Nummer 90
Zondag 12 November 1911
34e Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Waalwljksche Stoomdrukkerij Antoon Mn,
Eerste Blad.
f i r
Dit nummer bestaat
uit DRIE bladen.
FEUILLETON^
DE OORLOG.
ff
BUITENLAND.
Duitschland.
Telefoonnummer 38. Telegram-AdresECHO.
O
'"O
0J
O
O
1 Mivjjkscfce «h Lisgstnitscbe Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden f U."6.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
UITGAVE:
Advertknttên 17 regels f 0.60daarboven 8 cent per regel, grootc
letters naar plaats-uimte. Advertentiën 8 maal ter plaatsing opgegeveu
worden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
Het Marokko-debat in den Rijksdag.
Gisteren was dan de groote dag voor
het Marokka-debat in den Duitschen
Rijksdag.
De rijkkanselier, Von BethmannHoll
weg, hield om te beginnen een rede, die
een paar uur duurde. Hij was blijkbaar
zenuwachtig, wat niet te verwonderen
is, na de aanvallen in de pers op zijn
buitenlaudsch beleid, en dat werd er niet
beter op, toen tijdens zijne rede, waar
voor aan het slot geen hand op elkan
der kwam, herhaaldelijk hoonend werd
gelachen.
De Rijkskanselier begon met een ge
schiedkundig overzicht van de Marokko-
zaak sedert de acte van] Algeciras,
waarbij hij o.a zeide, dat het doel van
het zenden van een oorlogsschip naar
Agadir geweest is, de eigendommen en
het leven der Dultschers te beschermen,
daarbij tegelijkertijd het recht van
Duitschland tot zelfstandige bescherming
in Marokko bewijzend.
De afzonderlijke artikelen van het
nieuwe Marokko-verdrag nagaand, zeide
hij »Ik geloof, dat onze, bij Marokko
belanghebbenden landgenooten met het
verdrag tevreden kunnen zijn«.
De bespreking van de schadeloos
stelling in grondgebied leidde hij in met
eenige opmerkingen over Von Linde-
quist's aftreden. Deze, zegt Von Beth
mann, heeft van den aanvang af slechts
afrondingen eu nadere grensbepalingen
gewild. Enkele dagen geleden heeft
Von Lindequist onder indiening van een
schriftelijk vertoog verklaard, dat "hij de
compensation in den Rijksdag niet zou
kunnen verdedigen. Dit nu is een mis
kenning der feiten geweest.
Niemand toch heeft van Von Linde
quist verlangd, dat hij de verantwoor-
Van »DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
47)
En als dat 't geval eens was
Dan is 't tot den laatsten peoning ge
vlogen. Een man heeft er bezit van genomen,
die het grootste gedeelte heeft omvergehaald
en alles nieuw heeft laten zetten. Als gij hot
geld daar verborgen hebt, dan is er weinig
kans voor u om 't ooit terug te zien, zeide
Way man.
Het somber gelaat van Zwarten Milaom werd
lijkkleurig, toen ook hij van zijn stoel opsprong
en zijn overjas aandeed, dien hy bij 't binnen
komen ter zijde had gelegd.
Dat is joist een kansje voor mij, omdat
geld te verliezen riep hij uit; zoo gelukkig
ben ik gewoonlijk. Kom, Wayman, waar staat
gij zoo op te turen, man? uitte hij ongedul
dig. Kom mee 1
Waarheen P
Wel, naar mijn vroeger verblyf. Onder
weg kunt gij mij van al die veranderingen
vertellen. Ik moet daar dadelijk werk van ma
ken.
De maan scheen over de masten en de biezen
in den spoel" en over de daken van Bermond-
Bey en Wapping, toen zwarte Milsom en zijn
makker op weg gingen naar het oude huiB en
het water.
Zij reden, even als vroeger, in 't welbekend
voertuig van WaymaD, en terwijl zij zoo laDgs
de moerassige vlakte bij de rivier voortgingen,
vertelde Dennis Wayman zijn makker, wat er
gedurende diens afwezigheid had plaats gevon
den.
Hij deelde hem het volgende mee: Het buis
stond een jaar leeg, maar daarna kreeg een
oud zeekapitein er zin in, omdat het rondom
in 't water lag en hij van boven uit zijne
delijkheid voor de overeenkomst op zich
zou nemen, daar deze door den Rijks
kanselier wordt gedragen. Slechts door
een spoedige inwilliging van Von Lin-
dequist's verzoek om ontslag, kon de
verdere gang van zaken gebaat zijn.
Vervolgens bespreekt de Rijkskanse
lier het nieuwe koloniale bezit en zijn
beteekenis, waarna hij uitdrukkelijk op
komt tegen de van vele zijden uitge
oefende critiek op de Duitsche actie in
de Marokkaansche zaak. De Duitsche
regeering, zegt Von Bethmann, heeft
zich door geenerlei inwerking noch van
binnen noch van buiten van het, van
den aanvang af, door haar opgestelde
program laten afbrengen alle in de
laatste maanden tegen de regeering in
gebrachte beschuldigingen van zwakte
en nalatigheid zijn in het licht oer feiten
onhoudbaar gebleken. De keizer heeft
de stipte tenuitvoerlegging van het reeds
in Mei jl. opgestelde program, gedurende
al de phasemder onderhandelingen, ge-
ëischt, daarbij zich helder bewust zijnde,
dat door elke actie eener grooté mo
gendheid het noodlotsvraagstuk van
oorlog of vrede kan opgeroepen worden
en ook in het bewustzijn zich geheel en
al bereid te voelen om voor der eer der
natie te allen tijde het zwaard te trek
ken. Daarin weet de keizer zich een
met het Duitsche volk, dat gedurende
den geheelen tijd der onderhandelingen
in al zijn lagen, door een vastberaden
geest bezield is geweest waar het gold
zijn levensbelangen, zijn eer, tegen wie
ook, te verdedigen.
Vervolgens gaat de Rijkskanselier in
bijzonderheden de geuite veronderstel
ling na, als zou de Duitsche regeering
voor Engelsche dreigementen terug ge
weken zijn. Tegen de door Lloyd Ge
orge indertijd op een feestmaal gehouden
rede, is aanstonds te Londen een ver
toog ingediend de uitwerking dezer rede
is inmiddels niet aan de vriendschappe
lijke betrekking tot Engeland bevorde-
lijk geweest. Echter rechtvaardigt dit
nog niet de veronderstelling, dat de
Duitsche regeering teruggedeinsd zou zijn
daar inderdaad de uiteenzettingen met
Frankrijk zonder inmenging van derden
gevoerd zijn.
Von Bethmann-Hollweg zet vervolgens
uiteen, waarom niet naar landbezit in
1
ramen op den »Poel« kon zien. Hij kocht het,/
sloopte het nagenoeg geheel en liet het toen
weer optrekken. Ik geloof niet, besloot hij,
dat er iets van het huis is blyven staaD. Hij
heeft er eeD zeer lief verblijf van gemaakt.
Zooals ik hoor, is die kapitein Dancombe een
rare onde snaak en een ongemakkelijke gast
Ik wil dut huis van binnen wel eens zien
hoe ongemakkelijk hij ook moge zijn, ant
woordde Milsom op nor8chon toon. Als hij een
ruwe gaBt is, zal hij in mij nog een ruwere
vindeD. Hoeft hij eon huisgezin
Eene dochter een meisje, zoo mooi
als er in twintig mijlen om Londen geen te
vindon is.
Wij zullen heden de plaats eens onder
zoeken het zou verstandig zijn als we uw
gespan in uDe Loodsboot» lieteD.
Wayman herkende de wijsheid van dit
voorstel. nDe Loots boot" was eene bouw
vallige herberg met lage verdieping, waarbij
een bouwvallige stal stond, meer bewoond
door ratten dan door paarden. In dien stal
plaatste de heer Wayman kar en paard, waar
na hij en Milaom het oude verblijf opzochten
Ik zou het huis niet herkend hebben
riep Milsom uit, toen zijn makker hem het
verblyf van den kapitein aanwees.
De verandering was dan ook treffend de
vervallen woniDg, die er vroeger werkelijk
had uitgezien als een verblijf van spoken was
herschapen in een der liefste villa's van de
voorsteden van LondeD.
De kolk was vernauwd en behoorlijk om
zoomd en twee kleine, rustieke bruggen van
bochtig houtwerk vereenigden de beide oevers
De woeBte knotwilgen hadden plaats gemaakt
voor maagdenpalm. De zwarte biezen hadden
voor bloemen moeten wijken. Een keurig, net
tuintje bekoorde het oog, waar vroeger eene
woesternij was, en een stok met een lap vlog-
gedoek gaf aan het geheel iets zeevarends.
Alles was in duisternis gehuld, niet het
minste licht was aan de vensters te zien.
De tuin was met een ijzeren hek gesloten
en overal met hekwerk omgeven, behalve aan
de rivierzyde. waar de eenige afsluiting be
stond in een heg van laurieren zeer laag en
wijd uit elkander geplant hierdoor verschaf
ten Dennis Wayman en zijn makker zich ge
Marokko gestreefd is. Daarover was men
het, zegt de Rijkskanselier, tot aan den
jongsten zomer overal in Duitsch
land eens. Als dan wijst Von
Bethmann de gedachte aan een >preven-
tieven oorlog4 tegen Frankrijk of En
geland ook tegen alle beide terug en
herinnert er daarbij aan hoe Bismarck
over zulk een krijg dacht.
Ten slotte zegt de Rijkskanselier
»Het feit, dat wij met Frankrijk over
zulk een belangrijke aangelegenheid op
vreedzame wijze tot overeenstemming
zijn kunnen komen, moet zeer hoog ge
waardeerd worden. Op den grondslag
van deze overeenkomst toch, kan in de
toekomst een betere verhouding tot
Frankrijk worden geschapen zij zuivert
echter tevens de atmosfeer met betrek
king tot onze verhouding tot Engeland.
Ons inzicht, dat wij als groote mogend
heid, niet kunnen dulden, dat in een
verdrag, hetwelk onze onderteekenlog
draagt zonder onze toestemming wijzi
gingen worden aangebracht, is met vol
ledig succ^ tot uiting gebracht. Het is
thans de taak van den Rijksdag nauw
keurig de politiek te overwegen, welke
tot het verdrag heeft geleidwij ver
wachten geen lof, doch vreezen ook geen
blaam.4
Zooals al gezegd vond de rede absoluut
geen toejuiching.
Na hem sprak de centrumsafgevaar
digde Hertling.
Deze werpt een terugblik op de Ma-
rokkopolitiek.
Deze is geen verheugende, zegt hij
en sedert 1904 vult zij geen roemrijke
bladzijde in de Duitsche geschiedenis.
De huidige onderhandelingen zijn met
toenemende ontevredenheid door het
volk gevolgddeze ontevredenheid is
tot feilen toorn aangewakkerd, toen de
bekende ministerieele rede aan gene
zijde van het Kanaal gehouden werd.
Thans is Marokko van Frankrijk afhan
kelijk de instandhouding van den
vrede is te duur gekocht wanneer dit
alleen ten koste van onze plaat* in de
wereld kon geschieden
De conservatieve afgev. Von Heyde-
brand zegt, dat door de overeenkomst
zijn politieke vrienden niet bevredigd zijn.
Zij hadden gehoopt, dat iets veel beters
bereikt zou geworden zijn en kunnen het
makkelijk toegang tot den tuin.
Steelsgewijzeu betraden zij de kleine buiten
plaats van kapitein Dnncombe en liepen het
huis voorzichtig rond, deuren en ramen nauw
keurig onderzoekende.
Is do kapitein rijk
Ja, ik geloof dat hy er warmpjes in zit
men zegt zelfs dat hij veel geld heeft hij
besteedde moer dan duizend pond aan de plaats
De duivel hale hem er voor antwoordde
zwarte Milsom woest. Hij weet hoe bij zijn
boeltje bewaren moet. Iemand die hier wilde
inbreken, zou al bijzonder bij do hand moeten
zijn. De ramen zijn allen vun blinden voorzien
die stevig als ijz9r echijnen, eu de deuren
wijken geen streep uit.
Na zijn onderzoek te hebben geëindigd, riep
Milsom op woesten toon
Wel duivels 1 de man liet geen steentje
van 't onde huis staan I
Dat heb ik wel gezegd, antwoordde
WaymaD. Ik hoorde vertellen dat er niets is
overgebleven van 't oude krot, door Screwton
gezet, dan eenige sterke balken en een schoor
steen.
Screwton heette de onde gierigaard, wiens
geest, zooals men zeido, daar kwam spoken.
Zwarte Milsom uitte eon kreet, toen Dennis
van een ouden schoorsteen sprak
Dit werd door laotsgenoemde opgemerkt,
die op vragenden toon zeide
Ik begin 't te begrijpen gij heht zeker
het geld in een der schoorsteenen geborgen
't Gaat u niet aan waar ik het liet. Er
is weinig kans, dat het geld gevonden wordt,
nadat de slooperser geweest zijn. Maar 't go
hoe 't wil, ik moet in dat buis komen.
Dat zal nog al moeite kosten, antwoordde
WaymaD.
Misschien. Maar 'k zal er inkomen, of
mijn naam is niet meer zwarte Milsom.
Kapitein Joseph Dnncombe, of Joe Dnn
combe, zooals hij gewoonlijk zichzelven be
titelde, was een stevige kerel van vijftig jaren
met een kleurig gelaat een oprecht brave
kerel. Hij was weduwnaar met een eenig kind
eene dochter, die hy afgodisch liefhad.
Men zou 't dan ook waarlijk geen enkelen
vader kwalijk kunnen nemen dat hijznik eene
inzicht niet deelen, dat het tot standko-
men der overeenkomst voor Duitschland
en Frankrijk een schrede voorwaarts be-
teekent op den weg van een duurzame
toenadering tusschen beide volken. Het
geen van vrede waarborgt, dat zijn niet
overeenkomsten, maar dat is het goede
Duitsche zwaard en zijn partij had ge
wild, dat van dit zwaard op het juiste
oogenblik gebruik had worden gemaakt
(groote beweging).
Wat de rede van Lloyd George be
treft, zegt Von Heydebrand; »Wij heb
ben daarbij woorden hooren gebruiken,
welke men als een verootmoediging en
uitdaging van het Duitsche volk moet
beschouwen. Met zulke feestmaal-rede
voeringen verbittert -men het Duitsche
volk.4 (Stormachtige toejuichingen en
applaus).
Bassermann, nationaal-liberaal, zegt,
dat toen de »Panther4 voor Agadir ver
scheen, een gejubel door geheel Duitsch
land opging. Toen evenwel spoedig
daarop de rede van den Engelschen
minister bekend werd, maakte het ge
jubel voor toenemende verontwaardiging
plaats, en toen de mare kwam dat wij
niet naar verwerving van grondbezit
streefden, trad in Duitschland ongetwij
feld een diepe ontgoocheling op en vielen
ons de schellen van de oogen. Wij
kunnen ons over het resultaat van Aga
dir niet verheugd gevoelen, en Frank
rijk^ wrok zal niet door deze overeen
komst teniet gedaan worden. Het bui
tenland mag er zich echter van bewust
zijn, dat wij onze nationale eer weten te
beschermen, en wanneer het er op aan
komt, haar met wapenen te verdedigen,
dan zal het buitenland een één en on
verdeeld Duitschland vinden (levendige
toejuichingen)
De zitting wordt vervolgens verdaagd.
Het moet gisteren in den Rijksdag
waar ook de Kroonprins, expres uit Danzig
gekomen, tegenwoordig was, zonneklaar
gebleken zijn aan de wijze, waarop de
kroonprins zijn afkeuring uitte over de
woorden van den rijkskanselier en zijn
instemming met die van de andere spre
kers, dat kroonprins Wilhelm 't heele-
maal niet met de door Von Bethmann-
Holweg gevoerde politiek eens in. Hij
moet een brief aan zijn broeders ge
schreven hebben, waarin hij heftig tegen
dochter als Rosamunde Duncombe vergoodde.
Rosamunds was een van die opgeruimde,
echt vrouwelijke schepseltjes, die geboren zijn
om van den haishoudelijken haard een paradijs
te maken. Zij had een uitstekend humeur
een zilveren lach on manieren die elkeen be
tooverden.
Als men daarbij in aanmerking neemt dat zij
een allerliefste neusje had, lippen zoo rood en
frisch als rijpe meikersen, w ngen als pas ont
lokene rozen, zoo even door den dauw be
sprenkeld en groote, diepe, blauwe oogen zoo
zuiver als 't blauw van den hemel, dan zal
men toestemmen, dat Rosamunde een bekoor
lijk meisje was.
Terwijl Joseph Dnncombe dit blanwoogig
kind met hart en ziel lief had, bleef die liefde
niet onvergolden. Rosumnnde stelde haar vader,
dien zij als den beBten, den edelsten mensch
beschouwde, boven alles.
Z'j bezat slechts eene flauwe herinnering aan
hare moeder, die zij op zoer jeugdigen leeftijd
had verloren.
Reeds anderhalf jaar geleden, had haar vader
den zeedietBt verlaten en zijn schip De Meer
min" voor eene goede som verkocht, daar bet
een voortreft'elijken naam bad.
Dit was wel eene groote opoffering voor den
kapitein geweest, maar hij had zich dit voor
zijne beminde dochter gaarne getroost.
Gedurende de 35 jaren die hij op zee door
bracht, had hij een aardig vermogen bijeen
gegaard, maar nooit bad hij zich een cent toe
geëigend, waarover hij zich had te schamen.
Hy stond bekend als een toonbeeld van op
rechtheid en eerlijkheid.
Door de voorsteden van Londen zwalkende,
kwam hij op zekeren dag op de woeste plek,
waar des gierigaard bonwvallige woniDg stood,
't Was een aangename dag in April, en 't huis
zag er minder torugstootend nit dan anders.
De voorjaarszon bescheen de breede rivier en
het want der schepen kwam sterk nit tegen
den blauwen horizon.
Een bordje aan 't vermolmde hek maakten
bekend, dat het goedje te koop was.
Kapitein Duncombe hield plotseling zijn
paard in.
Da'a net een kolfje naar mijn band riep
hy uitvlak by de oude rivier, die mij 35
het Marokko-verdrag protesteerde en
zich allesbehalve vleiend over den Rijks
kanselier uitliet
Als pleister op de wonde heeft de
keizer gisteren echter Von Bethman
Hollweg en zijn vrouw ten eten gevraagd.
Aller oogen waren gericht op den
Kroonpiins en toch bleef hij openlijk
demonstreeren en liet hij merken hoe zijn
houding was tegenover deze Regeeriug.
Het is natuurlijk het recht en de plicht
van den Kroonprins zich te verdiepen
in kwesties. Het is niet te verwonderen,
dat hij drie dagen verlof heeft genomen
om de debatten in den Rijksdag te
volgen.
Toch zal het seint een korr.,
opzien baren dat hij heden gemeend heeft
zoo demonstratief partij te moeten kiezen
tegen de Regeering.
In zijn hooge plaats en zijn bij uitstek
geëxposeerde positie kan dit niet aan
zijn jeugdigen overmoed toegeschreven
worden, hetgeen misschien als veront
schuldiging zou gelden voor een ander,
die de 30 jaar nog niet bereikt heeft
De heer v. Bethman Hollweg heeft
gisteren nog weer met nadruk betoogd,
dat de Marokko-onderhandelingen geleid
zijn volgens een pogram dat in Mei reeds
door den Keizer is goedgekeurd, dat de
Keizer zijn goedgekeuring heeft gehecht
aan den uitslag.
De oppositie van den Kroonprins is
dus niet alleen gericht tegen den Rijks
kanselier en den minister van Buiteu-
laudsche Zaken, doch in de eerste plaats
tegen den Keizer, zijn vader. De pers
laakt de houding van den kroonprins
zeer.
Als men de Italiaansche en Turksche
berichten naast elkander legt, wordt men
nog niet veel wijzer. Terwijl de Italianen
van een verkenning spreken, gewagen
de Turken van een gevecht. Dan spreken
de Turken van groote verliezen aan
Italiaansche zijde. De eenige verliezen
van beteekenis, die van Italiaanschen
kant worden toegegeven, zijn die van
het 93ste regiment. Dit regiment is het
zelfde, dat deel heeft genomen aan de
herovering van het fort Hamidié en had
jaar geleden, voor 't eerst naar zeo voerde
in 't gezicht van den nPoel" en de onde trouwe
schepen, die daar voor anker liggen. Dat is
myne plaats. Ik zal die oude cavaille tegeu
den grond laten werpeD en een kneuterig, droog
kooitje bonwen voor mij en mijne lieveling.
De vadtrlandscbe vlag zal vroolijk boven onze
hoofden wapperen, en des nachts, als ik soms
wakker lig en 't water hoor kabbelen, zal ik
mij verbeelden op zee te zijn.
Een landrot zou waarschijnlijk de opmerking
hebben gemaakt, dat de plaats eenzaam waB,
de bodem moerassig en de toegang een eenzame
zyweg van nit de slecht befaamde gedeelten
van Londen. Kapitein Dancombe lette slechts
op twee omstandigheden op de nabijheid van
de rivier eu de aanwezigheid der schepen in
den „Poel."
Hy reed terug naar Wapping, waar hy den
agent vond, die gemachtigd was. het hnis van
den ouden Screwton te verkoopeD, Die maD
was buitengewoon in zyn schik, een kooper
te vinden voor een eigendom waar niemand
zin in scheen te hebben. Hy noemde den prys
De zeekaptein drong Diet af, sloe toe en be
loofde contante betaling, zoodra de noodige
akten gepasseerd waren. BiDnen eene week
was alles afgeloopen en de kapitein was eige
naar van eene kleine bezitting aan den oever
van den Theems.
Hij verzuimde geen oogenblik om deze el
lendige plek te herscheppen in een gezellig,
aangenaam verblijf. Toen de verandering geheel
had plaats gehad en kapitein Duncombe meer
dan duizend pond er aan ten boste had gelegd,
werd hy voor 't eerst bekend met het geheim
zinnig gerucht, dat omtrent hot goed in omloop
was,
Zeelieden ziju over t algemeen bijgeloovig,
Joseph Duncombe gevoelde lust zijne kleine
bezitting weder van de hand te doen, toen bij
de akelige historie vernamhij besloot de
legende over den onden Screwton voor zijoe
dochter geheim te houden, hoeveel inspanning
het hem ook kostte, om dat onderwerp nimmer
aan te roeren.
(Wordt vervolgd).
i
