Nummer 8 Zondag 26 Januari 1913 36e Jaargang Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Waalwllksche Stoomdrukkerij Antoon Tielen Eerste Blad. Ledernood. GE W KO K EN Dit nummer bestaat uit DRIE bladen FEUILLETON. Telefoonnummer 38. Telegram-Adres: ECHO. De Echo van het Zuiden, Waulwpsclie en Ijmiptrnntsclie Courant, Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 8 maanden fl)."ö. Franco per post door bet geheele rijk f 0.90. Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. UITGAVE: Advertbntiën 1—7 regels f 0.60daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën 8 maal ter plaatsing opgegeven worden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeeHge contracten gesloten. Reclames 16 cent per regel. Onder den titel >Ledernood« schrijft de »Schoenmakerscourant« een paar goede artikelen die wij hier voor 't groot ste deel laten volgen sSchoenmakers, weet gij dan niet, dat het »gebiedend noodzakelijk* is de prij zen te verhoogen Meent ge, dat het geen >levenskwestie« geldt? Meent ge wellicht, dat de prijzen van het leder, nu ja, op het oogenblik zeer hoog zijn, maar over een paar weken wel weder gewoon zullen zijn Wij vreezen maar al te zeer, dat wie dit denken, zich laten in slaap wiegen door een ijdelen waan en wij willen uit eenzetten, waarom wij dit meenen. Indien niet alle teekenen bedriegen, hebben wij te rekenen op een blijvende verhooging der lederprijzen om de een voudige reden, dat die verhooging thans niet een kunstmatige maar een natuurlijke oorzaak heeft. - IIci Lcbucft wel geen beloog, dat men zou mogen rekenen op het herstel der oude prijzen, wanneer wij te doen hadden met een plotselinge rijzing tengevolge van een oorzaak van tijdelijken aard als oorlog of speculatie, maar dat stijging, veroorzaakt door de steeds grooter wor dende wanverhouding tusschen vraag en aanbod, blijvend moet zijn. Alvorens aan te toonen, dat wij thans in het laatstgenoemde geval verkeeren, willen wij nagaan, van welke beteekenis de feiten zijn, die in de laatste maanden of eigenlijk jareD, aan de huiden- en ledermarkten zich hebben voorgedaan. Wij zullen daartoe onze aandacht be palen tot een tijdperk van ongeveer twintig jaar. Vóór 1890 waren de lederprijzen lan gen tijd behoudens een scherpe rijzing, gevolgd door een bijna even snellen teru£gang «ls gevolg van den ooriog van 1870, ongeveer op eenzelfde niveau Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN." 6) O neen, daarmee zonden wij een wan trouwen verraden, dat voor hem beleedigend ia, omdat er niet de minste grond voor bestaat, antwoordde de rentenier wrevelig. Wij hebben nog altyd een kwartier tijd, Cristine, ga toch weer naar de dames, gij windt ous hier maar op en bederft mijn goede lnim. De onde dame verliet met een hoorbaren zucht de kamer de rentenier, met de handen op den rug, wandelde met groote schreden heen en weer, «yn voorhoofd werd meer en meer bewolkt, de bekommering van zijne echtgenoo- te was niet zonder indruk op hem gebleveD. Zoo giDgen weer eenige oogenblikken voorbij, toen de deur nogmoals geopend werd, en het dienstmeisje met een brief in de hand binnen trad, dien zij den baron overhandigde. Een brief voor u, zegde het meisje, hij is zooeven door een boodschapper gebracht. Wacht hy op antwoord vroeg Kart met gedempte stem, terwijl hij de blikken ontweek, die, zooals hy zeer goed gevoelde, vol bange verwachting op hem rustten. Neen, hij is weer heengegaan. Het zal misschien een gelukwensch voor het bruidspaar zijn, met verzoek om dien aan tafel over te brengen! zegde de baron met bwalyk verborgen onrust, terwyl hy den om slag opende, ik zou niet weten wat het anders zijn kon. Hy trad in een vensternis, en zyne hand beefde toen bij den brief ontvouwde. "Beste vriend 1 las hij. Ik hoop u ook verder zoo te mogen noemen, al zult gij misschien in het eerste oogenblik geneigd zyn den staf over mij te breken. Tot u wend ik mij, omdat ik geloof, dat gij onder allen die my persoonlijk gebleven. In het jaar 1894 golden p ima Delftsche zoollederhuiden f 1,50—fl,7o der Kg. Het volgend jaar rees de prijs van f 1,55—f2,20 om in 1896 weder tot I f 1,70 te dalen. Sedert schommelde hij tusschen f 1,60 en f 1,80 lot het jaar 1904 toen de laagste en hoogste prijzen wer den f 1,70 en f 1,85 en sedert valt er met een kleinen teruggang in 1908 een gestadige, langzame rijzing waar te ne men tot einde 1911, toen een prijs van f2,bereikt werd, welke in den loop van dit jaar plotseling lot f 2,20 omhoog sloeg. En dezelfde gang van zaken valt te constateeren bij andere ledersoorten. Een bekend merk boxcalf, dat in 1906 70 pfenning per pond kostte, geldt in de zelfde kwaliteit thans 115 pfenning; Amerikaansch satijn rundsleder dat voor 20 jaar 17l/s Amerikaansche cent kostte, steeg tot 34 Am centchoomleder is ongeveer 39°/o gestegen. En de gang van zaken in het jaar 1912 blijkt ten duidelijkste uit een drietal circulaires van een bekende Duitsche fabriek. In de eerste, gedateerd Februari, wordt medegedeeld, dat lakleder 4 Mark per dozijn is opgeslagen, voor gewichts waar 1 Mark per K. G De tweede cir culaire van Mei meldt een opslag voor zwart en gekleurd kalfsleder en boxcalf van 5 pfenning per pond, terwijl de derde vau September U mededeelt dat opnieuw een prijsstijging is ingetreden en wel van 8 Mark per dozijn voor lakleder, van 1.50 Mark per K. G. voor lakleder per gewicht verkocht, van 10 pfenning per pond voor zwart en gekleurd kalfs leder en boxcalf, van 8 Mark per dozijn chroomleder. Nu is, zooals uit het voorgaande ge bleken is, deze rijzing niet de eerste die wij kennen. Iu 1870 veroorzaakte de Fransch-Duitsche oorlog een groote rij zing in de lederprijzen; in 1895 hebben wij een plotselinge sterke stijging beleefd. Beide stijgingen zijn door dalingen ge volgd, waardoor de prijzen zooal niet geheel, dan toch bijna tot den vorigen stand terugvielen. Waarom zou thans niet hetzelfde ge beuren In ons vorig artikel bespraken wij vroegere en huidige stijging der leder prijzen en toonden met enkele cijfers en van naby kennen, de eenige zyt, die my zal begrijpen. Als gij u de woorden herinnert die ik gisteren avond tot n zegde, dan zult gij misschien ook recht doen wedervaren, aan mijne gemoedsbezwaren. Voor mij is de vrouw bet ideaal der schepping, waaraan geen zw;-em van schuld of onreinheid mag bleveü. Wat zal ik u verder nog zeggen, gy moet het, dunkt mij, wel knnnen raden Mij is het onmogelyk, mijn woord gestand te doen, daarom komt hot mij eerlijker voor, mij nog in hot laatste nur terng te trekken, dan my voor altijd aan een wezen te verbinden, dat ik ongelnkkig zon maken, tegelyk met my zeiven. "Als gij daarover nadenkt, dan znlt ge my begrijpen en eerder boklagen dan vervloeken. Het doet mij leed tot in het diepste myner ziel, dat ik mijne en hare familie deze smart niet kon sparen maar nog veel grooter zoa die smart geweest zyn, als de ouders hoB kind aan mijne zijde ongelnkkig hadden gezien 'heg hun dat, en als 't do familie tot troost kan zijn, werp dan alle schuld op mij zonder tegenspraak zal ik alle verwijten verdragen, waDtikben mij bewust dat ik gehandeld heb, zooals ik moest. Ik verlaat deze stad roet een bloedend hart doe verder geen onderzoek naar mij, want ik weet niet wat ik n nog zon moeten zeggen en eene odImoeting zou voor ons beiden even pijnlijk zyn. Vaarwel, «d oordeel niet te streng over uwen baklagenswaardigen vriend. De baron, die doodsbleek was geworden, wilde in eene opwelling van woede den brief in stokken scheuren, maar Hugo, die naast hem stond, ontrukte plots het blad aan zijije sidderende band. Een schurn heeft u en ocs allen bedrogen, wendde hy zich tot den onden heer dio hem strak aanzag, lees voor, Hugo, er is hier niets meer te verbloemen De rentenier had alle moeite om zijne kalmte te b9waren, terwijl zijn zoon met bevende stem den brief voorlaszijn oogeD schoten vol vnur van toorn en diepe verachting. Wat heeft de schurk myn kind durven verwijten, vroeg hij, doch Hugo zweeg. Wat hij gezegd heeft was een onbeschaam de lengen, antwoordde Kart von Mengden. Ik moet u dringend verzoeken, my zijn aan, dat die waaronder de schoenmakers thans te lijden hebben een buitengewone eo verontrustende verhouding aanneemt. Toch ligt het verontrustende niet zoo zeer in de mate der siijglng, ook in 1895 is voor prima zooileder f 2,20 betaald wat een rijzing van f 0,65 in een jaar beteekende. De meeste zorg baart thans de oorzaak der hausse. Bij ieder ongeval of betreurenswaar dige toestand is niet het feit zelf van het meeeste gewicht, maar wel de oor zaak. Het feit zelf kan eeu raq>p zijn, maar als het gebeurd is en de gevolgen hebben uitgewerkt, behoort het tot het verledenen behoeft niet per sé tot verdere zorg aanleiding te geven. Behoeft niet, maar kan wel. Dat hangt af van de aanleiding of de oorzaak, of eigenlijk alleen van de laatste. De aanleiding is slechts een factor door het toeval van gewicht gemaakt. Al onze aandacht heb ben wij te wijden aan de oorzaak of oorzaken. Ook in dit geval. Zijn de oor zaken, welke een prijsstijging tot gevolg hebben van toevalligen of tijdelijken aard, dan is het gevolg zeer zeker onaange naam en kan belangrijke schade aan brengen, maar na korter of langer tijd hebben zij uitgewerkt en de vroegere, normale toestand treedt weder in. Zijn zij daarentegen van natuurlijken, blijven- den aard, dan is het rjode, van den ab- normalen toestand nieT te zien en Is het daarentegen zeer waarschijnlijk, dat de abnormale toestand de normale zal wor den. Dan z'jn die maatregelen noodig, die met den veranderden toestand reke ning houden ais met de toestand, niet alleen van heden, maar ook van de toe komst. Vragen wij ons dus af, welke betee kenis de stijging der lederprijzen heeft voor de schoenmakerij, dan is de kwes tie, waar het het om gaat, de eigenlijk alleen belangrijke vraag, dezezijn de oorzakeu der stijging van tijdelijken of van blijvenden aard. In het eerste geval hebben wij het nacfeel te dragen en rustig afte wachten tot de prijzen weder zullen dalen, in het tweede geval is er er slechts een ding te doeo, willen wij een bestaan in ons bedrijf blijven vinden en dat is onze verkoopprijzen in verhouding te brengen met onze inkoopprijzen woorden te herhaler. Hij vroeg my, of ik eön meisje naar het altuur zou geleiden, waaraan ik zon kunnen verwijten, dat zij niet volkomen onschuldig en rein was. Die schurk.' Eq gy vroeg de rentenier op heeschen toon. Wat hebt gy daarop geantwoord Ik vroeg hem. of deze woorden betrek king hadden op zijDe bruid, en ongetwijfeld bon hij mij aanzien, dat hij niet verder mocht gaan, want met groote sluwheid wist bij het antwoord hierop te ontwykeo. Maar ik moet bekennen, sedert gisteren avond beeft mij het voorgevoel gekweld, dat hy nog in hqt laatste oogenblik Wat kan er tcch gebeurd zyn viel hun een angstige stem op dit oogeoolik in de rede Heinrich is nog steeds Diet hier En bij zal ook niet komen zegde de rentenier zacht tot zyne vrouw, die de kamer was binnengetreden, zonder dat de heeren het hadden opgemerkt. Stil. Christine, Leonie moet behoedzaam worden voorbereid, God geve het kind de noodige kracht om dezen zwaren slag te dragen. Radeloos zag do oude dame hen aan bet was dnidelyk op ban gelaat te lezen, dat de toestand hopeloos was. Maar wat is hiervan de oorzaak vroeg zii. De oorzaak? antwoordde haar echtge noot. Ik bfgryp de reden volkomen Hngo heeft den ellendeling gisterenavond meege deeld, dat mijne bankaandeelen zeer in waarde zyn gedaald hy moest dat weten omdat ik vermoedde, dat hy na de bruiloft om Leonie'a hnwolyksgift zou vragen. Missohien heeft hy gevreesd, dat ib na geen noemenswaardig vermogen meer heb, en door de omstandig heden gedwoDgen, hem nog om onderstenning zon moeten vragen. In ieder geval moet hierin de reden liggen van zijne terugtreding, en met het oog op een dergelybe laagheid van barakter mogen wij oDSzelven gelnkwenschen, dat de hemel ons voor zulk een schoonzoon heeft bewaard. Dat is zeer juist gezien 1 zogde de baron, herademend, ik moet u echter vergeving vei Een voorbeeld van een stijging ten gevolge van oorzaken van tijdelijken aard vinden wij in die, welke het jaar 1895 bracht, ook in een vroegere, die van 1870. Deze laatste werd veroorzaakt door een plotselinge vermeerdering van lederverbrulk tengevolge van de Fransch- Duitschen oorlog, toen niet alleen de legers der beide landen ontzaggelijke hoeveelheden schoeisel absorbeerden, maar ook andere Staten zich voorbereid den op de mogelijkheid in den strijd betrokken te worden en ook hunne voor raden aanvulden. Hier was derhalve de stijging het ge volg van een abnormalen toestand een plotselinge en sterke vergrooting van de behoefte, die echter, zoodra de oorlog geëindigd was, binnen normale grenzen terugliep, waardoor tegelijkertijd de vraag naar leder verminderde en de prijzen daalden. In 1895 werkten eenige facto ren samen, maar ook deze waren van tijdelijken aard. Zooals bekend is, volgen de Vereen- nigde Staten van Amerika een sterk protectionistische handelspolitiek en werd destijds o.a. een hoog invoerrecht ge heven op hulden en leder. De regee ring heeft echter de bevoegdheid de tarieven naar behoefte te verhoogen of t> verlagen en maakt vaD deze bevoegd heid gebruik om de rechteen op en be paald artikel hetzij te verhoogen b. v. om een anderen staat, die dat artikel voortbrengt te treffen of wel te verlagen om in het tijdelijke behoefte aan dit ar tikel in een eigen land te voorzien Zoo werden in 1895 de rechten op leder met 15% verlaagd, wat natuurlijk ke onttrekking van een groot kwantum leder aan de Europeesche markten ten gevolge had. De hierdoor in het leven geroepen schaarste werd door speculan ten benut om op te koopen en de prijzen op te drijven. Maar niet zoodra waren deze oorzaken buiten werking ge steld of de prijzen vielen evensnel ais ze waren gerezen. En welke zijn nu de oorzaken van de tegenwoordige stijging O. i' velerlei en van onderscheiden aard Er zijn er bij van tijdelijken, maar er zijn er ook en dat zijn de machtigste van blij venden aard Wij zullen er eenige noe men. zoeken, dat ik dien schurk hier heb iDgeleid. Ook a heeft hy met zijn schynbaar be- micnelyk karakter om den tuin geleid; gij kende bem niet, vervolgde de rentenier, die na zyn kalmte weer volkomen scheen terug gekregen te hebben. Ik geloof werkelyk dat wy meer reden hebben om feest te vieren, dan om tranen te storten en te weeklagen Wie zoo eerloos handelen kan, is ook tot het ergste in staat. Maar ook wij moeten nn handelen, ik reken op nwe medewerking, ba ron, de gasten wachten ons in de kerk. zy moeten gewaarschuwd worden, evenals de do minee. Wend een ongeluk voor, of eene plot selinge ongesteldheid van den bruidegom, de waarheid zal later tooh nog altijd vroeg ge noeg aan 't licht komen. Ook in het Casino moet de tafel afbesteld worden. Hngo, mor gen zal ik daar de rekening wel in orde brengen. Er staan baiten rijtuigen genoeg ter nwer beschikking, regel alles zoo goed mogelijk ik moet myn arm kind gaan troos- teD. Kom CbriBtine. bet is een zeer zware slag, maar wij moeten bedenken, dat de Al machtige ons door dezen slag nog voor iets ergere heeft bewaard. Nu bood hy zyne snikkende echtgenoote den arm, en verliet met haar de kamerKart had den brief in zijn borstzak gestoken en zag vragend zijn vriend aan, nit wiens gelaat onuitsprekelijke woede sprak. Rijd gij naar het Casino, ik zal de gas ten gaan waarschuwen, zegde bij, gij zondt hun de waarheid niet knnnen verhelen. Neen, antwoordde Hugo, terwyl hij met de band over de oogen streek, bet stormt en jaagt in myp binnenste, en ik SDak naar lacht. Wat moet ib tot de gasten zeggen Ik geloof wel dat vader den besten raad heeft gegeven, laat ons zeggen, dat de brui degom hedennacht plotseling_ODge8teld is ge worden. Goed, waar zullen wij elkander weder ontmoeten Ik ga naar bet »RuBsische hof," om te zien of ik daar nadere inlichtingen kan in winnen. Dan zal ik daar ook komeo. Onder dit korte gesprek gingen zy de trap pen afaan de hnisdenr bleef de baron nog 1. De mode, die het gebruik van groote tasschen voor dames gebiedt. 2. Het gebruik van leder in de meu belindustrie. 3. De oorlog tnsschen Italië en Turkije en die tusschen dit laatste rijk en de Balkanstaten. 4. Het steeds vermeerderend gebruik van machines, die door middel van drijf riemen in beweging worden gebracht. 5 Het toenemend gebruik van auto's. 6. Vermindering van het gebruik van klompen. 7 Het overgaan der volkeren uit den natuur- in den cultuurstaat. 8. De toename der wereldbevolking. 9. De afname van den veestapel. Laat ons eens nagaan, welke van de ze factoren, die de stijging hebben te weeg gebracht, van tijdelijken, welke van blijvenden aard zijn. Hierop komt het aan. Wij hebben het reeds hierdoor ge zegd, maar herhalen bet nog eens en met den meesten nadrukvan den uit slag van dit onderzoek zal het afhangen of wij ons al of niet over de stijging hebben te verontrusten. Zijn de oor zaken van voorbijgaanden aard, dan zul len de prijzen na korter of langer tijds verloop op hun vroeger pijl terugkeeren, zoo niet, dan hebben wij er rekening me de te houden, dat het leder duur blijft. De eerstgenoemde oorzaak is beslist van tijdelijken aard, zal waarschijolijk binnenkort hebben uitgewerkt. De mode, óie verleden jaar en ook in 1912 de da mes liet rondloopen met reticules van antilopenleder van een omvang als van weitasschen, zal misschien in 1913 deze toilletartikelen in den ban doen. Men ziet reeds thans voor deze reticules veel brocaat gebruiken, wellicht wordt er het volgend jaar geen enkele meer van anti lopenleder of imiraties gemaakt. Nummer twee is evenmin zeer ver ontrustend. Er worden ongetwijfeld in de laatste jaren heel wat huiden voor bekleediDg van bureau- en eetkamerstoe- len en voor wandbekleeding gebruikt. Herlevende industrie van het goudled r als behang en als materiaal voor boek banden, vraagt stellig een niet-oobelang- rijke hoeveelheid leder, maar evenmin als waar het andere voorwerpen betreft, zal de mode zich ten opzichte van het meubilair standvastig betoonen en er even staan. Het zal ocs niot veel haten of wij do waarheid al trachten te verbergen, iedereoD zal het begrijpen, zegde hy, aan die plotse linge ongesteldheid gelooft niemand. Toch moet pij het beproeven ter wille van mijne ouders 1 smeekte Hugo, ik vrees dat zij meer onder dezen slag van het noodlot znllen lijden, dan Lionie, die den Echnrk toch slechts verachten kaD. Ik zal doen wat ik kan. Wie vun ons beiden het eerst aan het hotel is, gaat naar de kleine zaal, waar wij gisterenavond geweest zijn, daar knnnen wij ongestoord den bellner nithooren. Onmiddellijk daarop reden de rijtuigen weg, de baron bad zijnen koetsier last gegeven naar de kerk te rijden. Daar aangekomen, snelde by naar de sacristie en zegde den gees telijke, dia daar reeds wachtte, dat de trouw plechtigheid moest worden uitgesteld daarna trad by de kerk biDnen waarin de genoodig- den reeds waren te zamen gekomen. Het viel hem zwaar de leugen ait to spreken, maar bij dacht aan het driDgend vorzopk van den vader met trillende stem sprak hij zijn leedwezen uit over de plotselinge ziekte van den bruide gom, waardoor de huwelijksinzegening op heden ODraogelyk was gewordeü. Iu zijne ver wachting, dat hij slechts ongeloovige blikken zou ontmoeten, zag hy zich niet bedrogen. Bij de betuigingen van leedwezen voegden z ch nienwsgieiige vragen voornamelijk de dames wenschten nader te worden ingelicht omtrent die zoo plotseling opgekomen ongesteldheid. - Longontsteking antwoordde Kurt von MeDgden, die door dfze vragen nog. meer in verwarring werd gebracht, en, in het gast huis luidde bet antwoord, als men vroeg of de zieke een goede verpleging genoot. Hij ademde vrijer, toen de gasten zich eindelyk gereed maakten de kerk 'e verlaten en hy wuchtte tot hij de rijtuigen hoorde wegbolleD. Tot heden bad hy zich nog nooit van znlk een pijnlyke en onaangename taak gekweten Juist stond hij op het pnnt om heen te gaan, toen de assessor Bergmann van achter oene zuil op hem toetrad en hem den weg versperde. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1913 | | pagina 1