Nummer 22
Zondag 14 Maart 1915.
38e Jaargang.
Tweede Blad.
Uit de Hoofdstad.
BEKENDMAKING.
LANDBOUW,
Binnenland
Provinciaal Nieuws.
INDUSTR1ËELEN.
KERKNIEUWS.
Reclame.
Ingezonden Stukken.
Rechtzaken,
en
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
te Waalwijk houdt zich onledig met 't op
maken van 't verslag over 1914,
Heeren Iudustriëelen worden verzocht
hunne opgaven voor het verslag, zoo spoedig
mogelyk in te zenden.
De Kamer Van Koophandel en
Fabrieken voornoemd.
Nadruk verboden.
Teneinde eens nieuwe stof op te die
pen voor mijn brief, heb ik een bezoek
gebracht aan een vluchtelingenkamp. En
toch is me dat bezoek tegengevallen,
om de eenvoudige redeD, dat de indruk
ken, die ik daar verkreeg, zoo wijd uit-
eenloopen, dat 't moeilijk valt hen op
papier weer te geven. Men aanschouwde
daar naast elkander tooneeltjes van op
gewektheid, van levensvreugde, maar
ook van de grootste ellende, van de
grootste verslagenheid, die gevoelloos
maakt voor het up and down van het
dagelijksche leven. Dit bracht mijn bin
nenste in beroering en kwam een incig
medevoelen in mij op, maar plots werd
mijn oor getroffen door de schrille klan
ken van een mond-harmonica of ander
intrument, welk gelhid overstemd werd
door een gullen schaterlach uit een an
der hoekje, hetgeen dien opgewekten
weemoed weer verdreef. Zou voor deze
laatsten de slag, het oorlogswee, niet
even groot zijn als voor de eersten. Ik
durf het betwijfelen, maar men ziet het
in het dagelijksch leven voortdurend
de eene mensch verschilt zoo hemels
breed van den ander, al verkeeren zij
onder schijnbaar dezelfde omstandig
heden.
Hoewel dit oorspronkelijk niet mijn
bedoeling was, heb ik hier en daar in
de barakken eens een gesprek met die
ongelukkige uitgewekenen aangeknoopt,
om eens op de hoogte te komen hoe
zij het hier hadden. Algemeen was de
roep over de voeding en verzorging.
Maar ach, wat beteekent dit voor velen*
wien al die oorlogsellende en oorlogs
wee gevoelloos gemaakt heeft. Al is
het waar, dat met niet genoeg te prij
zen offervaardigheid, met niet genoeg te
waardeeren menschenliefde, Nederlands
regeering en bevolking alles doet om
den geesel voor hen, die op onzen gast
vrijen bodem toevlucht en bescherming
zochten, zooveel mogelijk te verzachten
wegnemen hun leed, wegvagen uit hunne
herinnering die bange dagen, die achter
hen liggen en waarin velen den dood
van nabij gezien hebben, hun teruggeven
hun eigen vriendelijk thuis, zij dit nog
zoo eenvoudig en voor velen misschien
armelijk ingericht, dier vrouwen hunne
mannen en broeders, dier kinderen hunne
vaders, dat kan niemand. Zij zijn en
blijven slachtoffers van die onherstelbare
oorlogsrampen.
Het ergste komt men onder den in
druk bij het betreden dier zoogenoemde
woonhuizen. De mufte bedlucht komt U
tegen. In het rond ligt eenig huisgerief
verspreid en tegen de wande liggen
matrassen, zoo juist door de slapenden
verlaten. Zielig is het om dat aan te zien
en te weten, dat dag in dag uit dit leven
hier zoo zal moeten doorgaan en dan
onder zulk een ziektetoestand. En in elk
van die woonhuizen 't zelfde. Ziet dien
smartelijken trek op het gelaat dier be
woners, die daar voor of bij hun op
den grondliggend leger nederzitten.
Spreekt hen aan. Ja zij zullen zeggen,
dat zij dankbaar zijn en blijde zijn, dat
hier in Nederland zoo voor hen gezorgd
wordt, zij zullen roemen de ligging, de
kleeding, het voedsel, de verzorging,
zij zullen, enkele ondankbaren en onte
vredenen, die men onder elk volk aan
treft (een beweerde zelfs, dat men hen
naar hier geroepen had), misschien uit
gezonderd Holland dank weten voor
alles, wat het voor hen gedaan heeft en
nog doet, maar geen enkele, die U niet
zal verklaren, dat hij liever, duizendmaal
liever in zijn klein, armzalig huisje aan
Maas of Schelde gebleven was, al ont
brak het daar ook soms aan het hoogst
noodigen, werd veel armoede geleden,
doch waar hij kende h .*t gelukkige
tevreden leven om den huiselijken
haard en temidden van den heelen
familiekring, het geen nu alles uitbreekt.
Het moge waar zijn, dat ook bij de
Belgen kaf onder 't koren schuilt maar
bij welke natie is dit niet het geval
men moge mij zoo aanstonds voor oogen
houden, dat hun landaard, hun karakter
en hun zedelijke opvattingen veel met
de onze verschillen maar waar is, dat
zij, slachtoffers als zij zijn van den oor
log, onze oprechte deernis en ons on
gekunsteld medelijden verdienen. Het
doet daarom zoo weldadig om a's men
daar zoo staande in zulk kamp ziel, dat
onze regeering, geholpen door in rang
en stand hoogstaanden, ons daarin voor
gaat en alles doet om het leed dier
ongelukkigen zooveel mogelijk te ver
zachten.
We zouden nog kunnen uitwijden over
de inrichting en het kamp, de werk
zaamheden in het kamp (ofschoon ik
daarover niet veel zou kunnen schrijven,
want de Belskes schijnen over 't alge
meen een broertje dood aan het werk te
hebben, doch men zij in zijn oordeel
daarover niet te scherp, eerstens moet
men zich in hun gemoedstoestand ver
plaatsen en tweedens het zijn onze zus
ters), de voeding en zooveel meer wat
men in het kamp ziet, doch ik kan dit
mijne lezers (en lezeressen) besparen, in
de couranten vindt men daarover ko
lommen vol, mijn doel was slechts ee-
nige indrukken over mijn bezoek weer
te geven.
BOSSCHENAAR.
De bemesting der Aardappelen.
Er moeten dit jaar ook veel aardap
pelen gezet worden. Behalve graan, veel
aardappelen. Met het oog op de tijds
omstandigheden, den oorlogstoestand en
natuurlijk ook met het oog op de prijzen
die, bijna zeker, buitengewoon hoog zul
len zijn. Het is dus dubbel noodzakelijk
de aardappelen krachtig te bemesten
De kunstmest is wel duur en de stal
mest zal wel zuinig beheerd moeten
worden, maar toch zooveel mogelijk
krachtig bemesten. Wij kunnen aanne
men, dat een gemiddelde oogst van ta
fel- of eetaardappelen 150—300 H.L
knollen oplevert van 65 K.G. en 5-1500
K.G. verdord loof en een gemiddelde
oogst van fabrieksaardappelen 300600
K.G. knollen van 65 K.G. en 2 tot 3000
K.G. verdord loof. Daar wij dit jaar zoo
intensief mogelijk moeten boeren, kun
nen we uit deze cijfers gerust de hoog
ste nemen. Wij kunnen dus gemakkelijk
berekenen, hoeveel stikstof,'kali, phos-
phorzuur zulk een gewas uit den grond
haalt. Laat ons, daar aardappelen speci
aal kali noodig hebben, het voor deze
stof even uitrekenen.
1000 K.G. aardappelen bevatten on
geveer 5.8 K.G. kali. Dus 300 X 65 K.G
of 19500 K.G. bevatten 19.5 X 5.8 K G
113.1 K.G.
1000 K.G. aardappelloof bevatten 4.4
K.G. kali. Dus 1500 K.G. bevatten 6-6
K.G. kali. Een gemiddelde aardappel
oogst haalt dus uit den grond 113.1 K.G
6.6 K.G. 120 K.G. kali. Bij
fabrieksaardappelen is het tweemaal zoo
veel, dus 240 K.G. Natuurlijk is er in
eiken grond een zekere hoeveelheid kali
aanwezig. Anders zouden we deze gan-
sche hoeveelheid dit jaar door middel
van patentkali in den grond moeten
brengen. Ik zeg opzettelijk patentkali
omdat er vooreerst geen kaïniet of kali-
zout te krijgen is, daar de invoer van
deze laatste zouten in Nederland door
Duitschland verboden is. Intusschen is
dat voor het aardappelland niet zoo erg.
Integendeel. Als de patent-kali verboden
was, ware het erger. De patentkali toch
is het kalizout bij uitnemdheid voor aard
appels. Wij zouden dus 500 K.G. patent
kali moeten gebruiken op eetaardappels
en 1000 K.G. op fabrieksaardappelen,
Wij kunnen echter aannemen dat er
meer of minder kali in den 'grond aan
wezig is. Al naar den toestand van het
land moeten wij dus 300500 K.G. pa
tentkali op eetaardappelen en 6001000
K.G. op fabrieksaardappelen geven. Zoo
als wij weten is kali op deze laatste
dubbel noodig, daar ze het zetmeelge-
halte doet* stijgen. Patentkali is nog te
krijgen, maar wie verzekert U dat dit
zoo duren zal. Ik raad U dus teu sterkste
aan U spoedig ervan te voorzien. De
toestand zou weer wel eens kunnen ver
anderen.
Na de patentkali moet ge dit jaar een
flinke bemesting met stalmest geven. En
als ge die niet hebt, zie dan nog wat
ammoniak-super, zwavelzure-ammoniak
o? Peru-guano te krijgen. Hoe volledi
ger uw bemesting is, hoe beter de pa
tentkali zal werken. g
,En, nogmaals krachtig bemesten moet
ge dit jaar, in uw eigen belang en in
dat der gemeenschap.
Een Engelsch vliegtuig in Zeewsch-
Vlaanderen.
Uit Oostburg meldt men:
Een Engelsch vliegtuig heeft gister
namiddag in den Elizabeth-polder, onder
de gemeente Biervliet, een noodlanding
gedaan.
In het vliegtuig^zaten de^kapiteln der
artillerie Frangois Edward Fryer en de
tweede luitenant Geoffry Hugh Eastwood,
van het vllegerskorps.
Volgens hun opgave waren zij 's mor
gens halfzes nabij .tYperen opgestegen
en eerst over het oorlogsveld gevlogen.
Daarna waren zij door het mistige weer
uit hun koers geraakt.
Toen hun beazlne-voorraad opraakte,
en zij voorzagen, vermoedelijk'verplicht
te zullen zijn in de Dultsche linie te
dalen, besloten zij te trachten, de Ne-
derlandsche grens te bereiken.
De grenswacht had het vliegtoestel
beschoten, en enkele schoten hadden
doel getroffen, maar de belde vliegers
waren niet geraakt.
De belde Engelsche officieren zijn ge
ïnterneerd en worden, naar^Groningen
overgebracht.
Verboden van uitvoer.
Van officieele zijde wordt ons het
volgende gemeld
Herhaaldelijk komend In de pers be
richten voor onder het hoofd schending
van onze neutralittlt, of soortgelijk op
schrift, die mededeellngen bevatten om
trent inbeslagneming van goederen
welke voor het buitenland bestemd zijn
Nadrukkelijk wordt er op gewezen
dat de pogingen tot clandestlenen uit
voer van goederen op geenerlei wijze
met neutraliteitschending in verband
staan.
De Nederlanders, bewoners van een
onzijdig land, hebben, volgens de inter
nationale verdragen het volste rechr
handel te drijven met oorlogvoerende
landen. Zij hebben alleen te dragen de
risico, die verbonden is aan de inbe
slagneming van contrabande door een
der oorlogvoerenden bij vervoer over
zee.
Echter is het met het oog op den
gestremden aanvoer voor Nederland een
onafwijsbare plicht te zorgen, dat binnen
zijn landgrenzen voldoende voorraden
beschikbaar zijn ei blijven van zulke
goederen, waarvan de aanvoer bij het
uitbreken van een oorlog niet verze
kert is.
Daarom worden de uitvoerverboden
uitgevaardigd. De overtreding daarvan
is dan een schending van nationale be
laDgen, niet van internationale regelen.
Den Bosch. Tevens werd hem een
album aangeboden in rood leer met het
bisschoppelijk wapen in gouddruk. Dit
album bevatte de nameo van alle bij
zondere scholen, prachtig gecalligrafeerd
door frater Jucundus, leeraar aan de
Kweekschool te Tilburg, terwijl het
sierlijke titelblad kunstvol bewerkt was
door frater Eudoxius.
De aanbieding ging gepaard met har
telijke toespraken over en weer.
Deken Tilburg.
Z. D. H. de Bisschop van den Bosch
heeft benoemd tot deken van het deke
naat Tilburg den zeereerw. heer J. P.
van den Heuvel, pastoor aldaar, (parochie
H. Leonardus en Gezellen.)
Pastoor A. A. Kluijtmans.
Gistermorgen overleed, naar het >Hsgz«
meldt in den ouderdom van 58 jaar, de
ZeerF.erw. Heer A. A. Kluytmans, pa
stoor der parochie Maren.
Huldeblijk aan Mgr. Diepen.
Woensdagmiddag werd aan Mgr. Die
pen te 's Bosch te zijnen huize in het
rectoraat het geschenk aangeboden van
de bijzondere scholen, bestaande in een
remonstrans.
De commissie die het geschenk aan
bood, bestond uit den ZeerEerw. Frater
Balduinus directeur van het huis in de
Torenstraat, den ZeerEerw. Broeder-
Overste Eustatius van de Broeders van
Maastricht te Waalwijk. Mère Clémence
van de Ursullnen te Vught, Zuster Lucia
van de Zusters van 't H. Bloed te Goirle,
den heer Eijkemans, hoofd eener bij
zondere school te Vught en mej. Reggers
Nierzand, Niergruis, Nier- en
Blaassteen.
Wanneer de uieren niet iu orde zijn, kan
het zich voordoen, dat het nrineznar, het
welk dan niet nit het lichaam wordt verwij
derd, zich afzet in de nieren of het nierbekken.
Vaar gelang van de grootte dezer afzettingen
spreekt men van nierzand, gruis of steeD.
Zoolang de nieren niet- goed werken, ver
meerdert de afzetting op de reeds gevormde
stukjes voortdurend en kannen deze zich tot
een aanzienlijke grootte ontwikkelen. Nier
eand en gruis kunnen met de urine het li
chaam verlaten, Grootere stokjes blijven dik
wijls in de blaas aebter en vormen blaasstee-
nen. Ook knnuen zij verstopping der urine
wegen veroorzaken en menigmaal wordt een
operatie noodzakelijk.
Het is daarom van veel gewicht in te
grijpen, zoodra gij verschijnselen van boven
genoemde ziekte opmerkt, als een gevoel van
zwaarte en drukking in de lendende, zoodat
men te dezer hoogte behoefte aan stean
heeft bij het loopen en zitten. De urine laat
een fijn zand achter en de nachtorine is dik
en bevat een rood bezinksel. Het water komt
soms dropp lsgewijze, onophoudelijk heef
men aandrang en een brandige pijn in den
tug van boven naar beneden en gericht naar
de blaasstreek. Begin nog heden met het
gebruik van Foster's Rugpyn Nieren Pillen
hel speciale niergeneesmiddel, hetwelk aan
de uieren haar oude kracht hergeeft en haar
in staat stelt om de onzuiverheden, welke
uw lijden veroorzaken, af te voeren. Zij grij
pen uw kwaal in haar wortels aan.
Te Waalwijk verkrijgbaar bij Wed. Orie
Dumoulin, Markt. ToezeBdiog geschiedt fran
co na outv. v.postwisse
f 1.75 voor één, of f 10
voor zes doozeD. Eischt
de echte Foster's Rugpijn
Nieren Pillen, weigert
elke doos, die niet voor
zien is van nevenstaanc
«ark. handelsmerk. 7682
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
De hongersnood op Curacao
Katholieke laodsgenooten.
Uit de couranten hebt ge wellicht vernomen
dat er op de eilanden van Curasao wederom
ean vreeselijke hongersnood beerscht, niet
alleen door de alles verschroeiende droogt
welke geheel den oogst deed mislukken, maar
ook als gevolg van den treurigen oorlog,
waardoor de handel zoo goed als stil ligt en
de eenige industrie vau betbekenia iu deze
strekeD, de stroohoeden-iudustrie, metlamheic
is gelagen.
Lezen we de berichten van de missionaris
sen, dan sterven op de Curs^aosche eilanden
dagelijks vele menschec aan de vreeselijk
ziekte van scheurbuik, een gevolg van slecht
eten en even slecht of onvoldoende drink
water. Het goede drinkwater is een weelde
artikel geworden en wordt bijna uitsluitend
bewaard voor zieken. De ellende is niet te
beschrijven. Meermalen gebeurt bet, dat kin
deren op de school flauw vallen van den hon
gerzonder voedsel waren zij des morgens
van hais gegaaD, moesten een unr loopen,
maar dan op school aangekomen vielen de
arme schapeu van uitputting neer. Men ziet
in deze tijden, dat opgeschoten meisjes en
jongens sterven; j», aan de tering, doch die
lering had zich gezet, omdat hon lichameu
door gebrek aan voedsel geheel ondermijnd
waren. Is het wonder, dat in die treurige
dageu de missionaris en de liefdezuster door
die arme tobbers als 't ware bestormd wor
den om een handvol eten en een beker water
n moet men niet een hart van steen hebben,
om zelfs zijn laatsteo penning uit te geven,
waar de nood zoo hoog is
Het is dan ook ia dezen uitersten nood,
waarin niet een vreemd land, maar een Hol-
andsche Kolonie verkeert, dat wij de hand
uitstrekken om een aalmoes voor die vele
duizenden onzer geloofsgenooten, die daar
aan de overzijde van den oceaan, versmachten
van dorst en sterven van honger. Elke gift
zal dankbaar aanvaard worden door pater van
den Tempel, Dominicanenklooster te Zwolle.
Doch om dit liefdewerk meer dunrzaam
te doen zijn en ook de armste en eenvoudige
gelegenheid te geven een penninkje voor de
ougelakkige zwartjes te offeren, is aan het
zelfde adres een liefdewerk opgericht genaamd
de Sint Dominicus penning. Nu is ons drin
gend verzoek, of gij, geachte lezer of lezeres,
als Zelateur of Zelatrice zoudt willen werk
zaam zijn, om dit liefdewerk ook al is het
op nog zoo bescheiden voet, onder uw vrien
den en kennissen te verspreiden. Ge behoeft
slechts aan bovenstaand adres een briefkaart
te zenden met uw naam en adresen boek
jes en plaatjes voor de leden zullen U on-
middelijk worden toegezonden.
Moge dus velen zich gedrongen gevoelen
om ter liefde Gods en uit medelijden voor
de arme zwar'jes hun aalmoes te schenken
en ons liefdewerk te helpen verspreiden.
De Directie van den Sint Dominicus
Penning.
Pater van den Tempel,
Dominicanenklooster Zwolle.
Vadermoord.
Voor de rechtbank te Amsterdam
heeft gisteren terecht gestaan de 28-
jarige bootwerker Jan de V ter zake
dat hij op 9 Jan. jl. in een perceel aan
de le Conradstraat zijn vader JurjeD de
V. met een mes in de linkerzijde van
den hals een diepe wonde heeft toege
bracht, waardoor de mao eenigqoogen-
blikken later is overleden. Drank en
huiselijke ruzie waren de oorzaken van
dezen moord of doodslag.
Geëischt werd 4 jaar.
Waalwijk, 13 Maart 1915.
Koopt niet in den vreemde, wat gij
Waulwtyk even goed en even
goedkoop kant vinden.
2651 W. B.
Vergoeding wegens kostwinnerschap.
Door den Commissaris der Koningin
in deze provincie is voor deze en nog
23 andere gemeenten een afzonderlijke
regeling getroffen ten aanzien van het
bedrag dat elke 10 dagen zal uitgekeerd
worden als vergoeding wegens kost
winnerschap.
Als vergoeding wordt uitgekeerd
a. het bedrag der wekelijksche huls-
huur of bij een eigen woning c. q. een
bedrag, ongeveer gelijkstaande met de
hypotheekrente
b. het bedrag der voor de gezinsle
den te betalen fondsgelden
c. per dag f0.50 voor een echtge-
noote zonder kinderen f 0.10 per dag
voor ieder kind en bovendien tot 1 April
1915 f 0,15 per dag voor vuur en licht.
OefeDt de echtgenoote, hetzij alleen, het
zij met behulp van derden een beroep
of bedrijf uit dan is het volgens voren
staande gegevens toe te kennen ver
goedingsbedrag met de geraamde in
komsten daarvan te verminderen.
Aan de achtergebleven betrekkingen
van eenige kostwinners geen hoofden
van gezinnen
Het werkelijk verdiende loon of bij
eigen bedrijf het geschatte loon o.a.
te beoordeelen naar de kosten, verbon
den aan een eventueelen vervanger
verminderd met een bedrag voor nood
zakelijk levensonderhoud van den dienst
plichtige van f 3.50 per week.
Aan de achtergebleven betrekkingen
van mede-kostwinners
Het ontbrekende aan het bedrag noo
dig voor het noodzakelijk levensonder
houd der achtergebleven betrekkingen,
waarbij ook in aanmeroiog wordt ge
nomen, de te betalen huishuur, c.q. hy
potheekrente, renten van loopende schul-
deD, fondsgelden en kosten van vuur
en licht.
Voor het levensondeihoud van vol-
van het Zuiden
De Burgemeester der gemeente Waalwijk maakt
bekend dat aldaar vaowege de Provinciale
Commissie voor de ondersteuning van Rijkswege
van de veefokkerij in Noord—Brabant, op Doe
derdag 22 April 1915 des voormiddags ten elf
uur eene keuring sal plaats kebben:
a. van éénjarige stieren, waaronder xijn te
verstaan stieren, die de melktanden nog bezitten
en voldoende zijn ontwikkeld,
b. van stieren met breede tanden en
c van stieren behoorende aan stierenhoude
rijen en veefokvereenigingen,
waarvoor onderhoudsbijdragen zijn uitgeloofd
Nadere inlichtingen worden ter secretarie
verstrekt.
Waalwijk, den 9 Maart 1915.
De burgemeester voornoemd,
Th. de Sürmont de Bis Smeele.
