Derde blad.
DE OORLOG^
Provinciaal Nieuws.
BUITENLAND,
Marokko.
Oostenrijk,
Nummer 80
Zondag 7 October 1911.
34e Jaargang.
Na van Dinsdag drie uur in den na
middag af de stad Tripoli te hebben
beschoten, waarbij twee Turksche batte
rijen. en den militairen commandant, de
prefectuur, benevens een groot aantal
huizen in de wijk Salibazar, werden ver
nield, hebben de Italianen gistermiddag
om twaalf uur boven het fort ,,Sultania"
de vlag geheschen, die door de scheeps-
kanonnen begroet werd met de gebruike
lijke salvo's. De gelande detachementen
blijven onder de bescherming van de
Italiaansche oorlogsbodems waarvan een
gedeelte in de haren, een andergedeelte
op korten afstand van de ontmantelde
versterkingen ligt. Volgens het „Giornale
d'Itaüa", bestaat de bijzondere taak dezer
troepenmacht in het bewaken van het
Italiaansche consulaatsgebouw en van de
katholieke kerk. Mag men den „Corriere
della Sera" gelooven, dan zal er voor deze
soldaten voorloopig niet veel te vechten
vallen daar het grootste gedeelte van
het Turksche garnizoen, geheel gede
moraliseerd, zich heeft overgegeven,
terwijl een ander gedeelte het binnen
land is ingevlucht. Doch aan die opge
schroefde berichten uit de Italiaansche
bladen dient men niet te veel waarde
te hechten, daar de censuur met al haar
willekeur hoogtij viert, zoodat dan ook
de Romeinsche correspondent van de
„Vosstsche Zeitung" er steen en been
over klaagt en ze vergelijkt met de
Italiaansche spoorwegenbeiden zijn,
zegt hij, even slecht en onbetrouwbaar.
In Constantinopel dureD nog altijd
de onderhandelingen en diplomatieke be
sprekingen voort. Gisteren had de nieuwe
groot-vizier Siad Pacha, die nu eindelijk
met het vormen van zijn nieuwe kabinet
gereed gekomen is en daardoor dehanden
meer heeft vrijgekregen, een lange be
sprekingen met den Duitschen gezant
en later op den middag met den gezant
van Rusland.
In verband vooral met deze herhaalde
onderhandelingen loopen nog geregeld
geruchten omtrent de pogingtotinverten-
tie van de zijde van Duitschland
gesteund door Engeland, dat inderdaad
meer en meer zich bewust schijnt te
worden van het gevaar, dat de Mahome-
daansche onderdanen voor het rijk kuu-
nen gaan opleveren in geval van een
uitbarsting van fanatisme, bij de Porte ge
daan.
Volgens de „Matin hebben deltalianen
vele lijken in de forten van Tripoli ge
vonden. Twee Turksche torpedo's die
tijdens het bombardement opereerden,
werden door een torpedo-vernieler ten
Zuiden van Sicilië in den grond ge
boord.
Het gerucht loopt, dat Benghaisi gebom
bardeerd is Te Tobruk, ten Oosten van
Derna, heeft een ontscheping van Itali
aansche troepen plaats gehad.
Volgens de >Liberté«, heeft generaal
Aubry een manifest opgesteld aan de
bevolking van Tripoli en Cyrenaïka,
waarvan de tekst door den ministerraad
goedgekeurd moet zijn. Het manifest is
te Rome gedrukt in 10.000 exemplaren
in het Turksch, Arabisch en Italiaansch.
Er wordt in verklaard, dat Italië bezit
neemt van Tripoli om er beschaving en
oeconomischen vooruitgang te brengen.
Vroeger heerschte Rome over dat deel
van Afrika tot groot geluk van het volk.
Zoo wil men nu ook doen.
Het middel is nog al onschadelijk en
makkelijk te probeeren. Of't echter veel
invloed hebben zal
Volgens een bericht in Constantinopel
ontvangen, zou het Italiaansche schip
>Cavour* bij mistig weer, in de buurt
van Tripoli, op 'n mijü gestooten en
gezonken zijn.
BERLIJN, 6 October. (Part.) De Nati
onal Zeitung verneemt uit Rome Van
admiraal Aubry is sinds vier dagen geen
bericht ontvangen. Men vermoedt, dat
hij naar de Aegeïsche Zee gegaan is om
het Turksche eskader op te zoeken De
admiraal voert bevel over 10 groote en
24 kleine oorlogsschepen.
BERLIJN, 6 October. Uit Rome wordt
aan de National Zeitung geseind volgens
ingekomen berichten zijn de Italianen be
gonnen, om ook de andere Tripolitaan-
sche kustplaatsen te beschieten.
Er wordt bevestigd dat bij de beschieting
vanTripolizes Turksche kannoneerbooten
een aanval op de Italiaansche vloot be
proefd hebben. Zij werden echter door
Italiaansche torpedobooten verdreven,
welke drie der vijandelijke vaartuigen in
den grond boorden.
Met de Marokko-onderhandelingen
blijft het tobben. De Fransche regeering
zwijgt en de »kleine redactiewijzigingen*
zitten haar en ook de regeering te Berlijn
blijkbaar dwars
»Over het onderhoud, dat Von Kider-
len-Wachter met gezant Cambon heeft
gevoerd, wordt, zegt de met regeerings-
kringen in nauwe betrekking staande
»Berliner Börsencourier*, daar, waar men
op de hoogte van de zaken is, het stil
zwijgen bewaard, doch ongetwijfeld zal
de hoop der Franschen, dat het antwoord
van de Fransche regeering hier ten slotte
toch nog aanvaard zal worden, niet ver
vuld worden. In de onderhandelingen,
die zich bepalen tot regeling der quaestie
in Marokko zelf, is het laatste woord nog
volstrekt niet gesproken. Er moet dus
te Parijs nog een poosje geduld worden
geoefend, vóór de Fransch-Duitsche
onderhandelingen beëindigd zijn, want
over de niet minder moeilijke quaestie
van de Congo-concessiën is, afgezien van
de voorbesprekingen, tot nu toe in het
geheel niet beraadslaagd.* Dit klinkt
geheel overeenkomstig de voorspellingen
der pessimisten, volgens welke de moei
lijkheden nog pas beginnen 1 Wanneer
Duitschland, zegt de >Intransigeant* bij
de onderhandelingen niet de grootste
gematigdheid in acht neemt, is er nog
niets bereikt. Laten wij ons niet bevreesd
toonen om de zaken te beschouwen
zooals zij inderdaad zijn wanneer de
onderhandelingen afgebroken worden,
behoeft dit nog niet tot een oorlog te
leiden, maar komen wij eenvoudig terug
op de Akte van Algesiras*. Een schrale
troost
Een goed begin is het halve werk
en daarom begonnen Duitschers en
Tsjechen gisteren bij de eerste zitting
van den Oostenrijkschen Rijksraad elkan
der af te rossen 1 Wat de aanleiding tot
deze vechtpartij was, wordt niet gemeld.
Wellicht hetzelfde verschil van mee
ning in zake het optreden der regeering
op den sbloedigen Zondag van 17 Sept.
1.1. in Ottak-ring bij de hongeronlusten
dat ook aanleiding gaf tot een uiterst
heftige speech van den socialist Dr. Adler,
die inzonderheid den minister van Justitie
aanviel, zóó hevig, dat heel de socialis
tische partij in beweging kwam en tegen
den minister van woede schuimbekte.
Gedurende deze opruiende rede ge
beurde hetgeen Reuter ons reeds gister
avond seinde en dat nog in onze stads
editie kon worden vermeld, de moord
aanslag op den zooeven genoemden
minister Dr. Von Hochenberger. Terwijl
Adler, de duurte der levensmiddelen
besprekende, verklaarde, dat de heer-
schende toestanden op den duur door
het volk niet meer te verdragen waren,
zag men op de tweede galerij een man
opstaan, die een revolver voor den dag
haalde en 5 schoten afvuurde. In de
ontzettende opwinding, die hierop volgde,
kon men eerst niet vaststellen, voor wien
die schoten bestemd waren. Men ver
moedde dat het wapen gericht was op
denminister-president Baron Von Gautsch.
Doch daar reeds onmiddellijk bleek dat,
gelukkig, geen der ministers eenig kwet
suur had gekregen, was het eerste werk
het zoeken naar den bedrijver van dezen
schandelijken aanslag. De misdadiger
vergemakkelijkte dit zelf door, onmid
dellijk na het lossen der schoten, uit te
roepen >Leve de internationale sociaal
democratie I* Men had hem daar de
deuren der zaal in allerijl door de sup
poosten gesloten waren spoedig te
pakkeneen jongen, negentien-jarigen
kerel, Vakic geheeten, een Dalmatisch
socialist, die er rond voor uit kwam
voornemens te zijn geweest den minister
van justitie te vermoorden- Er volgde
nu een hevige scène tusschen de sociaal
democraten en de leden der Christen
democratische partij, waarbij laatstge
noemden de eersten uitscholden voor
moordenaars en anarchisten.
WAALWIJK, 7 Oct. 1911.
Kamer van Koophandel en Fabrieken.
In de vergadering der Kamer van
Koophandel en Fabrieken werd o.m.
besloten zich te wenden tot den Minister
van Waterstaat om te verkrijgen, dat
het tarief van f 0,20 per gesprek van 3
minuten of minder, zou worden toepas
selijk verklaard voor gesprekken tusschen
de telefoonkantoren Waalwijk en 's-
Hertogenbosch, die op een hemelsbreed
gemeten afstand van elkander liggen,
slechts evën de grens overschrijdende
vastgesteld voor het verminderd tarief
en tevens ten deze adhaesie te verzoe
ken van de Kamer te 's-Hertogenbosch.
Nog werd aan de orde gesteld het
besluit in de vorige vergadering genomen
tot het indienen eener motie met be
trekking tot de ontworpen nieuwe ta-
riefwet, voorzoover daarbij is betrokken
de schoen- en lederindustrie. De Com
missie, benoemd tot samenstelling dier
motie, heeft in haar midden geen over
eenstemming kunnen verkrijgen,waarom
door elk der leden eene motie werd in
gediend van zeer verschillende strekking.
Beide motie's werden in behandeling
genomen en werd met drie van de vijf
stemmen verworpen de motie, waariu
men zich uitsprak geheel tegen het wets
ontwerp en met gelijk getal stemmen
aangenomen de motie, waarbij het wets
ontwerp voor het meerendeel wordt
goedgekeurd behoudens eenige in over
weging te geven wijzigingen.
Het meer uitgebreid verslag verschijnt
in ons volgend nummer.
Bovenstaand bericht ontvingen wij
van 't bureau der K. v. K. alhier. Tot
onze verwondering lazen wij 't onder
staande in het Handelsbl- van Donderdag
avond, hoewel In de laatste vergadering
der Kamer van Koophandel met algemeene
stemmen besloten werd voortaan de
prumeur van alle mededeelingen der
Kamer aan ons blad te geven, en dit be
richt ook niet door het bureau der Kamer
aan 't Hbld. werd opgezonden.
Het >Handelsblad< schrijft als volgt
De Kamer van Koophandel te
Waalwijk het centrum der leder- en
schoenindustrie heeft zich in hare
op 3 October j.l. gehouden vergadering
uitgesproken, in zake het Ontwerp Tarief
op leder.
Zij deed dit in de volgende motie, die
door den heer Van Riel, leerlooier, voor
gesteld, met drie tegen twee stemmen
aangenomen 'werd
>De Kamer van Koophandel en Fa
brieken te Waalwijk, overwegende dat
de ontworpen tariefwet ten nauwste ver
band houdt met de hier bestaande schoen
en lederindustrie, wier belangen bij even-
tueele veranderingen in de tariefwet,
niet dezelfde, integendeel strijdig met
elkaar kunnen zijn, overwegende, dat zij
de belangen van deze twee voorname
takken van nijverheid op onpartijdige
wijze te behartigen heeft, spreekt als
hare meening uit
Dat een oordeelkundige heffing van
rechten op zoolleer en gedeeltelijk ook
op overleder, de lederindustrie zal ten
goede kontenzonder de schoenindustrie
daardoor noemenswaardig te hinderen.
Dat het echter in het belang der
schoenindustrie wenschelijk wordt geacht,
zonder de belangen der looierij daardoor
te schaden, dat randenleer, z.g. »welting"
niet breeder dan 20 milimeter geheel
vrij gelaten behoort te worden daar dit
hier te lande niet wordt gefabriceerd.
Dat onder 330 d, handelende over af
val van zoolleder, ook behoort te wor
den gerangschikt split, of gespleten le
der, zijnde gelooide halve huiden zonder
nerf.
Dat het van overwegend belang voor
de in Nederland opkomende overleerin-
dustrie zou zijn, en niet te veel strijdig
met de belangen der schoenindustrie
indien onder 33le het gewicht van de
vrij in te voeren kalfsvellen in plaats
van 2 KG. worde bepaald op lV3 KG.
per geheel vel.
Dat onder 331 d een recht van 2% op
chroom gelooid geiten- en schapenleder
hoewel voor den schoenfabrikant slechts
ongeveer der waarde uitmakende
hem in niet geringe mate zal drukken
daar dit artikel voor verreweg het groot
ste deel uit het buitenland moet worden
betrokken en eene belemmering voor
den export van schoeisel zoude kunnen
opleveren.
Zij besluit aan het bureau der Kamer
op te dragen, deze meening en wenschen
ter kennis te brengen van de betrokken
autoriteiten en desgewenscht mondeling
toe te lichten.
Een motie van den heer A. H. van
Schijndel, schoenfabrikant, voorgesteld,
werd verworpen. Deze luidde
>De Kamer van Koophandel en Fa
brieken te Waalwijk, overwegende de
gevolgen, welke de voorgestelde tarief
wijziging voor de schoen- en lederindu
strie zal hebben, spreekt als hare mee
ning uit,
dat ieder invoerrecht op zool- en over
leder nadeelig is voor beide takken van
nijverheid.
dat een recht op overleder voor de
schoenindustrie een onoverkomelijke hin
dernis zal zijn,
dat een recht op zooileder, hoewelin
mindere mate nadeelig voor het schoe
nenvak, toch niet het gewenschte resul
taat zal hebben, nl. verbetering van het
looiersbedrijf, daar iedere belemmering
van de schoenindustrie ook tevens een
rem is voor de looierij
dat, op grond van bovenstaande be
zwaren de totstandkoming der ontworpen
tariefsherziening niet in het belang is
der schoen- en lederindustrie hier te
lande.*
Eervol ontslag.
Mei ingang van 1 November e.k. is eer
vol ontslag verleend aan den brieven- en
telegrambesteller H. F. Meeuwis alhier.
Sollicitanten voor die betrekking kunnen
zich aanmelden bij den Directeur van het
Post- en Telegraafkantoor.
Vergadering.
Morgenavond ten 6 uur zil er eene ver
gadering van den Gildenbond gehoudtn
worden. Op deze vergadering zal de Eerw.
adviseur afscheid nemen der leden. Deze
vergadering is mede toegankelijk voor Do
nateurs van Gildenbond en Ziekenfonds.
Overgeplaatst.
Heden is alhier op de brigade, in plaats
van de maréchaussee Leuteer gekomen de
maréchaussée de Bruyn van de brigade
Nieuwe Schans.
Voetbalvereeniging Waalwijk Votruit.
Na den Nederlandschen en meerdere pro
vinciale voetbalbonden heeft ook de com
petitieleider van den B.V.B. het competitie
rad aan het draaien gebracht. ï'i de afdeeliug
van W. V. staan reeds drie belangrijke
wedstrijden op het programma.
B.V.C. ('s Bosch) zal n.l. Exelsior (Tilburg)
ontmoeten, terwijl TilburgiaEindhoven zal
bekampen en W.V. het Bergsche Sparta.
Aan de uitslagen van deze wedstrijden zal
men de sterkte der elftallen reeds Kunnen
afleiden. Hoe deze zullen uitvallen is echter
onmogelijk te voorspellen daar de eerste
bondswedstrijden meestal verrassende resul
taten opleveren.
Wij knnnen tot ons genoegen melden,
dat Sparta en W.V. er ten zeerste naar
streven, de verstandhouding tusschen elkaar
te verbeteren. Het vorig seizoen trokken de
geel-zwarten waarlijk met tegenzin iu den
Berg tea strijde, want naast een ruwe on
aangename match, was ook bet publiek zeer
ouhcbbelijk.
Wij verwachten echter, dat dit morgen
grheel anders zal zijn, wat ongetwijfeld
beide vereeuigingen ten goede zal komeD.
Spelers van Waalwijk Vooruit, elke
oetbalenthousiast volgt morgen uwe ver
richtingen en met ongekende nienwsgierig-
neid wordt de uitslag verbeid. Doet morgen
allen uw uiterste bestSpeelt een flinke
doch faire en sjmpathieke partij en denkt
steeds aan het doel de overwinning
W. V. II. zal aan de Dongensche
voetbalclub gastvrijheid verleenen. De wed
strijden tegen deze vereeniging hebben voor
de geel-zwarten altijd iets bijzonders en
aantiekkelijks. Beide clubs bestreden elkander
met wisselvallig succes. Ü3n weer bleef
Dongen overwinnaar om een volgende maal
de eer aan W.V. te laten.
Het is reeds twee jaar geleden, dat wij
Dongen zagen spelen, en verkeeren wij om
trent hunne sterkte dus in het onzekere.
Een aangename vriendschappelijke wed
strijd staat ons echter ongetwijfeld te wachten.
Musis Sacrum.
Schreven wij na de bekende ramp op
Musis, dat op de puinhopen der afge
brande zaal, wel spoedig eene nieuwe
zou verrijzen, thans kunnen we onze
lezers reeds een korte beschrijving geven
van den muzentempel die straks zijne
deuren zal openen om beoefenaars als
liefhebbers der edele toonkunst binnen
zijne gewelven te ontvangen.
Reeds aanstonds valt het den beschou
wer op, dat de zaal thans gelijkvloers
is, wat een uitstekende verbetering mag
heeten.
Vroeger toch vroegen wij ons steeds
af: Wat zou er toch gebeuren als er in
of onder de zaal in den stal, eens brand
uitbrak tijdens eene uitvoering. De
gevolgen waren dan niet te oveizien.
Door de mogelijkheid van zoo'n ramp
werden velen van een bezoek reeds
afgeschrikt. Thans kan men alle on
gerustheid dienaangaande verbannen.
Treden wij door de dubbele naar
buiten openslaande deur de zaal binnen,
dan komen wij in het voorportaal of
vestibule, waarin zich rechts een loket
bevindt. Wij openen een tweede deur
recht voor ons en staan thans in de
eigenlijke zaal, die direct een prettigen
indruk maakt. De lengte tot aan het
tooneel bedraagt circa 15 Meter, de
breedte 10 M., zoodat de ruimte heel
wat grooter is dan vroeger. Aan de
Westzijde zijn drie dubbele naar buiten
openslaande deuren aangebracht, waar
boven ramen, die opengeslagen kunnen
worden. Hierdoor, alsmede door de
ventilatoren, die in het plafond zijn aan
gebracht, kande zoo noodige lucht-
verversching naar onze meening op
voldoende wijze geschieden. Het tooneel,
dat plaats biedt voor wel honderd
zangers, kan door een deur ter rechter
en een ter linkerzijde alsmede dooreen
derde die zich buiten de eigenlijke zaal
bevindt bereikt worden, zoodat het voor
de zangers gemakkelijk zijn zal op te
komen en af te gaan en het publiek
geen hinder daarvan meer behoeft te
ondervinden. Achter het tooneel is
mede voldoende ruimte tot berging van
kleedingstukken, muziek, en alles wat
bij eene zangvereeniging te pas komt.
De verlichting door de groote ramen
der drie genoemde dubbele deuren in
den Westelijken muur en die der kleinere
raampjes, aan de Oostzijde kan mede
voldoende genoemd worden.
Wat de acoustiek betreft, waarop het
in eene concertzaal op de eerste plaats
aankomt, deze is, naar het ons voorkomt,
zeer goed. Van hen die er reeds repetitie
hadden, hoorden wij dat het er, gelijk
men dat uitdrukt, gemakkelijk zingt en
dat in de zaal het fijnste geluid de
zachtste nuanceering uitstekend tot zijn
recht komen, zoo zeer zelfs, dat het niet
noodig zal zijn zich bijzonder in te
spannen om een groot geluidsvolume
voort te brengen.
Was Musis vroeger ook dikwijls de
plaats waar vereenigingen van verschil
lenden aard vergaderden, familiefeesten
gevierd werden, thans is er voor gezorgd
dat dit nog beter en gezelliger dan
vroeger kan geschieden,
Een tweede zaal, 10 bij 5 M, welke
door een trap in den Zuidwestelijken hoek
bereikt kan worden, bevindt zich aan
de achterzijde, ongeveer 3 M. boven den
vloer. Hier kunnen 40 50 personen
op hun gemak plaats nemen. Schuift
men de aangebrachte glazen deuren
terzijde dan heeft men den blik
op het tooneel, zoodat ook deze ruimte
bij concerten goede diensten bewijzen
kan. Tevens is het eene uitstekende
gelegenheid om er kleedingstukken te
bergen.
Het buffet aan de Zuidzijde moge
mede een goede verbetering heeten,
zoowel als het aanbrengen van een
closet in den Zuidoostelijken hoek.
Uit alles blijkt, dat de zaal aan de
eischen van den tegenwoordigen tijd
voldoet en dat de heeren van Huiten
en van Heesch een werk geleverd hebben
waarop zij met voldoening mogen wij
zen. Dat de beschildering bij den heer
Marks aan goede handen is toever
trouwd, behoeft nauwelijks gezegd.
Wij twijfelen geen oogenblik of het
Waalwijks publiek zal moeten erkennen,
dat onze gemeente een gebouw rijker
is geworden, waaraan een groote be
hoefte bestond. Welnu laat het dan
door een getrouwe en een veelvuldige
opkomst toonen, dat het de offers door
den heer Ant. Gerris-Simons gebracht
op prijs stelt, opdat de ondernemer
van zijne inrichting die vruchten moge
plukken, waarop hij met het volste
recht aanspraak *aken mag.
Verkiezing ProvStaten.
Thansishetaantal kiezers voorde Prov. Staten
bedraagt in het kiesdistrict Hensden volgens
de in Mei j.l. vastgestelde kiezerslijsten
7623. En wel in:
Heusden 288
Bokhoven 28
Alem, Maren en Kessel 167
Kmpel en Meerwijk 71
Engelen 39
Drongelen 55
Dossen 482
Hedikhuizen 177
Genderen 189
Herpt en Bern 90
Meenwen 148
Oodheusdon 169
Wijk en Aalburg 294
Veen 105
Woudrichem 291
Rijswijk 95
Andel 154
De Werken en Sleeuwijk 566
Werkendam 572
Giessen 80
Almkerk 517
Waalwijk 642
Baardwijk 221
Besoijen 214
Capelle 810
Sprang 227
Vrijhoeven Capelle 82
Waspik 381
Vlijmen 481
Nieuwkuik 202
Drnnen 441
Combinatie van schoenfabrieken.
Te St. Louis (Noord-Amerika) hebben de
schoenfabrieken Roberts, Johnson Rand
de Peters Shoe Co. zich vereeniga en vor
men nu de grootste schoenfabrieks-concern
ter wereld. Het kapitaal der nieuwe maat
schappij bedraagt 20 millioen dollars, het
aantal werklieden in 18 fabrieken 8500.
De naam der nieuwe maatschappij wordt in
December a.s. te houden algemeene ver
gadering vastgesteld en dan ook de directie
benoemd.
Vooruitgang.
Het kan niet worden ontkend dat het
winkelgebied in onze gemeente sterk
vooruitgaande is en dat de uitbreiding
van de winkels en magazijnen daarmede
gelijken tred houden.
Zoo kunnen wij thans weer wijzen op
de opening van den nieuwen winkel en
de magazijnen van den heer P. Bierlaagh.
De winkel, met zijn twee groote
spiegelruiten en flinke ruimte waarin de
groote verscheidenheid artikelen op ge
makkelijke en doelmatige wijze kunnen
worden geëtaleerd, is een sieraad van
de Groote Straat.
Het magazijn, dat twee verdiepingen
hoog is, zit vol gestapeld met een groote
keuze artikelen, wat tot het uitgebreide
vak behoort. Het kan niet anders of een
ieder zal daar steeds keus vinden.
Militieraad-
De Militieraad zal hier op Vrijdag 20
October zitting houden voor de lotelln-
gen uit de gemeenten Waalwijk, Besoijen,
Baardwijk, Cappele, Heusden, Vrijh -
Cappelle en Sprang
ea op Zaterdag 21 October voor die
uit de gemeenten Drunen, Drongelen,
Genderen, Meeuwen, Veen, Wijk, en
Loon op Zand.
De Echo van het Zuiden.