Nummer 88.
Donderdag 10 November 1910.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste J
Blac
l.
Het eedsvraagstuk.
PALJAS
33'
uit TWEE
bladen.
j
i
AITÖON TIELEN,
Dit nummer bestaat
v
O I T o e ter:
FEUILLETON
BUITENLAND,
België.
Engeland.
WAALi ÏJX. Telefoonnummer 38.
1
iBSslraalsrkr Courant,
Dit Bind versol ijnt Woeusdag— eu Zaterdagavond.
A b o n n e in e n t s p r ij 8 per 8 maanden f U."5.
Trant o per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden «tukkengelden enz., franc.) te zenden aan den
Uitgever.
Advertentiën 17 regels f 0.60daarboven 8 cent per regel, grootc
letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing opgegeven,
worden SJvnaal berekend. Voor plaatsing van een groet aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige coutractrn
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
In een vroeger artikel hebben wij de
ooodzakelijkheid betoogd van eeae wij-
zigtng der bepalingen in ons Wetboek
van strafvordering omtrent het afleggen
van den eed.
De Minister van Justitie heeft onlangs
)ij de Tweede kamer een wetsontwerp
ogediend tot voorziening in de behoefte
aan nadere vaststelling van een eeds
formule en van de gevallen, waarin de
zed kan worden vervangen door de
>elofte
In art. 1 van dit wetsontwerp is als
odsforinule opgegeven »Zoo waarlijk
lelpe mij God almachtig
Art 2 luidt
Waar het geldt getuigen in burger
lijke en strafgedingen, treedt voor den
in artikel 1 voorgeschreven eed in de
plaats eene belofte, wanneer de tot de
eedsaflegging geroepene
a behoort tot een kerk of kerk
genootschap, hetwelk het afleggen van
den eed verbiedt of
b niet behoort tot een kerk of
kerkgenootschap en redelijke grouden
opgeeft waarom hij tegen het afleggen
van den eed bezwaar heeft.
De aangeboden regeling is een noodwet.
De Minister wijst er met nadruk op,
dat dit voorstel niet raakt de vraag, in
ïoeverre de eed in ons recht moet
worden behouden. Het beoogt slechts
e beantwoorden aan den eisch, dat bij
de bestaande wetgeving op het punt
van den eed moet vaststaan en in welken
vorm de eed moet worden afgelegd en
welke personen, op grond van hunne
iijzondere omstandigheden vrijheid
noeten hebben 'ot de keuze tusschen
den eed en de belofte, wanneer zij in
echten zijn geroepen, om getuigenis der
waarheid af te leggen.
Toch meenen wij met de Maasbode,
dat de Minister eene definitieve regeling
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
OF
HvfDcultoitw aait Dett i '(uuwfij It ,tl>an A
131)
Van tijd tot tijd bleef hij staan en stak zijn
autaaru in de hoogte opdat zijn blik door de
Inisternra zou kunnen dringen.
Eindelijk mompelde hij binnens-
Donds.
De mannen, die hij wachtte, stapten juist
ver de kleine brug uit twee planken samen
gesteld. die onder hun gewicht boog en plooide
iltfof zij ging breken.
Zij gingen heel voorzichtig vooruit, want de
deinste mistap had hen met bunnen last in
den stroom kunnen doen rollen.
£ij hadden er wel een oogenblik aan ge
dacht den barakspeler in het water te laten
rallen, maar zij hielden er geenszins van
telven met hem een reisje vijftien voet onder
iet water te doen.
De twee dragers de lezer heeft ze
zonder twijfel reeds herkend waren
ïiemand anders dan de gewaande ridder de
lollac en zijn gewone medeplichtige Pierre
pochard.
1)° ongelukkige Paljas was weerom in hunne
handen gevallen en indien zij, voor goede
irsden die wij vroeger bekend hebben gemaakt
oor eenen moord terug deinsden, die voor-
aker niets aanstootelijks had voor hun ge
weten, dan waren zij niettemin vast besloten
em naar een verafgelegen land in ta schepen
van waar zij waarschijnlijk nooit meer zonden
omgkomec.
Ziedaar het tweede pak, zei de ridder
oen bij op het dek trad.
En voorzeker het zwaarste, voegde
vooruitloopt.
In art. 1 zijn de vanouds gebruikelijke
woorden gehandhaafd. Wij juichen dit
toe, om dat ze voor een Christen aan
nemelijk zijn. Zoolang Nederland eene
Christelijke natie is, mag zij zich niet
richten naar enkele, die tot materialisme
en godloochening zijn vervallen, maar
dient zij in de wetten des lands dat
Christelijk idee vast te leggen.
Door art. 2 wordt onder b iets nieuws
in de wet gevoerd, dat o i. niet in een
noodwet behoort. Door uit te spreken,
dat de getuige, die niet behoort tot een
kerk of kerkgenootschap van den eed
kan worden vrijgesteld, bepaalt de
minister reeds zijn standpunt bij eene
aanstaande definitieve regeling. Prof.
Struijcken vraagt daarom terecht in een
artikel voorkomende in >de Tijd»
»Waarom de ontwerper niet liever
duidelijk in de wet neerlegt het stelsel
dat tot 1910 toe door de practrjk steeds
daaiin werd gelezen eu dat door de
opvolgende liberale en niet-liberale mi
nisteries onaangetast werd gelaten dat
namelijk ieder op de gewone wijze den
eed moet zweien, tenzij hij behoort tot
een kerkgenootschap, dat het eedzweren
verbiedt.»
De Kamers hadden zich waarschijnlijk
wel met dezen maatregel verzoend,
wetende dat een algemeene regeling iri
voorbereiding was-
Nu neemt de minister een standpunt
iu, dat hij aanstonds zoo niet kan verlaten.
Bovendien verwachten wij van dc clau
sule in art. sub b »en redelijke gronden
opgeeft, waarom hij tegen het afleggen
van den eed bezwaar heeft4, dat de the
ologie in de rechtza d wordt gebracht
Met Prof. Struijcken vragen wij Naar
welken maatstaf zal deze (de rechter) de
redelijkheid der gronden beoordeelen
De een zal zeggen ja, tnaar voor zoo
iemand heeft de eed geen waarde de
ander zal zeggenneen, want voor zoo
iemand is de door de wet geëischte eed
niet dan eene formule die hij zonder
bezwaar kan uitspreken En nu denke
men aan meer ingewikkelde theologische
bezwaren stichtende altercaties tusschen
een ongeduldigen president en een min
der ontwikkelden getuige staan ons te
wachten Er zullen over die redelijkheid
evenveel oordeelvellingen zijn als rech-
Frochard er bij.
Good laadt maar op 1 zei de kapitein
Eu hij stak een handje to9 om het gevoel-
looze lichaam in een hok te hergen waar do
kleinen Jacqnes zich reeds bevond daarna
klommen zij weer samen op het dek, sloten
het hok toe en volgden Norbert Cochet naar
zijne kajuit.
Deze hing de lantaarn aan eenen balk, opeDde
de schapraai en haalde er eone ilesch en drie
glazeD uit die hij op tafel zette.
Echte rhum uit Jamaica, zegde hij, de
geelbruine likeur in de glazen schenkend
proeft dat eens, mijnheer, en gij ook, vriend.
Na zoo een karwei, doet dat dengd aan 't
hart.
Hij tikte met zijne gasten en leegde ineens
zijn glas, zonder dat eene spier van zijn gezicht
vertrok.
't Is toch een zonderlinge koopwaar
die ik daar opgeladen heb 1 hernam hij
Onder ons gezegd, ik kan bijna niet ge-
looveu dat die menschen nog levener is
geen gevoel, geeue beweging meer in... Gij
hebt hun zoker een vrij biljet voor de
andere wereld gegeven en eens dat wij in
volle zee zijn, blijft er mij niets meer te
doen, dan ze over boord te wippen... Het
werk van eenen grafmaker... Rechtuit ge
sproken, dat zou mij, als kapitein, weinig
aanstaan
Wees gerost, antwoordde Rollac, ik
verzeker u dat zij slechts ingeslapen zyn
zij zullen binnen de twaalf uren wakker worden,
gij znlt dan zien...
Best zoo Dat heb ik liever'.. Nog een
glas rhum?... Hij is lekker, hein?... Op uwe
gezondheid Nu hebben wij reeds genoeg
gebabbeld en zullen maar slapen gaan, want
gij weet dat wij morgen vroeg voor zons-
opgang vertrekken
Alhoewel de kapitein op geene welgema
nierdheid roemde, toch bood hij, uit beleefd
heid, zijae slaapstede den ridder aan, maar
deze weigerde en verkoos, eveu als Frochard,
neel gekleed en in een goede mantel gewikkeld,
den nacht door te brengen.
's Anderdaags 's morgens, bij het krieken
van den dag, lichtte de „Jeune Henri" het
anker op en vertiok met gunstigen wind
ters, teiwijl de Hooge Raad, dank zij
zijne tot cassatie beperkte rechtspraak,
wel niet bij machte zal zijn, éénheid erin
te brengen.
Omtrent een beoordeeliug door de
Rechtbank over de gegrondheid der
bezwaren tegen het afleggen van den eed
zijn wij niet optimistisch gezind
Eene belangrijke vraag bij de eeds
kwestie is ook deze wordt, wanneer
ongeloovigen den naam van God moeten
aanroepen, een naam die voor hen zin
ledig is de waarde van den eed niet
verminderd
Hierop moeten wij een ontkennend
antwoord geven. De eedsafleggingen
met de formule, zooais van ouds ge
bruikelijk, is eene plechtige handeling,
die een cachet geeft aan de verklarin
gen van den getuige Meermalen hoorden
wij dan ook den president een getuige
wijzen op het gewichtige van de woorden
in de eedsformule als de president de
waarheid eener verklaring in twijfel trok.
Nog eens zoolang Nederland een
Christelijke Staat is, zoolang mag het
stempel van het Christendom in de wet
ten, zooals dat van ouds daarin was af
gedrukt, niet worden weggenomen ter
wille van slechts een klein deel der natie-
Behoort eene Christelijke natie haar
wetten op het gebied van openbare ze
delijkheid in te trekken, omdat een klein
deel der natie andere ideën daaromtrent
heeft, omdat genoemde wetten voor deze
lieden een steen des aanstoots zijn
Op dien weg voortgaande zou de for
mule in onze wefgevingbij de gratie
Gods1, voor godloochenaars moeten ver
bannen. formule»in naam der wet*
voor de vrij-sociah'sten euz. enz.
En waar zou dan het einde zijn
De invoering eener noodwet dringt,
wij hopen dat ze spoedig tot stand komt
liefst zoo, dat art 2 sub b vervalle, maar
nog aangenamer zal het ons zijn, als de
minister eene definitieve regeling van de
eedskwestie aan ue Kamer heeft voor
gesteld. O I).
De opening van bet Belgische Parlement.
De schitterende wijze, zoo wordt er in
naar Le Havre, waar de lading moest vol-
ledigd worden, vooraleer naar Amerika to
zeilen.
Niets bijzonders kwam de reis storen.
Tusschen Caudebec en Qnillebceuf, stelde
de kapitein de ontwaking vast vau den
goochelaar en zijnen zoon die hij voorzeker
beiden dood had gewaand.
Wanneer zij uit dien langen diepen slaap
ontwaakten, kwamen de arme drommels
slechts langzaam tot bezinning en waren niet
in staat iets te verrichten.
Maar Rollac was zoodanig bevreesd zijne
slachtoffers te zien ontsnappen, dat hij uit
drukkelijk bevel gaf hen opgesloten te houden
tot op het oogenblik dat het schip in volle
zee zou gaan.
Hij was overigens enkel aan boord gebleven
om zijne bevelen nauwgezet te doen uitvoeren,
want hij was geenszins van plan zijne slacht
offers op hunne reis over den wijden Oceaan
te vergezellen.
Eens dat het schip iu volle zee zou zijn
hoefde hij niet meer te vreezen dat zy zouden
ontvluchten.
In afwachting mocht er niets onaangewend
blijven om het welgelukken zijner onderneming
volkomen te verzekeren dit was de weerwraak
van zijne hinderlaag te Bordeanx.
De twee deugnieten bleven dus te Le Havre
vier en twintig uren aan boord, zonder eenen
voet aan wal te zetten.
Intusschentijd hielden zij zorgvuldig het
hok in 't oog waar do twee gevangenen
opgesloten waren en dat slechts nu en dau
eens geopend werd om hun wat water en
brood te overhandigen, juist genoeg om niet
van honger te sterven.
Eindelijk was de lading van den „Jeune
Henri* volledig en men maakte zich gereed
om te vertrekken.
Dan eerst nam de ridder afscheid van den
kapitein.
Hg betaalde hem nog eene ruime som
voor de herbergzaamheid welke hij aan
boord had genoten en deelde hem ook nog
eenige aanbevelingen mede.
Zorg vooral, dat de goochelaar niet uit
zijn hok kome, vooraleer gij in volle zee znlt
zijn en zet hem onder geen voorwendsel
de troonrede gezegd, waarop de verschillende
naties deelgenomen hebben aan de tentoon
stelling te Brussel toont de achting, die het
buitenland dit land toedraagt.
Om het peil van het onderwijs op te
heffen moet het land niet terugdeinzen voor
welk offer ook. Ten aanzien van de twee
talen spreekt dc koning den wensch uit dat
men door wederkeerige eerbiedig]'ug van el-
kaars rechten het middel zal vinden om
onaangrenamec taal- ol rassenstrijd te voor
komen. De koning beveelt de bevordering
van het ainb-chlsonderwijs aan.
De Koning constateert, den vooruitgang
van het lager onderwijs. Het is, zegt Z.
M. het recht van den vader van het gezin
om over de opvoeding en het onderwijs vau
het kind te waken cn bij moet vrij zijn iu
de keuze van de school, waaraan hij het
zal toevertrouwen. Het lot der nederigeu iu
de samenleving moet het voorwerp van
voortdurende:! zorg blij veD. De Koning noemt
daarna een reeks maatregelen op, die iu deze
richting genomen moeten worden. Vervol
gens geeft de troourede in overweging grooie
opeubare werken, als b.v. de voltooiing van
da haven van Antwerpen, met spoed voort
te zetten.
Dan wijst de Konjng op de uitstekende
ontvangst, die dc nieuwe militiewet in den
lande gevonden heeft.
De fioancieele toestand van het land blijtt
uitstekend. Talrijke besluiten en decreten
betreffende de reorganisatie van den Cougo
getuigen van de krachtige pogingen der
regeering om in de Afrika&usche bezettingen
een normale ontwikkeling te verzekeren van
den vooruitgang vau den handel en het wel
zijn der inlanders.
Wij zijn besloten, aldus de Koning, den
voorspoed in de, toekomst van den Belgischen
Congo te bevorderen en te verzekeren, door
zonder verwijl de economische uitrusting
volledig te maken.
Het was ren droeve sluinnsdag, gis
teren, voor de wereldtentoonstelling te
Brussel. Maar ondanks bet gure najaarsweer
waren er om zes uur des avonds al 8U.000
personen de controle gepasseerd. Om zeven
uur sloten de Engelsche eu Duitsche afdee-
lingen. Trouwens, maar weinige inrichtingen
waren gieteravoud nog verlicht. Alleen op
de Biusselsche kermis was het gisteravond
nog wat vertier.
Het is ermee gedaan.
Gisteren is de tentoonstelling officieel ge-
onderweg aan wal.
Wees gerust, mijuheer, antwoordde
Norbert C ch t, uwe bevelen zullen stipt
uitgevoerd worden.
Vertrouw hem niet, want bij is buiten
gewoon sterk, vlug en Blira.
Vrees niets. Eens dat wij in zee zijn,
zal ik hem doen werken eu indien hij et nigon
lust toont om te ontsnappen, zal ik hem doen
binden.
Eu als het noodig is, voegde Rollac er
bij, met een veelbeduidend leeken, moogt ge...
Begrepen t;Men bindt hem nan den
grootnn mast, schiet hem eenen kogel door
den kop en werpt hem voor de haaien
Zonder verdere komplimenten. liet
verlies zal niet groot zijn. Het is overigens
ook mogelijk dat hij zich aan geene geweld
daden overlevere en n tracht over te halen
door eenige honingzoete vertelsels waarbij
ge zoudt in slaap vallen. Hij zal voorzeker
huichelen en veinzen dat hij vervolgd wordt.
Mnar hecht er geen geloof aan, want 't is
een slimme vos.
Toch niet slim genoeg om mij te mis
leiden. Daarenboven, ik trek mij zyne zaken
niet aan en bekreun er mij niet mêe. Ik ken
niets dan mijne consignehem in Brazilië
met zijnen knaap aan land zetten en dan...
loopt naar de maan Ik zeg nog eenB dat
alles stipt zal volbracht worden, zoo waar als
ik een Normandiër ben.
De ridder en zyn medeplichtige zagen, een
kwartiertje later van op den havendam het
schip vertrekken.
Gedurende eenigen tijd keken zij den
brick na.
Wanneer hij in volle zee was en dat men
slechts nog eene zwarte vlek, die allengs
kleiner en kleiner werd, op de golven zag
dobberen kon Rollac, die tot hiertoe nog
niets gezegd had, zijne vreugde niot meer
verbergen.
Een helsche glimlach speelde op zijne
lippen en eene duivelsche vreugde helderde
zijn gelaat op.
Goede reis mompelde hy mochten wij
elkander nooit meer weerzien Eindelijk
is de zaak toch klaar gemaakt't heeft
voorzeker niet weinig moeite gekost
sloten.
Dezer dagen kan men nog terecht om
van verschillende opruimingen te profiteered,
maar de eigenlijke tentoonstelling ia gesloten.
Gisteren met een groot feestmaal.
Het behoeft geen betoog, dat daar ver.
schillende toosten gehouden zijn Een
adoration mutuelle van de hoofdpersonen.
Nu, zij hebben een pluimpje verdiend.
Ieder is het er over eens, dat do tentoon
stelling schitterind is geslaagd en dat België,
het kleine België, op het gebied vsn handel
en industrie gebleken i9 een groot.mogend
heid te zijn. Als om strijd is de econo
mische kracht van het Belgische volk geroemd
Het huwelijkscontract tusschen prins Vic
tor Napoleon en prinses Clementine is
gisteren geteekend.
Ex-keizerin Eugenie moet prins Victor
Napoleon tot universeel erfgenaam van haar
groot vermogen hebben gemaakt.
Op het oogenblik staken iu Wales 85.000
mijnwerkers. Hier en daar is de agilatie
zeer groot en de politic is versterkt om de
mijnen te beschermen, terwijl militairen
verwacht worden. Maandag hebben de stakers
met vrouwen en kinderen machinisten,
stokers en mijnwerkers verhinderd aan den
arbeid te gaan. Ondanks het ongunstige
weer trokken zij door de straten eu de politie
die machteloos was iets tegen hen te doen,
werd met steenen gebombardeerd eu uil het
Clydach-dal verdreven.
De invoering van den acht-urigen werkdag
heeft iu Wales meer moeite gekost dan in
eenig ander gedeelte van Engelandzij
heeft een plotselinge vermindering der pro
ductie tengevolge gehad en dientengevolge
ook een verlaging van de winsten der
maatschappijen en van de betaalde looueu.
Tegen dit laatsie feit nu is de woelige be
volking van Wales, die zich verraden be
schouwt door den Nationalen Bond van
mijnwerkers in Groot-Brittanië, in opstand
gekomen.
LONDEN, 9 November. 800 man vau
de bereden en niet bereden Loudensche
hebben bevel gekregen naar Zuid-Wale9 te
vertrekken bij de onderdrukking van de
onlusten, die veroorzaakt zijn door de
stakende mijnweikers,
(Late r.) Blijkens een telegram uit
Cardiff, is het te Clyduc Vale weer tot on-
In stede van zijne vrengde te deelon, bleef
Frochard stom en beweegloos op zyne plaats
staan en had altijd hot schip in 't oog.
Welnu vroeg de ridder, hem bij den
schouder schuddend, waarop staat ge daar
te wachten? Zijt gij van tin op deze plaats
wortel te schieten 't spel is nit, laat ons
mnar vertrekken.
De gewezen hansworst rilde.
Ah! jo... ik kom/... stamelde hy roet
beescbo stem. 't Is dom, maar dat doet me
toch iets... Arme Belphégor, arme Jacquinet.
Het was een brave meester... Hij heelt mij
goed betaald, goed gevoed en altijd goed
behandeld...
En de gewezen Grain d'Amoer pinkte met
den vinger een ingebeelden traan weg nit zijne
oogen die meer door het drinken dan door het
verdriet rood schenen.
Rollac bekeek hem minachtend van bet
hoofd tot de voeten.
Ik heb waarlijk medelyden met u, zegde
hij. Indien gy zooveel van uwen gewezen
meester hield, en hem zoo zeer betrenrdet,
dan moest gij hem naar ginder maar gevolgd
hebben. Gy zoudt misschien samen nog nv
fortuin gemaakt hebben in Amerika. Overigens
luister eens hiergij zijt weer vry, ik heb
uwe diensten niet meer noodig.
't Is zeker toch niet waar 1 riep Frochard
wiens gelaat opeens een andere uitdrukking
aannam. Maar weet ge niet mijnheer de ridder
dat ik u noodig heb? Ik zon nwen dienst
verlaten Hola zoo niet geboerd Nu vooral
nu bet leven eerst gemakkelijk en aangenaam
gaat worden...
Rollac voelde wel dat bij moeBt zwijgen en
hij deed het dan ook.
Met een enkel woord had zijn medeplichtige
hem herinnerd dat hij het middel bezat om
hem van de hoogte waarop hij geklommen was
in den afgrond te doen storten.
De gedachte dat een enkel woord van dien
man voldoende zou wezen om heel het gebouw
zijner fortuin in duigen te doen vollen deed
hem ernstig nadenken en wierp eene schaduw
op de lachende toekomst welke hij te gemoet
zag.
(Wordt vervolgd.)
f
I ID
i! f
