INummer 4
Zondag 14 Janiari 1917.
40e Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
f
^aalwijksche Stoomdrukker- Moon Tiulen.
tëerste Blad.
DE OOHLOG.
„NOORD-BRABAND"
Dit nummer bestaat
nit TWEE bladen.
FEUILLETON.
BINNENLAND.
BERICHT.
Maatschappij van Verzekering op het Leven.
T#lel«onnnmmer 38. Telegri; Ad. 4SECHO.
Een nieswe nota van Dnittehland.
bê)
XXV.
Opgericht WAALWIJK. f 1843
Verzekerd Kapitaf
Reserve
f 17.824.006.—
f 2.663.649.—
Waalwpsclie «n LanKslraatsrle Courant
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f0.90
Franco per post door het geheele rijk f 1.06
Brieven, ingezonden «tokken, gelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
UITGAVE
Paus obk AdvhtbktiSn 12 cent per regel; minimnm regels; groot#
letters naar plaatsruimte. Advertentiën S maal ter plaatsing opgegeven
«orden Smaal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contract
gesloten. Reclame» 16 cent per rege
Berlijn, 11 Jan. (Wolff.) Officieel.
Aan de vertegenwoordigers der neutrale
Regeeringen alhier is eene nota toege
zonden, waarin het volgende wordt ge
zegd
Onze tegenstanders wijzen ons voorstel
af op grond, dat het een voorstel is
zonder oprechtheid en zonder beteekenis.
De vorm, waarin zij deze mededeeling
kleeden, sluit een aatwoord aan hen uit.
De Keizerlijke regeerieg stelt er echter
prijs op, de Regteringen der neutrale
Mogendheden hare opvatting over den
toestand mede te deelen.
De vijanden betitelen het vredesvoor
stel der vier verbonden Mogendheden
a's een oorlogsmanoeuvre.
Duitschland en zijn bondgenooten
moeten er zoo nadrukkelijk mogelijk
tegen protesteeren, dat hunne beweeg
redenen, welke zij openlijk heeft uiteen
gezet, op deze wijze worden vervalscht.
Hunne overtuiging was, dat ecu recht
vaardige en voor alle oorlogvoerenden
aannemelijke vrede mogelijk is dat hij
tot stand gebracht kan worden en dat
daarom een verder bloedrergleten niet
te verantwoorden is.
De zonder vooibehoud uitgesproken
bereidwilligheid om bij het treden ia
onderhandelingen de vredesvoorstellen
bekend te maken, weerlegt allen twijfel
aan hunne oprechtheid.
Duiffchland en zijne bondgenooten
hebben een eerlijke poging gedaan om
den oorlog te beëindigen en den weg
te bereiden tot eeoe overeenstemming
tusschen de strijdenden.
De Keizerlijke Regeering stelt vast,
dat het uitsluitend van het besluit barer
vijandea afhing of de weg tot den vrede
betreden zou worden of niet. De vijan
delijke regeeringen hebben geweigerd
dien weg op te gaan. Op hen valt dus
Tav 9UE EOHO VAN HET XUIÜEN."
leie jcsekietais lit k Injelscki recklsplujiaj.
Het wei Cbarlea of hij nit de wolken viel
Hoorde hy inderdaad zulke lastertaal, en nit
den mond van hem, die met het dierbare unie-
je seo bliod gedweept, en eteeda beweerd bad
dat kg alleen Elisabeth waarlgk beminde f Op
iederen anderen tyd ion hg zich gloeiend van
toorn op iemand geworpeu en hem ter ver
antwoording garoepen hebben die bet bad ge
waag d Eliaabeth een ellendige deerne te noe-
msn; maar thans moeat bjj zieh bed wiegen,
want William zon en moest gewonnen worden
om de ongelakkige gedareude bare ballingschap
da noodige hnlp te verleenen; daarom zeide
Charles met slechts asn Aanwen toon van
misnoegen in nyne item Neen. neen, ik kan
niet gelooven dat gij Elisabeth reeds tondt
vergetsn syo. Esn meisje als zij blijft in ons
hart leven tot den laatstee ademtocht
William liet aan korten, bitteren lach beo-
ren. -
En ik kan uwe verblinding niet begrij
pen; trachten wij haar te vergeten, dat is
voor ons beiden het beste.
Nimmermeer, riep Charles bgna driftig
nit. Eq dat meogt gij ook niet. Zij is thans
ongelukkig, gij moet haar nw beschermende
baud reiken ik kan ket niet meer en de
gevangene liet zijn beide armen laugs bet
iiohaam vallen, dat nya keteuen rammelden.
Baste Charles, werp toch eindelijk nwe
verblinding van u, zeide William gemoedelijk,
en wilde aijne hand vatten, die deze haastig
terogtrok- De aietavaardige leugenaarster
de volle verantwoordelijkheid voor het
voortduren van het bloedvergieten.
De vier verbondeo Mogendheden zullen
echter den strijd met kalme gerustheid
en met vertrouwen in hun goed recht
voortzetten tot een vrede is bevochten,
die hun eigen volken hun eer, hun be
staan en vrijheid van ontwikkeling waar
borgt, doch ook aan alle sta'en van het
Europeesche vasteland in wederzijdsche
achting en gelijkberechtigheid gemeen
schappelijk aan de oplossing van dn
groote cultuur-vraagstukken te kunnen
arbeiden.
De Centralen hebben geen aanleiding
opnieuw in te gaan op een uiteenzetting
over het ontstaan van den wereldoorlog.
De geschiedenis zal oordeelen wien de
schuld van den oorlog treft. Zij zal de
insluitingspolitiek van Engeland, de
revanchepolitiek van Frankrijk, het stre
ven van Rusland naar Konstantinopel
evenmin uit het oog verliezen als de
samenzweringen in Servië, den moord
to Serajewo en de mobilisatie van Rusland,
die den oorlog tegen Duitschland be-
teekende. Duitschland en zijo bondge
nooten, die ter verdediging van hun
vrijheid en bestaan, naar dn wapenen
moesten grijpen, beschouwen dit, hun
oorlogsdoel, als bereikt.
Daarentegen hebben de vijandelijke
mogendheden zich steeds verder van
de verwezenlijking harer plannen ver
wijderd, die volgens de verklaringen
van hun verantwoordelijke staatslieden
gericht zijn a. op de verovering van
Elzas-Lotharingen en verscheidene Prui
sische provinciën, vernedering en ver
kleining van den Oostenrijksch-Hongaar-
schcn monarchie, verdeeling van Turkije
en veimlnking van Bulgarije. Met het
oog op zulke oorlogsdoeleinden is het
verrassend uit den mond des vijands
het verlangen te verleenen naar herstel,
vergoeding en waarborgen. De vijanden
onderzochten ons aanbod niet en deden
evenmin tegenvoorstellen. In plaats daar
van verklaren zij een vrede onmogelijk,
zoolang niet het herstel der geschonden
rechten en vrijheden en erkenning van
het beginsel der nationaliteiten en van
het vrije bestaan der nationaliteiten ge
waarborgd zijo.
De oprechtheid, die de vijand het
voorstel der vier verbonden m.ïgendhe-
verdient niet dat twee eerlgke lieden ais wjj
zich nog verder ea hazr bekommeren, dat
beeft zij nooit verdiend.
Wie kan dat zeggen?
Na hebben de jongste terechtzittingen
kaar zware «obnld niet zonneklaar bewezen?
hernam William, nn ook met oenige stemver
hefing. Zy is een ellendige, «ohandelijke
leugenaarster, en ket zal mg aangenaam zgn
wanneer niets mjj meer aun haar en dea
nkeltgen droom korinnert, waaruit ik, kelaas
maar al te laat ben ontwaakt.
Wie zegt n dat sy eens leugenaarster is?
Kant gg dat nog vragei? Is er buiten
a in geheel Engeland nog éia miuscb, die aan
hare onscbald gelooft? Als ooit eene misda
digster met volle reoht is veroordeeld, dan is
sg bat/
Eu evnwel is ig onschuld g bleef Char
les volhonden,
Tot antwoord liet Wiliam eau hooaeod gelach
hooren.
Lach maar, gij znlt hel toch mat mij
eens worden, aoodra gij alles west Elieabe h
is slechts het ongelnkkigste slachtoffer van
een ellendeling geweest, en als sg voor het
gerucht heeft gelogen, daa heeft sg dit slechts
gedaan, omdat zg er door een demon tea
werd genoodzaakt.
Gg spreekt in raadsels, doch ik versta
asg werd genoodzaakt door den demon van
haar kwaad geweten/
Neen, neen, hoer mg slechts aan, en dan
snit gij andere oordeelen. riep Charles, en nn
verhaalde *hg, in afgebroken zinnen en met
koortsachtigen haast,wat Elisabeth bam behead
had.
William lnisterda opmerkzaam toe, zonder
hem met een enkel woord ia de rede te val.
leo; toan Charles gesindigd had, xeida bij on
verschillig en droog Eu gelooft gij dat
Dieawe sprookje, dat da leugenaarster u op
den monw heeft gespeld?
Mr. Davistown gij hebt geen recht mg
te beleedigen, riep Charles gloeiend van toorn
uit, en plaatste zich dreigend voor zgn be
zoeker.
Dat heb ik noch gewild noch gedaan, was
William's antwoord, die rnstig bleef zittenen
zich door de drift van den gevangene niet van
den ontzegt zal de wereld deze ci-
schen niet kunnen toekennc indien zij
zich het lot van het Ier.«* c volk, de
vernietiging der vrijheid en >.-nafhanke-
lijkheid der Bóeren-republieken, de on
derwerping van Noord-Afrika door En
geland, Frankrijk en Italië, de onder
drukking der vreemde volken,in Rusland
en ten slotte de overweldigd van Grie
kenland, die zonder precedent is in de
geschiedenis, voor oogen hoadt.
Ook over de zoogenaamai scheodin
gen van het velkenrecht doi>r de Cen
tralen zijn niet die Mogendheden bevoegd
te klagen, die van het begin van den
oorlog af het recht met voe en hebben
getreden en de verdragen, vaarop hot
berust, verscheurd hebben
Engeland onttrok zich réeds in het
begin van den oorlog aan de Declaratie
van Londen en schond de Parijsche De
claratie ernstig. De ulthongoingsoorlog
tegen Duitschland en d* druk op de
neutralen is eveneens in' strijd met het
volkenrecht
schelijkheld.
en de geboden der men-
Uitvoer van paarden.
(Officieel.) De minister var. landbouw,
nijverheid en handel deelt mede, naar
aanleiding van verscheiden bij hem in
gekomen vragen, dat de 12,)0 paarden,
waarvan thans uitvoer pla2.-'7-heeft, zijn
hengst- en ruinveulens beneden den
leeftijd van 20 maanden, dieren dus, die
voor het gebruik nog te jong en in geen
geval voor legerdoeleinden geschikt zijn.
Uitvoer van paarden heeft ieder jaar
geregeld plaats. Zoo bedroeg onze uit
voer in de jaren 1912 en 1913 respec
tievelijk 19,359 en 22,456 stuks. Sedert
den aanvang van den tegenwoordigen
oorlog zijn echter als regel slechts hengst
en ruinveulens beneden den leeftijd van
20 maanden uitgevoerd. Die uitvoer
bedroeg in 1914 17,700 en in 1915
17,171 stuks Uitvoer van andere paarden
had, met uitzondering van een zeer gering
aantal afgekeurde hengsten en koetspaar
den, niet plaats. In 1916 werden geen
jonge paarden, doch wel een 3000-tal
oudere dieren uitgevoerd.
Regeeringseigendom genomen.
Wat omtrent het gebrek aan messing
in de artillerie-inrichtingen aan de Hem-
brug gemeld werd, is vooral ook daarom
ernstig wijl er uit blijkt, dat de Engel-
sche autoriteiten zich niet ontzien goe
deren welke zij weten dat aan de Neder-
landsche Regeering toebehooren en voor
haar naar Nederland vervoerd worden,
van boord van onze schepen te halen
die Engeland aandoen.
In een vorig berichtje staat niets meer
of minder vermeld dan dat //in December
op bevel der Engelsche Regeering
weder een aanzieolijke voorraad mate
rialen voor de Rijkswerkplaatsen bestemd
uit een paar schepen der Holland
AmerikaLijn is ontscheept.»
Deze goederen behooren tot die welke
bij de verscheping eigendom van onze
Regeering zijn en die deze uitsluitend
aan haar adres laat komen, nl. tarwe,
tarwemeel, een gedeelte van het vee
voeder en alle3 wat noodlg is voor
anderen
■ga stok liet breDgen
Acb, ar, Davistown, gij weet aiet koe
ik Elisabeth bemind beb, sprak Cbarles op ean
toon van diepen weemoed, anders sondt gg
ook weten boa ket mij treft, dat gij kaar niet
gelooft. O, bad gij de beklagenswaardige gesien
zooals ik in dat nar, teen zij mij alles ver
haald#, dan sondt gij vsn de waarheid en dis
vreesclijke geschiedenis overtnigd zijn!
Ztlfs voor William wiens verstand thans
niet meer beneveld was, bad toch desa stand
vastige liefde, dat onwankelbaar vertrouwen,
iets roerends; indien hij nooit geweten had,
dan zag bij het nn, dat tgo gevoef voor Eli
sabstb slechts een los stroovaar, een goochel -
spel van zgn verhitte varbaeldmg, maar niets
workelgks,niets dnnrsaams was geweest. Alleen
Charles bad Elisabeth bemind, maar als hg
eeD dergelgk gevoel in zgn hart koesterde,
dan was eene andere, niet deze onwaardige,
daar hst voorwerp v&b Wees niet boos op
mij Charles, zeide bij daarom ep zachter toon
dan tot dasverre, ik kan nwa goede meening
niet deelen, ik kan aan de waarheidsliefde van
dat rampsalige meisje niet meer gelooven; sg
heeft te onbeschaamd, te ongehoord gelogen,
ea wat sg n nn beeft verteld, is weer geheel
sn al een dol sprookje, ontstaan nit de ver
beeldingskracht, waarmede de ongelakkige
belaas was begiftigd.
Gelooft gij baar wsrkelgk niet? vroeg
Charles zacht en bgna troosteloos.
Het is mg onmogelijk, en bet big ft
mijns innige overtuiging dat ook deze gesshie-
denis mets meer is dan een versinsel; graaf
Wavursiord had toch niet noodig gehad tot
colke middelen zgn toevlnoht ts nemeo, die
had het meisje wal gemakkelijker kannen
winnen 1
Gg gelooft hst niet! herhaalde Charles
bijna onhoorbaar, en zonk als verplet op zgn
etrooleger neer.
Ik zeg n nogmaals, dat het mij onmo
gelijk is, roga varstaud zegt mij te dnidelgk,
dat sg o weer een van dis fraaie sprookjes op
de monw heeft gespeld, die in hare ontstelde
herieDi rondspookten.
Charles bief het hoofd op. Nn goed al
blgft gg steeds aan Elisabeth's onsohnld
twgfelso, ik kan het niet. Ik son kaar met
blgdschapover de see en in ballingscbapgevolgd
zgn, maar mat mij is het nn welhaast gedaan:
hg ademde eaoigesins swaar, en vervolgde
terstond daarop met levendigheid Zij heeft
mg vooraltgd verloren, nn moet gg de on
gelakkige vervolgde beschermen, dat egt gg
haar verplicht, gij hebt baar toch eok eenmaal
bemind I
Er is weinig of niets meer voor haarts
doen.
O, seg dat niat I riep Charlesgij kant
baar lot in ds ballingschap versachten, indien
gg sleehts -
Weet gij dan niet, dat Elisabfttb niet
getransporteerd is
Is sg niet verbannen? Is eg hier? Ie sg
begenadigd? stamelde Charles met bevende
lippen.
De jonge Davistown stond een oogenblik in
beraad, of bg den ongelakkige, die nog steeds
met snik een blinden hartstocht Elisabeth
aanhing, dn volla waarhsid zon zeggen. Het
wat misschien beter dat h\j dis niet vernam,
en hg talmde derhalve met zgn antwoord.
Spreek, mr Davistown, spresk drang
Charles aan. Maar zeg mij alles en hendt niets
voor mg verborgen; ik moet weten wat er
van baar is gewordeni Hg was opgesprongen,
en stond met alle teeksnen der hoogste op
gewondenheid voor Wiliam.
Zg is kranksinnig geworden, antwoordde
William op een saohten toon vol medelgden
doch het was geen deelneming voor Elisabeth
maar voor Charles, die zgne ziel ontroerde.
Charles liet een doffan kreet van smart
hoore», en zonk weder op zgn leger noer.
Een zacht kloppen op do denr verwittigde
William, dat de gevangenbewaarder ongeduldig
begon te worde».
Hjj trachtte neg den wanhopige te troosten
ea zeideKom tot bedaren, Cbarlas; dia
krankzinnigheid is voor Elisabeth een gelnk,
sg bevrfjdt baar van alle straf, en van alle
kwellende gsdachtan en zelfverwijt; wij kanaea
basr bezwaarlijks iets betors toeweoscben,
Aeb mijnbeer, gij hebt Elisabstb neoit
bemint I Ga been, ga haen, sn laat mij met
mijne smart alleen. Mijn God, zg is krank
zinnig en ik zal bet ook worden!
Hij staarde sterk voor sieh, zonder verder
oorlog en marine of eenigen
tak van 's lands dienst.
Regeerlngselgendom dus dat een
voudig uit onze Hollandsche schepen
wordt weggehaald en
Ja, wat gebeurt er eigenlijk mee?
Wordt het verdacht contrabande te
zijn en als zoodanig aan het onderzoek
van den Eegelscheu prijsrechter onder
worpen
Het is nagenoeg ondenkbaar, want
deze verdenking alleen reeds zon een
rechtstreeksche beleesliging zijn van
onze Regeering.
Maar wat dan
Eenvoudig buitgemaakt
Maar op welken voet staan wij dan
tot Engeland, dat ons grondstoffen voor
onze munitie-aanmaak afneemt, terzelf-
dertijd dat het aan onze marine een
geïnterneerde duikboot verkoopt?
In verband met bet gebeurde is
zoo besluit het bericht opnieuw de
aanvoer der bedoelde materialen uit
Amerika s'op gezet moeten worden.
Dit wijst er op, dat de Regeering
weinig hoop h.eft het onrechtmatig in
beslag genomen materiaal onder aan
bieding van de verschuldigde excuses
binnenkort terug te ontvangen, dat zij
veeleer vreest, dat verder aan te voeren
eigendom van gelijken aard hetzelfde lot
te wachten staat.
Dat Minister Loudon inmiddels krachtig
te L einden zal hebben geprotesteerd,
lijdt geen twijfelmet ongeduld zien wij
de openbaarmaking van het antwoord,
dat hem daarop zal geworden, tegemoet,
N. Ct.
De toestand van Mr Goeman Borgesius.
De toestand van den roorsitter der Tweede
Karne' den heer GoemBn Borgssias, was
hedenochtend even hoogst zorgelijk sis
gisterenavond.
Waar de prijzen van alle grondstoffen,
hoog blijven en verschillende nog voort
durend stijgen en de invoering der collec
tieve arbeidsovereenkomst in de typo
grafische vakken, het uurloon der arbei
ders aanzienlijk verhoogt, zien wij ons
verplicht de advertentie-prijs te verhoo-
gen en vanaf heden te brengen op 12
cent per regel. Minimum 6 regels.
De abonnements-prijs zal evenwel 't
zelfde blijven*
DE ADMINISTATIE.
senigc acht ts slaan np sgn bezoeker, dis wsl
insag dat hier alls troostredenen vrnchtslnns
sondes zijo sn zacht, self diep gnsebokt, ds
cel verlist.
XXVII
Wij moeten in ons verknal eeaige dagen
teruggaaD. In de Abdg waren feeiteljjke toe
bereidselen gsmaskt; de graaf kad reads dsn
van sgne aankomst ts Lsnden geaeldt,
zijne verloving met Mary on dio van Robert
met Hetty sonden bekend gemaakt worden.
Wel hield sqniro Wintlebnry van tanvondig
beid, ssaar bg dit dubbele fsest son do grootsto
weelde worden ten toon gesproid, om de
mensehen te bewijzen, dat de Wiatleburv's
ten minste niet arm waren sn dat de rjjke,
machtige graaf niet al te diep afdaalde deer
zijne kenze van een Wintlebnry, want in
Eagelend geldt dit nog veer iete baar stand
is onverschillig zij wordt veor altijd van
gelijke geboorte als de man, die kaar voorkei
altaar de band gereikt beeft.
De genoodigde gesten, voor wio do aanleiding
tot bet tegenwoordigs feest reeds ssa openbaar
geheim was, vonden daarom de kenie ven den
graaf ook gessssias berisp slijk, maar neer
begrijpelijk. Aan snik eens scbeonbeid als
Mary Wintlebnry kon salfa een lord wel *lja
hart vsrliesss, «onder als ssa dwaas uitge
kreten te worden.
Eq Mary sag er beien bgzender sehoon nil
joist de nitdrnkkiag van san sacbte zwaar—
moedigheid gaf aan kaar edel, fijahesaedfn
gelaat snik eene bekoerljfkkeid. Ds ondste
heeren en zelfs vela der genoodigde domes
jnickte» ds ke ïse van den graaf toe, kg bad
daarmae eens weer kewesaa, dat kfj san bui
tengswonsn smaak basat sn verdiende de
toongever der aristocratie genoemd te werden.
(Werdt vervolgd.)