Summer 40.
Donderdag 18 Mei 1916.
39e Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Cemeentebefangen.
Waal wijfcscbe Stoomdrukken! Antoon Tieten
Gemeenteraadsvergaderngen.
Liefde Overwint.
*W-
FEUILLETON.
Telefoonnummer 38. Telegram-Ad óbECHO.
(23
■■■'infirr rrra. nun™
De Echo van het Zuiden,
Waalwpsclie en Langstraatsclie Courant,
Dit Blad verschjjnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per S maanden ƒ0.75.
Franco per post door het geheele ryk f 0.90,.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
UITGAVE
Prijs dir Adveetintiïn 10 cent per regel; minimum 6 regels; groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën 8 maal ter plaatsing opgegeven
worden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contraeten
gesloten. Reclames 15 cent per rege
RAAMSDONK.
Openbare vergadering van den raad
dezer gemeente op Zaterdag 13 Mei
des voormiddags ten 10 uur.
Voorzitter Edelachtb. heer Ridder de
Van der Schueren.
Klokslag 10 uur opent de Voorzitter
de vergadering en deelt mede dat de
heer Van Dongen kennis heeft gegeven,
deze vergadering niet te kunnen bijwo
nen.
De notulen der vorige vergadering
worden na voorlezing onveranderd goed
gekeurd en vastgesteld.
AAN DE ORDE
1. Ingekomen stukken. -
a. Schrijven van Ged. Staten houdende
goedkeuring van het raadsbesluit tot
verhuring van het postkantoor.
b. Idem tot af- en overschrijving.
c. Proces-verbaal van kasopneming.
Uit het onderzoek is gebleken dat de
boeken ordelijk en regelmatig zijn bijge
houden en het dien overeenkomend
bedrag f 11557,77, in kas aanwezig was
d. Schrijven van de Kon. Automo
bielen club, houdende het verzoek geen
vergunning te willen veileenen voor het
bouwen op gevaarlijke hoeken.
e. Schrijven van de gemeente Nieuw-
Leuzen, houdende tnededeeliog, dat zij
aan H.M. de Koningin een adres heeft
gezonden, met het verzoek in de onder
wijswet een artikel te willeD opnemen
waarin bepaald wordt dat een onderwijzer
2 jaar in dienst rr.oet zijn in een gemeen
te vooraleer hij naar eene andere ge
meente mag sollciteeren. Voor het belang
van het onderwijs is zulks gevy nscht,
zelfs ook voor den onderwijzer met het
oog op zijn studie, zegt het adres.
Wordt voor kennisgeving aangenomen.
f. Schrijven van den heer Jac. Fijne-
mao, houdende verzoek een perceel
grond, gelegen In de Langebroekstraat
voor den tijd van 6 jaar te mogen pachten
teneinde dit te bezaaien. Adressant is
genegen f 1.20 pacht per jaar te betalen.
Wordt in handen gesteld van Burg.
en Weth.
g. Adressen van Speetjens, Simons en
Bouwans, respectievelijk, veldwachter te
Van .DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
ELFDE HOOFDSTUK.
Hij verzocht de reohtback verlof om by de
gevangene te worden toegelaten en deze maakte
geen bezwaar, docb Valentine weigerde hem
te sien. Op do etneekende brieven, die by
baar zond, antwoordde sy hem slechts kort
geen pogingen te doen om baar te zien, om
de volgende redenen
.Gebakt gaande onder de beschuldiging dat
ik uw moeder vergiftigd heb, kan ik n niet
onder de oogen bomen. Uw band mag de my na
niet aanraken, zoolang ik niet gezuiverd ben
van deze beschuldiging en dat zal niet ge
beuren. Zelfs al gebeurde bet onmogelijke, al
werd ik vrijgesproken, dan staat toch haar
Bohim tUBioben ons. Wy mogen niet meer aan
onze vereeniging denken."
Ik zie niet van baar af, nooit t nooit
Ik wil, ik moet haar zien I riep Koenraad
uit, toen by den brief gelezen bad. Lageman,
die hem den brief gebracht bad, bestormde
by met smeekbeden om Valentinetottoegeefly k-
be.d te bewegen. D-ch de advocaat weigerde
en keurde Valentine's gedrag goed. Ook Agoes
was het hierin met den advocaat eerp.
Evenals altijd, ichikte zich Koenraad, en
om niet geheel werkeloos te blijven, wilde hy
sich met tante Constance in betrekking stellen.
Hij reed naar Wilmersdorf. maar vond de
woniDg gesloten. Een buurvrouw, die dagelijks
do katn»rs liet lachten, zeide hem dat mejuf-
frouw Zier op reis was. Da Amerikaansche
beer, die met de oude juffrouw zeer bevriend
was, bad baar voor een paar weken meege-
Veer en Dorp eu nachtwacht, houdende
verzoek verbooging van jaarwedde of
wel verkrijging van een duurte-toeslag.
Wordt in handen gesteld van Burg.
en Weth.
h. Schrijven van den Ned. Bond van
Kermisvakgenooten, houdende bet ver
zoek de kermis dit jaar wederom te
willen laten doorgaan.
Wordt in handen gesteld van Burg.
en Weth.
2. Aanbieding verslag van den toe
stand der gemeente over 1915.
Wordt ter visie nedergelegd.
3. Voorstel van Burg. en Weth. tot
inwilliging van het verzoek van het hoofd
der school te Raamsdonksveer om het
schoolhuis te mogen verhuren.
B. en W. stellen voor tot wederopzeg
ging toe vergunning te verleenen, echter
mai? er geen nering in worden gedreven.
Timmermans. Ik hoor in het contract
voorlezen dat met een week kan worden
opgezegd. Wat mij persoonlijk betreft,
heb ik daartegen geen bezwaar, doch
een andere vraag is, komt men niet in
conflict met het plaatselijk gebruik.
Simonis de Kok. Volgens 't plaatselijk
gebruik, dat als contract wordtbeschouwd
gaat het niet met een week opzeggen.
Voorzitter. Hoe luidt dat plaatselijk
contract.
Simonis de Kok. 6 weken.
Voorzitter. Het is maar om tegenover
den heer - Van Dongen een bewijs te
hebben.
Timmermans. Als men maar niet in
conflict komr, geeft het niets. Vroeger
hebben wij een zeltde geval gehad. De
Voorzitter kan dat niet weten, doch wet
houder Simonis zal zich dat zich nog
herinneren. De heer Blok was ook in
pension, ik meen bij de familie Timmer
mans. Toen werd het schoolgebouw ook
ten zijnen bate verhuurd.
Het voorstel van B. en W. wordt
hierna aangenomen.
4. Voorstel van B. en W. tot inwilliging
van het verzoek van de heeren C. M.
M. van Loon en M. A, Zwets om ver
hooging gratificatie voor verricht over
werk.
Wordt voorgesteld 60 cent per uur
uit te betalen.
Met algemeene stemmen wordt daartoe
besloten.
■omen om baar op reis afleiding te verschaffen.
Ze zon zich dood gekniesd hebben over bet
lot van haar niöht. Waarbeen ze gereisd waren
wilt de vrouw niet.
Toen Koenraad over deze teleurstelling zijn
hart by Agnes uitstortte, meeude hy iu haar
gelaat een glimlach van leedvermaak op te
merken, en baar eenig antwoord was - Zy
moeten toch terug zyn als de terechtzitting
plaats heeft.
Sddert dien dag ontmoette Koenraad zyn
bondgenooten weinig meer by hield zicbzalve
voor overbodig bij hunne samenkomsten. Rus
teloos trok hy been en weer tasscben Z-ckta
en Berlyn. voortdurend gekweld door zyn
bezorgdheid over Valentine's lot.
Onder zulke kwelling verlipp de tyd. Ein
delijk was de dag der terechtzitting aange
broken.
TWAALFDE HOOFDSTUK.
Het was een heerlijke Meidag.
In bet tentoonstellingsgebonw zou een der
groote jaarlykscbe tentoonstellingen geopend
worden en een bonte menigte van kyklnstige
lieden was samengestroomd om den keizer en
zyn hofstoet te zien, die de opening zonden
bywoneD. Da menigte wilde het oog verlus
tigen aan de schoone uniformen en ridderorden
der beeren en aan de frauie toiletten in bet
gevolg der keizerin, terwijl een flink muziek
korps bet oor streelde met zyn welluidende
toneD.
Welk een tegenstelling vormde bet tooneel
hier met dat in het gerechtsgebouw. Een
breede schare beeft daar staan wachten tot
de deuren voor bet publiek geopend werden.
Onder veel gedrang zyu de lieden binnenge
komen en wachten op de slotakte vau een
drama, dat nu drie maanden geleden de be
woners der hoofdstad ten zeerste bad ontroerd
en dat nu weder op den voorgrond kwam.
Heden zou de reohtbank de aanklacht behan
delen, die Valentine Zier beschuldigde van
vergiftiging harer gewezen meesteres, mevronw
R"chling.
Uit alle kringen der maatschappij waren
zooveel aanvragen ingekomen om een plaats
op de publieke trubine by de behandeling
Timmermans. Mag ik in overweging
geven om, wanneer de in uitzicht gestelde
wijziging der verordening betreffende de
onderwijsregeling, ter hand wordt
genomen, artikel 9, dat thans zoo vaag
de waarneming omschrijft, beter te om
schrijven.
Voorzitter, Ter gelegenertijd zullen wij
daarvoor zorgen.
5. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot goedkeuring van de rekening
van de Kamer van Koophandel en Fa
brieken over het dienstjaar 1916.
De ontvangsten hebben bedragen
f 143.47'/z, de uitgaven f99.25, zoodat
er een batig saldo is van f44.22'/2.
6. Ontwerp-besluit tot goedkeuring der
wijziging van de begrooting van het
Plaatselijk Armbestuur dienst 1915.
Timmermans. Is het u, mijnheer de
Voorzitter bekend, hoe het staat met de
tiendzaken van de Kurenpolder, waarover
destijds gereclameerd is. Is die reclame
tijdig genoeg icgediend en is van de
commissie bericht ontvangen, dat de
reclame is ingekomen, ^want dat is het
eenlge bewijs dan.
Zijlmans. Ik kan mededeelen, dat de
reclame te 's Bosch tijdig is ingekomen
en ook wordt behandeld Als lid van de
commissie heb ik de stukken gezien.
Maar langzaam gaat daar alles wel.
7. Verordening tot regeling der jaar
wedden van de ambtenaren ter secretarie.
Voorzitter. Bo.g. vh \7olh. stellen voor
het ealaris van den len ambtenaar te bren
gen op f 700, van den 2en op f450 en
den 3en op f 250, met 2 een-ji»rlijksche
verboogingen van f50 en 2 een-jaarlijksche
verhoogingen van f75,
Voor het diploma van bekwaamheid van
den Ned. Bond van Gemeentebelangen zal
f 100 worden gegeven.
Bij ziekte zal gedurende het eerste half
jaar het geheele salaris worden gegeven, bij
het tweede halfjaar de helft.
Timmermans, Hoeveel ambtenaren ter
secretarie zijn er nu.
Voorzitter. Twee, Beljsars is in Februari
weggegaan. lo eenige bladen zijn al eens
oprot pingen gedaan, doch tot no zonder
resultaat.
Timm°rmans. Wie zijn die twee.
Voorzitter. Ligtvoet ia tweede ambtenaar
en Dopheide derde.
Timmermans. Sprak de vorige verorde-
dazer zaak, dat alechts aau een klein deel dier
aanvragen kon voldaan worden ofschoon de
grootste saai van bet gebouw in gebruik was
genomen, was deze reeds lang voor bet begin
der zitting geheel gevuld.
Na herhaalde aanmaningen werd bet eindelyk
stil iu de zaal, toen de leden vau de rechtbank
binnentraden, de openbare aanklager en de
verdediger bun plaats innamen en bet op
roepen, loten en beëedigen der gezworenen
begon. Dit vorderde betrekkelyk weinig tyd,
want de aanklager en de verdediger maakten
geen van beiden gebruik van bun recht om
eenige aanmerkingen op een of meer gezwo
renen te maken. Zy, die wisten boe nauwlet
tend Lageman in deu regel toezag op de kenze
der geewoienen, oordeelden dit geen gunstig
teeken voor de beschnldigde.
Hij acht de zaak nu reeds verlorenhy
hecht er geen waarde meer aaD, wie als ge
zworenen het oordeel znllen vellen, flaisterde
men, en tevens zocht men op bet gelaat van
den ^eroemden-verdediger de bevestiging van
dit vermoeden te lezen.
Zyn trekken verrieden echter niets van wat
in hem omging. Sleohts eenmaal schitterden
zijn oogendat was toen een kleine bevallige
dame in eenvoudige gryze kleedjj en zwaar
gesluierd, op een gfreserveerdeu stoel plaats
nam. Docb onmiddellijk stond zijn gelaat weer
ernstig zyn blik rustte doordringend op de
getuigen, die binnentraden om den vereischten
eed af te leggen.
De toeschouwers vestigden bet meest bun
aandacht op Koenraad Recbling en op Con -
stance Zierdeze laatste was in zwaren ronw.
Leunende op den arm van een donkerblonden
beer, kwam zij langzaam binnen, meer
voortgesleept dan zelf loopende. Als een
antomaat scheen zy ziob naar hem te richten
evenals by deed zy den eed, zonder zich te
storen aan de voorafgaande vermaning van
den president, dat naaste bloedverwanten
konden weigeren getuigenis af te leggen.
De getuigen verlinten de zaal en nu volgde
een aangrijpend oogenblik de president gaf
bevel de beschnldigde binnen te leiden.
Diepe stilteeen lioht gedruiscbweder
diepe ademlooze stilte. Geleid door twee ge
vangenbewaarders in uniform, was Valentine
ning ook vau 3 ambtenaren en wat was
toen de jaarwedde.
Voorzitter f500, f 300 en f150. Het is
echter nog een- groote vraag of wij een 1h
ambtenaar voor dat geld zullen krijgen.
Zijlmans. Is deze jaarwedde in overeen
stemming met die in andere gemeenten.
Voorzitter. De gemeenten jagen tegen
elkaar omhoog. Men moet personeel heb
ben want het werk neemt met den d»g toe
en er is niet aan te komeD.
Da Voorzit er wijst er verder op dat van
de ambtenaren thans meer gevergd wordt
als in de instructie ia aangegeven. Ook
wijst hij op het verschil van salaris tur-
schen een ambtenaar en onderwijzer alsmede
vergelijkt spreker de werkureD.
Liukhuijzeu. Een onderwijzer heeft ook
zyn studie gehad.
Voorzitter. Een ambtenaar moet tegen
woordig ook goed onderlegd zijn.
Timmermans. De oorlog zal, wat wij allen
hopeD, toch niet eeuwig blijven duren, en
dan sullen de werkzaamheden wel wat ver
minderen.
De Voorzitter. Dat betwyfel ik. Iedere
wet die komt brengt veel werk mede.
Lankhuijzen. Kan men niet een tydelijk
ambtenaar benoemen.
Voorzitter. Die krijgt men heelemaal niet
voor dat bedrag. De menschett kunnen
trouwens niet ook, want ze moeten netjes
gekleed gaan, veel kostgeld betalen aange
zien de levensstandaard zeer duur is en dsB
nog studeereu eu de lessen betalen.
Voorts wijst de Voorzitter er op dat ten
gevolge vau de twee buurtschappen er zeer
Veel werk is.
Met algemeene stemmen wordt hierna het
voorstel van B. W. aaugeuomeD.
8. Benoeming van een lid der commissie
tot wering van schoolverzuim wegens perio
dieke aftreding van den heer J. A. v. Beek.
De heer J. van Beek wordt met 10
stemmen herkozen,
9. Benoeming stembureau voor de ver
kiezing vau 3 leden voor de Provinciale
Staten.
Worden benoemd voor htt dorp als leden
de Wit en S. Lankhnijzen. tot plaatsver
vangende leden Zylmans en van Dongen,
tot vierde lid Schoenmakers en plaatsver
vangend vierde lid W. de Bont.
Voor het Veer de hesren als Voorzitter
G. Simonis, leden Timmermans en Kieboom,
plaatsvervangende leden de Bruijn en M.
Zier binneDgekomeu en bad achter haar ver
dediger plaats genomen op de bank der be
schuldigden.
Zy was gekleed in een zeer eenvoudige
japon van zwart wollen stof en droeg een
boedje van iwarte crêpe. Het eenige witte
dat men zag, was haar zakdoek en haar gelaat.
Elko droppel blosd echeen uit wangen en
lippen geweken te zyn haar oogen, waar
onder donkere randen zichtbaar waren,
sohenen onnatuurlijk groot. Zy hield de oogen
neergeslagen, sy wierp geen enkelen blik op
de toesobouwers, de rechters of de gezworenen,
zelfs den groet, die haar verdediger haar
toeflaisterde, beantwoordde zy sleohts met
een zwak knikje.
De president liet baar opstaan en richtte
tot baar de gebrmkelyke vragen, die zy op
doffen toon zoodanig beantwoordde, dat men
gedacht zou kunnen hebben, dat de geheele
zaak baar niets aanging, docb een ander
persoon betrof. Na afloop daarvan zonk sy
weer op baar zitplaats neer, doch al haar
krachten inspannende, stond zij een oogenblik
later weer op en geleund tegen de bank,
luisterde zy naar het voorlezen der akte van
beschnldiging.
Die akte had een grooten omvang en was
zoo scherpzinnig samengesteld en met zooveel
juistheid werd van alle omstandigheden ge
bruik gemaakt, dat deu aanklager voor zyn
redevoering niet veel overbleef. Wat zou da
verdediger nog ten gunste van zyn cliente
kannen aanvoeren vroeg men zich af. Hoog
stens soa hij op ontoerekenbaarheid in een
oogenblik van drift en verzachtende omstan
digheden kunnen aandringen, doch op vrij
spraak sou hij niet kunnen pleiten. Dat de
beschnldigde bekende, was niet nood'g, de
verklaringen der getuigen waren voldoende,
men was overtuigd vau baar schuld. Gedurende
de behandeling konden alleen nog eeb paar
punten van minder belang opgehelderd wordeD.
Zoo afgrijselijk het gaval was, soo gemakkelyk
te begrijpen was het ook.
Mevronw Recbling bad ontdekt, dat baar
juffronw van gezelschap in liefdesbetrekking
stond met haar zoon Ze bad zich daar krachtig
tegen verset en volgens haar inborst, daarbij
niet altijd de keurigste woorden gebezigd. Na
Zijlraans,
10. Ootwerp-besluiten tot wijziging der
gemunte begiooting dienst 1915 eu 1916.
Corform het voorstel van B. en W. wordt
besloten,
Simonis de Kok. Meermalen is er door
neringdoenden gevraagd of er hier geeB in
kwartiering komt. Voor de neringdoenden
is het van groot belang.
Voorzitter. Ze zullen hier niet willen «(ju.
Simonis de Kok. Is U de oorzaak niet
bekend.
Voorzitter. Dat zal hier vermoedelijk vry
moeten blijven voor doortrekkende bewo
gingen. In geheime vergadering zal ik u
wel wat meer hieromtrent mededeelen,
Simonis de Kok. Ik dank u wel. Ik heb
het gevraagd omdat bet een groot plaatselijk
belang is.
Hierna gaat de raad over in geheim
comité ter behandeling van
12. Alsvoor van den Hoofdelyken Om
slag 1915.
13. Vaststelling primitief kohier van den
Hoofd. Omslag dienst 1916.
14. Bezwaarschriffen tegen aanslagen in
het vergunningsrecht drankwet.
CAPELLE.
Openbare vergadering van den Raad
dezer gemeente op Vrijdag 12 Mei des
namiddags ten half drie uur.
Voorzitter: Edelachtb, heer Valter.
Ongeveer kwart voor drie uur opent
de Voorzitter de vergadering. Aanwezig
zijn alle leden.
De notulen der vorige vergadering
worden na voorlezing onveranderd goed
gekeurd en vastgesteld.
AAN DE ORDE:
1. Ingekomen stukken.
a. Schrijven van Ged. Staten houdende
mededeeling goedkeuring Kohier H. O.
b. Schrijven van mej. Reijnders on
derwijzeres houdende verzoek haar eervol
ontslag te willen verleenen op een door
den raad te bepalen datum,
Verheijden. Wat is daarvan de reden.
Voorzitter. Indertijd heeft ze al eens
gezegd ontslag te willen nemen, doch
op verzoek is ze toen op dat besluit
teruggekomen. Het is een groote en
lastige klas en nu schijnt het haar te
zwaar te zijn.
Sneep. Er zijn 60 leerlingen in die
klas. Vroeger, in de oude school, kon
een hevig tooneel bad Valentine Zier haar
huis verlaten en was naar baar vadsr te
Wilmersdorf ternggekeerd. Me?ronw Recbling
vermiste zeer korten tyd daarna een halssnoer
van kostbare paarlen en meende dat de ge
weien joflrouw van geselschap dit halssnoer
ontvreemd bad. Ze reed daarom naar Wil
mersdorf om verantwoording te eisohen toen
bleek, dat mavroBw in dwaling verkeerde.
Het kwam tot een schijnbare verzoening
tusschen de dames, soodat mevronw Recbling,
die zeer ontrotrd was, een verfrisecbmj vroeg.
De beschnldigde haalde cognao en watar voor
haar zy drook daarvan herhaaldelijk, reed
naar huis terug, werd ondsr z-er bedenkelijke
verschijnselen ziek en stierf, nadat zy in baar
laatste oogenblikken herbaalde raaien Valentine
Zier genoemd had als haar moordenares.
Valentine Zier werd gevaDgen genomen, dB
flesch met cognac werd in beslag genomen,
docb men viBdt geen vergift. Een paar dagen
later vindt men echter op een verborgen plaats
een andere flesch cognac, die een vry groote
boeveelheid atropine bevat, jnist hetzelfde
vergift, dat in maag en ingewanden van de
ongelukkige mevrouw Recbling is aangetroffen.
Bij deze woorden riohtte de president zijn
blik naar een zywaarts geplaatste tafel, die
met een kleed bedekt was. De beschnldigde
beefde zichtbaar. Zy wist, dat onder het
giodecbe kl»ed de bewysen van baar sehnld
flesschen met vergiftigden cognac, ingewanden,
enz. te vinden waren.
Nadat er nog op was gewezen, dat niemand
voordeel kon trekken oit den dood van me
vrouw Recbling dan alleen de beschuldigde,
die door twee beweegredenen tot de daad was
aangespoordten eerste door de zuobt naar
wraak over de ondervonden beleedigingen,
ten tweede, door de begeerte om de hinder
palen nit den weg te ruimen, die baar hu
welijk beletten, nadat er ook op geweien was,
dat hier niet aan een zelfmoord kon gedacht
worden, en ook niet kon worden aangenomen,
dat de overledene bet vergift op andere wyza
bad ingekregen, was de akte van beschuldi
ging ten einde. Da president richtte thans tot
Valentine de vraag of sy bare sobnld bekende.
(Wordt vervolgd.)