Numoier 14
Zondag 16 Februari 1913.
36 Jaargang
Tweede Blad
ai
Eene Prijsvraag.
FEUILLETON.
SUNLIGHT
OQGENBLIKKEN OM UIT
te blazen zijn alleen mogelijk
wanneer Sunlight Zeep wordt
gebruikt. Zij bespaart tijd
want
de zuiverste zeep doet het werk.^
Voor eenige weken schreef het be
kende tijdschrift „Schuh und Leder",
dat, gelijk onze lezers wel weten zullen,
het officieel orgaan van den Algemee-
'nen bond van Duitsche schoenhandelaren
is de volgende prijsvraag uit:
Hoe kan de crisis in de schoenenbran
che, die vooral veroorzaakt is door de
verhoogde prijzen der ruwe materialen
en door het vasthouden der winkels met
eenheidsprijzen aan de oude noteering,
met vrucht bestreden worden.
Niet minder dan 59 antwoorden waren
bij de Redactie ingekomen. Deze echter,
zich in de beoordeeling van dit vraag
stuk niet competent achtend, slaagde
er in zich de medewerking te verzeke
ren van zes der voornaamste speciali
teiten op het gebied der schoenindu
strie in Duitschland, wonend te Bamberg,
Berlijn, Erfurt, Hamburg en Offenbach.
En wat schreef deze jury in haar rapport
aan genoemde Redactie Zij meldde o m.
het volgende
Na een naarstig onderzoek zijn wij
tot het besluit gekomen, dat geen enkele
inzender de vraag op bevredigende wijze
beantwoord heeft, d.J. de middelen heeft
aangegeven, geschikt om de crisis met
goed gevolg uit den weg te ruimen of te
verminderen.
Wel zijn er antwoorden bij, die ge
tuigenis afleggen van veel vlijt en studie
en welke daarom op belooning aanspraak
maken mogen.-
Wij durven derhalve de Redactie in
overweging te geven aan de naar onze
meening beste geschriften eene belooning
toe te kennen.
.^Aan dezen wensch heeft de Redactie
gaarne gevolg gegeven Twee inzendin
gen werden beloond met 150 Mark, eene
met 100, twee met*50 en vier met 25
Mark, te zamen uitmakende 550 Mark.
De Redactie is alzoo niet schriel ge
weest en schrijftAl moge ook tot heden
de prijsvraag niet voldoende beantwoord
zijn, zij zal blijven voorkomen op de
agenda, tot zoolang zij bevredigend is
opgelost.
Wij meenen geen onverdienstelijk
werk te verrichten door de lezers van
ons orgaan eens in kennis te stellen van
den inhoud der twee antwoorden, die
elk meteen prijs van 150 Mark beloond
zijn. Het eerste is van de firma J. Sil-
burtein und Neuman, schoenfabriek te
Schweinfurt en draagt tot motto
Woorden zijn er reeds genoeg gewisseld.
Laat ons nu eens daden zien.
De Redactie van „Schuh und Leder"
heeft zich zonder twijfel door|de poging
om de heerschende crisis in de geza-
melijke schoenindustrie, door het uit
schrijven eener prijsvraag te bestrijden,
groote verdiensten verworven. Die ver
diensten moet men ook dan nog erken
nen, al zou zelfs deze poging niet in
eens het gewenschte resultaat hebben
en slechts een experiment blijken.
Allen in onze branche zijn het wel
daarover eens, dat slechts één middel
ons uit onzen ouhoudbaren toestand
verlossen kan, n.l.Verhooging der
schoenprijzen. Twijfel en verschil van
meening kunnen alleen bestaan over de
wijze, waarop dit middel zal worden
toegepast, zonder dat bijkomende, scha
delijke omstandigheden daarop invloed
kunnen uitoefenen. Wanneer de geza
menlijke vakbonden, die zich nog on
langs met loffelijke eensgezindheid vóór
prijsverhooging verklaard hebben, tot
heden nog treuzelden dit middel in toe
passing te brengen, dan komt dit wel
licht hieruit voort, dat zij, starend op de
politiek der winkels met eenheidsprijzen,
dit middel nog meer schenen te vreezen
dan de ziekte in de branche zelve.
Wanneer echter de crisis in de eerst
volgende maanden nog meer verscherpt
wordt, wat zonder twijfel het geval zal
wezen, dan is twijfel niet meer geoor
loofd, dan moet de mond niet alleen zich
tot spreken zetten, maar het ook werke ijk
doen en wel zeer luid.
De toonaangevende schoenfabrieken
hebben, deels op grond van groote
contracten, deels ten koste van een deel
ïunner verdiensten, de meeste hunner
voorjaarsorders nog tegen de oude
)rijzen aangenomen. Maar die contrac
ten loopen ten einde en dan zal het den
schoenfabrikanten onmogelijk zijn, zoo
zij althans geen gevoelig verlies wen-
schen te lijden, aan de tot heden aan
gelegde prijzen, nog orders te leveren.
Er blijven dan, zoo voor den handelaar
als voor den fabrikant, slechts twee we
gen open
Verhooging der prijzen
-si °l
Slechtere kwaliteit en afwerking.
~Over deze punten zal het gaan en
hieraan valt niet te tornenzaak zal
het wezen de meening van het publiek
hierop te vestigen deze waarheid moe
ten wij het altijd en immer toeroepen,
telkens opnieuw in het geheugen hame
ren. Door eene grootsche propaganda,
op nagenoeg dezelfde wijze in heel
Duitschland gemaakt, door vlugschriften,
aanplakbiljetten, de dagpers, en eene
populaire statistiek niet door reeksen
dorre getallen, die slechts vermoeien,
maar door afbeeldingen, die eene aan
schouwelijke en voor iedereen verstaan
bare taal spreken, moeten wij het pu
bliek aan het verstand brengen, hoe
leder, ruwe materialen, arbeidsloonen,
enz. vooral in de laatste tijden gestegen
zijn, zoodat het niet meer behoeft te
twijfelen aan de stelling
Wie zijne prijzen niet verhoogt, moet slechtere
waren dan voorheen leveren.
Dan beseft het publiek van zelf, dat
oede kwaliteit alleen tegen vermeerder
en prijs te bekomen kan zijn. Zulk eene
>ropaganda kost geld, veel geld. Maar
aar het hier gaat over een gevaar, dat
de heele branche bedreigt, moet derhalve
ook de heele branche in gesloten gele
deren oprukken om hulp te verleenen
wij moeten een front vormen, dat allen
omvat, zoowel den lederfabrikant als den
ederhandelaar, daar ook deze evenzeer
van den crisis te lijden hebben als de
fabrikanten, handelaars en grossiers in
schoenen Er moet gevormd worden een
Propaganda-Fonds,
waartoe allen, naar de mate hunner
krachten, en naar hetgeen zij produceeren
of verhandelen, gewillig bijdragen. De
geldelijke offers, die ieder ter bereiking
van het groote doel te brengen heeft,
mogen betrekkelijk gering heeten, doch
vormen te samen eene geweldige som.
Wanneer b.v. de schoenhandelaren ge
middeld elk 10 Mark, de schoenfabri
kanten en grossiers elk 100 Mark bij
dragen, terwijl de fabrikanten en hande
aars in leder, zich mede niet onbetuigd
aten, dan staan ons in korten tijd
300000 a 400000 Mark ter beschikking,
waarmede eene doeltreffende propagan
da in grooten stijl gemaakt kan worden.
)ie verleende bijdragen zullen later
rijke interesten afwerpen zoo'n onder
neming, die alle kans van slagen heeft,
belooft reeds bij voorbaat een goed
dividend. Om alles dus nog eens kort
samen te vattén, wenschen wij
1. Inlichting van het publiek door
eene grootsteedsche propaganda, ten
doel hebbende de schoenprijzen te ver-
hoogen.
2. Een gezamenlijk vaststellen der
middelen, waardoor dit doel bereikt kan
worden. Oprichting van een propagan-
dafonds, waartoe allen bijdragen, die
tot de leder- of schoenindustrie behoo-
ren, en wel tot zoolang de thans heer
schende noodtoestand blijft aanhouden.
Waar een wil is, moet ook een weg
zijn. Om den eersten stap op dezen
weg een beslissende te doen zijn, moeten
de vakbonden hun beste kopstukken tot
vorming eener bedoelde commissie af
vaardigen Ik weet zeer goed, dat het
juist die allerknapste mannen zijn, welke
men geregeld met werkzaamheden over
laadt, maar het doel, dat wij beoogen
is toch wel een edel zweet waardig.
Aan die commissie moet het verder
overgelaten zijn het propagandafonds
op goede banen te leiden, de eerste
schreden tot eene doelmatige propa
ganda te richten en verder die maatre
gelen te treffen welke de omstandigheden
van het oogenblik noodig of wensche-
lijk maken. Wanneer de besten uit on
ze branche de leiding op zich willen
nemen, en wij hen daarin met raad en
daad, benevens flinke offers bijstaan dan
kan een gunstie resultaat niet uitblijven,
dan moet het genezingsproces uitvoer
baar blijken, ook zonder dat de patiënt
daardoor schade lijdt, dan moet het ten
slotte gelukken de prijzen te verhoogen,
zelts tegen den wil eener minderheid,
die tot heden al te tiranniek den te vol
gen weg heett aangewezen. Laat ons
van anderen leeren, nemen wij een
voorbeeld aan den Boerenbond, die als
het beste strijdmiddel ter verkrijging van
meerdere voordeelen op landbouwgebied
aanbeval
Den Berg
Schreien Schreien en nogmaals
Schreien
Tot zoover deze eerste verhandeling.
Den lezer zal het wel duidelijk zijn,
dat verscheidene dingen, die hier ter
bereiking van het bewuste doel aange
raden worden, door onzen Bond reeds
practisch toegepast zijn. Over de resul
taten echter die daardoor reeds nu ver
kregen zijn, kan nog moeielijk een
oordeel geveld worden, wijl zij, nog
te kort geleden, eerst werden toegepast.
Toch meenen wij wel te mogen voor
spellen, dat de Propaganda door onzen
Bond gevoerd mettertijd vele en goede
vruchten zal afwerpen.
Schoenindustrie
Dit blad "kost slechts 6 cent
per week.
Echo van
Zuilen.
Ta* „DE ECHO VAN HET ZUIDEN."'
12)
Wie weet wat ik nog doe, zegde hij
glimlachend, hebt gy uw doel bereikt, dan
kom ik ook weer in nadere aanraking met de
wednwe. en wat hare luimen betreft, nu ik
heb mijne maatschappij mot yaeren vuist ge
regeerd en zal dus ook eene vrouw wel in
toom kennen houden
En bet zou mij zeer aangenaam zijn,
als gij die dame wat wildet bezighoudenhernam
Henri want eerlyk gezegd, vreea ik, dat zy
mijne plannen niet zeer gunstig gezind is.
Waarom niet?
Uit afgunst 1 Daar even hebt gij immers
zelf gezegd dat zij hare zuster sells geen
vroolijk uur gnnde.
Daarin kunt gij wel gelijk hebben, zegde
de kapitein nadenkend en die afgunst zal des
te grooter zyn, omdat gij een rijk man eu
dus eene schitterende party zijt. Maar ik heb
geen vrees, beste vriend, voor zoover ik
Frederik Lachard ken, moet gy wel in zyn
smaak vallen. Hy is eren als Rij een man van
de wereld en bovendien, wat Mejuffrouw Hor-
tense eenmaal wil, dat gebaart ook 1
Na de bruiloft toch hoogstwaarschijnlijk
niet meer 1 liet Henri er schertsend op volgen.
Dat kan men nog niet weten Ik neb
wel ernstigere en strengere mannen gekend,
die in het huwelijk zotskoppen geworden zyn.
Dat verwijt zult g£j mij nooit kuonen
doen, zegde Henri, terwijl hij een geldstuk
uit zyn zak Bam om de rekening te betalen,
maar wij zyn nog zoo ver niet, en zullen de
huid niet verkoopen, voor wij den beer hebben
gevangen. Willen wij nu naar het café Anglais
gaan op den boulevard des Italiens of gaat
gy liever naar de opera?
Als het wat later is, kunnen wij naar
Mabilla gaan, antwoordde Laroch1, die den
oversohot van den wijn in zijo glas bad ge
schonken en het nu langzaam uitdronk, de
avond is nog lang an het is te warm voor de
opera.
Henri knikte toestemmend, hij betaalde en
nu verlieten beide vrienden arm aan arm de
restaurant.
De straatlantaarns brandden reeds uit de
koffiehuizen, rrstaurants en winkels stroomde
eene zee var. licht hun tegemoet, de lucht
was, ondanks den bevigen regen, slechts weinig
afgekoeld op de breede gaanpaden golfden
de pratende, lachende menigte op en eeder
en voor de koffiehuizen waren alle stoelen
bezet.
Langzaam en zwygend vervolgden de vrien
den hunnen weg, tot aan den schitterenden
boulevard des Itaiiecs, waar het gedrang oog
sterker, de drukte nog grooter was.
Plotseling bleef Honri Duchatel sta&D, d«n
blik strak gericht op een jongen heer, die
alleen voor een koffiehuis zat en naar de voor
bijgangers zag.
Het volle licht der gaslantaarns viel opzijn
Heek gelaat, dat door een grooten zwarten
baard was omlijst. Henri drukte zijn hoed
dieper in de oogen, bij had hem oogenblik—
kelijk herkend, bet was do BBseseor, Willy
Bergmann.
Wat die man zocht en verlangde was ge
makkelijk te raden. Henri wist door welkf
nauwe banden van vriendschap de assessor
met de familie Kastuer verbonden was en was
zich overigens bewust, dat hij die familie
doodelijk had b«leedigd. Eene ontmoeting met
hem, bier, op den boulevard, zou tot een op
zienbarende „scène" kunnen leiden, waarb'.i
M. Duchatel waarschijnlijk een slecht figuur
zou maken.
Nu, waar wilt ge heen vroeg de kapitein
verwonderd, toen zijn vriend'rechtsomkeer
maakte, ik dacht dat wy naar het café Anglais
zouden paan
Dadelyk, antwoordde Henri met gedempte
stem. Ziet gü dien jongen man ginds onder
die lantaarn Met dat bleeke gelaat en zwarten
baard
Ik zie hem, maar ik ken hem Biet, zegde
Laroohe bedaard. Hebt gfj reden hem te
▼reezen
Vreeten? Bah, ik vrees niemand. Weet
gij wie hij i9? Een Pruisisch officier die hier
dienst d et als spion.
Drommels, kunt gij dat bewijzen?
Welnu, iodten ik dat kon?
Dan zou meu hem aanhouden en over
do grenzen zetten 1
Een boosaardige, huichelachtige lach spoelde
een oogenblik om Henri's lippen, hij had het
middel gevonden, waardoor bij zich van dien
gevaarlijken tegenstander kon ontdoeD.
Ik kan het bewijzen, ik heb hem tydenB
den oorlog in uniform gezien, zegde hij, terwijl
by met den kapileiü naar de andere zijde van
den boulevard, gmg onze ontmoeting in dien
•yd heeft bij ons beiden een doodelijken haat
achtergelaten, gy znlt dus begrijpen dot ik
hem om die reden hier niet weer wensch te
ontmoeten. En welke waarde beeft hier mijn
woord? Uior in Parijs ben ik evon onbekend
als hij, en ik zon mij ook niet gaarne met
eene zaak inlatou, waorbij ik de verdenking
op my zou kannen leden, dat ik uit persoon
leken haat en wraakzucht handelde
Dat begrijp ik, zegde Larocbe, wiens
ölik vol toorn en haat op deD assessor rustte,
de man maakt ook geheel en al don iodruk
van een spior. Parijs en geheel Frankrijk
wordt overstroomd door dergelijke liedeD, die
onze plannon en kaarten stelen het is de
plicht van ieder goed burger jacht op hsn te
maken en hnn het spionneeren voor goed al
te leeren.
Dies te meer is het de plicht van ieder
Franeoh officier, wien het vaderland boven
alles moet gaan! ging Henri voort.Vau u
moet de klacht uitgaan, iedereen zal 't voord
van een kapitein geloovenbovendien twijfel
ik er niet aan, dat men iD de zakken van den
man wel de noodige bewijzen zal vinden. Maar
al mocht dat ook niet het geval zijü, op de
waarheid van hetgeen ik zeg kunt gij zweren,
mijn vriend de spion moet onverwijld over
de grenzeD gebracht worden.
Verduiveld, wy zullen dien beer eens
een aardig leske geven, waarmee hij bij zijne
lastgevers geen eer zal haleD, dat verzeker ik
a, riep de kapitein, wiens nationale haat was
opgewekt. Gij zoudt dus liever niet tegen hem
getuigen
Is uwe getuigenis niet voldoende
Gij hebt gelijk, wacht een oogenblik,
daar komt een politic-agent, wij zullen die
zaak eens spoedig afhandelen.
Ik wandel iniueschen langsaam terug en
zal by de naaste kiosk wachten, liet Henri
hier snel op volgen; de k&piteiu knikte en
liep den agent tegemoet.
Wilt gy een Pruisisoh officier zien?
vroeg hy, toen de agent vo.-r hem stond.
Een „Prussian antwoordde de agent,
wiens oog reeds van toorn fonkelde.
Daar zit hy, in restaurant «Helder" aan
een tafeltje onder de gaslantoarn. Die jonge
man daar met dien zwarten baard op dit
oogenblik neemt hij juist zijne Bigaar uit den
mond en grijpt zijn glas...
Ik zie hem reeds, viel de politie-agent
hem in de reden, volgens uwe bewering is hij
ten Pruisisch olficier
Ja, zoo jaist sprak ik een heer, die hem
tydens den oorlog in Pruisische uniform heeft
gezien,
Mag ik vrageD, wie zijn aanklager is f
Ik, kapitein Laroohe, hier is myn
kaart jp.
Ik donk n, kapitein, zsgdo de beambte
beleefd, terwijl hij het kaartje by zich stak
eu nogmaals een blik op den argeloozen assessor
sloeg en het is toch zeker aan geen twijfel
onderhevig, dat die Pruis hier bomt spion—
ineeren
Wat zou hij hier anders zoeken, ant
woordde Larocbe met overtuiging; dat blijkt
bovendien n->g uit de omstandigheid dat bij
juist het koffiehuis „Helder" heeft uitgekozen,
dat zoo drult door onze officieren wordt
bezocht.
Waarachtig, daar hebt gij gelyk in,
binnen eenige miDUten zullen onze brave
olficieren vaa dien man ontslagen zijD.
Met deze woorden stak bij den boulevard
overeemge nieuwsgierigen zagen hem na en
volgden hem, toen zy zageD, dat bij zich voor
het koffiehuis tosschen de bezo» kers begaf
Willy had nog steeds geen vermoeden van
bet gevaar, dat hem boven bet hoofd hing,
toen de beambte reeds voor bem stond.
(Wordt vervolgd.)
GEERTRUI DEN BERG.
't Zesde II 6—1.
Wie had dat durven denken, dat Sparta
n-t zulke sprekende cijfers zou zegevieren
Is geen kleinigheid, zoo een elftal als
7-esda II met 61 er onder te houdeD.
Weliswaar waren de militairen minder ge-
ukkig dan de burgers, maar aan 't spel dat
Sparta Zondag gaf, valt niet te lornen, in
één woord het was „af*.
Als om eren voor twee scheidsrechter
Groffe van Bergen-op-Zoom beginnen blaast,
ia Sparta slechts mat tien man, daar Markx
even later op kwam zetten, 't Zesde I heeft
geen match vandaag, dus het Zesde II is
ook volledigStal wint den opgooi eu ver
kiest tegen den vrij sterken wind, die van
loei tot doel staat in te spelen, zoodat de
centervoor van Breda den bal aan het rollen
brengt. Stal neemt dadelijk het leder over
-n passeert naar v. Dijk. Dee*, zijn neven
man missende, z .1 bet alleen m «ar doen, hij
ent op het heiligdom der militairen af,
pv6*eert geheel de verdediging en besluit
lit p achistukje werk met een dito scho*,
lat buiten het bereik van den keeper in
het net gekogeld wordt 10. 't Talrijk
pubhek weel naüwelijk* wat er gebeurd is,
eeds is de bal weer in 't midden als er
een luid „hoera*, vergrseld van een „l»ng
zal hij leven* opsiijgt. De klok wijst joist
twee uur aan. 'i Is ie zien dat Sparla ttn
volle beselt wat voor een wtds'ryd het is
en worden ztl. Dadelijk hierop ziiten dan
ook de militairen op de Sparta veste. Zij
stellen dinig de mitrailleuse in werking, maar
le vestingwerken der burgers ziju te hecht,
de aanvallen worden afgeslagen. THkens
komt Bas, omringd door bosjes Zesdesman-
nen, als leddende eugel te voorschijn. Toch
kan de gelijkmaker elk oogenblik verwacht
worden. Iu deze periode is vrou«e For'una
iet aan de zijde van 'i Z'sde. Een stralschot
men buiten de beruchie lijnen, gaat r kt -
lings langs den paal. Dan Weel v. d. Waals
«enige opl 'chiiug te verschaffen en stelt de
voorlinie weder aan het we k Deze staan
als 't ware op den bal te hunkeren. Weer
is 't Van Dijk die er van door gaat, hij
geeft rog op 't juiste moment over aan
Markx, die intusschm zyn plaats ingenomen
b«-ett en stelt hem iu de gelegenheid een
■«chot in te zenden. Dj keeper is echter op
i'n post en stopt, miar Markx is hem te
vlug sf en loopt den bal in bet net 20.
De Spar anen houden nu het spel iu handen,
geregeld treden zij aanvallend op en na on
geveer een kwartier spelen» doelpunt Van
Dijk voor de tweede maal, en gepft zijn ver-
eeuiging een 8—0 voorsprong. Het lijkt dat
het een reusach'ige afmaakparlij zal worden.
Vijf minuten hierna brengt Jus den stand
met etn keihard schot via den paal, op
40. Dan nog even voor rust een aardig
stukje samenspel van Markx eu v. Dijk,
wat besloten wordt met een schot in den
benedenhoek van eerstgenoemde De keeper
denkt nog vallende den bal weg te stompeD,
maar hij stompt te vergeefs, het net trilt
reeds eu de stand is 50, Eveu hierna is
het rusten. Er werden in twintig minuten
tijd vier goals gemaakt.
Zal het na de rust wederom zoo gaan
De Spartanen hebben immers tegen wind
ingespeeld 't Blijkt echter mis gerekend,
want als weer begonnen is, is het duidelijk
te tien, dat de militairen zich hersteld heh-
ben De thee het.fi hen waarschijnlijk goed
gedaan, zij biedeu meer weerstand. Vooral
de linkervleugel v. Dongen— Pindu, gesteund
door den linkshalf Piederiet, onderneemt vaak
vliegensvlugge rennen, die echter ook weet
even spoedig onschadelijk gemaakt worden
door Ploe/, die parten beier speelt dan 66
de mat. Als Bas weer een partij je militairen
verschalkt heeft, gaat hij prachtig .-au Be
spelende met 8;al er van door, i Is de
moeite waard te zien, 't is net alsof er geen
vijanden zijn. De bal gaat van voet op
voet vanaf 't midden van 't terrein. Eind-lijk
staat Stal voor open doel en brzorgi deD
keeper voor de zesde maal het nakijken
00. Hierna verslappen de Spartanen, zy
vinden het blijkbaar genoeg. Van d. zever,
slappiug maakt 'l Zesde gebruik en als de
voorlinie goed samenspelende bet Spaita-
heiligdom nadert, trapt v. Mare den bal in
eigen doel 6—1. Eren daarna deuken we
weer een puntje voor 't Zesde te zullen
moeten boeken, wanneer Pioeg binnen de
beruchte lijnen deD link-buiten met zijn
ellebogen bewerkt. De fcheldsrechter gelast
strafschop Piudo zal hem uemen doch Smits
maakt hem, al dansende, zoo zenuwacht'g
dat hij den bal over schiet. Een zucht van
verlichting ontsnapt aaD alles wat Sparta
gezind is Dan is de voorlinle der burgers
weer aan 't woord, doch deze kans wordt
ontnomen door buitenspel. Even daarna
weer het zelfde, doch ook deze aanval s>uit
op buitenspel, Langaameihand nadtrt het