mededeelcn, dat van
een proces-verbaal tegen een staker op
gemaakt, niets waar is, zooals de briga
dier mij heden nog mededeelden.
Zoo ziet men, dat de lezers van een
Nieuwsblad, dikwijls vandaag dezen en
morgen dien bril opkrijgen.
Laat liever de firma S. de kwestie op
zakelijken grondslag regelen of die aan
het oordeel van een bevoegd scheids
gerecht onderwerpen. Met allerlei onza
kelijke bijgeschiedenissen komt men geen
stap verder.
Onze Bond is steeds tot eene minne
lijke regeling van het geschil bereid.
24 Juni 1910.
C. ROESTENBERG
Beambte v. d- Nederl. R. K.
Lederbewerkersbond.
met gesloten deuren tot behandeling
van het rapport der Krupp-commissie.
Daar de commissie naar wij vernemen
voorgesteld heeft tot openbaarmaking
van het rapport over te gaan, kan deze
binnen weinige dagen worden verwacht.
(Avpst.)
üc herstemmingen.
De herstemmingen voor de Staten
hebben de rechtsche partijen weer be
langrijke overwinningen bezorgd. Van
de zes zetels, waarom het gisteren bij
de herstemmingen in Overijssel ging,
hebben de katholieken er nog een ge
wonnen te Enschede.
De liberalen hebben er drie behouden
in Zwolle, twee in Enschede verloren
aan de sociaal-democraten en een in
Ommen aan de anti revolutionnairen.
Het stond vóór de eerste stemming
zoo: 20 liberalen, 2 socialisten, 25 leden
der rechterzijde.
Nu: 16 liberalen, 4 socialisten, 27
rechterzijde.
Het eindresultaat van de verkiezing in
Zuid-Holland is voor de vijzinnigen het
verlies van 4 zetels, voor de rechterzijde
winst van 4 plaatsen (in Rotterdam twee
en in Rotterdam V één en één in den
Haag.) De Staten van Zuid-Holland
zullen voortaan saamgesteld zijn uit 5 5
leden van rechts en 27 vrijzinnigen.
2 Katholieken werden in Rotterdam
gekozen.
a
;i
Mijnheer de Redacteur.
Gelieve onderstaand bericht in Uw
geacht blad te willen opnemen, waarvoor
bij voorbaat mijn dank.
Onder groote blijken van belangstelling
had Zondag j. I. in het café van den
Heer G. de Bont, alhier, de aangekon
digde wedstrijd plaats voor kaartgezel-
schappen, door «de Volharding* uitge
schreven. De 1ste en 2de prijs werden
in de 1ste en 2de afdeeling resp door
de volgende vereenigingen behaald:
«Ons Genoegen* Heusden, «Vroohjke
Spelers* St. Michiels Gestel, «Amicitia*
Vucht, »Ons Genoegen*'s-Bosch, terwijl
>'t Zwaantje der Volharding* Heusden
den kampioensprijs wist te veroveren
Deze prijzen werden door de leden van
«de Volharding* met eenige toepasselijke
woorden aan de betrokken vereenigingen
Er biedt zich aan een net meisje, oud
ungeveer 16 jaar.
Adres bureau van dit blad.
Bij deze deel ik het geachte
publiek -van Waalwijk mede, dat
ik tot agent heb aangesteld de
heer
Stationstraat nabij de Markt.
bij wien steeds heelen en halve
flesschen bier voorradig zijn.
Aanbevelend,
Bierbrouwerij, VLIJMEN.
r !l
t 1
l
IV.
OOfC Wel icurcucr* i
i
