Nummer 40
Zondag 16 Mei 1915.
38e Jaargang.
Tweede Blad.
De Oorlog1.,
gemeenteraad.
BINNENLAND.
ze Internationale concentratie van krach
ten thans bereikt is. Indien ooit een
internationale samenwerking "van men~
schen, die de kans op volgende oorlo
gen zooveel mogelijk willen verminderen
iets groots zal kunnea tot stand brengen,
dan is thans de gelegenheid hiertoe ge
opend door de stichting dezer interna
tionale Centrale Organisatie, die perso
nen vereenigt, welke tot dusverre vreemd
tegenover elkander stonden.
Wellicht ook zal deze internationale
eensgezindheid van mannen en vrouwen
van beteekenis niet nalaten een gunsti-
gen invloed te oefenen ook op den duur
van dezen oorlog. Indien daardoor de
vrede slechts één dag werd bespoedigd,
zouden duizenden inenschenlevens en
milUoenen guldeus worden bespaard, zou
HEUSDEN.
Openbare vergadering van den Raad
dezer gemeente op Vrijdag 14 Mei j.l.
des avonds ten 7 V2 uur.
De Voorzitter opent de vergadering
om kwart voor acht waarna de notulen
worden voorgelezen, welke onveranderd
worden goedgekeurd en vastgesteld.
Aan de Orde de volgende punten
1. Mededechng ingekomen stukken.
Verslag toestand gemeente 1914.
Verslag toestand teckcnschool 1914.
Proces-verbaal van kasopname op 31 onze arbeid reeds een zegen voor de
Maart 1.1. waaruit blijkt dat alles in orde mensebbeid zijn geweest,
werd bevonden. Het volk van Nederland
BHef van Ged. Staten houdecdegoed- De zoo verantwoordelijke taak, om
keuring bepalingen op het brood. leiding te geven aan deze »Centrale
Schrijven van den Schoolopziener hou- Organisatie voor een Duurzamen Vrede»
dende verzoek de rekening over 4 maan- is toevertrouwd aan het bestuur van den
den te willen indienen van de lokalen. »Nederlandschen Anti-Oorlog Raad»
Alle stukken worden voor kennisgeving versterkt roet eenige personen uit het
aangenomen. buitenland, die met ons zullen vormen
2. Benoeming schattingscommissie in- het Uitvoerend Comité. De goede uit
komstenbelasting. De Voorzitter geeft voering dezer taak zal alléén mogelijk
in overweging hiervoor het college van zijn, als de »Nederlandsche Anti-Oorlog
zetters te benoemen. Raad» zal mogen blijven genieten den
3. Na gehouden stemmingen werden zedelijken, maar niet minder ook den
gekozen de heeren v. Everdingen, de financiëelen steun van het Nederlandsche
Jong, Veerman en L Verhoeven. Volk.
4. Benoeming Stembureau. Reeds hebben zich ruim 17.000 Ne
Hiervoor werden gekozen de heeren derlanders persoonlijk als medestanders
v. EverdingeD, de Jong, Prins, Veerman, aangegeven. Maar groot blijft nog het
v. Andel, en de Mol. het aantal van hen, die zich daarvan
Het agenda afgehandeld zijnde vraagt onthouden hebben' veelal omdat zijniet
het lid Veerman of er nog geen plan gelooven, dat een Nederlandsche Ver
bestaat eene controle-regeling in te stel* een'ging eenigen invloed, hoe kleinook
len voor den verkoop van ongebuild op den loop der wereldgebeurtenissen
tarwebrood. zou kunnen hebben. Dit bezwaar kan
De Voorzitter zegt dat deze aangele- thans niet meer gelden. De «Nederland
genheid bij het Dagel. Bestuur thuis sche Anti-Oorlog Raad» met volle be
behoort, die hiermede reeds bezig is. houd van zijn Nederlandsch karakter
Hierna gaat de Raad over in gesloten I is thans tevens geworden het officleele
vergadering ter behandeling van de vast- middelpunt der internationale beweging
stelling van het kohier hoofdei, omslag J voor een duurzamen vrede.
Juist om deze internationale taak goed
te kunnen volvoeren, waartoe o.a. noo-
dig zal zijn een voortdurend persoonlijk
overleg met onze buitenlandsche leden
van het Uitvoerend Comité, is véél geld
noodig. Een ieder zal dit begrijpen.
Dankbaar voor de reeds ontvangen
«utie bureau voor Dagbladeu t« «oord ie
«taan. Doch op diens vraag of de heer Nolene
u hij teruggekeerd was, wellicht eeniat-
nadere of aanvullende mededeeliogen kon
ioen nopens de strekking van zijo rei«, n>
bet geen daaromteot reeds in verschillenden
vorm gemeld was geworden en vootal om
rent de resultaten van zijn rei», deelde Dr.
Nolens mede vooralsoog bij zijn standpon*
ie moeten blijven om nopens een en ander
«en volmaakt stilzwijgen te blijven in acht
nemeD, ten standpunt des te begrijpelijker,
nu hij, eerit gisteravond in het vaderland
teruggekeerd, uiteraard nog de gelegenheid
gemist heeft, eventueel te bevoegder plaatse
vau zijne bevindingen mededeelingen te doen.
Bommen werpen.
De bemanning van den lJmnider stoom-
treiler 's Gravenhage rapporteert, dat in deD
norgen van Woensdag 12 Mei ongeveer te
hoek, dejj hoofdstad van^ Duitsch Znid-
<vest-Afrika, bionengerukt. Er werd geen
tegenstand geboden De Union Jack werd
op het raadhuis geheschen. *Er werden
ongeveer 3000 blanken en 12.000 inboor
lingen in de stad aangetroffen.
hun kaartje bij Glolitti hebben afgegeven
opdat Glolitti dus over een meerderheid
in de Kamer zou beschikken.
1915.
Nederlandsche Anti - oorlog raad.
Mannen en vrouwen van Nederland
Op de lDtcr.atlou.lt Bijeenkomst, wel- |ver?or'oofta van
ke van 7 - 10 April 1915 te VGra d" «NeddandscïenAnti-Oorioe Raad,
venhage op Initiatief van den .Neder- zlch daarom, cen beroep op nreuwen
landsche Anti-Oorlog Raad. heeft plaats finand"leD steun e TJ T
oons in de eerste plaats tot hen, die tot
gevonden, waren oü mannen en vrouwen
van beteekenis, van ulteenloopende po- du5Verre, na'at1^ het hunne b.j te
litieke en god,dienstige richtingen, per- .n
sonen van wetenschap cn parlementaire H ,och ó°k willen het tot stand komen
ervaring, beproefde, jarenlange vrede,- 'an«" duutzam?n vrede. Mogen dui-
propagandisten en personen, die in het zend" hu°n" z!ch tkan?' batf van
bijzonder door dezen oorlog gewordeJ ons Internationaal werk, al, medestanders
zijn tot overtuigde strijders ten gunste belden, bun gave ons doen toeko-
Maar we doen ook een beroep op hen,
die ons reeds hun vertrouwen schonken
van een toekorostigen duurzamen vrede,
aanwezig. Zij behoorden tot tien verschil
lende landen Amerika, België, Duitsch-
land, Engeland, Hongarije, Nederland, en die'.doo'aat z'imedestanderwerden,
Noorwegen, Oostearijk, Zweden en Zwlt- b'jd'oegen tot dit aanvankehjk door
seriand. Bovendien waren telegrammen den -Nederlandsche And-Oorlog Raad
4'/2 aar een vliegmachine' die uil
westelijke richtiog kwam aangevlogen en den
rorm vau een Taabe had, een drietal bommeD
naar den treiler zijn geworpeD, welke op
grooten afstand van het Bchip in zee zij"
ge«allen, waar zij geweldige ontploffingen
veroorzaakten. De treiler voerde de Holland-
sch vlag. Andere treilers waren nabij genoeg
om getuigenis van dezen aanslag te kunnen
leveren, die plaats had op 53' 30 Noord ei
5' 20 Oost. Na den aanslag verdween de
vlieger in Oostelijke richting.
Van het gebeurde is kennis gegeven aan
den positiecommandant te LTmuiden
Materieels schade is in geen van deze
gevallen topgebraebt. Di'Jbelet evenwel niel,
te verlangen' dat ook aan dit bedrijf nu een
eind zal worden gemaakt. Men mag ver
wachten, dat de Duitsche marine te water
na het geval met de Katwijk de noodzakelijke
voorzichtigheid zal willen in acht nemen
maar diezelfde voorzichtigheid mag worden
gië'scht van de Marine te lucht. D
Nederlandsche scheepvaart, die hare neu
traliteit plichten nauwgezet in acht neemt
beelt er recht op, niet van uit vliegtuigen
vanwaaruit blijkbaar niet n&nwkeurig waar
genomen kan worden, lu haar veedzaam
bedrijf te worden verontrust.
De Katholieke Illustratie.
van deze week bevat de volgende
PLATEN De heldendaad ran den
Hooglander, Kijkjes uit Volendam (17
De verwoesting van Chanak Kaleh (4
De Lusitania (4). Begrafenis van Pastoor
Binnenwlertz. Van Westelijk en Ooste
lijk oorlogsterrein (4) Een Turksche
paotserkruiser. Een stoute tocht. Verde
digingsmaatregelen in Egypte. De land
aanval op de Dardanellen De volkeren
verzameling in Egypte. Voorbereiding
voor een aanval. Pater Reyffert f. Een
curieuze briefkaart. Een Pater Carmeliet
gedecoreerd. Joh. Meulenbelt. O. F.
Hengst. MariaLinders. Zuster Josephine.
Zegening van een vliegmachine.
TEKST a Van den oorlog. Een oasis.
Van oude oo logsprofecij. Allerlei. De
«Lusitania* getorpedeerd. Aan den raüd
van den afgrond (vervolg). Op jacht oaa<
rijkdom. Lourdes. (vervolg). Roeping
(vervolg). Father A. Reyffert f.
en brieven van Instemming Ingekomen ke"'k'e gevolg. Dank zij de door
van personen uit Denemarken, Frankr.jk, hct Nederlandsch initiatief tot stand geko-
Iitallë en Spanje men «Centrale Organisatie voor een duur-
Op deze Internationale Bijeenkomst zamen V'ede' is «"te, bescheiden
werd eenstemmig een gemeenschappelijk f'aP°P den dle door g«aoiehjke
Minimumprogramma vastgesteld, dat de krachtsinspanning tot den gewenschten
beginselen bevat, naar welker verwezen- "e zal kuan<:a leUeD- ^'j" ons Ao°'
lijking bij het eindigen van dezen oorlog 0 ^we eav/D d"en stap door steeds
moet worden gestreefd een Manifest, ve^ergeande te laten volgen!
door deze bijeenkomst uitgevaardigd, Het bestuur van den
wijst er voorts op, hoe het niet naleven «Nederlandsche Anti-Oorlog Raad»
dezer beginselen van invloed was op het Mr H. C. Dresselhuys, Voorzitter.
uitbreken van dezen oorlog, en betoogt,
hoe het ieders plicht eD ieders belang
is mede te stnjdeD, opdat de toekomsti
ge vrede op den groadslag dezer begin
selen gesloten worde en alzoo een duur
zame vrede zij. Thans zullen dus in al
le landen dezelfde beginselen worden
gepropageerd, zal overal een zelfde be
roep op de openbare meening worden
gedaan.
Tot dit doel is in het leven geroepen
een „Centrale Organisatie voor een duur
zamen Vrede", die allen zal vereenigen.
J. H. Scaper, Onder-Voorzitter.
Prof. Dr. D. van Embden.
Mr. Dr. D. A. P. N. Kooien.
Mr. V. H. Rutgers.
Mevr. W. AsserThorbecke, Penning-
meesteres.
Jhr. Mr. B. de Jong van Beek en Donk,
Secretaris,
Theresiastraat 51,'s-Gravenhage.
De zending van Mgr. Nolens.
Het Nederl. corre*pondentie-bureaa meldt:
Dr. Nolens is Woensdagavond uit Rome
die door gezamelijke krachtsinspanning te '«-Gravenhage teruggekeerd,
willen bereiken, die bij het sluiten van Zaterdag j.l. na den vorigen dag nog door
den vrede zoodanige beginselen zullen Z. H. den Paos in audiëntie te zijn ont
worden gehuldigd en zoodanig inter- vangen, aanvaardde Dr. Nolens over Zwit-
nationale hervormingen zullen tot stand «erland en Daitrcbland, de teragreis uit
komen, dat het toekomstige vredesver- R< m<*, waarheen hij zich den 19.tn April
drag niet de kiem tot nieuwe oorlogen bsgeveB had.
zal in zich dragen. Donderdag voormiddag had Dr. Nolens
De «Nederlandsche Anti-Oorlog Raad de welwillendheid eenige oogenblikken een
gelooft dankbaar te mogen zijn, dat de- medewerker van het Nederlandsch Correspen-
Van hei Westelijke gevechtsterrein.
PARIJS, 13 Mei. (Reuter.) Het avond-
bericht luidt
De B-lgen hebben gisteravond een Hienwen
aanval op den rechteroever van den Yser
afgeslagen. De terugtrekkende Daitschers
lieten verscheiden honderden doodeit achter.
Wij hebben opnieuw belangrijke successen
behaald ten noorden van Atrecbt. Te Car-ncy
werden o.a. buitgemaakt 2 veldstukken, 3
zware mortieren, 12 loopgraafmortiereD, veel
machinegeweren, 3000 geweren en een
groote boeveelheid schietvoorraad. In het
aangrenzende bo*ch werden de lijken gevon
den van drie compagnieën Duitrcher», die
door het artillerievuur vernietigd waren.
Wij hebben het dorp Ablain veroverd en
verscheiden honderden krijgsgevangenen ge
maakt, Wij bestormden nog eenige huizen
groepen van het dorp Neuville en maakten
daarbij 17 kanonnen en zware mortieren
buit.
Twee aanvallen der Daitschers op Baga
telle iu de Argonnen werden afgeslagen.
Het Priester bosch is na geheel in onze
handen.
Windhoek, de hoofdstad van Duitsch
Zuidwest-Afrika bezet.
KAAPSTAD, 13 Mei. (Reuter. Offi
cieel.) Botha isgisteren om 12 uur Wiod-
Aan de Dardanellen.
LONDEN, 13 Mei. (Reuter.) Churchill
heeft In het Lagerhuis meegedeeld, dat
het linieschip Goliath in de Dardanellen
Is getorpedeerd. Men vreest dat de ver
liezen 500 man bedragen.
Voorst deelde Churchill mede, dat de
Engelsche duikboot E 14 in de Zee van
Vlamora is doorgedrongen en twee Turk-
che kanonneerbooten en een Turksch
transportschip tot zinkea heeft gebracht.
(Het Eogclsche linieschip Goliath was
vrij oud (van stapel geloopen in 1898),
en o.a. voorzien van 4 kanonnen van
30.5 c.M. en 12 van 15 c.M.het liep
19 knoop eu had 750 koppen aan boord
Het behoort tot dezelfde klasse als de
Vengeance en de Canopus.
DEN HAAG, 13 Mei. Volgens hier
te lande -ontvangen bericht zijn van de
Goliath 20 officieren en 150 man gered
Vet liezen aan Engelsche officier eti.
In 12 dagen tijds heeft het aanta
verliezen onder Engelsche oftlcieren
meer dan 1420 bedragen.
Relletjes tegen de Duit sche inwoners van
Johanresburg.
JOHANNESBURG, 13 Mei. (Reuter
Gisteren hebben hier den heelen dag
ernstige relletjes plaats gehad tegen het
eigendom van Duitschers en tegen Duit
sche handelsfirma's. De bekende sociëteit
Llederkranz is volslagen verwoest. Het
zelfde is het geval met de zaak van
George Alba en andere bekende han
delshuizen. De tot dusver toegebrachte
schade wordt op een kwart miljoen pond
sterling geschat.
JOHANNESBURG, 13 Mei. (Reute
Een en vijftig huizen zijn bij de relletjes
geheel of gedeeltelijk verwoest, Daar
onder zijn grooie warenhuizen en hotels
De inboedels van de winkels zijn ver
brand of stuk gesmeten.
Anti- Duitsche opstootjes in Italië.
VENETIE, 13 Mei (Reuter.) Gister
avond heelt de menigte, na een betoo-
ging tegen Giolitti's vredespolitiek, de
ruiten ingegooid van het bureau van
de Norddeutsche Lloyd. De politie arres
teerde ettelijke personen, maar liet ze
spoedig weer vrij.
Italië''s houding.
Er is thans belangrijk nieuws uil Italië.
Het Kabinet is afgetreden. Reuter seint
er ons het volgende over uit Rome
«Stefanl meldt, dat de ministerraad
besloot, aangezien met betrekking der te
volgen internationale politiek de regee
ring de eensgezindheid en goedkeuring
der constitutioneele partijen mist, die met
het oog op den ernstigen toestand nood
zakelijk zijn, aan den Koning zijn ont
slag aan te bieden. De Koning hield
zich zijn besluit voor." Dit beteekent dus
dat de partij van Giolliti de vredes
partij de overhand krijgt over de par-
tij-Salandra, de interventionistische.
Op het Vatika n koestert men, vol
gens de Msb. opnieuw hoop op den vre
de,
Te Turijn had een grootsche manifes
tatie tegen den oorlog plaats.
Volgens de «Avanti" marcheerden re
servisten uit Romagna af onder het ge
roep:» Weg met den oorlog».
Te Rome zijn 380 afgevaardigden aan
wezig.
De Itallaaosche gezant te Konetanti-
nopel confereerde met den grootvizier
en den minister van bultenl zaken Ta-
laat Bey.
Naar de Italiaansche afgevaardigde
Cirmeni, een vriend van Giolitti, in de
Stampa mededeelt, biedt Oostenrijk aan
afstand van Trentino afstand van ge
bied aan de Isonzo, met inbegrip van
Gradescavolkomen autonomie van
Triest, met een Italiaaosche universiteit
en een vrijhaven, afstand van belangen
Zuid-Albanië met erkenning van de
bezetting van Walona door Italiëon
derzoek (door volksstemming van een
afstand van de stad Goerz en eenige
eilanden op de Dalmatijnsche kust.
De Norske Intelligenssedler heeft in
een geschiedkundig opstel herinnerd, hoe
Italië in den laatsten tijd is groot ge
worden. In 1859 versloeg Frankrijk Oos
tenrijk, waardoor Italië's eenheid werd
gevestigdin 1866 versloeg Pruisen
Oostenrijk, waardoor Italië Venetië
kreegin 1870 versloeg Dultschland
Frankrijk, waardoor Italië Rome in bezit
kon nemen. Op dergelijke wijze zal Italië
nu weer land veroveren.
BERLIJN, 14 Mei. (Wolff.) Het Ber
llner Tagebiatt verneemt uit Lugano
Hetsociaal-democratlsche partijbestuur
heeft een dringenden oproep aan de
partijgenooten uitgevaardigd, om tegen
den groelenden oorlogsgeest front te
maken en de aanhitsers tot den oorlog
met hun eigen middelen te bestrijden.
Op den l5den en den 16den zijn de
vertegenwoordigers van de geheele so
cialistische partij te Bologna samenge
roepen.
In Ramagna en andere deelen van het
land protesteert het volk voortdurend
tegen den oorlog.
BERLIJN, 14 Mei. (Wolft.) De Stampa
merkt naar aanleiding van het bericht,
dat 300 Kamerleden en 100 senatoren
De houding van Bulgarije.
WEENEN, 12 Mei. (W.B.) Uit (Duit
sche bron.) Een bijzondere correspondent
van de >Neue Freie Presse» had te Sofia
een onderhoud met vooraanstaande Bul-
gairsche staatslieden.
Minister-president Radoslawof ver
klaarde, dat Bulgarije ook verder de
strengste neutaliteit zou handhaven-
De Minister van financlëo, Tontschew,
was in het bijzonder het optreden van
Oostenrijk-HoDgarije indachtig ter be
scherming van Bulgarije op de vredes
conferentie van Boekarest. Hij verklaarde,
dat Bulgarije meende, onder tegenwoor
dige omstandigheden, de monarchie en
haar bondgenooten niet meer van nut te
kunnen zijn, dan door een strenge, loyale
neutraliteit.
De vice-president van «Je Sobraoje de
Stamboelevist Montschilow, uitte zich in
denzelfden geest.
De Lusitania.
In de »Tel,« vinden we het eerste
volledige verhaal van den ondergang der
Lusitania. Het is van den passagier Ja
mes Brook uit Bridgeport. Hij zag de
torpedo naderen en spoedig volgde de
ontploffing.
Het schip kreeg een schok door den
zwaren slag en werd opgelicht als was
het op eeo onbeweeglijk voorwerp ge
loopen. Een waterzuil rees op naar het
bruggedek, eeo hoop wrakhout mede
voerende en ofschoon ik meer dan twin
tig meter van de plaats afstond, waar
de torpedo getroffen had, werd ik op
den grond geworpen. Voor ik weer op
kon staan, zag ik het geheele voordek
in een verblindende wolk van stoom ge-
hu'd, niet door het toslaan van een tweede
torpedo, maar door het springen van
twee ketelzooals een stoker mij later
vertelde.
Wij hadden reeds land in zicht en de
boeg van het schip wendde zich reeds
naar Kinsale, wij moct.ïn daar toen slechts
12 mtjl van af geweest zijn Den vorlgen
dag waren alle booten al, bij wijze van
voorzorg, op het dtk gezet en onmid
dellijk weiden ze nu te water gelaten,
Intusschen met de eerste boot liep het
niet goed af. De vrouwen en kinderen
namen er in plaats en daarmee was de
boot zoo goed als vol, later kwamen er
ook nog een paar mannen bij Toen deze
neergelaten werd, brak eeo touw en op
drie na vielen alle inzittenden In het wa
ter. Er heerschte geen paniek aan boord.
Er was absoluut, geen gedrang, alleen
waren sommige vrouwen zenuwachtig,
dat was alles. Kapitein Anderson kwam
op dek en verzekerde de passagiers van
de eerste klasse, dat er geen onmiddel
lijk gevaar was. Iedereen was natuurlijk
naar het dek gerend en de vrouwen waren
nu ook weer kalm geworden. Ik heb niet
gezieo, dat er reddingsgordels uitgedeeld
werden en ik was niet in staat er een
te bemachtigen.
Het schip helde intusschen steeds
sterker over en begon aan de voorzijde
te zinken. De pogingeo, die gedaan
werden om de booten neer te laten,
hadden klaarblijkelijk niet vetl succes en
die van bakboord konden wegens het
overhellen van het schip niet gebru kt
worden. De davits kwamen toen al vlak
bij het water en het schip was al zoover
van het Zuilen
