Tweede Blad.
Reclame.
BINNENLAND.
Een blik op den toestand
der Langstraat in de
Middeleeuwen.
DE OORLOG.
RUMMER 69.
ZONDAG 27 AUGUSTUS 1916.
39e JAARGANG.
i.
Tot goed begrip van wat hieronder
volgen moet, ta! het noodig zijn in korte
trekken iets mede te deelen omtrent de
landstreek, waarin de Langstraat in oude
tijden was gelegen.
Hierbij zij opgemerkt, dat de naam
„Langstraat" of „Langestraat", gelijk ze
oudtijds heette, niet eerder wordt ge-
eoemd dan na den St. Elisabethsvloed van
18 November 14.21.
De geschiedenis der Langstraat is
voor een goed deel ook de geschiedenis
van dien „vloed" en van de parochiën,
ambachten, kasteelen, kerken en kloos
ters, door hem geheel of gedeeltelijk
verwoest. Wij zullen dus goed doen eerst
een blik te werpen op de belangrijke
streek, tot welke de Langstraat in di
Middeleeuwen grootendeels behoorde,
dan den doorbraak van 1421 in zijne
oorzaken en gevolgen na te gaan, om
eindelijk ons oog te richten op de Lang
straat zelve, vóór en na 1421.
Een groot gedeelte der Langstraat,
n.l. Geertruidenbeeg, Raamsdonk, Was
pik, Capelle, Zuidewijn en Labbegat
(Lobbegat), Besoijen, Baardwijk en Vlij
men, behoorde in vroegere tijden, n.l.
vóór 1815, tot Holland en wel tot dat
gedeelte van Holland, dat de Zuidhol-
landsche Waard werd genoemd. Ook
Sprang, Vrijhoeven, de Heerstraat (Hei
straat, Nleuwstraat) en 's-Gravemoer,
hoewel niet in de Langstraat liggende,
maakten een deel uit van genoemden
Waard en hoorden tot Holland. Alleen
Gansoyen, Waalwijk, Drunen en Nieuw-
kuik, ofschoon mede begrepen binnen den
zuidelijken omringdijklagen in Brabant.
De Zutdhollaodsche Waard werd in
het Noorden begrensd door de Merwede
van Woudrichem, langs Dordrecht,
tot Puttershoek, vóór 1421 het „Hoecke-
ambocht" geheeten ten Oosten door de
Dieze en het Bossche Veld\ ten Zuiden
door Brabant en wel bepaaldelijk door
den zoogenaamden Hollandschen Dijk of
Heidijkop een enkel punt Loonschendijk
genoemd; ten Westen door Stfijen. De
Langstraat maakte dus vrij wel het zuid
oostelijke, maar niet het vtuchtbaarste
deel er van uit.
Over deze zeer gewichtige landstreek,
welke reecis vóór 1300 grootendeels was
bedijkt natuurlijk zeer primitief en
die lo deó loop der eeuwen zulke ont
zettend groote veranderingen heeftonder-
gaan, verspreiden een aantal schrijvers
uit ouden en nieuweren tijd heel wat
licht. Wij noemen slechts Jacob van der
Eyck, van Beverwijk, Boxhorn, van Ou
denhoven, Balen, Smits, Schotel en
vooral wat het kerkelijke betreft
Schutjes en Kriiger. Bij het lezen en
herlezen van sommige dier werken treft
het ons telkens meer, dat er zoo dik
wijls sprake is van doorbraken en over
stroomingen, die gezegde landstreek teis
terden, soms om het andere jaar. soms
tweemaal per jaar. En hoe kon dat ook
goed andeis in een tijd, toen de dijken,
sluizen (spoyen) en andere waterkeerings-
werken nog zoo primitief waren 1
Een bron, uit welke voor de kennis
van den Zuidhollandschen Waard In zeer
ouden tijd veel te putten valt, is de
„Rijmkroniek" van Melis Stoke. Bij hem
vloden we onderscheidene malen melding
gemaakt van hevige doorbraken, o.a
van dien van 21 Januari 1288, van welken
hij o.m. het volgende zegt
Suulhollant verdranc oec mede
Ende ic ne weel ghene stede
Bider zee, ende ghinc al onder.
Behalve deze geweldige overstrooming,
hadden er In 1374 twee inundatien plaats,
tène in elk van de jaren 1376, 1377,
1379, 1393, 1396 en eindelijk die van
18 November 1421, die zulke geduchte
verwoestingen aanrichtte, dat nog thans,
na bijna J00 Jaren> de sPoreD er van
niet zijn uitgewischt.
Ondanks het feit, dat zooveel degelijke
en geloofwaardige schrijvers beproefd
hebben veel duisters op te klaren, duurde
het nog tot 1884, eer het volle licht
werd ontstoken omtrent vele twijfelach
tige zaken aangaande den St. Elisabeths
vloed en den toestand van den Zuid
hollandschen Waard vóór 1421. Aan de
heeren J. H. H 1 n g m a n, ln leven com
mies-chartermeester van het Rijksarchief,
en J. C. Ramaer, vroeger ingenieur te
Breda, thans Inspecteur-Generaal van den
Waterstaat te 's-Gravenhage, komt de
eer toe dit licht te hebben ontstoken,
waardoor het nu mogelijk is ons eene
duidelijke voorstelling temaken van meer-
gemelden Waard vóór en na 1421. Aan
de hand van die voortreffelijke mannen
en geleld en gesteund door vele gege
vens, door mij geput uit het rijke Loon-
sche archief en voornamelijk uit twee
registers, bevattende een 500-tal zeld
zame charters van 1 269. tot 1700, zal
het mij waarschijnlijk gelukken in dit
bescheiden opstelletje eenlg licht te doen
schijoen op sommige dingen, die tot
dusver vrijwel onbekend waren of ten
minste lange jaren onder het stol der
vergetelheid hebben gesluimerd.
Ik zeide hierboven, dat de sporen van
den St. Elisabethsvloed, na bijna 500
jaren, no,' niet zijn uitgewischt. Deze
uitdrukking is eigenlijk veel te zwak;
immers die sporen zijn nog overal zicht
baar. Vóór 1421 n.l. was van de wateren
het Hollandsch Diepde Kil, de Nieuw e-
Merwededen Amer geen sprake. Die
wateren bestonden eenvoudig niet. Wel
drong het Hollandsch Diep onder een
anderen naam en als zeeboezem, diep
in het land, maar waar nu de Moer-
dijksche spoorwegbrug ligt en nog een
paar uurtjes verder westwaarts, tot het
latere Willemstad toe, was die zeeboezem
niet aanwezig. Waar nu de KU loopt,
was het vasteland van Zuid-Holland ver
bonden aan Strijen en aan het land van
Zwaluwe en Zevenbergen. De geheele
vlakte van den tegenwoordlgen Biesbosch
was ééo groot en afwisselend vruchtbaar
veld, bezaaid met welvarende parochiën
en ambachten, aaneenllggende met het
land van Driemijlen (Drlmmelen), Geer-
truidenberg, Dussen en Almkerk. Alleen
de rivier de Merwede van Woudrichem
naar Dordrecht heeft vrijwel haar ouden
loop behomden.
De Zuidhollandsche Waard werd van
bet Oosten naar het Westen doorsneden
door een groote rivier, de Maas, in latere
eeuwen tot de benaming „Oude Maasje*'
afgedaald, welke belangrijke rivier den
Waard in twee nagenoeg evengroote helf
ten verdeelde: de streek benoorden de
Maas, wat het kerkelijke aangaat tot het
bisdom Utrecht behoorende ea de streek
bezuiden de Maastot aao den Holland
schen Dijk, waar de bisschop van Luik
het kerkelijk gezag uitoefende on waartoe
ook de Langstraat behoorde.
Genoemde rivier de Maas, welke op
vele plaatsen 200 M. breed was en ver
scheldeneöe belangrijke „vceren" of „tol-
len" had, liep van het tegenwoordige
dorp Llth in vrij sterke kronkelbochten
naar Heusden, Het Heusden noord- en
Oud-Heusden zuidwaarts liggen en ver
volgde haren loop, nagenoeg de bed
ding houdende van den tegenwoordlgen
Nieuwen Maasmond (Verlegde Maas),
tot een goed uur voorbii Dussen, van
waar ze tot Almonde toe een noordwes
telijke richting aannam, een geheel an
dere richting dus dan het Oude Maasje
vóór het graven van de Verlegde Maas
had. Bij Almonde of dicht bij Emekerke
nam ze de Alm of Alme op. Ongeveer
op bet midden tusschen Dussen en Al
monde, n.l. bij Cloosteroord, had ze de
Donge reeds opgenomen. Van Almonde
of Almsvoet liep ze vrij wel lo westelijke
richting, bijna evenwijdig aan de Mer
wede, tot aan den Maasdam. Deze lag
ln de westelijke grens van den Zuidhol
landschen Waard. Hier was de rivier af
gedamd en wel in 1273. Vóór dat jaar
liep de Maas vrij af in de Striene, een
vrij breed water langs Oud-Beierland
Evengenoerade dam, liggende ongeveer
een uurtje ten Zuiden van het tegen
woordlge Puttershoek, was gelegd, om
het vloedwater, dat den Waard bij noord
westelijke stormen bedreigde, te keiren.
Eenige uitwateringssluizen (spoyen) be
vonden zich er in. Ongeveer anderhalf
uur westelijk van Almonde, vlak tegen
over Dubbelmonde, verliet de rivier de
Dubbel de Maas en ontlastte zich, even
ten Zuiden van Dordrecht, bij de Vuil-
poort, door sluizen in de Merwede.
Indien we het land
het recht, dat alle schepen, die van Oost-
land (Bremen, Hamburg, de Noorsche
I rijken en de havens langs de Oostzee)
kwamen, zonder te ontladen naar Dor
drecht moesten varen
Ook Geertruldenberg was al vroeg
eene gewichtige pljats. Den 21 Septem
ber 1213 kreeg zij stedelijke rechten
zij was de eerste stad in Holland, die dat
recht na Dordrecht ontving. Vooral voor
deze plaats was meer dan voor Dor
drecht de geweldige doorbraak van
1421 de doodsteek. Maar laten we de ge
schiedenis van dien doorbraak wat meer
geregeld verhalen.
Besoijen. J. VAN DER Hammen NlCZ.
land over den uitvoer uit Nederland geen
reden tot klagen zou hebben in verge
lijking met wat het voor den oorlog
ontving. Hij wilde niet beloven dat En
geland volkomen tevreden zou zijn, want
hijzelf was niet tevreden zoolang er nog
een kruimel leeftocht naar Dultschland
doorging. De regeering heeft deze lastige
aangelegenheid van verschillende ge
zichtspunten beschouwd. Zij heeft ge
tracht de hoeveelheid visch, die uit
Noorwegen en Nederland naar Dultsch
land ging, te beperken en spr. zeide dat
de getroffen maatregelen over het alge
meen goed hadden gewerkt. -
Rooms ch Liefdeiuerk.
Te Heer bij Maastricht is 15 Aug.j.l
het R. K. Sanatorium voor drankzuchti-
1 gen geopend, gesticht door het Dr. A-
Wordt gij te spoedig OUdf I riensfonds. Naar men zich zal herinne
ren, werd dit Herstellingsoord tot stand
Waakzaamheid kan jaren aan ons le
ven toevoegen. Sommigen zijn oud op
zestigjarigen leeftijd, anderen jong als zij
tachtig zijn.
Uw leefwijze maakt dat gij gezonde
of zwakke nieren hebt goed of slecht
bloed want zwakke nieren zijn oor
zaak, dat urinezuur zich in uw bloed
ophoopt en uw gezondheid verwoest.
Zorgt, dat uw nieren altijd goed wer
ken en vooral na den middelbaren leef
tijd.
Dit voorkomt rheumatische, zenuw- en
waterstoornissen, stijve en verlamde ge
wrichten, verzwakking van het gehoor
en gezicht, en verharding der bloedvaten.
Houdt uw nieren in rust door over
working, zorgen en het gebruik van
sterken drank te vermijden, door regel
matige gewoonten, dagelijksche wande
ling. door niet te zware voeding en vol
doenden slaap. En gebruikt bij het eer
ste teeken van rugpijn, rheumatische pij-
nen en waterstoornissen Foster's Rugpijn
Nieren Pillen. Zij zijn een speciaal nier-
geneesmiddel, dat de nieren helpt om
uit het bloed het overtollige urinezuur
te filtreeren. hetwelk rugpijn, spit, water-
cwalen. waterzucht, rheumatiek en nier-
gruis of -steen veroorzaakt. Gij zoudt
weten hoe goed zij werken, als gij spraakt
met menschen, die Foster's Pillen ge
bruikt hebben.
Te Waalwijk verkrijgbaar bij Wed. Orle-
Dumoulin, Markt. Toezending geecbiedt frau-
co na ontv. v.poatwissnl k
f 1.75 voor één, of f 10-
voor ze» doozen. Eischt
de echte Foster'» Rugpijn
Nieren Pillen, weigert
elke doos, die niet voor
zien 1» van nevenstaand
handelsmerk. 9787
van Altena en
Heusden ook tot meergemelden Waard
rekenen en dit kunnen we veilig doen,
wijl ook die streek binnen den grooten
omringdijk lag dan lagen er 4 steden
in: Dordrecht, Geertruldenberg, Wou
drichem en Heusden, en een groot aantal
ongeveer 100 parechiedorpen en
ambachten. Met „ambachteu" worden hier
zulke plaatsen bedoeld, die wel een eigen
Heer, maar geen kerk bezaten. Zij waren
dus gewoonlijk van minder belang dan
de dorpen.
Dordrecht en Geettruidenberg waren
verreweg de voornaamste steden. Dor
drecht komt voor het eerst voor in een
authentiek stuk van 1049, onder den
naam van Thuredrecht. Niet alleen was
het de voornaamste plaats van den Zuid
hollandschen Waard, maar ook de ge
wichtigste stad de hoofdstad van
gansch Zuid-Holland. Wat haar vooral
spoedig in bloei deed toenemen was het
feit, dat zij den 6 November 1299 van
graaf Jan I het beroemde stapelrecht
ontving. Dat beteekende, dat alle koop
waren, die de Merwede of de Lek
afvoeren, eerst te Dordrecht moesten
worden opgeslagen en geveildvoordat
ze verder mochten vervoerd worden.
Bovendien verkreeg zij den 22 Augustus
1328 het zoogenaamde Maasrecht, d.L
Nederland en Engeland.
Reuter seint nader
Minister Cecil heeft in het Lagerhuis
gezegd, dat er alle reden was om te
veronderstellen, dat de Nederl. Overzee
Trust Maatschappij over bet algemeen
goed werkt. Eenige lekkage kon niet
vermeden worden, waar een vlakke grens
was zonder natuurlijke hinderpalen, met
zeer hooge prijzen aan den eenen kant
en een overvloed van goederen aan den
anderen. Welke maatregelen er ook wer
den genomen, er zou altijd eenige smok
kelhandel zijn.
Natuurlijk kon de Britsche regeering
aan de Nederlandsche regeering niet
voorschrijven en was zij niet van plan
voor te schrijven, welke maatregelen be
hoorden te worden genomen. Dat ls een
zaak, die alleen haar aangaat, en spreker
moest erkennen, dat de Nederlandsche
wetten geschikt zijn om het smokkelen
den kop in te drukken. Het ls de taak
der Nederlandsche regeering om te zor-
dat deze wetten goed worden toe
gepast en uitgevoerd Als eenlg gebrek
ln de toepassing te zijner kennis werd
gebracht, zou spreker zorgen, dat de
Nederlandsche regeering daarvan op de
hoogte werd gesteld. In het algemeen
had de N. O. T. goed gewerkt, maar
toch ls er iets ln den toestand in Neder
land, dat de Engelsche regeering groote
bezorgdheid Inboezemt. Nederland is een
uitvoerland voor landbouwproducten en
vóór den oorlog voerde het een aanmer
kelijke hoeveelheid van zijn voortbreng
selen naar Engeland uit.
Ongetwijfeld zond Nederland voor den
oorlog een veel grooter deel van zijn
voortbrengselen naar Engeland dan
edert het uitbreken van den strijd. De
Nederlanders zijn een handelsvolk en
konden veel hooger prijzen van Dultsch
land dan van Engeland en zijn bond-
genooten bedingen. Daarom hebben zij
aan Engeland en zijn bondgenooten niet
verkocht. Van Engelsch standpunt ls dat
geen bevredigende toestand. Bij het begin
van den oorlog hebben wij ons bijna den
geheelen uitvoer van sommige Neder
landsche producten zien ontgaan en dit
was zeer onbevredigend. Het is blijkbaar
een lastige kwestie.
Spr. kon het Huis niet volledig inlich
ten over de stappen die de regeering
heeft gedaan, maar hij kon verzekeren
dat de stand der zaken thans veel beter
is dan vroeger. In de laatste weken is
een groote verbetering Ingetreden en
spr. had alle .reden te hopen
gebracht hoofdzakelijk uil de 50.000 Gld
welke door den eersten Bloemendag van
Sobrietas ia 1911 werden bijeengezameld.
Nu dit werk voltooid ls, wordt er 24
September a. s. een tweede Bloemendag
door Sobrietas georganiseerd, waarvan
de opbrengst, naar zich laat aanzien, het
bedrag van den eerste nog zal overtref
fen.
Alom zijn de Marlavereeniglngen, die
in deze zaak prachtig geleid worden door
een Nationaal en vijf Diocesane Bloemen
Coalite's in de weer om de naaste toe
bereidselen te maken, voor de organisa
tie van den bloemendag.
Hierbij wordt op echt roomsche wijze
gewerkt, daar 24 September, de Feest
dag van O. L. Vrouw der Slaven zal ge
maakt worden tot een dag van godsdien
stige llefdadigheidsuitlog, algcmeeneH.H.
Communiën van de leden der drankweer-
vereeolglngen zullen wjrden gehouden,
in menige plaats zal, gelijk te 's Bosch
lo de St Jan's Kathedraal door Pater
Borromeus de Greeve, - door seculleie
en regul'ere gewijde redenaars een lief
dadigheidspredikatie worden gehouden
onder de Hoogmis of onder een plech
tig Lof.
Het doel is thans te komen tot de
oprichting van een R. K. Sanatorium
voor drankzuchtige vrouwen en van een
Katholiek Reclasseeringsgcsticht voor
ontslagen gevangenen.
Hiervoor zullen schatten noodig zijn,
maar Katholiek Nederland zal dit weer
op één dag bijeen brengen ln de han
den der Sobrletas-bloemenmelsjes.
Gouverneur van Suriname.
De heer G. J. Staal, secretaris-gene
raal van het departement van koloniën,
is benoemd tot gouverneur van Suri
name.
Onze graanschepen.
Bij de Britsche legatie ln den Haag
is Vrijdagochtend officieel bericht inge
komen van de Engelsche regeering, dat
aan alle graanschepen vergunning is
verleend de reis naar Nederland voort
te zetten.
Naar wij vernemen bedraagt het
aantal graanschepen, dat door Engeland
vrijgelaten wordt, 38, waarvan er 36
voor Rotterdam en 2 voor Amsterdam
bestemd zijn. Een dezer stoomschepen
de Driebergen, ls hedenochtend reeds
hier aangekomen. De overige worden de
eerst volgende dagen verwacht.
Nederlander in Duitschland gevangen
gehouden.
Wij hebben kort geleden gewag go-
maakt van het geval van den heer J. L.
van Gelder uit Arnhem, die in het Ge-
fangeoen Lager te Havelberg, schoon
in hoogste-instantle vrijgesproken van
de tegen hem ingebrachte aanklacht,
niettemin wordt gevangen gehouden.
Dezer dagen heeft de familie van dezen
onschuldig gevangen gehouden vader
van 9 kinderen een briefkaart van hem
ontvangen, meldende, dat hij ln hechte
nis werd gehouden te midden van Rus
sische krijgsgevangenen. De kaart was
7 Augustus geschrevendoch eerst
18 Augustus door gezonden. Dat voor
den heer van Gelder, die volgens
medisch advies versterkende middelen
gebruiken moet, de voeding geheel on
voldoende is spreekt van zelf.
't Is schandelijk!
Carnegie Heldenfonds.
Het >Carnegie Heldenfonds4 heeft aan
den le luit. Van Marion van het 3e
regiment huzaren te Rotterdami de Car
negie medaille ln zilver toegekend.
Volgens ooggetuigen heeft luitenant
Van Marion op den 18en Mei bjj een
revue op de Molenheide te Breda, toen
een losgebroken paard met mitrailleur
bepakt in vollen ren in de richting van
H. M. de Koningin kwam aanrennen,
dit paard met levensgevaar uit de rich
ting gereden en daarna gegrepen juist
voordat het in het publiek zou hollen
dat hierdoor ernstig bedreigd werd.
den moedigen vijand heenbreken.
Er ontbreekt overigens op het oogen-
bllk heel wat aan de algemeenheid en
de gelijktijdigheid van het offenslet der
geallieerden.
Men ga maar eens na.
In het Westen bepeikt het zich tot
één of twee punten waar de strijd allang
vastgeloopen ls.
In het Zuiden i«, nadat de Oostenrijkers
achter Goerz nieuwe stellingen hebben
betrokken, niets van belang meer ge
beurd.
Van het offensief der Russen is in de
laatste dagen zelfs geen spoor meer te
ontdekken, en het ls zeer de vraag, of
op den Balkan de geallieerden (althans
taktisch) niet veeleer ln het defensief
dan lo het offensief zijn.
Het agentschap van Havas maakt de
opmerking, dat de Bulgareü, hetgeen zij
nu doer, ook reeds vroeger hadden
kunnen doen (wat waarschijnlijk juist ls),
en trekt daaruit de conclusie, dat het
niets te beteekenen beeft. De logica ln
deze redeneering ontgaat ons. Wij zien
niet in, waarom een blauw oog niet blauw
zou zijn, omdat men het ook al vroeger
had kunnen oploopen. Aan den anderen
kant ls het waar (het blijkt duidelijk uit
alle berichten van weerskanten), dat er
bij de huidige krijgsverrichtingen slechts
zeer geringe strijdkrachten der entente-
bondgenooten zijn betrokken.
De operaties der Bulgaren (en Duit-
schers) komen ln hoofdzaak neer op da
bezetting van het Grleksche gebied ter
weerszijden van de eerste hoofdlinie der
bondgenooten. Dit is echter wel degelijk
van beteekenls. Aan de Oostetflank
stellen zij zich op aan de Stroema en
daardoor wordt hun linie ln die buurt
op zijn minst driemaal zoo kort als zij
tot nu was (langs de Urieksche grens),
terwijl de rechte»flankdekking voor de
ententetroepen vervalt. De groote spoor^"
weg SeresDrama—Oxllar is geheel ln
handen der Bulgaren, zij bevinden zich
oog slechts eenige tientallen kilometers
van de kust. De vooruitgeschoven troe
pen van de entente ln dit gebied zijn
reeds voor het grootste gedeelte over
de Stroema getrokken. De rest wijkt
naar de kust terug.
Dat Is op den Oostelijken vleugel.
Om te begrijpen, wat het -officieele
Bulga rsche telegram van heden over
de verrichtingen op den Westelijken vleu
gel vertelt, is het noodig om te weten, dat
Lerina een andere naam voor Fiorina is.
Eenige verminkte namen terloops ver
beterende, vatten wij de strekking van
het telegram als volgt samen
Van de vlakte van Pelagonië uit (dat
ls de vlakte waarop Monastir en Florifia
liggen) zijn de centralen twee bewegingen
begonnen.
De eene is naar het Zuiden gericht.
Deze beweging beoogt over Grleksch
gebied heen den linkervleugel der geal-
leerden om te trekken, met gebruikma
king van het dal van de Wlstiitsa. Zij
is gevorderd tot Kastoria. De zwakke
(ongeregelde) Servische troepeD, v wier
observatieposten zich links van de
hoofdstellingen der geallieerden tot on
geveer Koritsa uitstrekten, trekken zich
voor dezen opmarsch terug.
De tweede beweging van de vlakte
van Pelagonië uit, gaat langs den spoor
weg MonastirSalonlki. Dit is de eenige
beweging, die reeds als een rechtstreek"
sche aanval op de stellingen der bond
genooten kan worden beschouwd. Wij
wisten reeds, dat de centralen over den
kam heen waren van de gebergten, die
de vlakte van Pelagonië van het dal der
Moglenitsa schelden.
Maar over den kam heen, ten Oosten
van den Kaimaksjalan, wordt er toch
nog in het gebergte gevochten. De
centralen kunnen zich dan eerst dan
meester van de toegangen tot het Mo-
glenitsadal noemen, als zij Wodena zul-
en kunnen bezetten, Op het oogenblik
zijn zij wel ten Noorden van het Ostro-
womeer, maar de plaat» Ostrowo zeifis
nog niet in hun handen, deze ligt nog
18 kilometer van Wodena.
De groote beteekenls van het Mo-
glenltsadal is, dat het zich in de richting
van Salonlki met het Wardardal vereenigt.
verbetering zou.
Wel hebben de Franschen en Engel-
schen In 't Westen weer eenlg voordeel
behaald, nl. het dorp Maurepas is nu
geheel ln handen der Franschen, maar
het blijft, zooals Tardieu in de >Petlt
Parislen* zegt, slechts bij deuken maar
eden te nopen, dat die I als wij op klein front blijven aan-
aanhouden en dat Enge- vallen, kunnen wij niet door de linie van
De Engelsche verlieslijsten in de bla
den van Woensdag en Donderdag geven
n204 officieren en 9252 manschap-
Als twee betzelfde doenschrijft
de Kölnische Zeitung boven een bericht,
dat ze van de Fransche grens heelt:
Deo 22en ls te Marseille als spion
doodgeschoten de 28-jarlge Lulse Pfaadt,
wier hooger beroep op het doodvonnis
van den krijgsraad door het hof van
cassatie was verworpen.
Welk een campagne van verontwaar
diging, zegt de K. Ztg., heeft de entente
pers niet in scène gebracht wegens de
terechtstelling van Edith Cavell, die in
een wettige procedure door een krijgs
raad was ter dood veroordeeld wegens
voortgezette hoogverraderlijke handelin
gen en spionnage. Over de terechtstelling
van Luise Pfaadt, wier naam op Dultsche
afkomst duldt, verliest de Fransche pers
geen woord.
De Echo van hei Zuiden.