Summer 64
Zondag 14 Augustas 1910
33e Jaargang
Tweede Blad
n
ia!
Gemeenteiaadsyefgadeiing.
,6(
LI
uit
snede
HEUSDEN.
Openbare vergaderiog van den ge-
ïeenteiaad op Donderdag 11 Augustus
1910 des avonds ten 7 uur.
JDEN Voorzitter de Edelachtb. heer Hon-
oop.
Ongeveer kwart over zeven uur opent
Qi'e Voorzitter de vergaderingaanwezig
9,é&Ui]n de heeren van Everdingen, L. de
/lol, PHds, Vos, Veerman, van Andel
j-n de Jong.
Aan de orde
1. Notulen vorige vergadering.
De notulen der vorige vergadering
orden voorgelezen en onveranderd
oedgekeurd en vastgesteld.
2. Voorstel van de Heeren van Andel
s. tot oprichting eener school voor
W. U L. Onderwijs.
Het uitvoerig schrijven^ wordt door
len secretaris voorgelezen.
Daaruit blijkt dat men rekent dat 20
30 kinderen geregeld de school zullen
bezoeken en dat de gemeente jaarlijks
ongeveer f907 in de kosten zal moeten
bijdragen wat door verhooging van den
d- O., die dan op 1,762 zal gebracht
ivorden, moet worden gevonden Adres
santen hadden hun begrooting als volgt
samengesteld
Een Hoofd f 500 boven minimum dus
1 350—f 1550 met f 200 vergoeding
voor vrije woning.
Een onderwijzer f 300 boven minimum,
dus bij bezit der Hoofdacte en 1 75 te
gemoetkoming voor woning f975 1200.
j Gebouw met schoolmeubelen f 6400.
■■■Jaf 25 pCt. subsidie van het Rijk 1600
Blijft voor de Gemeente f 4800
Ontvangsten:
Subsidie van het Rijk voor hoofd
onderwijzer f 950plus f 725 f 1675.
20 leerlingen a f 30 f 600.—
Samen f2275.
Uitgaven:
Annuïteit van f 4800— a 4 pCt, in 35
jaren af te lossen f 257.
Tractement voor het hoofd,
10 dienstjaren f1450.—
Vergoeding huishuur f 200.
Tractement onderwijzer, 5
dienstjaar
Wekelijksche schoonmaak
Jaarlijksche schoonmaak
Brandstoffen
P .eken enz.
Totaal t 3182.
afOntvangsten f 2275.
Nadeelig slot f 907.
f 1C75.—
f 30.-
f 50.—
f 40.-
f 80.—
Van inwoners uit de gemeente Wijk
een adres ingekomen dat eveneens
door den secretaris wordt voorgelezen.
-Adressanten juichen het plan toe en
g#i/en de verzekering dat zij hunne kin
deren,ji^die nu naar Gorinchem moeten
gaan,üan hierheen zullen zenden Zij
zijn er van overtuigd, dat dit een voor
deel is voor de neringdoenden van
Heusden.
Voorzitter. Verlangt een der heeren
hierover nog het woord.
Van Andel. In een vorige vergadering
is de wenschelijkheid van zoo'n school
reeds uitgesproken. Het doel van ons
adres is nu, dat het Dag. Bestuur aan
de hand van de door ons gegeven ge
gevens onderzoekt of een dergelijke
school kan worden opgericht, waaraan
wij niet twijfelen. Groote financieele offers
worden er van de gemeente niet gevraagd.
Men behoeft niet zoo groot te beginnen.
Later, als het noodig blijkt, kan men
nog tot uitbreiding overgaan- De gege
vens zijn ons verschaft door mijnheer
Bolk te Breda, voorzitter van de ver-
eeniging voor scholen voor M. U. L. O-,
waarvoor ik hem van af deze plaats
daarvoor een woord van dank breng.
Ik verzoek B. W. ons plan te onder
zoeken om dan later met een voorstel
voor den dag te komen Wij zijn er vast
van overtuigd, dat de oprichting van een
dergelijke school bevorderlijk zal zijn aan
de bloei van onze gemeente.
De Mol. Alhoewel het mij niet veel
zal baten acht ik het toch een plicht
om een woord van protest in deze zaak
te doen hooren. Er wordt gesproken van
Wijk. Goed, maar wat hebben wij met
Wijk te maken Moeten de belasting
betalers van Heusden meer gaan betalen
voor iets waarvan Wijk grootendeels zal
profiteeren. Ik begrijp niet goed welke
politieke hartstocht de heeren zulke plan
nen doen beramen. Waarom moet hier
een school voor M. U. L. O. komen Wij
hebben hier uitmuntende onderwijskrach
ten. Als wij nu in aanmerking nemen,
dat Heusden een plaats is van 1800
zielen
Voorzitter pardon Mol, je vergist
je
De Molnu 1854 zielen dan, waar
van bijna 600 geregeld of bij bijzondere
gelegenheden worden bedeeld en als wij
dan nog in aanmerking nemen dat hier
weinig industrie en handel is, waarvoor
toch juist zoo'n school voor M. U- L. O.
is, en dus maar enkele zullen profiteeren
waarvoor de geheele gemeente zal moe
ten dokken, dan kan ik geen reden vin
den waarvoor hier een dergelijke school
noodig is. Die cijfers die daar zijn voor
gelezen en door heeren adressanten zijn
ingeleverd zijn alles behalve vertrouw
baar. Op die gehouden vergadering is
mijnheer v. d. Borg behoorlijk door den
schoolopziener van Oppenraai tegenge
sproken. Deze maakte hem attent, dat
de cijfers te laag waren en 2 onderwijs
krachten te weinig is. En ik heb alle
reden om mij bij mijnheer van Oppen-
raai aan te sluiten, dat is toch zeker wel
een deskundige.
Ik heb on'angs ook nog met iemand,
een heele nette mijnheer uit Waalwijk
gesproken. Ik zat met hem in de tram
en al spoedig kregen wij een gesprek
over een school voor M U- L. O. En hij
vertelde mij dan dat daar zoo'n school
in de uitgebreidste beteekenis bestaat.
Alle vakken, handelscursus, kortom alles,
wordt daar onderwezen. Ik vroeg hem
of die school druk werd bezocht. IHer
moet men nu in aanmerking nemen, dat
Waalwijk een plaats is van 5000 zielen,
waar veel industrie en handel is en
waaraan veel andere gemeenten als 't
ware aaneengrenzen en daar wordt die
school gemiddeld door 20 a 25 leerlin
gen bezocht. En nu mag men Heusden
toch niet met Waalwijk vergelijken en
dan zouden er hier 20 a 30 leerlingen
zoo'n school bezoeken 1 Waar moeten
ze vandaan komen? 1800 of 5000 dat
scheelt toch nogal wat. Verder wordt
gezegd, dat de Hoofd. Omslag er niet
veel door zal worden verhoogd. Ik ver
meen dat de H. O-,slechts door enkele
menschen voor een groot deel wordt
opgebracht en nu vind ik het erg on
verstandig om de menschen nog meer
te laten betalen. Als mijnheer Verhagen
het nu eens in zijn hoofd krijgt om op
zijn kasteel in Meeuwen te gaan wonen,
dan zou het nogal aardig verhoogd moe
ten worden.
Van Andel. Mijnheer Verhagen is voor
de school.
De Mol. Mijnheer Dekker is toch ook
van Nieuwendijk naar Andel getrokken,
omdat hij daar veel te hoog werd belast.
Mijnheer Geluk uit Woerkum ook al.
Tk voor mij geloof niet, dat de bloei van
Heusden afhangt aan de oprichting van
zoo'n school, maar wel het goedkoope
leven hier. Ik zeg nog eens, de cijfers
vertrouw ik niet. Ik zou het dan ook een
ramp voor Heusden vinden als zoo'n
school zou worden opgericht en u, Burg
Weth. verzoek ik als het voorstel
uit. Mol zegt ook dat de cijfers door
mij gegeven niet vertrouwbaar zijn, maar
daarom moeteD B. en W. ze ook onder
zoeken. Men moet daarbij natuurlijk niet
op 't afgerond cijfer letten, 't Kan soms
wel iets meer zijn.
Voorzitter. Op een 100 gulden kan
men dat precies niet zeggen en daar
mag men ook niet opletten.
Vos. Ik wil verklaren, dat ik gaarne
mijn stem aan het voorstel wil geven.
Daarmede wil ik niet laten doorsche
meren dat de bestaande niet goed zijn,
want ik erken gaarne, dat het goede
vakmannen zijn. Maar het onderwijs dat
velen moeten hebben is te kostbaar.
Men moet het krijgen door privaatlessen
te nemen. Mijnheer v. d. Ven, die ik
hoogacht, heeft er verschillende opgeleid
voor zware examens, waarvoor hij steeds
alle moeite heeft gedaan. Maar ik zeg
nog eens, het is te duur. De kleine bur
ger heeft ook behoefte aan goed onder
wijs en die moet er ook van kunnen
profiteeren. De rijken kunnen van zelf
goed onderwijs hebben, maar den klei
nere man moet geholpen worden. Ik heb
zoo in mijn leven al verscheidene per
sonen ontmoet die, doordat ze van
goedkoop en goed onderwijs hebben
kunnen profiteeren, met eer flinke be
trekkingen hebben kunnen bekleeden,
ja zelis tot steun van anderen waren.
Voorbeelden hiervan kan men in de
gemeente zien, namen noemen behoef
ik niet.
De heer Vos wijst er op, dat vroeger
bij de tot standkomlng van den tram,
waarvoor de Voorzitter sterk heeft ge
ijverd, ook werd gezegd, Heusden is zoo
klein, zoo'n lijn kan hier niet komen.
De tram kwam en toen werd er gezegd
ja na een jaar of 2, 3 zal ze moeten
failieeren. 13 a 14 jaar zijn eroverheen
gegaan en nog is de tram er, nog is ze
niet failliet gegaan en gaat ook niet
failliet. En zoo gaat het met het onder
wijs ook. Er is behoefte aan en daarom
ben ik voor het voorstel.
Veerman, 't Is mijn bedoeling niet om
den heer Mol te volgen. Van zijn stand
punt genomen heeft hij gelijk. Alleen
wil ik opkomen tegen de scherpe uit
drukkingen als zou het voor Heusden
een ramp zijn. Integendeel het is een
weldaad te noemen als wij verbetering
in het onderwijs brengen.
De Mol. Ik blijf bij hetgeen ik heb
gezegd en noem het een ramp voor
Heusden als wij zoo'n school krijgen. En
zullen zenden.
Uit de voorlezing daarvan blijkt dat
23 menschen geteekend hebben dat zij
hunne kinderen, indien zij daarvoor den
leeftijd hebben, naar die school zullen
zenden-
De Mol. Dat teekenen op zoo'n lijst
beteekent niets. Ik heb ook wel eens
met zoo'n lijst geloopen.
Van Andel. Voor entree's zeker voor
't een of ander.
De Mol. Neen, neen, ook voor groote
zaken.
Van Andel. Men moet hier zoo'n school
hebben.
wachtgeld. Na voorlezing wordt het
concept goedgekeurd.
6 Ingekorfien stukken,
a- Een schrijven van den heer Lees
tenmaker, houdende verzoek om aan
gesteld te worden als makelaar.
Van Andel. Mag dat geweigerd worden
Voorzitter, Gerust Wil je 'm benoemen
dan wordt hij beeedigd. Je kan overal
naar vragen maar daarom heb je het
altijd nog niet. Ik ben nu 30 jaar bur
gemeester en nog nooit is iets dergelijks
gevraagd.
Van Andel. Dat is al weer een bewijs
van de vooruitgang van Heusden zou
De Mol. Wij hebben hier een Rijks- men zoo zeggen,
normaalschool, een bijzondere - en een Voorzitter- De behoefte is nooit ge-
openbare school, is dat nog niet genoeg bleken en is er een algemeen belang
en dan nog gelegenheid om extra lessen mee gebaat Jij bent nogal bekend in
te halen. Waalwijk Mol, is daar een makelaar,
Prins. 20 jaar lang gaan ze al naar De Mol- Dat weet ik niet. Ik weet
Gorinchem. - alleen maar dat ze in groote plaatsen
Voorzitter. De kwestie is nu voldoende als Rotterdam en Amsterdam zijn en dat
toegelicht en aangezien de discussie's de Notarissen er over 't algemeen ge-
op een minder aangenaam terrein terecht nomen 't land er aan hebben
komen, stel ik voor het voorstel in om- Van Andel Laten wij het aanhouden
vraag te brengen. Met 't oog op de tot een volgende vergadering, dan kun-
cijfers is het zeker de bedoeling om alleen nen wij eerst eens onderzoeken,
in beginsel aan tc nemen. Aldus wordt besloten-
Van Andel. Ja. b proces-verbaal van kasopneming.
Voorzitter. De zaak loopt hier voor- Bij het onderzoek bleek alles in orde
loopig nog over cijfers Ik voor mij ben te zijn.
ook tegen oprichting geweest omdat de c. Verzoek van de heeren Alta en De
ons toen verschafte cijfers de draagkracht Haan scheepsbouwmeesters, om een
van onze gemeente te boven gingen, uitweg van een bestaande woning naar
en
wordt aangenomen, om bij de Hoogere
autoriteiten moeite te doen om die
ramp van Heusden af te wenden.
Prins. Grappen maken. Handels
(rest onverstaanbaar).
Van Everdingen. Ik ben er in beginsel
tegen geweest doch als het kan worden
gevonden, dat de H. O. niet behoeft te
worden verhoogd, voel ik er wel wat voor
en zal ik er mijn stem wel aan kunnen
geven. Zouden de heeren hun voorstel
zoo niet kunnen wijzigen dat b.v inplaats
van 30 gulden, 50 gulden schoolgeld
moet worden betaald. Wij zullen dan
verder komen en dan zou ik het ook
wel durven wagen.
Van Andel. Met wat mijnheer van
Everdingen daar zegt zou ik mij kannen
vereenigen mits dan de bepaling zou
wordeD opgenomen dat min vermogende
voor de helft de school kunnen bezoeken.
Van Everdingen. Als de Hoofd Om
slag maar niet behoeft te worden ver
hoogd.
Van Andel. Dat zal niet gaan. Iets
zal hij altijd wat verhoogd moeten worden,
Hij is nu ook al minder geworden ook.
De Mol Dat komt doordat nu men
schen belast zijn geworden die 't vroeger
nooit zijn geweest
Van Andel. Dat is in geheime ver
gadering behandeld en daar mag hier
niet over worden gesproken.
De Mol. De lijst maakt dat toch uit.
Van Andel. De lijst maakt dat niet
Deze cijfers geven een heel andere kijk den dijk.
op de zaak. Dit bedrag kan de gemeente Tegen een recognitie van *0 cent per
wel dragen. jaar wordt den gevraagden uitgang ver-
Van Andel. 't Is alleen de bedoeling leend.
nu maar dat B. en W. de cijfers onder- Verder doet de secretaris mededeeling
zoeken. Ze kunnen aan de gemeenten dat enkele posten als het onderhoud
door mij genoemd inlichtingen vragen van de wegen met f150 is overschre-
hoe ze daar tot stand zijn gekomen, den door aankoop van 25 Ms grint,
Later kan men dan met een uitgebreid jaarwedde onderwijzers met f 55 en kos-
plan ter tafel komen- ten van vtrpleging van krankzinnigen
De Jong. Ik wil nog even verklaren met f 260.
dat ik geen genoegen met het voorstel d. Schrijven van het Nut, houdende
kan nemen Er is totaal geen behoefte dankbetuiging voor de verleende subsidie,
aan zoo'n school. Wijk steunt het voor- e. Schrijven van den heer v d. Berg
stel, maar waren de rollen juist omge- dat hij zijne benoeming als klokkenist
keerd dan zou ik het ook wel steunen aanneemt.
waarom niet. Voor kennisgeving aangenomen.
Veerman. Daardoor erkent u de nood- De heer van Andel vraagt of de
zakelijkheid van zoo'n school. Voorzitter geen enkele mededeeling kan
De heer van Andel merkt op dat Wijk doen betreffende de conservenfabriek.
reeds veel hooger in den Hoofd, omslag De Voorzitter zegt aangaande deze
aanslaat dan wij. Behoefde men daar kwestie liever in geheime vergadering
niet zoo'n hoog percentage te heffen, er eenige mededeelingen te hebben willen
zou zeer zeker ook zoo'n school komen. doen. Hij zegt dan met eenige ingeni-
11CU3UCU 1JS,De heer Vos zou het schoolgeld van eurs van den Staat in onderhandeling te
waarom'mó^et^dar^V komTn Nooit is I de kinderen uit Wijk ho«ger willen stellen zijn- De heer Wijnands heeft hij last
er om gevraagd. Nooit is gebleken dat dan die van Heusden. gegeven een schetskaartje te maken,
er behoefte aan bestaat. Ik schrijf het De Voorzitter zegt daarop dat t Rijk waarmede deze druk bezig is- De staat
plan dan ook toe aan grootheidswaanzin, alles in 't werk stelt om goed onderwijs is wel genegen omdat gedeelte uit het
anders niets Jaren geleden ook, toen te geven en wij moeten ook zooveel contract te schakelen maar dan willen
moest en zou er een buiten-societeit mogelijk den minderen man van goed zij het land aan zich houden, /aj bewe-
komen want er bestond groote behoefte onderwijs laten profiteeren Als het de ren dat het eigendom is van den Staat,
aan gezellig verkeer. De sociëteit kwam draagkracht van de gemeente niet te Wij meenen dat zoo maar niet te mogen
kreeg zelfs buiten de wet om vergunning boven gaat, voelt hij er veel voor doen daar ik innig overtuigd ben dat
en nu moet men eens kijken hoe groot De Mol. Ik begrijp het gescherm van bij de staat een misverstand heerscht.
die behoeften wel was. Er heeft nog die cijfers niet, eerst 40 000 gulden en Het bewuste land is geen eigendom van
geen kat de kost in kunnen verdienen nu dat lage bedrag. Vanwaar dat ver- den Staat, alleen een puntje van de Strijk-
in plaats van een mensch- schil, 't Is juist als met een lapjesdag darm
Van Andel 't Is ook niet opgericht waar je opzet van een gulden thans voor Hij zegt dan ook niet van plan te zijn
om iemand er de kost in te laten doen 50 cent. zoo lang hij hier zit de ^^ommen
verdienen Voorzitter. Dat is nu eens een zaak van de gemeente te laten ontnemen, dan
De Moi 't Is een feit dat er geen waar jij goed over ingelicht bent. legt hij liever zijne betrekking nee'
behoeften is aan zoo'n school. Waalwijk De Mol. Ik noem die cijfers maar De heer Veerman zegt te hebben
is een plaats van 5000 zielen waarnaast oogenverblinding. vernomen, dat de ondernemers er niets
vele andere gemeenten bestaan, die als Van Andel. Ik heb daar straks Lek- 0p tegen hebben om meer te betalen,
't ware tot een gemeente zijn vergroeid kerkerk nog vergeten op te noemen-Dat Ze zijn genegen aan den:staat desno°<ls
en daar gaan hoogstens 25 leerlingen is ook een plaatsje van 2000 zielen en het dubbele te betalen. Duurt het echter
op school, dan zullen er hier in Heusden, daar bestaat reeds 20 jaar zoo n school nog lang vooraleer toestemming wordt
wat men toch niet bij Waalwijk kan ver- en veel jongelui zijn daar tot flinke ont- gegeven tot bouwen, dan zal
gelijken niet meer dan 10 opkomen en wikkelde menschen opgegroeid. genoodzaakt zien om te Herpt te bouwen
daar zou men dan zoo'n onkosten voor Veerman. Het bezwaar dat thaüs door Wat voor Heusden zou zijn te bejamme-
maken. De opgave van onkosten is iets den heer De Mol wordt geopperd wordt ren
van niets ze denken nu a is gezegd van zelf ondervangen. Immers B. en W. Voorzitter. Nooit of immer zal ik de
moeten wij ook b zeggen. Ik ken die moeten de gegeven cijfers onderzoeken. ™is-
grapjes. Laat ons dus afwachten.
Van Andel. Kijk dan eens naar andere Het voorstel hierna in omvraag ge
plaatsen van de zelfde grootte als Heus- bracht wordt aangenomen met o tegen
den o. a. Schoonhoven, Goor, Rijssen, 2 stemmen. Voor stemden de heeren
Vollenhoven enz-Daar blijkt toch reeds Van Everdingen, Prins, Vos, Veerman
lang dat de school uitstekend werkt. U en Van Andel, tegen de heeren de Jong
noemt nu telkens Waalwijk.... en0dA Mï!' u 1QOQ
De Mol... Ja, omdat ik Waalwijk ken... 3 Aanbieding gemeenterekening 1909.
Van Andel.... dat is daar wat anders. Wordt ter onderzoek in handen gesteld
Die menschen sturen hun kinderen weg, van de hepren van Andel, Vos en de
die houden ze niet thuis, maar dat zijn I Mol.
wij hier niet van plan 4 Voordracnt zetters (gewone aftre-
De Mol. Dan komen 25 kinderen uit ding van de heeren van Everdingen en
Wijk naar hier, met de boterhammen bij van der Heijden).
zich. Wat zal Heusden dan vooruit gaan. Gekozen worden n,ervoor ie
Wij een hooge H. O. betalen omdat de van Everdingen, 2e cand. van Rijswijk,
kinderen uit Wijk hier 's middags hun le candidaat v. d. Heijden, 2e candidaat
boterhammen, die zij meebrengen, op L. Verhoeven.
eten 5 Circulaire Ged. Staten wijziging gem.
Van Andel. Mijnheer de Voorzitter, ik wet (gem. bedrijven en sub-ont vangers.)
heb de eer u een lijstje te overhandigen Na voorlezing van het schrijven heb-
waarop U kan zien welke menschen uit ben B. en W..een concept reglei
Heusden hunne kinderen naar de school gemaakt voor het treffen en innen van
rechten van Heusden zoo maar prijs
geven. Steeds zal ik die handhaven, deed
ik dat niet dan kwam ik te kort aan
mijn eed eenmaal gedaan. Voor ieder lid
van den raad zou het een beleediging
zijn als die gronden zoo maar worden
gegeven. Verder zegt de Voorzitter het-
te betreuren dat de onde-nemers niet
meer vertrouwen in B W. hebben
gesteld Nu zijn de belangen in geen
goede handen.
Na nog eenige discussie zegt de Voor
zitter in alle geval te zullen doen, wat
hij kan om een en ander spoedig tot een
goed einde te brengen, maar geduld
moet in ieder geval worden gebruikt en
terugschrikken voor een proces mag men
ook niet-
Niemand meer het woord verlangende
sluit de Voorzitter de vergadering en
gaat de raad over in geheim comité.
van het Zuiden.
g
'M
is