No. 52
Zondag 1 Juli 1917.
40e Jaargang.
Tweede Blad.
Gemengd Nieuws.
KANTONGERECHT.
Bronnen van onderzoek.
Zorgen ondermijnen de
gezondheid.
Binnenland, i
RECHTZAKEN
KERK-ARCHIE VEN.
Iets over de kerkelijke geschie
denis van Waalwijk.
VI.
Laat ons nu zien, vrat de kerkeraads-
handelingen ons verder nopens de kerk
en de gemeente lecren. Heel belangrijk
kunnen de aanteekeningen van Ds. D a-
gevos (16871733) na 1697 echter
niet genoemd worden, en dan moet Ik-
|o de eerste plaats mijne bevreemding
uitspreken over het feit, dat daarin met
geen enkel woord is melding gemaakt
vat de afzetting van den schout Gilles
de Blanchevo y]c, den l4en Maart
1698. Deze afzetting geschiedde op ver
zoek van Philips, baron van Leefdael,
Heer van Waalwijk, en op last van
Raden van Brabant, om grove nalatigheid
tn het bezigen van godslasterlijke uitdruk
kingen o.a. in presentie van de predikanten
Martini, de Langh, Bijstervelt en Kies
iy luyden maekt de menschen wijs, datter
(tn hellen ende een hemel is. Hij heeft
zijne afzetting niet lang overleefd, nog
la hetzelfde jaar $tierf hij en werd In de
Waalwijksche kerk begraven. Zijn opvol
ger was Gijsbert Verwie 1.
In de tweede plaats vind ik het uiterst
vreemd, dat er behoudens een onbe-
teekende ultzondeiing geen notulen
zijn geboekt van 1702 tot 1731 de
volledige lijst der ouderlingen en diake
ien is echter wel aanwezig. Kan de
Spaansche successie-oorlog (1702-1751
daarvan de schuld zijn Maar waarom
ontbreken dan de aanteekeningen van
1716 tot 1731? IJdele vragen 1 Ik moet
derhalve mijne wetenschap omtrent dien
tijd hoofdzakelijk putten uit lósse stuk
ken, die wel in grootcn getale aanwezig
zijn, maar welker inhoud niet belangrijk
genoeg is om er h«er melding van te
maken. Alleen dit moet ik melden, dat
In het begin der 18de eeuvy te YV ;alwijk
afstammelingen of bloedverwanten van
onzen dichter Joostvanden Vond el
gewoond hebben. De lezer hebbc de
goedheid mijn opstel dienaangaande even
oa te zien, dat vroeger in dit blad werd
opgenomen.
Óp het laatst van 1731 ongeveer
een jaar voor den dood van Ds. D a-
g c v o s waren in den boezem des
kerkeraads geschillen gerezen over het
verkiezen van ouderlingen en diakenen
De predikant had namelijk den 11 Dec.,
met goedkeuring van twee diakenen en
met uitsluiting van de overige vier leden,
eene nominatie gemaakt van drie ouder
lingen en drie diakenen, wat natuurlijk
strijdig was met de Synodale wetten en
een inbreuk op de rechten van den
gacschen kerkeraad, die gewoonlijk met
meerderheid van stemmen de nominatie
vaststelde. Uit genoemde nominatie werd
in de gecontinueerde vergadering van
13 December ge'èligeerd tot ouderling
Anthony de S i 11 e en tot diaken
Johan Buys, waarop de malcontente
leden drie ouderlingen een één d aken
woedend de vergadering verlieten
onder het roepen van wy danken daar
tiet overwy danken daar niet over
Herhaalde minnelijke aanzoeken om het
geschil bij te leggen en eene nieuwe
wettige verkiezing te doen, waren vruch
teloos de predikant bleef by sijn abusive
onderneminge persisteren. De gevolgen
hiervan waren twee insinuaties van 15
en van 29 December, door den koster
jan Volkerts uit naam der misnoeg
den aan Ds. D a g e v o s gedaan, in
hoofdzaak inhoudende, dat, wanneer
genoemde heer niet wilde totgeven en
het durfde bestaan de gebruikelijke Zoo-
dagschc proclamatiën te doen, zij de
misnoegden zich to. de classis van
s-Bosch zouden wenden, om recht te
veikriigen. Het antwoord van Ds. Da
gevos op de eerste insinuatie, waarvan
het relaas natuurlijk mede is geregistreerd
in de notulen van den kerkeraad, was '.Zeg
ie Heeren} dat ik de copie heb ontvangen en
lat ik der my op zal bedenken. Vaa de
tweede insinuatie gaf de koster dit relaas:
lat, wanneer ik sulx naar behoor en u ilde
loen (n.l. de insinuatie der acte voor appel?)
(emelde heere predikant seyde, dat de son
mier was en de insinuatie niet wilde
aannemen, synde te vier uur en aan 't huys
van meergemelden keer D a g e v o s ge
lomen dat ik des anderen daags 's mor-
ensgoetssijtswederom by sijn Eerw.
lemende cm hem als nog de insinuatie te
doen. wanneer sijn Eerw. seyde, dat het
Zondag was, en dat hij dezelve niet koude
aannemen l zelve seyden ook de diaconen
Ian van der Ent en Pieter de
G r e e ff (dat waren zij, die met den
predikant medegingen) en heb der halven
volgens ordre dor he er en appellanten voor
yder een copie op haar ta fel nedergelegt.
Ondanks alle, in waarheid vriendelijke
doch driagende vertoogen, bleef de pre
dikant onvermurwbaar en had aog de
onvoorzichtigheid - wie zou dat ver
wacht hebben van een man van zulke
hooge jaicnl de onwettig gekozen
leden, na de gewone proclamatiën, den
eersten Januari 1732 te bevestigen. Nu
was de maat vol. Er werd bericht ge
zonden aan de classis van 's Bosch af
gevaardigden- van deze, n.l. de heeren
Lucas van Eybergeo, Georg
Ulricus Roemer en Ger. Ha
verkamp, beproefden eene schikking
te treffen. Vruchteloos echter 1 De
Gecommitteerden der Hoog Mogenden
werden er mee gemoeid. Een gevolg
van dat alles was nadat ondertusschen
Ds. D a g e v o s was overleden de
volgende resolutie
De Gecommitteerden van de Edel Mo
gende HeerenRaden van Staten der
Vereenigde Nederlanden tot de verpag-
tinge der Tkienden binnen 's Boschbij
examen van het kerkelijk verbaal der
classis van 's Bosch voorgekomen sijnde,
dat tot Waalwijk, in den quartiere van
Oosterwijk, oneenigheden waren ontstaan
over het verkiesen van een ouderling en
diacongedaan bij de voorschreven kerken
raad ten tyde van het leven yvan den pre
dikant Dagevos aldaar, in de maandt van
Dec. ïjji dat dat disput gebragt sijnde
aan de classis van 's Bosch, en inmiddels
den predicant sijnde komen te overlyden,
deselve classis over die sake een schikkinge
cn accommodement hadde gemaakt, dog
dat een nth van den kerkenraad, sijnde
een diacon, met nog een affgegane diacon
van dat accommodement hadden geappel
leerd ad synodumdat sy, Gecommitteer
den insiende de gevolgen van voorschreven
verwyderingen, als namentlijk een verbit
ter mge der leden van Jesu kerke aldaar,
langen trein van proceduresen dat onder
tusschen die kerke sonder herder soude
blyven, tot groote ergernis van de gemeente
en vervrolykinge van het
bittere Pausdom, daarom voor ons
hebben ontboden de twee voornoemde appel
lanten, waarvan maar een (n.l. Jan van
der Ent) ge compareert en door ons ver-
maandt sijnde de voorschreven saeke by
inschikkingeconform het accommodement,
door die van de classis gemaekt, te vinden
doch welke absolute lijk daar toe niet
wilde treden Soo is 't dat wy inge
nomen hebbende het advysyvan de predi-
canten Eybergen, Roemer - en
Haverkamp, welke onder anderen ad
causam waeren gecommitteert geweest, en
welke de billikhijd van haar gemaakt
accommodement aan ons hebben voorge
dragen, als waarby aan de eene kant de
reputatie van den overleden predikant en
ook van de twee beroep ene dog in questie
sijnde leden'.) wier den geconserveert, en
aan de andere syde de verwyderingen uyt
de weg souden kunnen werden geruimt,
en het beroep van een predicant in voor
schreven vacante gemeente bevordert, welke
laaste soo seer gerecommandeert word by
het iide art. van het reglement op de
politicque reformatiedisponerende uyt
kragte van haar Edele Mogende resolutie
van den j Augustus 1729 hebben goet-
gevonden te ordonnerensoo als wy ordon
neren by desenDat de voornoemde twee
verkor ene en reeds bevestigde dog in
questie sijnde leden met name Antony
de S i 11 e als ouderling en Jan Buys
diacon, de ordinaire tijd van hare respec
tive function sullen uytdienenen dat de
vier ledendie geappelleert hadden aan de
classis, tenoverstaan van de voornoemde
predicantensijnde deputatis ex deputatis
et deputatie ad causamsonder uylstel
voor ditmaal alleen en buiten consequentie
de kerkenraad sullen augmenteren met
nog twee personen, namentiijk een ouder
ling en een diacon, en daar toe e lig er en
sodanige ledematenals sy meenen de
ordentelijkste en bequaamste ie sijndat
den kerkenraad alsoo gefermeert sijnde,
deselve mede sonder verder uitstel zullen
procederen tot het beroep van een nieuwen
predicantin agt nemende daar toe te
eligeren een bequaam persoon, voorsien
met de nodige qualiteiten, om het swaar-
wittig ampt van teeraar waer te nemen
dat omme de kerkenraad wederom op het
oude getal te brengen, de leden, welke
haar tijdt uytgediend hebben, sullen affgaan,
tn voor datmaal geen andere verkosen
sullen wordendat ten einde dese ordre
Promptelijk worde naar gekomen, niet alleen
deselve sal Worden toegezonden aan de
voornoemde kerkenraad, neen maar ook aan
de Gedeputeerdens van de voornoemde
classis, om de hand aen de executie van
dien te houden, en de kerkenraad bekent
te maekeiit wat dag een van hen en van
de Gedeputeerdens ad causam tot Waal
wijk sullen komen, om over het beroep
van de voorschreven twee nieuwe leden te
staan. Actum den 19 July 1732. Waren
onderteekent R: O: J ongemaets en
W: van Laer.
Besoijen. J. van DER HAMMEN NlCZ.
Aanteekeningen.
Zie „Catalogus van stukken" enz.,
vro.eger reeds aangehaald. Zie ook
„Verslag omtrent de Oude Gemeente
en Waterschaps-Archieven", van M r.
Bondam (bl. 46).
2) Ik heb verzuimd hier te melden,
dat de beide diakenen Jan van der
End en Pieter de Greeff, over
de huns inziens onwettige tusschenkomst
der classis van 's-Bossch, hun beklag
deden aan de Synode (van Gelderland
Voordat deze evenwel werk van de zaak
maakte, had de Raad van State zich
reeds in den twist gemeagd, wat ook
blijkt uit bovenstaande Resolutie.
lederen dag zorgen maakt u moedeloos.
Laat u er niet onder beheerschen. Gy
«ordt dan gemelijk, prikkelbaar ea een ge
makkelijke prooi ran uriaezuarkwalen en
de nie/en zijn dan geneigd om te verzwak,
ken. Gij krijgt waterstoornisaen, rngpijr>
heumatlek en waterzuchtige zwellingen
Niets is erger dan zorgen.
Tracht om de dingen van den vroolijken
kant te bezien. Een poging daartoe bren
•puedig belooning. Oai >an nierkwalen en
«vertollig urinezuur bevryd te worden,
iient gij halp te hebbeu en die zult gij
"inden in Poster's Ragpijn Nieren PilleD,
Behalve voor opgewektheid, dient gij te
zorgen voor meer frissche lucht, minde
'leesch te eten, minder koffie thee of alco
hol te drinken, Boudt de poriën deF hnid
«choon. Drink genoegzaam water of melk
Beiden zyn uitstekend voor de nieren en
verhaasten de heelende werking van Fos
ter'* Ragpijn Nieren Pillen.
Foster's Pillen dienen u gezond te maken
en u bevryd te honden van rheomatiek
ischias, spit, niersteen, waterzucht eu d
langs naslepp van nierkwellingen ontstaan
uit urinezuur.
M.ar beven alles, vermijd zorgen.
Ziet tos», dat de handteekening van James
Poster op het etiket voorkomt teneinde dp
echte Poster's Rugpijn Nieren Pille» te
krijgen. Te Waalwijk veikrijgbaar bij Wed.
Orie-Damoulin, Markt. Toeaendiggeschie.it
na ontv. v. postwissel tl fl.75 p. doos of
f 10.per (5 doozen.
Benzine.
Het Nederl. Córrespondentlebureau in
Den Haag meldt
Naar wij vernemen, zal de A. N. W. B.
Toeristenbond voor, Nederland, ook for
mulieren verstrekken, waarop particulie
ren benzine kunnen aanvragen.
Zooals reeds is medegedeeld, bestaat
de mogelijkheid, dat er aan het einde
vaa Juli benzine voor particulieren be
schikbaar wordt gesteld. De K. N. A. C.
is aangewezen voor de automobielen, de
K. N. M. V. voor de motorrijders, en de
A. N. W. B., Toeristenbond voor Ne
derland, voor belde categorieën.
Openluchtspelen Bergen. (N.-H.)
Op 't zoo gunstig gelegen terrein te
Bergen, waar eenige jaren geleden door
'tgezelschap Royaards met zooveel succes
Adam in ballingschap» werd opgevoerd,
zullen ook dezen zomer openluchtspelen
worden gehouden.
Hiertoe hee't zich een commissie ge
vormd waarvan de leidende personen,
voor 't zakelijke de heer Jac. Sluijters Jr.
(die indertijd ais impresario voor Roy
aards met groot succes een tournée met
«Adam in ballingschap» regelde door
ons land en door België» en voor 't ar
tistieke Coen Hlssink die nu al eenige
zomers achtereen iu de openluchtspelen
te Olsterwijk, te Valkenburg en nu pas
weer in het Stadion, getoond heeft voor
dit werkt een uitgesproken talent te
bezitten.
Het terrein waar de openlucht-opvoe
ringen plaats zullen hebben is door den
eigenaar, den Edelachtbaren Heer Jacob
Van Reenen, Burgemeestre van Bergen,
afgestaan.
Het is eea plek grond, door de na
tuur als voorbestemd tot Openluchtspel
rondom afgezet door geboomte en strui
kel', op den achtergrond gedekt door
heuvels, waartusscben geboomte, struik
gewas en slingerpaden, terwijl een glooi
end terras prachtige gelegenheid biedt
om een tribune te ze'ten voor circa 1000
toeschouwers.
Als stuk is een der meest speelbare
van Vondel gekozen, n. 1. 'Joseph in
Dotran/rvoor de opvoeringen zijn uit
de beroepsspelers van onze verschillende
gezelschappen diegenen aangezocht wel
ke geacht kunnen worden 't meest voor
openluchtspel in aanmerking te komen,
zoodat elke rol op de besre wijze bezet
kan worden.
Binnenkort zullen de namen gepubli
ceerd worden.
't Ligt in de bedoeling, gedurende
de laatste helft van Juli en In de ge-
heele Augustus-maand elke week vier
of vijf dagen te spelen.
De reeks voorstellingen vangt aanl2
Juli a.s.elke voorstelling duurt van half
drie 's middags tot cirta 5 uur.
De uren zijn, in verband met den
treinen-loop, zoo gekozen dat het publiek
uit alle deelen van ons land 's morgens
naar Bergen kan komen en 's avonds
weer naar huls terug.
Looistoffen.
De minister van Landbouw, Nijver
heid en Handel heeft goedgevonden
le. In te trekken zijn belde beschik
kingen van 27 en 28 Juni j.l., de eerste
houdende vaststelling van de prijzen
tegen welke looistoffen door het R. D
H. L. zullen worden afgeleverd, de
tweede, houdende vaststelling van een
artikel 8, hetwelk wordt toegevoegd aan
de distributieregeling voor looistoffen
met uitzondering van eikenschors.
2e. Vast te stellen ingevolge artikel 2
der distributieregellng voor looistoffen
met uitzondering van inlandsch eiken
schors d.d. 5 Mei 1917 no. 38922 af-
deellng Handel, de navolgënde prijzen
tegen welke looistoffen onder de daarvoor
geldende voorwaarden door het rijksdis
tributiekantoor voor huiden en ieder j
contant zullen worden geleverd, daaron
der niet begrepen het bedrag van 50 ct.
per 100 K.G. loolmaterialen ter bestrij
ding van distrlbutiekosten als bedoeld
in art. 5 van vorengenoemde beschikking
I. divi-divl f41.73 2. kastaojepoeder
f 104.50, 3, gambler f 122,65, 4. vloei
bare quebracho f84,25, 5.t mangrove
schors f 31,50. 6 kastantje extract 25
pCt f 52,45, 7. kastanje extract 35 pCt.
f65, 8. vaste quebracho f87,55, alles
per 100 K.G.
3e. Aan de distributieregeling voor
looistoffen met uitzondering van In
landsch eikenschors d.d. 5 Mei 1917
no. 38922 afd. Handel toe te voegen de
volgende bepaling:
Art. 8. 1. De vorenstaande bepalingen
zijn niet van toepassing op muskigon en
andere houtslijpextracten.
2. De verkoop, het vervoer en de af
levering van muskigon en andere hout
slijpextracten is verboden.
3. Van het verbod in het voorgaande
iidgedeelte kan door het rijksdistributie
kantoor voor hulden en leder dispensatie
worden verleend onder daarbij door dat
kantoor te stellen voorwaarden.
De Katholieke Illustratie
van deze week is wat platen en tekst
betreft nagenoeg geheel gewijd aan het
50-jarig jubileum van de heiligverklaring
der Martelaren van Gorcum. Prachtige
platen, reproducties naar oude gravures
en foto's uit het tegenwoordige Gorcum
en Den Briel, lllustreeren de breedvoe
rige aandoenlijke geschiedenis der Mar
telaren.
Het Zondagsblad
van deze week bevat de volgende
PLATEN: De martelingen der H.H.
Martelaren te Gorcum. De brand aan
de Binnenhaven te Rotterdam. De
Consecratie der nieuwe kerk en de eer-
ste-steenlegglng der R.-K. School te
"Joordwijkerhout. Zes foto's betrek
king hebbende op het gouden jubilé van
de heiligverklaring der Martelaren van
Gorcum. De plechtige installatie van
den nieuwen burgemeester van Woerden.
De staking der havenarbeiders te
Rotterdam Van de wedstrijden der
Koninklijke roei- en zellvereenlglng op
den Amstel. Het gouden jubi'eum in
het Missiehuis te Tilburg. H. M. do
Koningin-Moeder bij de R.-K. Bouwver-
eenlglng >Verbetering zij ons streven»
te Den Haag.
TEKSTDe diamant van den ouden
Frik. Pancrazfa's haar. Een adel
lijk spion. Bij het 50-jarig jubileum
van de heiligverklaring der Martelaren
van Gorcum.
Spionnage.
De Rechtbank te Amsterdam deed
uitspraak in de strafzaken tegen de drie
telegrafisten, die terechtgestaan hebben
in verband met het verstrekken van In
lichtingen omtrent telegrammen, uit
gaande van de gezanten der centrale
mogendheden aan hun regeeringen en
omgekeerd, ten behoeve van den En-
gelschen inlichtingendienst en die be
schuldigd waren van de ambtsmisdrijven,
strafbaar gesteld bij de artt. 363 of 374
Wetboek van Straf recht.
De Rechtbank veroordeelde den 23»
jarigen telegrafist 2e klasse, die bekend
had en tegen wien l'/i jaar gevangenis
straf werd geëischt, tot één jaar gevan
genisstraf den 24-jarigen telegrafist 2e
klasse, die ontkend had en tegen wien
één jaar en drie maanden werd geëischt,
tot 7 maanden gevangenisstrafde 19-
jarlge hulptelegrafiste, die bekend had,
reeds tijdens de instructie uit de pre
ventieve hechtenis ontslagen werd ex die
3 maanden gevangenisstraf tegen zich
hoorde eischen, tot 5 maanden voor
waardelijke gevangenisstraf met een
proeftijd van 3 jaren.
HEUSDEN.
Plotselinge dood.
In de zitting der rechtbank te Tiel is
gistermorgen de 66-jarige landbouwer
A. de G. uit Hedel tijdens zijn verhoor
als getuige, ineengezakt en spoedig
daarna overleden.
Doodgevallen.
De bejaarde S. v. B., te Wateringen
had het ongeluk, doordat het paard van
een buitengewoon hoog geladen hooi
wagen, onverwachts vooruitliep, naar
beneden te vallen, met het gevolgd, dat
de ongelukkige met zijn hoofd op de
steenen terecht kwam en korten tijd na
den val overleed.
Inbraak met poging tot moordI
Toen gistermorgen om kwart voor negan
de timmerman Thjjm het huis vau den op
zichter A. G. Schroot, Strphatipark 84 te
nmsterdam, was binnengegaan, werd hjj
(.lotseling met eec breekijser aangevallen,
en werd hij door eenige onbekende indivi
duen een slag op het hoofd toegebracht.
Het bleek, dat twee personen zich door
verbreking van raampje in de voordeur,
waardoor zij in staat waren de deur te
openen, in genoemd perceel waren gekomen,
dat tydelijk door de bewoners ia varlaten.
Verschillende kasten waren door hen
opengebroken, waarin zij door den tim
merman werden gestoord. Waarschijnlijk
hebben tij niets megeoomen. Dit valt ech
ter nog niet te constateeren, omdat de fa
milie nog niet was aangekomen.
De toestand vtn den timmerman Thjjm,
die naar bet ziekenhnia moest worden
vervoerd, is zeer ernstig.
De dieven bebben eenige inbrekerswerk-
taigen, waaronder een breekijzer achtergela
ten.
van het Zuiden
1M-1 U' JLiwiin 1 1 11
Uitspraak 28 Juni 1117.
C V tl Wijk over Ir Leerplichtwet f 3 of S i
M S te Veen overtr trsKhoudenwit 1 3 of 2 d
VV v D te Rijswijk overtr altvoor f 2 oi 2 d
C d F te Veen overtr alevoor vrijspraak
J C S en D v V beide te Veen beide overtr
motor-* en rijwielwet ieder f 5 of 10 d H v
d W te Aalburg en K C te Wijk beide r\jwiel
zonder licht ieder f5 of 3d M v S te Heneden,
D M te De Werken, J W te Werdendan, PAR
en A v H beide te Almkerk allen overtr alsvoek
ieder f4 of 2d— JW te Rijswijk overtr aisvoor
I 5 of 8 d A B te De Werken voertuig tonder
licht f5 of 3d JFMRte Gurinchem en
W W te Werkendam beide trekdier onbekeerd
ieder f 5 ot 3 d J C te Heesbeen, K A B
te Wijk, G V te Genderen en D v R te Almkerk
allen rijwiel met gekleurde zijglazen ieder f 2
of 1 d P V te Almkerk loopen op een aiders
grond vrijspraak JHVenJHV beide te
Veen vee laten loopen op hooiland ieder f 2 of
ld P O te Werkendam overtr aisvoor f 25
of 15 d A v W te Rijswijk loopen op beplant
land 16 of 3d AvWte Rijswijk overtr
jnchtwet f5 of 3d ACVenAvM beide
te Dussen overtr brood «erord Dassen ieder 2 m
f 3 ot 2 m 2 d GS te Welseind loopen op
beplant land f 3 of 2 weken T S.
