Nummer 84
Donderdag 17 October 1912
35e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Waalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Tieten
Eerste Blad.
Gemeenteraadsvergaderingen.
TIJD HEELT ALLES!
Dit nummer bestaat
uit TWEE bladen
FEUILLETON.
LAAT UW ZEEP SUNLIGHT ZIJN'
De besliste zuiverheid,
van Sunlight
maakt ze voor
fijne kant en
fijn linnen de,
uitsluitend
betrouw=
bare Zeep.
CHE
Telefoonnummer 38. Telegram-AdresECHO.
O- ELSTER.
>12.
'e prijs
i 1,25
ielprijj
De Echo van het Zuiden,
IVaalwpsclie en Laigstraatsele Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden f0."6.
Franco per post door het geheele ryk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden ena., franco te zenden aan den
Uitgever.
UITGAVE:
Advrrtbhtiên 1-—7 regels f 0.60daarboven 8 cent per regel groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën 8 maal ter plaatsing opgegeven
worden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeehge contracten
gesloten. Reclames 16 cent per regel.
1&2
V L IJ M E N.
(Slot).
Mommersteeg. Ik heb gezien dat veld
wachter Hollander op het Ven een per
ceel land heeft gepacht. Hij schijnt dus
tijd genoeg te hebben om dat te bewer
ken. Met het oog er op dat wij hier
rijkspolitie hebben en voor de polder
een polderveldwachter zou ik willen
voorstellen om een veldwachter minder
te nemen. Met twee politiemannenkunnen
wij het wel doen. Geeft die dan een beter
salaris.
Voorzitter. In 1909 heeft de raad, op
mijn voorstel, met algemeene stemmen
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
ROMAN DOOR
3)
De beide officieren wendden de paarden en
reden door St. Privat naar de groote straat,
van het moezeldal terug naar dezelfde straat,
waar voor twintig jaar de verslagen leger
massa van 't leger van Keizer Napoleon terug-
gevloden was in wilde wanorde, tot onder de
beschuttende muren van de forten van St.
Qaentin, Plappeville en van de vesting Metz
zelfs.
De straat daalde hier in een diepingesneden
ravyn af, welks zijden met ondoordringbare
boaschen zijn bedekt. Op de hellingen stonden
enkele gebouwenin de byna groene dalen
lagen vriendelijke dorpen. Een idylischernst,
een diepe vrede heerschte in 't vruchtbare dal.
Een tyd reden de officieren zwijgend verder.
Toen ving de generaal weer aan
Kunt ge u uwen vader nog herinneren,
Koenraad
Zeker oom. Zyn beeld staat me nog
duidelijk voor oogen.
Ge waart negen jaren oud, toen hij
sneuvelde. Thans zijt gij bijna dertig jaar -
wat gaat de tyd toch voorby
Ook oom Martens herinner ik my nog.
Hy en vader waren onafscheidelijke vrienden.
En ik was de derde in den bond. Mar
tens was de ondste van ons. Een schitterende
f loopbaan stond voor hem openh)j was een
ridder van top tot teen, geniaal soldaat, die
)4 'n 1864 en 1886 zich onderscheiden had.
Hy had vroeger de krygsacademie bezocht.
't uitbreken van den oorlog comman
••deerde hij een bataljon, hoewel hy eerst ka-
I pftein was. Ik ben er zeker van, dat by thans
onder groote instemming besloten om
tot aanstelling van een derden veldwach
ter over te gaan, uitsluitend om bij avond
den provincialen weg te bewaken die
toen zeer onveilig was. Vreemdelingen
werden dikwijls lastig gevallen en mis
handeld. Voor den goeden naam van
onze gemeente moest daar een einde
aan komen. En du ik het zoover heb
gekregen dat de weg eenmaal veilig is,
wil ik er niet toe overgaan om daar het
toezicht weer te doen verminderen. U
moet er ook aan denken dat er vroeger
een post op de begrooting stond van
f 300 voor een nachtwacht. Bovendien
komt er nog bij, dat een veldwachter
door den Commissaris der Koningin
wordt aangesteld en het dus voor den
raad niet zoo gemakkelijk zal gaan om
dien man aan den dijk te zetten.
Mommersteeg. Ik zou dien man niet
aan den dijk zetten, doch hem behoorlijk
tijd geven om naar een andere gemeente
uit te zien. Tegenwoordig nu de veld
wachters allemaal een fiets hebben, kun
nen zij heel wat meer dienst doen. Ze
kunnen nu meer met tweeën doen dan
vroeger met z'n drieën.
De Voorzitter merkt op dat de nacht
wacht met geen fiets op surveillance kan
gaan en voorts, dat er 's nachts ook
beslist iemand op straat moet zijn. Hij
wijst er op dat nog onlangs bij den
brand van den molenaar Kools alles reeds
in lichte laaie stond toen de bewoners
nog te bed lagen, alleen de nachtwacht
was bij de hand en wist erger te voor
komen. Ook in Haarsteeg, daar stond
een huis al in vlammen terwijl de be
woners nog te bed lagen, alleen de
nachtwacht was bij de hand, die de men-
schen kon waarschuwen. De nachtdienst
afschaffen wil ik dus niet, iedereen heeft
aanspraak op bewaking van lijf en goed
en een veldwachter 's nachts dienst laten
doen die overdag in functie is geweest,
dat kan ik niet lateo doen. U zegt zelf
al dat de polderveldwachter alleen voor
den polder is en de rijksveldwachter is
ook niet aangesteld om gemeentedienst
te doen, vooral niet 's nachts.
De veldwachters moeten hier ook alle
bode-diensten doen. Ze moeten zorgen
voor de bevolking, voor de verhuizing,
afin voor al het loopend werk en daar
voor gebruiken ze een fiets. Ze vragen
divisie-commandant zou zijn
Leefde bij u niet eone dochter van kapi
tein Martens, oom
Zeker 1 Gy moet u Greta nog herinneren.
MartenB liet geen vermogen na. Door zyn
dood werd zijne vrouw ernstig ziek en werd
ten slotte krankzinnig. Zij moest naar een
gesticht gebracht worden haar pensioen giög
voor't grootste deel daarmee heen, en voor de
tienjarige Greta bleef zoo goed als niets over.
Toen nam ik baar en u, die beiden nw vader
verloren had, in myn hnis. Ge moet n toch
dat schoone blonde kind nog wel berinneren.
Drie of vier jaar leefde ze in mijn hHistoen
nam een bloedverwant baar by zich.
Ja, oom, ik herinner mij haar. Hebt gij
baar later nooit meer gezien
Nooit. Eens meldde een heer zich by my
aan en stelde zich aan my voor als den
broeder van mevronw Marten, die, in de om
wenteling van 1848 betrokken, na de herstel
ling der rust naar Amerika gevlucht was.
Hij had zich nooit verzoend met 't huwelyk
zijner zoster met een Pruisisch officier; hy
was een styfboofdige republikein gebleven un
eerst de geweldige gebeurtenissen van 1870
verzoende hem eenigermate met zijn oude
vaderland. Maar bij wilde toch niet in Duitsch-
land blyven. Hij bad daarenboven eene bloei
ende zaak, hy was een rijk man geworden.
Hy beloofde voor Greta Martens te zullen
zorgen en nam baar mee. Ik ontving nog
eenige brieven van 't kind, doch daarna heb
ik niets meer van haar gehoord. Zij zal daar
in Amerika wel getrouwd zijD.
Neen oom, riep Koenraad levendig. Zjj
is niet getronwd Ik heb haar teruggezien...
Dat zon ik gelooven? lachte de generaal.
Gy hebt Greta Martens weergezien
Ik bedrieg me niet. Op 't laatste concert
op 't plein was ze. Een oude heer een
Franschman en een jonge dame vielen my
door hnnne opmerkelijke verschijningen op;
ik beschouwde hen een poos, toen trad een
andere dame, misschien dertig jaar oud, hoog
en krachtig opgewassen, met blauwe oogen
en blond baar, aan de band een kind houdende
naderby. Uit enkele woorden, die ik hoorde
moest ik besluiten, dat de blonde dame de
gouvernante van 't kind was. Die dame kwam
nu voor het onderhoud daarvan f25 per
jaar, wijl ze zelf niet in staat zijn ze te
onderhouden.
B. en W. onthouden zich van advies
in deze omdat al eens meer een dergelijk
verzoek in de raad in behandeling is ge
weest. Zooals mijnheer Mommersteeg
terecht opmerkt is een fiets voor een
veldwachter onontbeerlijk.
Mommersteeg. Daarom zou ik met 2
veldwachters volstaan en geven die meer
salaris.
Voorzitter. Dan komen wij onderhand
toch voor dezelfde kosten te staan.
Boom. Is f 25 niet wat hoog, de op
zichter die een heelen dag voor de ge
meente op z'n fiets zit, krijgt er maar
f10, wat nu weer veel te weinig is.
Van Heivoort. Ik heb onlangs hooren
zeggen dat de chef-politie altijd op het
raadhuis is en bijna nooit geen dienst doet.
Voorzitter. Ja die is voor de bode
diensten en voor de processen-verbaals
in orde te brengen en doet ook politie
diensten, Zondags surveilleeren er steeds
twee.
J. Wagenberg. Moeten alle veldwach
ters die subsidie hebben of alleen de chef.
Voorzitter. Vogel en Hollander zeker,
doch om nu den ander uit te sluiten,
dat gaat moeilijk.
Zwaans. Op de gewone surveillance
zou ik ze maar geen fiets laten rijden,
anders rijden ze alles voorbij.
Voorzitter. Daar hebt u gelijk in, bij
gewone surveillance is het beter dat ze
geen fiets bij zich hebben, doch voor
buitengewonen dienst en spoedgevallen
zijn ze toch onontbeerlijk.
Hierna wordt in omvraag gebracht
een voorstel om de veldwachters f 15
toelage te geven voor het onderhoud
van hun fiets en de toelage van den
opzichter van f 10 op f 15 te brengen,
dat wordt aangenomen met 6 tegen 5
stemmen.
Voor stemden de heeren Zwaans,
Boom, C. Wagenberg. H. Mommersteeg,
Boom (Wethouder) en J. Wagenberg.
Tegen stemden de heeren A. Mommer
steeg, van Heesheen, van Buul, van
Engelen en van Heivoort.
Mommersteeg. Krijgt de Wed. Bos
man de subsidie niet meer.
Voorzitter. Die subsidie krijgt het arm
bestuur waarvoor de subsidie van het
my direct bekend voor. Ik wist alleen niet
waar ik ze had gezieD. Thans evenwel weet
ik dat 't Greta Martens is. De gelykenis is
sprekend
Hoe zou Greta Martens als gouvernante
in eene Fransche familie komen. Haar oom
was rijk, hij leefde in Amerika, in Baltimore
als ik me niet vergis. Een vlccbtige gelykenis
zal u bedrogen hebben myn jongen.
We zullen zien. oom. Als de familie in
wier dienst de dame is, hier in Metz of om
streken woont, dan zullen we haar nog wel
meer zien. Dan knnt ge zelf oordeelen I Ik
geloof heel zeker van mijne zaak te zyn
Als dat 't geval is, dan begrijp ik niet
hoe Greta Martens in zulk een afhankelijke
betrekking is gekomen. Maar zie, daar is 't
slot Ladonchamp
Men had onderwijl de Moezelvlakte bereikt
die door den grooten breeden straatweg en
den spoorweg naar Diedenbofen doorsneden
wordt. De roode daken van de dorpen en
eenige gehuchten staken vriendelijk nit de
tuinen omhoog. Golvende korenvelden kwamen
tot aan den oever van den breeden d&arheen-
atroomenden Moezel, aan welks anderen oever
de bergen zich weer omhoog verhieven. De
zon scheen in de vensters van het fort Saint-
Jnlien, dat aan de overzijde van de Moezel
op hooge rotsige toppen lag en roste met
flikkerenden glans op de onde kathedraal van
Metz, die te midden van het hnizengewe-
mei ernstig en vermanend tot den wolkeo-
loozen blauwen hemel omboog rees.
Aan den voet van de bergen, naby de groote
straat en uitziend op het lachund landschap
van de Moezel, verhief zich te midden van
een uitgebreid oud park, een groot, in rococo
stijl gebouwd kasteel.
Een hoog ijzereD traliehek omgaf 't park,
doch was de hoofddeur gesloten, dan was er
toch altyd nog een kleine uevendenr open.
Dat is Ladonchamps In dit park heb
ben wij nwen vader en kapitmn MartenB be
graven. Yoor zoover ik weet verblijft de be
zitter van dit slot ts Parys 't zal derhalve
wel toegestaan worden, dat we binnentreden.
De generaal wenkte den ordonnans en gaf
hem de boodschap aan dezen uitgang te
wachten.
armbestuur in der tijd is verhoogd. Nu
krijgt het armbestuur f 100 minder, ter
wijl aan dat bestuur de beoordeeling
wordt overgelaten of de Wed. Bosman
de f 100 blijft genieten ofwel of ze dat
op f 50 zal brengen.
Van Buul. Ik zou willen voorstellen
om de post f 350 voor een ambtenaar
ter secretarie, hier van mijnheer Van
Hooff van de begrooting geschrapt
te krijgen. Veel discussie is hiervoor
niet noodig.
Voorzitter. Ook ik acht hierover veel
discussie minder noodig. U acht het dan
in het belang van de gemeente die post
van de begrooting te voeren.
Van Buul. Ja zeker.
De Vooiz. Dan zeg ik u dat u absoluut
het belang van de gemeente niet be
grijpt of kent. En dan breng ik de woor
den die eens een minister van Oorlog
in de 2e Kamer tegen een lid, die hem
bij de behandeling van de begrooting
ook altijd dwars zat en trachtte hem te
doen vallen, sprak op u even in toe
passing. U moet uw motleven niet zoe
ken, zoo sprak die Minister in duffe
hoeken van donkere kelders, doch u
moet die zoeken op de parterre van de
levende werkelijkheid. Een mooie zin
speling op u mijnheer van Buul, begrijpt
u ze.
Van Buul. Ja, u verwacht van mij niet
veel, maar ik voel dat het de zuivere
belangen zijn van de gemeente, dat
er geen ambtenaar op thuis behoort, als
ik de handelwijze van den Secretaris
naga.
Voorzitter. Een vorig jaar is de be
grooting van Ged. Staten teruggekomen,
omdat de raad deze post met f150 had
verlaagd en nu zou men denken, dat
Ged. Staten het zullen goedkeuren, dat
heel de post wordt geschrapt. Stagnatie
in de werkzaamheden brengen, dat doet
u, anders niets. Verder wil ik geen woor
den hierover tegen u verspillen. Alleen
acht ik mij verplicht hier, en vooral
voor de buitenstaanders, die anders an
dere indrukken zouden krijgen, te ver
klaren, dat het mijn absolute overtuiging
is dat deze kwestie niet gaat tegen den
ambtenaar, want de heer van Hooff is
veel te actief en te net en treft abso
luut niet den minsten blaam. Ik meen dit
even voor de toekomst vaD mijnheer
Daarop betraden de generaal en zyn neef
't schaduwrijke park, waardoor een geharkte
grintweg naar 't znilenportaal van 't slot
voerde.
III.
Na korten tyd ging de generaal van den
hoofdweg af en volgde een eypad, dat dieper
in het park leidde.
In dit kleine boschje, zei hij, zich tot
zijn neef wendend, moeten, als mijne herinne
ringen juist zijn, de graven liggeD..
Een heerlijke plaats, antwoordde Koen.
raad. met weemoedige belangstelling de donnen-
en cypreeeenhaag beschouwend.
Er bevinden zich nog meer graven in
't boscbje. Ik herinner me, dat we ook een
Franech officier daar begroeven. Bij lag met
uw vader in eene kamer zij hadden in de
laatste uren van hun leveo vriendschap ge
sloten, ze stierven bijna tergelijkerty'd. Het
zyn toch treurige herinneringen 1
Bé!.... hollamijnheer! Wat doet ge
daar? klonk op dit oogenblik eene lnide stem.
De beide officieren zagen een ouden hovenier,
die niet ver van hen met het opbinden van
rozen bezig was.
Goeden dag, myn vriend, antwoordde de
generaal. Wy vragen om verschooning, dat
we zonder verlof hier binnengedrongen zyn.
Wy zochten naar 't graf van een vriend.
Ja, ja, er zijn vele graven hier iu den
omtrek, sedert den grooten oorlog. Maar,
mijnheer....
Is het misschien niet geoorloofd hier
binnen te komen
Wel zeker, mijnheer. Maar ziet u. ge
neraal, de markies is er. De oude tuinman
wees naar hot slot, om welkB tinnen een schaar
witte duiven als een zilver glanzende wolk
zweefde. Mijnheer de markies houdt er niet
van, vreemden te zien.
Is de markies van Ladonechamps hier?
Ik dacht dat by in 't boel niet meer op drzs
bezittiDg kwam, maar in Parya woonde. Wan
neer ik dat geweten bad, zou ik eerst om
verlof gevraagd hebbeD.
O, generaal, de markies is zeer vriende
lijk, zeer goed tegen iedereen, maar de jonge
Van Hooff te moeten zeggen. A! wat
van Buul hier beoogt, is gekant tegen
den Voorzitter.
Mommersteeg lk wil het voorstel van
van Buul wel steunen, omreden dat de
Voorzitter pas verhooging van salaris
heeft gehad als burgemeester en 'secre
taris en hij zoo weinig werk verricht en
zoo weinig op het raadhuis is.
Voorzitter. Weet u dat ik zoo weinig
werk verricht, durft u dat verklaren. Wat
komt het er op aan waar de werkzaam
heden verricht worden. Is het u dan goed,
dat ik 's middags boven mijn sigaartje
ga zitten rooken en de courant lezen,
waar u toch ook uiets van ziet en het
werk, dat vatbaar is om thuis te doen,
's avonds thuis afwerk en dat Ged.
Staten mijn jaarwedde met f 200 hebben
verhoogd is niet mijn schuld maar was me
welkom. Als uw Vlijmensch veld, dat
jaarlijks f 10000opbrengt, wat genoeg
is, f 15000.opbrengt, dan zult u toch
ook waarlijk niet tegen de pachters zeg
gen, boeren f 10000.— is genoeg, ge
moet maar niet hooger bieden.
Mommersteeg. Dat is geen vergelijking.
Voorzitter. Die vergelijking gaat op.
Van Heivoort. Ik steun ook het voor
stel van van Buul.
J. v. Wagenberg. Het is mij gebleken,
dat Ged. Staten niet te vinden zijn voor
verlaging van jaarwedden en wel voor
verhooging, op grond daarvan kan ik
me 'r niet mee vereenigen de post van den
ambtenaar te schrappen. Spreker vraagt
den voorzitter hoe de raad in deze het
vorige jaar heeft besloten.
Voorzitter. De raad besloot dat de
jaarwedde bij eventueele benoeming van
een nieuwen titularis opnieuw kan worden
geregeld.
Aangezien geen 3 personen het voor
stel van van Buul steunen, wordt het
niet in stemming gebracht.
De begrooting wordt vervolgens vast
gesteld.
Mommersteeg, Hoe gaat het nu met
de zaak van de spriDgstiereu dit jaar.
Voorzitter- In verband met wat van
Engelen in een vorige vergadering heeft
gezegd over de slieren van Vuchts, wa
ren wij verplicht een onderzoek in t:
stellen Ons is gebleken dat hij 2 stie
ren heeft gehouden, een ervan heeft hij
verkocht op 14 Maart en den ander op
juffrouw is ondeugend. De kleindochter van
deu markies bondt niet vac de Pruisen.
Ach, dat is zeer interessant, lachte de
generaal. Zoo staan we hier op vyandelijken
bodera? Doch, ge bebt gelijk, ondje, wij deden
verkeerd, zonder verlof hier binnen te gnan.
Wilt go mijnheer den markies mijno veront
schuldiging aanbieden hier is mijn kaartje
en hem in mijnen naam verlof vragen, hier
nog wat to mogen rondzien
Mijnbeer baron von Bru.cken las bij
balflaid.
Ja dat is mijn naam, Doch ga nu.
Ik.,, ik ken een heer von Bruncken
generaal iu 't jaar 1870.
Er dienden toen meer officieren van mijn
naam in 't leger ga du.
't Is niet noodig, generaal. Daar komt
de markiezin.
De officieren wendden zich om. Zij hadden
misschien verwacht, eene ondachtige juffrouw
te zien, en een uitroep van verrassing ont
glipte hun lippen, toen ze een jonge, slanke
meisjesgestalte in de lichte zomerkleeding op
't donkere bo6chje zagen toetredeD. Koenraad
herkende onmiddelyk do jonge dame van
't plein weer. Bet hart klopte hem onstuimig
een heote gloed steeg bom naar do waDgen.
Met verbazing zag de jongedame naar de
officieren, De generaal trad mot beleefden
groet op baar toe
Wij moeten om vergeving vragen, sprak
hy zeer beleefd, omdat we zonder volmacht
hier binnengedrongen zijD. Ik docht dot 't slot
onbewoond was de onde hovenier zegde me,
dat de markies was teruggekeerd. Wii vragen
nogmaals om vergeving, freule, beveelt ge
dat we ons terug moeten trekken! dan zullen
we terstond aan nw bevel gevolg geven I
E*n licht, lieflijk lacbjo vloog ovor 't aan
gericht der jonge dame.
Ik heb bier niets te beveleD, mijnbeer.
Mijn grootvader is eigenaar van 't park- By
staat gaarne bezoek in 't park toe... alleen
juist de plaats hier... openhartig gesproken-
mijnheer, zon ik liever voor eon druk vreem-
doliDgenbezoek beveiligd zien.
(Wordt vervolgd.)
