T weede Blad.
Provinciaal Nieuws.
NUMMER 69.
DONDERDAG 27 AUGUSTUS 1914. 37e JAARGANG
Er komen nog weinig betrouwbare
berichten in omtrent den grooten slag, die
na min of meer heftige voorposten-ge-
vechten, sedert Zondag langs de Bel-
gisch-Fransche grens, over een front
loopend van Doornik tot de Luxemburg-
sche grens, geleverd wordt. De berichten
echter, die wij op het oogenblik, dat wij
dit schrijven, voor ons hebben liggen,
luiden niet gunstig voor de verbonden
Engelsch-Fransche troepen.
Terwijl de Engelsche troepen zich strikt
tot het defensief schijnen bepaald te heb
ben en blijkens de berichten uit Fransche
bron, hun eerste posities konden behou
den, hebben de Fransche troepen weder
om zich aan een offensief optreden ge
waagd en schijnen daarbij wederom min
of meer ernstige klappen opgeloopen te
hebben. De lessen van '70 zijn blijkbaar
nog niet diep genoeg doorgedrongen in
den geest der Fransche militairen
De Duitsche berichten van gisteren
meldden reeds van het zegevierend ope-
reeren van het Duitsche leger in de Ar
dennen, onder prins Albrecht van Wür-
tenburg waardoor de Fransche troepen
over de Semois werden teruggeworpen.
Van Fransche zijde wordt het echec hier
geleden, erkend, zij het dan natuurlijk
onder een ander „gezichtspunt" dan dit
van Duitsche zijde geschiedde.
Ook op andere plaatsen schijnt het
Fransche offensief weinig succes gehad
te hebben, zoodat van Fransche zijde nu
erkend wordt, dat men de vooruitgescho
ven positie, die men, dank het optreden
van het Belgische leger had kunnen in
nemen. opgegeven heeft, om op de oor-
spronkelijk-gedachte defensieve linie terug
te trekken.
Die linie zal waarschijnlijk gelegen zijn
op de lijn Rijssel—Maubeuge, en vandaar,
waar de „Trouée de l'Oise" open ligt,
met als tweede verdedigingslijn eers La
FèreReims, tot op Mézières en ver
der tot Verdun. De actie van het leger
van den Duitschen kroonprins, die langs
Longwy, zooals men weet, zijn troepen
vooruitschuift, is daarbij van ingrijpende
beteekenis natuurlijk.
Op den linkervleugel der Fransche
troepen, die dus tot Rijssel zou zijn te
ruggetrokken, volgen de Duitsche troe
pen, naar het schijnt, met groote snel
heid, die geheel de actie der Duitschers
overigens kenmerkt. Volgens sommige
berichten zou immers de Duitsche cava
lerie reeds tot Tourcoing en Roubaix,
op Fransch gebied, vlak voor Rijssel,
zijn doorgedrongen.
Eenigszlns verwonderlijk is het, dat
de successen, die gisteren door het
Duitsche leger in België behaald zou
den zijn, niet van Duitsche zijde nog
bevestigd zijn, maar dat het terugtrek
ken der Fransche troepen het eerst van
Fransche zijde zelf wordt erkend. Het
is anders van Duitsche zijde de ge
woonte niet een zegepraal te verheime
lijken. Mogelijk acht men door het be
kend maken de nog volgende strategi
sche operaties in gevaar gebracht, maar
anders doet de stilzwijgendheid van
Duitsche zijde aan de strategische waar
de van den terugtocht der Engelsch-
Fransche troepen twijfelen.
Het officieele Duitsche telegram over
den strijd tusschen Duitschers en Russen
in OostPruisen waarvan wij in
dit nummer den tekst geven, luidt alles
behalve gunstig voor de Duitsche wa
pens. Er wordt vrijwel in erkend, dat
de Duitsche troepen niet bij machte ge
weest zijn den opmarsch der Russische
massa's te stuiten en zich hebben terug
getrokken. De te nemen maatregelen,
zoo luidt het o. m. in het telegram,
moeten in zulke banen geleid, dat een
nieuwe veldslag mogelijk gemaakt kan
worden.
De Russen trekken intusschen met
een vooral voor hen verrassende snel
heid op. De eerste berichten signaleer
den ze te Goldop en Lyck, voor de
linie GumbinnenAngesburg en nu heb
ben zij, blijkens het Duitsche telegram,
reeds Insterberg aan de Pregel, op den
weg naar Koningsbergen, ver achter die
linie, bezet.
Ook in het Zuiden van Oost-Pruisen
moesten de Duitscheis blijkbaar terug
trekken voor de Russen, die het heele
merengebied v.in Masurië overstroomen,
terwijl uit Polen voortdurend nieuwe
troepen worden aangevoerd. Verschil
lende grensplaatsen Johannesberg en
Ortelsberg, zijn door hen bezet en door
hun optreden bij Soldau dringen zij aan
merkelijk ver vooruit in de richting van
West-Pruisen.
Zou dit het eerste practische gevolg
zijn van het ophouden der Duitsche
troepen in België In elk geval begint
het er, gezien de enorme soldaten-mas
sa's, waarover Rusland te beschikken
heeft, en die, als zij eenmaal aan 't
voortdringen zijn, als een lawine voort
stuwen, vau die zijde, minder fraai voor
Duitschland uit te zien.
Yong, de correspondent van de Daily
News, seint uit Oostende Zaterdag is
de Duitsche voorhoede in zuidwestelijke
richting afgebogen, gaande dicht langs
Waterloo en door Hal. De voorhoede
wordt naar de grens gevoerd tusschen
Valenciennes en Maubeuge. Een kolonne
lichte cavalerie trekt verder zuidelijk
voorbij als in de richting vau Rijssel.
Met uitzondering van een kring van
Mechelen tot Antwerpen is België over
geleverd aan de Duitsche troepen.
Aan de Fransche grens, het doet er
niet toe waar, hebben wij onze vrienden,
de Fransche cavalerie ontmoet. Wij wa
ren genoeglijk voor het middagmaal rond
de soepketel samen. Voldaan over de
veiligheid van onze westelijke grens,
sloegen wij in oostelijke richting af. Het
doel was uit te maken of de Duitsche
troepen in noordelijke richting naar
Ostende oprukten of direct westelijk
naar Rijssel of wel naar Gent. In Gent
hoorden wij nieus. De Duitschers waren
ongëloofelljk snel opgerukt. De noorde
lijke kolonne had 's ochtends Melle be
reikt, juist ten zuiden van Gent. Een
ooggetuige schatte de doortrekkende
Duitsche legermacht op 70,000 man ca
valerie. Ongetwijfeld was het een groote
en snelle afdeeling. Ik was overtuigd,
dat zij westelijk zou afslaan en niet in
noordelijke richting naar Ostende zou
gaan. Deze beweging moest een deel
zijn van het snelle oprukken der cava
lerie naar de Fransche stellingen aan de
noordelijke Fransche grens. Teneinde
ondervraging te vermijden passeerden
wij snel Gent in de richting van Ter-
monde, oostwaarts, in de hoop zeker
heid te krijgen van de positie der Bel
gische troepen, ook in hun nieuwe ver
dedigingslinie. Weldra begonnen de
waarschuwingen der uhlanen zich te doen
gelden. In snelle opeenvolging passeerden
wij Belgische voor Oosten, het doet er
wederom niet toe waar en nadat wij ons
aldus, ten einde noodeloos gevaar te
vermijden van den toestand aan de grens
op de hoogte gesteld hadden, reden wij
naar Gent terug.
De Belgen zijn vermoeid en btebben zware
verliezen geleden. Zij weten nog niet waar
de Engelschen zijn en daarom waren ze niet
vriendelijk jegens on9 gestemd. Terwijl wij
te Gent een paar oog^nblikken stil waren
om met Belgische vrienden te praten, deed
zich een onaangenaam incident voor. Een kor
poraal.. gerolgd door drie soldaten in uniform,
eischte plotseling onze auto op, Ouze chauf
feur, een oudroldaad, werd in een hevig
krakeel betrokken en in de hoop geloopen
meDigte brak bijna een paniek uit. Er werd
over verraad, revolötie geschreeuwd. Wel
een bewijs voor de onbekendheid met den
algemeenen toestand, waarin de pers het pu
bliek gelaten heeft. >Geef je auto op, zoo
werd er geroepen, of we schieten er op."
Jk achtte het tijd om tusschenbeide te ko
men. //Waar wou je heen gebracht worden,
vriend vroeg ik aan een der opgewonden
mannen. Hij bromde den naam van een
dorp aan de Fransche grens en dat bracht
licht. De man was een soldaat, die naar
huis vluchtte. Zoo stonden er velen rond
ons, allen in burgerkleeren. //In je uniform
zal ik je naar elke plaats aan het front
brengen, die je maar wilt, maar geen wet
verplicht me vluchtelingen mee te nemen
De uitwerking op de menigte was buiten
gewoon. De soldaten kozen het hazepad en
wij vertrokken. Even ten westen van Gent
waren de wegen vol karren met de opgela
den bezittingen van vluchtende gezinnen.
Een reusachtige Franciskaner monnik stond
midden op den weg met een kruis in de
opgeheven hand. „Iu naam van de Maagd,
riep hij, neem ons mee Hij ondersteunde
twee gewonden soldaten. Het bleek dat in
de krankzinnige paniek al de hospitalen
leeggestroomd waren. Sauve qui peut was
het wachtwoord en zieken en gewonden, in
de onmogelijkste kleeren, werden naar bui
ten gebracht en moesten maar zien hoe ze
thuis kwamen.
Wij namen hen op, brachten hen naar
de naastbij gelegen spoorlijn, lieten een voor
bijkomenden trein stoppen en zonden hen,
sprakeloos van dankbaarheid met den
trein verder. Maar de wegen waren vol van
zulke invaliden, die voorthinkten en, ja
soms letterlijk voortkropen in de hoop nog
op de een of andere manier hun dorp te
bereiken, dat in de meeste gevallen reeds in
handen was van den vijand. Telkens moesten
wij na voornit dan achteiuit. Over de gt-
heele provincie strekten onze tochten zich
uit; dikwijls moesten wij de gewonden in
verafgelegen dorpen brengen om hen daar
san de zorg toe te vertrouwen van hun
vrouwelijke verwanten of* dikwyls ook, aan
barmhartige vreemden in veiliger oordeD.
Een merkwaardige paniek had zich thans
alom in het rond verbreid. Overal ontmoetten
wij kleine groepen doodsbange menschen met
verbouwereerd gelaat. In achteraf gelegen
dorpjes werden de nnisjes verlaten; de win
kelruiten werden bedekt, de opschriften met
verf weggestreken. De mannen van de ont
bonden burgerwachten werden in alleryl
door hun doodverschrikte vrouwen of doch
ters in burgerkleercn gestoken. Herhaaldelijk
moesten wij op markten of pleinen halt
houden en aan de te hoop geloopen Vlaam-
sche burgers uitleg geven. //Waar zijn de
Engelschen die ons hebben verraden
Waarom heeft men ons alle nieuws ont
houden zoodat wij thans hulpeloos staan
Het werd voor ons steeds moeilijker
om op deze vragen het antwoord te
geven. Maar later op den dag gebeurde
bet elk oogenblik dat een troepje men
schen op klompen, kwam aanrennen,
uitroepende: >Daar komen ze"; en dan
werd het plotseling leeg om ons heen
en hadden ook onze ondervragers het
hazenpad gekozen, hun halfleege bier
glazen achterlatende en vreezende, dat
het ditmaal toch wel eens waar zou kunnen
zijn. Tegen den avond stootten wij weer
op de Fransche voorposten. Wij waren
nu goed en wel over de greDs en sloegen
in het donker een noordelijke richting in,
overwegende, dat in deze paar uren de
overstrooming van Duitschers ons bijna
van de kust had afgesneden. Geen pro
vincie was ons meer gelaten, dank zij
de uitnemende doeltreffendheid van de
Duitsche legerorganisatie. Dat leger
schoof thans voorwaarts over het thans
onverdedigde land en had zich sinds
Luik volkomen hersteld.
Waalwijk, 26 Aug. 1914.
Koopt niet In den vreemde, wat gU
in Waalwijk even goed en even
goedkoop kunt vinden.
2651 W. B.
Bezoek van Z. K. H. Prins Hendrik.
Hedenmiddag ten omstreeks half vijf
valt onze gemeente de groote eer te
beurt van een bezoek van Z. K. H.
Prins Hendrik der Nederlanden.
Z. K. H zal met een lid van 't
hoofdbestuur van de Ned. Roode Kruis
vereniging Jhr. Wittert van Hoogland
het tijdelijk hospitaal der Waalwijksche
afdeeling van 't Roode Kruis komen
ïnspecteeren.
Óp uitdrukkelijk verlangen van Z. K.
Hoogheid draagt dit bezoek een streng
officieus karakter en zal er dus buiten
het comité, de transportbrigade en den
verplegingsdienst, niemand bij tegen
woordig zijn.
Z. K. H. zal per auto arriveeren en
van de grens der gemeente vergezeld
worden door een padvinder die daar de
komst afwacht, om dan verder de auto
den weg naar ons tijdelijk Roode Kruis
Hospitaal bij de Eerw. Zusters, te wijzen.
De Echo vu hel Zeiden.
De Oorlog.
