Nummer 95
Donderdag 26 November 1914.
37e Jaargang
Tweede Blad.
Gemeenteraadsvergaderingen,
De Oorlog.
""binI^nland.
Provinciaal Nieuw!
VRIJHOEVEN-CAPPEL.
Openbare vergadering van den raad
dezer gemeente op Dinsdag 24 Nov.
des avonds ten 7'/2 uur.
VoorzitterEd. Achtb. Heer C. Valter.
Ongeveer kwartier voor acht opent de
voorzitter de vergadering.
Afwezig de leden P. v. d. Schans en
H. P. Stam. De notulen der vorige ver
gadering worden onveranderd goedge
keurd en vastgesteld.
Aau de orde
1. Ingekomen stukken.
Schrijven van het bestuur der Tucht
Unie houdende verzoek steun te willen
verleenen tot het bestrijden der tuchte
loosheid.
Op voorstel van den Voorzitter wordt
besloten dit schrijven door te zenden
aan den onderwijzer opdat deze er kennis
van neemt.
Verzoek iemand te willen benoemen
voor uitbetaling van het pensioenfonds.
De Voorzitter zegt dat door B. en W.
de gemeente-ontvanger hiervoor is be
noemd.
Goedgekeurd.
Schrijven van Ged. Staten houdende
goedkeuring tot het aangaan van eene
geldleening groot f800.—
De Voorzitter brengt nog ter kennis
van de leden dat de Ambtenaar van den
Burgel. Stand de vereischte gelofte heeft
afgelegd.
Aangenomen voor kennisgeving.
2. Vaststelling rekening 1913.
Het lid G. Heijmans zegt namens de
commissie dat zij de rekening hebben
nagezien en in orde bevonden. Met al-
gemeene stemmen wordt besloten de
rekening 1913 vast te stellen.
3. Aanbieding gemeente-begrooting
1915.
Deze begrooting welke in ontvangst
en in uitgaaf bedraagt f 7189,28 zal voor
de leden 14 dagen fer visie worden ge
legd.
De agenda afgeloopen zijnde, vraagt
de Voorzitter of iemand nog het woord
verlangt.
Het lid Oerlemans vraagt hoe ver men
reeds gevorderd is met het hout.
Wethouder Voor de Poorte zegt dat
hier Donderdag voor zal worden gezorgd.
Het lid Oerlemans heeft gehoord dat
het de moeite niet waard is. daar er nog
geen f 4.zal aanzitten.
De Voorzitter zegt dat het juist een
bezuinigingsmaatregel is door het hout
eerst te laten hakken en dan te verkoopen.
Hiervoor een publieke verkooping te hou
den zal heelemaal niet gaan, meent de
•Voorzitter, zoodat er getracht moet wor
den het op de beste manier te verkoopen.
Het lid Oerlemans is van meeniDg, dat
het zoo spoedig mogelijk moet gebeuren.
De Voorzitter stelt voor B. en W. te
machtigen het hout eerst te laten hakken
en het verder op de beste wijze te ver
koopen.
Het lid Oerlemans zou de lui eerst
laten kijken om dan te vragen hoeveel
zij er voor willen geven.
Het lid P. v. d. Hoeven geeft in over
weging dat indien de bakker het heeft
gekocht, deze het ook moet laten hakken.
De Voorzitter zegt dst dit ook de
bedoeling is. De voornaamste transactie
is, zegt de Voorzitter, dat de haven in
bruikbaren toestand komt.
Niets meer te behandelen zijnde, sluit
de Voorzitter de vergadering.
Berichten van Dinsdag.
De Duitschers in Frankrijk en België.
PARIJS, 24 November. (Reuter.) Het
officieele bericht van hedenmiddag 3
uur luidt:
De algemeene toestand heeft den 23en
geen verandering ondergaan.
Op het grootste gedeelte van het
front beschiet bij tusschenpoozen de
vijandelijke artillerie onze stellingen,
echter minder hevig dan den vorigen
dag.
Hier en daar zijn enkele infanterie-
aanvallen gedaan, die alle zijn afgesla
gen. Deze aanvallen waren bizonder
hevig in Argonne, waar wij in destreek
van Four-de-Paris terrein hebben ge
wonnen.
BERLIJN, 24 Nov. (Wolff. Officieel.)
Kennisgeving van vanochtend uit het
groote hoofdkwartierGisteren zijn op
nieuw Engelsche oorlogschepen bij de
kust van Vlaanderen verschenen en heb
ben Lombaertzijde en Zeebrugge be
schoten. Onze troepen hebben slechts
onbeduidend nadeel geleden, van de
Belgische inwoners zijn echter een aantal
gedood en gewond.
Op het westelijk front zijn geen
noemenswaardige veranderingen.
Van het Oostelijk front
BERLIJN, 24 November. (Wolff. Of
ficieel.) Kennisgeving van vanochtend
uit het groote hoofdkwartier: Op het
Oostelijk oorlogsterrein is nog geen be
slissing gevallen.
In Oost-Pruisen handhaven onze troe
pen hun stellingen bij en ten Noordoos
ten van de Masurische meren.
In het noordelijk deel van Polen heb
ben de hevige gevechten, die daar gaande
zijn, nog niet tot een beslissing geleid.
Ook in het zuiden van Polen, in de
streek van Czentochowa, is de strijd
nog onbeslist.
Op den zuidelijden vleugel, ten noor
den van Krakau, maakt onze aanval
vorderingen.
Een Engelsche di eadnought gezonken
BERLIJN, 24 Nor. (Wolff. Niet
officieel.) Volgens berichten is de Engel
sche oppsrdreadnought^ Audacious op 28 of
29 October op de Noordkust van Ierland
op een mijn gestooten en gezonken, en
houdt de admiraliteit het geval streng
geheim om opwinding in het land te voor
komen.
De audacious was groot 27,000 ton, had
een machine van 2800 P.K., liep 22 mijl,
was bewapend met tien stukken van 34.3
c.M. en zestien van 10.2 c.M.de be
manning telde ongeveer 1100 man.
De toestand.
De N. R. Ct. geeft de volgende be
schouwing omtrent den huldigen toestand
op 't oorlogsterrein in het Oosten. Wat
het Westen betreft, daaromtrent valt al
heel weinig bijzonders te vermelden, dat
het slecht weer is, weten we hier ook,
de verhalen over de loopgraven, be
schietingen van weinig beteekenis enz.,
och daar gaat het nieuwtje ook zoo af.
Laten we ons voor dit overzicht bepa
len tot het Oosten, waar een echte vol-
kerenslag wordt geleverd.
»Beslissend«, zoo schreven wij Dins
dag, is het succes van de Duitschers
bezuiden den Weichsel natuurlijk alleen
in engereu zin. Van den grooten veld
slag, die op het oogenblik in Polen wordt
gestreden, kan het het begin zijn.
Dag na dag verstreek, maar het aan
vankelijk succes bleef wat het was en
werd niet voortgezet. De Duitschers en
Oostenrijkers hadden door een snelle
beweging van Thorn uit de Russen tot
een slag gedwongen in een voor dezen
minder gunstige positie. De vraag was
nu of het hierdoor verkregen voordeel
zou opwegen tegen het nadeel van de
minderheid in getalsterkte. Zoo snel,
dat den Russen den tijd niet werd ge
geven door het aanvoeren van verster
kingen van het centrum of van War
schau uit de positie te veranderen.
Van Dinsdag werd het Maandag zon
der dat hun aanvankelijk succes de
Duitschers en Oostenrijkers tot een over
winning had gevoerd, zonder dat echter
ook uit iets bleek, dat de Russen van
den gewonnen tijd gebruik hadden ge
maakt om versterkingen aan te voeren,
naar men uiP een bericht van de Bir-
sjewja Wjedomosti mag opmaken, van
het centrum. De legers van het twee
voudig verbond hadden de zege nog
niet weten te bevechten, maar in de of
ficieele mededeelingen over hun ver
richtingen werd van terreinwinst en vor
deren van den aanval gesproken. Zoo
was het gisterenochtend nog, toen wij
te dezer plaatse ons overzicht schreven.
Intusschen is gisterenmiddag een be
richt van het Duitsche hoofdkwartier
gekomen, wat een geheel anderen kijk
op den toestand schijnt te geven.
,,In Polen wordt de beslissing ver
daagd tengevolge van het optreden van
nieuwe Russische strijdkrachten uit de
richting van Warschau."
Het is kort maar klinkt veelbeteeken-
end, en voor de Duitsche wapenen on
heilspellend.
„Tengevolge van het optreden van
nieuwe vijandelijke strijdkrachten", als
men dat in een officieele mededeeling
van eenig hoofdkwartier leest, is dat
voor die partij allicht bedenkelijk. Ge
bruikten de Russen die zinsnede niet
toen ze met ontzaggelijke verliezen door
von Hindenburg uit Oost-Pruisen werden
geworpen En hebben de Duitschers ze
zelf niet gebruikt toen ze van de mid-
den-Weichsel moesten wijken doordien
een groote troepenmacht van Warschau
uit naar het Westen opmarcheerde en
den Duitschen linkervleugel met om
singeling dreigde
Daarom hoeven we thans nog niet
dadelijk aan te nemen, dat de Russische
stoomwals, na Polen te hebben platge-
rold, nu al aanstonds Duitschland zal
komen vermalmen en onweerstaanbaar
op Berlijn zal komen aanrollen, zoodat
met Duitschland's verplettering de vrede
nabij is.
Dat dit op den duur zal gebeuren is
natuurlijk geenszins onmogelijk, maar 't
nieuws van heden geeft, dunkt ons, geen
gegronde reden cm te verwachten, dat
het nu al eerstdaags zal plaatsvinden.
Wij hebben reeds vroeger uiteenge
zet, dat er op de eigenaardige codetaal
van de officieele mededeelingen over 't
krijgsbedrijf geen vaste sleutel is, maar
dat men dien sleutel telkens in het of
ficieele bericht van de tegenpartij over
dezelfde gebeurtenis zoeken moet.
Nu staan in dit nummer twee berich
ten van den Russischen generalen staf
over den strijd in Polen.
Het eerste de belangrijke mededeeling,
dat er nieuwe vijandelijke strijdl rachten
zijn opgerukt van den kant vaD Wieluo,
om den linkervleugel van het Russische
Warthe-Weichsel-leger te omvatten.
Het tweede bericht leert ons tweeër
lei.
1°. De Duitschers hebben een front
bezet gehouden evenwijdig met den
spoorweg LowiczLods (en vandaar
naar Kalicz.)
Zij waren dus reeds ver over de Bzu-
ra.
2°. Zij trekken van dit front thans te
rug.
(Dat iets dergelijks aan de hand was,
liet het Duitsche communiqué van gis
teren reeds vermoeden.)
De Russen mededeelende dat de
Duitschers terugtrekken, verraden ons
meteen hoever zij reeds waren gevor
derd.
Wij laten hier nu een zeer kort over
zicht volgen van het krijgsbedrijf in Po
len van midden-October af.
lste phase. De Duitschers en Oosten
rijkers staan voor Weichsel en San van
Warschau tot Pszemysl en worstelen
met de Russen om de overgangen over
deze rivieren
2de phase. De Russen zenden van
Warschau en Novo Georgievsk (de ves
ting ten Noordwesten van Warschau) uit
een aanzienlijke troepenmacht in Weste
lijke richting. De Duitschers en Oosten
rijkers, om een omvatting te vermijden,
zwenken eerst naar het Zuiden en trekken
daarna in Westelijke richting terug op
de linie KaliszCzenstochowaKrakau
(bij de Duitsche grens,) langzaam door
de F.ussen gevolgd.
Het nieuwe Russische leger, uit War
schau opmarcheerend, rukt in de richting
van Thorn.
3de phase. De Duitschers, die het land
waardoor zij zijn teruggetrokken hebben
verwoest, om de achtervolging der Rus
sen te belemmeren, brengen over hun
spoorwegen een nieuw leger te samen
Thorn. Dat leger rukt langs de Weichsel
op, slaat de Russische voorhoede terug
in zuidelijke richting, neemt stelling tus-
schen Warthe en Weichsel van Uoiejow
tot Plock en daarna van Strykow tot
ongeveer Sieradz.
De Oostenrijkers hernemen intusschen
het offensief op het front van Czensto
chowa en een punt ten Noordwesten van
Krakau.
De Russen zijn derhalve den slag be
gonnen met omgebogen rechter- en lin
kervleugel. Daaruit ontwikkelt zich gaan
deweg een slag met twee fronten.
5de (huidige) phase. De Russen heb
ben op het Warthe-Weichsel front ver
sterkingen ontvangen uit de richting van
Warschau.
De Duitschers trekken op dat fron
terug. t
Intusschen komt een nieuwe Duitscht
Oostenrijksche strijdmacht van den kan
van Wielun opzetten.
De Oostenrijkers zetten hun aanval
ten Oosten van Czenstochowa en ten
Noordwesten van Krakau voort.
Zoo is, volgens de officieele berichten
van beide partijen, de toestand van het
oogenblik.
Gaat men deze goed na, dan ziet
men, dat het voorbarig zou wezen,
te zeggen dat de Duitschers en Oosten
rijkers in den grooten slag, die nu reeds
sinds Zondag voor een week in deze
streken wordt gestreden, een beslissende
nederlaag hebben geleden, en dat wel
op de volgende gronden
Het Duitsche Weichsel-Warthe-leger,
dat terugtrekt, blijft voorloopig tusschen
die twee rivieren, die zijn flanken dekken,
in een vrij sterke positie.
Het Russische leger, dat hen volgt,
loopt gevaar, door de nieuwe vijandelijke
strijdkrachten, die uit de richting van
Wielun optrekken, in zijn flank of rug
te worden gevallen.
De Wet gevlucht.
PRETORIA, 23 November. Blijkens
berichten van kommandant Dutois zou
generaal de Wet met 6 man over de
Vaal trekken, nadat de overgebleven
strijdenden uiteen geslagen waren. Dutois
besloot tot achtervolging van de Wet en
ging met veld cornet Hosman per auto
eveneens over de Vaal in de buurt van
de plaats waar vermoed werd, dat de
Wet de rivier was overgetrokken, ten
einde inlichtingen in te winnen.
Te Karenoskuil ontving hij de mede
deeling, dat men zeven ruiters had ge
zien, en spoedig daarop werden de vluch
telingen ingehaald.
De adjudant van de Wet, Spres, gaf
zich over, de anderen zetten hun vlucht
voort. Afdeelingen van Dutois bleven
hun echter op de hielen en vonden De
Wet's schoonzoon, Mentz, terwijl het
paard van De Wet's secretaris, Oost,
werd neergeschoten. Dutois meent, dat
Oost en de andere zijn gewond, maar
dat Oost op het paard van Mentz is
ontkomen.
Mentz en Spres zijn gevangen genomen.
Bij De Wet bevonden zich' Koos van
Kaller, Wessel, Pofgieter, Gerritsmuller
en Oost.
Verlenging diensttijd.
Bij de wet van 3 Augustus 1914 (Stbl.
no. 346) is bepaald, dat de miliciens
die naar den gewonen regel op 1 Au
gustus 1914 naar de landweer zouden
zijn overgegaan of op dien datum uit
den dienst zouden zijn ontslagen, in
dienst worden gehouden tot uiterlijk 31
December. Een soortgelijke bepaling
houdt de wet van 3 Augustus 1914
(Stbl. no. 347] in ten aanzien van de
dienstplichtigen der landweer, die op
1 Augustus recht op ontslag zouden
hebben gekregen.
Thans is een wetsontwerp in voor
bereiding om voor bedoelde manschap
pen van de militie en de landweer den
diensttijd te verlengen.
De Oor logs leening.
Mr. R. J. H. Patijn heeft naar aan
leiding van de mogelijkheid, dat de strijd
over de wijze van dekking der oorlogs
kosten zou leiden tot een confl ct tus
schen de Regeering en een zeer belang
rijk deel der linkerzijde, in >Het Vader
land* een denkbeeld aan de hand ge
daan, waarvan hij meent dat het wellicht
als een transactie zou kunnen worden
aanvaard.
Persoonlijk is de heer Patijn voorstander
van het in eens afschrijven van het verlies;
de druk, dien de annuïteit der leening
gedurende 15 jaar op ons budget zou
oefenen, schijnt hem een zoo groot
kwaad, dat hij bereid is over de inder
daad gtwichtige bezwaren tegen een
oorlogsbelasting heen te stappen. Doch
denkende aan de gevolgeD, die het stel
ling nemen tegen de rageering zou kun
nen hebben doet de schrijver de volgende
oplossing aan de hand.
beperking van hetbedrag der leening
tot 150 millioen
van deze som ten laste van NeHer-
landsch-Indië te brengen het bedrag
dat thans aan schatkistpapicr ten laste
van Indië ioopt
dekking van het deel der leening,
dat voor rekening van het Moederland
blijft, uiterlijk in drie jaar.
Die drie stellingen worden door den
zeer deskundigen schrijver dan uitvoerig
toegelicht.
Waalwijk, 25 Nov. 1914
Koopt niet In den vreemde, wat gij
in Waalwijk even goed en even
goedkoop kunt vinden.
2651 W. B.
Dit blad kost slechts 6 cent
per week,
Jubileum.
Hebben we de laatste jaren verse
lende jubilea te herdenken gehad ii
klooster en liefdegesticht der Ee
Zusters "van J. M. J. in onze gemee
thans gaat er een herdacht worden,
niet 't minste genoemd mag wore
neen, dat verdiende op schitterende w
gevierd te worden, ware 't niet dat
tijdsomstandigheden eene dergel
feestviering niet toelieten.
5 December toch viert de E(
Overste van ons St. Thercsia-gesti
Mére Adelheid, den dag waarop zij v
25 jaar als overste alhier werd benoe
Het zal niet noodig zijn uiteer
zetten, wat reverende mére voor W
wijk geweest is, voor 't onderwijs, v
de verzorging van zieken en van ou
van dagen, dat is te overbekend 1
arbeidzaamheid voor 't heil der jei
voor haar gezelschap, haar gesticht, n
ook voor de gemeente Waalwijk, ge
rende die 25 jaar, is een aaneensch
ling van goede, verdienstelijke werken,
niet genoeg kunnen geapprecieerd won
Daarom vinden wij net zulk een uitstek
idéé van een dames-komité, om in w
wil der omstandigheden, deze gebeurt
niet 'onopgemerkt te laten voorbijg
maar haar tenminste een huldeblijk
te bieden als een bewijs van waardee
en dankbaarheid der gemeente Waalt
De dames zullen morgen (Dondert
daartoe eene collecte houden bij de
gezeteneneene verdere aanspo
onzerzijds zal hier overbodig zijn, ie>
een zal het zijne tot deze huldiging w
bijdragen.
Rijks-dagnor maal school-
Zooals wij Maandagavond nog
bulletin in onze gemeente hebben
kend gemaakt, heeft de minister
binnenlandsche Zaken besloten m
Mei 1915, de bestaande normaalsch
te Waalwijk, Heusden, Geertruidenl
en Tilburg op te heffen en die te
vangen door ééne dagnormaalschool
gevestigd wordt te Waalwijk.
We zullen niet behoeven te zej
dat wij dit besluit met groote ing
menheid vernemen. Waalwijk mag
acht worden het middelpunt te zijn
de rayon der dorpen, die vroeger gen
van de lessen der vier bovengenoe
scholen. Reeds lang was 't bekend
de schoolautoriteiten de opheffing
bestaande normaalscholen gewen
achtten om tot stichting van dagnorn
scholen over te gaan, waar dit voc
degelijke opleiding van den toekomsi
onderwijzer bevorderlijk werd ge
Dat wij het besluit om een derg<
school, met een aantal vaste leerkr
ten in onze plaats te vestigen, met
noegen zien, begrijpt men voorz
waar dit mede den vooruitgang c
plaats zal in de hand werken.
We brengen gaarne dank aan d
nen die hiertoe hebben medegev
zooveel in hun vermogen was, n
minst aan d n districts-schoolopzien
ons gemeentebestuur. Wellicht
spoedig een gebouw voor dit doel
den gesticht.
Onze gemeente zal dan bezitten
O. L. School, M U. L, O. School
zondere R. K. meisjes en jongenssi
een rijksvakschöol voor Schoen ei
derindustrie, eene rijksdagnormaalsc
Komt daar nu nog spoedig bij
Handelsschool* dan mogen we g
zeggen, dat onze gemeente op 't g«
van onderwijl mede aan de spits
Heropening Bioscoop.
Wij vragen ditmaal de speciale
tie voor de advertentie waarbij
medegedeeld, dat de Flora Biosco»
de zaal >Musis Sacrum* a.s. Zc
wordt heropend, om voortaan wee
regeld twee bioscoop-uitvoeringen
dags te geven. De tijdsorostandigl
zijn lang te droevig geweest om da
te denken en al zijD deze nu nog we
zoo heel veel gunstiger, een aange
verzet aan lage prijzen heeft toch
ook in dezen droeven tijd, zijn f
zijde. En zeer zeker zal de Flora-
