Nummer 92. Zondag 19 November 1916. 39e Jaargang Tweede Blad. DE, OOKLOG. BINNENLAND. Bronnen van onderzoek, hoofdzakelijk Noord- Brabant betreffende. Vrouwen behooren niet IV. Wanneer wij een bezoek brengen aan het oude stedeke Delft en in den konink lijken grafkelder in de Nieuwe kerk aldaar zouden kunnen of mogen afdalen, zouden wij daarin vruchteloos de laatste rust plaats zoeken van den oudsten zoon van Willem den ZwijgerenAnna van Buren. Ouder 1 de wcioige Oranjevorsten, die daar niet begraven zijn, behoort ook Philips Willem. Vreemdeling, die hij voor ons werd, toen hij in 1568 als bijna veertienjarige knaap door hertog Alva van de Leuvensche universiteit werd opgelicht en naar Spanje gevoerd, moest hij voor ons blijven ge durende zijn gansche leven, zelfs na zijn dood. Door zijn geloof kon dat ook niet best andrrs. Terwijl zijne broeders en zusters voor het meerendeel leden der Hervormde kerk waren, bleef hij een ijverig Roomschgezlnde en een goed vriend van den Paus, dien hij meermalen bezocht. Acht en twintig jaren, van 1568 tot 1595, bleef hij steeds verblijf houden in Spanje, terwijl na 1595, toen hij de wereld eens wat verder ging bekijken, hij wel Italië, Frankrijk, Duitschland en de Zuidelijke Nederlanden bezocht, maar niet Holland. Wel voerde hij in 1596, toen hij eenigen tijd te Brussel door bracht, eenige correspondentie met de Staten-Generaal en met prins M a u r 11 s en had ook in hetzelfde jaar te Kleef een samenkomst met zijne eenige volle zuster Mariagehuwd met den graaf van Hohenlo, maar het duurde nog tot 1609, voor hij voor het eerst den Hol- landschen bodem betrad, laevengenoemd jaar 1609 kwam hij ook te Breda en nam eenigen tijd zijn intrek op het kasteel aldaar, waar hij ook zijne gemalin, Eleonora de Bourbon deed ont bieden, die door den gouverneur der stad, Justinus van Nassau een bastaardbroeder van Philips Willem en door de Bredasche inwoners luister rijk ontvangen werd. Gelijk bekend is, washij in 1584, na den dood van zijn vader, als oudste zoonprins van Oranje geworden en heer en baron van Breda terwijl hij in 1608 dus op vrij gevor derden leeftijd, wijl hij de 50 reeds voorbij was in het huwelijk was getreden met Eleonora, dochter van den prins van Condé, welke echtverbintenis echter kladerloos bleef. Ondanks zijne Roomsch-Katholleke opvoeding en zijn langdurig verblijf in Spanje, in een tijd toen de diep betreu renswaardige godsdiensttwisten baast de gansche wereld beroerden, heeft hij nooit eenig blijk er van gegeven, dat hij Hol land of zijne verwanten een kwaad hart toedroeg. Meermalen is beweerd, dat men in Spanje stelselmatig haat in zijn gemoed zocht te zaaien tegen Holland en de Hervormde kerk, en hem zocht te mis bruiken tot het smeden van verraderlijke plannen tegen het Hollandsche gemeene- best. Ik voor mij geloof, dat die bewe ring wel was overdreven is. Want waarom ^heeft hij dan nooit metterdaad getoond, dat het zijn toeleg was de ondernemingen van Holland of van zijn half-broeder Maurlts afbreuk te, doen en die van Spanje, zijn aangenomen vaderland, te behartigen Waarom bleef hij dan zijne zusters en broeder, vooral prins M au rits die toch geen vriend van de Spanjaarden kon genoemd worden steeds liefhebben? Laat ons thans zoo onnoozel niet meer zijn gelijk dat vroeger In sommige zoagenaamde ge schiedenisboekjes werd gedaan de Nederlanders uit dien veelbewogen tijd voor te stellen als louter blanke engelen de Spanjaarden als zwarte duivelen Dat zou slechts opzettelijke en oonoodige verdraaiing der ware geschiedenis blijken te zijn I Op ruim 48-jarigen leeftijd, n.l. op 23 Augustus 1603, maakte Philips Willem voor de eerste maal zijn testament. Hij bevond zich op dat tijdstip te Parijs ten huize van Francois Aerssens, agent der Algemeene Staten aan.he» Fransche hof, wonende faulbourgs St Germainrue de Tour on. Deze Aers sens was dezelfde, die in latere jaren, ia 1618 en 1619, een van de hevigste tegenstanders vaa Oldenbarne- v e 1 d t was en daarbij een niet altijd eervolle rol speelde, wat ongetwijfeld niet zeer dankbaar van hem mocht wor den géaoemd, wtjl het juist O 1 d e n- barneveldt was geweest, die hem In 1598, als jonge man van 26 jaren, tot bovengeaoemden eervollen post had weten te verheffen. Het testament werd verleden voor de notarissen Estienne Tolleron en Jean Franchoisin tegen woordigheid van den edelman Jacques Bongart en evengenoemden Francois Aerssens. Op. verlangen des testateurs werd een „dubbel" er van gemaakt eD dit gezonden aan zijn zeer lieven en beminden broeder Maurits. Dit testament is mij nimmer onder de oogen geweest, maar wijl er dadelijk een authentiek afschrift van aan prins Mau rits werd gezonden, durf ik toch wel het vermoeden uiten, dat Philips Willem er zeer gunstige beschikkingen in zal hebben gemaakt omtrent zijn dertien jaren jongeren broeder. Evenwel bleef dit testament niet van krachtkort voor zijn dood maakt bij een tweede, en een afsch'ift hiervan beru3t nog tegenwoordig in het archief der heerlijkheid Loon-op- Zand. Het evengenoemde testament, geschre ven in de Fransche taal en dagteeke- nende van 20 Februari 1618, werd ge maakt te Brussel, waar Philips Willem toen zijn verblijf hield. Het werd ver leden voor de notarissen Jean Men der deSalas en Libert Mei ij n, tegenwoordigheid van de volgende zijn prinsdom Oranje, zijne graafschap pen, baronieën, 'heerlijkheden en aodere goederen, geene uitgezonderd. Gelijk bekend is, werd Philips Willem in de kerk te Diest begraven, zijnde deze de plaats, die het dichtst bij Brussel lag, waar hij 21 of 22 Februari 1618 overleed. Bij menigeen zal nu waarschijnlijk de vraag rijzen »Om welke reden berust zulk een belangwekkend testament, dat zulke interessante bijzonderheden bevat omtrent een regeerend vorstenhuis, in het archief der heerlijkheid Loon-op- Zand Eenvoudig om deze reden, dat de familie van Renesse en inzon derheid Maria van Renesse, n 1599 tot 1623 vrijvrouwe van Loon, een zekere jaarlijksche rente haj te vor deren op de domeinen van Houge-Zwa- luwe, die aan de prinsen van Oranje (in dit geval Philips Willem) toebe hoorden. Besoijen. J. VAN DER Hammen NlCZ. getuigen Christoffel de Rye de laPalud, markies van Wa- rambon, ridder van de orde van het Gulden Vli.es; Jean e Croy, graaf van Solre; Philippe de Mérode, graaf van Middelburg; Charles Emanuel de Gorrenod, graaf an Poudenar, marlies van Warnay, ridder vandeord an het Gulden Vlies; Ren de Chalons; Fraugols Tho mas Toiselet, graaf yau Can- tecroy; Louis d' Egmont prins van Gaveren, en Pierre T r i 11 a r t. De voornaamste bepalingen, die in het testament voorkomen, zijn de vol gendeDe testateur wenscht begraven te worden in eene.van deze vier plaatsen aan rugpijn, pijn in de lendenen en zijden, dui'.eligheid en matheid te lijden. Nierkwaleu komen bij vrouwen maar al te vaak voor. Haar leefwijze binnenshuis, zorg voor de kinderen en vóór het welzijn van anderen leiden tot verzwakking der nieren. Bovendien zijn er kritieke tijden in het leven der vrouw, wanneer zich ver anderingen voordoen, die de nieren met veel extra werk overladen. Aanvallen van rugpijn, hoofdpijn, dui zeligheid, zenuwachtigheid, terneergesla genheid en waterstoorniss'-n volgen dik wijls, en spoedige behandeling is noodza kelijk om niergruls, waterzucht, of rbeu- matiek te voorkomeu. Foster's Rugpijn, Nieren Pillen heelen de nieren en helpen haar om de urinalre vergiften te verwijderen, die zoovele vrou wen zwak, ziek en ellendig maken. Dit geneesmiddel gereest qiet alle kwalen, maar dient uitsluitend vopr nier- en blaas- aandoeningen. Hetverdient voorts aanbe veling om minder zwaar te eten,meer te slapen, vaker te rusten, overvloedig zui ver water te drinken, en te zorgen voor meer lichaamsoefening in de buitenlucht. Hoedt u voor namaak. Elke echte doos de Somme. Het officleele Fransche be richt van gisteravond doet ons echter zien, dat de Dultschers uit de groep huizen, waar zij voet in gekregen hadden, weer verdreven zijn. Ook ten zuiden van de Somme konden zij bun geringe terreinwinst in het oostelijk deel van het dorp Pressolr niet behouden een nach telijke aanval der Franschen heeft de Dultschers na een verbitterd gevecht en onder een uiterst hevig bombardement weer uit het dorp geworpen, dat nu weer geheel in Fransche handen is. Het eenige blijvende resultaat van de Duitsche tegenaanvallen schijnt dus nog slechts te zijn de kleine terreinwinst aan den noordkant van het bosch van St. Pierre Vaast, ten Z.O. van Sallllsel. De puitschcs zeggen daar 324 Fransche soldaten en 3 officieren, alsmede 5 ma chinegeweren in handen te hebben ge kregen. Het jongste Roemeensche com muniqué moet weer een verder voort- dringen van den vijand in het Roe meensche land erkernea in de vallei van de Jlu en in de vallei van de Alt ten Zuiden van den Rooden-Toien-pas In de Jiu-vallei moesten de Roemeen sche troepen naar Copaclosa worden teruggetrokken, zoodat hier dus de een tralen een goede 30 kilometers Roemenië zijn binnengedrongen, in de Alt-vallei moesten de Roemeensche troepen tot Drcful en Radacinesti worden terugge nomen, zoodat de centralen ook hier een goede 25 kilometers op'Roemeenscb gebied gevorderd zijn. De Roemeensche linkervleugel wordt dreigend achteruit gedrongen in de richting van de Wa lachijsche vlakte, waar hij in veel ongun stiger omstandigheden tegenstand te bieden zal hebben. Vooral als men reke nlng houdt met het gevaar voor een offensief van de - Bulgaren over den Donau, dat dan elk oogenblik te wachten zijn kan. <j delijk in die plaats, welke het dichtst gelegen is bij de plaats, waar hij over lijdt. In de kerk, waarin hij begraren zal worden, moeten hetzelfde jaar jooo missen gelezen worden en een eeuwig durende mis iederen dag, waarvoor een rente wordt vastgezet voor den geeste lijke, die ze bedient. Drie jaren lang moeten aan de armen n het land van Breda en elders leder jaar 1000 schilden, van 3 gulden het stuk, worden uitgedeeld. Hij laat aan zijne gemalin de lijftocht of het vrucht gebruik van die goederen, die hij met haar in hun huwelijkscontract besproken heefr, maar waarvan de grootte in het testament niet wordt aangeduid. Boven dien schenkt hij haar le liet de velours ronge passementé du passement d or et argent avecq tout son ameublement, et la tapisserie d'Orlando quy nous at esté donnèe en partie de nostre ville de Breda avecq la moictiè de nostre lingeWat het linnengoed betreft, wordt daarvan uitgezonderd datgene, wat gekomen is van het sterfhuis van Buren. Verder komt aan haar de helft van al het goti den, zilveren en porceleinen vaatwerk, alle juweelen enpaarlen, behalve diegene, die afkomstig zijn van Philips Willems zuster, de gravin van Hohenloen ook uitgezonderd zijn diamanten hoedekoord, zijn wandelstokken met diamanten en zijn diamanten ketting. Krachtens het codicil, dat als aanhang sel bij het testament behoort en dat vermoedelijk eenige uren later dan het testament is gemaakt, schonk hij aan, Eleonora de Bourbon nog alle meubelen, alle goud en zilver, alle edel- gesteenten, zijn paleis te Brussel, en zijne öeerlijkheden van Diest, Warneston en Herstal, met welke laatste zeer waar schijnlijk wordt bedoeld Hef enthals. Bo vendien gaf hij haar de som van twee honderdduizend schilden eens, van j gul den het stuk, en een jaarlijksche rente van 20000 gulden op al zijne goederen. Voor het overige benoemde hij tot zijnen unlveraeelen erfgenaam zijnen zeer lieven broeder prins Maurits, wien hij al zijne goederen vermaakte ter. Foster'sRugpijn Nieren Pillen zijn te Waalwijk verkrijgn. bij Wed. Orie- Dumoulin,. Markt. Toetedlng geschiedt franco na ontv. v. tostw. a fJ .50 p. doos of f 10.p. zesdoozen. 10117 De geallieerden nog maar 6 K.M. van Monastir. Sarrail zet blijkens het Fransche staf- bericht kracht achter het offensief in de richting van Monastir. De westelijk van de Tsjerna vechtende geallieerde troepen, hebben zich plotseling uit hun stellingen bij Kenall aan den weg Florina-Monastir losgemaakt, de Dultschers en Bulgaren uit hun maandenlang voorbereide stel- lingeq verdreven, de dorpen Zabjani, Porodln en Kelusina genomen en staan nu op den rechteroever vaq» de Vera, 6 K.M. ten zuiden van Monastir. Binnen den Tsjernabocht is verbitterd gestreden; de Bulgaria deden, naar hun legerbericht meldt, tegenaanvallen op hoogte 1212 ten N. van Cegel (waardoor ze stilzwijgend hun tegenslagen der vo rige dagen erkennen) en dieven de Ser viërs iets terug. Volgens het communiqué van Sarrail echter leden de Dultschers en Bulgaren ontzaglijke verliezen en lieten ze 400 Duitschers als gevangenen in handen der geallieerden. Ten noorden van Tepavci in de richting Jaratsj breid den de geallieerden hun terreinwinst uit. Regen en sneeuw, aldus het officleele bericht, hebben den zegevierenden op- marsch der geallieerden niet kunnen beletten. Het Duitsche hoofdkwartier geeft de overwinning der geallieerden toe in zijn lakonleke legerberichtDe voorbereide nieuwe stellingen in het Tsjerna-vak zijn betrokken. De Duitsche tegenaanvallen aan de Somme zijn vergeefs geweest. Gisteren kon het Duitsche hoofdkwar tier met eenige genoegdoening berichten, dat de geweldige tegenaanvallen althans dit resultaat hadden gehad, dat den Franschen het oostelijk gedeelte van Sallllsel was ontrukt, ten noorden van Toeslag voor coasumptiemelk. De minister van landbouw, oijverbeid en handel brengt ter kennis van be langhebbenden dat hij ten aanzien van de toekenning van den toeslag aan melk veehouders en ten opzichte van de terug betaling van dien toeslag aan slijters en melkinrichtingen de volgende regeling heeft vastgesteld. Voor alle melk, welke als zoodanigrechtstreeks voor de consumptie moet dienen, wordt een toeslag van 2ll2 cent per liter gegeven. Hieronder wordt ook begrepen dc melk, geleverd aan hotels en café's, aan spijskokerijen en volksgaarkeukens. Niet in aanmerking komt de melk, wel ke ten behoeve van bakkerijen, beschuit fabrieken en ijsmakers wordt geleverd. De toeolag wordt in zijn geheel terug betaald vooralle melk, geleverd aan melk inrichtingen en slijters die, behalve ter bereiding van de noodzakelijke hoeveel heden karnemelk of ondermelk, verder geen melk verwerken en deze producten tegen door den minister van landbouw, nijverheid en handel op voorstel van den burgemeester vastgestelde maximumprij zen verkoopen. (Hierin ligt dus opgesloten, dat de toe slag ook wordt vergoed voor de melk, die als gepasteuriseerde melk of als melk in flesschen worden verkocht.) De toeslag wordt alléén voor een deel terugbetaald, voor zooveel gemengde bedrijven die consumptiemelk ontvangen, kunnen aantoonen, dat de ontvangen melk rechtstreeks voor consumptie is ge leverd. Bovenbedoelde ulkeeringen zuilen ge schieden in den geest der regeling als aangegeven in het schrijven aan de commissaris der Koningin, dd. 9 Maart 1916. Deze regeling wórdt gerekend te zijn ingegaan op 1 October 1916. (St Uit de Tweede Kamer. Heftig incident. Aan de orde komt art. 89 be treffende verhoogde schadeloosteiling en toekenning van pensioen en presentie geld aan de Kamerleden. Het lid Nierstrasz bestrijdt, herhaalde lijk in de rede gevallen door het lid Gerritsen, den voorgestelden maatregel vooral bet presentiegeld. Wil men met het presentiegeld van do Kamerleden staatsambtenaren maken die aanwezig moeten zijn op straffe van geldelijk verlies? Acht de regeerlng het in 's lands belang, dat de Kamerleden altijd aanwezig zijn Reeds thans blijven veel Kamerleden in Den Haag. Wil de Kamerleden opsluiten in een politieke atmosfeer, in plaats van zich het werkelijke leven te bewegen? Wil men een kaste van politieke theoretlce kweeken? Het komt spr. voor, dat men zulke mannen al genoeg beeft. Het is noodlg, dat tens gezegd wordt waarvoor het volk belangstelling heeft. Spr. kent leden der Kamer, die hier zelden zijn en nog zeldzamer spreken, maar toch op het juiste moment hier ijn. Zou men die mannen hier willen misset? Het lid DuysHad je me maart Het lid Nierstrasz Zij hebben hun werkzaamheid en hoofdbestaan buiten de Kamer. Zij hebben den vinger op den pols van het volksleven. Spr. zag in elk- der leden van deze Kamer een staatsman (rumoer) in den besten zin vaa het woord. Staatsman is getn beroep, maar een roeping Er zijn zulke staatsmannen hier en aan de overzijde. Maar onder de besten zijn er zulken bulttn de Kamer. Spr vergelijkt de krachtsprestatie bulten ons land met wat hier geschiedt. Het lid Duys: En wat hebt u dan gedaan om dat te veranderen. GeroepOorlogswinstmakers 1 Het lid NierstraszMen kan beter werken bulten de Kamer, dan hier te luisteren honderd dageo lang naar politieke en andere wijsheid. Dat gaat de inspanning van een normaal mensch te boven- Bij de regeling der werkzaam heden wordt er niet naar gevraagd, of een kamerlid nog iets anders te doen heeft. De Kamer legt eenvoudig beslag op zijn tijd. (Spreker wordtvoortdurend in de rede gevallen. Als hij uitweidt over allerlei belangen, die de Kamer nog niet be hartigd heeft, roept de voo zitter hem tot de or.de en driogr er pp aan, dat hij niet alle aanhangige onderwerpen ar bij zal sleepen, wat een voor den heer Nierstrasz tergend gelach doet ontstaan Het lid Nierstrasz: Een echte Staitsmaa denkt diep in den avond aa volbrachte dagtaak nog aa over de belangen des lands. Echte Staatslieden vindt men nog wel in de Kamer Een interruptie Nierstrasz 1 Het lid Nierstrasz gaat voortHet idmaalschaap der Kamer was vroeger een ondertcbeidiug gelijk een decoratie. Buiten de Kamer zijn er nu meoschen die 's lands belangen uitnemend dienen en als men dan in de benauwde Kamer* atmosfeer terugkomt Het lid HugenholtzBlijft hier dan vandaan. Het lid Nierstrasz gaat onder groot rumoer voort en -egtElke Kamer heeft de regeering, die ze verdient. Daarom stopt deze minister twee rijksdaalders in de hand van het Kamerlid, dat de kiezers zand in de oogen strooit en zijn mandaat bëschouwt als een middel van bestaan. Een ontzaglijk lawaai ontstaat alseu. De leden Sannes en Duymaar van Twist loopen op het lid Nierstrasz toe en roepen: >\Is een schandaal! Eeo schandaal Het lid Lohman Dat is een gememe rede, die u daar gehoudrn hrb 1 Het lid Duymaar van Twist: Het is een schande, wat hier gebeurd is. (Tot den Voorzitter): U moet voor den minister opkomen 1 Het lid SchaperEr uit 1 Er uit 1 Het lid Troelstra Moet jij spreken van idealen 1 Jij behartigt kapitalisten- belangen (Het lid Troelstra staat doodsbleek op, wil dreigend op den heer Nierstrasz toeloopen op schreeuwt Jij durft nog spreken van idealen 1 D'r uit I D'r uit met 'm Het lid Troelstra wil dei heer Nierstrasz te lijf, maar wordt door de leden Scheurer en van Veen vastgepakt en in den zetel teruggeduwd, waarna de heer Duys den heer Troelstra water aanreikt.) Het lid Hugenholtz roept het lid Nierstrasz toe Bied je excuses aan den mi ister aaql Minister Cort van der Linden staat bleek en heftig gestlculeereed met het lid Nierstrasz te praten. Het lid de Savornin Lobman staat met hoog rood hoofd op, bijt het lid Nierstrasz uiterst driftig eenige heftige woorden toe en verlaat demonstratief de vergadering. De Voorzitter schorst onder groote opwinding en onbeschrijfelijk rumoer de vergadering. (In het Kameroverzicht van de N. R. Echo van het Zuiden ..ui i _iu in ic wuiucu ia ccnc.vau aeze vier piaaisen üucuiu vuur uauiiiaK. r.i*e ecnie aoos Breda^ Diest, Loysle-Sambier of Oranges draagt de handteekening van James Fos- (Zuiden van Frankrijk), en wel bepaal -'-r>:i_ xt,

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1916 | | pagina 5