Nummer 32
Zondag 19 April 1914.
37e Jaargang
Tweede Blad.
SUNLIGHT
n
Gemeenteraad.
en{,
Burgerlijken Stand
HEN
BHGHAMS EMUEN
at.
Reclame.
Sport.
i ep
5EN
JES
nz.
irma
Irma'»
6318
)EN
17-1S
tien
p de
en
ver
600'
De Sunlightzeep is
absoluut zuiver en
vrij van schadelijke
bestanddeelen. Zij
is goedkoop, overal
verkrijgbaar en hare
ongeëvenaarde uit
muntende kwaliteit
beantwoordt ten
volle aan de strengste
eischen van hygiene
en zuiverheid. Daar
om is zij onmisbaar
in ieder wel geordend
huishouden.
KAATSHEUVEL
(Vervolg le Blad)
1. Antwoord. Zooals U uit voorgaande
beschouwingen reeds zal zijn gebleken
acht ik aansluiting voor Loon-op-Zand
zeker gewenscht.
Naar mijne meeniag zijn de geraamde
kosten van aanleg ruim genomen, terwijl
het geraamde stroomverbruik voor licht
en kracht hoogst waarschijnlijk zal worden
o i/ei troffen.
2. Vraag. Wat denkt U van aansluiting
van Kaatsheuvel? Zou naar Uw oordeel 't
geven van concessie voor deze plaats
gewenscht zijn d. 1. zou het belang der
industrie als krachtverbruikster mede-
ry> brengen dat electrlsche stroom werd
£5 9 beschikbaar gesteld Wat denkt U van
Kaatsheuvel als lichtverbruikster Hoe
danig achtU de berekeningen voor Kaats
heuvel gemaakt Komt de voorstelling
der cijfers naar Uwe meening met de
werkelijkheid overeen, dan wel acht U
aüdere cijfers meer gewenscht en zoo ja,
welke
2. Antwoord, üok voor Kaatsheuvel
acht ik aansluiting aan het electrisch
net zeer gewenscht. Met het oog op het
bestaande gasbedrijf is het getal aan
sluitingen voor licht te recht zeer laag
geraamd, het vermogen der aantesluiten
electromotoren voor de kleinindustrie
daarentegen belangrijk hooger dan te
Loon-op-Zand.
Mijus inziens zal het geraamde stroom
verbruik wel worden bereikt, terwijl de
uit- kosten van aanleg, even als die te Loon-
op-Zand ruim zijn geraamd.
3. Vraag. In welke verhouding staan
de electriciteitsprijzen van f0.25 voor
licht en f0.08 voor kracht, tot den te
Kaatsheuvel geldenden gasprijs van f0.07
en f 0.08
3. Antwoord, a. Laat men de boog-
ampen en de nieuwe halfwatt lampen
die slechts voor grootere lichtsterkten van
1000 en meer kaarsen in aanmerking
omen, bulten beschouwing, dan bedraagt
het stroomverbruik voor de metaaldraad-
ampen ongeveer één Watt per kaars en
er uur. Voor 1000 kaarsen gedurende
én uur, of voor 100 kaarsen gedurende
10 uren bedraagt dus het electriciteits-
verbruik 1000 Watt-uur of 1 Kilowatt-
ur. (K. W. U.). Bij toepassing van het
angend gasgloeilicht bedraagt het gas-
erbruik ongeveer 1 Liter per kaars en
per uur. Voor 1000 kaarsen lichtsterkte
één uur, of voor 100 kaarsen gedurende
10 uren bedraagt dus 't gasverbruik 1000
Liter of 1 kub. Meter.
Eene metaaldraadlamp van 50 kaarsen
verbruikt dus aan stroom 25/20 is l'/4
cent per uur.
Een hangend gasgloeilicht van 100
kaarsen verbruikt aan gas 7/10 is 0.7
cent per uur.
b. De prijs voor krachtstroom wordt
door de Naaml. Venn, berekend op ge
middeld 8 cent per K. W. U., d. w. z. dat
de prijs voor kleinverbruik van b. v.
zeer kleine motoren iets lager, voor
de grootere motoren iets hooger zal
zijn.
Het stroomverbruik voor kleine elec
tromotoren van 1 paardekracht en min
der bedraagt gemiddeld 1 K. W. U. per
uur en per P. K., voor de grootere moto
ren van b. v. 4 tot 8 P. K. gemiddeld
per uur en per P. K. 0,9 K. W. U. bij
volle belasting.
Een electromotor van b. v. 1 P. K.
verbruikt dus per uur bij volle belasting
ruim 8 cent aan stroom, een motor van
b. v. 4 P. K. voor 4 X 0.9 X 8 is ongeveer
29 cent.
Het gasverbruik bij kleine motoren
van b. v. 1 P. K. bedraagt ongeveer
0,75 M3 per uur en per P. K., bij mo
toren van b. v. 4 tot 8 P. K. 0,6 M3
bij grootere motoren nog minder, alles
bij volle belasting.
Een gasmotor van b v. 1 P«>fK, ver
bruikt dus per uur bij volle belasting
voor 41/2 cent aan gas een motor van
b. v. 4 P. K. voor 4 X 0,6 x 6 is ongeveer
15 cent.
4. Vraag. Is een electrlsche verkoop
prijs van f 0,25 voor licht en f 0,08
voor kracht normaal, dan wei te hoog
en is U bekend, hoeveel op andere
plaatsen gerekend wordt
4. Antwoord. De voorgestelde prijs
van f 0,25 per K. W. U. voor licht en
van f 0.08 per K, W. U. voor kracht
mag voor Uwe gemeente normaal en niet
te hoog worden geacht.
In groote steden bedraagt de prijs
voor lichtstroom gewoonlijk 18 tot 20
cent per K. W. U. te Tilburg 19 cent
voor krachtstroom voor kleinverbruik
gewoonlijk 10 cent per K. W. U.voor
grooter en grootverbruik naar rato lager.
5. Vraag. Wat is een Kilowattuur?
5. Antwoord. Een kilowatt is 1000
Watt, evenals een kilometer 1000 Meter,
een Kilogram 1000 Gram is.
Onder Kilowattuur verstaat men den
arbeid van een Kilowatt gedurende één
uur, evenals door een paardekrachtuur
wordt uitgedrukt den arbeid van een
paardekracht gedurende één uur.
Door Watt of Kilowaat wordt dus
uitgedrukt een bepaald arbeidsvermogen,
door Wattuur of Kilowattuur den arbeid
van dat vermogen gedurende één uur.
In de practijk is de Kilowatt de een
heid van electrisch arbeidsvermogen,
de Kilowattuur de eenheid van electri-
schen arbeid.
Het electrisch arbeidsvermogen kan
worden omgezet in licht of in kracht.
De energie van 1 K. W. komt overeen
met die van 1.35 P. K.
Het warmte equivalent van een
K. W. U. bedraagt 864 caloriën'
Het warmte equivalent van een kub.
Meter steenkolengas bedraagt ruim 5000
caloriën.
6. Vraag, Op hoeveel raamt U het
verbruik van een electromotor van 1-10
P. K. Is een electromotor voordeeliger
als gas, bij een prijs van 8 cent per
K. W. Motor te berekenen per dag bij
een werkduur van tien uur per dag.
6. Antwoord. Volgens het antwoord
op vraag 3 sub b bedraagt het stroom
verbruik van een electromotor van 1
P, K. bij volle belasting per uur
IK. W. Li.; van een motor van 10 P. K.
ongeveer 9 K. W. U. Bij een stroompnjs
van 8 cent per K. W. U. zijn dus de
kosten van stroom belangrijk hooger
dan van gas. Het ligt echter wel in de
lijn van het electriciteitsbedrijf om voor
vermogen van 10 P. K. en hooger en bij
een regelmatig gebruik den stroom aan
belangrijk lagere prijzen te leveren.
7. Vraag. Op welke som zou de
aansluiting (binnen) van een gewoon bur
gerhuis met 3 a 4 pitten zijn te bepalen
7. Antwoord, De kosten eener elec
trlsche installatie van een normaal bur
gerhuis worden geraamd op f 6. tot
8. per lichtpunt naar gelang van
afstanden en bijzonderheden.
Voor een woning met b. v, 4 licht
punten dus f 24. tot f 32. naar
omstandigheden. In deze prijzen zijn niet
begrepen de lampen en verdere toestel
len.
8. Vraag. Acht U de berekende prij
zen voor aankoop van electriciteit bil
lijk, dan wel behooren naar Uwe meening
voordeeliger prijzen te worden bedon
gen (Zie prijzen voor maximale en dag-
belas'ing.)
8. Antwoord. Zooals in mijne be
schouwingen reeds vermeld, acht Ik cie
door de Naaml. Venn, voorgestelde prij
zen voor Uwe gemeente werkelijk zeer
billijk.
9. Vraag. Op hoeveel is het bedrag
te bepalen, noodig voor den aankoop
van een kilowattmeter met maximumme
ter en een zelf registreerenden wattmeter?
(art. 3 overeenkomst.)
9. Antwoord. De kosten van een kilo
wattmeter met maximummeter en zelf-
registreerenden wattmeter worden door
mij in totaal geraamd op f 350.. -
10. Vraag. Hoeveel kosten de gewone
huiswattmeters en electromotoren
10. Antwoord. De prijzen van de ge
wone verbruiksmeters voor de aangeslo
tenen bedragen voor licht ongeveer f 10,
voor kracht en groote lichtgebruikers
ongeveer f 20.- tot f 25.-; voor gemengd-
tarief dus met uurwerk f 40.- tot f 50.-,
De prijzen van de normale typen elec
tromotoren bedragen ongeveer van I P.
K. f 45.- 2 P. K. f 75,-; 5 P. K.
f150.- 10 P. K. f 275.- enz.
De motoren van 2 P. K. met ster
driehoek-schakeling van 5 tot 10 P. K.
met sleepringanker.
11. Vraag. Wat denkt U van de munt-
electriciteltsinstallaties Zou dit systeem
ook voor onze plaats kunnen worden
Ingevoerd
11 Antwoord. De muntelectriciteits-
installaties hebben voor LTwe gemeente
geen reden van bestaan.
Behalve dat electriciteit voor de ver
lichting van werkmanswoningen te hoog
in prijs is, kan deze voor verwarming
en spijsbereiding practisch niet in aan
merking komen. De warmtewaarden van
electriciteit en gas per K. W. U. en per
kub. Meter staan in verhouding tot elkaar
als de cijfers 1 tot 6-
12. Vraag. Op welk bedrag zou eene
eventueel aan te gane geldleening voor
aansluiting aan het electrisch net zijn te
bepalen
12. Antwoord. In verband met den
aankoop van de noodige verbruiksmeters
en met het oog op eenig bedrijfskapitaal
zou ik het voor alle zekerheid noodig
achten eene leening te sluiten van
f 14000.- tot f15000.-.'
13. Vraag. Wat is Uw oordeel om
trent de te sluiten overeenkomst Zijn
de daarin opgenomen bepalingen voor
de gemeente niet bezwarend en der hal
ve onveranderd te handhaven?
13. Antwoord. De overeenkomst zoo
als door de Naaml. Venn, voorgesteld
acht ik voor Uwe gemeente niet be
zwarend.
Aan het slot van mijne beschouwin
gen worden dienaangaande nog eenige
punten ter overweging aanbevolen.
Vertrouwende door vorenstaande aan
Uwe opdracht te hebben voldaan en tot
nadere inlichtingen gaarne bereid,
VAN MIERLO.
Verster. Wij hebben de zaak zoo goed
mogelijk onder de oogen gezien. Het
resultaat van onze besprekingen was
echter omdat wij allen leeken zijn
om den heer van Mierlo advies te vra
gen. In dat advies komen zinsneden
voor die wij ook nog niet goed begrij
pen. Echter staat vast bij mij, dat gas,
ook voor het bedrijf, veel goedkooper
zal zijn en blijven. Ik heb dan ook eens
eene becijfering gemaakt en heb daar
voor genomen een schoenfabriek in volle
kracht. Bij een sterkte van 48 paar-
dekrachten kost dat bij electriciteit 28
cent per uur, wat bij een 10-urige werk
dag f 2.80 per dag kost. Dat is nogal
veel.
Voorzitter. Groote verbruikers krijgen
een afzonderlijk tarief.
Roestenberg. 't Zijn exceptioneele ge
vallen als alle machines tegelijk aan
hangen.
Van den Heuvel. Ik geloof ook dat
de electriciteit vooreerst in de groot
industrie geen overwegende rol zal spe
len, wel in het klein bedrijf en vooral
daar waar men de kracht tijdelijk noodig
heeft, zooals een smid, een bakker of
een looier of ook een landbouwer, want
dat is zeker dat ook de landbouw zich
van lieverlede zal gaan ontwikkelen.
Waar echter de provincie absoluut geen
winst beoogt en het niet onwaarschijn
lijk is dat het tarief later zal worden ge
wijzigd, ben ik voor aansluiting. Twee
groote factoren geven daarvoor voor mij
den doorslag, le. Het groote vertrouwen
dat wij in Ged. Staten moeten stellen en
ten 2e de groote capaciteiteiten van een
man als professor van Swaaij, die zijn
sporen reeds verdiend heeft. Dat wapent
ons en doet ons zien dat wij niet in den
blinde schermen.
Verster. Ik geef alles toe, doch ik heb
alleen maar eens willen wijzen, dat voor
de schoenfabrieken gas nog is te prsfe-
reeren.
Van den,Heuvel. Een zuiggasmotor
kost in doorsnee lang nog geen f 1.
Voorzitter. Groote fabrieken krijgen
speciale tarieven, schrijven Ged. Staten
daar kan je dus nog niet veel van zeg
gen. „Aan groote verbruikers speciale
tarieven geven doen niet zij alleen, ook
in Tilburg, Nijmegen en andere plaatsen
waar men een electrische centrale heeft,
doet men dat ook.
Verder moet u bedenken dat het aan
leggen van een gasmotor heel wat meer
kost dan dat van een electromotor. Ik
geloof ook niet, dat de electriciteit eenig
nadeel aan de gasfabriek zal toebrengen
want zooals in Tilburg blijkt neemt het
gasverbruik ondanks de centrale, nog
beduidend toe.
Rijken. Ik zou absoluut geen bezwaar
hebben als wij maar geen gasfabriek
hadden. In Loonopzand hebben ze groot
gelijk dat ze er voor zijn maar voor.
Kaatsheuvel is het niet zoo noodzakelijk
En daar waar de geleerden het niet eens
met elkaar zijn, kijk maar eens in den
Bosch, daar mogen wij zeker wel voor
zichtig zijn.
Daarom hebben wij ook juist aan iemand
advies gevraagd die volkomen bevoegd
is om te oordeelen. In 's Bosch ging
het er om of ze zouden aansluiten ofwel
zelfs een Centrale bouwen.
Van den Heuvel. Uit de cijfers, die
mijnheer van Mierlo geeft, blijkt toch
dat de gasproductie in Tilburg jaarlijks
nog toeneemt.
Rijken Kaatsheuvel niet.
Voorzitter. Er zullen hier zoo heel veel
niet aansluiten wijl de aanleg te duur is.
Gas is goedkooper en dat is voor ver
warming ook geschikt. De verhouding
is 1—3.
Van den Heuvel. Loonopzand is voor
aansluiting mooi gelegen. Het is een
doorgang voor de kabel. Ik geloof ook
dat aansluiting voor autogeengas nog
tweemaal zoo duur is.
Voorzitter. Ik geloof, dat u nu ook
erg duur is uit geweest ook.
Van den Heuvel. Zonder de zaak te
veel vooruit te loopen durf ik toch te
zeggen dat er in Loonopzand wel 30 a
40 aansluitingen zullen komen.
Roestenberg. Wij zijn het nu allemaal
roerend eens dat de gasfabriek door
aansluiting bij de Prov. Electrische Cen
trale, geen nadeel zal ondervinden. Ook
zijn wij het roerend eens dat electrici
teit voor de kleinindustrie van groot
belang is en wijl de schoenindustrie over
wegend kleinindustrie Is, zou ik zeket
aansluiten. Wij helpen daardoor den
bakker, looier, landbouwer en ook de
werkman komt op een beter economisch
terrein te staan, waardoor hij ook weer
des te eerder bij de gasfabriek zal aanslui
ten.
Hierna wordt met algemeene stemmen
het voorstel van B. en W. om aan te
sluiten, aangenomen.
3. Voorstel van B. en W. gunning
verkoop gemeenteacetyleengasfabriek.
Voorzitter. De grond heeft opgebracht
f 320 en de^fabriek om te sloópen met
de installatie f380. B. en W. komt het
voor dat die som heel mooi is, niemand
zal het gedacht hebben, dat 't nog zoo
veel zou opbrengen.
Wordt goedgevonden
Niemand meer het woord verlangend
sluit de Voorzitter de openbare verga
dering en gaat de raad over in geheim
comité ter behandeling van
4. Vaststelling Hoofd. Omslag.
Tilburg de eerste voetbalwedsrrijd voor
het Kampioenschap van Nederland ge
speeld. Het kranige elftal van Willem II
dat In de laatste maanden bewees het
sterkste Zuidelijk elftal te zijn, zal als
Zuidelijk kampioen den strijd aanbindeo
tegen de Westelijke kampioenen uit den
Haag, de welbekend H. V. V., die reeds
9 maal de eer genoot het kampioenschap
van Nederland te winnen.
Indien men weet datj. 1. Zondag bij
den wedstrijd tegen het Bossche Wil-
helmina niet minder dan 4500toeschou-
aanwezig waren, mag gerust worden aan
genomen dat a.s. Zondag het fraaie Wil
lem II terrein een in het Zuiden onge
kend aantal bezoekers zal bevatten. Bij
voorverkoop nl. zijn al reeds 4000 plaat
sen verkocht.
Zoowel dus om het spel, als ook om
de grootsche sportvertooning kunnen wij
een bezoek aan voormelden wedstrijd
aanbevelen, te meer daar er voor de
Noordbrabantsche sportliefhebbers vee!
aan gelegen is, dat de Tilburgers het
Zuidelijk voetbalspel hooghouden, iets
dat met het oog op den prachtigen vorm
waarin het Willem Il-elftal momenteel
verkeert, vermoedelijk wel het geval zal
zijn en daarenboven: wanneer wordt den
gelegenheid gegeven een dergelijken
voornamen wedstrijd zoo dicht bij huis
te zien spelen Voetbal-liefhebbers dus
op naar Tilburg.
NederlandBelgië.
In verband met de enorme aanvraag
om kaarten voor de a.s. ontmoeting in
het stadion te Amsterdam heeft de raad
van beheer besloten het aantat plaatsen
aanmerkelijk uit te breiden. Was de in
richting oorspronkelijk berekend op 22,000
plaatsen, dit aantal zal met circa 6000
worden vermeerderd, zoodat op 29 April
beschikbaar zullen zijn 7624 zit- en 20,000
staanplaatsen.
en I
gIJ LICHTE aandoeningen
aangewend, voorkomen
Ivaak zeer GEVAARLIJKE f
ziekten. 502^^
Willem ii H. V. V
Blijkens eene advertentie voorkomeode
in dit nummer wordt a. s. Zondag te
Z. D. H. Mgr. W. v. d. Ven, Bisschop
van 's Bosch, beeft aan den weleerw-
heer P. A. C. v. d. Ven eervol ontslag
verleend als rector van het klooster der
Fransiscanessen te Reek en heeft tot
rector aldaar benoemd den eerw. heer
G. M. M. M. G. van Crimpen, priester van
het Seminarie.
Mgr. L. Schrijnen.
Gisteren arriveerde te Breda Z. D. H.
Mgr,L. Schrijnen, tot het afleggen van
een bezoek aan Z. D. H. Mgr. P. Leijten.
Na een oponthoud van eenige uren
vertrok de nieuwbenoemde bisschop van
Roermond naar 's Bosch tot het bren
gen van een bezoek aan Z. D. Mgr. W.
van der Ven, vervolgens naar Haarlem*
LOON-OP-ZAND (Kaatsheuvel).
RAAMSDONK.
i
van
Zuiden
EWAARB0R6D
[UIUNVERVALSCHT
ZONDER
hl Schadelijke
^3£MANC0Ultfy
OEDF.POME1RO)
L 231
r
Van 1 tot 16 April 1914.
GEBORENAntonie zv Joh van Drongelen en
Maria van Peer Maria dv Joh Mar Govera
eo Cath Pruimboom Martinua zv AdrMar
de jong en Adriana Spiering Petronella
Maria dv Mart Wilt van Loon en Gerd van
Each Lncia dv Com van Bokstel en Jo-
hanna Kopa Cornelia Habertua zv Frana
Joh van Ooaterwaal en Maria Klijndijk
Wilhelmina dv Joh de Jong enAntjeDin-
gemana Cato Wilhelmina Anna Babara
dv Wilh van Bokatel en Anna Cath Govera
Johanna Maria dv Mart M v d Hoven en
Anna van Beers Wilhelmina Johanna
dv Mart M v d Hoven en Anna van Beera
Paula Conatantia Maria JuatiDa dv Joh
M Brands en Anua M J N Monchen.
OVERLEDEN: Johanna Lugtera weduwe van
Leonardua Snaphaan later van Simon van
Beera en echtgenoote van Corn Ligtvoet oud
59 j Gerardua v d Linden weduwnaar
van Corn Damen en Hendrika v Kemmeren
oud 42 j Pieter van Berkel weduwnaar
van Cath Krijen oud 79 j Petrus Biemana
echtgenoote van Martina Verouden oud 32 j
Adrianua v d Paa oud 24 j Adriaoa
Johanna Aerta oud 2j Cornelia Marinua
Laroa oud 2 md.
HUWELIJKEN: Jacobua Raaijmakera 20 jaar en
Petronella Otto oud 19 j.
Van 4 tot 17 April 1914.
GEBOREN: C H dv H W Rijken an H Luiker»
R M zv H A Kieboomen P W Zijlmaaa
M C dv W J van Dongen en P A van
Strien M P zv W Kantera en J M Zijlmana
C A dv Ca A Priest - A J P dv A
Redert en A J Konings C A M dv H
J Oome en A M de Bruijn.
GEHUWD: G Verduijn ond 21 j en A B v
eud 22 j beiden alhier woonachtig.
OVERLEDENM Nouwena, oud 27
van M Leijten O J van Setere,
Wa C de Jongb, oud 4 md
de Ruijter, oud 21 j J A