Nummer 18
Zondag 28 Februari 1915.
38e Jaargang.
Tweede Blad
Binnenland
Provinciaal Nieuws.
Kon. Nationaal Steuncomité.
Blijkens de 27ste lijst is van 14 tot
en met 20 dezer aan bijdragen voor het
Koninklijk Nationaal Steuncomité 1914
ontvangen f 5786.24, makende met de
bedragen van vorige lijsten een totaal
bedrag van f 1,726,663,23.
Door tusscheokomst van de Javasche
Bank te Amsterdam is werderom f 50,000
uit Indië overgemaakt ten bate van het
Nationaal Steuncomité.
Smokkelen.
In het aan den Heiplaat te Rotterdam
liggende rijnschip Hanna, die met ijzer
erts geladen was, heeft men op den bo
dem eeoe groote hoeveelheid koper ge
vonden. De politie heeft den schipper
Carl Welkerllng en diens zoon gearres
teerd,44 terwijl op het schip vermoedelijk
beslag zal worden gelegd.
Het politieonderzoek naar aanleiding
van het vinden van koper op den bodem
van het rijoschip Hanna" bracht aan
het licht, dat in ons land verscheidene
heeren er hun werk van maakten, oud
koper op te koopen met het doel, dit
naar Duttschland te verschepen. Deze
heeren stonden ln verbinding met de
hier woonachtige heeren F. H. Weller,
commissionnair voor buitenlandsche hui
zen, J. C. M. van Rh^e en M. Somson,
die van hun kant beschikbare schepen
moesten opsporen.
Op die manier, is men ?an de >Hanna"
gekomen, welks eigenaar, de heer Wel-
kcrling, den schiper Meinen voor geld
heeft overgehaald, de ongeveer 5000
K.G, koper in z'n schip te verbergen.
Het koper is te Schiedam gekocht bii
de firma v. Embden, die evenwel In op
dracht handelde van een zekeren Brand
uit Dordrecht. Laatstgenoemde is dus de
eigenaar van het in beslag genomen
koper.
De schipper van de motorboot waar
mede een gedeelte van het koper oaar
hier gebracht i9, waotrouwae de zaak
eo leende er zich niet verder voor, zoo
dat de rest met een door den heer van
Rhee gehuurde sleepboot in zakken
vervoerd is. Bijoa terzelfder tijd vernam
de politie, dat het met een rijnaak »de
Elize4 welke te Krimpen lag, ook niet
zuiver was. Naar de Parkhaven gesleept
7587 bleek ook in dit schip circa 50.000 K G.
koper aanwezig te zijn. Dit bleek afkoms
tig uit een pand van H. W. König aan
de Boompjes. De schipper van de >EUze/;
11 is ook in bewaring ge9teld. Bij een huis-
o ri V zoeking ia het pand van Köaig is nog
'Giln een groote hoeveelheid koper in beslag
genomen. De heer König is inmiddels
eveneens gearresteerd. Het koper, dat
ln de „Elise" gevonden is, moet toebe-
hooren aan een zekeren Paardenkooper
uit Amsterdam. Hedenmorgen zijn|de hee
ren v. Rhee, Meinen, Weller en Samson
op vrije voeten gesteld.
De rivierpolitie te Rotterdam heeft de
motorboot Geertruida Margaretha uit
Hendrik-Ido-Ambacht naar hier gebracht.
Aan boord van deze motorboot is on
geveer 70,000 tot 90,-100 kilogram ko
per, dat vermoedelijk bestemd was voor
Duitscblaad. De motorboot ligt nu on
der bewaking in de Parkhaven.
Wat smokkelaars kunnen verdienen
Men meldt uit Groenlo aan het Cen
trum
Paarden zijn aan de overzijde der grens
4, 5 en f 600 hooger in prijs dan hier.
Een Hectoliter aardappelen* kost er
f 35. Een Hectoliter meel f 50.
De bom te Vlis sing en.
Op verzoek der Fransche regeering
heeft generaal Joffre een onderzoek inge
steld om vast te stellen of het een Fran
sche vlieger geweest is, die 11 Febr.
•en bom te Vlisslngen heeft laten vallen.
Het is gebleken dat dien dag geen
enkele Fransche of Engelsche vlieger
zich bevonden heeft in de streek ten noor
den van Vlaanderen. Het is dus volstrekt
zeker, dat het geen Fransche vlieger
geweest is, die dienjdag over Vlissingen
gevlogen heeft. Tel.
Burgemeester van Amsterdam.
Naar wij vernemen, is in de Staats-
c >urant van hedenavond het Koninklijk
besluit te verwachten, waarbij de heer
J. W. C. 'fellegen, directeur van het ge
meentelijk bouw- en woningtoezicht te
Amsterdam, met ingang van 15 Maart
benoemd is tot burgemeester van Am
sterdam.
Legtrversterking
We lezen in de »Nieuwe Courant4'.
ln de atmosfeer van spanning waarin
we leven, heeft het bericht van Woensdag
dat het bij de Regeering een punt van
overweging uitmaakt, wetsontwerpen in
te dienen, om zoo noodig, de miliciens
van de lichting 1916 vervroegd onder
de wapens te roepen en de mogelijkheid
te openen over eenlge reeds ontslagen
lichtingen van den landstorm te beschik
ken, begrijpelijkerwijs ongerustheid ge
wekt.
Wij kunnen verzekeren, dat daartoe
in den inhoud van het bericht geen re
den Is gelegen.
Volgens de Militiewet zou de lichting
1916 eerst in J tnuari van dat jaar kun
nen worden opgeroepen. Naar mate men
vordert met de opleidiDg en vorming
van nieuw kader, neemt echter de ge
legenheid toe, om meerdere manschap
pen te oefenen en aldus de sterkte van
het actieve leger te vergrooten. Hoe
eerder van deze gelegenheid gebruik
gemaakt wordt, des te beter aldus zal
de weerkracht vaD het land versterkt
worden, terwijl het oorlogsgevaar nog
aanwezig is. De Regeering zal, door
daartoe de noodlge stappen te doen,
in overeenstemming handeleD met den
aandrang, die zich van verschillende zij
den in het land openbaart, om zich niet
te bepalen tot het oefenen en volmaken,
aan de op dit oogenbllk onder de wa
pens zijnde legermacht, maar om deze
voorzoover en zoo spoedig als mogelijk
blijkt, ook in aantal te doen toenemen.
Hoewel alles ln dezen natuurlijk af
hangt van den loop der oorlogsgebeur-
enissen in Europa, waaromtrent van te
voren mets te zeggen valt. zou een gun
stig gevolg van vervroegde oefening en
vermeerdering van het aantal weerbare
manuen tevens kunnen zijn, dat dien-
eogevol ;e op ruimer schaal verloven
san de reeds langen tijd onder dc wa-
jens zijnde oudere lichtingen zouden
kunnen verleend worden. Hoofddoel van
de vervroegde oproeping zou echter de
vermeerdering der actieve legersterkte
zijn.
Met de wijziging van de Landstorm
wet zou eveneens slechts bedoeld wor
den de beschikking, voor geval van
nood, te erlangen over geoefende man
schappen, die volgens de bestaande be
palingen niet meer onder de wapens te
roepen zouden zijn.
In geenen deele valt aan het bericht
de beteekenis te hechten, als zou de
kans voor ons lan om in den oorlog
betrokken te worden, in de laatste
dagen belangrijk zijn toegenomen of een
bijzondere reden bestaan, om deze voor
het oogenblik dreigender te achten, dan
zij onder de omstandigheden van de
laatste maanden is en nog altijd blijft.
Het bericht, schijnbaar alarmeerend, is
dus inderdaad niet onrustbarend. In ver
band daarmee veroorloven wij ons de
opmerking, dat het overweging zou ver
dienen bij de openbaarmaking van zulke
berichten, blijk baar van ofiicleuse her
komst, meer rekening te houden met
den toestand, waarin vele gemoederen
in dezen tijd nu eenmaal verkeeren. Een
korte verklaring van de bedoeling van
dergelijke maatregelen, tegelijk met het
bericht gegeven, zou voldoende zijn, om
allerlei beangstigde en fantastische ge
volgtrekkingen onder het publiek te
voorkomen. Van de pers wordt terecht
verlangd, dat zij alle alarm vermijde
van regeeri'igsberichten mag voor het
minst worden verwacht, dat zij er, zon
der grond, geen aanleiding toe geven.
De Katholieke Illustratie
van deie werk bevat de volgende
PLATEN De loopgraven-oorlog (5). De
weesjes van Avessano te Rome. De Neder-
landsche schepen beveiligen zicb. De vre
desgebeden te St. Pieter. Ontploffi ig in een
loopgraaf. Een Engelsche krant iu Duit-ch-
land, Een militaire H. Mis te Antwerpen.
Instituut St. Louis te Oudenbosch (4). E-n
Oostenryksch snelvuurkanon. Aardappelen
per electrische tram. Eeu gedecoreerde hond.
Vertrek naar het front. In een Russisch
krijgsgevangenkamp (S) Uitwisseling der
invalide krijgsgevangenen (4). Kiekjes van
het Oostelylc oorlogstooneel Ertsladen
op ALerijnsche ku^t (2). Een Belgische
automitrailleuse. De fEmd^n* R-ctor A.
K njrper* f. De heer J»c. Nas. Mobilisatie
van ons Indisch leger (2),
TEKST; Witte d*g. E*n zwerver. B ker
Derksen (slot). Freule Iris (vervolg). He»
Instituut St. Louis te Oudenbosch. Mgr. A.
F. Diepen (*1<»»). Vrees lijke tijden en oude
-oorzeggingeu (vervolg) De schrik van de>
Ocaan (v-rvolg). Bij onze platen.
Waalwijk, 27 F-br. 1915.
Koept niet in des vreemde, wat gij
Waalwijk even goed en even
goedkoop knnt vinden.
3651 w. B.
Installatie.
Donderdag 25 dezer voor de straf
zitting van het kantongerecht is door
den kan onrechter Mr. E. Verheijen, de
nieuwe griffier inr P. J. H. M. Hobus,
met eenige welgekozen en hartelijke
bewoordingen als zoodanig geinstalleerd.
Dagnor maalschool.
Naar wij vernemen zijn de voorstel
len der gemeente door bemiddeling van
den districts-schoolopziener aan de re
geering reeds gedaan
Men heeft alle vertrouwen dat deze
door het rijk zullen worden aanvaard,
waarna ten spoedigste de plannen zul
len worden uitgewerkt en den raad
zullen bereiken van deze school,
die naar wij vernemen met eene direc
teurswoning in de Mr. van Coothstraat
zal verrijzen.
Treinenloop.
Naar wij vernemen, zal er 1 Maart
a. s. weer eenige vermeerdering van trei
nenloop komen.
Op onze lijn zal daarvan natuurlijk wel
geen sprake zijnl
Tram.
Wij vestigen de aandacht van 't publiek
>p de advertentie van de 9Hollandrohe
Baurtspodrwegen* omtrent de ophetfiag van
wee atO| plaatsen in onzo gemeente nl. hjj
.ie M'. van Coothstraat en bij de firma G.
Loon,
Deze beperking begint a.s. Maandag.
De kooiprijs.
In verband met de outeigening van hooj,
gedaan in verscheidene gemee ten van de
Lmgstraat en met den daarvoor besteden
prijs, hebben Landbonwvereenigingen zich
tot den Minister van oorlog gewend, met
verzoek den maximum hooi pry s van f 19,
e brengen op f 22, zijude de door hand
laars bestede prijs.
Men schrijft uit het Land van Heusden
Tengevolge van het mooie weer in den
nazomer van 't vorige jaar is de oogst
v-n jood klaverzaad ruim geweest en
heeft het weer ook gunstig meegewerkt
op de kwaliteit van het zaad.
De marktprijs werd hooggezet.
Te Herpt werd het verkocht voor f l.
en f 1,05 per kilo. Het vermoeden rees
dat deze prijs zich niet zou kunnen
handhaven. En dit blijkt reeds, want er
is reeds een partijtje verkocht voor 95
cent terwijl een commissionair te Gende
ren reeds een partij kocht voor 92'/a
cent per K.G. Gezien den flinken voor
raad en het ruime aanbod, verwachten
we spoedig dat de prijs zal dalen.
Slapte tn het Koffie huisbedrijf
Het gedistilleerd, dat in Januari 1914
een opb'engst aan accijns gaf van
f2.473.092,18 kwam ln Januari 1915 niet
hooger dan f 852-819.43 en was dus
slechts een derde van de opbrengst on
der de normale omstandigheden van
het vorig jaar. Dtt een duidelijk bewijs
voor de gegrondheid der klacht van de
koffiehuishouders over de groote slapte
ia het koffiehulsbedrijf, tengevolge van
de duurte der levensmiddelen, de daling
der loonen en de voortdurende werke
loosheid, waarom velerlei luxe en daar
onder behoort toch ook het koffiehuis-
bezoek voor een groot deel op zij moet
worden gezet.
Werkeloosheid in Noord-Brabant.
Men meldt ons
Volgens eene circulaire van den com
missaris der KoniDgin in de provincie
Noord-Brabant waren er blijkens ambte
lijke gegevens op 31 Januari j 1. in deze
provincie 11S gemeenten waar geen
werkeloosheid bestond of alle werkloo-
zen van overheidswege aan het werk ge
houden werden (op 31 Dec. 's 113).
Aan 1009 personen werden door ge
meentebestuur of steuncomité verschaft
Dec,: (805).
Geheel werkloos waren 1799 personen
(Dec 1438)gedeeltelijk werkloos 3200
(Dec.4689)bovendien waren er in
eene gemeente 600 werkloozen (Dec.
700), van wien de burgemeester niet
bepaald kon opgeven, hoevelen geheel
en hoevelen gedeeltelijk werkloos waren.
Bond van Schoonwakerspatt oom ver-
eenigingen.
Onder voorzitterschap van den heer
K. Frielink Jr., uit Amsterdam is Don
derdag te Utrecht de jaarlijksche verga
dering van den Nederlandschen Bond van
Schoenmakerspatroons-vereeaiglngen ge
houden, waarin 18 afdeellngen waren
vertegenwoordigd. In zijn openingsrede
zeide Voorzitter, dat de materialen in
prijs zijn gestegen, waaruit volgt, dat de
prijzen van de schoenen enz, thans om
hoog moesten. Spreker hoopte, dat wan-
oeer de oorlog zal geëindigd zijn en de
daling van de materialen een feit zal ziin
g-worden, de schoenmakers verstandig
zullen zijn en de prijzen van hun waren
niet direct zullen gaan verlagen, doch
eerst eens zullen calculeeren. Doen zij
dat, dan zullen ze zien. dat na verlaging
de prijzen toch op dezelfde hoogte van
nu gehouden moeten worden.
Bij de ingekomen stukken was een
brief van den Algemeenen Schoenma-
kersbond te Amsterdam die niet bij
dezen bond is aangesloten waarin
verzocht werd actie te voeren tegen 't
feit, dat het Amsterdarasche comité tot
ontwikkeling van de werkloozen een
cursus had ingericht, waarin den werk
loozen geleerd wordt, hun schoenen zelf
te herstellen.
De voorzitter stelde voor, dezen brief
later te behandelen en aldus werd beslo
ten.
Uit het jaarverslag van den secretaris,
den heer Fred. H. Hoek uit Sprang, bleek
dat het aantal aangesloten vereenigingen
hetzelfde bleeféén vereeniping ging te
niet en de Amsterdamsche Schoenwin-
keliersvereeniging met 40 leden trad toe.
Het aantal verspreide leden en begunsti
gers bleef eveneens gelijk. In de laatste
weken zijn er, ten gevolge van de stijging
van de lederprijzen, verschillende veree
nigingen opgericht, waarvan er misschien
wel eenige zullen toetreden tot den Bond.
Door de tijdsomstandigheden konden er
geen groote dingen tot stand worden
gebracht.
Uit het verslag vao den penningmeester
den heer Th. de Boer uit Wormerveer,
bleek, dat de on'vangsten bedroegeD
760 de uitgaven f 602, zoodat er een
saldo van f 158 is.
De begrooting voor het jaar 1915
werd vastgesteld op t 551 aanontvangsten
en uitgaven. In v rband hiermede werd
op voorstel van het bondsbestuur beslo
ten, de contributie met f 2.50 te verhoo-
gen en te brengen op f 1 per jaar en
per lid van iedere aangesloten vereeni-
g'ng-
Besloten werd de contributie voor dit
jaar met f 0,?5 te verhoogen om de leden
de geregelde toezending van 't Bondsor-
gaao te verzekeren, welk blad wordt ge
drukt ter Waalwijksche Stoomdrukkerij
Antoon Tielen.
Tot leden van het bondsbestuur wer
den herkozen de heeren Th. F. de Boer,
uit tyormerveer, en J. Mutgeert, uit De
venter in de vacature van den heer
Fred. H. Hoek, uit Sprang, die bedankt
had, werd gekozen de heer F. M. Hes
sels. uit 's-Gravenhage.
Op voorstel van het bondsbestuur
werd vervolgens de afgetreden secretaris
den heer Fred. H. Hoek benoemd tot
eerelid van den Bond. De Voorzitter
bracht den heer Hoek warme hulde voor
hetgeen hij voor den bond heeft gedaan.
Spreker betreurde zijn heengaan, doch
juichte het toe, dat de heer Hoek om
zijn groote kundigheden door de regee
ring is benoemd tot leeraar aan de Rijks
school voor de lederindustrie en schoen
makerij.
De heer Hoek dankte voor zijn be
noeming en hoopte in de toekomst met
den bond te blijven samenwerken, in 't
belang van bet vak dat hij lief heeft.
Besloten werd de volgende algemeene
vergadering te Groningen te houden.
Vervolgens deed de Voorzitter, de
heer K. Frielink jr., uit Amsterdam,
mededeelingen, omtrent den bondsarbeid.
Spr. deelde mede, dan de plannen
voor een tentoonstelling en voor de
bondsdiploma's wegens de tijdsomstan
digheden moesten blijven liggen- l)e
regeering deed toezegging van steun
voor de tentoonstelling en ook de
schoenmakers hoewel nog onvoldoen
de steunen. Het bestuur vreesde echter,
dat een tentoonstelling in het begin van
dit jaar niet zou slagen. Een deel vaa
de subsidie is, in overeenstemming met
de regeering, gebruikt voor een afdee-
llng het demonstratieve gedeelte be
treffende. Als de tijdsomstandigheden
gunstiger zijn, zullen de plannen zoo
spoedig mogelijk uitgevoerd worden.
Wat de diploma's betreft, ook daarvoor
lag het in de bedoeling der regeering,
steun te verleenen, doch zij Is ln Au
gustus op die toezegging teruggekomen.
Met algemeene stemmen werd vervol
gens de reeds gepubliceerde ontwerp
regeling van het vak-onderwijs voor
schoenmakers vastgesteld.
Dc heer Fiedeldy Dop, uit Amsterdam,
hield vervolgens een inleiding over
coöperatie voor schoenmakers.
De Voorzitter deelde mede, dat de
ontwerp-statuten voor de coöperatieve
iokoopvereenlglngen gereed waren. Deze
statuten werden na uitvoerige bespre
kingen, ten slotte goedgekeurd. O. m.
werd daarin bepaald, dat geen crediet
zal worden verleend.
De heer Fred. H. Hoek uit Sprang,
heeft ten slotte een inleiding gehouden
over de hooge lederprijzen en de schoen
makers.
BAARDWIJK. Woensdagavond hield
de ZeerEerw. heer Roes uit Kessel bij
Lith voor de leden van den Boerenbond,
afdeeling Baardwijk, Waalwijk, Besoijen
en Sprang in het B >ndsgebouw eene
bespreking over bemesting.
In eene causerie van meer dan
twee uur, wees hij er op, dat de land
bouwers nog veel meer moeten doen
oor, vooruit te komen. Meer moet er
naar landbouwcursussen worden gegaan,
meer gelezen om hun kennis te verrijken.
Hij wees er op, hoe de boeren in Gro
ningen reeds voor dertig jaar geleden
dtdeD, waarmede men du hier pas gaat
beginnen. Een Gronlngsche boer met
36 bunder land waarop hij niets anders
dan aardappels teelt brengt jaarlijks
voor 3000 gulden kunstmest er op.
Geen enkel jaar slaat hij over om zoo
doende den grond aldoor maar beter te
maken en er dientengevolge al meer en
meer er uit te krijgen.
Verder wijst hij er op dat er in Deurne,
de Peel, waar voorheen niets dan arme,
heel arme boertjes woonden, thans na
de ontginningen boeren wonen die geld
bij de Leenbank hebben gebracht en
hun stal met vee hebben gevuld. De
boer kan vooruit komen indien hij zich
maar wil aanpassen aan het nieuwe dat
hem door landbouwleeraars wordt voor
gehouden.
In de omgeving van Kessel, langs de
Maas, zegt spreker, is het moeilijk wer
ken door het overtollig water. De grond
was in handen van herren doordat de
boeren het voor een appel en ei hadden
verkocht. Thans echter, nu er is op
gericht een boerenbond, een landbouw-
cursus, een pakhuis enz. nu gaan de
boeren weer vooruit. Nu komt zoo
zoetjes aan het land weer in bezit der
boeren.
Spreker zegt zelf geboerd te hebben
op zand- en kleigrond en veel studie
van alles gemaakt te hebben. Daarom
durft spreker met volle overtuiging de
richting aangeven, waar de boeren heen
moeten. Die richting is oprichting van
Boerenbond, Leenbank, Assurantiën,
Veeverzekeringen, hagelslagverzekerin-
gen, Fokvereenigiogen, stoomzulvelfabrie-
ken, eierverzendvereenigingen en cur
sussen.
Ook verdient het aanbeveling, ja, is
het zelfs noodzakelijk, dat naast de Boe
renbond wordt opgericht een vereeni-
glng Onderling Belang, want niet alleen
de groote boeren moeten worden ge
holpen, ook de kleine, de arbeiders moe
ten geholpen worden.
Spreker durft verder de landbouwers"
aanraden tot het fokken over te gaan
van trekpaarden, type Belgisch trek
paard. Indien, zegt spr., wij vrij blijven
van den oorlog, dan ligt er voor den
landbouwer ook in die richting een
prachtig arbeidsveld open.
Voorts dringt hij er op aan dit jaar
zooveel mogelijk tarwe te verbouwen.
Dit belooft niet alleen zeer loonend te
worden, doch het is tevens een plicht.
De Regeering doet veel, zeer veel,
zegt spr. voor den landbouwer. Meer
als men denkt. Ze profiteeren er nog
niet genoeg van, wijl ze het nog niet
weten.
Hulde breng ik aan onze tegenwoor-
van het Zuiden
