Nummer 45
Donderdag 4 Juni 1914.
37e Jaargang
Tweede Blad.
Abboneert U op dit Blad.
Buitenland.
BINNENLAAT"
Provinciaal Nieuws.
FRANKRIJK.
Balkanstaten.
Het ministerie Doumergue treedt af.
Doumergue heeft toch, met het oog
op de houding der socialisten, die van
geen schipperen met hun eischen ten
aanzien van den terugkeer tot den twee
jarigen diensttijd en invoering eener in
komstenbelasting met gecontroleerde
aangifte wilden weten, zijn bedreiging
om heen te gaan, zelfs voordat de nieuwe
Kamer zich bad kunnen uitspreken, waar
gemaakt. Heden zal het ontslag van
het kabinet definitief zijn. De ministers
Viviani, Bienvenue-Martin en Péret heb
ben tevergeefs bij Doumergue aange
drongen te wachten, tot de Kamer haar
meening zou hebben doen kennen.
Het meest waarschijnlijk acht men een
ministerie-Viviani, die misschien Malvy
en Noulens uit het oude kabinet zou
overnemen en Bourgeois, Delcassé en
Messimy verzoeken zitting in zijn kabi
net te nemen. Maar ook de namen van
Ribot en PichoD, Clementel en Combes
worden genoemd met hen benevens nog
tal van andere.
't Zal onzen lezers al heel weinig
interesseeren wie er nu eigenlijk wel
komt, de een zal daar al niet beter zijn
dan de ander. Viviani, de lichtendoover
of Combes, de vervolger
De Nederlandsche officieren in Albanië.
Naar uit Durazzo aan de Matin ge
meld wordt, hebben de vorst en het
nieuwe kabinet besloten onmiddellijk
over te gaan tot de vorming van een
korps van 1000 gendarmes, dat ODder
bevel van kolonel Thomsom geplaatst
zal worden.
Deze officier schrijft de Matin-cor-
respondent beschikt over groote diplo
matieke en militaire bekwaamheden en
indien zijn adviezen opgevolgd waren,
zou men waarschijnlijk de jongste ge
beurtenissen niet te betreuren gehad
hebben.
Wat de vorming van het nieuwe korps
gendarmes te Durazzo betreft, zal het
kader bestaan uit Nederlanders, terwijl
de manschappen gekozen zullen worden
uit de Mohammedanen en de Christenen
en voornamelijk uit de Malissoren, Mir-
diten en de stammen in de omgeving
van Valona.
De opneming van Mohammedanerf in
het gendarmeriekorps is natuurlijk als
een poging tot verzoening der opstande
lingen bedoeld.
Kolonel Thomson is benoemd tot
stedelijk commandant van Durazzo, in
de plaats van den naar Nederland ver
trokken majoor Sluys. Deze, die bij
aankomst hier te lande geïnterviewd is,
doch wiens verhaal over den staatsgreep
van Essad Pasja weinig nieuws bevat, is
van oordeel, dat het eenige middel om
het gestelde doel te bereiken, zou zijn
een internationale bezetting, die in staat
zou stellen krachtig op te treden om
de verschillende stroomingen in Albanië
in de go;de bedding te leiden.
Katwijk.
In het district Katwijk zijn gisteren
officieel candidaat gesteld voor het lid
maatschap van de Tweede Kamer de
heeren dr. J. Th. de Visser (Chr. H-),
mr. H. W. C. J. de Jong (V. L.) en
S. R de Mirande (S. D. A. P.)
De Nederl. officieren in Albanië.
De redacteur te Rome van de Maas
bode seint d.d. 2 Juni:
De »Tribuna* publiceert een brief
van Caracuchi, oud-Albaneesch minister
waarin gezegd wordt dat de verschillen
de verklaringen, die aan hem worden
toegeschreven, grootendeels valsch zijn.
De Nederlandsche officieren verdienen
ieders hoogachting en bewondering. Zij
hebben de vrijwilligers niet aiet revolvers
bedreigd. Toen luitenant Kussler zich
in de gevangenis bevond, heeft hij
niemand uitgenoodigd te roepen »Leve
de sultan*.
Waalwijk, 3 Juni 1914.
Koopt niet In den vreemde, wat gij
in Waalwijk even goed en even
goedkoop kunt vinden.
Tentoonstelling Teekenschool.
Gedurende de Pinksterdagen werd in
't gebouw der gemeente-teekenschool
alhier eene tentoonstelling gehouden van
werkstukken der leerlingen gedurende
den afgeloopen cursus.
Op den voorgrond dient gezegd, dat
't geëxposeerde werk er uitstekend uit
zag en ook het arrangement der teeke-
ningen uitstekend was. Zooals wij reeds
meer gelegenheid hadden op te mer
ken, is de reorganisatie onzer teeken
school, met haar uitbreiding van les
rooster en lesuren eene zeer groote
verbetering gebleken voor deze school,
en daarom is zulk eene tentoonstelling
toe te juichen, omdat op deze wijze wordt
getoond hoe en wat er onderwezen wordt,
omdat belangstelling wordt gekweekt
voor eene instelling die het dubbel ver
dient, in elk geval veel meer dan tot
dusver. Telt de school nu 60 leerlingen,
er moesten er honderden zijn. Toekom
stige vakmenschen op de eerste plaats
maar ook anderen mochten in hun jeugd
wel leeren smaak en oog te ontwikke
len.
De belangstelling, vooral der jeugd,
in deze expositie was groot, maar jam
mer is het dat nog niet meer ouderen
speciaal ouders zijn komen zien naar de
resultaten van den joogsten cursus. Waar
de commissie, het gemeeentebestuur en
leeraren zich zooveel moeite getroosten
voor deze school, daar hadden wij op
de eerste plaats veel meer belangstelling
verwacht bij de officieele opening der
tentoonstelling door onzen burgemeester,
als voorzitter der teekenschoolcommissie.
Behalve eenige leden der commissie,
waren een paar leden van den raad te
genwoordig benevens de leerlingen en
nog eenige belangstellenden.
De voorzitter der commissie nam het
woord en sprak de volgende beharti
genswaardige woorden, die wij dubbel
io de aandacht van ouders en werkge
vers aanbevelen
Het is mij aangenaam deze tentoon
stelling te kunnen openen en ik heet
U allen van harte welkom in onze teeken
school. Deze bijeenkomst gaat gepaard
met het openen der tentoonstelling van
het werk der leerlingen gedurende den
afgeloopen winter. Dit werk toont aan,
de aan deze school gevolgde methode
van onderwijs, een methode die gebleken
is goed te zijü. Ik behoef slechts te wij
zen op het succes, dat onze teekenschool
gehad heeft op de Tilburgsche tentoon
stelling. Daarbij kau men hieruit niet
alleen opmaken den ijver en vooruitgang
der leerlingen maar ook geeft dit werk
blijk van de toewijding waarmede di
recteur en leeraren hun taak hebben
vervuld en deze taak was gedurende den
afgeloopen cursus vooral zwaar omdat
zij zich te houden hadden aan een nieuw
leerprogram en zooals altijd is alle begin
moeilijk.
Het Bestuur achtte het in overleg met
den Directeur noodig de teekenschool
te reorganiseeren, zij moest meer geven,
zij moest zich meer aanpassen aan de
eischen die gesteld werden. Daartoe was
noodig een nieuw leerplan en om dit
uit te voeren moest de inrichting ver
anderd, het aantal leslokalen vermeer
derd worden ook moest het onderwij
zend personeel met een leeraar uitge
breid worden. Het zij hier met erken
telijkheid gezegd, dat de raad dezer
gemeente terstond bereid werd gevon
den het daarvoor benoodigde bedrag
beschikbaar te stellen en toonde daar
door als altijd veel te voelen voor on
derwijs in al zijn geledingen. Een nieuwe
lesrooster werd met zorg samengesteld,
door den Inspecteur bij het M. O. aan
gevuld en goedgekeurd. Verschillende
nieuwe leermiddelen werden aangeschaft
en van fabrikanten en handelaren ont
vingen wij mooie collecties monsters van
allerlei bouwmaterialen, machinedeelen
en ijzerwerken. De school was nu, ik
zou haast zeggen up to date. Maar zoo
als ik reeds zeide alle begin is moeilijk
en het schijnt niet gemakkelijk te gaan,
zich los te maken van datgene wat vroe
ger is geweest en zich aan het nieuwere
aan te passen.
Op den voorgrond werd geplaatst,
dat men degelijk moest begrijpen hetgeen
men teekende en daarvoor was noodig
het geven van theoretische lessen, de
z g. bijvakken. Het is ons gedurende
den cursus gebleken hoe noodzakelijk
dit was dikwijls waren de elementaire
dingen, die op de lagere school geleerd
werden, totaal vergeten en een grond
voor verdere ontwikkeling ontbrak ten
eenenmale. Niettegenstaande dit, wordt
door verschillende leerlingen de nood
zakelijkheid daarvan niet ingezien. Dit
zelfde wordt trouwens op velschillende
ambacht- en teekenscholen geconsta
teerd. Verbetering is echter waar te
nemen en meer en mee- begint men te
begrijpen, dat men nooit zijn vak vol
komen meester zal knnnen zijn, zonder
de iheoretische zijde er van bestudeerd
te hebben. Wil men het tot een zekere
hoogte brengen, dan moet men, gelijk
dit genoemd wordt, goed onderlegd zijn,
er moet een grondslag zijn waarop
verder kan worden opgebouwd.
Het Bestuur der school zal dit stand
punt vasthouden en trachten door on
derwijs te doen geven in bijvakken, op
de teekenschool aan te vullen wat ont
breekt om tot verdere ontwikkeling te
komen en om een goeden grondslag te
legden voor de toekomst.
Het bestuur is overtuigd, dat dan al
leen blijvend succes te bereiken is. Trou
wens de Inspecteur van het onderwijs,
een man van groote ervaring op dat
gebied dringt steeds hierop aan, en
tracht theoretische lessen op alle scho
len in te voeren.
Ik zou de leerlingen willen toeroepen.
Werkt met ijver en hebt vertrouwen in
mannen die het beter weten dan gij en
die ten doel hebben U zoo degelijk
mogelijk te bekwamen, U datgene mede
te geven wat U in Uw verder leven
van dienst kan zijn om beter uw brood
te verdienen en U op te werken tot
bekwame mannen, ieder in zijn vak.
Zooals ik reeds zeide werd het leer
plan der school geheel ongewerkt en
uitgebreid. Daardoor is de cursus van
een vierjarigen omgezet in een vijfjarigen
en wordt dagelijks 2 uur langer les
gegeven. De vakken van onderwijs zijn
Handteekenen, lijnteekenen, vaktee-
kenen, projectieleer, rekenen, opper
vlakte- en inhoudsberekeningen en ana
tomie van voet en onderbeen. Het
onderwijs wordt thans meer dan vroeger
geheel gericht op het vak van den
leerling.
De timmerklieden, meubelmakers,
metselaars, smeden, koperslagers, huis
schilders, tuiniers en schoenmakers ont
vingen teekenonderwijs, toegepast op
hun vak. De teekenmodellen, ornament
en versieringen zijn alle ontleend aan
de respectieve vakken.
Is 't teekenonderwijs voor den ambachts
man onontbeerlijk, ook voor anderen geen
ambachtslieden is het onmisbaar. Ook
voor hen is hier plaats. Zij kunnen een
afzonderlijk leerplan volgen, geheel af
wijkend van dat voor het vakteekenen.
Vroeger werd deze catagorie voldoende
vertegenwoordigd. Ik wijs op twee leden
van het tegenwoordige bestuur n.l. Dr.
van Gils en den gem. secretaris van
Liempt, die beiden oud-leerlingen zijn
dezer school. Waarom maakt men thans
niet evenals vroegtr gebruik van de
lessen die hier gegeven worden
Ik wensch nog de aandacht te vestigen
op het aantal absentiës, welke gedurende
den afgeloopen cursus opvallend groot
was en het trok bijzonder de aandacht,
dat een paar der vlijtigste en ordelijkste
leerlingen de een 46 en de ander 31
lessen verzuimden, hoofdzakelijk doordat
de werkgevers die jongens zoolang op
het werk hielden, dat het te laat werd
voor de school. Hoe jammer, dat voor
die ijverige jongens de vruchten van het
onderwijs voor een groot gedeelte ver
loren moesten gaan.
Ten slotte wensch ik de leerlingen
aan te sporen om toch zooveel mogelijk
te profiteeren van het onderwijs, dat
hier gegeven wordt en ik doe een be
roep op ouders en werkgevers: zet de
jongens en meisjes daartoe aan, geeft
hen daarvoor voldoende gelegenheid en
helpt hen nuttige en bekwame leden der
maatschappij te woiden.
Ik zal nu melding maken van die
leerlingen, welke voor eene ouderschei
ding in aanmerking komen en van hen
aan wie het einddiploma zal worden
uitgereikt.
Deze lijst met hunne namen zal ge
durende de beide tentoonstellingsdagen
aan den wand prijken, opdat ieder be
zoeker de namen zal kennen van die
leerlingen welke zich gedurende den
geheelen duur van den cursus door ge
drag, vlijt en vorderingen hebben onder
scheiden en van degenen die door jaren
van volhardenden arbeid het einddiploma
hebben'.behaald.
T^Na een hartelijk applaus verkreeg de
heer^E.^W. Klijberg 't woord en sprak
ongeveer als volgt
Mijnheer de Voorzitter
Mag ik even de attentie vragen om
U dank te zeggen voor de uitnoodigiog
waardoor mij de gelegenheid geboden
werd mijne belangstelling te toonen in
het teekenonderwijs, te meer waar ook
ik leerling geweest ben dezer school n.l.
van den vader van den tegenwoordigen
directeur en van den oudenheer Meulkens.
Op verderen leeftijd begint men pas te
begrijpen welk nut het teekenonderwijs
afwerpt, vooral voor hen die in de schoen
industrie werkzaam zijn. Daarom betreur
ik het het in hooge mate dat zoo weinig
schoenmakers er aan deel nemen. Ik hoop
dat daarin verbetering zal komen, nu
door U, mijnheer de voorzitter nogmaals
op het groote nut Is gewezen, terwijl de
directeur aan ouders en patroons reeds
eene.-circulaire in deze deed verspreiden
en de vertegenwoordiger der plaatselijke
pers, die steeds op de bres staat om
Waalwijks belang te dienen, zal ook hei
zijne wel doen om allen aan te moedigen
van dit uitstekende en noodzakelijke
onderwijs te profiteeren.
Ik breng hulde aan de leeraren, hulde
aan de ijverige commissie, die de school
in nieuwe banen heeft geleid om ze
nuttig te doen zijn voor het algemeen
belang, aan U als ijverig voorzitter der
commissie, aan U, die het onderwijs in
onze gemeente in al zijne geledingen
zoo met kracht bevordert, aan U mijne
hulde met al uwe medeleden. (Applaus t
De Voorzitter dankte daarna allen
voor de tegenwoordigheid en verklaarde
de tentoonstelling voor geopend.
Namen der leerlingen welke in Sep-
ember 1914 zullen worden toegelaten
in een hoogere klas.
Bevorderd van de eerste naar de
tweede klasE. van Lier Baardwijk,
H. Ragetlie Baardwijk, L. Brok Drunen,
C. den Hollander Capelle, Jonker
Drunen, J. de Greeff Besoijen, P. van
Campen Capelle, J. v. d Broek Waspik,
M. in 't Veld Sprang, A. v. Tilborgh
Capelle. G. Paans Capelle N. V., B. Tim
mermans Waalwijk, A. Molenaar Drunen,
P. Spierings Capelle, J. Vermeer Baard
wijk.
Bevorderd van de tweede naar de
derde klas: N. de Vries Waalwijk, A.
van Heumen Drunen, A. v. d. Heuvel
Drunen, P. Bijoen Baardwijk, A. Vermeer
Baardwijk, P. Schalken Waalwijk, J.
Nieuwenhuizen Sprang, L. v. d. Meijs
Besoijen, P. de Raad Meeuwen, H.
Schoondermark Waalwijk, A van Wijlen
Waalwijk, P. Rombouts Waalwijk, C.
Trommelen Waalwijk.
Bevorderd van de derde naar de
vierde klasA. H. de Bont Waal
wijk, J. van Loon Waalwijk, A. van
Gerwen Waspik, J. van Loon Besoijen,
J. H. M v. d. Donk Waalwijk- J. van
Bladel Waalwijk, W. v. d. Hammen
Waalwijk, A. Boom Waspik, J. Schalt
Sprang, A. vaD Breemen Besoijen, J. van
Wijlen Waalwijk, H. Meeth Waalwijk,
G. van Rijen Waalwijk, C. de Bont
Waalwijk, A. de Kort Waalwijk, J. Moo-
nen Vrijhoeven-Cappel.
Bevorderd van de vierde naar de
vijfde klas G. v. d. Wens Waalwijk,
J. van Disseldorp Waalwijk,G. Meeuwis
Waalwijk.
Bevorderd van de vijfde naar de ver-
volgklasW. Paulen Waalwijk, J. van
Gerwen Waspik.
Namen der leerlingen welke in aan
merking komen voor Einddiploma 4-ja-
rigen cursus G. Meeuwis Waalwijk, J.
van Gerwen Waspik, J. van Disseldorp
Waalwijk, W. Paulen Waalwijk, W. I.
van Willigenburg Sprang, C. Kleinloog
Vrijhoeven-Cappel.
Namen der leerlingen welke in aan
merking komen voor eene onderschei
ding: L. v. d. Meijs BesoijeD, C. Trom
melen Waalwijk, N. de Vries Waalwijk,
J. van Gerwen Waspik, G. v. d. Wens
Waalwijk, C de Bont Waalwijk, A. Boom
Waspik, J. Nieuwenhuizen Sprang.
Uitvoeringen.
Het matinée gegeven door de lieder
tafel »Oefening en Vermaak» en de fan
fare >Orpheus> en aangeboden als e<
hulde aan de voetbalclub »W.V w
goed bezocht en liep uitstekend v;
stapel.
De liedertafel bracht eenige moo
nummers ten gehoore en ook het do
de fanfare gepresteerde viel te love j
Tot ons genoegen bemerkten v
dat het ledental steeds toeneemt
vele jongeren zijn toegetreden. De ac
bitie blijlt, naar men ons mededee
voortdurend groot. ij
B. D. T. V. i,
Zondagavond gaf de Bossche Dilitta
ten Tooneel vereeniging B. D. T. V.
de zaal Musis Sacrum eene tooneelui i
voering. Is de tijd van het jaar vo
dergelijke uitvoeringen misschien niet zc j
geëigend, toch was de zaal goed bez<
Het blijspel Buttinger en Zoon we
uitstekend vertolkt. Zoowel de darr j
als heeren voldeden zeer goed, en zij d
er waren, hebben een -enotvolle avor
gesmaakt. i
Politiezaken. 1
len Pinksterdag werd alhier aang<
houden G. B. die nog iets met de ji 5
stitie te vereffenen had. Hij was vo
pleizier eenige dagen in onze gemeent
len Pinksterdagmiddag ten oi
streeks 4 uur heeft voor het café
alhier eéne mishandeling plaats geha
Zekere C. v. K. werd met een biergl
op het hoofd geslagen, waardoor hem e<
diepe snede werd toegebracht, die do
Dr. van Gils spoedig werd genaaid.
De lezing over de toedracht v;
deze zaak is al zeer verschillend. Do
eenige personen die er bij tegenwoord
waren is de dader aangewezen en tegi
hem proces-verbaal opgemaakt. Hij zi
zonder dat er iets gebeurd was v. 1
die buiten stond te praten een slag m
een glas hebben gegeven.
Anderzijds wordt volgehouden, dat
aangewezen persoon de dader niet z\
kan, daar de mishandeling bulten her
plaats gehad en hij zich op dien tijd
de kamer bcvoqfi.
Van deze zijde vertelt men dat eeni;
Waalwijkers onder den boom zaten
er een fleschje werd stuk gegooid. To>
zij later in net café gingen betale
werden zij daarover door den kastele
onderhouden wat een hevige woorde
wisseling tengevolge had en eeni
personen uit Vlijmen die aan het b
jarten waren, aanleiding gaf tussche
beide te komen. Men drong naar bult
en daar werd de slag toegebracht, do
wien dat zal de justitie hebben uit
maken.
Men heeft nu de twee lezingen.
Gevonden een dameshandtaschji
terug te bekomen aan het bureau v
politie.
Noordbr. Christel. Boerenbond.
De Noord-Brabantsche Christelij
Boerenbond houdt Donderdag 4 Juni
elf ure in den R. K. Volksbond
's Bosch een algemeene vergadering
Aan de orde komt o.m. de hoof
belangrijke statutenwijziging. Verd
verkiezing voor het dagelijksch bestu
wegens aftreden van de heeren Ard
Brenders en Coovels, en van een niei
bestuurslid wegens het overlijden v
den heer J. van Beek.
De heer J. Coovels neemt ontslag
voorzitter en wenscht als zoodanig n
herkozen te worden.
Bossche Dioc. dr ankbestrijder sbond.
Maandag werd te 's Bosch de alg
meene vergadering gehouden van d
Bosschen diocesanen drankbestrijdei
bond. De bond telt thans 104 afdeel
gen.
Uit het verslag van den heer Houbt
rijksontvanger te Waalwijk, 2en Secreta
bleek dat het batig saldo f 359.605 b
droeg.
De Weleerw. heer Simonis te 's Bos
sprak over het aanstaand congres, g
wijd aan de anti-alcoholische opvoedi
van het kind en in den Bosch te houdt
In het tweede gedeelte der vergaderi:
hield pater Ildefonsus een besprekii
over consultatlebureaux en reclasseerir
Vervolgens behandelde spreker fc
reclasseeringswerk, dat beoogt de zed
lijke opheffing van ontslagen gevangene
waarbij de geheelonthouding een belan
rijke factor moet zijn.
Hierna sprak de heer J. Houben ov
het bier-alcoholisme.
Na eenige discusie werd vervolge
de wenschelijk uitgesproken, dat b
daarheen geleid moet worden, dat ge
verloven meer worden verleend, do
uitsluitend vergunningen.
van het
^^a^aaMigCTMMsaBiBi 'r u mp
2651 W. B.
