Eerste Blad.
GELDDORST.
„NOORD-BRABAND"
Dit nummer bestaat
uit TWEE bladen
FEUILLETON.
Maatschappij van Verzekering op het Leven.
NUMMER 12.
ZONDAG 10 FEBRUARI 1918.
DR biad verschijnt
Woensdag- enZaterdagavond-
Abonneraentsprijs per 3 maanden f 1,
Franco p. post door het geheele rijk f 1,15.
Brieven, Ingezonden stukken, gelden enz.,
franco te zenden aan den Uitgever.
41e JAARGANG.
Telef. 38.
WAALWIJKSCHE EN LANGSTRAATSCHE COURANT.
UitgaveWaalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Tielen. Telegr.-AdresECHO.
DRUNEN.
(Vervolg.)
6. Bepaling salaris waarnemend ont
vanger.
De Voorzitter zegt dat door den se
cretaris de werkzaamheden van gemeente
ontvanger voor eenigen tijd zijn waar
genomen. Het is billijk hem daarvoor
eens vergoeding te verleenen. Hoeveel,
dat moet de raad nu maar eens uit
maken.
L. Elshout. Een en ander Is in strijd
met de gemeente-wet.
Elshout-van Gorcum. Door wie Is hij
aangesteld.
Voorzitter. Volgens zijn Instructie mag
hij iemand in zijn plaats benoemen. Hij
blijft echter verantwoordelijk.
Van Son. Volgens de instructie mag
de ontvanger wel een plaatsvervanger
aanwijzen maar behoeft de raad nog niet
te betalen daarvoor.
De desbetreffende artikelen worden
uit de Gemeente wet voorgelezen.
Voorzitter. Afin, in een volgende ver
gadering zal ilf met een ander voorstel
komen, want het is toch billijk dat wij
hem wat vergoeden voor al de werk
zaamheden.
Wordt besloten dit schrijven aan te
houden tot eene volgende vergadering.
7. Af- en overschrijving posten be
grooting 1917.
Conform het voorstel yan Burg. en
Weth. wordt besloten.
8. Bepaling voorwaarden betreftende
geldleening voor het bouwen van een
vakschool met voorstel van B. en W.
Voorzitter. Zooals de heeren weten
zal een voorschot worden gegeven door
ons van f20.000.
Door Burg. en Weth. in overleg met
het bestuur van De Hanze zijn de voor
waarden voorloopig vastgesteld, die de
secretaris zal voorlezen.
Daaruit blijkt o.m. dat zoolang niet
alles is afbetaald het geheele gebouw
als onderpand zal dienen.
Elshout-van Gorcum. Die gedelegeer
de, w^rdt die nu niet benoemd* die
kan dan tegelijkertijd bij de aanbeste
ding zijn.
Van der Geld. Ik zou ze laten bou
wen zooals ze willen.
Van Son. Eerst Voeten de voorwaar
den worden vastgesteld.
De Voorzitter zegt over de leening
al Inlichtingen te hebben ingewonnen
bij De Hanze en De Boerenleenbank.
Van De Hanze Is hem echter niet dui
delijk. Eerdaags zal het Dag-bestuur
echter geheel en duidelijk op de hoogte
worden gesteld.
Ik wil daarom voorstellen dit aan het
Dag-bestuur over te laten. Deze zullen
het natuurlijk op de voordeellgste ma
nier doen. De Boerenleenbank wil het
geld geven tegen 4 pCt. en onmogelijk
Van b1)E EüHO VAN HET ZUIDEN'*.
Prijs der Adverteatien
12 cent per regel; minimum 75
Advertentiën 8 maal ter plaatsing op
geven worden tweemaal berekend.
Reclames 20 cent per regel.
21
EERSTE DEEL
GROOTMOEDER.
Commandant Rienxl
Haar vader, die de lqkatatie volgde
't WaB das haar grooimama, die gestorven
wm„. Zy had haar grootmoeder gedood...
Vergeving grootmama...
Acb, voor haar was op aarde geen vergeving
meer te vinden.
Louise bleef onbeweeglijk, met verwilderde
oogen e'aan, ent by machte haar gedaoble te
verzamelen... haar bouquet nog steeds t9gen
het hart gedrukt...
De lykstoet sette sich langsaam in beweging
in de richting van de placa du Tertre.,. de
oude kapel van Montmartre.
jkkoets... met hst ontsielde lichaam van
le oide vronwl
bereikte de plaats, waar Lonise, als aan
den'grond vastgenageld, tegen den maar
leunde L.
En daar kwam de commandant, vlak by
haar... daar kwam baar vader... alleen aan 't
hoofd van eén groep afhoieren, die han wapen
broeder op syn treurigen toeht vergezelden...
En opeens stond commandant Rieux een
kort oogenblik stil.
had Lonise gezien...
Hon wanhopige blikken ontmoetten elkander.
Lonise maakte een beweging om baar be
vende armen Bmeekende naar hem op te
heffen...
De lyt
de goede
Zij bei
is het nu nog niet dat De Hanze nog
voordeeliger condities heeft. Dat weten
wij niet, dat moeten wij nu nog afwachten.
Elshout-van Gorcum. Het is een
Prachtinstelling De Hanze. De gemeente
er bij in rekening-courant en nu zou
het een beetje pijnlijk zijn als we voor
een Hanze-lnrichting bij De Boerenleen
bank om centen moesten.
Voorzitter. Geen enkel lid zal zulks
wenschen. Maar wij zullen gaan daar
waar voor de gemeente 't het goed
koopst is. Zijn belden even voordeellg,
dan gaan we natuurlijk ditmaal echter
bij De Hanze.
Het spijt me dat we voor heden over
niet meer gegevens beschikken en'het
aan B. en W. overgelaten moet worden.
Aldus wordt besloten.
9, Bespreking verpachting gemeente
weide.
De Voorzitter merkt op dat het altijd
al sukkelen is geweest met de verpach
ting van de gemeente-weide. Daarom
willen Burg. en Weth. het nu nog eens
probeeren met loven en bieden wat ook
niet .in het nadeel van de gemeente zal
zijn. Den gemeentenaren zal in ieder ge
val het voorrecht worden gegeven. Zoo
men daar geen rekening mede zou wil
len houden, dan zou het voordeeliger
zijn om het in kavels voor een aantal
jaren te verpachten. Maar Burg. en Weth.
willen hierop niet ingaan, daar voor de
ingezetenen gelegenheid moet zijn voor
scharen van vee.
Elshout-van Gorcum. De weide is
eigendom van de gemeente en nu zegt
de maatschappijleer dat de landbou
wers van den gepachten grond een
menschwaardig bestaan moeten hebben,
dus'dat ze niet te hooge pachten moeten
behoeven te betalen. Nu weet ik wel
dat het bij vrij bod gaat, dat ze dus
zelf de schuld zijn als ze hooge pacht
prijzen betalen, doordat ze de prijzen
zelfs zoo hoog opdrijven, maar ik wensch
daaraan niet mede te doen want ik be
twijfel of ze den huurtijd uit wel dat
geld zullen kunnen opbrengen want ze
kunnen er geen winst meer uit putten.
Daarom wensch ik niet op het voorstel
van Burg. en Wethouders in te gaan
want het is de ondergang van do boeren
in de hand werken. Die pachtprijzen van
het Yorïg jaar zijn ook te hoog geweest.
Daar zullen de boeren ook geen honig
meer bij winnen.
Van Son. Hoe wil u dan.
Elshout-van Gorcum. Net als een vorig
jaar, ik meen dat het toen goed Is ge
weest.
Van Son. Daar ben ik tegen en een
ieder die er beetje verstand van heeft
zal dat met mij eens zijn. Er zijn nu
menschen die de wei afbreken en het
is geen zeldzaamheid dat er uit een
huishouden soms 5 beesten zijn en de
goede trouwe menschen blijven er voor
terug. De inwoners zelf hebben de zaak
afgebroken, hebben het er naar gemaakt,
dat andere maatregelen moeten worden
genomen.
Elshout-van Gorcum. Ik acht, nu alles
zoo duur Is, het niet gewenscht bij opbod
te verpachten. Stelt een behoorlijke prijs
vast en geeft ieder gezin bet recht voor
En de vader wees hear met oen veelzeg—
geed gebaar op de kis*...
Dat veriebrikkelyke gebaar, gelijkstaande
mat een beschuldiging, voltooide da vervloe
king...
Commandant Kieox had de lykstitie weer
gevolgd, kaarsreebtop in syn uniform, alsof
by een parade bewoonde.
't Was voor by...
Niets mesr, Louise. Geen vergeviag en geen
hoop meer.
Niets.
XI.
HIT GRAF.
Da officieren trokken voorby de kolonel,
de kapiteins, kameraden van het regiment
wart commandant Rieux, boewei streng en
nauwgezet, was zeer geniep.
Dan volgde een meenigte vriendeD, bare».
Allen trokken voorby de oogen van Louise
die onbeweeglyk, ia gebogen houding op de
zelfde plaats bleef staan.
Ea toen allen voorby waren, verliet zij baar
plaats en volgde, op twintig pas afstand van
de laatste groep, de lykst&üe.
Verlegen en ootmoedig liep zij achteraan,
bet al.'èrlaatste... ver van den stoet.
Het gebaar van baar vader bad haar nu
den tweeden male weggejaagd.
Weggejaagd van de begrafetii barer groot
moeder...
't Was «en hartverscheurend geiiekt, dat
arme meisje te sien, zooals zy den stoet op
«en afstand volgde, haar bonquet tegen tiob
aangedrukt, met baar tranen besproeiende...
Men nag baar met verwondering aan en
vsrsebillende lieden uit bet volk groetten haar
onwillekeurig, «ooals «y 't koofd hadden
ontbloot voor de lykkoets, onbswnit voelende
dat dit trooBtelooze meisje een diepesmart on
dervond.
Maar sij zag niets...
In op den gebeelen weg naar bet kerkhof
Montmartre behield sij baar plaats, ver aobter
de laatste groep, héél alleen, de plaats van
bet verstooten kind.
Met de sobuwe onderdanigheid van een ge-
een beest, is «r dan nog plaats over,
dan kan men er nog een geven. Men
kan toch wel een regeling opzetten waar
bij alles goed geregeld wordt en het
niet mogelijk is dat een persoon 5 beesten
kan brengen en een ander geen een.
Het recht van overdragen moet niet
kunnen plaats hebben.
Van Son. Ge begrijpt er niets van.
Ik zal je zeggen hoe het gaat. Er wordt
gezegd ieder ingezetene heeft het recht
een beest te weiden. Welnu een huis
houden waar 5 kindeten zijn zeggen wij
brengen er 6, dat kan. Nu kan jij wel
weer zeggen dat dit geen maatregel is,
maar doe het dan maar eens beter.
Elshout-van Gorcum. Dan moet gezegd
worden alleen gezinshoofden. Erkende
gezinshoofden die belasting betalen. Ik
zou ze eerst laten trouwen alvorens ze
kunnen gaan beginnen met te weiden.
Van Son. Dus je zou een knecht niet
in de gelegenheid willen stellen om een
beetje vooruit te komen ia de wereld.
Elshout-van Gorcum. Neen, hij zou
zich eerst zelfstandig moeten vestigen.
Dat is om fraude te voorkomen.
Van Son. Het zijn maatregelen waar
j« zelf niets van begrijpt.
Elshout-van Gorcum. Ik wil alleen
maar hebban dat de boeren hun geld
niet uit eikaars zakken kloppen.
Van Son. Dat van Spijk maar zegt
hoe moeilijk het Is.
Van Spijk. Zeker het is moeilijk en
je kan hei niet voorkomen al denkt
Elshout dat. Wie zal zeggen als een
schoenmaker, die Ik eerst een koe ge
geven heb, komt met een beest* dat hij
dat niet mag laten welden want dat het
niet zijn eigendom is. Ik weet wel dat
het vervelend is, want het zijn veel arme
menschen, tenminste geen groote dte
komen, maar er is zoo weinig aan te doen.
Van Son. Ik stel me het dit jaar niet
zoo erg voor. Er Is zooveel ve« niet
meer.
Voorzitter. Me dunkt, we kunnen het
best overlaten aan de schaarcommlssie.
Elshout-van Goicum. Dan moet er
eerst een schaarcommlssie benoemd
worden.
Van Son. De raad moet toch eerst
bepalen wat de commissie mag of most
doen.
Van Spijk, ik zou het zoo een9 voor
een jaar probeeren.
Elshout-van Gorcum. Dat doe Ik niet,
in geen geval, want dan heeft de kleine
man weer geen kans daar de groote
hem er zal afbieden. De kleine man kan
zijn koe toch niet op straat laten welden.
Voorzitter. Ik kan niet aoders zeggen,
dan dat de commissie steeds met lof is
werkzaam geweest en ik wèet ook hoe
veel moeite men steeds heeft gedaan om
fraude te voorkomen.
Van Son, De gemeente bestaat uit de
helft burgerij en de helft boeren. Nu gaat
het toch niet op dat de burgerij voor
de boeren moeten gaan betalen. Het
geeft niets al komt er vrij bod.
Elshout-van Gorcum. Daar blijf ik
tegen. Want toen ik van den zomer in
den landauer zat en als Ik er dan weer
een naar het raadhuis bracht en ik zag
ze daar werken, dan dacht fk wat is het
toch ongelukkig voor 8 jaar verbonden
te zijn aan cijfers. Het is niet om te boven
te komen. Maar ik zal de boeren zelf
•ens in vergadering bijeenroepen en
ze afvragen of ze het liever bij opbod
hebben. Dan zal je eens zien dat ze mij
gelijk geven.
Van Son. Je praat juist alsof de 200
bunders alleen voor de boeren zijn. De
burgers hebben net zoo goed rechten
op de eigendommen van de gemeente,
die moeten niet alleen ia den Hoofd.
Omslag betalen.
Elshout-van Gorcum. Als ik de boeren
bijeën heb gehad lu vergadering, dan
zal je eers zien aan wiens zijde ze zullen
staan. Ik denk wel van allemaal aan mijn
kant behalve natuurlijk van de rijken want
die kunnen de armen er onder bieden.
Van Son. Je spreekt juist alsof de
gemeentegronden niet even goed ten
voordeele van de burgers zijn.
Van der Geld. Je zou vau te voren
een bepaalde som kunnen noemen of
bij afslag Inscharen.
Voorzitter. Er is alweer genoeg over
gesproken, ik zal het voorstel van Burg.
en Weth. in rondvraag brengen.
Het voorstel van Burg. en Wetb.
wordt met op een na algemeene stemmen
aangenomen.
Tegen stemde de heer Elshout-van
Goicum.
Voorzitter. Alle heeran kunnen bij het
inscharen tegenwoordig zijn, dan kunnen
ze»eens zien hoe gezellig het Is.
Commissieleden zijn de heeren Van
Son, Van Speijk en Van Halder. Nu Is
van Halder wel geen lid van den raad
meer, maar dat Is geen bezwaar.
Elshout-v. Gorcum. Ik zou de leden
niet buiten den raad om halen. Benoem
mij bij de commissie, ik wil het gaarne
Opgericht WAALWIJK.
Verzekerd Kapitaalf 18.299.253,— n
Reserve u f 2.786.500.—
doen. Ik zal de beesten wel eens na
hun tanden kijken,
Van Son. Weet je wat er aan v<
bonden is
Elshout-v. Gorcum. Het is wel go*
dat er een onpartijdige bij de commi
sie is.
Brok. Een onkundige bedoel je.
Van Son. Ik wensch niet langer me
zitting in de Commissie te hebben.
Voorzitter, U hebt zooveel goe
diensten bewezen aan de zaak, dat b
zeer jammer zou zijn, indien u er i
geen zitting meer In wil nemen.
Van Son, Ik heb het al zoo dikwi
gezegd, dat ik het niet meer wil.
hebt er leder jaar last mee.
Van Spijk. Als ik er met een st
of drie burgers in moet zitten, dan t
dank ik er ook voor.
Elshout-v. Gorcum. Ik stel voor ra
Oom Thijs dan te benoemen.
Voorzitter. Laten wij dan Van S
en Van Spijk benoemen en dat deze d
zelf er nog eene bij kiezen.
Elshout-v. Gorcum. Neemt mij er d
bij. Ik doe het graag. Ik zou daar a
eens echt graag bij zijn.
Voorzitter. Wij zijn wel overtulj
van uw goeden wil, maar wat zal u dot
Van Son. Schoenmaker, schoenmak
blijf bij je leest.
Elshout-van Gorcum. Je bent nooit
oud om te leeren. Benoem mij ma;
dan zal ik m'n oom Thijs wel achl
me zetten en die zal dan wel souffleert
Voorzitter. Ik ben zoo wat ten ein
raad. Laat ons dan de geheele ra
maar benoemen.
Aldus wordt besloten.
Van Son. Moet vooraf niet word
gezegd hoeveel dat moet worden bèta*
door menschen van bulten de gemeen
Want als er nu geaoeg plaats is, d
kunnen die toch komen.
Voorzitter. Zeker.
Van Son. Dan moet toch den pi
daarvan worden vastgesteld.
Voorzitter. Dat kan nu toch wel a
de commissie worden overgelaten, voo
nu er alle leden bij zijn.
Aldus wordt besloten.
Voorzitter. Zooals de heeren wet
Is besloten bet bestraten van de Kulksc
Hei aan te besteden en zooals allen o
weten is besloten voor f 4000 te best
ten. Nu de steenen en alle bijkomen
zaken zoo verschrikkelijk duur zijn
worden, stelt het Dag. bestuur voor c
maal de steenen zelf maar te koop
Van Son. En dan maar zoover gs
tot de f 4000 op zijn. Veel zal het n
niet sijn.
Elshout. Ik zal er maar geen woord
metr aan verspillen.
Voorzitter. Het is thans toch de moe
niet waard. Het eindje is te kort.
Elshout-van Gorcum. Driemaal het
hierover reeds in de vergaderingen
sproken. Ik zal er nu maar niet ver<
meer over spreken.
Voorzitter. Dan breng ik 't voors
van Burg. en Weth. In omvraag*
Het voorstel wordt aangenomen n
5 tegen 1 stem.
Tegen stemde de heer Elshout-v
Gorcum.
slagen hond, die syn meester niet durft na
deren, bewaarde sy angstvallig den afstand,
die baar van den «toet scheidde.
Zij dacht aon nieti.
Zij weende slechtsaoders nietZy ween
de «ouder ophouden, alsof haar tranen onuit
puttelijk waren.
Zij was ci«t in staat te denkensij dacht
noch aan siobzelve, nooh aan haar vader, noch
aan. h&ar grootmama wellicht. Zij had een
flauw besef, dat men naar bet kerkhof ging
Eq opeens hoorde «ij het luiden van een
klok, de klok, die men lnidt voor de dooden,
die naar bun laatste rustplaats geleid wor
den...
't Was de doodenakker van Montmartre
Louise weende niet meer. Zy wierp waien-
looze blikken om sioh heen. Ea sy stamelde
Grootmama Ik ben de ooriaak vaa haar
dood
Grootmama, o, grootmama.' Men brengt
baar naar 't graf O, maar ik vil haar sien,
nog eenmaal, de laatste maal tien Grootma
ma, o, grootmama 1 Tergeving
Toen bemerkte «ij, dat men haar gadesloeg.
En bevende van aandooning, volgde zy met
knikkende knieëu, sleobta dat ééa woord sta
melende, dat al baar smart uitdrukte
Arme grootmama 1 Arme grootmama
Want aan siobselve dacht sy niet meer
Zy vergat, dat vóór twee ure», die groot
mama haar eenige hoop, haar laatste toevlucht
was.
Zy vergat, dat dit hot einde van allei was,
onherreepelyk
Instinotmatig ging sty tot aan de graftom
be, waar baar moeder reeds ruitte. Zy pas
seerde deselfde paden, die se soo vaak met
haar vader bewandeld bad.
En toen sjj aan de graftombe kwam, bleef
sy plotseling stsan
Zy aag baar vader
Da oommandant, met ontbloot hoofd, in
eerbiedige bonding mikte onhoorbaar, en bad
de oogen onafgewend op de kist gericht, die
men neergeset had.
Zy bleef als versteend staan.
Ia baar verbeelding sag sfj nogmaals het
versshrikkelijke gebaar, waarmede sy van den
lijkstoet verjaagd werd.
Zij had bet reeht niet, naderbij te komen 1
Zij behoorde niet tot de fatuilis 1
Plotseling deed het geloii van een verschrik
kelyken smartkreet haar ontstellen.
't Was do oommandant, die aan den arm
van een officier heenging 't was het einde,
't was de treurige rondgang om het graf.
Lonise verroerde sioh niet.
Na waren allen 7»rtrokken de werklieden
van het kerkhof sleten het graf, over onver
schillige dingen pratende.
Toen gingen ook sy heen.
Rn sy bevond zieh alleen
Een diepe snoht ontsnapt) haar borst.
Zij trad naderbij.
Geheel alleen met grootmama 1 Na bad x(j
eindelijk bet reobt
Ja sy naderde aarielecd, en toen ay kort
by 't graf, was braeht sy haar bonquet vi
ooltjes aan haar lippen ea drukte er oen lau
gen bns op, als eea afscheid van de doo
de I...
En daarop legde «ij dien bonqaet, als de
overbrenger van baar kas, dien borqaet,
besproei t met haar bittere tranen, op den
grafsteen en snikte
O, grootmama, siet gy, bier breng ik n
de violen, waarvan gü sooveel hiridf. Her
innert gij u niet, als ik van myn lessen kwam
Gy saagt altijd naar mijn banden om te sien
of ik uw kleinen bouquet van tweS stuivers
bad meegebraoht. Maar ik vergat het nooit,
weet ge wel, grootmama En don, als gij hem
bewonderd hadt dan plaatsten wy hem te sa
men onder bet prorlrst van maaie. Ik heb se
in de me Lépio gekookt, diobt bij ons huis
en gy siet ik braoht se voor n made.
Ziet ge wel, grootmama, ik sou gebeld
hebben, ik sou alleen maar aan de mrid gs -
segd hebben Ik kom myn grootmama
bsioekeu, en daar het Zondag is, breag ik
haar een grooten bouquet mede. Eu dan sondt
gy het hoofd opgeheven hebben en gezegd
Wel kyk. is dat niet myn kleine Lonise,
die daar komt
En ik son my op de tabouret aan nw voeten
neergeset hebben, ik son myn boofd op uw
kni-ëa gelegd hebben en ik zou a hebben
gesegd Ja, grootmama, het is Louiie, ik
ben het. Neem my in uw armen, grootma,
(roost nw kind, want hcnsch, baar kraob
en haar moed begeven baar en «y lydt vrees
lyk 1 O, indien gy eens wilt 1...
En terwyl sy die woorden stamelde wi
zij sioh op de kuisëa en bedekts bet gel
met beide handen.
Op hartveraohenrende wy«e snikkend, i
«y in vertwijfeling uit
Dood dood
Dat woord was bet alleen, dat haar op
lippen lag, die gedachte alleen vervulde h
geest.
't Moest wel een vreeselyk sohouwspsl I
bet jonge meisje soo snikkende, met het h(
op 'e graf ta tien liggen. Want de Zondag
wandelaars, die de graftomben kwamen t
lichtigen, dis onverschilligen, die gewoon
dergelijke tragische tosneelen slechts ale
gratis voorstelling beschouwen, dese lie
selfa wendden onroerd het boofd om, en lie
het treurige toonoel voorby.
Langen tqd bleef Lonise daar neergekn
by wylee afgebrokenscikked, of bartatoohte
schreiend, dan weer met een diepe trsurigl
den naam van de geliefde doods herhalen*
Zy begreep, dat baar gedaohten altijd dl
op die plaats zouden blyven. dat wam
a(j heenging zy daar allez zon ochterla
Wat sprak sy Wslke hartversshenre
woorden waren bet, die baar bevende lip
uitten in die verschrikkelijke aren, terwjj
daar neergeknield bleef, alsof sy er nim
vandaan zon gaan
Wellicht had zy in baar wanhoop,
vreezeiyke voornemen, om daar te bl|vec
haar grootmama, koesterde sy de boop,
men baar niit zou verjagen en dut zy op
graf sou sterven, zooals men segt, dat so
mige arme bonden den dood toeken 0|
aarde, die bun meester bedekt 1
Ja, z| moest dat verrchrikkeiyke plan hl
ben.
Want nu en dan stamelden haar bevi
lippen onsamenhangende woorden
Is niat waar, grootais, gy houdt
van my
(Wordt vervolgd
DE ECHO TAN HET ZDIDEN,
oaae kbj