Nummer 79
Donderdag 30 September 1915.
38e Jaargang.
Tweede Blad.
Provinciaal Nieuws.
UIT HOLLAND.
Huiden-Leder-Schoenen
Een bericht over het verzoek der Hol
landsche leerlooiers aan de Hollandsche
regeering, om de groote in Nederland
liggende massa's ruwe kalfsvellen voor
export naar Amerika te mogen gebrui
ken, heeft de ronde door de Duitsche
vakpers gedaan en hevige verontwaar
diging opgewekt. Bijzonder heeft het ont
stemd dat het exporteeren naar Amerika
aangespoord werd en men ons schijnt
te vergeten. Voor ons scheen de reke
ning van 't begin af niet te stemmen,
want uit pure sympathie hadden de
koel rekenende Hollanders Amerika als
kooper niet voorgetrokken, als de mo
gelijkheid bestond, ons. die toch nabu
ren zijn, gemakkelijker en evenzoo duur
't leder te verkoopen. De vraag is deze,
of bij ons momenteel kalfsvellen winst
gevend te verkoopen zijn. En dit geloo-
ven we te moeten ontkennen. Een blik
op de kalfsvellenmarkt is voldoende om
de Hollandsche wenschen te verklaren.
Sedert weken iiggen bij ons kalfsvellen
dalend bij het sterke aanbod, daar de
fabrikanten zich beijveren op uiterste
terughouding. Zij hebben op 't oogen-
blik der hoogkonjectuur kalfsvellen
ingenomen, en zoolang deze waar niet
als gereed fabrikaat ondergebracht is,
zullen bij de algemeene onzekerheid de
ruwe kalfsvellen nog wel langer moeten
blijven liggen. Bij den inkoop tegen de
huidige prijzen moesten deze nieuwe
massa's wel prijsdrukkend werken en
dat willen de looiers op de eerste plaats
vermijden. Men wacht algemeen de ver
dere gebeurtenissen af en zoowel han
delaar als fabrikant koopen alleen pas-
jesmaat in.
Amerika daarentegen heeft 'n vaste
boxcalf-markt en zal gemakkelijker de
in Holland verlangde prijzen betalen
Iets anders was het daarentegen met de
Hollandsche slachthuiden, waar men ook
van fluistert. Wij persoonlijk, kunnen
toch niet goed hieraan gelooven, want
Holland is, zoover ons bekend is, ge
dwongen, zooileder van Amerika te im
porteeren.
Het is aan te nemen dat die twijfelach
tige massa's kalfsvellen het bederf nabij
zijn, want anders kunnen wij ons denstap
der Hollandsche looiers slecht verklaren.
Of hopen zij, door ruilen slachthuiden
te verkrijgen zonder aan Engelsche con
trole blootgesteld te zijn. Juist zooals
Holland zijn productie in kalfsvellen niet
opslorpen kan, is het in andere leder
soorten op export aangewezen. In vre
destijd krijgt het van ons groote voor
raden chevreau en ook momenteel
bestaat die export nog. Het is natuur
lijk zeer wenschelijk onze oude export
betrekkingen staande te houden en voor
onze handelsbalans is het zeer voor-
deelig, wanneer wij ze een beetje actief
kunnen houden. Of echter bij het gebrek
aan ruwe huiden voor chroom die wij
na geheel het jaar uit het buitenland
kri-jgen, en welke toevoer afgesneden
is, de export van gereede chroom voort
zal gaan, lijkt ons voor het minst twij
felachtig Was het voor de Duitsche
markt schraal voorhanden, nazending
in afzienbaren tijd onmogelijk, wij moe
ten hooger prijzen besteden, en nog
exporteeren wij. Weliswaar wordt de
export van uitvoer-consenten afhanke
lijk gemaakt en deze toestemmingen
volgen slechts dan als er ruilhandelingen
met Holland plaats vinden. Maar steeds
dwingen ons de schaarsche voorraden
tot spaarzaamheid. Het is ten minste
twijfelachtig of wij een gelijk tegemoet
komen zooals wij in het chroomvraag-
stuk bewijzen, van Hollands zijde zou
den vinden. Ons zijn getallen bekend
dat consenten van Hollands kant voor
Hollandsche schoenen, waarvoor bij ons
een goede markt was. slechts^dralend
volgen, ofschoon dames en kinderschoe
nen en heeren fantasie bottines vrijen
uitvoer hebben. Verscheidene fabrikan
ten, die de Duitsche markt bearbeiden
wilden, moesten er van afzien, hun ver
wachtingen uit te voeren, daar zij op de
consenten voor hun monstercollecties
ongeveer twee maanden wachten moes
ten. En dan waren de modellen voor
het loopende seizoen niet meer bruik
baar.
Deze toestand is in den laatsten tijd
nog beduidend verscherpt. Daar onze
toevoer niet voldoende was, de Hol
landsche markt zich innerlijk sterkte en
andere schoenimporteerende landen zich
eveneens naar Holland wendden, zoo
moest in groote mate naar den invoer
van Amerikaansch leder getracht worden.
Ofschoon deze import reeds jarenlang
bestond, kon Holland niet buiten inmen
ging der Overzee Trust Mij en zoo
wordt heden de gansche schoenfabricatie,
voor zoover zij exporteeren wil door
Engeland gecontroleerd. Leder zoowel
boven als zoolleder is slechts onder
borgstelling van de Trust te krijgen die
zich de controle van den geheelen handel
voorbehoudt. Nu zouden de fabrikanten
gaarne met deze controle den spot drij
ven want voor leeken is de controle
op de verwerking der massa's in de
schoenfabriek, niet zoo eenvoudig. Maar
dezelfde angst, die Holland daartoe
voerde zich deze trust te laten opdrin
gen. houdt de fabrikanten terug, aan
ernstige tegenweer te denken Niet
slechts het gereed fabrikaat, maar ook
het halffabrikaat is aan de grillen van
de controle onderworpen. Of echter de
Hollandsche fabrikant zijn Engelsche
vrienden er zeer dankbaar voor is, die
hem de schoone gelegenheid om winst
te behalen in Duitschland bemoeilijkt
mogen wij sterk betwijfelen, want mate-
rieele sympathie en geldbuidelpolitiek
zijn scherp te scheiden.
Schuh und Leder.
Waalwijk, 29 Sept. 1915.
Koopt ni«t ia dan vreemde,
wat gij in Waalwijk avan goed
an «van goedkoop kust vinden,
aé5i W. B.
belangstelling trok, en den ZeerEerw. op de oproeping; tot deelneming aan de j vergadering gehouden ter behandeling;
Roomsch Katholieke Onderwijzersbond.
Zondagmiddag had in de bovenzaal
van deo R. K. Gildenbond alhier cene
vergaderiug plaats van de afdeeling
WaalwijkHcusden van den Roomsch
Katholieken Onderwijzersbond io het
bisdom 's-Hertogenbosch. Te vier uur
opeade de vice-voorzitter, de heer An-
toon van Delfr, de bijeenkomst. Hij heette
de aanwezigen hartelijk welkom, vooral
de vier nieuwe leden en herinnerde er
in zijn openingswoord aan, dat de af
vaardiging van twee leden ter bij woning
van de bisschopswijding van den zoo
hoog geachten bondsadviseur, Mgr.
Diepen, zeer gewaardeerd was geworden.
Tevens biacht hij openlijke hulde aan
dea penningmeester, van wlcn het hoofd
bestuur verklaard had, geea actiever
afdeeliugs-thesaurier in den bond te
hebben, terwijl ten slotte verslag werd
uitgebracht van de gehouden bestuurs
vergadering. Daarna las de secretaris
de notulen, die onveranderd werden
gearresteerd. Na afdoening van enkele
aangelegenheden van huishoudelijk be
lang werd besprokeD de oprichting van
een cursus voor godsdienstonderwijs. Na
korte discussie werd dit punt aange
houden tot de volgende vergadering om
dan advies van den Eerw. adviseur in
te winnen. >Rooken door kinderen* gaf
een zeer breedvoerige bespreking, waar
aan door een groot aantal leden werd
deelgenomen. In beginsel werd besloten
de ouders op het gevaar van dit meer
en meer voorkomend euvel te wijzen,
aan de onderwijzers te verzoeken aan
de bestrijding van het kwaad zooveel
in hun vermogen is inedc te werken en
bij de gemeentebesturen op krachtigen
steun in deze richting aan te dringen.
Na rondvraag werd deze gewone leden
vergadering op de gebruikelijke wijze
gesloten, waarna te half zes in de ach
terzaal een buitengewone' vergadering
plaats had, die tegen entree ook voor
niet-leden toegankelijk was gesteld.
In de fraaie, ruime zaal, welke zich
zoo bij uitstek voor dergelijke bijeen
komsten leent, waren al spoedig een
vierhonderdtal dames en heeren niet-
leden aanwezig, waaronder talrijke gees
telijken. De heer van Delft zeide het zich
een eer te rekenen a's vice-president
deze bijeenkomst te openen en allen
het welkom toe te roepen, inzonder de
Eerw. heeren geestelijken, die door hun
aanwezigheid toonen belang te stellen
in het leven en streven van den R. K.
Onderwijzersbond. Spreker zeide er
trotsch op te gaan den redenaar te mo
gen voorstellen, wiens lezing zoo veler
pater Dr. W. Mulder (S. J.) leeraar aan
het Canisius College te Nijmegen, het
woord te verleenen om te sprekeD over
>Het wereldeinde in verband met cir-
culeerende voorspellingen.*
ZijnEcrwaarde begon met te wijzen
op het ingeboren verlangen van den
menscb, de toekomst te kennen. Dat
verlangen zal eerst ophouden, wanneer
we in den Hemel zullen zijn en alles
zulien zien in God. Al is het verkeerd,
de toekomst in haar geheel te willen
kennen en vooral den tijd en den dag
van het wereldeinde, toch is he; niet
verboden er over te spreken. God zelf
heeft ons immers io het Evangelie en
de Apostelbrieven ee de Apokalyps iets
over het eind der diDgen gezegd. Evenals
dc gedachte aan den dood heilzaam is
voor de ziel, zoo is ook de overwegiug
van het wereldeinde goed voor alle
roenscher. Maar verkeerd wordt ze,
waaneer er verwarring of onrust uit
ontstaat, of als onze nieuwsgierigheid
door Somnambulisme of astrologie bevre
diging zoekt.
Nu zijn er in verband met den oorlog
een massa voorspellingen over bet aan
staande wereldeinde in omloop, die öf
pnre bedriegerij óf het# werk van ge-
exalteerden zijn. Dat was al zoo vóór
de komst van Christus, dat bleef zoo,
heel de geschiedenis door.
De zoogenaamde profeten gaan aldus
te werkze stellen het voor, of hun
profetie véél eerder gedaan werd, dan
werkelijk het geval was. Zij zetten haar
op naam van heilige of vertrouwbare
personen, die reeds dood zijn. Zij
kleeden ze in duisteren, apokalyptische
taal. Daardoor blijft men bulten schot,
als het verkeerd uitkomt Zoo is het
in de zevende eeuw gegaan met de
profetie, die valschelijk aan den H.
Methodius (4e eeuw) wordt toegeschre
ven. Zoo gaat het met vele werken,
aan Joachim da Fiore (12e eeuw) toe
geschreven. met Nostradamus (16e eeuw).
Tegenwoordig zijn er weer vele voor
spellingen in omloop, die op rekening
van O. L. Vrouw, de H.H. Birgitta,
Gertrudis enz- ook op naam van den
cerbiedw. A. M. Targi en den pastoor
v. Ars gezet zijn. Spreker haalde vele
voorbeelden aas.
Wij onderwijzers moeten zeer voor
zichtig zijn met deze profetieëo, want
de kinderen hooren er ook over praten
en raken er door in de war.
Maar is er dan in dat geheimzinnige,
dat de toekomst biedt, niet een zekere
poëzie, die wij aan de kinderziel niet
mogen onlhouden Wij kunnen die
poezie ook geven, door hun te yertellen,
wat er in het Evangelie en de Open
baring staat. Wat de mensch daaraan
heeft toe te voegen, is in den regel
onwaarheid eu bedrog. Spreker toont
dit uit voorbeelden aan. Uitzondering
maken de voorspellingen der heiligen,
die op persoonlijke of blzondere revelatie
berust. Maar het is dikwijls zéér moeilijk,
na te gaaa, of ze wel autheutiek zijn.
En als ze authentiek zijn, zijn ze in den
regel zeer vaag.
Spreker sloot met cr op te wijze, dat
het 5de Concilie van Lateranen derge
lijke voorspellingen van onzekere her
komst veroordeelt. Voor kinderen zijn
ze zeker niet goed. Maar ze bevatten toch
ook iets, wat voor de historische critlek
van veel belang is. Bij hen n.l. worden
de wijzigingen onder invloed van harts
tocht en partijzucht, en bij gebrek aan
hlstorischen inhoud zeer gemakkelijk
cootroleerbaar. Spreker nu maakt van
die contióle zijn levenstaak. Daarom,
in aansluiting bij zijn artikelen in de
>Tijd« vraagt hij toezending van alle
geschreven of ongeschreven voorspellin
gen over oorlog en wereldeinde. (Ook
wij steunen dit verzoek.)
De heer vaD Delft zeide ten slotte
dat hij er van overtuigd was overeen
komstig aller wensch te spreken, wan
neer hij pater Mulder dank zegde voor
de buitengewoon belangwekkende lezing
hedenmiddag gehouden. De afwezigeD
hebben veel gemist. Meer wilde hij er
niet bijvoegen.
Hij sloot daarop de vergadering met
den christelijken groet.
De afdeellng Waalwijk-Heusden mag
tevreden zijn over deze vergadering.
Zij heeft er eea prachtige propaganda
mede gemaakt voor den R. K. O. B.
en voor zich bewijze» gegeven van
krachtig vereenigingsleven.
Schêtnmakerij- Curcassen.
Wij vestigtB «ogmaaU de aandacht
avond-curcus«cn der •choenmakertj aan j vao het wetsontwerp tot regeling van
de rijksvakschool alhier.
De gelegenheid tot aangifte bestaat
op hedenavond en Vrijdag a.s. telkens
raa 79 uur aan 't gebouw der rijks
school. Wij hopen dat velen zich ia
hun eigen belaag en dat der iidustrie
zullee aanmelden.
Voordracht Hoofd der O. L. School.
Door B, en W. is in overleg met den
schoolopziener de volgende voordracht voor
een hoofi der O. L. School opgemaakt
ie. J. J. van Mierlo, onderwijzer aan
de school voor M U. L. O. te Oldenzaal
(geboren te Stratum 19 Februari 1880).
2e. C. van den Eude, onderwijzer aau
de rchool voor U. L. O. te Geldrop (gebo
ren fe 's-Gravenhage den 22 Juni 1880).
3e. C. J. van Groenland, Hoofd eener
school voor L. O. te Viukeveen en Wn-
vetveen (geboren te Rosmalen den 9 De
cember 1883).
Lawn-tennis match.
De match 1.1. Zondag en Maaadag te
Roermond gespeeld tusschea de Rocr-
mosdsche club Wall played* ca de
Waalwiiksche Lawn-Tennis club* had
tot uitslag 83 in 't voordeel vao
het Vakonderwijs.
Nadat de leden en belangstellenden
waren welkom geheeten door den heer
Joh. Waijers, ondervoorzitter der plaatse
lijke afdeeling, werd de vergaderirg
door den algemeenen voorzitter, den
heer Joh. Schoenmakers, geopend die
in het kort de strekking van het wets
ontwerp en de tot standkoming daarvan
uiteenzette, den wensch uitsprekend dat
deze bijeenkomst goede resultaten zou
mogen hebben.
Daarna was het woord aan prof. dr.
Van Beurden uit de; abdij van Berne,
die zijn inleiding begon met hulde te
brengen aan den Minister van Binnen-
landschc Zaken voor de indiening van
dit ontwerp, welke hulde hem evenwel
niet zou weerhouden om critiek te oefe
nen daar waar deze aan het wetsontwerp
kon ten goede komen.
Op de eerste plaats ziet spr. daarom
het leerlingwezen onder het oog om tot
de conclusie te komen, dat de werk
plaatsopleiding niet op de eerste plaats
staat, doch dat dc vakschoolopleiding
voor onzen tijü eeD groot verelschte is.
De werkplaats opleiding geeft niet meer
Roermond. Door Waalwijk werd echter .wat noodig is, er moet voorzeker eerst
zeer goed tegen deze sterke club ge
speeld, wat kat* blijken eit den stand
der games n.l. 144 voor Roermoed cn
122 oor Waalwijk.
Scheenfabriek.
Naar mee oes mededeelt zal door de
heeren P. vaa Poppel, thans employé
bij van Gend Loos te Utrecht eu
J. Massuger alhier in een perceel aan de
St. Antonlusstraat eene nieuwe schoen
fabriek worden opgericht.
Cancours.
Op het Zondag gehouden nationaal
concours van Kreisbooggezelschappen
te Woensel behaalde het alhier gevestig
de gezelschap >de Eendracht* niet
minder da» 4 prijzen en wel 3 corps-
prijzen, waaronder zilveren Lauwerkrans,
met 1 pnat verschil op dee eersten prijs.
Verder behaaldea eog twee harer leden
persoaeele prijzen, zijnde 1 kampioeas-
prijs de heer A. Nelis aa 3 personeel»
prijzen de heer J. v. d. Hoven. Verder
werd aan het zestal nog een medaille
uitgereikt als het veratkomend ge
zelschap. Voorwsar een fllek succes voor
het betrekkelijk aog jonge gezelschap.
A.s. Zondag zal om het koningschap
gekampt worden en d-.ar er dit Jaar veel
ambitie is, zal de strijd wel hevig zijn.
Alleen op de Wereld
Deze prachtfilm die overal zoo groot
succes heefr, is ook hier zeer in den
smaak gevallen. Zondag was de zaal
druk bezet, de andere dagen vooral de
lagere rangen, minder. Op werkdagen
wil het er hier niet zoo goed in.
Het stuk op zichzelf munt uit door
prachtige tooneeleo, aangrijpende mo
menten uit het mooie werk van >Hector
Malot* waarvan de geschiedenis te over
bekend is, als dat we ze hier nog eens
zouden herhalen. Laten wc alleen zeg
gen. dat dit bioscopisch kunstwerk in
alle opzichten uitmunt en hun die het
nog niet zagen, dringend aanraden de
laitste uitvoeringen dezen avond zeker
bij te wonen.
De Verloren Zoon*.
Blijkens achterstaande advertentie zal
a.s. Zondag het Bijbelsch drama >De
Verloren Zoon* van kapelaan Willem
Smulders, dat in Oisterwijk dezen zo
mer zulk een reuzensucces gehad heeft,
in 't Concertgebouw te '<s Bosch worden
gegeven.
In 't Paleis voor Volksvlijt te Amster
dam is dit stuk twee avonden gegeven
en heeft daar zeer volle zalen getrokken
en is in elk opzicht een succes gebleken.
De Tijd geeft van het stuk in de
schouwburgzaal eene uitvoerige recensie
en prijst het in velen deele.
Is er iets van de aankleeding verloren
door de boschrijke omgeving en verdere
openluchtmogelijkheden, anderzijds wint
het drama wat voordracht, zuiverheid
van toon enz. betreft en vooral de mu
zikale illustraties van prof. Ant. Hansen
uit St. Michlels-Gestel komen hier bij
zonder tot hun recht.
Wij twijfelen er niet aan of de belang
stelling uit 's Bosch en omgeving zal
zeer groot zijn a.s. Zondag.
De Hanze in het Bisdom van s Bosch.
Door bovengenoemde organisatie werd
Zondagmiddag in de zaal der Kon.
Liedertafel te Tilburg een buitengewone
een goede theoretische grond worden
gelegd. Wanneer het leerling-wezen
goed geregeld wordt en de regeering
haar ruimen steun geeft, dan kan dc
werkplaatsopleiding opnieuw deugdelijk
worden. De Minister, heeft echter de
beroepsorganisatie te veel over het hoofd
gezien en toch er zou door samenwer
king zooveel zijn bereikt. Met een ver
wijzing aaar het Belgische Staatsbeurzeo-
stelsel maakt spr. dit duidelijk. Vooral
daardoor is het vakonderwijs zoo hoog
gestegen.
Onder de beginselen, die aan 't wets
ontwerp ten grondslag liggen, is het
meest sympathieke de afwezigheid van
allen dwang. Daardoor onderscheidt het
ontwerp zich gunstig van hetgeen vroeger
door dr. Kuijper werd voorgesteld.
Dwangmaatregelen dienen nergens toe.
Als conclusie zijner bespreking wil dr.
Van Beurden er daarom op aandringen
dat de betreftende vakorganisatie nagaan
in hoeverre haar vereeniging medezeg-
gingsschap noodig heeft en op welke
wijze deze door voorstellen bij den
Minister kan worden verkregen cn ver
volgens, dat ia gemeenten, waar vakon
derwijs wordt gegeven geen enkel pa
troon daarvan geldelijke voordceleo
geniet.
Als tweede spreker trad op de heer
B. Steggerda, directeur der Ambachts
school te Eindhoven, die het wetsont
werp en het leerlingstelsel besprak. Het
voorstel werd in zijn verschillende arti
kelen nagegaan, bijzonder wat de rege
ling van het subsidie betreft, den steun
die aan leerlingen kan gegeven worden
en ten slotte het opleiden van leer
krachten.
Een derde onderwerp n.l. *Het wets
ontwerp en het Handelsonderwijs», werd
behandeld door den heer C. v. d, Eeden,
secretaris der R. K. Vereeniging van
Leeraren, verbonden aan de Handels
cursussen van *De Hanze». Bij zijn be
toog ging spr. er van uit dat het vak
onderwijs nog eerst in wording was en
dat daarem het ontwerp zoo bijzonder
urgent is. Het vakonderwijs moet om
hoog, doch men zal daartoe niet kun
nen geraken tenzij een degelijke ont
wikkeling is ten grondslag gelegd. Voor
goede vaklieden is daarom handelson
derwijs noodig, want willen zij hunne
zaken naar behoorea kunnen regelen,
dan mag er wel aandacht worden be
steed aan de handelswetenschappen.
Met een bespreking, die het ontwerp
aan het handelsonderwijs wijdt eindigde
spreker zijn helder betoog.
Aan het slot der vergadering werd
door den Eerw. adviseur kapelaan G.
v. d. Hout een kort woord van opwek
king gesproken. Spreker verheugde er
zich over dat er eindelijk eens iets ern
stigs wordt gedaan en toonde aan dat
voor de goede werking dezer wet ont
zaggelijk veel afhangt van de medewer
king dergenen voor wie ze bestemd is
n.l. de patroons-middenstanders.
De organisatie der gilden, der vak
gilden vooral moet een groote rol spe
len in de goede werking dezer wet. Het
vakonderwijs moet op de eerste plaats
practisch zijn, het moet midden in het
leven staan en voortdurend worden be
ïnvloed door hetgeen het dagelijksch
leven in elk geval geeft. Daarom moet
theorie en practijk hand aan hand gaan.
