Nummer 12.
Zondag 11 Februari 1917.
40e Jaargang.
Tweede Blad.
DE OORLOG.
BINNENLAND^
KERKNIEUWS.
Gemengd Nieuws.
Ingezonden Stukken.
Echo van het Zuiden
AU men 't lijstje der torpedeeringen
nagaat, zal men zien dat Duitschland
zich door het booze gezicht van Amerika
niet laat afschrikken en de duikboot
oorlog met alle kracht voortzet Hit
torpedeeren van de California enz. zal
Amerika wel spoedig bij Duitschland's
vijanden voegen.
De California was gewaoend, zoo
wordt er gemeld, maar kon z in kanonnen
niet gebruiken, omdat het de duikboot
In bet geheel niet heeft gezien. Hier
treedt het voornaamste element van de
verscherping op den voorgrondhet
weglaten van de waarschuwing.
De heele kracht van een duikboot
schuilt In haar vermogen om onder te
duiken en onder water aan te vallen.
Boven water is een duikboot weinig
waard, ook niet tegenover een koop
vaarder, als deze met geschut is bewa
pend. Voor het waarschuwen is het
noodzakelijk, dat een duikboot zich aan
de oppervlakte vertoont als een S mson
zonder haar. liet succes van de bewa
peniog der koopvaarders is dan ook aan
de gedurende de beperking van den
duikbootoorlog in den regel in acht
genomen waarschuwing 'oe te schrijvea.
Door het vervallen van de waarschuwing
komen de dutkbooten eerst in staat
van hun eigenlijke kracht gebrulk te
makende aanval uit een hi derlaag.
In de laatste dagen is alleen op de
Fransche kusten 30,000 ton verloren
gegaan en ook de vermindering van de
neutrale vaart zal van beteekenis blijken.
Amerika neemt zijn maatregelen.
Het aantal fabrieken in Amerika, dat
oorlogstuig levert, wordt op 7,000 ge
schat. Tot heden toe werkten die full
speed voor de geallieerden, in her eerste
half jaar van 1917 zouden «ij 600,000
ton geschutstaal, in het tweede half j iar
800.000 ton moeten afleveren. Voorts
moeten dit jaar aan rte peallleerden nog
geleverd worden 100,000 ton scheeps-
pantserplaten, 160,000 ton ruw ijzer,
50,000 ton bouwijzer, 40,000 ton draad.
Voor eigen grb'ulk beschikt He Unie
op het oogenblik slech's ove' 200,000
ton spoorwegmateriaal, 75,000 too rails
en 10,000 ton bruggem iteriaal. In dat
tekort zal ten spoedigste voorzien moeten
worden. Geen wonder dan ook, dat men
bijv. in Rusland al de vrees uitspreekt,
dat het met de leveranties aan de ge
allieerden mis zal loopen, als Amerika
ln oorlog gaat, waarbij dan nog komf,
dat dan ook Japan wel minder zal gaan
leveren.
Evenals Holland hebben de overige
neutralen bedankt voor de uitaoodigiog
▼an Wilson om ook als hij de diploma
tieke betrekkingen met Duitschland af
te breken. Zelfs het blad in Nederland
dat steeds ertoe heeft aangezet dat wij
ons bij de eotente tegen Duitschland
moeten aansluiten, begint, nu 't ecnigs-
zins nijp», aardig terug te krabben. »We
zitten4, zoo zegt het thans, >te dicht bij
de muil van den wolf4. Juist uifgedrukr,
maar dat wist men vroeger ook, daa«om
wat ook toen ophitsing van ons volk
overbodig en zeer verkeerd.
Een Deensch blad schrijft o.m. over
de ultnoodigieg van Wilson, dat hij nu
de hulp van de kleinen vraagt, die
daardoor ernstig gevaar loopen, terwijl
de groote neutrale mogendheid nooit in
de bres sprong, als schepen van deze
kleinen werden vernietigd of zij in 't
gedrang zijn gekomen
De buit uit Roemenië.
BERLIJN, 9 Febr. (Wolft.) De ontzag
lijke Roemeensche buit wordt nu langs
den Donau in reusachtige aken naar
Oostennjk-Hoogarije en Duitschland
vervoeid. Al het sch*epsmaterieel op
den Donau van ruim 400 stoomschepen
en 500 aken is er mee doende. Sleep-
booten, die 10 aken sleepen, vervoeren
graan, hout, leder en acder materieel,
dat voor de oorlogvoering van waarde
Is. Een enkele aak kan evenveel laden
als 650 wagons. Alleen de groote schepen
van 2000 ton worden te Turnu Severin
overgeladen. Alle schepen met geringer
diepgang varen verder. Stroomopwaarts
Is het verkeer zeer levendig. De rivier
is een gemakkelijke verbindingsweg voor
de aanvullingstranspbrteo ten behoeve
van de Dui'sche, Oostenrijksche, Bul-
gaarsche en Tuiksche troepen.
Oudanks hoogwatsr, mist en sneeuw
gaat het verkeer, zij het ook met
moeilijkheden, zijn gang.
Torpedeeringen.
LONDEN, 8 Februari. Het Brltsche
stoomschip „California* is door een
Duitschen onderzeeër tot zinken gebracht
Van de bemanning en passagiers ten
getale van 205, zijn, naar men vreest,
28 man en 13 passagiers verdronken en
vier door een ontploffing gedood. De
overlevenden verklaren dat er absoluut
geeo waarschuwing is gegeven.
LONDEN, 8 Februari. LIoyH* meld':
De trawler >Rupert> (aetto 47 tons),
is gezonken.
LONDEN, 8 Februari, Het Engelsche
stoomschip >Turino»(2702 netto tons) is
door een Duitschen onderzeeër tot zin
ken gebracht. De bemanning is gered.
LONDEN, 8 Februari. Een Lloyds-
berlcht raclH* Het Noorsche zeilschip
•Sougelv» (1973 netto toni-) is tot zin*-
ken g bracht. De bemanning is gsred.
H»t Engelsche stoomschip sHollinside
(I7l3 netto tODs) is tot zinken gebracht
De kapitein is geland, de bemanning
werd in de booten gelaten.
Het Engelsche stoomschip «Dauntless"
(1361 netto tons) is tot zinken gebracht.
Van de 23 koppen tellende beman
ning zijn er zes geland, waarvan er twee
sedert zijn gestorven.
LONDEN, 8 Februari. Een Lloydsbe
richt meldtHet Bdtsche stoomschip
»Boyne Castle» (95 netto tons), en het
Zweedsche stoomschip >Vauag> zijn
gezonken.
LONDEN, 8 Februari. D; eenige
Amerikaan die met de «California» rtisde,
werd gered.
BERLIJN, 8 Feb'uari. Een terugkee-
rende U-boot bracht in den Atlantlschen
Oceaan tien schepen met een gezamea-
lijken tonneniohoud van 19.000 toos tot
zinken. Bovendien werden in de Noord
zee tot zinken gebracht een onbekend
Engelsch stoomschip van ongeveer 3000
tons, de Engelsche stoomtrawlers «Sham
rock» en «Thlmirs», alsmede een Eu
gelsche en een Fransche vischkottcr.
LONDEN, 8 Februari. L'oyds meldt:
11-r EngeLche stoomschip «S^xomen»
(2978 netto tons) en het Fransche stoom
schip »Ysoune» 34 netto tons zijn ge
zonken.
PARIJS, 8 Februari. Uit Brest wordt
aan de „Matin" gemeld, dat de Fransche
trawler Ooira die door een onderzeeë-
werd aangevallen na een artillerie-duel
den onderzeeër ramde.
Steenkolen.
Naar de Stichtsche Cr. verneemt, heeft
er Woensdag te Utrecht een vergadering
plaats gehad van de directies der ver-
eenigde spoorwegmaatschappijen, in ver
band met het aanbod van de Duitsche
egeerlng, dat zij brandstoffen voor
Nedcland beschikbaar stelt, mits dit
land dan die brandstoffen ia eigen wagons
ea door eigen personeel doet vervoeren.
Men heeft in deze vergadering besloten
dat men voorloopig 200 wagons naar
Dui'schland zal zenden om daarin een
gedeelta van den beschikbaar gèsteldcn
vodrraad naar ons land te doen vervoeren.
Deze maatregel zal waarschijnlijk wel
worden herhaald.
Gisteren reeds zouden de 200 wagons
naar Duitschland vertrokken zijn.
Naar aanleiding van bovenstaand be
richt in de Stichtsche Courant, betref
fende een koleoaaobod van de Duitsche
regeering, meldt men ons, dat, hoewel
th-<ns in de eerste dagen nog geen
Nederlandsche wagons naar Duitschland
kunnen wordea verzonden, er goede kans
bestaat, dat tegen het einde der volgende
week daartoe wei zal kunnen worden
overgegaan.
Nogmaals wordt er intusschen de aan
dacht op gevestigd, dat de te'betrekken
hoeveelheden; aan de braodstoffenvoor-
zlening verbonden, zoowel wat de voor
ziening voor de industrie in het algemeen
betreft, io de eerste tijden zeer weinig
of niets zal tegemoet komen.
De Schepenvorderingswet aangenomen.
De Eerste Kamer heeft de chepen-
vorderingswet zonder stemming aange
nomen.
De lichting 1911 niet naar kuis
Naar wij vernemen is het nog lang
niet zeker dat de lichtiog 1911 bij de
onbereden korpsen (rorpedisten en on
bereden wapens uitgezonderd), wier ver
trek met onbepaald klein verlof op 10
Maart a.s. was vastgesteld, op dien datum
zal kunnen vertrekken.
Rijst en tarwe.
Heden is het stoomschip Ceylon van
deD Rotterdamscheo Lip yd met een la
ding rhst, groot 6900 ton, van Rangoon
aangekomen. Het ss. Westerdijk is met
9000 ton tarwe aangekomen.
Maïs
De gisteravond alhier aanvekomsn stoom
schepen Dnhbn nu Mizar, onderscheidt- lijk
•an Villa Constitatioh on N-w-Y*rk, bron.
g«n alhier m>f«en lijnkoeken atn. D« Pobhe
heefl ongeveer 6000 ion m»ï« en de Mitar
ongsveer 2850 ion lijnkoeken san boord.
Het heden van Baecos Ay ea te Am.
•'erdam aaogeknm-n Nederla< d-che stoom
schip Jason heefl 4580 too m aan bnord.
Giateren is het Nederlandsche stoomschip
Merak met ongeveer 48(>0 too maï« san
boord, op reia van NrW-Yirk Baar Rotter
dam, te Falmomh aangekomen.
Gerst.
Het Nederlandsche sto> m-ehip AlksH, dat
gi*trren, op reis »an New.Yo'k naar Am-
«te>cLm, Litard passeeide, berft een ltdi- g
g-rat a»a boord. De juiste hoeveelheid is
.nog niet hakend.
Een regeeringsverklaring.
Bij den aanvang van de gisteren ge
houden vergadering van de Tweede
Kamer heeft de tijdelijke voorzitter van
den ministerraad, de heer Cort van der
Lindeo, de volgende verklaring afgelegd
Ik ben tbaos in staat, de Kamer eenige
nadere mededeellngen te doen betref
fende de ernstige gebeurtenissen van den
jongsten tijd.
De regeering beeft tot dusver in de
moeilijke omstandigheden tijdens dco
oorlog hare houding zelfstandig bepaald.
Zij heeft geen reden gevonden, anders
te handelen naar aanleiding van den
verscherpten duikbootenoorlog, door
Duitschland aangekondigd.
De regeerlng heeft zich gedurende
den oorlog stipt gehouden aan het in
ternationale recht. Wat recht is blijft
naar hare meening recht, ook al wordt
het door anderen geschooden.
De rêgeering heeft niet nagelaten,
waar de belangen van Nederland werden
benadeeld, ernstig te protesteereo tegen
haudeliogen van verschillende bellige-
renten, wanneer die naar hare meening
niet volkomen in overeenstemming wa
ren met het volkenrecht. Met name heeft
zij het beginsel van de vrije zee hoog
gehouden.
Tegenover den thans door Duitschland
aangekondigden maatregel heeft de re
geeting, haar onpartijdig standpunt hand
havend, met nadruk geprotesteerd, zoo
wel wat betreft de belemmering van de
vrije vaart als het voorgenomen gebruik
van de duikbooteo, niet in overeenstem
ming met het internationale recht.
(Bravo's).
Evenmin als bij andere gebeurtenissen,
waarbij het internationaal recht geschon
den werd, heef! de regeering thans aan
leiding gevonden verandering le brengen
in hare internationale politiek.
Zij houdt vast, met beslisth*id, aan
de steeds door de Staten-Generaal goed
gekeurde politiek van strikte onzijdigheid
tegenover elke partij.
Zij laat niet af van haar voornemeo,
elke schending van ons grondgebied of
van onze souvereinlteit, van welke zijde
ooic, met de wapenen te keeren.
De moeilijkheden, gevolg van den
nieuwen internationalen toestand, hoopt
de regeerlng met vastberadenheid en
beleid te boven te komen. (Luide tee-
kenen van Instemming).
Duitsche versterkingen aan onxe oostgrens.
Men schrijft van de oostg<ens aan het
Hbl.
„De grensbevolking io Westfalen
houdt maar hardoekkig vast aan 't idee,
dat Duitschland binnen een paar weken
met ons land in oorlog zal geraken.
Uit particuliere correspondenties met
DuUschers bleek ons duidelijk, hoe g>oot
de algemeene vrees is."
Zooals uit de woorden van den Minis
ter van Binnenl. Zaken valt af te leiden
aldus voegt het blad aan bovenstaand
bericht toe bestaat voor die vrees
niet voldoende reden.
Het schijnt zeker te zijn, dat inderdaad
de Duitsche regeerlng met de mogelqk
heid van een Engelschen inval rekening
houdt en ook met de mogelijkheid dat
de verscherpte dulkboorenoorlog ons land
in den oorlog zou kunnen brengen.
De troepen aan de grens, uit Roemenië
afkomstig en tijdelijk als reserve dienst
doende, schijnen echter In een niet zeer
verre toekomst een andere bestemming
te hebben.
Tarzvewater brood.
Ds mini«ter van Undbuuw, nijverheid
en handel h-eft met ingang van 12 dez«r
den m X'mamprijs vo*»v tarwewaterbrnnd
(rebu'ld) bepaald op 12!/a •cen' Per ^00
vr»m «n di^n van tarwe.w» corood (g-buiD),
fbtkkan onder rabbinaal tee'.ich' op 13
cent per 400 gram, (8 c'.)
Schepen van de Paketvaart-Maatschappij
vastgehouden.
Het Naderl. Currespoudentiebureau in Dsn
H »g meldt ons
Naar wij vernamen, word* een groot aan
tal bosten per P ketvaart-M«at«cbapp(j in
de havens van Singapore en Pena»g d"or
de au'oMtaiten vastgebonden. Men heeft
eerst tbsns hiervan bericht ontvangen en
beeft reden om aan te nemen, dat de eerete
telegrammen van den gou»arneur.generaal
aan den minister van koliimëa over deze
aanhoudingen niet door de eet sour zij
doorgelaten.
Daar het gereg^de scheepvaartverkeer in
Nttderland,ch-Iud ia beoge mat# stoor
nis ondervindt vsn bet stillitg-n van een
groot gedeelte der vloot van de Paketvaart-
M»atsch«ppij, heeft de. N«derlaad-che regee
ring bij de Britsche regeering op onmiddel
lijke vrijlating van de schepen aangedrongen.
Het Torpedeeren der t Gamma".
Het R u ernnreaa meldde korten tijjd ge
leden uit La. den, dat het Nederlandsche
aioom*cbip #G*Dma' van een neu'ral-n
haven naar een neutralen bavao en beviach
met een lading voor neutrales, getorpe
deerd wa«.
Daartegenover werd het Duitschs be icht
geplaatst, dat de Nrderlar>d«che reedera boa
Bevrediging er over badd*a uitgesproken
dat een centrale zó ie w«8 opeugelateo,
wvetel'jk nu Ln Dui.'utie
waaruit blijkt dat Doitachland de belangen
d-r neutralen brhartigt.
Wij vernemen van weliigelicbte zijde,
dat reeds door de Duitschn regeenog aan
de Nrderland«che ran grdacbtenwisseling ie
toegezegd omtrent het geval met de „G»m-
m,", die, na het eerste nauwkeurige onder
soek bij den terugkeer vaa de betrokken
dmkbooi tal plaats vinden.
De Katholieke Illustratie
vao deze week bevat de volgende
PLATENOp schaats en rijwiel op
de Zuideizee De Noord-Hollandsche
20-dorpen-tocht Met de ar op de
Zuiderzee Een sleetocb'je op de zee
Ijsvermaak op Marken Twee foto's
van den kolennood te Amsterdam
Twee foto's van de St. Catharinakerk te
Den Bosch Een oadergrondsche
schuilplaats Tien oorlogsfoto's Elf
toto's: het kind in den oorlog Ijs
ploegen en ijszagen (2 foto's) Volen-
dara opnieuw bedreigd door het ijs
Do eerste opvoering van »Hagar> te
Den Bosch De smokkelauto te Leuth
bij Nijmegen De koningskroning te
Boedapest Nog twee foto's van de
smokkeleang in den Sr. Pietersberg
J. G. Kox te Arnhem A. Vulink te
Apeldoorn Dr. N T, Rooswinkel te
Amsterdam Pater Woolddrink te Mej
gen W, E. van Berckel te Delft
Bestuur van de Tilburgsche ijsclub.
TEKST: Visschersleed, door Jaak
Kimman In de golven, door Mies van
Amstel Terugkeer, door Elise
Vei hooring, door G. Op 't pad. der
liefde, door H. B. v. d. Sande.
M. Schut.
Bulten verantwoordelijkheid derredactie.
Waar moet het heen I
Msg ik Uwn redactie helm ft verzoeken
onderstaande onder rubriek „ingezonden
«lakken' op te oem«n. Mija doel is,
hierdoor den inhoud ter overweging
san te bieden, dengenen, die stsppsn zon
den kunnen doen, of versndering zonden
Kaunen brengen, den bsBsrden toestand in
deze te verlichten.
Tot mijn sch ik li Isa ik in de „Echo',
dit, door de uitbreiding der Sioomschoen—
fabriek „Rollandia*, de mooie arbeiders
woningen aan dè Noordzijde der Nieuw-
strast voor een groot deel zn'len worden
gesloopt. Een gelukkig verschijnsel voor
onze streek, dat de industrie zoo bloeiende
ie. Een kwade geschiedenii voor onze ge
meente, dat w-d«rom zoo velen zoDder
huisvesting zullen geraken, en er geenrzina
kans bestaat, eld«rs ia de gemeente een
onderdak te vinden.
Hoe ia momenteel de toestandaan
arbeiderswoningen ea wonivgen voor wat
beteren stand volop gebrek
Heisas, schiet de bouw der woningen
door de Gnneante maar niet op
Hoe zal de toestand worden, door de
ui'breiding der indostnr
Io alle opticb'en nijpend, wet betreft de
wonintren voor de arbeiders. Immers
RU r**d4 gebrek.
Nog méér gebrrk door het afbrekea nu
zéé: gre. h'Kie woningen.
Nog méér gebrek, dat zich zei laten
gevoelen, omdat door uitbreiding d«r In
dustrie nog meer arbeider» zmlen noodig
zijn en deze toch oek eene woning zallcn
moeten hebben.
D«t vele arbeiden ven botten moeten
komen en dat vele arbeider* zich elders
moeten gaan vei'igeu ie voorzeker tegen en
niet *66( het belang der Grmsente.
Neg bene zaak die omstaat door het
gebrek aan arb-ideisweningeB bier ea ra
auze omstreken, dient niet nit het oog ver
loren, ea du geldt meer speciaal nog voor
de Herren Fabrikanten pe»sooa'ijk n.l.
Dat daardoor ook rist voldoente werk
krachten voor onze G-meente sollen ge
vonden worden, nmdat mui d«n Tan t« ver
afgelegen plaatsen zal moeten kernen werken.
Laat men zooveel mogelijk de handeo in rl-
knuder slaan, doen, w»t in deze maar
eenigasina mogelijk is 1
Z u er in een of andere groote plaats
niot can bouwonderneming te vinden zijn,
die bier een fl<uk aaatal arbeiderswoningen
ton willen rx^ioiteeren; B.v. zooala destijds
de fa. Ro'gera «oar de Heerenhaizon ia de
Mr. van Coothatraat
Dankend voor de plaatsruimte.
„VOORWAARTS*.
Mgr. W. van de Ven.
De toestand Aran Z. D. H. Mgr. van
de Ven, Bisschop *an d> n Bosch, la
laogzaam achteruitgaande. Al hoewel
Monseigneur oog den eetlust behouden
heeft, nemen toch de krachten af.
Z. D. H. de Bisschop Van Den Bosch
heeft benoemd tot pastoor Id Macharen
den weleerw. heer A. H. Geurts, tot
kapelaan te Woensel (F-llenoorH) den
weleerw. heer P. A. C. M. van Riel, tot
kapelaan te Geöionde den weleerw. beer
W. E. P. van Leeuwen, tot conrector
van het Moederhuis der Zusters van O.
L. Vr. Moeder van Barmhartigheid te
Tilburg den weleerw. heer A. vaD
Hout, tot kapelaan te Rosmalen den
weleerw. heer G. M. de Grood, en tot
kapelaan te Diessen den weleerw. heer
M de R.
Binnenkort zal eene vergadering plaats
hebben vao de ingelanden van den Binken-
polder ter verkieciog an een lid van 't
i-s'uot ipplaats vau wijlen den heer Alphens
H ffmans.
H-t ty m\j, h t oog op.'t groote
belang i'i deze voor den polder ra ook
voor 't algemeen, vergond de ingeUnden
onder aand.chi te brengeo dat m. n goed
ait de oog'n diende te zie* en durf d*ar»m
met kr»cht ala hesluu'alid naar voren te
Brengen de beer H-nn H ffinans, een jong
en ijverig m«n, die op du gebied ook de
noodig* capasitei en bezit.
Mdl dank veer de plaateiBg.
EEN BELANGHEBBENDE.
Kind verbrand.
Te Etten (N.-Bis het huls van R.
verbrand. Het jongste kind kwam in de
vlammen om.
Gevallen.
Een jonge bakkersknecht H. W. uit
Sauwerd, viel gisteren te Woldflk op 't
ijs en is reeds tengevolge van hersen
schudding overleden.
Smokkelen.
Het viel den Rijksambtenaren te Gla-
oerburg op, dat de arbeider T., I^m^nd
die zeer goed ter been is, in dctl laat-
sten tijd geregeld was voorzien vao een
dikken wandelstok, zoodra hij de grens
passeerde.
Dit gaf Maandag de ambtenaren aan
leiding den stok aan nader onderzoek
te onderwerpen, waarbij bleek, dat hij
geheel hol was en niet minder dan een
pond peper bevatte. a
