Fweede Blad. DËOORLOG. 1 BINNENLAND Bronnen van onderzoek, KERK-ARCHIE VEN. NUMMER 28. ZONDAG 31 MAART 1918. 41e Jsargar.g. de het he- ZuïdeTieedempinj. De Zuiderzee zal dus worden gedempt. Ia de Tweede Kamer Is daartoe be sloten eo er behoeft geen vrees te be staan dat de Senaat anders tal beslissen. Dit Is een besluit van hooge natio nale beteekenis. En het is jammer, dat bet juist 'genomen is in een tijd, dat de aandacht ervan zoozeer door andere ge beurtenissen wordt afgeleid. Er zit voor Nederland niet minder dan een vitaal belang aan vast. Daarvan zij ons volk goed doordrongen. Men onderscheide tusschen plan en ontwerp. Het plan van minister Lely omvat tweeërlei. In de eerste plaats het maken van een afsluitdijk van de Noord-Hol- landsche kust, vla het eiland Wierlngen, naar de Friesche kust bij PSam. In de tweede plaats het droogmaken en in polderen van vier groote gedeelten, der Zuiderzee en wel: A. Noordwestelijk deel19.500 H.A. B. Zuidwestelijk deel31.520 H.A. C. Zuidoostelijk deel: 107.760 H.A. D. Noordoostelijk deel: 50.850 H.A. In totaal zal dus zoodoende een gedeel te worden drooggelegd van 209.630 H.A. Er blijft dan nog tusschen den afsluit dijk, de uttgepolderde stukken en de provincies een waterplas over van on geveer 150.000 H.A. oppervlakte. Die zal het IJsselmeer heeten. Dit meer kan bevatten 12 milliard kubieke meter water, dat langzamerhand zoet wordt en aldus binnen vrij korten tijd geschikt zal zijn voor de boezemververschlng van de provincies en voor drinkwater van niensch en vee. Tot zoover het plan van minister Lely. Maar nu het ontwerp. Dit Is beperkter. Het wetsontwerp, zooals het nu door de Tweede Kamer Is aangenomen, bevat allereerst het aanleggen van bovenge- noemden afsluitdijk en voorts het plan tot inpolderen van twee gedeelten, zoo als die boven zijn aangeduid en wel bet Noord-Westelijk deel (Wlerloger-polder) en het Zuid-Westelijk deel (Hoornsche- polder). Deze twee polders zijn samtn 51.020 H.A. groad, waarvan 44.320 H.A. vruchtbaar land zullen zijn. De voltooiïog 1747 In de richting van Maastricht op trok en den 2en Juli het leger der bond- genooten, onder bevel van den hertog van Cumberland, bij Lafeld ver sloeg. Terwijl nu Maurits van Sak sen zicb, al vaster en vaster, rondom Maastricht legerde, gaf hij L'ówenthal een zijner onderbevelhebbers, last naar Bergen-op-Zoom op te rukken. Het valt gemakkelijk te begrijpen In welk een benauwden toestand Maastricht verkeer de. Reeds d n 26sten Juni,, enkele da gen dus voor den slag bij Lafeld, had de kerkeraad der Waalsche gemeente te Maastricht eene missive gezonden naar Den Haag, geadresseert aan den griftitr Fagelrepresenteerde de noot sake lijkhijt om op 'tvoorbeelt van t geen in de respective provintién is ingevoert in de tegenwoordige gevaarlyke omstan digheden, waarin 't Vaderlant tn t al gemeen en de gemelte stat byzonder ztg bevint, publieke bedestonden intestellenen versoekende daaromtrent haar Hoogm, intentie te mogen wetenen tegelijk te mogen verstaan op wat uyse sy tn hare pub like gebeden voor syn Hooghijtden Heer Prinee van Oranje, sullen bidden. De resolutie der Staten-Generaals daarop luidde aldus dat aan gemelte kerkeraad der stat Maastrlgt sal worden gerescrl- >becrt, dat deselve wel sal doen van wekelijkse bedestonden te houden, en de Magistraat sullen >dat sy slg aan >addresseeren om van deselve te ver nemen den dag en uur, die daartoe de >bekwaAmste sullen worden geoordeelt. >Dat voor sooveel aangaat t formuli-r van 't gebet, sy volgens 't geen voor »desen gepractlseert Is, sullen bidden >voor de Hoogm. H. H. Staten-Gene- >raal der Vereenigde Nederlanden, voor ,den Raat van State, voor sijn Hooghijt ,den Heer Prince van Oranje en Nassau, »Stathouder-capltijn en Admiraal-gene raal der Vereenigde Nederlanden, voor ,haar koninklijke Hooghijt, Meyrouwe de zal loskomen. Voor 't overige geven we hier laatste wederzijdsche telegrammen De officleele mededeellog uit groote Dultiche hoofdkwartier van denmiddag, luidt als volgt In plaatselijke gevechten aan beide zij den van de Scarpe zijn wij in de voorste Engelsche stellingen binnengedrongen en hebben verscheidene duizenden ge vangenen gemaakt. Bij en ten Noorden van Albert hebben de Eogelschen hun tegenaanvallen voort gezet, zonder succes en met verlies. Tusschen Somme en Avre hebben wij opnieuw aangevallen. Uit oude stellingen en dapper verdedigde dorpen hebben wij den vijand over Warfusee-Abanconrt en Plessler naar het Westen eo Noord westen teruggeworpen. De Franschen hebben herhaaldelijk hevige tegenaanvallen gedaan op som mige sectoren van ons nieuw fiont tus schen Mootdidier en Noyon. Deze aan vallen mislukten onder zware verliezen. De totdusver vastgestelde buit sedert het begin van den slag bedraagt 70.000 gevangenen, 1100 kanonnen. Het leger van generaal Hutier alleen heeft daar van 40.000 gevangenen en 600 kanon nen voor zijn rekening. Aan het front in Lotharingen heeft de verhoogde bedrijvigheid der artillerie voortgeduurd. Baron von Rlchthofen heeft zijn 71e overwinning in de lucht behaald. Het officieele mlddagberlcht uit het Fransche groote hoofdkwartier luidt als volgtma De slag Is gisteravond en gedurende een deef van den nacht met hevigheid voortgezet. Ondanks zijn herhaalde te genaanvallen heeft de viiand de Fran sche troepen niet uit de dorpen kunnen In verband met de Inbeslagneming onzer schepen in Amerika en elders toch aat het zich aanzien, dat op aanvoer van het door de regeering gekochte broodgraan van overzee in de naaste toekomst niet te rekenen is. Daarbij komt de gebleken onmogelijkheid om uit Dultschland graan te krijgen. Deze feiten brengen mede, dat met de uiter ste zuinigheid het nog aanwezige brood graan moet worden verbruikt en al dat gene wat nog door den blnnenlandschen landbouw kan worden afgeleverd, tot den laatsten korrel moet worden Inge leverd. Ook bij de uiterste zuinigheid en bij Inlevering van alles, wat maar voor hat bakken van brood kan dienen, zal het zonder verlenging van den duur der broodkaart niet mogelijk zijn den vol genden oogst te halen, zoodat het nood zakelijk is den duur der broodkaart te verlengen. De volgende cijfers mogen ter toe lichting strekken De aanwezige voorraden broodkoren op 23 dezer beliepen Buitenlandsche tarwe 39,960 ton, in- landsche tarwe 27.790 ton, tezamen 67,750 ton; rogge 67 900 ton; Amerl- kaansch meel 10.000 tos aardappelmeel 6200 ton; voorraad grondstoffen bij meel fabrikanten 10.000 ton totaal 161.850 ton. Daarbij is te voegen het restant van den inlandschen oogst, dat nog moet worden ingeleverd en door de regeerlngs- commissarlsseo wordt geschat op 17.000 ton tarwe en 45.000 ton rogge. In het geheel zouden aldus nog beschikbaar zijn 223 850 ton grondstoften voor brood- bereldlng. Bij den bestaanden geldigheidsduur van de broodkaart van elf da*en ls de aanwezige voorraad toereikend voor 3*/i# maand 'en met de nog te verwachten werpen, die zij gisteren genomen hoeveelheden medegerekend voor 4*/1# den. De Fransche troepen, hun succes uit breidend, hebben zich meester gemaakt van Monchel, na verwoeden strijd. Voor Plessy de Roye zijn hardnekki ge gevechten geleverd. Alle tegenaan vallen op dat dorp zijn afgestuit op den onoverwinnelijken tegenstand der Fran sche troepen. Door uitlatingen van krijgsgevangenen het aantal lijken, dat op dat maand, dat is tot 1 Augustus 191». Wordt nu dc broodkaart gebracht Dp 14 dagen (200 gram), dan wordt de aan wezige voorraad toereikend geacht tot 15 Juli 1918 en, rekent men de volgens de schatting der regeerlngscommlssarls- sen nog in te leveren hoeveelheden mede, tot 1 September a.s. Aan de door verlenging der brood kaart tot 14 dagen ontstane verminde- ring van voedsel zal getracht worden .»Kroonpriccesse van Grootbnttanj gedeeUe van het slagveld en in de streek emoet te komen door de wekelijksche >voor dessëlfs gans illustere huls». Voorts i Montdidier gevonden is, wordt be-K*rhlWhaarsleiilQ£, van 400.000 K.G. werd een extract dier resolutie geien dg VerHezen> die de Duit- schers zonder resultaat geleden hebben, uiterst hoog zijn. resolutie gezon den aan Vn Magistraat van Maastricht, en een bijna gelijkluidend extrat aan alle Magistraten in de Generaliteit, met bevel, dat allerwege bedestonden moe sten gehouden worden. Den 1 Augustus 1747 nadat intusschen het beleg van Bergen-op-Zoom was begonnen ont- beschlkbaarstelllng kaas met een vetgehalte van 20 pCr'. in de droge stof, zonder dat dit In deal gemeene kaasdistributie eanige wijziging Ten Noorden van Montdidier houden bezorgen wat de hoeveelheid betreft, de Fransch- Engelsche troepen zege- zaj ujt dezedistiibutie de 20 kaas vierend den vijand in bedwang op de worden weggenomen om geen moelhjk- van het geheele werk (afsluitdijk en twee yi de Magistraat van Waalwijk meer- polders) zal vijftien jaar duren. Na 9 jaar ls de afsluitdijk voltooid, in het 12e jaar zal de Wieringerpolder droog en ver kaveld zijn en de Hoornsche polder in het 15e jaar. De kosten van een en ander zullen zijn afsluitdijk 66 een-vierde mlllioen en de droogmaking der twee polders 44 mllHoen. Samen 110.5 mlllioen. Ge durende 15 jaar zal telkens 7 een-vierde mlllioen worden uitgetrokken. Bij do wet zal een regeling worden getroffen in zake vergoeding van schade aan Zuiderzee-vlsschers ea andere per sonen, die door de afsluiting worden benadeeld. Ingesteld zal worden een Zulderzee-Raad, ora de regeering van advies en bijstand te dienen bij de ver schillende uit te voeren werken. Ook kan aan den Raad de leiding van de werken .worden opgedragen. Z*<*OoVf T. Ct. Iets des °P gemelde resolutie. In de den 5 den Au gustus gehouden gemeenteraadsverga dering, waar ook Ds. v a n R o o ij e n gehoord werd, besloot de rtgeenng van Waalwijk om de bedestonden te houden op eiken Woensdagavond te 6 uur. Waar om op Woensdag Om de volgende redenen: Omdat de gemene bededagen door haar Hoogm. jaarlijks op Woens dag worden uitgeschreven, als synde een dag net in 't midden der week invallende tot meest gemak van de dienaren goddelijken Woorts2. Omdat men te Waalwijk ook aan den Woensdag gewent is in avont-predicatien des winters, en t den predikant in deze moeilijke tydenin welke men boeken en papieren moetweg- vlugten, dan makkelijker sou vallenals de bedestoni in de plaats van de avont predicatie geste It wiert, gelijk te s Bos geschiet, om de predicanten niet te be zwaren, na welke hoofdstad men sig voeg zaam kan schikken. Omdat de naburen van Baartwijk en Besoijen, en andere meer, als Sprang, Ethen, etc. op Woens dag ook die plegtighyt vetrigten, om soo over de kerkelijke geschie- tegelijk met alle de inwoonderen des lantsr denis van Waalwijk. XVII. God te vernederengelijk haar doen Laat ons nu met een enkal woord den Oostanrijkschen successie-oorlog in her innering brengen. Iedereen weet, hoe Maria Theresia, toen haar vader, keizer K a r e I VI, den 20sten October 1740, zonder mannelijke nakomelingen na te laten, overleden was, door ver schillende vorsten ondanks hunne onderteekeningder «pragmatieke sanctie» werd aangevallen, en dat alleen En geland tn Nederland op het einde van den krijg nog gevolgd door Rusland hare bondgenooten waren. Vooral voor ons land was deze oorlog (1741- 1748) van veel gewicht, in de eerste plaats omdat L o d e w ij k XV een harer voornaamste vijanden en dus onze vij and was, en In de tweede plaats omdat de Oostenrijksche Nederlanden (thans België) tusschen ons land en Frankrijk in waren gelegen, waardoor tij dus van het laatst gemelde rijk veel gevaar te duchten hadden. Hoe ook de Republiek der Vereenigde Nederlanders beproefde vrij te komen met enkel hulpgelden te zenden, het baatte niet, zij moest met 20.000 man aan den krijg deel nemen. Bekend ts het, hoe het Fransche leger, onder aanvoering van Maurits van Saksen, zich meester maakte van ver scheidene barriire-steden en van enkele plaatsen fn Staats-Vlaanderen, en hoe gemelde aanvoerder op het laatst van sig voor Hoogm. ook dit uitdrukking gemene biddagsbrieven. 4.. Ook souden een anderen dag inconvenienten rysen uit de commercie van Waalwijk met Besoijen en Baartwijkdie dan 2 dagen achtereen in de nabuurschap sou moeten stilstaan. Besoijen. J. VAN DER HAMMEN NlCZ- Aantsekening. Frans Fagel, neef van den vroegeren Raadpensionaris Gaspar fagel. Donderdag waren de berichten van het oorlogsterrein voor de geallieerden zeer ernstig. Montdidier toch op 20 K.M. van Amiens was reeds door de Duit- schers genomen, zoodat de wig hoe verder tusschen Engelschen en Fran schen werd ingedrongen, en de afsnij ding naar zee vrijwel haar bereiking naderde. Ook aan den Franschen kant was het niet rooskleurig, maar toch ver mochten deze in sterkere, mate de Duit- schers tegen te houden, terwijl Vrijdag de toestand over 't algemeen voor de geassocieerden wel wat beter leek, zoo dat de toon in de entente pers weer heel wat luchtiger klonk dan Donder dag. Hoe 't vérder verloop zal zijn valt niet te voorspellen, vooral als 't waar is wat de Voss. Zeitung schrijft, dat er ook op een andere plaat* een offensief Avre-linie, voor La Neuville-Sire Bernard Mézière-Marcel-Cave-Hamel. Infanterie-colonnes van den vijand en convooien op den weg van Laon naar La Fere zijn onder het vuur van het Fransche verdragende geschut genomen en uiteengejaagd. Levendige artillerie-bedrijvigheid op het overige front. Het officieele Engelsche communique van hedenochtend luidt: De vijand heeft gistermiddag en gis teravond verder sterke aanvallen gedaan verschillende punten van het ge vechtsfront ten Noorden van de Som- me. Onze troepen hebben hun stellingen gehandhaafd en op sommige punten door gelukkige tegenaanvallen terrein gewon- nen. Wij hebben in deze gevechten een aantal krijgsgevangenen gemaakt en ma chinegeweren veroverd. De vijand heett wederom buitengewoon zware verliezen ^Zijn"' herhaalde aanvallen, die met groote vastberadenheid werden uitge voerd gedurende den dag, bereikten slechts de linie onzer buitenposten, na een gevecht van man tegen man, dat urenlang aanhield. Toen werden zijn reservetroepen op onze gevechtsstelling afgezonden en overal teruggeworpen met groote verliezen. Onze machinegeweren, onze artillerie en ons geweervuur hielden huis in de gelederen van den geducht vijand. Ten Zuiden van de Somme eveneens hevig aanhoudend vechten tot laat in den avond. Onze troepen hebben, nadat zij den geheelen dag tegenover herhaalde aanvallen van de in aantal overmach tige vijandelijke troepen hun linie ge- handhaaid hadden, zich tot op korten afstand van hun vooruitgeschoven stel lingen teruggetrokken. Reuter seint uit Londen Volgens de „Daily Chronicle kan er elk oogenblik een mededeeling verwacht worden omtrent een nauwere samen werking tusschen de Engelsche en de Fransche legers in Frankrijk. Bij de maatregelen, die overwogen worden, zou een invloedrijke rol aan generaal toebedeeld worden. heden bij de distributie van de voor noemde hoeveelheid te krijgen. Deze kaas zal beschikbaar gesteld worden voor het publick tot een prijs van 75 cent per K. G., 37'/, cent per K. G., 8 cent per ons en 4 cent per h ons. Naar de Msb. uit goede bron ver neemt. zal met de huidige vleeschrant- soeneering worden doorgegaan tot Au gustus, waarna tot zeer ingrijpende maatregelen zal moeten worden overge gaan. Alsdan zal de veestapel ten deele moeten worden afgeslacht, indien niet een andere weg alsnog gevonden kan worden. Verder verneemt het blad, dat nog slechts eenmaal vet zal worden gedistri bueerd. Toen het bekend werd, dat t vleeEch- rantsoen was bepaald op 2 ons per hoofd en per week, hadden velen nog hun hoop gevestigd op de eenheidsworst ter vervanging van vleesch. Aan die verwachtingen echter ls thans de bodem ingeslagen. Het Rijks Centraal Administratie-Kantoor voor de Distributie van Levensmiddelen beeft aaa de ge meentebesturen meegedeeld, dat In het rantsoeH van 2 ons ook de eenheidsworst is begrepen. Volgens de Tel. kan binnen ecnlge dagen een mlnlstrleele beschikking tege moet worden gezien, waarbij kaas wordt opgenomen in de distributie. Het zou tevens ln het voornemen liggen, tot in ventarisatie van de kaasvoorraden over te gaau. De aanmaak van kaas zon dan, behoudens de voor direct gebruik nood zakelijke ontheffingen, verboden zijn. Ook zal binnenkort worden overge gaan tol de distributie van boter. Naar de >Tel.« verneemt, zal het, zoodra de eerste nieuwe aardappelen gerooid zijn, niet geoorloofd zijn deze vroege aardappelen, die, zooals men weet, Unrr h*«va»rd kunnen worden, in mitsdien voor Vrijdag 5 April a.s. zijn ingediend, en die, bedoeld bij het 4e lid van dat artikel, voor Vrijdag 12 April a.s. Zooveel blijkt wel uit Wilsons pro clamatie zegt het Hbl. dat hij zijn bevoegdheid niet uitstrekt tot sche pen, die zich nog in open zee bevinden, terwijl hij ook heeft toegezegd, dat hij er geen gebruik van zal maken ten aan zien van de schepen, die van nu af de Amerikaansche haveos zullen blonenloo- pen. Wanneer nu ook de andere geas socieerde Regeeringen een gelijke belofte afleggen en ook niet langs Indirecten weg door een schijoop brenging voor den prijsrechter en overglfte aldaar aan de regeering, zooals met de >Leonora» en de »Hermlna> is geschied, trachten de uitvarende schepen alsnog in hun macht te brengen, dan is het ten minste zooveel bereikt, dat de vaart van de schepen die nog in de havens hier en in de koloniën liggen, weder vrij ls. wanneer ten minste Dultschland deze vrijheid zal eerbiedigen. In den loop der debatten Tn het Huls van afgevaardigden Id Zuld-Afrika kwam de Inbeslagneming der Nederl. schepen ter sprake. Generaal Herzog vroeg of Botha maat regelen had genomen, om te zorgen dat Zuld-Afrika geen deelgenoot zou zijn aan zulk een groot onrecht. Bot ba wees er in zijn antwoord op, dat Zuld-Afrika geen bondgenoot was en daar men hem niet geraadpleegd bad, wilde hij geen meening uiteD, die nieuwe moeilijkheden zouden kunnen veroorza ken en stellig niets anders zouden doen dan Dultschland helpen. Hij had den grootsten eerbied voor Nederlandniemand bad vuiiger, dan dat edele kleine land buiten den oorlog zou blijven. Men moest alles vermijden, wat nieuwe moeilijkheden zou kunnen veroorzaken en bij de Nederlanders een verkeerden indruk zou kunnen wekken. Persoonlijk was hij er van overtuigd, dat het gezond verstand der Nederlanders hen in staat zou stellen balten den oor log te blijven. i Reuter saint nit Washington Heden heeft de voorzitter van den War Trade Board uit naam van de Amerikaansche regeering aan den Ne- i- deilandsche gezant meegedeeld, dat de twee Nedei'landsche stoomschepen Maas- 1' I dijk en Poeldijk over den Ailanilschen Oceaan mogen komen omlevensmiddclen 1 in te nemen voor Nederland. Zij zullen - deze reis roogen doen, zonder dat ze door de Vereenigde Staten worden - overgenomen of terug gehouden. Deze verzekeringen zijn het practisch 1 eftect van de voorstellen van dc geas- t socleerde regeeringen ln verband met 11 de overneming van Nederlandscbe ton- 1 oage gedaan om ter beschikking van Nederland te stellen 100 000 ton brood- koren ten bate van het Nederlandsche l l volk en om vrijwaring te geven voor terughouding of opvordering van sche- pen, welke zouden worden gezonden om dit graan naar Nederland te brengen. 1 De Amerikaansche regeering ls in dezen zelfs verder gegaan dan haar (oorspronkelijke) voorstellen, omdat Maasdijk en de Poeldijk, die nu ln derlandsche wateren liggen, tot de stoom schepen behoorden, welke, overeenkom stig vroegere afspraken, naar de Ver- eenlgde Staten zouden komen om lading in te nemen voor de Belgian Relief. Hoewel de regeering deze twee stoom- schepen heeft vrijgesteld van dezen dienst, hoopt zil, dat het mogelijk Is twee an- dere stoomschepen uit Nederland tn hun plaats te zenden om levensmiddelen voor België te halen, waar de bevolking nu in den grootsten nood verkeert, als ge-, volg van de moeilijkheid om scheeps-i ruimte te krijgen voor de Belgian Relief, welke nu door Nederland en Spanje gezamenlijk wordt behartigd. In verband met de uitvoerige, duide-,, J Amerikaan-, de" de Ne-1 Het Bureau voor mededeellngen inzake de voedselvoorziening meldt: De regeering heeft moeten besluiten den dunr der broodkaart te verlengen tot 14 ëageo. Deze verlenging treedt in werking Zaterdag 30* Maart. niet lang bewaard kunnen den vrijen handel te verkoopen. Verleden jaar toch, teen dit wel ge oorloofd was, hebben velen op zoo on oordeelkundige wijze voorraden, opge slagen van z.g. vroege aardappelen, dat groote hoeveelheden verloren gingen, door rotting of bederf. De Minister wenscht dit te vooikomen door ook de nieuwe vroege aarda. pelen in de distributie te betrekken. Staatscourant no. 74 van Donder dag 28 Maart bevat de wet van den 25en Maart, tot voorkoming van ontrui ming van woningen Met ingang van heden treedt de wet lijke verzekeringen van de sche regeering, dat de Maasdijk en Poeldijk naar Nederland zullen mogen terugkeeren met bun ladingen levens-,, middelen, kan Dultschland geen voor wendsel vinden om zich te verzettenite-T gen hun reis of ze onderweg aanvallen, daar de reis zuiver in het belang van Nederland en niet in datNan de geas-,, socleerde regeeringen ondernomen wordt,. zoodat de gevolgen van eenlg optreden (van Dultschland) uitsluitend zouden neerkomen op de Nederlandsche bevol- cing, waarvan de groote nooddrutt al gemeen bekend is. Zoom is op 48- d^wet! moeten YUdu'm,'die~të* Hal lagen Te Bergen op Z.oom is op -to iarlgen leeftijd overleden de heer J. A, G. Juten, de Stichter van de «Avondster^ Blijkens telegrafisch bericht var den Nederlandschen gezant te Washing ton is de Nieuw-Amsterdam vertrokkei met 1857 passagiers, w 0. 58 kapiteins 534 stuurlieden en machinisten en 1U4- leden van de bemanningen, van doo Amerika gerequireerde Nederlandscht 1 schenen. Voorts bevat de Nieuw-Amsterdan alleen de lading rijst, overgeladen ui de Samarinda. Verder is bericht ontvangen, dat d Nederlandsche .schepen No°redti^ad^ cho van het Zeiden. i i Mi Q i u a r I - t A Am m Au* I,

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1918 | | pagina 5