iVufflmer 73
Zondag 8 September 1912
Jaargang 35.
Tweede Blad.
en,
es,
MONKEY BRAND
:t
IS,
ian
en
Binnenland.
Adverteert in dit blad.
IUITENLAND.
H.
T.
ra
ers,
ten!
ien- Frankrijk.
tkte
i en
vin-
de-
:ker
Zwitserland.
Zes soldaten verdronken.
A anbestedingen.
Sport.
waai
incUche
is bij
jlheden
en.
ste iu-
alle
Het Teeken
van
Helderheid.
(Apen-Zeep)
Maakt blik als Zilver
verroest ijzer als Staal
en wat geverfd is als
Nieuw!
ZE HELPT HET HUIS
SCHOONMAKEN VAN
ONDER TOT BOVEN.
2592
KEL8.
1879
lend
De Mijnramp.
Onder telegrammen hebben wij reeds
gemeld, dat het ongeluk in de Clarence
mijnen meer dan tachtig slachtoffers ge-
eischt heeft. De meeste lijken liggen nog
in de mijnen, want welken moed de
redders ook aan den dag leggen, voort
durende ontploffingen beletten de red
dingsbrigades tot de plaatsen door te
idiingen, waar deze ongelukkigen zijn
omgekomen. Gedurende den geheelen
nacht van Dinsdag op Woensdag, werd
er gewerkt en verscheidene gewonden
konden gered worden, maar sommigen
waren zoodanig verbrand en gekwetst
dat zij spoedig overleden.
Woensdagmorgen te twee uur hadden
de redders 21 lijken geborgen. Ofschoon
opnieuw gevaar dreigden, waagde som
mige redders zich toch in de brandende
mijngangen, vol verstikkenden rook.
Plotseling het was toen vier uur in
den morgen klonk een geweldige
ontploffing; vier redders werden het
slachtoffer van hun edelmoedigheid een
werd gedood en drie andere zwaar ge
wond. Algemeen vreesde men ook dat
de mijnwerkers afgevaardigde Bouqillon,
die enkele minuten te voren in de mijn
afdaalde, was omgekomen. De ingenieur
Dupont ging dan ook na de ontploffing
op zoek, maar is tot nu toe nog niet
terug gekomenterwijl de afgevaar-
j digde Bouqillon, juist tijdig genoeg kon
ontsnappen.
Na die ontploffing volgden verschil
lende anderen, zoodat het reddingswerk
feitelijk moest worden opgegeven.
In den morgen arriveerden de minis
ter van openbare werken op de plaats
des onheils. Hij liet zich de noodige
inlichtingen geven en bracht een bezoek
aan de gewonden- en doodenzaal. Onder
de gekwetsten is ook een mijnwerker,
die bij de geweldige catastrophe van
Courrières gered werdthans is hij ook
levend uit de mijn gehaald, maar zijn
toestand is van dien aard, dat zijn naam
spoedig op de groote doodenlijst zal ge
plaatst worden. De lijken zijn meesten
deels verschrikkelijk verminkt.
Bij de mijn en in het doodenvertrek
spelen zich hartverscheurende tooneelen
af. Toen het eerste lijk, dat van een 16
jarigen jongen, werd bovengebracht, zag
men een ouden man naar voren dringen
en zich half-waanzinnig op het lijk van...
zijn zoon werpen..... Hevige ontroering
wekte ook een gewonde, die krankzinnig
geworden was. Toen deze ongelukkige
werd bovengebracht, tierde en raasde
hij en schold hij alle omstanders uit
voor moordenaarsEn telkens volgden
zoo nieuwe tooneelen van droevig weer
zien.
Keizer Wilhelm in Zwitserland.
De reis van keizer Wilhelm naar Zwit
serland, die door de plotselinge onge
steldheid van den Duitschen monarch
gevaar liep niet door te zullen gaan,
heeft toch plaats gehad. Men kan zich
voorstellen dat de Zwitsers om die reden
den keizer met nog meer enthousiasme
hebben ontvangen. Z. M. arriveerde
Dinsdagavond te Zurich, waar hij door
alle regeeringsautoriteiten,afgevaardigden
van den bondsraad enz. werd begroet.
Het publiek, dat zich in een geweldige
massa rond het station had opgesteld,
bracht den Duitschen monarch geest
driftige ovaties.
Van het station werd per automobiel
naar de villa Rietberg, waar Z.M. verblijf
houdt, gereden.
Woensdagmorgen was het vroeg dag
voor den keizer en zijn gevolg. Reeds
om 6 uur vertrok Z. M. per specialen
trein naar het manoeuvre-terrein. Te
ongeveer 8 uur was het hooge gezelschap,
waaronder ook de. commandant van het
leger, op het veld, waar vanaf een hoogen
heuvel, de operaties werden gevolgd. De
keizer was zeer tevreden over de manoeu
vres, in het bijzonder over den beslis-
senden slag, die omstreeks 8 uur over
alle linies plaats vond.
Gisteravond had op het meer bij Zu
rich een schitterend avondfeest plaats.
De verlichting der oevers, der schepen
en jachten leverden een betooverend
schouwspel. Ook de keizer nam aan het
feest deel, aan boord van een keurig
verlichte boot doorkruiste hij het meer
en werd door de honderden luxe-vaar
tuigen die daar voeren, op velerlei wijze
toegejuicht.
Li
j Over de oorzaken van deze verschrik
kelijke catastrophe is nog niets met
zekerheid te zeggen. Algemeen neemt
men echter aan, dat het te wijten is aan
een ontploffing van grauwvuur.
Prins Hendrik te Bergen-op-Zoom.
Tegen elf uur is Prins Hendrik gisteren
te Bergen-op-Zoom aangekomen Z. K.
H. werd aan het station welkom ge-
heeten door den Burgemeester, terwijl
mede de wethouders van Hasselt en Juten
de voorzitter van het tentoonstellings-
comite de heer E. Laane en nog eenige
autoriteiten aanwezig waren. De jonge
juffrouw R. Laane bood Z. K. H. een
prachtig boeket aan. In de wachtkamer
werden de autoriteiten voorgesteld. De
Prinsbegaf zich onder een stortregen naar
het Rijkhengstveulendepot, dat hij met
groote belangstelling bezichtigde Z.K.H.
gebruikte de lunch in de prachtig ver
sierde woning van den heer Laane.
Mej. Maria Laane bood Z. K. H. een
ruiker aan. Mevr. Laane had een schit
terende tafel aangericht, waaraan behalve
de familie Laane, aanzaten burgemeester
Hulshof, de heeren v. Franck en Kok te
Bergen-op-Zoom en de heeren Testers te
Halsteren van het tenoohstellingscomité
verder de garnizoensoversten .1. de plaats
vervangende commandant Zanino en Jhr.
Storm van 's-Gravenzande.
Na deze intieme lunch werd naar de ten
toonstelling gereden.
Het weer was veel verbeterd en de be
langstelling van het publiek was groot.
De Prins werd in het directiegebouw ont
vangen en vervolgens door de tentoon
stelling geleld. Z. K. H. betuigde meer
malen zijn hooge ingenomenheid met het
geëxposeerde. Prins Hendrik vertrok om
kwart voor drieën.
Vlootmanoevres.
Naar uit 's-Hage wordt gemeld,
heeft minister Colijn het voornemen, de
oefeningen der vloot langs een gedeelte
der Noord-Hollandsche kust, gedurende
één dag bij te wonen.
Internationale Tentoonstelling 1913
te Tilburg.
Door de Directies der Maatschappij tot
Exploitatie van Staatsspoorwegen de Hol-
landsche IJzeren Spoorweg Maatschappij
der Noord-Brabantsch Duitsch Spoorweg
Maatschappij en der Nederlandsche Cen
traal Spoorweg Maatschappij is bepaald
dat goederen, welke onverkocht van de
tentoonstelling te Tilburg in 1913 aan
de afzenders worden terug gezonden,
kosteloos over hare lijnen worden ver
voerd
Vaart door het Suez-kanaal.
In de vermeerdering van het scheep
vaartverkeer op het Suezkanaal, dat in
het eerste halfjaar van 1912 een voor-
deelig verschil van 1.290.5487b ton aan
wees met de scheepvaart-beweging in de
eerste zes maanden van 1911 heeft Neder
land voor zijn aandeel een vermeerdering
aan 153000 ton, een cijfer dat door geen
enkele andere natie is bereikt, zoodat
Nederland, wat de vermeerdering van
trafiek betreft ditmaal no 1 staat onder
alle zeevarende mogendheden op het
Sedert 1 Januari 1911 en 1 Januari 1912
is het tarief telkenmale 50 cents per ton
verminderd
Tentoonstelling Betgenopzoom.
Niettegenstaande het weer niet erg
gunstig is, blijft de Tentoonstelling eene
groote aantrekkelijkheid voor vreemdeling
en stadgenoot. Duizenden uit Noord
brabant en Zeeland en ook uit andere
provinciën hebben haar reeds een bezoek
gebracht en nog steeds blijft de stroom
van bezoekers aanhouden.
Vrijdag en Zaterdag heeft eene groote
en zeer merkwaardige internationale
Tentoonstelling van pluimvee plaats, als
mede een politiehondenwedstrijd, waarbij
de eerste prijswinners van ons land zullen
uitkomen. Hoofdzakelijk bestaat de wed
strijd uit speurdienst, bewaking, aanvallen
en verdedigen.
Zaterdag zal tevens een groot Militair
Sportfeest plaats hebben waartoe de
Militaire autoriteiten hunne medewerking
hebben verleend. Dit feest bestaat uit
eene voetbal-, korfbal- en slingerbalmatch
colonne geweer en gevechtsoefeningen,
welke zeer interessant beloven te worden.
Zondag zal de kroon op het werk
zetten. Alsdan heeft een bloemencorso
plaats zooals nog nooit ergens te zien
is geweest.
Nu reeds zijn 22 auto's ingeschreven,
en er komen er vast nog meer, buiten
en behalve hetgeen verder aan het Corso
zal deelnemen.
De wedstrijden bestaan uit
Wedstrijd voor de mooist versierde
auto, open of gesloten wagens.
Behendigheids of Gymkhana-wedstrijd,
voor gesloten en open auto's.
Wedstrijd voor versierde ezelwagens
en bokkewagens, hondenwagens, sport
karren en rijwielen.
Carosserle wedstrijd.
Wedstrijd voor het mooist versierde
rijtuig met een of twee paarden be
spannen.
Versierde artillerie-bespanningen.
Het groot vuurwerk, dat 's avonds tot
sluiting zal ontstoken worden, zal evens
eens de moeite waard zijn, om te zien.
Er worden kosten noch moeite gespaard
om het zoo prachtig mogelijk te doen
zijn.
Zondag zal bovendien een echte volks
dag zijn. Het Comité heeft nl. besloten,
dezen dag iedereen in de gelegenheid te
stellen de Tentoonstelling in haar geheel
te bezichtigen. Te dien einde is bepaald,
dat de entrée Zondag slechts 25 cent
zal bedragen.
Als het weer dus wat wil medewerken
belooft het Zondag een drukke dag te
zullen worden voor de Tentoonstelling
en gevolgelijk ook voor de geheele stad.
aan het departement, opgedragen
naar Utrecht te vertrekken, teneinde om-
morgen op de gracht bij het Vosschegat f zaam
gewerkt. Een dezer was bemand met
zestien soldaten, allen behoorende tot I trent den toestand inlichtingen in te win-
het detachement van het tweede en derde nen,
regiment.
Hoe is nu het ongeluk geschied
Het ongeluk.
Over de oorzaak loopen de meeningen
Donderdag heeft te Utrecht zooals
wij per bulletin aan ons bureau reeds
in het kort meldde een treurig onge
luk plaats gehad.
Nabij de stad ligt het fort Vossegat,
waar de genie in de grachten, welke
het omringen, veelal oefeningen houdt
in het slaan van bruggen, maken van
vlotten enz.
Sinds 5 Augustus lagen in de omge
ving detachementen van het tweede en
derde regiment infanterie om hun kennis
en vaardigheid In dezen arbeid te ver
meerderen. Evenals andere dagen werd
ook gistermorgen doorgebracht met het
maken van bruggen, vlotten en het
leeren bevaren van deze laatste.
Deze vlotten bestaan in het algemeen
uit een onderbouw van acht tonnen die
paarsgewijze op vier hoeken zijn aan
gebracht en door rondhouten zijn ver
bonden. Een en ander wordt door
kruiselings aangebrachte rondhouten
steviger gemaakt en door dikke touwen
vastgesjord. Over dit onderstel legt
men een vloer van gewone vlakke plan
ken, die meestal door touwen wederom
aan de onderlaag worden bevestigd.
Men begrijpt dat het hoofdzaak is dat
de onderdeelen goed aan elkaar sluiten
en alles degelijk is bevestigd. Wordt
vervolgens het vlot te water gelaten,
dan blijft de vloer even boven de opper
vlakte verheven. Dan dient er op gelet
dat de belasting goed verdeeld is, zoodat
het evenwicht bewaard blijft, daar anders
omslaan het gevolg zou zijn*
Met een dergelijk vlot nu werd gister
uiteen.
Er wordt beweerd, dat zware balken
van een brug, waarmee men aan het
bouwen was, op het vlot zijn gevallen,
zoodat dit overbelast werd en zinken
moest. Een andere lezing zegt dat het
vlot doormidden is gebroken, hetgeen,
gelet op de samenstelling, zoo goed als
buitengesloten is. Volgens anderen is
een der tonnen, die op de hoeken zijn
bevestigd, losgeraakt en daardoor het
zwaartepunt verplaatst.
De meest aannemelijke uitleg echter
is de volgende. Een der manschappen,
die het vlot met een langen stok voort-
boomde, is door de vochtige gladheid
der planken uitgegleden. Zijn makkers
hebben hem willen grijpen en ophelpen,
waarbij zij de voorzichtigheid uit het
oog verloren en zich te veel aan ééne
zijde begaven. Hierdoor ging het even
wicht verloren en is het vlot opgewipt.
De tonnen zijn losgeraakt uit de touwen,
de planken gleden af en de soldaten
geraakten te water.
De militairen, die op den wal de
oefeningen gadesloegen, aarzelden geen
oogenblik hun kameraden hulp te bieden.
Van de te water geraakten bleken
slechts welningen te kunnen zwemmen.
Twee hunner wisten uit eigen kracht den
oever te bereiken. De overige veertien
verdwenen in de diepte, Officieren en
manschappen, die ooggetuigen waren of
op het hulpgeroep kwamen toeloopen.
begaven zich nu onverwijld te water om
hulp te bieden. Herhaaldelijk doken
deze onder en men smaakte het genoegen
er acht boven te brengen. De meesten
van hen waren het bewustzijn reeds
kwijt.
Intusschen was telefonisch in de stad
hulp ingeroepen op het bureau der genie,
de politie en het hospitaal. Spoedig waren
dan ook de zuurstofapparaten aanwezig
om de levensgeesten weer op te wekken.
Dit gelukte, dank vooral aan een hoofd
agent van politie, met de acht geredden.
Intusschen werd voortgegaan met het
zoeken naar de vermisten. Toen duiken
niet meer hielp, ging men zoeken met
haken en dreggen. Nu volgde een akelig
schouwspel. Achtereenvolgens werden
zes lijken opgehaald. zes maal kwam de
haak langzaam boven, voorzichtig binnen
gehaald, tot boven het water het drui
pende lichaam zichtbaar werd. De dooden
werden neergelegd in tenten, vervolgens
in lakens gewikkeld en per brancard naar
het hospitaal vervoerd.
Nadat zes lijken waren opgehaald, bleef
men nog voortgaan met dreggen, Nie
mand werd echter meer vermist.
De slachtoffers.
Van de zes verdronken soldaten zijn
er twee korporaals de overige miliciens.
Hun namen zijnA. F. Maka, korpo
raal uit ,s-Hertogenbosch; Johan H. J. van
de Pol, korporaal uit ,s Hertugenbosch
Theodor van Gorp, milicien uit Lutkges-
tel» H. Geurts. milicien uit Gemert; J.
DalflDg milicien uit Ravestein Laurens
Lauwerse, milicien uit Domburg.
Uitgezonderd de laatste, die van het
derde regiment infanterie was, behoorden
drie tot het tweede regiment. Beide
korporaals hadden na de vervulling van
hun dienstplicht, vrijwillig als korporaal
bijgeteekend.
De geredden.
De militairen, die bewusteloos uit het
water behaald waren en wier levensgees
ten weer waren opgewekt, werden per
brancard naar het militair hospitaal of
naar de kazerne gebracht. Een dezer,
de milicien H. Th. van Moorsel uit Stip
hout, die tijdelijk in de artilleriekazerne
was ondergebracht, kreeg in de loop
van den middag een bloedspuwing. Hij
werd daarop overgebracht naar het hos
pitaal, waar zijn toestand bedenkelijk was
Geruchten dat hij reeds overleden was,
werden tegengesproken.
Nadat het ongeval bekend gemaakt
was, waren spoedig vele officieren, waar
onder kolonel Koolemans Beijnen. op de
plaats van het onheil tegenwoordig. Zij
namen een groot aandeel in de redding.
Nadat de minister van oorlog gister
middag bericht had ontvangen van het
ongeval, heeft de minister den kapitein
van den generalen staf Dickhoff werk-
Door den commandeerenden officier
van de le afd 4e reg. veld artillerie te
's Bosch is aanbesteed
De levering van hooi, van stroo, van
haver en van turfstrooisel, ten behoeve
van de paarden bij de troepen, die ge
durende het tijdvak van 1 November
1912' tot en met 31 October 1913 te
's-Hertogenbosch garnizoen zullen hou
den.
Fourage.
M. J. L. Schram, Amsterdam, voor
afzonderlijke levering inl. haver per 10
K. G. f 1.26, buitenl. haver f 1.15, hooi
f0.56, stroo f 0.36gezamenlijk; inl.
haver f 1.23, buitenl. haver f 1.05, hooi
f 0.53, stroo f0.34Vs*
J. De Bekker, Lith, gez. levering inl.
en buitenl. h. f0.96, hooi f0.40, stroo
f 0.24 afzonderl. haver f 0.96, hooi f 0.50,
stroo f 0.40.
F. A. Oerlemans Zn., Vrijhoeven-
Cappelle. gez. levering inl- haver f 0.95,
hooi f 0.40, strooi f 0.26.
N. V. tot voortz. der zaken der firma
Huismans, Capelle, gez. levering inl en
buitenl. haver f 0.94, hooi f 0.40, stroo
f 0.27.
A. A. De Bekker, Empel, gez. levering
buitenl. haver f 0.956, hooi f 0.42, stroo
f0.22; afzonderl. buitenl. haver f0.966,
hooi f 0.48, stroo f0.38.
J. Barens Co., Arnhem gez. levering
inl. haver f 0.99, hooi f 0.51, stroo f 0.31.
Oerlemans Zn., Vrijh.-Capelle, gez.
levering inl. en buitenl. haver f 0.95, hooi
f 0.42, stroo f0.25.
N. V. J. Lankhuizen, Hilversum gez.
levering buitenl. h. f 0.97, hooi f 0.40,
stroo f 8.25.
Als minste inschrijver voor fourage
kwam in aanmerking de N.V. tot voort
zetting der zaken der firma Huismans,
Cappelle, aan wie de levering onder na
dere goedkeuring van den M. v. O. is
gegund.
Turfstrooisel.
A. Steel, Venlo, 1080/io
F. M. Putman, Amersfoort 9s/io
Maatsch. Terwindt
Arntsveen, 11
Merks, Breda, 9y/io
K Langenhof, Helenaveen lOVio
Gebr. Minke, Dedemsvaart 9
Asbergs, Rijswijk, 10
K. Geerders, Slagharen 9r,/io
Alle artikelen zijn berekend
K. G.
Door den kapitein, eerst aanwezend-
ingenieur, is in het hotel >Noord-Brabant*
alhier aanbesteed.
Bestek no, 187- Het bouwen van een
Maréchaussée-kazernement te 's-Herto-
genbosch (3e gedeelte). Raming f 56.300.
Ingeschreven werd door de heeren A.
v. Hezik, alhier f 68.900M. v. Oijen,
Eindhoven f62.773; H. Weijts, alhier
f62.500; C. P. Aartmau, alhier f 61.900
C. H. v. Haarlem, Vianen f 60.240A.
P. Veenendaal, Utrecht f60.120.
cent.
per
10
Vliegongelukken.
LONDEN. De bladen melden, dat
een militaire biplanp hedenochtend in
de buurt van Stevenage een val gedaan
heeft uit een hoogte van 80 M. De
aviateur en zijn passagier werden beiden
gedood.
LONDEN 6 Sept. De slachtoffers van
het ongeluk te Stevenage zijn kapitein
Hamilton en luitenant Steward.
De aeroplaan is vernield.
MUNCHEN Luitenant Steger is he
denochtend met een tweedekker opge
stegen, teneinde een oefenvlucht te
maken. Tengevolge van een hevigen
wind viel hij van 100 M. hoogte. De
toestand van Steger is hopeloos hij is
zwaar gewond.
MUNCHEN. Luitenant Steger is ge
storven.
SYDNEY: De Australische vlieger
Hart is van een hoogte van 60 M. ge
vallen. Hij is ernstig gewond.
Echo van het Zuiden.
D'
1671
5
