ummer 34
Zondag 27 April 1913
36e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Waalwi|ksche Stoomdrukkerij Antoon Helen
Cacao
Eerste Blad.
Onze Pfovinciale Centrale
EWROK EN!
3it nummer bestaat
uit DRIE bladen.
FEUILLETON.
br
Telefoonnummer 38. Telegram-AdresECHO.
JANTUES BESTE VRIENDEN
ZIJN MOEDER, ZIJN COLLEY en
ZIJN KOP VAN HOUTEN S
H
De Echo van het Zuiden,
aalwykxtlie en Langstraatsclie Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden fÜ."5.
Franco per post door bet geheele rijk f 0.90.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te lenden aan den
Uitgever.
UITGAVE:
Advertbntikn 1—7 regels f 0.60daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën 8 maal ter plaatsing opgegeven
worden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeeUge contracten
gesloten. Reclames 16 cent per regel.
Wij hebben in vorige nummers de
'ommissie uit de Staten aan het woord
elaten, die voor de vergadering van
ei voorstellen heeft gedaan.
Vandaag spreke weer 'n andere com-
oissie, zegt 't D. v. N., dat een duide-
jk uittreksel geeft.
De eerste.
Zij is ingesteld in de Zomervergade-
Dg der Provinciale Staten van 1909
iet het doel technische voorlichting te
erschaffen over het electriciteitsvraag-
uk in Noordbrabant.
Voorzitter was de Commissaris der
!ouingin Mr. A. Baron van Voorst tot
foorst. Leden waren de provinciale
oofdlngenieur Van Schevichaven, Prof,
'an Swaay, Delft, en de directeur der
aagsche Centrale, de ingenieur N. J.
iiogels.
Deze commissie heeft vier voorstellen
edaan aan de Staten Project I, om-
Van »DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
i)
Ik weet niet wat ik u daarop zal act
oorden, zegde Hortense, uwe verklaring heeft
in de hoogste inate verrast.
Dat kan ik niet gelooveu, viel hij haar
igeduldig in de rede, gij moet daarop wel
oorbereid geweest zijn.
-Neen, M. Duchatel, hoewel ik wist, dat gij
elang in mij stelt, dacht ik toch niet dat het
ogenblik zoo nabij was, waarop gij mij dit
es zoudt zeggen en ook een antwoord van
»ij zoudt verlangen, ging zij voort en hare
em klonk kalm en zonder hartstocht. Gij
loet mij tijd laten heden kan ik u het ant-
oord nog niet geven.
Duchatel fronste het voorhoofd en be6t zich
p de lippen hij meende in dit antwoord
ine weigering te lezen en gevoelde zich in
jn trots gekrenkt.
Dat had ik niet verwacht, Z9gde hij ge
riefd, ik meende te mogen vertrouwen da'
aijne liefde werd beantwoord. Ik geloofde dit
s., toen ik nw vader de diamanten bracht
oor u was het garnituur bestemd en nu zou
e fchoone droom niet vervuld worden Zulk
en ontwaken zou ontzettend voor mij zijn
ortense, mijn leven zou voor altijd zijn ver-
iftigd.
Dj eenigzins plompe toespeling op het gar
üituur van diamanten scheen de beoogde uit
werking niet gemist te hebben.
Ik heb u niets gezegd, wat u het recht
af te gelooven dat ik uwe gevoelens niet be-
ntwoord, hernam zij, ik verzoek u slechts ee-
ige dagen geduld.
Eenige dagen Neen Hortense, als gij
ledenktyd verlangt, kan ik u dien slechts
ot morgen toestaan 1
Nu tot morgen dar., maar eer ik n het
vattende heel de provincie en ongeveer
alle dorpen projekt II idem met de
grootere plaatsen alleen projekt III en
IV, welke niet verder io bespreking ko
men.
De Commissie uit de Staten heeft
projekt II gekozen.
En daarvan zullen wij dus wat meer
vertellen.
Opdat men we:e, hoe de voorloopige
plannen tot electriciteitsvoorziening er
uit zien.
De centrale zou komen in de buurt
van Tilbu'g.
Het diugske zou kosten f 840.000 en
de electrische energie zou er worden
opgewekt in den vorm van draaistroom.
Van de centrale uit gaan drie hoofd
leidingen, loopende ongeveer als de
spoorlijn in onze provincie.
Een leiding naar het Westen over
Breda tot Roosendaal.
Een naar het Noord-Oosten Tilburg
Den Bosch.
Een derde naar het Zuid-Ooslen Til
burgEindhoven —Helmond.
Misschien dat de Kamer van Koop
handel te Eindhoven nu snapt, waarom
Ged. Staten zich niet haasten met het
verleenen der vergunning aan de Peel-
ceDtrale om, behalve Eindhoven ook
Helmond te bedienen. -
Langs deze hoofdlijne n, welke boven
den grond zullen worden aangelegd, gaat
een stroom van een spanning van 25.000
volt, een geweldige spanning naar «en
merkt.
Hoe komt deze stroom in onze huizen
De stroom van 25.000 volt?
Dat gaat niet.
In Ginniken is de stroom, meenen wij,
100 volt sterk, men begrijpt dus, dat
de spanning van 25.000 volt verdeeld
moet worden voor ze geschikt zal zijn
tot het dagelijksch gebruik.
De eerste verdeelin;^ zal geschieden
door de transformatoren-stations, welke
project II zich voorstelt te bouwen in
Breda, Roosendaal, Den Bosch, Eind
hoven en Helmond hei worden gebou
wen van f40.000 die den primairen
stroom van 25.000 volt omzetten in een
sekundaire van 10.000 volt.
Deze sekundaire stroom gaat langs
ondergroudsche leidingen naar de dor
pen.
En in elk dezer dorpen wordt dan
weer geplaatst een transformatorenzuil
(van f 1600.die de sekundaire hoog-
spanningstroom van 10.000 volt weer
omzet in een tertiairen laagspanning-
stroom.
Deze laatste wordt dan weer door
onderverdeeliug tot dagelijksch gebruik
geschikt gemaakt.
Zal men echter in pl afsen als Breda
en Den Bosch ook werken met zulke
zuilen.
Neen, dat zou niet gaan.
In bet sekundaire transformatoreusta-
tion, dat in bovengenoemde plaatsen
zal worden gebouwd, wil men tevens
plaatsen transformatoren, die den stroom
van 25.000 volt weer zullen omzetten
in stroom van 3000 of 5000 volt.
De primaire van 25 000 volt wordt er
dus verdeeld in sekundaire van 10.000,
welke gaat naar de dorpen om daar in
de zuilen te worden omgezet
De primaire van 25.000 volt wordt
echter ook omgezet in stroom van 3 tot
5000 volt voor de stedelijke voedings-
netten, welke door middel van tertiaire
transformatoren dezen stroom weer zul
len omzetten in, laten wij zeggen huise-
lijken slroom, voor licht- en krachtleve
ring bestemd.
jawoord geef, moet gij de toestemming mijn
voders hebben
Zal hij oos die weigeren
Dat geloof ik niet, maar bij obb is het
nu eenmaal de gewoonte, dat de toestemming
der ouders eorst gevraagd wordt en die vorm
moet worden in acht genomen.
Welnu dan zal ik nog heden met hem
sprekeD, zegde bij besÜBt.
Heden
Waarom niet Ik moet zekerheid hebben,
eerst dan zal bet weer kalm worden in myn
gemoed. Ik wil aannemen dat gij Blecbts be
denktijd van mij verlangt, omdat dit nn eenmaal
zoo behoort, vervolgde bij, terwijl by een
schertsenden toon aannam, misschien zal de
toestemming van uwen vader dezen bedenktijd
wel verkorten. Of houdt gij dat voor onmogelijk?
Mijn antwoord kan ik n eerst morgen geven,
antwoordde zij, gij kunt my niet ten kwade
duiden, dat ik ernstig dezen stap overweeg,
die over mijne geheele toekomst zal heslisseD.
I)e liefde overweegt nimmer.
Daarom zijn er zooveel ongelukkige hu
welijken 1
Een huwelijk kan niet ongelukkig worden,
als het nit liefde gesloten is
De liefde is een roeB, die spoedig voorbij
is komen de ka-akters en levensbeschouwingen
niet met elkander overeen, daD
Twijfel daaraan niet, Hortense, viel by
haar in de rede. Uwe weoacben zullen voor my
steeds bevelen zijn Het kan immers toch slechts
mijn eigen geluk bevorderen, wanneer ik u ge
lukkig zie. En wanneer dit het grondbeginsel
is, waarvan ik uitga, dan kunt gij immers
volkomen gerust zijn
Grondbeginselen kunnen soms zoo plot
seling veranderen, zegde zij schertsend, terwijl
hare gewone opgewekte stemming weer scheen
terug te keeren, wat men heden goed noemt,
wordt dikwijls morgen weer verworpen
Ja, als men zwak en wankelmoedig is
Daarvoor echter behoeft gij bij mij niet te
vreezen 1
Thans kwamen zy aan de l'luce do Chatelet
Hórtease bleef staan en roikte horen geleider
de hand.
Ik ben bijna te huis, zegde zij, wy snllen
dus moeten scheiden.
Uier reeds? vroeghy, terwijl hij verwon
derd om zich heen zag.
Daar ginder is mijDB vodera huis
Dat ie waar, helaas Maar waarom zul
len wij scheiden Ik ga met n mee en spreek
dadelijk met uwen vader. Daardoor voorkom
ik uwe zuster, die zeker geeno voorspraak
voor mij zal z'yn.
Nu, zooala gij wiltzogde Uortonse,
terwijl zij reeds weer voortstapte, ik viüd het
begrijpelijk dat gy zekerheid verlangt,
Denkt gy dat wij den kapitein ten uwent
zullen vinden
Zeer zeker, hü was er reedB toen ik
heeDgiug en blijft by ons dmeereo.
Dan wordt madame CoLmbe op dit oogen-
blik beziggehouden, zei hij schertsend. En haar
alleen vrees ik, want tegen, hare rappe tODg
voel ik mij niet opgewassen Maar als zij het
toch 06DS zoo ver kon brengen nwen vader
over te halen, zijne toestemming te weigeren?
Wat zoudt gij dan doen, dierbare Hortense?
Waarom zullen wij ons reeds nu met die
vraag het hoofd breken antwoordde zij vroo-
lljk. Mij dunkt, als het zoover mocht komen,
is het nog altyd vroeg geno°g daarover na te
denken.
Zij trad lachend het hnis binnen hij volgde
met een ernstig gelaat; hare vroolijkheid
beviel hem niet. Thans wos het hem duidelyk
dat zijne liefde geenszins met zooveel gloed
werd beantwoord, als hij gehoopt en geloofd
Frederik Lachard was in den winkel. Hor
tense nam in het voorportaal met eene vorm' -
lijke buiging afscheid van haren geleider,
waarna Dncbatel den winkel binnentrad. Reeds
onmiddellijk kwam het hem voor, dat de oude
heer hem niet zoo vriendelijk ontviog ai?
gewoonlyk.
Dit werkte niet bemoedigend op hem, maar
nu by eenmaal hier was, wilde hy toch ook
in Hortense's oogen geen gebrek aan moed
verraden.
Ik zou gaarne in vertrouwen eenige
woorden met u spreken, M Lachard, zegda
hij, na hoed en stok te hebben weggezet, en
zeer Bpoedig keerde nu zijne gewone koel
bloedigheid terug. Misschien en dit zou mij
zeker hoogst aangenaam zijn, zijt ge reeds
Welke plaatsen z.ullen, volgens projekt
II, worden aangesloten
De provincie is verdeeld is zes distric
ten.
^DISTRIKT I, Roosendaal, omvat de
plaatsen Roosendaal, Wouw en Heerle,
Bergen op Zoom, Halsteren, de [Heen,
Steenbergen en Kruisland, Oud-Gastel
en Stampersgat Dinteloord, Fijna3rt,
Zundert Standdaarbuiten en Oudenbosch.
DISTRIKT II. Breda, Ginneken, Prin-
cenhage en Beek, Etteo en Leur, Hoeven,
Zevenbergen en Zevenbergsche Hoek,
Hooge Zwaluwe, Made en Drimmelen,
Terheijden en Wagenberg, Teteringen,
Oosterhout, Rijen, Dongen,'s Gravenmoer
Waspik, Raamsdonk en Raamsdonksvcer,
Geertruidenberg.
DISTRIKT III. Tilburg, Goirle, Hll-
varenbeek, Moergestel, Oisterwijk, Haa-
ren, Udeuhout, Loon-op-Zaud, Vrijhoe-
ven-Capelle, 's Grevelduin-Capelle, Waal
wijk, Besoijeu, Baardwijk.
DISTRIKT IV. 's Hertogenbosch,
Vught, St. Michiels-Gestel, Boxtel, Schijn
del, Veghel, Diather, Heeswijk, Berlicum,
Uden, Rosmalen, Nuland, Oss, Berghem,
Heesch, Vlijmen Drunen-
DISTRIKT V. Eindhoven, Stratum,
Geldrop, Heeze, Aalst, Valkenswaard,
Gestel, Meerveldhoven, Strijp, Woensel,
Best, Oirschot en St. Oedenrode.
DISTRIKT VI. Helmond, Deurne,
Vlierden, Asten, Reek en Donk, Aarle-
Rfxel, Gemert.
Wat zal deze geschiedenis kosten
De centrale f 840.000.
116 K. M. hoogspanningsleidiug
25 000 volt f 522.000
420 K. M. idem 10 000 volt 1554.000
6 transformatorensstations 240.000
82 zuilen 131 200
f 3,287.200
Jaarlijks moet worden opgebracht met
rente, afschrijving, exploitatiekosten enz.
een som van f481.462.
Er wordt gerekend op een ontvangst
vaD f628.500
Winst f 147.038.
En hoeveel zal de stroom per K, W.
voorbereid op hetgeen ik zeggeu zal, want
onmogelijk kan het voor u onopgemerkt zijn
gebleven dat ik veel belang stel in uwe dcchter,
Mej Hortense.
De juwelier boog eu hield toen in afwachting
den blik op Dncbatel gevtstigd.
Zonder omwegen kom ik tot de zaak,
vervolgde Duchatelik geloof dat ge my nu
lang genoeg kent, om te weten dat ik een
man van eer ben, wien gij het lot van uw
kind gerust kuDt toevertrouwen. En dnarom
"veroorloof ik mij, u om hare hand te vragen.
Hebt ge danrover reeds met Hortense
gesprokeo? vroeg Lachard kalm.
Jft-
Wat heeft zy u geantwoord?
Niels dat mij kon ontmoedigen zy stelt
het jawoord afbankelyk van uwe toestemming.
Eo nu verkeert gij in de roeening dat
ik die toestemming zoo raanr dadelijk zal
geveu? Het doet mij leed, uwen wenech niet
zoo spoedig te kunnen vervollen, en dat zult
ge mij zeker niet kwalijk nemen. Uw karakter
ineen ik wel te kenoen, maar omtrent uwe
omstandigheden zou ik toch gaarne nog eens
wat nauwkeuriger worden ingelicht, alvoreiiB
n de hand mijner dochter toe te zeggen. Ik
ken de plichten van een nauwgezet vader eu
ben besloten, die te vervullen. Gij zijt hier
vreemd, M. Duchatel; kunt gy my geene
firma in Parijs aanwijzen, waar ik over u
inlichtingen kon nemen?
Ik ken helaas geene firma's te Purys,
antwoordde Duchatel, wiens gelaat eenigen
wrevel begon te verradcD.
Dan zult ge zeker wel betrekkingen te
Marseille hebben, vervolgde de juwelier op
gewone, beleefde manier, gy hebt daar immers
geruimen tijd gewoond
Zeker, M Lachard, intnsschen komt het
my voor dat gij wel wat te bang zijt! Gy
verraadt een wantrouwen jegens mij, dat
kwetsend is.
Hoe kunt ge mjjne woorden nu zoo op
vatten Diezelfde vraag zon ik doen aan ieder
die my om de hand mijner dochter vroegik
ben dit reeds aan myzelven verplicht, om my
voor latere verwijten te vrijwaren.
Die hebt gij niet te vreezen, als gy
Hortense aan mij toevertrouwt. Dat ik een
U. kosten
De provinciale centrale levert hem
voor 7 centaan de groot-Industrie voor
minder. Zelfs tot 3 cent toe bij zeer
groote afname.
De geme'enten moeten echter zelf de
leidingen van de stations of zuilen be
talen en zullen dus meer vragen dan 7
cent.
Bovendien is deze 7 cent genoemd in
dit projekt II, maar de technische ad
viseur der provincie heeft alweer een
andere formule uitgevonden ter bereke
ning van den prijs, welke formule echter
voorloopig geheim is.
Wij noemden echter de 7 cent van
het projekt der eerste technische com
missie om de menschen van onzen om
trek, die nu 25 cent betalen, te doen
glunderen.
Als die kwartjes eens dubbeltjes wer
den 1
Zullen al die draden en geleidingen,
welke wij in onze provincie waarschijnlijk
krijgen, geen gevaren opleveren
Bijvoorbeeld van den bliksem
De commissie zegt in haar Rapport
op bladzij 35
De gevaren der atmosferische elec-
iriciteit kunnen tot een minimum ge
reduceerd worden, door het oordeel
kundig aanbrengen van doelmatige
overspanningsveiligheden en het plaat
sen van bliksemafleiders. Volkomen
zekerheid is, voor het geval dat de
bliksem werkelijk direct op de leiding
slaat, hetgeen gelukkig slechts zeer
zelden voorkomt, zelfs met de beste
apparaten niet te bereiken.
Staan eenerzijds de leidingen aan
gevaren bloot, anderzijds leveren zij
zelfs gevaar op voor personen en
eigendommen. Bij het breken van een
draad, hetgeen altijd, zelfs bij de meest
zorvuldige constructie, mogelijk blijft,
zal het meest voorkomende geval wel
dit zijn, dat de draadeinden, den grond
rakende, kortsluiting veroorzaken, waar
door de automatische schakelaars in
de centrale uitslaan en het bedrijf stop
staat tot een of andere voorziening is
getroffen.
Treft een neervallende leiding mensch
man van karakter ben, weet gij, tenminste ik
hoop dat ge mij als zoodanig hebt leeren kec-
Den, eu de diamanten die ik u heb ter haDd
gesteld, zijn u overigens een waarborg, dat
ik een belangrijk vermogen bezit.
Zeker maar toch zult gij mij wel willen
toestaan inlichtingen omtrent n in te winnen
zegde Lachard, en in zijne Btem log iets, dat
geene tegenspraak scheen te zullen dulden.
Zyn u de inlichtingen niet voldoende die
knpitein Laroche u geven kan en ook gaarne
geven zal
Zijt ge nog altijd even bevriend met
hem
Ik zou niet weten wat onze vriend
schappelijke verhoudingen gestoord zou bun
nen hebben.
Maar de kapitein kent uwe omstandigheden
ook niet nader.
Myn God, mijnheer Lachard wat moet
dat alles beteekenen? viel Dncbatel hem oc-
gednldig en ontstemd inde rede. Als gy meent
my veitrouwen te mogen schenkeD, geef mij
don met gerustheid uwe toestemming en ik
zal u alle inlichtingen verschatten, die gij ver-
loogt. Uw wantrouwen is waarlijk boleedigend,
ik meende myzelven als vriend van den huize
te mogen beschouwenop grond doorvan
waagde ik het. naar het hart en de hand uwer
dochter te dingeD. Reeds vooraf gaf ik u het
b8wys, dat ik een vermogend man bon, en
ondanks dat alles breDgt gy zwarigheden in
het midden, die allen grond missen, ik ver
moed dot Mad. Colombe hare stem tegen mij
heeft verheven.
Die stem zou by mij niet veel gewicht
in de schaal leggen, viel de juwelier, die nu
ook zijn geduld begon te verliezen, hem inde
redenik weet dat Margot een tegenzin voor
u heeft, die in mijne oogen niet gerechtvaar
digd is. Ik zal hooren, wat Hortense zegt,
geeft zij u het jawoord, don zal ik mijne
toestemming niet weigeren ik hoop dat gij
hiermee genoegen zult hebben
Henri Duchatel nam zijp hoed; de sombere
wolken wilden hem ni«t van het voorhoofd
verdwijnen, want bij zog zich in al zijne ver
wachtingen bedrogen.
(Wordt vervolgd.)