Nummer 7.
Zondag 23 Januari 1916.
39e Jaargang.
Tweede Blad.
BEKENDMAKING.
WATERSNOOD.
BINNENLAND.
Maximum-prijzen der meest
voorkomende artikelen.
De Burgemeester der gemeente Waalwijk maakt
bekend
Goedkoop varkensvleesch.
Toestand te Purmerend.
Die blijkt zéér tegen te vallen. De
laatste tijdingen omtrent Purmerend
hebben ons gezegd, dat de Nekker- en
de Zuiderpolder, in de onmiddellijke
omgeving van de stad, ondergeloopen
zijn, en dat als gevolg daarvan ook een
paar Purmerendsche straten iets van het
water te lijden hebben gehad.
't Blijkt sinds Dinsdag véél erger
geworden te zijn in de stad. Een heele
wijk, meestal aangeduid als >het nienwe
gedeelte'', staat onder water, en een
levendig scheepvaartverkeer heeft zich
in de geïnundeerde straten ontwikkelt.
Er is zelfs door militairen al een gere-
gelden dienst ingesteld, en inderhaast
zijn langwerpige houten bakken getim
merd, die als passagiersschepen dienst
doen. Ze zijn niet dicht en lekken
dientengevolge aanmerkelijk, maar de
Purmerenders vinden 't al mooi, dat ze
thuis kunnen komen. Sommigen hebben
hun huizen verlaten en elders in de
stad intrek genomen.
't Post- en Telegraafkantoor ligt ook
al midden in 't watervan eenige lagen
zandzakken aangevuld met plankjes is
er een weggetje heen gemaakt.
Ook hier blijkt de mogelijkheid van
doorbraak van den Purmerdijk als een
zeer ernstige te worden bschouwd, en
ook maakt men zich ongerust over den
Wormer.
Dr. Lely, de Minister van Waterstaat,
die een specialiteit in Zuiderzee-zaken
is, heeft Dinsdag Purmerend bezocht en
gezegd, dat een verdere stijging van
het water met 40 cM. tot de groote
mogelijkheden behoort. Tel.
Woensdagavond halfoegen meldde
over den toestand uit Purmerend
Een vierde gedeelte van Purmerend
staat onder water. De stormwind jaagt
het water de stad in. De Purmersteen-
weg en Nekkerstraat staan bloot aan
woeste golven. Deze wegen zijn gevaar
lijk en brokkelen af.
Het water is sinds vanmiddag één uur
40 cM. gestegen.
De Wijde Wormer behouden.
Men seint uit Purmerend Donderdag
middag.
Heden was het water aanmerkelijk
gezakt. De Wijde Wormerdijk is
behouden. Er is den heelen nacht hard
gewerkt. Tal van boeren uit den
Beemster hebben assistentie verleend.
De hoogte van den vloed.
Volgens de peilschaaal bereikte het
zeewater tijdens den vloed een hoogte
van 2 88 M. boven A.P.
Bii de overstrooming van Waterland
in 1825 (doorbraak bij het Kinselmeer
te Ransdorp) was de stand 2,65 M.
boven A.P. Nws.
Men meldt dat de gemeentesecretarie
van Ransdorp heden naar Schellingwoude
is overgebracht.
Even ten noorden van Dungerdam bij
mijlpaal 35. is over een lengte vac 80
meter de Waterlandsche zeedijk, tenge
volge van een instorting aan de polder
zijde. verzakt.
De burgemeester heeft den Minister
telegrafisch om assistentie verzocht. Hb
Sympatiebetuigingen uit het buitenland.
De koning van Engeland heeft op 17
dezer aan H. M. de Koningin telegra
fisch zijn diep medegevoel uitgesproken
met de door de overstrooming veroor
zaakte rampen.
Op deze'fde wijze heeft H. M. de
Koningin Haren bartelijken dank voor de
betoonde belangstelling aan den koning
betuigd.
Verschillende vertegenwoordigers van
vreemde mogendheden hebben bij den
Minister van Buitenlandsch Zaken hun
warme deelneming betuigd ter gelegen
heid van de rampen, die als gevolg der
overstroomingen Nederland hebben ge
troffen.
De gezanten van Frankrijk, Oosten
rijk Hongarije en Turkije hebben zulks
in bijzondere opdracht namens hun
regeeringen gedaan.
Allizé overhandigde bij die gelegenheid
aan den Minister de hooggewaardeerde
gift van 5000 francs (ongeveer f 2200)'
door de regeeering der Fransche Repu
bliek voor de slachtoffers bestemd-
Naar men ons mededeelt, neemt onze
Regeering het standpunt in dat, waar
de in de oorlogvoerende landen zeovele
en ernstige nooden aanspraak hebben
op de openbare offervaardigheid, Neder
land. hoewel diep waardeerende de
hartelijke gevoelens, die bij gelegenheid
van de jongste overstroomingen uit den
vreemde tot ons zijn gekomen, geen
stoffelijke hulp zou mogen aanvaarden
uit inzamelingen, die in bedoelde landen
tot leniging van den nood mochten
worden voorgenomen.
In aansluiting aan het reeds medege
deelde nopens de door den gezant van
het Duitsche Rijk overgebrachte deel
neming,meldt men ons, dat de heer
Kiihlman in opdracht van zijn regee
ring, aan den minister van blnnenland-
sche zsken een bedrag van 5000 mark
ten behoeve van de slachtoffers vaa de
overstrooming heeft overhandigd.
H. M. de Koningin, diep onder den
indruk van de ramp, welke enkele stre
ken van ons vaderland heeft getroffen,
heeft tot alle kerkgenootschappen in
ons land Haar persoonlijk verzoek doen
richten, aanstaanden Zondag in hun
godsdienstoefeningen den nood der
getroffenen in den gebede te herdenken.
H M heeft de geheele week door alle
overstroomde plaatsen bezocht, en
overal van hare innige deelneming doen
blijken
Een bijzondere verslaggever van de
Maasbode schrijft
Paffend stond de D-trein te wachten, die
ons via Haarlem naar Amsterdam brengen
zou. Een vuurgloed golfde kronkelend uit
den breeden schoorsteen, en de trein zette
zich in bewpging. We doofden het licht in
den coupé, en genoten va« het heerlijk
schemer-iandschap, dat links en rechts als
langs den trein weggleed, die stil scheen
te staan.
In het bleeke licht der maan silhouet
teerden zich de contouren van molens en
kerken, boomen en boerderijen op den ho
rizon, waar de dag te dagen begon.
De slootjes in het land, dat was als een
zee van zwarte aarde, leken zilveren linten.
Da fabrieken langs de lijn waren ver
licht, en hoog op laaide het vaar ia de
ovens, wiar de titanenarbeid reeds begonnen
was.
Allengs meer daagde de dag, en weldra
brak de zon door, die aan alles haar warmte
Half negen waren we te Zaandam, en met
een rijtuig begaven we ons naar de be
dreigde plaatsden dijk in de Wijde
Wormer, die den Oostzaanpolder van den
Wesizaanpolder scheidt.
Waar we zagen, ot onze blieken sloegen
overal water en nog eens water. Dehaisjes
langs den dijk staan rondom in het water,
en de boven het water uitstekende paaltjes
met blauwe bordjes, die den naam aandai-
den van de zijstraatjes, die uitloopen op den
dijk, doen ironisch aan in deze omgeving,
waar geen straten meer te bekennen zijn.
Op een sukkeldrafje trekt onze oude
rossinaut ons langs de vriendelijke groene
hui j-ts, rechts naaBt ons; en laDgs de
wonderschoone Zaan, links naast ons rijtuig.
De huizen en hui*jes langs de rivier
schijnen als opgebouwd uit een reuzen
soeelgoeddoos.
Het groengeschilderd houten torentje van
een nederig kerkje steekt peuterig omhoog.
We turen nu eens links, da i rechts door
bet glazen portier van de vigelante. De
kleine groen en zwart geschilderde water-
molentjes komen met hun houten kapjes
maar even boven het water uit, en schijn n
met hun omhoogstaande wiekjes, van verre
als hulpbehoevende kinderen, die om redding
smeeken.
De eenden zijn iu haar elementze
ploeteren en duiken, dat het een lust is en
laten zich van louter pleizier op de deinend'
golven dobberen.
De jeugd, die geen medelijden kent, vindt
het natuurlijk grappig en heerlijk. Jongens
pootje baden in het zoete nat, en patsen en
Kletsen in het wa er. Een jongen steekt als
een gewiekt molentje zijn armen omhoog en
tot aan zijn knieën in het water slaande,
lachte hij ons glander toe, als wilde hij
zeggen: *Wat zeg ja er nu van?"
Plotseling spatten spetters water tegen de
glazen van het rechtsche rijtuigportier. Wij
gaan door een etuk ondergeloopen weg.
Het uitzicht is bedroevend De huizen
in den polder staan ter halver boogte iu
het water en geheel gtiioleerd,
Voort gaat nu onze tocht. We voeleD,
dat het rytuig langzamer gaat. Wij kijken
uit het rijtuig eu zien een troepje man
schappeD, wagens en paardeD.
De koetsier springt van deu bok, opent
het portier en zegt: »U zijt er«
>Waar?< vragen we t
>Aan de Wijde Wormer*
We kijken hem ongeloovig aan, en
verdenken hem, dat hij zijn vrachtje
kwijt wil, want er zijn zaken te doen
voor stalhouders in deze streek Zijn
goedig gezicht doet ons dra van opinie
veranderen en we stappen uit Wchadden
een menschenmassa verwacht, als mieren
dooreenkrioelende, arbeidend aan hun
nest, in casu den dijk Niets van dit
alles
Een dertigtal manschappen, een paar
sergeants, en een luitenant, die den dijk
inspecteert, en eenige boerenknechts in
blauwe kielen, die gemoedelijk het zaakje
gadeslaan wijders aan den eenen kant
een zee van kiostend, thans kalm water
den anderen kant het vreedzaam
aan
weiland met hier en daar eeu boeren
woning Ziedaar het simpele tableau van
het geteisterd oord
En toch, hoe kalm alles thans lijkt,
gisterenavond heeft het hier danig ge
spookt, zoodat men er nog jaren later
van vertellen zal. Hoog kwamen ze
aanrollen de golven, en ze beukten en
bonkten den dijk De geweldige wind
nam ze op zijn vleugels en hielp ze den
dijk over te vliegen Maar hun aanloop
was te kort, en onmachtig gleden ze
krachteloos den glibberlgen dijk terug
Maar nieuwe golven kwamen op en
botsten klapperend tegen de andere, die
wijken moesten
De manschappen intusschen kweten
zich dapper van hun taak, en het werd
een strijd met de elementen Ze ploften
patsend neer de zware zakken zand op
den weeken dijk Ze spreidden nog meer
takken neer langs den dijk die dreigde
te bezwijken
Het werd noodweer 't Liep tegen
elven Hollaad stond hier weer voor zijn
ouden vijand het water Was zelfs niet
de grond, waarop ze stonden, voet voor
voet aan het water betwist en ontwron
gen En altijd bleef het water den wrok
bewaren En het zou een strijd blijven,
die nooit uitgestreden wordt
En in al die jaren kwam het vele
malen weer onverwachts, als de mensch
dacht den vijand die aan zijn grond
bleef knagen, beteugeld te hebben Eo
kwam het weer om den ontnomen grond
te betwisten Maar het moest wijken,
en telkens weer wijken voor den mach
tigen mensch Maar het water, de vijand,
liet dan weer al zijn sporen na van
wraak.
Thans is het weer zoo. Met ontem
bare kracht kwam 't gisteravond aanstu-
wen en sloeg over den dijk.
Het kritieke oogenblik was gekomen,
dat over den Oostzaanpolder beslissen
zou, en over de woningen en schoone,
nijvere steden, die liggen achter den dijk
en in de polders.
Als veldheeren, die den slag gade
sloegen, stonden de manschappen schrap
tegen den wind op den dijk. Zouden
ze den aftocht moeten blazen en het
noodsein geven voor de omliggende
woningen Wie zou de overwinnaar zijn
Men kon niet meer tegen de elementen
op, en moest den arbeid staken, het
veld latend aan den erfvijand.
Boeren vluchtten in allerijl voor den
verraderlijken vijand, die kookte van
lang beheerscht woede, en dreven voor
zich uit het loeiend vee, dat uit z'n rust
gewekt was en voort ging 't in ijlenden
haast den duisteren landweg af.
Weer sloeg een breede golf over den
dijk heen en Boog los het leeme zand,
dat smakkend losliet.
En de manschappen waagden weer
een poging, en voor de meest bedreigde
plaatsen van den dijk, waarboven het
water stood, dat door de zakken zand
werd tegengehouden, liet men bóeren-
schuiten zinken, waartegen de golveo
het trotsche hoofd te berste sloegen
Maar de wind had een bondgenootschap
gesloten met het water, en met vereende
krachten beukten ze den dijk.
Men stond op het punt een vlerta'
vaten olie over de olven le verspreiden
om haar woede te kalmeeren, doch de
golven raakten uitgeput Haar kracht
werd minder, nam af, en het schuimend
golfgeklots was ten laatste nog slechts
het gebaar van een overwonnen trotschen
vijand
De mensch wa9 weer meester van hei
terreiu en met nieuwen moed toog men weer
aan den arbeid de elementen mochten bun
aanval hernieuwen. Men werkts den nacht
door en tbans heeft men het gevaar bedwon
gen. Den weeken, zachten dijk durft men
echter niet te veel te beiasten uit vrees
verzakking. De dijk is een modderpoel ei
wagens en paarden zakken weg in de drab-
bi »e brij.
Hedenmorgen vroeg is men bpgonnen met
langs den dijk rails aan te leggea, om met
zaï.dkarretjes bet slutmateriaal aan te roeren.
Boeren uit den omtrek zijn gerequireerd om
de rails te rervoereD.
Onzes inziens ontbreekt echter bij het
werk de noodige deskundige leiding en we
vragen ons af, waar Holland's waterbouw
kondigen thans blijveD. Is men er wel van
doordrongen en wat ur op het spel staat,
waar een prachtig en rijk deel van ons land
dreigt onder te gaan in water. En dat
dezen duren tijd en schaarschte van zuivel
producten
Hopen we dat de Hollandscbe gemoede
lijkheid ot's niet duur te staan z®l komen
Een prachtig nuk werkt lijkt ons de
nooddam in de Wijde Wormei niet. De
zakken moeten in elkaar passen, regelmatig
en geen holten en ruimten laten, waarin en
waaraan de golfslag houvast heeft.
De dieven slaan thans hun *lag. Op fietsen
peddelen de beeren de wegen af iu bei
nachtelijk duister; roeien naar de verlaten
woningen, en gappen en kapen wat van bn<'
gading isschappen, kippen en ander vee-
en pluimgedierte.
Gisteravond aqa een paai dieven gesnapt,
die van den Dood van het oogenblik gebruik
maakteD.
Ook ander plaatsen hebben de heeren
een bezoek gebracht en er de sporen van
hun strooptocht nagelateu.
Gisteravond is de bekende bierenenwoning
fHet Meertje' te Landsmeer uit elkaar ge
slagen. Persoonlijke ongelukken zijn daarbij
niet te bitreuren.
Te Ilpendam, Ransdorp, Landsmeer moet
veel vee verdronken zijo. Te Ilppendam
dreven de koeien-lijken iu bet kanaal.
Lichting ipio.
De dienstplichtigen der landweer
lichting 1910, het kader inbegrepen,
zullen (zooals gemeld) op 28 Jan. a.s.
in het genot van voorloopig klein verlof
worden gesteld. Al hetgeen ten aanzien
van het met verlof gaan der landweer-
lichting 1909 was bepaald, is ook van
kracht voor de thans met verlof te zenden
lichting.
Op 28 Januari e.k. zullen eveneens
met voorloopig klein verlof worden
gezonden de dienstplichtigen der militie-
lichting 1906 van het korps pantserfort-
artillerie, met inbegrip van het tot die
lichting behoorend kader, alsmede van
het korps torpedlsten echter met uitzon
dering van het militlekader. Maatregelen
worden genomen ten einde ook zoo
spoedig mogelijk het militlekader der
torpedlsten in het genot vaa verlof te
doen deelen.
Engelsche onderzee'ér gestrand.
Men meldt uit Schiermonnikoog,
d.d. 19 Jan.
Heden is bij den ingang van het
Friesche Gat een Engelsche onderzeeër
gestrand.
Hedenmiddag vertrok de reddingboot
van Schiermonnikoog om hulp te bieden
en keerde terug met 11 leden der be
manning van deu onderzeeër, waaronder
enkele officieren.
De 11 andere opvarenden werden door
een Engelsche torpedoboot gered.
De dekking der crisisuitgaven.
Bij de behandeling van de Leeulngwrt
heeft Minister Treub verklaard, dat van
hem geen voorstel was te wachten tot
het doen van een heffing ineens, ook
later niet.
Nochtans heeft de Haagsche mede
werker van het »Handbl.< goede reden
om aan te nemen, dat de Minister binnen
kort zal komen met een voorstel tot dek
king van r^e thans weder benoodigde
225 millioen aan oorlogsuitgaven niet
alle;n in den vorm van leening. maar
ook in die van heffing.
Volstrekte zekerheid dienaangaande
hebben wij ons niet kunnen verschaffen
zegt hij maar de positie van de
belde zegslieden die ons dit mededeel
den, laat nauwelijks ruimte voor eenlgen
twijfel. Een van hen beiden wist ons
zeffs de verhouding mede te deelen,
waarin de 225 millioen over de beide
dekkingsmiddelen zouden woiaeo ver
deeld 125 millioen zouden door leening
en 100 millioen door heffing worden
verkregen.
Een blokkade van Rotterdam r
Reuter seint uit Londen aan de Msb
De Times verneemt uit Washington
dat bij de Associated Press het bericht
de ronde doet, dat Engeland van plan
is Rotterdam en andere havens, die
practisch Germaansche havens of toe
gangen daartoe zijo, te blokkeeren.
De Times betwijfelt het, of deze be
richten wel uit goede bron komen, maar
mocht dit zoo zijD, dan lijdt het geen
twijfel of er kan een zeer ernstig wettig
gegrond protest verwacht worden van
de Amerikaaosche regeering, gesteund
door de groote gisting zoowel op het
congres als daarbuiten.
De Times-correspondent te Washington
meldt
De New York World, die gewoonlijk
goed ingelicht is over de plannen der
Amerikaansche regeering, bespreekt de
berichten, dat Engeland van plan Is een
effectieve blokkade van Duitschland te
laten volgen op de tegenwoordige blok
kade, hetgeen de protesten van de
Amerikaansche regeering zou beant
woorden.
De blokkade zou ook dan nog invloed
hebben op onzen handel, maar op wet
tige manier, omdat een bepaalde zaak
onderworpen is aan bepaalde regels.
Wanneer de Britsche regeering een
effectieve bbkkade Instelt tegen Duitsch
land en niet tegen de neutralen, zullen
de Vereenigde Staten er in berusten.
van het Zniien
dat door den Minister van Landbouw, Nijverheid
en Hardel voor de navolgende artikelen de daarbij
vermelde maximum—prijzen zijn vastgesteld:
Per K.G.
Regeeringsbrood (bij verkoop op
broodkaart) f 0,12
1 arwewaterbrood (gebuild) 1 0,23
i«
(gebakken onder rabbinaal toezicht) f 0,24
Tarwebrood (ongebuild bruinbrood f 0 20
Roggebrood
Kegeeringstarwemeel (bij verkoop
op meelki art) f 0,14
Tarwebloem( gebuild inlaodsch) f 0,25
Tarwemeel (ongebuild) f 0,21
Per V, K.G.
Boter f 0,90
olvette Goudsche Meikaas met
Rijksmerk f 0,60
Volvette Goudsche Meikaas f 0,57
Edammer Meikaas (4Qt) f 0,55
Volvette jonge Goudsche en Edammer
kaas met Rijksmerk f 0,48
Volvette jonge Goudsche kaas f 0,457»
Jonge Edammer kaas (40f) f 0,44
Jónge Goud-che kaas (30t) 1 0,36
Jonge Edammer- en Goudsch Kaas (20t) f 0,30
Magere Edammeren Goudsche kaas f 0,20
Leideche en Deltteche komijnekaas f 0,50
Friesche nagelkaas f 0,277»
Per K.G.
Rijst (grofmiddel Baasein en ot Rangoon f 0,12
voorloopig f 0,13
r grof voorloop ui 0,14
Havermout i 0,14
Suiker (witte geraffineerde) 1 0,277»
Margarine
Koffie (Santos, gebrande)
Peekoffie (in pakjes) (per 0,1 K.G.)
Cichorei uw uw*
Raapolie per liter
Boterolie u
Zout
'Zeep (zachte, witte ot gele)
•Soda
Petroleum (per Liter)
N.B. Deze prijzen hebben uitsluitend betrek
king op de gewone qualiteiten. De luxe sortee
ringen, waarvoor in gewone tijden reeds veel
hongere prijzen worden betaald, blijven buiten
aanmerking.
De Burgemeester voornoemd,
Tu DB SüBMONT DK BaS S MEEL
i 0,627»
f 0,04
f 0.037,
f 0,6.
f 0,09
f 0,11
De Burgemeester der gemeente Waalwijk maakt
oekend, dat door hem de navolgende prijzen
voor het varkensvleesch zijn vastgesteld
Rollade
0.50
Magere Lappen
0,55 pe
7, K.G
Doorregen Lappen
0,45
Vette Lappen
0,40
Carbonade,
0,50
Ver6ch vet s|«k
0,40
tt
Versch doorregen Spek
0,45
Gezouten of gerookt Mager Spek
0,50
Gezouten of gerookt Vef Spek
0.45
Reuzei
0,45
Kluiven (onderpooten)
0,45
Hielen
0,35
n
Gehakt en Worst
0,50
Haasjes en Biefstuk
0,60
De prijzen zijn uitsluitend
contact.
Zij gelden vanaf heden eu worden tot nadere
aankondiging gehandhaafd.
De ingezetenen worden verzocht over de niet—
inaentneming der vastgestelde p» ijzen terttond
raededeeling te doen ter Secretarie.
Waalwijk, 11 Januari 1915.
De Burgemeester van Waalwijk.
!?af.
