Nummer 89
Donderdag 9 November 1916.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Wadlwijbcbe Stoomdfükkerij Antoon Tieten
DE OOHLOG.
i „NOORD-BRABAND" I
FEUILLETON.
Jaargang
Maatschappij van Verzekering op het Leven.
Telefoonnummer 38. Telegram-Ad. óm ECHO.
Opgericht WAALWIJK.
Verzekerd Kapitaalf 17.824.006.—
Reserve f 2.663.649.—
De Echo van het Zuiden.
Waalwpsche en Lanptraatsche Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- an Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per S maanden f0.90.
Franco per poet door het geheele rijk f l .05
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco ta zenden aan den
Uitgever
UITGAVE
Prijs dbk ADVKETnwfiSN 10 cent per regel; minimam 6 regelt; groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën 8 maal ter plaatsing opgegeven
worden. 2 maal berekend. Voor plaatsing vaH een groot aantal regtd» en
advertenties hij abonnement worden speciale seer voordeelige contracten
«esloten. Reclames 15 cent per rege
DE TOESTAND.
Daar is Zondag wederom buitenge
woon hevig gevochten aan de -Somme.
Het Duitsche offtcieele. berlcbt zegt, dat
in den langdurigen slag aan de Somme
5 November een dag was van groote
gevechten van den eersten rang. De
Engelschen en Franschen ondernamen
met zeer groote strijdkrachten en veel
artillerie een geweldigen aanval tegen
het front van het leger van generaal Von
Below. De Duitsche troepen hielden
onwrikbaar stand en bereidden den vijand
aldus het Duitsche offtcieele bericht, een
zware nederlaag.
„Op het geheele bijna 20 K.M. breede
aanvalsfront van LeSarstotBoucbavesnes
leden de verbonden vijanden de grootste
verliezen aan dooden en gewonden en
plaatselijke winst aan het noordelijke
gedeelte van het bosch van St. Pierre
Vaast daargelaten, bereiken zij niets.
„Daar waar de vijand tot In onze
linies vooruit kon dringen, werd hij er
dadelijk weer uit geworpen, 10 officieren
en 310 man zijn aan bult in onze handen
gebleven. Ten noorden van Le Sars zijn
alleen ruim 70 gevangenen en 11 machi
ne-geweren binnengebracht."
De Dultschers zijn dus heel tevreden
over den dag van Zondag, en merk
waardigerwijs, de Franschen niet minder 1
Havas zegt in een beschouwing over de
gevechten van ZönHag^ clat de" Franschen
dien dag aan de Maas en aan de Somme
nieuwe successen behaalden.
Het Fransche legerbericht van gisteren
middag zegt, dat de Dultschers zware
verliezen leden bij hun vergeefsche
tegenaanvallen op de Fransche stellingen
aan den westelijken zoom van het bosch
St. Pierre Vaast, de Franschen erkenneB
echter, dat de Dultschers er in slaagden
eenig terrein te winnen ten zuidwesten
van dat bosch en in het dorp Saillisel.
Het Fraosche bericht vao gisteren
avond bevestigt nogmaals, dat de Duit-
schers zeer zware verliezen leden bij
hun heftige aanvallen in het bosch
St. Pierre Vaast de Franschen hebben
daar sedert Zondag zeshonderd gevan
genen gemaakt.
7aa eDE ECHO VAN HET ZUIDEN."
Bene geschiedenis uil de Engelsche rechtspleging.
41)
XIX,
Gij spreekt van vooroordeel, giog Wil
liam voort, nadat bij eenige minuten tevergeefs
had gewacht, dat Mary sjjn laatste vraag oat-
keanend sou beantwoorden gij maakt het mjj
en andere» tot «en verwijt, dat wij met de
groote menigte de heidenen veroordelen, maar
handelt gij «elve dan anders Omdat Hetty,
omdat sir Crispe Gascoyae Elisabeth veroor-
deelen, omdat de lord opparreohter de her
vatting van bet proces bevolen hseft, daarom
vindt ook gij bet meisje sobnldig I Is dat
oordeel of vooroordeel
Daarom niet, William, maar
Daarom niat Waarom vindt gij dit
alles dan eerst nn Gij hebt immers de terecht-
nitting bijgewoond, waarom is bet u toen niet
ingevallen, dat sij een valsobe getuigenis kon
afgelegd hebben?
Stil, William, boor mg aac Mary was
opgestaan, en stond kalm, vol waardigheid
voor den opgewonden jongen man. Haar uitroep
en hare bonding oefenden een bedarenden,
bijna soa men kUBnen seggen bedwingenden
invloed op hem nit. Hg verstomde en sag
eerbiedig tot haar op.
Juist van de tersohtaitting beb ik de
overtuiging medegebracht, die ik sooevea uit
sprak, seide sij saobt, maar vast en duidelijk.
William schrikte op. Het is niat mogelijk 1
Het is boo I In Elisabeth's oogen, in bare
■tem was valsehheid, de heidenen sijn onrecht
vaardig veroordeeld, de verklaring van Virtue
Hall was onwaar. Met desen indruk ben ik te
Aan het front bij Verdun voortdurende
artilleriebeschieting.
Het Engelsche legerbericht geeft toe,
dat een sterke vijandelijke tegenaanval
de Engelsche gedwongen heeft, een deel
van bet terrein bij Warlencourt te ont
ruimen.
Aan het Russische front niets van
belang.
Aan 't Italiaansche front is, naar het
Oostenrijkfiche offtcieele beiichtzegt.de
aanvalsactie der Italianen aanmerkelijk
verflauwd. Het Italiaansche legerbericht
meldt dan ook niets vaanbelang.
Van het Roemeensche.gevechtsterreln
blijft het nieuws ook.vrij onbelangrijk de
laatste dagen.
Ia het noorden van Roemenië houden
de Roemepiërs hardnekkig stand en hier
en daar doen zij zelfs aanvallen. Io de
richting van Predeal werden de Roeme-
nlërs, volgens het Russische legerbericht,
na een verbitterden strijd gedwongen,
„eenigszins" naar het zuiden terug te
trekken. In de Dobroedsja blijft het bij
onbeteekenende schermutselingen.
Uit Engelsche bron wordt gemeld, dat
Roemenië dapperen tegenstand biedt,
dat de militaire toestand in Roemenië
veel verbeterd is, maar toch nog ernstig
blijft. Het gevaar voor Roemen.is nog
niet voorbij.
Van het gevechtsterrel i op den Bal
kan niets nieuws.
In Griekenland blijft de toestand ho
peloos verward en verdeeld. De aan
hangers van Venizelos ontzien, zich niet
«iet, tegen hun eigen broeders de
wapenen op te nemen. En de eDtente
wordt steeds meer eischend. Nu weer
heeft .de Fransche admiraal Fournet
beslag gelegd op de lichte] schepen der
Grieksche vloot, ondanks het p;o'est
der regeering, en de Fransche vlag
daarop geheschen.
Een historisch feit van den eersten
rang is htet herstel van het Koninkrijk
Polen, door de Keizers vau Duitschland
en Oostenrijk Zondag afgekondigd.
Een voorloopig herstel moge het
slechts zijo, daar de grenzen van »het
Koninkrijk Polen* eerst later zullen wor
den vastgesteld en de onafhankelijkheid
van den vrijen Staat eihhun Oostgrens*
nog slechts in vage termen is aangeduid
een- herstel Is het.
bnia gekomen, dag en nacht heift mij de
gedachte vervolgd, dat outobuldigen gevangen
gehouden, gemarteld, ter dood gevoerd werden,
dat ket mgo plicht was daaitegeu op te komen,
en evenwel heb ik bet niet gewaagd.
Omdat gij geen bewgsen bad
Neen William, omdat ik met tegen Eli
sabeth wilde optreden, omdat ik niet tot bare
vijanden wilde bahooreo, omdat
Zij brak afeen gloeiend rood bedekte
bsre wangen, sg gevoelde dat sij S:0h ver
raden had.
En ook met William bad een «onderlinge
verandering plaats zijn oog scheen grooter
te worden, de blos vao Mary's wongen weer
kaatste op sljn gflnat, zijn borst ging sn*-l op
en neer.
Evenals iemand, die reeds lang bezitter is
geweest van een ougewaardeerd schilderstok,
maar daaronder door aan toeval plotseling
een Bcbitterend gekleurd be-ld Tan de band
van een oud meester ootdokt, soo stond de
vriendin sgner jeugd thans voor hem, om -
schenen door een nieuw, wonderbaar licht.
Mary beminde hem, on hst oogonblik, dat
bem dit geheim ontdekte, gaf hem ook een
balder insioht ia den toestand van sgn eigen
hart. In waarheid bemind* hg ook Mary en
bad baar ook altijd bemind. Da liefde tot
Elisabeth was een afdwaling van sgn pbnn
taaie, die ham ongelukkig maakte de liefde
tot Mary was waarheid, was soo vast samen-
geweven mot siju bestaan, dat hfj se zich
zalven niet eens bewast was geweest.
Eact bemelsohe vreugde vervulde sijo ge
mosddaar voor hem stond sgn geluk, hij
behoefde slechts den arm uit te strekken en
het lag nao siju borstde stormen, die in
sijn binnenste woedden, bedasrdeBbet werd
vrede, rust, soeta lente 1
R^eds bief hg den voet op om tot haar te
SDellen hg wilde jubelend uitroepen Mtyne
Mary maar hg bleef als versteend staan, de
keel was hem als toegeschroefd, geen geluid
kwam over sijae lippen. Zoo mbeten de ver
doemden ta moede sfjn. wien tot verswaring
van de straffen der bel, een blik vergood
wordt in den hemel, dies sij door eigen sehuld
hebben verbeurd.
Ook William gevoelde, dat bg een ver—
Het koniokrijk Polen is hersteld voor
zoover het door Rusland Ingelijfde stuk
zijn onafkankelijkheld '.zal hebben her
kregen.
Maar wat zal er gebeuren met Posen,
dat Duitschland inde. tijd heeft inge
palmd En met Galicié, door Oostenrijk
genomen
Zullen zij bij het nieuwe koninkrijk
worden gevoegd of is dat te veel ge
vergd
Nog iets anders ook Koerland is
door de Dultschers bezet.
Polen heeft, In zijn besten tijd, door
Koerland heen een weg naar de zeu
gehad zou Duitschland dezen weg
kuonen heropenen.
De handelsweg naar het Oosten zal
afgesloten zijn, maar een uitgang
naar de Zee zal Polen behoeven om
naar het Westen te herwinnen, wat het
in het Oosten verloor.
Zoo blijven er vele vragen en de voor
naamste raakten wij nc g niet aan welke
zal de verhouding zijo van het nieuwe
koninkrijk tot de Bondgenooten Duitsch
land en Oostenrijk?
Polen krijgt een eig rn leger, dat staat
vast.
Het wordt reeds dadelijk gevormd
om de Bondgenooten -dvast te helpen,
of, anders gezegd, or. den strijd voor
Polen's onafbankelijkhe|d te beginnen
en dit leger ?al er 'u^ves. het is het
eenig zekere.
Maar de Bondgenooten richten dezen
Staat en dat leger niet op om de kans
te loopen later een vijand méér tegen
zich te zien.
Men verbeelde zich, dat Polen later
zou redeneeren als Roemenië: Ik kruip,
waar 't het warmste is.
En, oordeelende dat Rusland stei-
ker is dan de anderen zich bij Rus
land zou scharen.
Daartoe stichten de Bondgenooten nu
geen onafhankelijk Polen en roepen zij
geen poolsch leger onder de wapenen
Neen, de „Nordd. Allg. Ztg." schrijft
heel duidelijk, dat het nieuwe koninkrijk
zich zal mogen aansluiten bij Duitsch
land en Oostenrijk en „in vasten samen
hang met dezen" vrij en onafhankelijk
zal mogen leven.
De vraag is nu, hoe een vrij en on
afhankelijk Polen zal kunnen bestaan,
dat zich moet aansluiten bij een bepaalde
mogendheid.
Eigenlijk komt de regeling hierop neer,
dat de Polen ontvangen en moeten
geven.
Zij ontvangen een relatieve onafhan
kelijkheid, mogen zich zelf besturen, bun
eigen taal spreken, hun eigen godsdienst
belijden, de zeden en gewoonten van
het ras uitleven-
Daarvoor moeten zij geven een leger.
Een leger, dat deze onafhankelijkheid
In samenwerking met het Duitsche zal
hebben te verdedigen en tevens een be
scherming zal vormen van het Duitsche
Rijk.
Volgens Wolff is deze heugelijke ge
beurtenis io Warschau en Lublin met
groote geestdrift ontvangen.
Terwijl de Duitsche en Oos'enrijksche
bladen met vreugde schrijven over de
stichting vao het nieuwe koninkrijk Po
len, wijst de Engelsche en Fraosche
pers er op, dat het de centralen er alleen
om te doen is, de beschikking te krijgen
over een millioen man Poolsche troepen.
De entente-bladen hopen echter dat het
Poolsche volk zich niet zal laten verlok
ken door 't aanbod van Duitschland en
Oostenrijk. De Russische pers is natuur
lijk niet gesticht over den zet van
Duitschland en Oostenrijk.
Ook de Russische pers wijst er op,
dat de centralen alleen hun leger willen
versterken met de Polen uit 't bezette
Russische gebied en dit aan 't nieuwe
onafhankelijke Polen, aan Rusland ont
rukt, geen duimbreeds gronds wordt
afgestaan van Pruisisch en Oostennjk-
sch Polen. Dat wordt niet onafhankelijk,
terwijl Rusland geheel Polen tot een
onafhankelijken staat wilde maken.
Dit heeft Rusland tijdens den oorlog
Inderdaad beloofd, maar of het zijn
belofte zou nakomen, indien het den
oorlog won, Is zeer twijfelachtig.
Rusland kon slechts beloven door de
verovering van geheel Russisch Polen
kon Duitschland een daad stellen, al zal
niemand durven beweren, dat de cen
tralen hierbij alleen geleld werden door
onbaatzuchtigheid en genegenheid voor
het zoo lang en zoo fel onderdrukte
Poolsche volk in Rusland.
Hierboven hebben wij eeu historische be-
teekenis van de on.fbankelgkzvorklMing v»n
Polen uiteen grset. Vandaag willen we een
eu ander medrdeelen o»er de wyze waarop
de onafhaukelijksheidsverklaring ia geschied.
Zaterdag werd door den Daitschen goa-
verrrur-generaal te Warichao, generaal v.
Beaeler. een proclamatie uitgevaardigd, ge
richt tot de bewoners van Warichar, waarin
hij namens den Daitschen Keizer en den
Keizer van Oostenrijk en Konijg van Hon-
gargë mededeelde, dat beide monarchen sij
overeeng komen het PooUche gebied te
vormen tot een selfstandigm Staat, met een
erfelgke monarchie en een kooatiiutioneele
staatainrichting.
Gelijktijdig verscheen ook een manifest
van den zelfden inhoud in Luolin, waar het
uitgevaardigd werd door d-n Ooaienrgkschen
gouverneur, generaal Kok.
Zondag waren naar uit Warschau ge
in- ld wordt, dalenden burgers op het slot
plein te Warschau bijeengekomen. Om 12
doemde waa verscheurd. onherstelbaar vsr
loreu was een geluk, dat hij besetoo bad
soader bet te wuordeeren. Mary bad baar
woord aan eeu apder eef«v«n, flat waa een
openbaar geheim en al had bg selfi derven
hopen, dat hare liefde voor hem deaen keten
nog sou kanoën vaneeorukksn, sijn keten
kon nianjaud vaneenrukkea.
Aan Elisabeth was bij geboeid, thane
dan ooitde ongelakkige, de beschuldigde
mocht hij niet verlaten 1
Maar indien «y eane schuldig wa« In
dien sij eens veroordeeld werd fluisterde *eo«
inwendige stem beo tos. en i«»s als boop, aW
vreugd* voalde bg opwellen, Ootset, altof bij
een blik had geworpen in een diepen, vreeer
lijken afgrond, trad b]j een* sobred* terug
Was het reed* zoover met bem gekomen?
Hoopte, wenaobte hij den ondergang der b--
kjaganewaardife, om daarop sijn eigon gelak
te bouwen Nooit voor hem wus geen terug
keer mogalgk bij moeet den weg, di«n bij
eenmaal betreden bad. ten eiDde toe afliggen
hij moast sicb verharden en verstalen tegen
sicbselven en tegen d» vronw. dia eenig en
alleen sijn hart besaf, tegen Mary.
De geheele schaal van aandoeningen, die in
bare eohokkeo en werkingen een raep8Cb*nlaveB
bonnen vervullen, had hij in weinige seconden
doorloopen sneller dan de sonnestraal komen
gedachten en gevoelens Omgekeerd ging het
hem all die slapers uit de sage, die meenden
enkele uren te hebben gernst, en eeuwen
hadden doorgeslapen by had in minuten
jaren doorleefd en stond oog steeds stijf es
stom voor de eveneens eprakeluose Meiy, En
on kwam de reaotie, bevig, geweldighg
moest immers sgn eigen hart tot swggen
brengen
Staat ook gy aan de t)jde van Elisabeth's
vgandenseide hjj koud en scb-rp
Noem het soo niet, William smeekte
sg, ik ben bare vijandin «iet, maar
Gy stemt in met bet geschreeuw van hare
vervolgers, gij voegt u bg ben, die haar haten,
die den kuil voor haar gegraven hebben I
William Maar bg boorde niet, bij wilde
haar niet booren
Het ie genoeg, meer dan genoeg Wie
tot Elisabeth's vyanden behoort, kan mgn
vriend niet mn»r sgn, met diea knn ik geea
omvang meer hebben. Vaarwl I
Hg wilde de kamer uitenellea, maar Robert
trad hem in dea weg.
William, bedenk wat gij doet gg eg»
buiten u «elven I vermeende bij maar bg gooit
•laarmede slechte olie in h»t vnnr. Davistown'a
toorn, tot dusverre kunstmatig opgewonden,
werd thans natuurlijk.
Ja, ik ban buiren mijaelven schreeuwde
hij, en beb d vartos volkomen reohtmisschien
hen ik waaniinnig, eu ook daartoe sou ik
recht hebben. Maar geloof niet dat gij triom-
foeren solt Da lordmayor moge eioh ia eobt
nemen, het volk k*nt «tja vrienden en wQ
arden en sal de beideuen en die mot ben heulen,
veroordeelen.
Met desen laatsten uitval Ijlde bg het salon
uit en liep tegen dec squire aen die juist da
deur van het vertrnk wilde openen. Mat een
haastig uitgestamelde verontschuldiging snelde
hy voort.
Wat betenkent dat Wat is bior gebeurd
vr-jeg equire Wintlebury. terwijl hg binnentrad
en den kring rondsag. Gij syt allen in sulk
•nu buitengewone stemming, en Wilham
Dnviefowu sou my bgna omver geloop-n
bebb«D.
Zijne vrouw deelde bem naar waarheid,
maar met de meest mognlgke vartchooning
mede, wat sooeven was voorgevallen. D«
•quire greep de pook en wroette daarmede
in de kolen van den haard, alaof het menrehen
waren, aan wie bg syn drift kon koelen.
Men «ou wenieben dat die EWiabatb
Canning op den diapsten bodem der se* lag
aeide bij misnoegd sij vervolgt mij by elke
•Chrede. In mijne studeerkamer vind ik atapela
van aaten die over ni'teaadere handelenden
ov«r Canning contra Wells, en Canning contra
Sqa>res daarnaast liggen vlugschriften voor
eD tegen de beideneD, voor eu tegen'Canning
ia Londen, soo wordt mg bericht, heerscht
dn grootste opgewondenheid er is soo lang
gestookt en opgehitst, dat «sn volkcopstand
te vreesen isbat gemeen verklaart alle
heideren vogelvrij.
R«ehtvaardige God riep mevreaw Win-
tlebury.
En terwyi ik du in mgue huiskamer
kom om my w*l ta verstrooien. v«. volgd-t de
iqnire, kliekt mg alweder de oorlogskreet
qCanuing -n de hmd-nt* tegemoet en viud ik
de miju-n al* na een v leibdigd«n eirgd.
M n kan sion eu -*omeal uiei onttrekken
aan de »qaestious brülaatet* Van den dag,
suchtte mevroaw Wmilebory
Zeg lievor'dat m«a niet wil hernaasde
squire strong. Hoe komen mijne kinderen
er toe om voor of tegen partg te kissen.
Ik ben van de ooccbuld der heidsai»
overtuigd, papa, aaide Mary bedeesd,
Eu ik geloof aan hunne sohnld, ant
woordde de squiremaar het staat niet
aan ooi daarover te bellissen, dat sal bet
gerrohtsbof iloen. M-n kan dit met gespannen
verwachting tegemoat ti«n. want de bewgsen
sgn aan beide tgdeo betwistbaar.
Er ontstond een p.vute. - Papa, vro-'g
Mary aarssleDd, indien uu de heidenen konden
bewgsen, dat sg op St. Michiel in Dorsetshire
sijn gsweest
Als sg dat kondeD, dan was hunne oo>
sokald bewssen maar dat kounen sg niet.
Of wilt gy soms het bewgs leveren vroeg de
nqa<re glimlaohend.
Mary bloosde en sag zwijgend voor sicb
indi-a baar vad^r een an woord verwaeat iiad,
dan werd baar dit be*p«ard door bet bin -
nenkomen van een bediende, die den squire
een brief ter haud stelde, welke sooeven door
oen renbode was g»brncbt.
Van lord Waversford I nep bg verwon
derd, terwijl bg bat adres en b*t wepan op
bet segel besohou *d*, en den brief op de
band woog. Wat kan die soo dringends te
berichten bebben, dat b\] ons een tzpresie
bQna op .den v<iet nasendt?
Hy opende den brief, en na dien gel»-B*n te
hebben, seida hij met gefron»ti w-okbrauwen
Da graaf meldt mg, dat bg genoodaackt is
veor een paar w«kon naar sgne besittingen i»
Schotland te gaan, en daarom ago terutkeer
•aar Londen zoo lang most uitstellen. Weet
gij de eene of ander* reden voor dit ver an
derde vooro*ro«D, M»fy vro*g hy mot e*D
doordringenden blik op agne dochter,
M**y on'viDg dien blik ro*t een open en
ODbeva» g*n gelaat, «n antwoordde met eeu
vast: Neen/ (Wordt vervolgdi.