Nummer 27 Zondag 31 Maart 1912. 35 Jaargang, Tweede Blad. Landbouw. DE OORLOG. Ingezonden Stukken. Engeland. Over de waarde der suiket bietenbladeren. Vooral dit jaar (1911) valt de aandacht op de groote waarde van de koppen en het loof der suikerbieten als veevoeder. Ten allen tijde heeft men de bietenbla deren als veevoeder gebruikt en terecht want het gehalte aan de verschillende voedingsstoften is niet gering. Zij bevatten toch gemiddeld 1,4 pCt. verteerbaar ei wit en hebben een zetmeelwaarde van 7,2, terwijl hun productiewaarde 84 is, terwijl deze - cijfers bij gras van een gewone weide zijn 1.7, verteerbaar eiwit 11,1 zetmeelwaarde en 91 produc tiewaarde- Men ziet hieruit, dat de voe dingswaarde van bietenloof zeer hoog geschat moet worden. Daar komt bij, dat de beesten het graag lusten. Vooral verleden jaar, toen door de groote droogte het veevoeder zoo schaarsch was, is de waarde van het bietenloof gestegen. Men ziet van heinde en ver het bietenloof halen, het wordt notarieel verkocht op sommige plaatsen en men besteedt prij zen tusschen 25 en f 35 per gemet, dat is gemiddeld f90 per H A. Natuurlijk gaat dit en gelukkig, niet elk jaar zoo, maar toch elk jaar hebben de bladeren waarde en hoe flinker en malscher de bietenbladeren zijn, des te meerwaarde hebben ze. Het welig staan van het bie tenloof gaat gewoonlijk samen men een gezonde ontwikkeling der biet en een hoog suikergehalte, want de suiker in de biet ontstaa' uit het zetmeel en dit wordt in de bladeren, in het loof gevormd. Welke suikerbieten ontwikkelen zich met het weligste loof? De ervaring leert, dat, onder overigens gelijke omstandighedeo, die suikerbieten de weligste bladeren heb ben, die het zwaarst met chillisalpeter bemest zijn. In de >Verslagen en Mededeellngen4 van de directie van den Landbouw 1911 no. 1, vinden we hieromtrent, naar aan leiding van bemestingsproeven op suiker bieten in Friesland het volgende »Bij het opmaken der hierboven ver melde conclusies, heeft de verslaggever geen rekening gehouden met de waarde van het loof en de koppen, die als vee voeder in het Noorden van Friesland (en overal elders 1) een vrij aanzienlijke waarde vertegenwoordigen. Hij wijst er nadrukkelijk op, dat daardoor een groot voordeel der chilibemesting is verwaar loosd en wel vooral voor de zwaardere chilibemestingen, omdat de loofsontwik- keling in het algemeen te weliger was, naarmate er meer chilisalpeter was ge geven.4 Wie dus groote giften chilisalpeter per Hectare geeft (500 a 600 K.G.) vermeer dert daardoor niet alleen de opbrengst aan killogrammen broodsuiker, maar ver krijgt een hoeveelheid veevoeder, die door haar waarde reeds het meerdere chilisalpeter bijna betaald maakt. nige verbetering daarin te brengen is. Ik zal dus zoo vrij zijn naast het lijstje van den arbeider het mijne te plaatsen en de posten waarin wij verschillen vooraf eenigszins toelichten, in de hoop dat het ook thans nog niet alleen hem en meer dere lezers van de K. Lederbewerker zal ten goede komea. Op den voorgrond wil ik hier even aanstippen dat ik van de veronderstelling uitga, dat de kinderen van genoemden arbeider kinderen zijn wier magen weinig meer onderdoen voor die van volwassene personen, hoewel dit niet waarschijnlijk is. In dit geval zou ik mijn lijst hebben moeten wijzigen maar tevens ook kunnen verminderen. Ter zake dus Aan huur f 1.60. Ik diende hier rekening te houden met de plaats waar de arbeider woont. In onze gemeente kan men een geschikte werkmanswoning vinden voor 90 ets. a fl per week. Let wel, ik zeg eene ge schikte woning, want men kan ook min der terecht. Nu zijn de woningen bij ons in vergelijking met vele andere plaatsen niet duur. Toch geloof ik dat hierop wel eenige bezuiniging mogelijk is en wan neer ik de middenprijs neem van zijne opgaaf en de mijne dat daarvoor toch wel iets passends zou te vinden zijn, te meer daar hij, wijl wij hier waarschijnlijk met een fabrieksarbeider te doen hebben, geene werkplaats noodig heeft en daarom zijne woning beknopter zijn kan. Ik bereken dus voor huishuur f 1.30. Aan vuur eD licht 1.10. Hierop kan heel wat bezuinigd worden. Laten wij zeggen dat in den winter noo dig zijn 3 liter petroleum. Misschien be rekent dit de arbeider nog niet eens. Laten wij het verbruik van steenkolen bij koude en mindere koude op 3!\ mud per week stellen. Ik geloof niet, hoewel ik mij uit vrees voor gebrek niet behoef te bekrimpen dat ze in mijne huishou ding worden verbruikt terwijl ik ter voor koming van vocht nu en dan verplicht ben nog eene tweede kachel te stoken. Wanneer moeder de vrouw zorgt dat de kachel tamelijk gevuld blijft, de pook niet nutteloos gebruikt, ze afsluit en stil letjes laat liggen als ze voor haar pot of de koude niet noodzakelijk is dan kunt u het daarmede met glans stelleD, In den zomer als de zon licht en warmte (Buiten verantwoordelijkheid der Radactie.) Wat het huishouden van een arbeider kost. Onder dezen titel komt in de K. Le derbewerker van 23 Febr. j.l. een schrij ven voor, waarin een werkman die met vrouw en kinderen van een weekloon van f9 moet leven, zijne wekelijksche uitgaven opsomt. Hij verzoekt daarna de patroons dit lijstje eens te willen be- studeeren en zoo er nog bezuiniging te vinden is dit in de K. Lederbewerker te willen mededeelen. Zeer gaarne en dat wel te meer omdat ik het daar veel beter op zijne plaats achtte, had ik aan dat verlangen van den arbeider voldaan, doch daar de redactie van de K. Lederbewerker mij voor de plaatsing, eene voorwaarde stelde waaraan ik, hoe volkomen ik ze ook billijk, zij houde het mij ten goede, niet weDschte te voldoeD, zoo wend ik mij tot den redacteur van >De Echo van het Zuiden* met het verzoek, daar naar mijn bescheiden meening, de inhoud, de plaat sing niet in den weg staat, eenige plaats ruimte voor dit schrijven te willen afstaan waarvoor bij voorbaat mijn dank. Hoewel de zaak eigenlijk meer bij de vrouw tehuis behoort, en het voor een man dus juist geen gemakkelijk werk is, meen ik toch dat misschien nog ee nige bezuiniging en wat meer zegt ee geeft is 2 mud meer dan voldoende. In den winter dus 3/4 mud steenkool k f 0.90 67'/2 cent plus 3 liter petro leum a 9 ct. per liter —27 "4~ 6 1 /2 cent 94'/2 cent. In den zomer 45 is dus f 1.39 in 2 weken of 70 ets. per week. Aan brood geeft de lijst f 2.03. Mijne vrouw gebruikt voor onze huis houding lange tarwe brooden van 12 cent per stuk. Met het oog op dit schrijven heb ik het eens nagegaan cn bevonden dat ze van een brood 30 a 32 sneedjes haalt. Laat ik nu berekenen voor de man 's morgens 2, om 8 uur 7 en om 4 of half 5 6 zulke sneetjes voor de vrouw 's morgens 1, voor vrouw en kinderen om 8 en om 4 uur ieder 6is voor de man 15, voor de vrouw 13 en voor de kinderen 12, alzoo te zamen 64 sneetjes of 2 brooden is 24 cent per dag, en dus per week f 1.68 Misschien zullen uwe kinderen soms nog meer vragen In alles behoort maat en regel te zijn en ook hierin, houdt u er aan, uwe kin deren zullen er goed, misschien beter >ij varen, dan dat ze zoo volgepropt worden, dat ze op het laatst hun boter ham aan een hoek of kant wegsmijten. Aan melk 88'ƒ2 cent Daar ik zooals ik boven schreef van de veronderstelling uitga dat de kinde ren gezonde eters zijn en dus geen melk meer behoeven, kan deze post gesteld worden op melk voor koffie en thee per week l'/2 cent. Aan aardappelen geeft de lijst 40 cent. Medunkt deze post is te laag. Aard appels kunnen veel doen in de hulshou ding. Laat ik dus deze post brengen op 55 cent. Aan vleesch vind ik genoteerd 28 cent. Nu, daar is volstrekt niets tegen, 't Is zeker bestemd voor een extra Zon dagssoepje en dat mag wel, daarna nog een aardappeltje met een stukje gebraden varketisvleesch, een klontje boter bij het braden gebruiken voor de saus, een beetje groenten, of zoo U het hier of daar nog kunt bezuiningen een andere kleine versnapering er bijzeker dat gun ik U van ganscher harte. Alzoo aan vleesch 28 cent. Aan spek noteert U 12'/2 cent- •'t Is werkelijk om er mee te lachen. Ik had hem maar liever geheel wegge laten. Neen, ik meen het beter met U. '/a p. varkensvleesch per dag is niet te veel, wat meer was beter doch wij moeten »de teering naar de neering zetten4 zegt spreekwoord. Ik noteer daarvoor dus f 1.25. Aan vet vind ik op uwe begrooting 15 cent- Dit vind ik ook weer te weinig. Wil men een goede pot potage, 't zij savoijen, spruiten, wortelen, zuurkool of boonen koken, dan behoort] daarbij ook een klontje vet. Met het half p. varkens vleesch kan moeder de vrouw een goed en smakelijk middagmaal bereiden, ten minste-wanneer zij de kunst daarvan verstaat. Ik noteer dus voor vet 40 cent. Aan visch noteert de arbeider 12 cent. Ik kan mij hier wel mede vereenigen doch zou er 2 cent afnemen voor azijn, dat hoort er vrijdags zoo'n beetje bij. Alzoo noteer ik aan visch 10 cent en aan azijn 2 cenc. Aan kippenvoer vind ik op de lijst 86 cent. Maar mijn beste arbeider dat is kost noch voor U noch voor uwe vrouw of kinderen, 't Woord zegt U immers dui delijk dat het voor kippen bestemd is. Of houd U er ook kippen op na. Zoo ja, dan zijn, als U dat kippenvoer onder de uitgaven voor uw gezio brengt ook uwe inkomsten met de opbrengst der eieren te vermeerderen en worden die, daardoor allicht f 1. hooger. Voor gezonde menschen, is het, als het er niet aanzit, eene overbodige weelde. Ik voor mij geef er geen gulden per jaar aan uit, hoewel ik ze opper best lust. Ik noteer daarvoor dus 0. Voor magarine vind ik genoteerd 45 cent. Mij dunkt laten we de boterham wat beter smeeren, en het op suiker,, wat minder noodig is bezuinigen. Ik breng dus voor magarine op mijn lijst 90 cent. Suiker waarvoor U 28 cent op de lijst schrijft, verminder ik- als minder noodig zijnde, op 11 ceDt. Aan rijst meel en olie vind ik genoteerd 27 cent. Ik laat de olie vervallen doordien U op vrijdag een klontje boter bij de sous kunt doen, doch vermeerder de post van rijst en meel met het bedrag der olie. Wilt U absoluut oliekoeken eten dan kan daarvoor het geld dienen wat de maaltijd, waarvoor zij in de plaats treden, zou kosten. Ik noteer dus aan rijst en meel 27 cent. Verder wilde ik hier een post inlas- schen voor karnemelk dan kan dit met de voorgaande post dienen voor den avondmaaltijd. Voor karnemelk noteer ik dus 42 cent. De post kerkegeld hoe gering ook kan dunk me vervallen- Als U overigens braaf en godsdienstig leeft dan zal onze L.H. toch wel over U te vreden zijn. U kunt dit in betere dagen wel vergoeden. Verteer man, vind ik genoteerd met 15 cent. Dat kan gemist worden- Zat het er aan, er was niets tegen. Een huisvader die er hard voorzit, moet zich echter eene opoffering weten te ge troosten. De geheele week moet gij werken. Zoek dan des Zondags uw vermaak, bij vrouw en kinderen, te huis of gaat bij goed weer eens met hen wandelen, dat is nuttig en goed. ook voor uwe kinderen Zoo slijt ge uw Zondag het beste. Wilt u dit niet dan kunt u met buren of vrienden kaarten of met hen de tijd dooden. Ik ben dus zoo vrij die post op mijn lijst te schrappen. Aan lectuur is genoteerd .7 cent Wanneer gij uw vakblad leest dat f 1. per jaar kost dan hebt u dunkt me lectuur genoeg, wilt u nog meer lezen, och u kunt bij de een of ander wel een krant te lezen krijgen, al verneemt u dan ook het nieuws een paar dagen later. Ik breng du« hiervoor op mijn lijst 2 cent, aan versnapering voor de kinderen vind ik genoteerd 2 cent Hoewel snoeperij voor kinderen streng is af te keuren en dikwijls op het ge heele leven een nadeeligen invloed uit oefend, wil ik echter den niet over dreven post van 2 cent volkomen bil- ijken en die ook op mijn lijst over brengen. Zie zoo 1 Nu ben ik aan het einde. Laten we nu de belde lijsten eens vergelijken en dan eens zien welke der twee de voorkeur verdiend. Op de eerste plaats breng ik uw lijst werkman, en op de tweede de mijne. Aan huishuur f 1,60 f 1.30 vuur en Ucht f 1.10 f 0,70 brood f2,03 f 1,68 aardappelen f 0,40 f 0,55 melk f0,8872 f0,1772 vleesch f 0,28 f 0,28 Spek f 0,1272 f 1,25 vet f 0,15 f 0,40 visch en azijn f 0.12 )0,10 )0,02 kippenvoer f 0,86 f0,00 magarine f 0.45 f 0.90 suiker f 0,28 f0.ll rijst en meel f 0,18 f0 27 olie f 0,09 f 0,21 f 0,21 thee en koffie f 0,21 soda f 0,0372 f0,0372 zout f0,03'/2 f0,03'/2 zeep f 0,07 f 0,07 schoolboek f 0,05 f 0,05 kerkgeld f 0,03 f0,00 ziekenf. en vakv- f 0,30 f 0,30 verteer man f 0,15 f0,00 tabak f 0,06 f 0,06 lectuur f 0.07 f 0,02 versnapering kind f 0,02 f 0,02 f9 58 f8,53 72 Wanneer wij nu de uitkomst der beide lijsten vergelijken dan bevinden wij op de eerste lijst een te kort van 58 cent terwijl de tweede een overschot aan wijst van 43V2 cent per week, of 22.62 per jaar. Laten wij nu daarvan nog af nemen f 2.62 voor aankoop van kool en boonen voor den inmaakpot dan houden wij voor kleeren over de ronde som van f 20. Indien uwe vrouw op de een of andere manier daar nog een paar kwartjes p.w. kan bijverdienen dan U, als ze zorgt dat ze alles netjes verstelt en bijhoudt, ook daarmede klaar. Geachte werkman. Ik heb uw lijstje goed bestudeerd en hoop dat gij ook aan het mijne uwe aandacht zult schen ken. Ik zou u zelf willen aanraden er eens een proef mede te nemen, en ge loof niet anders of u zult ondervinden, dat uw bestaan nu juist nog zoo on- menschwaardig niet is, ten minste.. wanneer uwe vrouw, den naam van goede en bekwame huisvrouw verdient Wanneer ik echter uw lijst aandachtig na ga, heb ik reden om te veronder stellen, dat hem juist daar >de schoen wringt4 Helaas l hoe vele vrouwen worden er gevonden en niet het minst onder den werkmansstand die op dit punt nog zoo veel te wenschen overlaten, die van goede, voor den middag pot benoodigde zaken, een onsmakelijke, onoogelijke poespas bereiden, die de kleeren van haar gezin laten verslonsen tot er geen herstellen meer mogelijk is, die de kin deren met huismeubels laten ravotten alsof ze geen waarde hebben, die niet jegrijpen dat er uit een afgedragen pak van haar of haar man, nog een kinder pakje te maken is dat klinkt als een klok, in alles even slordig zijn en hun tijd dooden, met niets doen en buur praatjes maken, kortom die het zuurver- dien'.e weekgeld van den man niet naar aehooren weten te besteden. Men heeft tegenwoordig vereeniglngen op allerlei gebied, ook voor de arbeid sters in de schoenindustrie. Men ver gadert, bespreekt en overlegt, om den toestand der leden te verbeteren, voor zeker wanneer dit op eene behoorlijke manier geschiedt, een prijzenswaardig streven, loffelijk en in deze dagen nood zakelijk streven, maar wanneer men in plaats van sprekers en spreeksters, voor arbeidsters, die in betrekkelijk korten tijd, nu grootendeels als huisvrouw moeten optreden ook eens een alleszins bekwaam huismoedertje aanschouwelijk liet voorstellen, hoe voor betrekkelijk weinig geld een behooi lijken en smake- lijken maaltijd is te bereiden, hoe klee- dereo versteld en huis en meubels moeten onderhouden worden, mij dunkt dit zou betere resultaten geven, en haar en haar toekomstig gezin, voor geheel het leven ten zegen zijndan zouden wij niet zoo vaak zien gebeuren, dat in ar beidersgezinnen waar 45 a. 6 leden een flink weekgeld te huis brachten waar men in staat was de helft der in komsten te besparen voor kwade toe komstige dagen, alles verteerd werd. en die nu, dat de kinderen getrouwd zijn, bij den minsten tegenspoed, de hand voor ondersteuning moeten uitsteken Voorzeker, er zijn vele loffelijke uit zonderingen, er zijn er die er op mogen bogen tamelijk gegoede burgers te zijn wat te doen, alvorens de toestand in dat opzicht naar behooren is. Nog een enkel woord tot slot Uw toestand arbeider met vrouw en drie kinderen baart nog zooveel zorg niet. God gave, dat gij er het ergst aan toe waart, dan zoude het nog al gaan. Meer te denken geven die arbeiders ge zinnen waar bij eene verdiensten van f 6 a f 7 soms ook 6 i 7 soms nog meer kinderen zijn, dusdanige gezinnen zijn werkelijk nog geen uitzonderingen. Zou ook hier de wetgever niet kunnen ingrijpen. Men maakt wetten tot bescherming van vogels en honden- Welnu, laat ze dan ook een wet in elkaar zetten waar door een werkman die daaraan behoefte heeft, een wekelijks klein voorschot kan krijgen, op de toekomstige werkkracht van zijn kind bijv. totdat aan de leer plichtwet is voldaan, om bij 16 of 18 jarigen leeftijd te beginnen met wekelijks af te lossen. Mij dunkt er zijn wel in gewikkelder wetten tot stand gekomen. Hiermede ben ik aan het einde van mijn eerste krantengeschrijf, wat ook zeer waarschijnlijk mijn laatste zijn zal want ik houd er niet van. Ik hoop dat het bestuur van den K. Lederbewerkers- jond er een nuttige wenk in moge vinden en het den arbeiders en arbeid sters van den K. Lederbewerkersbond ten heil zij. P- In verband met het feit, dat volgens >Central News4 Italië een paar zeer ernstige nederlagen bij Benghasi heeft geleden, men spreekt van 1800 en 3500 dooden, welke berichten nog niet officieel zijn tegengesproken, verdient vermelding 'n telegram hetwelk de »Ber- liner Zeitung am Mlttag4 (een der meest gelezen nieuwsbladen te Berlijn) gisteren uit Tripoli ontvingen volgens hetwelk de strijdmacht der Turken en Arabieren thans ongeveer 100.000 man moet be dragen. Een aanval op de Italianen kan zoo heet het, eiken dag verwacht worden. Vandaar dat alle Italiaansche voorposten zoowel met troepen als met artillerie worden versterkt. Naar het >Berl. Tageblatt4 uit Kon- stantinopel verneemt, vergaderden giste ren de leden van het Turksche ministerie ten huize van den grootvizier, ten einde de rapporten te bespreken over den oorlog van de Turksche gezanten bij de Europeesche mogendheden. De tele grammen van deze gezanten luidden zeer geruststellend en constateerden, dat de mogendheden gunstig jegens Turkije gestemd zijn. Sedert twee dagen bestaat er in leidende kringen hoop, dat er vredesvoorstellen gedaan zullen worden die in de termen vallen om besproken te worden. Italië zou dus zijn »annexatie4 prijsgeven? Ofwel Turkije zijn souverei- niteits-princiep Belde veronderstellingen klinken even onwaarschijnlijk 1 De wet op de minimum-loonen in Groot-Britannlë is er nu. Zonder eenig amendement nam het Hoogerhuis haar gisteren in derde lezing aan en heden zal zij door den koning worden be krachtigd. Is daarmede nu de staking geëindigd, de krisis bezworen Geens zins. Minister Asquith is tevreden over zijn werk. In een bijeenkomst van li berale parlementsleden betoogde hij gisteren, dat de wet een nieuwen toe stand heeft geschapen. De omstandig heid, dat het parlement geweigerd had, de cijfers van het minimumloon in de wet op te nemen (en dat de regeering dit even beslist had geweigerd de minister had dit gerust erbij mogen zeggen 1) moest niet worden opgevat als een bewijs, dat het parlement die cij fers niet billijk achtte. Men kon aan de districtsraden gemakkelijk de vast stelling der loonen voor elk district toe vertrouwen. Jawel, maar eer die regeling ge troffen is l En: of zij zoo gemakkelijk als Asquith denkt, getroffen zal worden. Men heeft nu wettelijk een beginsel aan genomen, een theorie vastgesteld, doch alles komt neer op de practijk. En eer deze tot haar recht komt, kan er nog eenigen tijd verloopen. De regeering gevoelt zich dan ook lang niet gerust en houdt troepen gereed ter beteugeling van eventueele onlusten in de verschil- doch er valt in "die richting nog heel lende mijndistricten. Van den anderen Echo van het Zuiden.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1912 | | pagina 5