rFweede Blad.
VERSLAG der Kamer van Koop
handel en Fabrieken te WAAL
WIJK, betreffende den toestand van
den handel, de nijverheid, de
scheepvaart en van den land- en
tuinbouw over het jaar IQI2.
Provinciaal Nieuws
Zij die zich voor het
volgend kwartaal op dit
Blad abonneeren ontvan
gen de tot dien datum
ver sch ij nende nummer s
GRATIS.
De Verkiezingen.
NUMMER 49
DONDERDAG 19 JUNI 1913.
36e JAARGANG
AIgemeene Beschouwingen.
In tegenstelling met 1910 en 1911
mag 1912 voor onze gemeente en om
streken tamelijk gunstig heeten. Wel
gaf ook 1912 niet geheel en al, wat men
redelijkerwijze er van had mogen en
durven verwachten, doch de uitkomsten
waren, tijdsomstandigheden in aanmer
king genomen, over het geheel bevre
digend,
Betreffende den toestand der schoen
en lederindustrie herhalen wij hier de
woorden door den Voorzitter der Kamer
gesproken op de vergadering van 11
Maart 1913, waarbij deze, der traditie
getrouw, in zijn retrospectief overzicht
onder meer het volgende zeide
„De schoen- en lederindustrie, een
der voornaamste bronnen van volksbe
staan in deze streek, doorleefde in het
eerste halfjaar van 1912 een moeilijk
tijdperk. Tengevolge van het ongunstig
voorjaarsweer vond het schoenwerk niet
den gewenschten aftrekvoegt men hier
bij de stijging van bijna alle ledersoor
ten en fournituren, de duurdere levens
omstandigheden, den hoogen geldstan-
daard, dan kan het geen verwondering
baren, dat ook wij niet van faillisse
menten en accoordaanbiedingen geheel
verschoond konden blijven.
Gelukkig bleken de onheilen toch ten
slotte niet zulke groote afmetingen te
hebben aangenomen als men aanvanke
lijk vreesde, terwijl de loskomende werk
lieden vrij spoedig plaats vonden bij
andere patroons.
De tweede helft des jaars zal in de
annalen der ledernijverheid geboekstaafd
worden door een nooit gekende stijging
der ruwe huiden. Deze omstandigheid
heeft natuurlijk op de eerste plaats zeer
nadeelig gewerkt op de uitkomsten der
lederfabricage. De leerprijzen, hoewel
langzamerhand stijgende beantwoorden
in verre na niet aan de enorm hooge
huidenmarkt. Maar toch, de uitbreiding
der machinale schoen- en lederfabrieken
in Waalwijk en omstreken levert het
bewijs, dat onze vooruitstrevende fabri
kanten vertrouwen in de toekomst be
zitten.
Aan vermeerderend binnenlandsch de
biet, maar vooral aan toenemenden uit
voer danken de schoenfabrikanten dat
in het tweede half jaar de resultaten in
veel opzichten de verwachting overtrof
fen. Er heerscht in den volsten zin des
woords gestadig toenemende bedrijvig
heid, zoodat zoowel vrouwelijke als man
nelijke arbeiders volop werk genoten
tegen hooge loonen, terwijl er op ver
schillende fabrieken met overuren ge
arbeid werd. Enkele goedwillige en-be
kwame gezellen, die eerst meenden dat
het hun elders beter zou gaan, kwamen
dan ook weer bij hunne vorige patroons
solliciteeren en werden geredelijk op
genomen. Ook op de looierijen en leer
fabrieken werd geregeld druk gewerkt.
In zake in- en uitvoer van buitenland-
sche ledersoorten en fournituren, exo
tische huiden en vreemde looimiddelen,
zoowel als in buitenlandsche machine-
riën gaat hier in het centrum der be
trokken industriën zeer veel om, terwijl
1912 naar wij vernemen weer hoogere
omzet-cijfers te aanschouwen zal geven
dan vorige jaren.
En aangaande andere takken van han
del en nijverheid, landbouw, veeteelt, of
hier gevestigde instellingen lezen wij
verder
»De graanhandel was dit jaar niet on-
voordeelig. Landbouw en veeteelt onder
vonden vooreerst nog de naweeën van
de bekende geheerscht hebbende vee
ziekte, daarna liepen de veeprijzen ech
ter sterk op.
Het grasgewas leverde een buitenge
woon goed beschot doch de vele regens
in den nazomer veroorzaakten schade
aan den graanbouw en de weierij, waar
door de hooge veeprijzen een tQdlang
een gevoelige daling ondergingen.
Er worden hier van verschillende zij
den op flinke schaal proeven genomen
om akkerland aan te wendeu voor tuin-
bouwondernemingen naar meu van des
kundigen verneemt is de grond in onze
plaats daarvoor bijzonder geschikt. De
groenten- en vruchtencultuur belooft voor
onze gemeente eene belangrijke bron
van inkomsten te worden.
Ook op winkelgebied mogen wij van
vooruitgang spreken, verschillende win
kelhuizen werden vergroot of nieuw ge
bouwd.
In de bouwvakken heerschte voldoende
bedrijvigheid. Het -post- en telegraafkan
toor, het correspondentschap der Neder-
landsche Bank, de expeditie-onderneming
van Gend en Loos, deze laatste als fac
torij bij de Staatsspoorwegen, waar het
goederen- en personenvervoer voortdu
rend toenemende is, wijzen allen ml* of
meer op vooruitgang. Hetzelfde kan ge
zegd worden van het vervoer der Hol-
landsche Buurtspoorwegen en van onze
scheepvaart, terwijl de week- en jaar
markten druk worden bezocht. Dank zij
de ijverige bemoeiingen der Gezondheids
commissie en de nuttige instelling der
N. V. Waterleiding-Maatschappij »de
Langstraat* te Waalwijk, heeft zich onze
gemeente omtrent den algemeenen ge
zondheidstoestand niet te beklagen.
Tot onze groote teleurstelling moeten
wij er andermaal op wijzen, dat de in
uitzicht gestelde Rijksvakschool voor het
Leerlooiers- en Schoenmakersbedrijf nog
steeds op zich laat wachten. Laten wij
hopen en vertrouwen,dat de gerezen
bezwaren weldra eene gunstige oplossing
mogen erlangen.
Wij hebben feitelijk hieraan niet veel
meer toe te voegen eu zouden hiermede
dus kunneu volstaan, ware het niet, dat
wij. aan het slot onzer algemeene be
schouwingen, sinds jaren gewoon zijn
enkele regelen te wijden aan de werken
van den Nieuwen Maasmond, die voor
onze gemeente en omstreken van over
wegend belang mogen heeten.
De toestand aan het Drongelsche Veer
is behoudens kleine aanmerkingen zeer
goed. Een buitengewoon druk gebruik
wordt van dat veer gemaakt door de
bewoners van Drongelen, Eethen, Baby-
loniënbroek, Meeuwen, Dussen en de
andere plaatsen uit het Land van Heus-
den en Altena, voor de welke onze week
en jaarmarkten eene voorname afzet-
plaats voor hun vee en landbouwpro
ducten vormen. Doch ook buiten deze
markten worden onze gemeente en om
streken trouw door de landbouwers en
tuiuders, vee en paardenfokkers uit ge
noemde streken bezocht, en wederzijds
is er veel verkeer naar het Overland uit
de Langstraat. Dit verkeer wordt verder
door den goeden toestand der grintwegen
naar Doeveren en Drongelen waarvoor
onze Kamer steeds geijverd heeft, niet
weinig bevorderd. Het afwaterings- en
vloeiingskanaal schijnt mede volkomen
aan zijne bestemming te beantwoorden.
Wij vertrouwen daf, wanneer ook onze
Waalwijksche haven iu betereu toestand
gebracht zal zijn, de scheepvaart nog
beduidend zal toenemen, zelfs al zullen
een of meer booten der H. B. M. haar
aanlegplaats naar Heusden verleggen.
Waalwijk toch, het centrum der nijvere,
goed bevolkte Langstraat is te goed ge
legen en van te groot industrieel en
commercieel belang, dan dat dit verlies
niet gecompenseerd zou worden door
nieuwe stoombooten, die een der beken
de Maatschappijen, na uitdieping der
haven, hier in de vaart brengen zal.
Van de havenverbeïeriug gesproken,
brengen wij in herinneiing, dat door het
Gemeentebestuur aan Ged. Staten etn
gemotiveerd adres is gezonden om Pro
vinciale subsidie te verkrijgen. Ouze
Kamer heeft dat verzoekschrift kracht
dadig gesteuod. Wij mogen vertrouwen
dat deze zaak met een gunstig preadvies
van Gedeputeerde in de a.s. zomerver
gadering der Staten een goed onthaal
zal vinden Met gerustheid zien wij dan
ook de toekomst te gemoet en zou het
waarheid blijken, dat binnenkort hier één
of meer inrichtingen voor de uitoefening
eener nieuwe industrie zullen verrijzen
dan zal hierdoor voldaan worden aan een
sinds vele jaren door onze Kamer ge
koesterd verlangen, een verlangen dat
op alleszins redelijke gronden steunt,
daar onze gemeente, wij herhaalden het
te over, alle mogelijke voordeelen tot de
vestiging van nieuwe industrieën biedt.
En thans meenen wij te mogen verwijzen
naar de volgende bladzijden, waar de
meeste der hier slechts terloops aange
haalde zaken meer breedvoe ig behan
deld zullen worden
Leerlooierijen.
De leerlooierijen doorleefden in 1912
een zeer moeielijk tijdperk. Reeds in
1911 klaagde men terecht over de ab
normale hooge huidenmarkt, waarmede
de lederprijzen lang niet in overeenstem
ming waren. En toch weken de huiden-
prijzen in dat jaar niet noemenswaardig
af van die in 1910. En paar francs
hoogstens op de 50 KG. kan zoo'n groot
verschil niet uitmaken, maar feit is het,
dat sinds 1890 do huidenprijzen schier
elk jaar met een grooter of kleiner be
drag stegen, terwijl de ledernoteeringen
die opgaande beweging slechts van
verre en schoorvoetend volgden. Een
opslag echter als de hulden in de tweede
helft van 1912 bekwamen, mag voorzeker
een unicum in de annalen der lederin
dustrie heeten. Wel hebben wij dergelij-
ke'rijzingen meermalen gekend, doch dan
vonden zij in hun grond geheel andere
omstandigheden, nl. in den speculatie
geest der groothandelaren, terwijl thans
de reden vooral dient gezocht in eene
te groote behoefte aau huiden, benoodigd
voor tal van nieuwe takken van industrie.
Tot goed begrip van den huldigen toe
stand der leerlooierijen willen wij eens
naast elkander plaatsen de jaren 1894 -
1895 en 1911 12, die wat de prijs-
verhooging der huiden betreft, met el
kaar om den voorrang strijden.
Laagste koers 1KM. Hoogste 96 Hooger.
Salad, ossen frs. 52 frs. 82 57 pCt.
ossen
koeien 34 72 112
Rio Grande ossen fr. 51 80 37
Droge Bahia's 59 95 60
Rio Janeiro koeien 26 60 130
id. osseu fr. 35.50 65 83
Laagste koors* 1911. Hoogsto 12 Hooger.
Salad, ossen. frs. 92 frs. 127 38 pCt.
koeien 81,50 110 35
Rio Grande ossen 92.50 124 34
Droge Bahia's fr. 125 175 40
Rio janelro koeien 67 87 29
id. oSsen 68,35 94 37
De sprongen in de eerSte rij over
treffen wel verre die der tweede, doch
men vergelijke even de hoogste koersen
vam 1895 met de laagste van 1911 er.
men zal zien,-hoe sinds de prijzen nog
aldoor gestegen zijn. En hoe was de
verhouding der lederprijzen in genoemde
tijdperken? In 1895 betaalde men voor
het beste zware zooileder oud systeem
tot f0,95 ad f 1,10 per '/2 K.G. en in
1912 gedurende het najaar, toen de
verhooging reeds was ingetreden, de-
zel'de prijzen. Voldoende blijkt alzoo,
dat 1912 over het geheel een slecht
jaar voor de looierijen geweest is. Nog
een andere omstandigheid kwam dien
toestand verergeren. De sc'noenfabrikan
ten, die nog in ongunstiger toestand
verkeereu wat prijsverhooging van het
schoeisel betreft, betrokken bij voor
keur halzen, nekken en liezen. Deze
kregen daardoor wel een belangrijken
opslag, doch de croupons, welke den
doorslag moeten geven, bleven Ver
waarloosd.
Het baart dus geen verwondering, dat
meerdere looiers, in afwachting van be
tere tijden, hunne productie aanmerke
lijk verminderden, of wel hun bedrijf
stop zetten.
Voor de groote stoomleerlooierijen
van het bekende vache-lissé, die in be
gin 1912 ofwel einde 1911 groote con
tracten op levering hadden gesloten, is
de toestand natuurlijk meer bevredigend
geweest Wij gelooven echter niet, dat
velen hiervan geprofiteerd hebben, om
reden iu zulke inconstante tijden als de
lederindustrie thans beleeft, handelaars
noch consumenten gemakkelijk bereid
zijn op langen leveringstermijn te con
tracteeren.
Ook de looistoffen waren wederom
duurder dan in 1911, zoodat ook daarop
bij de looiing niets verhaald kon worden.
Het doet ons genoegen te mogen con-
stateeren dat onze lederfabrikanten, in
weerwil der moeicltjke tijden, den moed
niet verliezen, integendeel met alle kracht
en volharding hun bedrijf voortzetten en
verbeteren, wat wel blijkt uit de volgende
o is verstrekte mededeelingen.
Zoo schrijft de firma Van Tersel
Witlox Co., die iu 1912 haar bedrijf
belangrijk uitbreidde o.m.: sNiettegen-
staande d e enorme stijging der ruwe
waar is het afgeloopen jaar tamelijk
gunstig geweest, omdat de looierij in
het algemeen groote quantums huiden
op levering gekocht heeft. De overtui
ging, dat de prijsverhooging niet was
toe te schrijven aan speculatie, doch
aan toenemende lederbehoefteu voor
diverse doeleinden, won meer en meer
veld. Ook de Balkanoorlog, de uitbrei
ding en aanvulling der ledermagazijnen
der Europeesche Mogendheden vormen
hoofdfactoren in het stijgende lederver
bruik.
De lederprijzen van afval en liezen,
sinds jaren abnormaal laag, wegens de
groote quantums van het aan de markt
gebracht splitleder, stegen tegen het
einde van 1912 met 30a40°/0. Nekken
en croupons echter konden slechts een
opslag van 15 a 20 °/0 erlangen. Vooral
de prijzen der croupons zullen nog be
duidend moeten stijgen om evenwicht
te verkrijgen tusschen ruwe waar en
gefabriceerd artikel. Daar de lederprijzen
in het buitenland 10°/o hooger zijn dan
in ons land, zal de looierij ook de prijzen
met dit percentage moeten verhoogeo,
om dit jasr met winst te kunnen door
werken*.
Met dit laatste gaan wij volkomen
accoord. Uil Frankrijk b.v. meldt men
ons, dat om het gewenschte evenwicht
te verkrijgen, de prijs van het beste
zwaar zoolleder zou moeten bedragen
ongeveer frs. 5.25 of ongev. f 2.50 a
f2.60 per K.G-
De firma Gragtmans en Wiesman
»De in het jaar 1911 reeds bestaande
hooge huidenprijzen gelden in nog hoo
gere mate voor 1912. Tegen het einde
van 1912 stonden wij voor ongekende
prijzen, die wel door niemand ooit ge
droomd zullen zijn. In de eerste maanden
des jaars bleek het onmogelijk de leder
prijzen te verhoogen beter, hoewel
nog lang niet voldoende, slaagden wij
hierin gedurende de laatste maanden.
Wij hadden het gansche jaar druk te
werken, de verkoop ging vlug van de
hand en er was geen voorraad.*
De firma Delhayc
Zoowel door de ongekend hooge hui-
deumarkt als door beduidende verliezen,
zagen wij ous verplicht onze productie
in te krimpen. Hoewel ons artikel om
zijne kwaliteit gemakkelijk aftrek vindt,
denken wij er niet aan de productie te
verhoogen, vooraleer er een betere ver
houding tusschen huiden en leerprijzeu
is ingetreden.*
Was de toestand moeielijk voor de
nieuw-systeem-looiers, voor hen, die
geheel of grootendeels volgeus de oude
methode looiden, waren de uitkomsten
nog minder looneud.
Slechts zij, die einde 1911 of in de
eerste helft van 1912 inkochten, kunnen
op bescheiden winsten rekenenvoor
hen, die later ter markt gingen, is winst
zoo goed als uilgesloten.
Eeu en ander belet echter niet, dat
het ouderwetsche zoolleder vervaardigd
op de gerenommeerde inrichtingen der
bekende firma's alhier, nog altijd gretig
aftrek vindt en een zeer gewild handels
artikel blijft. Bijzondere mededeelingen
werden ons niet versttekt.
De overleerlooierijen verkeeren over
het geheel al in niet veel beteren toe
stand dan de zoolleerlooierijen.
Ook voor de overleerlooiers gelden
natuurlijk dezelfde klachten betreffende
de te hooge huidenprijzen. Daarbij
wordt hun artikel vooral een nog scher
per concurrentie door het Buitenland
aangedaan, waar die inrichtingen sinds
vele jaren bestaan en op groote, soms
reusachtige schaal gedreven wo;den-
In aanmerking genomen, dat de inrich
tingen alhier van betrekkelijk recenten
datum zijn, kan men niet ander? dan
hulde brengen aan den durf en de
energie der ondernemers.
De firma van Door en-de Grecff, Stoom-
lederfabriek van Chroom en kroonleder,
bind-, naai- eu drijfriemen-croupons
meldt ons
>1912 maakte bij zijne voorgangers
geen slecht figuur. In aanmerking ge
nomen de overdure huiden, waren de
financietle resultaten tamelijk bevredi
gend. Da;r de consumenten zoo zacht-
kens aan hoogere prijzen gewoon wor
den, zien wij 1913 met vertrouwen
tegemoet.
jammer, dat de tariefvvet nog steeds
op zich laat wachten*.
Maar de geweldige actie van het anti-
tariefwet-comité, de ophitsing tegen
Rome, de verbrokkeling van rechtsche
krachten, welke aanleiding heeft gegeven
tot de vorming van velerlei kleine par
tijtjes. dit alles heeft voorloopig belet,
dat rechts bij de eerste stemming de
meerderheid heeft gehandhaafd.
Zal rechts bij de herstemming deze
meerderheid, hetzij dan ook een kleine,
alsnog verwerven
Op het oogenbllk is 't moeilijk, hierop
een horoscoop te trekken, maar wel zal
het onzerzijds niet al te overmoedig
.klinken, als wij als onze meening uit
spreken, dat wij de herstemming met
goed vertrouwen kunnen tegemoet gaan.
'De uitslag.
Gekozen zijn 41 leden van de rech
terzijde, 12 leden van de linkerzijde, ter
wijl 47 herstemmingen moeten plaats
hebben.
Gekozen zijn 24 Katholieken, 10 Anti-
Revolutionairen en 7 Christelijk-Histo-
rischen, waaronder Ede, 7 Unie-Libe
ralen, 2 Vrij Liberalen, 2 Vrijzinnig-De
mocraten, 1 Socialist.
Bij de stemming voor de periodieke
verkiezing in 1909 waren gekozen 54
leden van de rechterzijde, 10 ledeu van
de linkerzijde, terwijl 36 herstemmingen
moesten plaats hebben.
Gekozen waren 25 Katholieken, 20
Anti-Revolutionairen en 9 Christelijk-
Historischec, 6 Unie-Liberalen, 3 Vrij
zinnig-Democraten en 1 Oud-Liberaal.
In herstemming kwamen 3 Katholie
ken, 8 Anti-Revolutionairen, 8 Christe-
lijk-Historische.D, 6 Vrij-Liberalen, 17
ULie-Liberalen, 6 Vrijzinnig-Democraten,
11 Sociaal-Democraten en één Christen-
Democraat.
In één district (Ede) kwam toen een
Christelijk-Historische te staau tegen
over een Anti-Revolutionair, in drie
districten (Leeuwarden, Amsterdam III
en Zaandam) kwamen Vrijzinnigen met
Sociaal-Democraten in herstemming.
In Assen stond een Vrijzinnig-Demo
craat tegenover een Oud-Liberaal.
Persstemmen.
De tMaasbode* schrijft -
In het late avondunr zijn bij dezen
uitslag van de stembus nog geen breede
beschouwingen te leveren.
De eerste indruk welken ieder met
zich naar huis heeft gedragen, is er
zeker een van verwardheid. Ons volk,
her en der getrokken, heeft zich bij deze
stembus niet positief en geprononceerd
uitgesproken.
En deze situatie van onbestemdheid
kan niet anders dan bij de herstemming
rechts ten goede komen. Ieder rechtsche
kiezer had zeker niet anders gewenscht,
dan dat wij de vijftig hadden benaderd
om bij de herstemmingen een beduiden
de meerderheid te halen.
De »N. R. Ct.« schrijft
De coalitie heeft in het eerste treften
het nadeel beslist aan haar kant gehad.
Zoo ernstig is deze uitslag voor haar,
dat er groote kans bestaat, dat zij bij
herstemming door verschillende dreigen
de verliezen in de minderheid zal ge
bracht worden. In een elftal districten
zal zij met niet veel uitzicht op de over
winning den strijd opnieuw moeten aan
binden en er zijn er nog enkele, waar
de keuze van een vrijzinnige of van een
sociaal-democraat niet geheel buitenge
sloten is.
De rechterzijde beeft, zoo al geen
feitelijke, dan toch reeds een gevoelige
moreele nederlaag geleden.
Zeer duidelijk blijkt dit vooral uit de
op de drie groote politieke groepen
coalitie, concentratie en S. D. A. P.
uitgebrachte aantallen stemmen, waarin
een scherp geaccentueerde beweging
van rechts naar links waargenomen wordt.
Deze beweging is in de eerste plaats
ten goede gekomen aan de sociaal
democraten- Waar zij in 1909 bij de
eerste stemming nog geen enkel lid van
hun partij verkozen zagen, werd nu hun
leider, mr. P- J. Troelstra, reeds onmid
dellijk als de vertegenwoordiger van
Amsterdam III aangewezen. Maar boven
dien komen zij met zeer gunstige kansen
in verschillende districten iu herstemming
en zelfs zou nagenoeg een verdubbeling
van hun aantal zetels niet tot de on
mogelijkheden behooren.
De roode stroom is het sterkst ge
wassen.
De »Koerier< (R. K.) uit Nijmegen is
al heel pessimistisch gestemd, die schat
de waarschijnlijke totaal-uitslag 44
Rechts en 56 Links,wat wij niet gelooven.
Het blad berekeut dit als volgt
Herstemmingen tusschen twee linksche
candidaten.
Winschoten, Leeuwarden, Amsterdam
V, Groningen, Schoterland, Zaandam,
Veendam, Weststellingwerf, Den Helder,
Hoogezand.
Zijnde 10 districten.
Herstemmingen tusschen twee recht
sche candidaten.
Zijnde één district fBergen-op-Zoom).
Herstemmingen tusschen een recht-
schen eu een linkschen candidaat, waarbij
links de beste kans heeft.
Leiden, Amsterdam VII, Amsterdam
VIII, Arnhem, Amsterdam II, Franeker,
Amsterdam I, 's-Hage 2, Utrecht 2,
Amsterdam IX, Utrecht I, Lochem,
Middelburg, Alkmaar, 's Hage I, Ommen,
Rotterdam II, Rotterdam I, Ridderkerk,
Dordrecht, Rotterdam IV, Zwolle, Brielle,
Enschedé, ZutpheD, Haarlem, Beverwijk,
Appingedam, Gouda, Amersfoort, Zuid-
hom, Rotterdam V, Hoorn.
Zijnde 33 districted
Herstemmingen tusschen een recht-
schen en een linkschen candidaat, waarbij
rechts de beste kans heeft.
Kampen, Apeldoorn,
Zijnde twee dictricten.
Waalwijk. 18 Juni 1913.
Koopt Diet in den vreemde, wat gij
in Wuaiwijk even goed en e. v e n
goedkoop kunt vinden.
3651 W. B.
Verkiezingsdrukte.
Met hoeveel spanning de uitslag van
de stembus in ons district, maar meei
nog over 't geheele land werd tege
moet gezien, bleek uit de menschen-
massa, die gisterenavond voor ons
bureau en andere plaatsen, waar wij den
uitslag publiceerden, was saamgestroemd.
Van alle plaatsen waren belangstellenden
hierheen gekomen en den geheelen
avond gaf het een heele drukte.
Van ons district was door de door
ons genomen maatregelen, de totaal
uitslag omstreeks half acht bekend en
konden wij dezen direct bulletineeren.
Van toen af van begonnen de berichten
van 't geheele land te komen en werd
de belangstelling steeds grooter. Om
half elf was het laatste telegram binnen
en waren 99 plaatsen bekend. Alleen
Rheden ontbrak nog.
Wij hebben dit overal aangeplakt en
nog bekend gemaakt zooveel als 't late
uur dit toeliet.
De Echo vu het Zuiden.
