Tweede Blad.
De Balkan-Oorlog.
Provinciaal Nieuws
BINNENLAND.
Abonneert U op dit blad,
Haven te Waalwijk.
UMMER 51
DONDERDAG 26 JUNI 1913.
36e JAARGANG
Aan de Staten van Noordbrabant is
door Ged. Staten 't volgende voorstel
gedaan.
's Hertogenbosch den Snjuni 1913.
In het hierachter afgedrukt adres
richt de gemeenteraad van Waalwijk aan
Uwe Vergadering het verzoek om een
bijdrage uit de provinciale kas van 1 s
der kosten van verbetering der haven
aldaar.
In het door dien Raad overgelegd uit
treksel van een deskundig rapport
worden drie plannen tot verbetering
aangegeven, waarvan de kosten
onderscheidenlijk beloopen f 58500,
f 51000 en f 34000. Met den Hoofdinge
nieur van den provincialen waterstaat,
wiens ter zake uitgebracht advies dd.
30 April 1913 Nr. 953 H. mede in af
druk hierbij gaat (zie hierachter) zijn
wij van oordeel, dat de uitvoering van
het in het deskundig rapport aangege
ven plan A aanbeveling verdient boven
die van plan B of plan C.
Pian B toch geeft te weinig kosten
verschil met plan A dan dat daaraan
zou mogen worden opgeofferd het voor
deel van meerdere verdieping volgens
laatstgenoemd plan.
Terwijl immers bij een uitdiepiug der
haven tot slechts een 2.00 MN. A. P
deze in hoofdzaak tijhaven zou blijven,
zal zij bij een verdieping tot 2,50 M
N.A.P. alsregelten allen tijde toegankelijk
zijn voor vaartuigen van 1,70 M diep-
gang.
Bij uitvoering van plan C volgens
hetwelk de ultdiepiog zich slechts tot
de Hooigracht uitstrekt, zullen weliswaar
de kosten beduidend minder worden,
doch zal het toeleidingskanaal naar de
haven minder diep worden dan deze,
zoodat schepen van 1.70 M diepgang bij
lagen waterstand buiten de haven zou
den moeten blijven en genoodzaakt zou-
dea worden om ruim 1000 Meter van de
bebouwde kom der gemeente Waalwijk
aan te leggen om te lossen of te la
den.
Eene dusdanige belemmering van het
scheepvaartverkeer zoude naar onze
meening aan de voorgenomen haven
verbetering zooveel van hare beteekenis
ontnemen, dat voor de provincie de
aanleiding tot het verleenen van subsi
die zou komeu te vervallen.
Immers ligt voor de provincie de
grond tot subsidieering in de totstand
koming van een werk, hetwelk de inter
communale verkeersgemeenschap, d.i.
het doorgaand verkeer tot meerdere
ontwikkeling zal kunnen brengen.
Dit is nu slechts mogelijk, wanneer
de haven door middel van haar toelei
dingskanaal toegankelijk wordt gemaakt
voor schepen van zoo groot mogeliiken
diepgangdan toch eerst zal zij den
schakel kunnen vormen in de verbinding
met de havenplaatsen Dordrecht en Rot
terdam eenerzijds en de industrieele
Langstraat anderzijds.
Waar nu voorschreven provinciaal be
lang slechts bij uitvoering van plan A.
kan worden behartigd, zal dit alleen in
aanmerking kunnen komen voor toeken
ning van provinciale subsidie.
Daardoor toch zal het belangrijke
werk ten goede komen aan de geheele
streek der Langstraat, welke met hare
vele nijvere gemeenten in het bezit zal
komen van een nieuwen verbindingsweg
naar bovengenoemde centra van handel
en industrie.
Wij meenen daarom Uwe Vergade
ring het voorstel te moeten doen het
gevraagd subsidie toe te kennen, onder
voorbehoud nochtans, dat het Rijk, het
welk aan de behartiging van scheepvaart-
belangen algemeene waarde pleegt toe
te kennen, minstens eene gelijke bijdrage
als de provincie verleene.
Een ontwerp-besluit in dien zin gelieve
Uwe Vergadering hierbij ter vaststelling
aan te treffen.
De daarbij voorgestelde voorwaarden
zijn door ons ontleend aan het rapport
van den Hoofdingenieur van den pro
vincialen Waterstaat dd. 30 April 1913
Nr. 953 H (zie hierachter).
De voorwaarden sub 2o en 3o zullen
naar onze meening, kunnen verzekeren
de uitvoering van de door dien Hoofd
ambtenaar ia zijn even aangehaald rap-
po't noodig geachte voorzieningen aan
het boveneinde van den bestaander, niet
zeer sterken kaaimuur.
De voorwaarde, door den Hoofding.
sub. 5 voorgesteld is in bijgaand ontwerp
met overgenomen, vermits artikel 254
der gemeentewet reeds een bepaling
van gelijke strekking inhoudt.
De voorwaarde sub 6o is door ons
alsnog aangevuld in dien zin, dat des-
gewenscht ook uitbetaling in termijnen
zal kunnen plaats hebben.
De Gedeputeerde Staten van
Noordbrabant,
A. van VOORST tot VOORST,
Voorzitter.
WAGENAAR, Griffier.
Het rapport van den hoofd-ingenieur
aan de Staten luidt als volgt
Aan Henen Gedeputeerde Staten van
Noordbrabant.
's Hertogenbosch 30 April 1913.
Bij de terzijde aangehaalde renvooi
en werden mij namens Uwe Vergade
ring om bericht en raad toegezonden
het verzoekschrift, en de toelichtende
bescheiden betreffende een aanvraag van
den gemeenteraad van Waalwijk aan de
provinciale Staten, om een bijdrage uit
de provinciale fondsen in de kosten van
verbetering van de Waalwijksche haven,
en wel tot een derde van het bedrag
der geraamde kosten ad f58500.
Onder terugzending van die stukken
heb ik de eer mede te deeleD, dat reeds
sedert geruimen tijd ernstige voornemens
hebben bestaan om ten bate van de
scheepvaart in den toestand van den
waterweg naar Waalwijk, die zoowel
voor die gemeente als voor de omlig
gende streek van groote waarde is, eene
belangrijke verbetering aan te brengen
Op een ter zake vóór omstreeks 15
jaren tot de Staten gericht verzoek om
provincialen steun kon toen echter geen
gunstig gevolg worden gegeven. De re
denen daarvan zijn in het thans inge
diend adres gememoreerd, terwijl daar
bij ook niet zonder invloed zal zijn ge
bleven, dat de uitvoering van het des
tijds aangeboden verbeteringsplan ernsti
ge bezwaren zouden opleveren, zoolang
de Baardwijksche overlaat kon blijven
werken Die bezwaren zijo thans, nu die
overlaat enkele jaren geleden werd op
geheven, vervallen.
Ook de belangstelling voor en de
waardeering van de verbetering van ha
vens en waterwegen zijn sedert dat tijd
stip in niet onaanzienlijke mate toege
nomen. Reeds in 1899 werd hiervan een
bewijs gegeven, toen bij besluit der
Staten van 23 November aan de ge
meente Made geldeliiken steun uit de
provinciale kas ad 3 van de kosten
werd toegekend voor de verbetering
van de haven te Drimmelen.
Door de toeneming der scheepvaart,
ondanks den vooruitgang van alle andere
verkeersmiddelen, wordt de behoefte aan
goede waterwegen meer nog dan vroe
ger gevoeld, terwijl voor de bestaande
waterwegen meerdere breedte en voor
al meerdere vaardiepte, als gevolg van
het steeds grooter worden van de af
metingen der vaartuigen, een eisch van
den tijd kan genoemd worden.
Om onafgebroken, sterk vriezend we
der uitgezonderd, van kanalen en havens
gebruik te kunnen maken is het noodig
dat bij open havens, die aan den in
vloed der getijbeweging bloot staan, en
bij de Waalwijksche haven is dit het ge
val, de vereischte vaardiepte ook bij
laag waterstand voorhanden is.
Door de zorg van het gemeentebe
stuur van Waalwijk zijn voor eene ver
betering van de Waalwijksche haven
een drietal ontwerpen opgemaakt.
De kosten voor dè uitvoering van die
ontwerpen worden geraamd respectieve
lijk op f58500 f 51000.— en f 34000.
Het wil mij toeschijnen en ook het
gemeentebestuur van Waalwijk is die
meening toegedaan, dat alleen het eer
ste ontwerp of plan A ernstig in aan
merking kan komen. Immers gaat men
vrij belangrijke sommen voor verbete
ringen uitgeven, dan mag daarbij bin
nen zekere grenzen, niet het hooger of
lager kostenbedrag den doorslag geven
maar dient op den voorgrond te staan
dat de verbeteringen goed en afdoende
zijn en dat geen zoogenaamd half
werk* wordt verricht.
Dit zoude het geval worden bij de
uitvoeting van het derde ontwerp,
waarvoor de kosten op een bedrag van
f 34000 zijn geraamd.
Volgens dat ontwerp toch zal de uit
dieping zich slechts tot de Hooigracht uit
strekken, eene lengte van circa 1200 M.
van het havenkanaal in den bestaanden
onvoldoenden toestand blijven verkeeren.
De bergruimte en de gelegenheid tot
laden en lossen voor groote vaartuigen
wordt daardoor niet alleen zeer beperkt
maar bovendien zullen allen te la
den of geloste goederen voor die vaar
tulgen die 1200 M. verder per as vervoerd
moeten worden Voor dat vervoer zou
vrij zeker een sterke kunstweg op een
der havenkaden spoedig onmisbaar blij
ken. Worden de kosten voor den aan
leg van ^oodanigen weg bij de raming
gevoegd, dan daalt het kostenverschil
met de beide andere ontwerpen zoo
aanzienlijk, dat daarvoor de overige te
missen voordeelen van het ontwerp A
niet voldoende worden gecompenseerd.
Tusschen de plannen A en B. be
draagt het verschil in kosten niet meer
dan f7500.-. De besparing van dat
bedrag wordt verkregen door de uit
dieping der haven slechts tot 2,00 M.
L A. P. te doen reiken in plaats van
tot 2,50 M. N. A. P. zooals bij plan
A.
Dat de bevaarbaarheid en de bruik
baarheid van de haven voor groote vaar
tuigen aldus op zeer ongunstige wijze
worden bt invloed behoeft wel geen-na
dere uiteenzetting.
In de overgelegde memorie van toe
lichting zijn de bestaande toestanden
van de haven en hare tegenwoordige
bevaarheid, de oorzaken der verondle-
ping en de voorgenomen verbeterings-
werken zoo breedvoerig omschreven,
dat zonder in herhaling te vallen mij
nerzijds daaraan niets is bij te voegen.
Met het opgemaakte verbeteringsplan
A. kan ik mij wel vereenigen.
Intusschen meen ik er op te moeten
wijzen, dat bij het uitwerken van het
ontwerp wel nader overwogen mag wor
den of de te nemen voorzieningen, die
als gevolg van de uitdieping der haven,
aan den bestaanden niet zeer sterken
kaaimuur aan het boveneinde, noodig
zijn, niet eenige uitbreiding zullen be
hoeven.
De eventueel daarvoor vereischte
meerdere kosten zullen gevonden kun
nen worden uit de som in de begroo
ting opgenomen voor het opmaken der
plannen, welke uitgaaf gebruikelijker
wijze bij de berekening van de provin
ciale bijdrage buiten aanmerking blijft.
Voor het maximum der bijdrage zal
daarom het bedrag van f 58500. on
veranderd zijn aan te houden.
Zooals reeds werd gezegd strekt de
Waalwijksche haven niet alleen in het
belang van de gemeente Waalwijk,
maar ook van de omliggende gemeen
ten Besoijen, Baardwijk, Sprang, Loon-
op-Zand, Drunen, enz. van welke Waal
wijk als het ware het centrum uitmaakt
door de bestaande tramaansluiting zal
het nut der haven, vooral nadat zij door
verbetering beter toegankelijk zal zijn
geworden, over een nog veel ruimer
gebied kunnen verbreid worden.
Waar de behartiging van scheepvaart-
belangen steeds wordt aangemerkt als
van algemeene waarde te zijn en daar
om in den regel op steun van Rijkswege
aanspraak mag maken, ware m. i. onder
de voorwaarden voor het toekennen
eener provinciale bijdrage iD de kosten
van verbetering der Waalwijksche Jiaven
op te nemen, dat van Rijkswege eene
bijdrage van minstens hetzelfde bedrag
als die der provincie zal worden ver
leend. Ook bij het verleenen der bijdra
gen voor verbetering en verruiming dei-
haven te Drimmelen werd door de Sta
ten een zelfde bepaling onder de voor
waarden opgenomen.
Dat het Rijk tot het steunen der ha
venverbetering wel bereid zal worden
bevonden kan m. i- eenigszins wordeu
afgeleid uit de omstandigheid, dat in
dertijd aan de gemeente Waalwijk reeds
eene ruime bijdrage van Rijkswege werd
in uitzicht gesteld voor den bouw eener
schutsluis, door welke de Waalwijksche
haven rechtstreeks in verbinding zou
worden gebracht met de Bergsche Maas
Zooals bekend kwam door een samen
loop van omstandigheden, waaronder de
aangebrachte wijziging om het Zuider
afwateringskanaal aan den benedeumond
niet door eene sluis af te sluiten, niet
de minst belangrijke was, de bouw van
een schutsluis aan het einde van de
Waalwijksche haven, niet tot stand.
Ik heb de eer Uw College in over
weging te geven, bij de Staten te be
vorderen, dat aan de gemeente Waal
wijk de gevraagde bijdrage van een
derde der kosten van verbetering der
Waalwijksche haven, volgens plan A,
wordt verleend onder de voorwaarden
le. dat de bijdrage ad een derde der
kosten wordt toegekend in een bedrag
van ten hoogste 58500.
2e. dat door het Rijk eene bijdrage
van minstens hetzelfde bedrag wordt
verleend
3e. dat de plannen en voorwaard-n
van aanbesteding der werken zoomede
de openbare aanbesteding zelve de goed
keuring van Gedeputeerde Staten be
hoeven
4e. dat de gemeente Waalwijk bij de
aanvaarding der voorwaarden zich tevens
verbindt de haven met bijbehoorende
werken ten allen tijde in goeden staat
en op de afmetingen in het door Gede
puteerde Staten goedgekeurde verbefe-
ringsontvverp aangewezen, te onderhou
den
5e. dat voor het gebruik van de haven
met los- eu laadplaatsen geen hoogere
rechten mogen worden geheven dan ter
bestrijding van de kosten van beheer
en onderhoud en van rente en aflossing
der voor verbeteringswerken aan te gaue
geldleeningen noodig zijn.
6e. dat de uitbetaling der provincble
bijdrage ^al geschieden, nadat door den
Hoofdingenieur van den provincialen
Waterstaat eene verklaring is ingezonden,
waaruit blijkt, dat de werken in behoor
lijken staat en overeenkomstig de goed
gekeurde bestedingsstukken zijn opge
leverd.
De Hoofdingenieur
H. van SCHEVICHAVEN.
Onder de bondgenooten.
De algemeene indruk, dien de tele
grammen en berichten omtrent den drel-
gendeu broederstrijd tusschen de Bal-
kanstaten maken, is verre van bemoedi
gend. Wel zijn er enkele feiten, waaruit
men min of meer optimistische gevolg
trekkingen trekken kan, zooalshet bericht
dat de tsaar en zijn familie naar de
Finsche Scheren vertrokken zijn, en de
stappen, die er weer gedaan zijn om
druk op de betrokken» staten uit te oe
fenen en ze tot bezadigdheid te dwingen.,
maar uit alle berichten blijft toch het
onomstootbare feit spreken, dat èa Servië
ca Bulgarije onwrikbaar op hun stand
punt blijven staan en van geen toegeven
willen weten. Dat kan niet altijd blijven
voortduren en eens moet er natuurlijk
een oplossing in een of anderen zin ko
men-
De Servische en Bulgaarsche officieele
organen publiceeren pessimistische be
schouwingen, die dreigender klinken
dan ooit te voren.
De Servische »Politika" verzekerde
tegen 23 rechts. De socialisten wonnen
echter bij de herstemmingen 3 zetels
op de vrijzinnigen in Leeuwarden.
De linkerpartijen in Friesland zijn thans
als volgt verdeeld: 14 liberalen, 13 so
cialisten.
Waalwijk. 25 Juni 1913.
Koopt niet in den vreemde, wat gij
in Wuulwijk even goed en e v e n
goedkoop kunt vinden.
2051 W. B.
0. m
Ia kringen, welke door hun hoedanig
heid zijn aangewezen om te trachten het
pessimisme zooveel mogen te verdrijven
verbergt men zijn meening, dat het con
flict op noodlottige wijze zal worden op
gelost. Maandagavond was de algemeene
indruk slecht.
De officieuse iBulgaria* te Sofia ver
schijnende verklaarde»Nu Servië de
Bulgaarsche voorstellen betreffende de
demobilisatie verworpen heeft is de tijd
van diplomatieke onderhandelingen tus
schen Bulgarije en Servië voorbij. Thans
rest ons nog een kracht'ger middel om
tot de oplossing van het geschil le ko
men.
»Bulgarije zal dit middel (de wapens
Red.) weten te vinden, want het is be
sloten voor de verdediging van zijn
rechten tot het uiterste te gaan.
De Servische en Bulgaarsche autori
teiten ziju iDtusschen druk in de weer,
om den toestand te bespreken en mid
delen te beramen om aan de hangende
crisis op welke wijze dan ook een einde
te maken
De beschouwingen in de buitenland-
sche pers loopen voor 't meerendeel
over de oorzaken der ontslagneming van
het Servische ministerie. De meeste bla
den brengen ze in verband met een
verandering van houding der Russische
regeering, die te Belgrado het wacht
woord heeft gesproken gij moet u on
voorwaardelijk aan de Russische beslis
sing onderwerpen.
De Bulgaarsche regeering vat dat zoo
op, alsof Rusland zich thans aan haar
zijde schaart en zal beslissen op grond
van het geheime verdrag.
Als dit juist is, dan heeft Rusland
Servië in den steek gelaten, na het lan
gen tijd te hebben begunstigd. Pasjits
zou, toen zijn raad om nu maar toe te
geven geen ingang vond, op grond daar
van hebben besloten heen te gaan. Te
Sofia gelooft m -n dat Servië zich thans
wel in het onvermijdelijke zal schikken.
De bezwaren tegen arbitrage in Bulgarije
zijn althans als bij tooverslag verdwenen
en volgens de Frankfurter Zeltung ligt
de inleidende memorie, waarom Rusland
de Balkanstaten heeft gevraagd, te Sofia
al klaar.
Benoemingen.
Z. D. H. Mgr. v. d. Ven heeft tegen
1 juli eervol ontslag verleend aan den
weleerw. heer Arn. Suijs, als kapelaan
te Waalwijk en benoemd als zoodanig
de weleetw. Heer P. C A. vau Oorschot
priester van 't seminarie.
Gemeenteraad.
Bij de gisteren gehouden verkiezing
van 3 leden van den gemeenteraad zijn
candidaat gesteld de aftredende leden,
de heeren
A. H. van Schijndel,
Bern. Timmermans-Verschure,
P. W. H. Verwiel, die dus herkozen zijn.
Aan de herbenoemden onze felicitaties.
Jubileum.
Een zeldzaam jubileum gaat in onze
gemeente gevierd worden. Het zal op
31 Augustus a.s. 50 jaar geleden zijn, dat
de Eerw. zuster Rosalia in het klooster
trad, terwijl zij van deze 50 jaar er 49 in
het St.Theresia-gesticht alhier heeft door
gebracht. Wie onzer parochianen kent
zuster Rosalia niet, wie van ons heeft van
haar geen godsdienst- of catechismus-
les gehad, wie onzer bereidde zij niet
voor tot de le H. Communie
Wij keDnen de bescheidenheid dezer
brave en goede kloosterzuster, maar
desniettegenstaande doen wij een oproep
tot de Waalwijkers, oud en jong, die
toch bijna allen haar leerlingen geweest
zijü om bij dit zeldzame jubileum, waarbij
bijna elk R K Waalwjker betrokken is,
van onze bijzondere belangstelling en
hoogachting te doen blijken.
Posterijen
Binnenkort zal aan het station alhier
een brievenbus worden bijgeplaatst.
Met ingang van 1 Juli wordt W.
Swinkels te Baardwijk aangesteld tot
hulppostbode aldaar.
De S taten- verkiezingen
Gisteren hebben in de provincies
Noord- en Zuid-Holland, Groningen en
Friesland de Staten-verkiezingen plaats
gehad.
Tengevolge van het verbond van so
cialisten en liberalen om elkaar bij de
herstemmingen te steunen, heeft rechts
in alle provinciën groote verliezen moe
ten lijden. In Zuid-Holland dat rechts
was echter niet zooveel dat de volstrek
te meerderheid verloren ging.
Maar ook de liberalen hebben verlie
zen geleden, in vergelijking niet minder
dan de rechterpartijen.
De socialisten zijn de groote slok op
geweestdank zij de hulp der libe
ralen. Niet minder dan 16 zetels wonnen
zij.
De vorige Provinciale Staten van Zuid-
Holland bestonden uit 54 leden rechts
en 28 leden links.
Na de stemming op 13 Juni was de
standrechts 41 links 19.
Na de 22 herstemmingen van giste
ren is de stand rechts 46, links 36.
Over Noord-Holland en Friesland geeft
het „HbU' het volgende overzichtje.
In Noord-Holland verloren de recht-
sche partijen 3 zetels 2 in Amster
dam VII, 1 in Velsen, allen aan de
vrijzinnigen en wonnen er geen. De vrij
zinnigen wonnen deze 3 op rechts en
verloren er 7 aan de socialisten (2 in
Amsterdam II, 1 in V, 1 in VIII, 1 in
IX, in Haarlem en l in Zaandam). De
Socialisten wonnen 7 zetels en verloren
er géén.
In FYiesland bleef de stand 27 links
Lichtstoet.
Wij vestigen nogmaals de aandacht
der vereenigingen op de vergadering
die morgen (Donderdagavond) in Musis
Sacrum gehouden wordt betreffende deu
Lichtstoet en waartoe alle vereenigingen
van Waalwijk worden uitgenoodigd.
Dat de deelname toch zoo algemeen
mogelijk zij 1
Onze Ilaven.
Zooals men elders in ons blad kan
lezen; stellen Gedeputeerde Staten, mede
gezien 't rapport van hoofdingeneur van
den Prov. Waterstaat, den heer Van
Schevichaven aan de Provinciale Staten
voor, Vs bij te dragen in de kosten van
verbetering der haven, op conditie dat
het rijk eenzelfde bijdrage verleent.
Waar dit laatste zoo goed als zeker
kan verwacht worden en er dan dus
nog Vs voor onze gemeente overblijft
verkeert de havenkwestie in een uit
stekend stadium en kunnen we ver
wachten dat de afdoende verbetering
volgens plan A haar beslag wel zal
krijgen. Ook kunnen we dan weer eigen
geregelde beurtvaarten op Rotterdam,
Amsterdam enz. verwachten.
Voor nadere bijzonderheden verwijzen
wij naar de desbetreffende uittreksels in
ons blad, welker lezing wij eenieder
dringend aanbevelen.
Verkiezing Tweede Kamer.
Mr. J. A. Loeff te 's Hage heeft aan
den burgemeester onzer gemeente, als
voorzitter van het hoofdstembureau, offi
cieel medegedeeld dat hij zijne benoe
ming als afgevaardigde ter Tweede Ka
mer voor 't kiesdistrict Waalwijk aan
neemt.
Kindsheid.
Maandagmorgen had het feest der
H. Kindsheid in onze parochie plaats.
Na de plechtigheden in de kerk werd
een optocht door de gemeente gehouden.
De stoet, die vele nieuwe nummers be
vatte en werkelijk uitmuntte door groe
peering en costumeering der kleinen,
bestond uit een veertigtal afdeelingen
en trok zeer veel belangstelling. Hij
werd opgeluisterd door de harmonie
van den Gildenbond. Aan het geheel
was zeer veel zorg besteed, de uitbeel
ding was werkelijk zeer goed te noemen
en zal niet nalaten de liefde voor dit
mooie liefdewerk bij kleinen en grooten
te bevorderen. De Eerw. zusters en
kapelaan van Sambeek hebben wel vol
doening van de vele moeite, die ze zich
voor dit kinderfeest bij uitnemendheid
hebben gegeven.
De Eendracht.
Het kruisboogschuttersgezelschap >De
Be Echo van het Zuiden,
wiiim u iwuwmiwc iwih-
