N timmer 60
Zondag 27 Juli 1913
36e Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Waalwifkscbe Stoomdrukkerij Antoon Tielen,
Eerste Blad.
1001 MISDAAD GEFOLTERD,
)it nummer bestaat
uit DRIE bladen
FEUILLETON.
VERSLAG dtr Kamer van Koop-
Wat 'n houding,
O. V.
in te
Deteu
1 niet
s van
ar de
bben
goed
zijn,
doet,
K.
Waalwpsflie en Laifsfraalsrkr Courant,
Dit Blad versohjjnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs perS maanden fü."5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieven, ingezonden stukken, gelden eru., franco te zenden .ia» den
Uitgever.
UITGAVE:
Telefoonnummer 38. Telegram-AdresECHO.
Chr.
nmer
eren,
e aan
hem
eren-
<oes-
eunt,
liddag
Bosch
»et van
nierea
Jans-
ats en
anwe-
n. Des
1 door
iemp-
mor—
erk te
on lijk
eloo—
iëntie.
in de
loafer,
8t. liet
h vau
>aarnu
enigte
jingen
ilieren
in liet
t, al-
iater—
,vond«
K K
akvol
ecteur
litai
sn de
pater
;iek.
sprak
lierna
nissec,
loen—
.arvan
kenen,
sec hen
i door
konde
ge_
X aan
m Z F.
werd
ayin
jiu eu
er het
jeveer
a naar
es wijk
it wat
jkheid
Advkrtbntiên 1—7 regels f0.60; daarboven 8 cent per regel groote
etters naar plaatsruimte. Advertentiën 8 maal ter plaatsing opgegeven
worden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
idvertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracte
gesloten. Reclame* 15 cent per regel.
In ons vorig nummer hebben we onder
hanenland* reeds een en ander gezegd
ver de houding der socialisten, inzake
e vorming van een ministerie uit de
eheele Linkerzijde.
j En op welke manier is deze beslissing
evallen Voor eenige dagen toch schreef
et «Volk*.
(Zoo zal) de crisis nog
«eenigen tijd moeten duren. Want de
«verantwoordelijkheid zoowel voor de
«aanvaarding als voor de weigering, is
»een verantwoordelijkheid die in onze
«partij door geen persoon en door geen
«orgaan kan worden aanvaard, noch
«door de Kamerfractie, noch door het
«Partijbestuur. Een congres alleen zal
«in deze kunnen beslissen.*
En een paar dagen later komt het
ericht dat men niet meedoet met de
Drming van een ministerie en dat be
ult is genomen door een paar personen
t de partij.
Daar hebben wij nu weer eens een
aaltje van de grootspraak der socia-
iten
Eerst heet het«de verantwoorde-
kheid zoowel voor de aanvaarding als
Dor de weigering kan door geen orgaan,
och door de Kamerfractie noch door
fit Partijbestuur worden aanvaa/d. Een
Dngres alleen kan beslissen.
Een paar dagen later beslissen in
fine bijeenkomst: Redactie van het Volk,
amerfractie en Partijbestuur en is een
Ingres overbodig.
Wat blijft er nu over van de zoo hoog
jgegeven «verantwoordelijkheid*
De arbeiders uit de Sociaal Demo-
atische Arbeiders-Partij worden niet
hoord, zegt «Ons Blad* terecht.
Het regent dan ook al moties en
otesten, maar dat helpt niet meer, de
ak is afgedaan en 't «Volk* schrijft
ieds daarmee op te houden en nuttiger
erk te doen.
i kt
erd 64
an 426
en 262
arken*
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
3 a 46
43 tot
f 160 a
raskal
mager
i 80 a
Ja 160
lacht—
100 k g
Zomer
jer 1(H)
- 4
- u
J A
18 a 2
a 27
Nood, heer ik lieg niet, hij had het oog
ziju zuster dtr schilders geslagen en wilde
tot vrouw.
Die booswichtmorde Lnciaan.
Ah hij deed nog meer dan datheer, en
dien ik wist dat gij mij vergeven zoudt en
mijner ontfermen, zou ik u alles zeggen.
'k Geef u mijn woord, sprak Hubert wij
lien n ongehinderd laten als gij ons alles en
waarheid zegt.
Welaan heerenaanhoort my en blijft
lm.
Kn de gewonde verhaalde aan beide broeders
t hij wist over hun vaders dood.
a«j beschreef hnn gansch het moordtooneel
in zijne minste bijzonderheid en beschuldig-
zioh zeiven het te hebben vergemakkelykt.
dij vertelde van hot echte testament, dat de
taria in zijne brievectasch droeg en welk
m door Mevronw Fremont was ter hand ge
ld, bet testament dat de moordenaar ont-
eemdde en door een valscb verving,
erd 133 let stak dat Sabran ontstool, toen by
/arken*! ü0taris had gewurgd en opgehangen, dat
a 321 wa8 k®' ware testament dat de
J u 241 *°rclenaar verloor in zijne overylde vlocht,
Maar met dat al, de zaqk ligt er toe.
Waarom werken de sorialisten niet
mee om het ministerie dit ze hebben
afgebroken en omvergeworpen te ver
vangen. Zij toch vormen de grootste
fractie en hebben dus een duren plicht.
Maar afbreken is makkelijk ei opbouwen
moeielijk.
In «Het Volk* staan elledange arti
kelen, die op heel geleerden toon en
met allerlei spitsvondige aigumenten
betoogen tegen het nuchtee betoog
van Vliegen in dat de socialisten
niet aan de regeering moetep deelnemen
Maar al die ellenlange betoojen zijn,
zoo merkt de >N. Haarl. Ct.< >p, heel
duidelijk en kort samengevat in het en
kele zinnetje van Mendels, die te tleeren-
veen vertelde, dat er van soclalstische
ministers geen sprake kan zijn ondat-...
in dat geval de socialistische propjganda
lamgeslagen zou zijn 1
Juist, dat is het laat «de Gi'der-
lander* hierop volgen.
De socialist.sche propaganda leet van
ontevredenheid.
Van critlek, van afbreken, van iaat
stoken.
Daar palmen ze de onnoozelen mei in
Als er socialistische ministers zijn is
dat uit.
Dan kan men geen ontevredenheid
kweeken om er partij van te trekken, *-
niet afbreken niet critiseeren, ei
dan is de heele propagandanaar d?
maan.
Waar wilt ge dan onder de arbeiden
socialisten van kweeken
Neen, Mendels zei het terechtde
propaganda is dan lamgeslagen.... En
daarom blijft de S. D. A. P., du ze dan
kan tóónen wat ze kan en wil, liever
buiten elke regeering 1
Van een ander afbreken moeten ze
het hebben.
Zelf-opbouwen kunnen ze niet, en daar
zit voor hen ook geen «propaganda* in
Is het niet duidelijk
Ook de concentratie-bladen als Han
delsblad en N. Rott. Ct. laken de houding
der S. D. A. P. zeer. Men laat, zoo
zegt dit blad, nu zien wat deze partij
eigenlijk is, wil en kan.
o welk hij, Servaas, gevonden bad in den
261 '8 en °P borst verborgen, waar Lnci-
_d het aangetroffen had...
-Hij verhaalde alles en verzweeg niets terwijl
diep geschokte en hoogBt verbitterde jonge-
den hem met vurige en onstelde blikken
''"Mogen.
PefËn toen hy ophield met spreken heerschte
ie akelige stilte in de kamer, die enkel door
imoorde snikken en hartverscheurende znch-
gestoord werd.
b.' na begrepen de teedere kinderen, hoe
hun vader, de goede, de brave, als vuige
zelfmoodenuar was aangezien. Nu herkenden
zij de listige boosheid van den Bcbnrk die ban
eenen liefhebbenden vader ontroofde en der
weezen erfdeel stal.
Eo barde en welverdiende verwijtingen en
smaadwoorden, verbitterde bedreigingen en
roerende klachten vloten nit hunne droge keel
eu overlaadden den gevonden boef met schande
eu schaamte..,.
Nu deze zijue misdaden weer voor zijnen
angstigen geest ziet zweven, ru h«j de dope
boosheid inziet van het schandelijk gedrag wordt
zyn hart week en vermurwd, een diep en
levendig leedwezen over zijn snoode mede
plichtigheid vervult zijn tot betere gevoelens
terugkeerend gemoed en hij zucht smeekend
Heeren, weest mij beiden genadig, laut
my vrijheid en leven, ik wil, ik zweer het te
herstellen wat ik misdeed.
Wij zullen u sparen, ongelukkige mort
Hubert door zijne rouwmoedige taal getroffen,
doch wij zullen n hier in bewaring houden tot
dat uwe medeplichtige en aanstoker gestraft
weze. Van hier zult gij nietgaan Gij hebt het
gehoord
En mijne herberg heeren?,..
Daarvoor zal worden gezorgd.
De beide broeders verlieten de kamer,
waar zij den gewonden scbnrk vol wroeging en
ancBt achterlieten.
En de meid werd naar deB kunstschilders
woning gezonden, ten einde van wege de
broeders Staesen, Fritz en Regina te verzoe
ken ton bunnen huize te komen, waar hun
eene gewichtige mededeeling wachtte.
De twee jongelieden kwamen spoedig in de
woning van den geneesheer en waren verbaasd
over de plechtige hooding der twee broeders
Staesen die hen ernstig maar toch vriendelijk
tegemoet kwamen getreden.
Het viertal ging het studievertrek van den
dokter binnen, om er een ernstig en belang-
ryk onderhond te hebben.
XIX.
Hoe een goddelooze om het leven kwam.
In de herberg De Zilveren Eik in de Lom-
Landel en Fabrieken te WAAL
WIJK, betreffende den toestand van
den handel, de nijverheid, de
scheepvaart en van den land- en
tuinbouw over het jaar 1912.
Verslag van den Cursus in Boekkouden enz.
gegeven door de R. K. Middenstands-
vereenigingde Hanzete Waalwijk
over 1912.
Aan de Kamer van Koophandel en
Fabrieken.
Met genoegen brengen wij U weder
om verslag uit van bovengenoemden
cursus over het jaar 1912.
Steeds meer worden vele Middenstan
ders van de overtuiging doordrongen
dat zonder boekhouding geen regelmaat
en orde in eene zaak te houden is.
't Behoeft alzoo geen betoog, welk
groot nut de boekhoudcursussen afwer
pen.
De kennis, door de leerlingen op de
lagere school opgedaan, moge voldoende
zijn voor wat betreft de algemeene ont
wikkeling, voor den Middenstander
wordt in den tegenwooidigen tijd meer
gevergd.
Tot de le klasse van den cuisus
werden dit jaar toegelaten 13 jongeos
en 2 meisjes en van aL 'ste naar de
2e klasse werden bevorderd 6 jongens
en 7 meisjes. In het geheel telt de cur-
alzoo 28 leerlinge:
De resultaten van den cursus zijn
over 't algemeen zeer gunstig Niet al-
leeu dat verschillende deelnemers hieraan
hun verworven kennis reeds practisch
in hunne zaak of werkkring toepassen,
wij kunnen echter ook medtdeelen, dat bij
't examen uitgeschreven door de „Hanze"
twee leerlingen blijken hebben gegeveD,
jnzen cursus met vrucht gevolgd te
lebben. Aan hen werd een diploma
üigercikt.
De lessen werden over het algemeen
grrcgeld bezocht. Wat betreft het ver
zuim, valt, evenals vorige jaren op te
merken, dat de meisjes leerlingen minder
vazulmden dan de jongens. In de meeste
gevallen konden echter voor verzuim
grondige redenen worden opgeven.
De cursus bleef onder toezicht van
den Weled. Heer J. A. Houben, Rijks
barditraat gelegen, zat de gewezen notaris
klerk Michiel Valckers eenzaam op zijn kleine
kamer eu was in een diep gepeins verzonken.
Reeds vier dagen verbleef bij daar, en hy
wachtte met ongeduld, dat zijn medeplichtige
Robrerht Sabran hem zou bezoeken en hem
voor titijd nit nood en armoede helpen zon.
D.t jutteloo8 verbeiden van zijnen vroege-
ren ge iel, voorwien hij eertijdB schriftver
valschet speelde begon hem te verdrieten en
hij kon 't ook niet meer uitstaan.
Vol wrevel en haat verliet bij zijn verblijf
om iodl-stad een wandeling te doen. met de
geheime hoop zijnen valscben vriend, die bem
zoo vergit te ontmoeten od huuue zaak te
kuDoen regelen.
En bij slenterde straat in, straat uit, met
loerenden blik eu gespannen oog, of bij geen
hem bekeid wezen ontwaarde, en hij den
man niet rond die hij zocht en spreken wil
de.
Langzaan gaat hij voort al loerend en rond
starend eo bij staat op eens stil, als hadde
hem een scherpe schicht getroffen
Daarop de deur van eene woning, blinkt
hem iets in't verbaasde oog Daar vertoont
z cb iets voor zijn verbijsterd gezicht, dat hem
van schrik terbleeken en van diepe ontroering
sidderen doet
Zijne kniein knikken en zijn blik verdni
stert, met waikelende schreden stapt hij verder
het hoofd en de zinnen van verbijstering
dwaas.
Die Daan daar op de deurplaat
Hij heeft hit naamplaatje van den genees
heer Staesen gelezen, van Lnciaan, de jongste
zoon zijns vooimaligen meesters, wiens naam
in deze straat op de deur zyner woning prykt.
En alsof dit gezicht als een wrekend ver
toog hem zijn schelmstuk verwijt, zijn snoode
scbriftvervalschingep, die de wreede moord op
den goeden notaris voor gevolg hadden ter
wijl zijn boos en verateend hart, door razer
nij en wanhoop werd vervnld. die het wreed
folteren moeBten. strompelt by morrend voort,
zicbzelven vervenschende, en daar de ver
wonderde voorkijgangers hem strak aanstaren
verbaast hy z'jaen stap en verdwynt by nit
han gezicht...
Waar ging hi; Leen? naar welk oord
Ontvanger en Gemeente raadslid en de
Weled- Heer J. Spijkerman, hoofd dei-
openbare school.
In het onderwijzend personeel kwamen
eenige veranderingen voor. Met het on
derwijs in Boekhouden. Handelsrekeoen
en Handelsrecht werd belast de Heer
J. v. Holst, alhier Leeraar M. O. Boek
houden aan wien ook dit jaar het Di
recteurschap werd opgedragen.
Met het onderwijs in Rekenen en
Nederlandsche taal werd belast de Heer
A. G Laarakker, Onderwijzer H. A.
alhier.
Het oordeel van Heeren 'Leeraren
over de vorderingeu der leerlingen en
de resultaten van het onderwijs in het
algemeen luidt gunstig'.
Gemeente Gasfabriek.
Met genoegen kunnen wij ook thans
weder constateeren, dat het jaar 1912
voor bovengenoemde inrichting alleszins
gunstig is geweest. Toch heeft ook de
fabriek in 1912 angstige oogenblikken
doorleefd. Door de bekende staking in
de Engelsche en Duitsche mijnen dreigde
een kolennood te ontstaaD, weshalve bij
de groote gasverbruikers op spaarzaam
heid aangedrongen en de openbare ver
lichting zooveel doenlijk beperkt werd.
Stagnatie in het bedrijf werd door deze
maatregelen voorkomen. Het aantal aan
sluitingen nam wederom toe. Met ver
bruik van het muntgas echter bleef, hoofd
zakelijk tengevolge van verhuizingen en
andere locale omstandigheden, beneden
het begrootingscijfer.
Ook thans geven wij, aan de hand van
het verslag, weer eenige cijfers over de
exploitatie vaD het dienstjaar 1912, waar
uit hetgeen wij boven aanhaalden nog
duidelijker blijkt-
Het getal geplaatste gasmetersbedroeg
op 31 December 1909 tegen 955 op
gelijken datum in 1911.
De totale gasproductie bedroeg 602450
MJ tegen 591388 M3 in 1911, dus eene
vermeerdering van ruim 11000 M3.
Voor de openbare verlichting in Waal
wijk, Besoijen en Baardwijk werd res
pectievelijk verbruikt 49045, 4862 en
3900 M3 gas.
Aan particulieren, muntmeters, open
bare verlichting en gemeentegebouwen
weid afgeleverd 535869 M3 gas of 16591
wendde hij zijne schreden?... deschriftverval-
schar de laffe verrader die weleer, als een
andere Jodas, die zynen meester en weldoener
snood verkocht en in handen van zyn onme-
doogecden moordenaar leverdede ellendige
dio oorzaak wi s dat onschuldige weezen wer
den beroofd en verdrukt en twee liefdevolle
zonen, bedroefde weezen werden.
Ah het gezicht van den naam desgenees-
heers, Staesen, dien de ellendeling op dp denr
la->, heeft hem al bet akelige van zijn gedrag
al het schromelijke van zijne schelmstreken
voor het oog gebracht en vervalt nu zyn boos
hart, dat nooit noch God noch godsdienstig
leveu kende, dat nimmer tot den goeden vader
bad en aan geen God en zaligheid geloofde
met bittere spijt en knagende wroeging en
drijft eene diepe en vertwijfelende wanhoop
in zijn ziele
Eu woedend als hij is en zich op den booswicht
willende wreken, op Sabran, die hem zoo on
dankbaar verlaat en vergeet, by schrijft met
bevende hand, in weinige woorden de volle
bekentenis en openbaring der laffe misdaad
welke beiden bedreven jegens den ongelnkki-
gen notaris en hij beschuldigt zicb het valscb
testament te hebben opgemaakt, waardoor
Sabran die veracntelyke moordenaar
rijk en weelderig werd. Hij bekent ook bet
slecht schrift te hebben opgesteld, naar de
hand van den notaris nagemaakt, dat bem als
zelfmoordenaar moest beschnldigeD.
En na dit beschuldigend voor Sabran zoo
verpletterend stak te hebben geschreven, be
stelt by het per post, op het adres van den
geneeheer Staesen, wiens naam bij daareven in
de Bcdeghemstraat zag.
Dbd, vol razende en kokende wroeging, vol
bittere zwaarmoedigheid en rampzalige wan
hoop in het booze hart, wendt hy den stap
vooruit, recht voor zich en volgt de lanen,
rond de stad gelegen om eindelijk, met dwalende
zinnen en vertwijfelde ziel, God en Zijne ot-
eiodige goedheid versmadende en zicbzelven
0 gruwel rechtdoende over zijne euveldaden
met eene sprong, in het kille water der Wille
broeckscho vaart een graf te zoeken
M3 meer dan in het vorig jaar.
Het verlies bedroeg 38620 M3 —6,41 °/0
tegen 41802 M3 7,077°/0 in 1911.
Verder werden aan de fabriek ver-
kocht 21331'/2 H. L. cokes, 93771 K.
G- koolteer en 12358 K. G zwavelzure
ammoniac.
Vermelden we nog, dat de exploitatie
na rentebetaling en aflossing tot een
bedrag van f 11000, een batig saldo
aanwijst van f 7400, terwijl bovendien de
leverantie aan de gemeente f 4000 be
draagt, dan mogen wij daaruit besluiten,
dat 1912 aan de gestelde verwachtingen
ruimschoots heeft voldaan.
Welken invloed de eventueele oprich
ting eener provinciale electrische cen
trale op den gang onzer gasfabriek zou
kunnen uitoefenen, valt vooralsnog moei
lijk te zeggen.
N. V. Waterleiding-Maatschappij „De
LangstraatWaalwijk.
Reeds vele jaren gewaagden wij in
onze „Algemeene Beschouwingen" over
het nut van bovengenoemde instelling,
die voor de gezondheid van het volk
en ook van den veestapel van zoo'n
overgroot gewicht mag heeten.
Daarom doet het ons genoegen in
staat te zijn hier een en ander over het
exploitatie-jaar 1912 te kunnen mede-
deelen. Zoo meldt men ons ondermeer;
Het aantal nieuwe aanslulteniogen
over 1912 bedraagt 75, verdeeld als
volgt59 in Waalwijk, 9 In Baardwijk,
5 In Besoijen en 2 in Capelle (Labbegat).
Hoewel het aantal bleef beneden dat
van het zoo buitengewoon droge jaar
1911, was het toch belangrijk grooter
dan in welk jaar ook sedert de oprich
ting der waterleiding.
Opmerkelijk is het, dat zoo weinigen
van de meer gegoeden hun panden la
ten aansluiten. Bestond in de huizen der
meergegoeden geeD behoefte aan zuiver
drinkwater, dan was hun terugblijven
alleszins verklaarbaar, doch juist het
tegendeel bleek maar al te waar. Het
financieel resultaat, hoewel een weinig
verbeterd, is nog ver van goed.
Alle aangesloten panden zijn in 1912
gecontroleerd. Een paar zeer ernstige
gevallen van fraude werden geconstateerd
doch in der minne geschikt. Naar aan
leiding dier fraude en van andere reeds
XX.
Verbond der goeden.
De kunstschilder Fritz wasmot zyneznater
in het studeervertrek van LuciaaB binnenga-
treden en do vier jongelingen hadden rond de
tafel plaats genomen.
De beide anngekomenen waren verwonderd
dien zweem van ernst en zwaarmoedigheid op
bet wezen hunner vrienden te ontwaren en
gisten dat er zicb schrikkelijke en ontroeren
de voorvallen hadden voorgedaan.
Er bing in de studieplaats een waas van
irenrige plechtigheid van angstige verwachting
die bnn hart beklemde.
't Was mftt diepe en droeve stem dat Hnbeit
't woord tot beide gekomenen richtte.
Mijne goede vrienden, die ik gelukkig ben
te zien, sprak hij, ik heb u bierheen gevraagd
om met a over zeer ernstige en bedroevende
zaken te handelen. Luister wel, 0 vrienden
en prent inyne woorden in uw gsbengen.
Spreek op heer Staesen, weervoer de
kunstschilder, we aanhooren u met aandacht.
Mijne goede vrienden, beden naobt werd
door een laffen schurk stoutmoedige moordpe-
ging gepleegd op een wezen ons allen dier
baar Schrik niet, Regina ja, royn broeder
Luciaan is slechts als door een wonder aan
den dood ontsnapt, daar het mes des misda«
digers. dat hem in de borst moest ploffen, op
een lederen tasch terechtkwam die Luciaan in
den borstzak droeg. De moordenaar bad den
tijd niet eenen tweeden stoot te geven, daar
Lnciaan gezwind den degen uit zijnen wandel
stok door het lichaam joeg en hem voor zyne
voeten nederveldo Hij heeft den schurk
ongestoord tot hier gedragen, waar hy hem
verpleegde en oji wiens borst bij een stnk
aantrof een geschrift dat u beiden aanbelangt.
De beide jong elingen Delcoar bezagen den
spreker met verbaasden blik.
En hier ia bet, sprak Lnciaan, hier is
dit geschrift, lieve Regina, mijn goede broeder
Fritz dat het ware echte testament is, weleer
door nwe Mevronw de Fremont ten nwen
voordeele eigenhandig opgemaakt, waarby zij
al bare bezittingen vermaakt.
(Wordt vervolgd.)
