Tweede Blad.
De Oorlog.
Binnenland.
Provinciaal Nieuws.
LANDhOüW.
NUMMER 1
ZATEKDAG 1 JANUARI 1916
39e JAARGANG
Bespuit al uw bessenstruiken met
Carbolineum.
De resultaten, die op verscheidene
plaatsen in ons land dit jaar en ook
vroeger reeds, verkregen zijn met het
bespuiten der bessenstruiken met car
bolineum, zijn schitterend geweest. Een
niet gering aantal plagen, vooral zulke,
die door insecten veroorzaakt worden,
bleek daardoor op afdoende wijze be
streden te worden en het bespuiten der
bessenstruiken verdient daarom alge
meen aanbeveling.
De belangrijke ziekten der bessen
struiken, die met een carbolineum be
spuiting bestreden kunnen worden zijn
de volgende.
lo De z. g. Sprultvreter of knopworm
van roode-en wit:e aalbessen en van
zwarte bessen, een klein rood rupsje, dat
in hef voorjaar (Februari tot April) de
knoppen en jonge scheuten der genoem
de bessensoorten uitvreet, daardoor veel
bloemtrossen en scheuten vernielt en
een normale groei der struiken ten zeer
ste belemmert. In den winter blijft dit
rupsje, wanneer het nog zeer klein is
(23 m.M.) op het oude hout der strui
ken over onder schorsschubben, in sple
ten en op andere beschutte plaatsen.
Een bespuiting met een 8% oplossing
van oplosbaar carbolineum (8 L. car
bolineum op 100 L. water), doodt deze
rupsjes en verkrijgt men daardoor, dat
het volgende voorjaar alle knoppen
normaal uitloopen en bloem en scheuten
voortbrengen. De bespuiting moet krach
tig uitgevoerd worden en moet men de
struiken niet alleen van boven af, maar
ook van onderop (dus met de sproei-
dop naar boven gekeerd) flink bespuiten-
liet op den grond vallende carboli
neum beschadigt de wortels der bessen
struiken niet. Aangezien deze spruit-
vreter zeer algemeen in ons land voor
komt en op vele plaatsen veel schade
doet, is een krachtige bestrijding wel
gewenscht,
2o De Bessenrups, qen witte rups met
zwarte en gele vlekken. Deze rups is
niet zoo algemeen verbreid als de sprult
vreter, maar doet op de plaatsen, waar
hij voorkömf, nog hTeeFscHadt? dan aêze*
en belet het uitloopen (doordat hij de
spruiten steeds afvreet) tot in de maand
Mei.
Ook deze rups is reeds in den winter op
de bessenstruiken (vooral op roode
aalbessen en kruisbessen) aanwezig,
maar is dan rtsds veel grooter dan de
spruitvreter. Daar de rupsen niet al
leen hooger in de struiken, maar vooral
ook dicht bij den grond, overwinteren,
waarbij zij in gestrekte houding tegen
de takken gedrukt zitten of in schuil
hoeken zija weggekropen moet men
vooral ook den voet der struiken krach
tig en van alle zijden bespuiten.
Een carbolineumbespuiting van de
zelfde sterkte, als hierboven wordt
aangegeven, is ook tegen deze rups
afdoende.
3o Het zg. spint der krulsbessenstrui-
ken, dat veroorzaakt wordt door eeo klein,
rood, spinachtig diertje, dat op de blade
ren leeft, deze beschadigt en ze vroegtij
dig doet verdorren en afvallen. De ziekte
is te herkenne aan het geelgeviekte,
grauwachtig gekleurde uiteilijk van het
blad, dat een echt, zg. spintig aanzien
krijgt. Dit spint is voor de struiken
zeer nadeelig, daar het blad vroegtijdig
onwerkzaam wordt, de struiken weinig
groeien en de vruchtvorming te wen-
schen over laat.
Een 6°/o carbolineumoplossing is tegen
deze plaag voldoende. Bij nauwgezet
uitgevoerde bespuiting kan men de
ziekte vrijwel geheel uitroeien en staan
de kruisbessenstrulken het volgend jaar
weer met groot, frisch groen blad en
groeien en bloeien zij flink.
Daar het diertje, dat deze ziekte ver
oorzaakt, zich nogal snel vanuit één
plek over de geheele aanplanting ver
spreidt, is het wenschelijk een bespuiting
toe te passen, zoodra men de ziekte in
de aanplant waarneemt.
4e Blad en schildluizen, die zeer vaak
op de verschillende bessensoorten
voorkomen, vooral op aalbessen en zwarte
bessen. Daar deze insecten hetzij in den
toestand van ei, dan wel als onvolwassen
dier, den winter op de struiken overblij
ven, kan men ze met één flinke car
bolineum bespuiting vernietigen. Deze
wordt genomen ter sterkte van 6 a 8°/®.
Neemt men nu nog Verder ic aan-
rr erking, dat door een carbolineum
bespuiting ook alle mossen en mieren
op de struiken gedood worden, daardoor
de takken glad worden en dus minder
schuilplaatsen biedea voor allerlei scha
delijke insecten, terwijl andere eventueel
aanwezige insecten of eieren daarvan
li de meeste gevallen tegen het carbo
lineum niet bestand zijn dan is het nie
te verwonderen, dat de tot nu toe uit*
gevoerde bespuitiogen zeer veel succes
hebben gehad.
Aangezien de bessenstruiken eD vooral
de kruisbessen zich vroeg in het voorjaar
reeds gaan ontwikkelen en men carbo
lineum alleen gebruiken kan op in rust
toestand verkeerende planten (dus in den
winter) moeten deze bespuitingen voer
1 3 Februari geëindigd zijn. Op plaatsen,
waar de bessenstruiken zeer vroeg zijn,
moet deze datum ook nog iets vervroegd
worden. Bij tijdige toepassing is het
carbolineum in de hieraangegeven sterk-
ten, geheel onschadelijk voor de bes
senstruiken.
Men neme wel In aanmerking, dat
alleen dan het meeste profijt van de
bespuiting getrokken wordt, als deze
met zorg wordt uitgevoerd en ervoor
wordt zorg gedragen, dat alle deelen
van de struiken met de vloeistof be
vochtigd wordeD. Een pulverisateur, die
de vloeistof krachtig doet uitspuiten
dus cea, die onder fllnken druk werkt
is daarbij onmisbaar.
De inspecteur van den
Phytopathologischen
dienst
N. V. POETEREN.
Van het Westelijke gevechtstertein.
PARIJS, 29 December. (Reuter.) Het
avondcommnnipué msakt melding van be
drijvigheid der wederzijdsche artillerie in
Belg-ë en Artois.
Ten noorden van de Aiene hebben de
Franschen machinegeweerstelliugen vernield
en vijandelijke werklieden verstrooid. Voorts
hebben zy twee mijnen doen springen en
een Dn tsche post opgeblazen.
In Argonne wordt de xrijd voortgezef.
In de Vogezen levendig geschutsvonr
tnsscheu Fecht en Thur. Zeer hevig i». ge
vochten in de streek van den Hartmanns-
weilerkopff, waar de Eransohen ondanks
felle tegenaanvallen, in het bezit zijn ge
bleven van een resfcs van Doitsche ver
dedigingswerken tnsschen den Rehfelsen en
den Hiresteiu, welke bij de reeds vroeger
genomen verschansingen zijn gevoegd.
BERLIJN, 30 December. (Wolft»)
Otlicieele mededeeling uit het groote
hoofdkwartier
ln den nacht op den 29sten mislukten
pogingen van de Engelschen om ten
N.W. van Rijsel door overrompeling in
onze stellingen binnen te dringen.
Een kleine nachtelijke onderneming
van onze troepen ten Z.O. van Albert
had succes en leidde tot de gevangen
neming van eenige dozijnen Engelschen.
Aan den Hartmannsweilerkopf is het
gisteren in handen van de Franschen
gebleven stuk loopgraaf heroverd.
Voor het overige werden op vele
plaatsen van het front bij gunstige waar
nemingstoestanden soms levendige vuur
gevechten geleverd.
Ook de bedrijvigheid van de vliegers
was aan weerskanten zeer groot.
Een vijandelijke eskader viel de plaat
sen Werwicq en Meenen en de spoor
wegemplacementen daar aan. Militaire
schade werd niet aangericht. Wel
werden 7 inwoners gewond en een kiad
gedood
Een Engelsch vliegtuig is ten N.W.
van Kamertjk in een luchtgevecht naar
beneden geschoten.
In de Adriatische Zee.
PARIJS, 30' Dec. (Reuter.) Officieel
bericht van den marinestaf
Een Oostenrijksche vlootdivisie, uit
Cattaro vertrokken om Durazzo te be
schieten, is door vlootafdeelingen der
geallieerden aangevallen. De O.-H. tor
pedojager Llka is op een mijn geloopen
en vergaan, de torpedojager Triglav
(van hetzelfde type als de Llka, is door
de geallieerden in den grond geboord.
De andere vijandelijke schepen zijn, ver
volgd door de geallieerden, naar hun
basis gevlucht.
(De Lika en de Triglav waren in 1913
van stapel geloopen, maten 800 ton,
hadden een maximum snelheid van 33
knoop, waren bewapend met 2 kanon
nen van 10, 6 vai 7 cM. en 2 torpedo-
lanceerbuizen. Red.)
WEENEN, 30 Dec. (Wolff.) De ma
rinestaf meldt officieel
Gisterochtend heeft een 0.-II. smal
deel van 5 torpedojagers en de kruiser
Helgoland de Fransche duikboot Monge
in den grond geboord de tweede offi
cier en 15 man zijn gevangen genomen.
Daarop heeft het smaldeel in de haven
van Durazzo een stoom- en 'een zeil
schip door geschutvuur tot zinken ge
bracht en verscheidene kustbatterijen
het zwijgen opgelegd.
Daarbij zijn twee torpedojagers op
mijnen geloopen. De Lika fs gezonken,
de Triglav zwaar beschadigd. Het groot
ste deel der bemanning is gered. De
Triglav is op sleeptouw genomen, maar
men heeft het schip eenige uren later
moeten laten zinkeD, omdat een over
macht van vijandelijke kruisers en tor
pedojagers den terugtocht van het ge
heele smaldeel bedreigde. Onze schepen
zijn behouden in hun basishaven terug
gekeerd.
Onder de vijandelijke schepen konden
alleen Engelsche kruisers van het type
Bristol en Fransche torpedojagers van
het type Bouclier duidelijk worden op
gemerkt.
(De Monge behoorde tot een klasse
van duikbooten, van 1907 tot 1912 ge
bouwd, metende 400 tot 550 ton, met
zes of zeven torpedolanceerbuizen en een
bemanning van 25 koppen. Red.)
Dienstplicht in Engeland.
In Engeland zal weldra een voorstel
komen van dienstplicht voor ongehuw-
den.
De meerderheid der ministers heeft
er zich voor verklaard, nu lord Derby's
werfveldtocht geen voldoende resultaat
heeft opgeleverd.
Dan komt de kwestie aan de orde, wel-(
ken vorm van dienstplicht de regeering
zal invoeren. Er is natu&riijk geen spra
ke van algemeene dienstplicht, gelijk hij
op het vaste land bestaat. Waarschijn
lijk zal er voorgesteld worden, alle on
getrouwde mannen tusschen de 19 en
40 jaar op te roepen om zich, naar hun
leeftijd in groepen ingedeeld, op aan
gewezen tijden aan te melden. Die
mannen zullen evenals de mannen die
zich vrijwillig hebben aangegeven, het
recht hebben om vrijstelling te vragen.
Om kort te gaai mag nu worden
gezegd, dat de tegenstand tegen het
beginsel van den dienstplicht volslagen
is verdwenen, behalve bij een onbediii-
dend aantal onverzoenhiken, die zonder
eenigen werkelijken invloed op het poli
tieke leven zijn.
Wat wil Engeland?
Menigeen heeft zich de laatste dagen
afgevraagd, wat Engeland toch eigenlijk
wil Inzake de postscheudingen. Wil
het de neutralen tot het uiterste drijven
Blijkens een discussie in het Lagerhuis
is Engeland dat niet van plan.
Sir R. Cooper had beweerd, dat het
voor Engeland beter zou zijn, indien
Nederland, Denemarken en Zweden met
den vijand vereenigd waren. Want er
kwam in Duitschland nog veel binnen
door die landen.
Lord R. Cecil h»*r jiameos de re
geering krachtig gewa cfi'uwd te'gen te
grooten ijver in de controle op den
neutralen handel in dezen oorlog.
„Onze blokkade is een blokkade
tegen Duitschland. Er is te verstaan
gegeven, dat wij daarmede niet te
vreden moeten zijn, doch dat wij
alle neutrale landen moeten blok-
keeren en daarmee oorlog zouden
moeten maken''.
Cooper „Enkel indien dit noodig
is om Duitschland doeltreffend te
blokkeeren."
Cecil„Het is niet de politiek
van Z. M. regeering om oorlog te
gaan maken met neutrale landen,
ten einde Duitschland effectief te
blokkeeren- (Hoort, hoort.) Waanzin
niger politiek is nooit in het Huis
voorgesteld."
Dus in oorlog met de neutralen stuurt
Engeland het niet aan. Maar wat wil het
dan Het zal zich toch niet verbeelden,
dat het in Nederland met zijn optreden
sympathieën wint
Inkwartiering.
De Burgemeester der gemeente Waal
wijk maakt bekend dat op 3 Januari a.s.
des voormiddags lusschen 9enl2'/2iiur
in de politiewacht alhier de uitbetaling
zal plaats hebben der vergoedingen uit
sluitend voor de vóór 21 December alhier
ingekwartierde militairen.
Waalwijk, den 31 December 1915.
De Burgemeester
Th. de Surmont de Bas Smeele
Waalwijk, 31 December 1915.
Koopt niet in den vreemde,
wat gij in Waalwijk «ven goed
en even goedkoop kuat vinden.
2651 W. B.
Broodkaarten.
De Burgemeester der gemeente Waal
wijk maakt bekend, dat de broodkaarten
voor de maand December ter Secretarie
moeten zijn ingeleverd uiterlijk 4 Januari
1916 vóór des middags ten 12 uur.
Voor de kaarten die alsdan niet zijn in
gekomen, kan voor de maand Januari
geen nieuwe worden verstrekt. De aan
dacht wordt er op gevestigd dat het
wenschelijk is dat de schriftelijke kennis
geving, houdende aanwijzing van een
anderen leverancier goed worden beves
tigd aan de in te leveren kaart. Wanneer
die kennisgeving los wordt toegevoegd,
bestaat er gevaar dat zij ofwel verloren
gaat, ofwel terecht komt bij een kaart
waarvoor «ij niet bestemd is, waardoor
verwarring wordt veroorzaakt.
Waalwijk, den 29 December 1915.
De Burgemeester,
Th. de Surmont de Bas Smeele.
Muziek.
Heden ter gelegenheid van de aan
komst van den nieuwen kolonel brigade-
Commandant van de 9a Infantrie-bri-
gade maakten de stafmuziek en 't mobili
satie-corps van 't 9 de R. I. muzikale
wandelingen door on2e gemeente.'
Ruzie.
Gisteren kregen twee militairen twist,
die zoo hoog liep, dat een van hen
bloedige verwondingen aan 't hoofd op
liep.
De Huidenkwestie.
De heer A. Constant Ficq schrijft het
volgende ingezonden stuk in de N. Rott.
Ct.
Naar aanleiding der diverse geruchten
omtrent de aankoop der 100,0Ö0 huiden
van de Coöperatieve Ver. „Rotterdam-
sche en Amsterdamsche Huidenclubs"
door de leerlooierij, met de bedoeling
die huiden te exporteeren naar Amerika,
acht ik het van belang, duidelijk de
aanleiding en de gevolgen dier zaak
mede te deelen teneinde 3an te tooneD,
hoe van regeeringswege ten onrechte
de eene groep (Huidenclubs) ten koste
eener andere groep (leerlooiers) bevoor
deeld werd,
Ik ga dan terug tot het begin van
den oorlog. De huiden der Clubs wer
den in Juli 1914 verkqcht tot 37/38 cents.
In Augustus kwam er een paniek en
werden zelfs de hulden door de Etap-
penslachterijen verkocht voor ongeveer
20 cents. In September echter reeds
voor 30 cents, om in October weder op
Jull-prijzen te komen.
Inmiddels werden voor buitenlandsche
rekening veel huiden gekocht, die echter
hier geblokkeerd bleven, omdat de
regeering het noodig achtte, uitvoerver
bod over huiden, vellen en leder uit te
vaardigen. Aanvankelijk werd het ver
bod stipt gehandhaafd, totdat fameuze
uitzonderingen kwamen en onder bena
ming van veredelingsverkeer voor huiden
of riemenleder, voor technische doel
einden (wellicht niets anders dan vetge
maakt zooileder) zoowel huiden, vtllen
als leder voornamelijk naar Duitschland
geëxporteerd werden. Ook leder, dat,
zijudc ongeschikt voor miiiisfrevW-r
einden (op zekere maat gesneden zolen)
en eindelijk schoeneD, die niet voor dat
doel gebruikt werden, gingen uit het
land.
Een en ander was dus uitvoer en kwam
dit ook de Engelsche regeering ter oore.
Gevolgen strenge controle op hetgeen
naar Holland ingevoerd werd met de
daaraan verbonden lasten.
Zooals reeds gezegd, waren de prijzen
voor huiden in October 1914 weder
normaaler kwamen afdoeningen tot
stand, ook van de huidenclubs, echter
veel voor buitenlandsche rekening. De
waar werd echter grootendeels in vee-
men opgeslagen. In Februari van dit
jaar had wederom eene veiling der clubs
plaats.
De looierij toonde zich bereid tot
koopenechter wilden de clubs niet
onder 45 cents verkoopen, onder den
indruk der toen in Duitschland betaalde
prijzen. Gevolgen toenemende voorra
den.
In April maakten de clubs een ver
koop bekend van 80,000 inlandsche hul
den uaar Duitschland tot hoogen prijs.
Gevolgeveneens schitterende zaken
voor andere handelaren in inlandsche
huiden. Maanden later bleek die koop
geannuleerd en dat de clubs toezeg
ging van de regeering hadden voor
consent tot uitvoer der 80.000 hui
den. Of die consenten bestonden, kan
ik niet met zekerheid beweren, maar
wel kan ik zeggen, dat mij in October-
November 80.000 inlandsche huiden
aangeboden werden, eerst dan te betalen
wanneer de waar over de grenzen was.
Dit nu werd aan de N. O. T. bericht
en enkele dagen later verklaarde de heer
Everwijn namens de regeering aan het
bestuur van de Bond van Nedei landsche
Lederfabrikanten dat die huldcm met of
zonder ruil naar Duitschland zouden uit
gevoerd worden tenzij gemelde Bond
dat onmiddellijk kocht.
Het convocatiebiljet van de vergade
ring van >Den Bond van Nederlancische
Lederfabrikanten* op 30 November in
's Hertogenbosch hield woordelijk als
toelichting omtrent bedoelden koop in
De heer Everwijn formuleorde den
scherp gestelden eisch in dezer voege,
dat indien daaraan geen gevolrg geg even
werd, er onmiddellijk consent zou wor
den gegeven voor den uitvoeir dier hui
den naar Duitschland.
Op die vergadering werden de g evol-
gen besproken geen invoer mee r van
overzeesche huiden enz.
Het is dus voldoende bewe zen dat de
regeerlog, om welke reden da .n 0 ok, de
clubs wilde ontlasten van die hulden.
Of echter de wijze van optreden tegen
over de looierij gewettigd was. is we!
aan twijfel onderhevig.
Inmiddels heeft de looierij de zaak
ter harte genomen en nadat met Zijne
Excellentie den Minister en de heeren
Everwijn, Dover eu Vollenhovcn (dus
regeeriug, N. O. T. eo Nijverheidscom
missie) bepaald werd dat alle contracten
en/of consenten, gegeven voor huiden
en looistoffen, zouden van kracht blijven,
heeft de looierij op zich genomen het
eventueel verlies te dragen. Exporteurs
zouden die huiden verkoopen en im
porteur voor hen importeeren tegen
slechts gerioge vergoeding. De looierij
zoude aldus geregeld haar bedrijf kunnen
voortzetteu.
De koop werd gesloten, doch de in
middels aangevoerde goederen worden
niet afgeleverd. De N. O. T. teekent
geen cognossementen af en geeft een
voudig kennis, dat de goederen terug
moeten naar Engeland voor het Prijzen-
hof.
Waarom, wordt niet gemeld en het
laatste marktbericht van de makelaars
Grisar Co. zegt terecht: Het terug
zenden bedreigt iedere boot en wat niet
teruggezonden wordt, wordt opgehouden.
Thans komt er een nieuwe bedreiging
in den volgenden vorm Dat zij, die
zich terugtrekken van hun aandeel in
den koop van 100,000 huiden uitgeslo
ten zijn en blijven voor consenten van
de N. O. T. en zelfs die bedreiging en
de vroegere pressie zijn niet voldoende
om angst aan te jagen tenzij overtui
gend blijkt, dat de regeering en de
N. O. T. de leiding hebben en goede
ren, aan de laatste geconsigneerd, aan
belanghebbenden afgeleverd worden.
Het feit nu, dat niets afgeleverd wordt,
maakt menig looier radeloos omdat
overtuigend blijkt, dat de regeering en
de N. O. T. hare beloften niet kunnen
in vervulling brengen.
Ziet de regeering dan niet in, dat bij
de leerlooierij vele belangen betrokken
zijn en er het bestaan van duizenden
werklieden mede gemoeid is en dat de
belangen van leerlooiers, handelaren, en
importeurs ten zeerste geschaad worden.
Waarom alleen de liefde voor de
Huidenclubs en zelfs nog geen plato
nische voor de belanghebbenden bij de
Lederindustrie
Een dergelijke toestand is onhoud
baar en het is voor ons land noodzakelijk
dat men wete of men huiden en de
daarvoor benoodigde looistoften, die
zeker verwerkt worden ten behoeve van
het Nederlandsche verbruik, bekomen
kan en m. i. kan dat ook, indien elke
uitvoer van gepielde artikelen, zelfs al
zijn zij van onzen óödem, vcrboüen wordt.
WantLa charité bien ordonnée com
mence par sol mime.
Nederland komt hulden, maar nog
meer looistoffen te kort. Wil het een
ander ongestoord aanvoere 0, dan
en
heeft men wel degelijk rekening te hou
den met Engeland, die znlks beletten
kan en het is dus noodzakelijk, willen
de autoriteiten hunne beloften kunnen
houden tegenover het consortium in de
ttansactle der 100,000 huiden, zij ter
wille van- de looierij, die gedwongen
werd geld te verliezen, alle andere, con
sideratie op zijde te zetten.
V
Naar wij vernemen is in de Woens
dag te 's Hage onder voorzitterschap van
Mr. Everwijn gehouden vergadering van
de commissie van aankoop en plaat
singder 100 000 club-huiden het besluit
genomen, dat de koop definitief tot stand
is gekomen, indien vóór 15 Januari a-s.
door de geallieerden waarborgen worde»
gegeveD, dat de aanvoer van exotische
huiden en looistoften, ongehinderd zal
plaats hebben. Zoo deze waarborgen niet
zijn verkregen, is de koop ongedaan.
BAARDWIJH. Morgen 1 Jan. gaat
onze R.K. Voetbalv. >Quick< een vrierd-
schappelijken wedstrijd spelen tegen de
R.K. Voetbalclub „Valencia' uit 's Bosch
op het terrein van laatstgenoemde.
WASPIK, 80 Deo. 1915. De Zeer Eerw.
Zeer Gel. Heer Dr. Heek, pastoor alhier, ii
als zoodanig benoemd te Tilburg, parochie
't Heike. Ofschoon we den Zeer Eerw. Heei
pastoor van ganscher harte deze promot
gunnen, doet het al zijn parochianen zeei
veel leed, dat ze hem nu reeds Waspik zitr
veilaten. In de enkele jaren van zijn ver
blijf alhier heeft Dr. Heek zich werkelijl
by allan bemind gemaakt, hetgeen èn zijl
karakter, en zijn optreden voldoende teekent
Met ltede oogen zien we hem vertrekken
maar onze beste wenschen vergezellen hem
Toch heeten we onzen nieuwen herder
den Zeer Eerw. Heer Hnijbcrts, van wiei
we intusschen reeds veel goeds hoorden
van harte welkom.
R' VEER, 30 December. Woensdagavom
is alhier opgericht de woningbonwvereenigin
Volksbelang*. Tot bestuursleden zijn g<
kozen Ridder de van der Schnereu
SimonisD. v. d. Waals; P. r. Dongen
J. v. Dongen-Torman j W. Martens en
de Kleijn.
NIEUWKUIJK. De Heer J. M. vi
Sas, vroeger volontair ter secretarie al bi
slaagde voor het examen Staatsinrichting M.<
De icho van het Zuiden.
