weede SM DE OORLOG. 1 BINNENLAND Bronnau onderzoek. Gtmieeute raad. nri a KERK-ARCHfflV EN. lets oyer de kerkelijke geschie denis van Waalwijk. ZOND A ft 20 OCTOBER 1918. 41 e. JjurgMp. ftptUEK 88. XXVI. Nadat bovenstaande bescheiden door den kerkeraad waren gelezen, verzocht D s. A e m i 1 i u s of de kerkeraads- leden hem vaa nu af aan onder bun opzicht wilde nemen, aan welk verzoek eet algemeenc stemmen werd voldaan. Dientengevolge werd hem zes en oen halve maand later, n.l. den 9e October, it volgende attestatie verstrekt >De heer Jan Anthony Aemilius, ge wezen predikant op Paramaribo, van >ons verzogt hebbende een getuigenis ,ran zijn gedrag en wandel onder ons, >zoo verklaren wij, ondergetcekenden bij >dezen dat zijn E. zeer neerstig is ge weest ia het waarnemen van den open baren godsdienst, en nadat zijn E. op >vertooning eeaes briefs van de eei- «waerde classis van Zuid-Holland ver- izogt had> onder het opzicht van den kerkenraad dezer plaatze te worden gestelt en aangenomen, zig (zoo veel >wy weten) in zoo verre onberispelijk •gedragen heeft, dat wy geen zwarig heid zonden aaaaken zijn E. tot het •gebruyk van des H H. avondmaal toe te laten, indien de E. classis van Zuid- Holland beliefde hare mcening, dat zijn >E. zig daar van behoorde te onthouden, >in te trekken cn aan zijn E. daarvan •bewijs te laten toekomen. (Volgen de kandteekeningen der kerkeraadsleden). Deze attestatie zond D s. Aemi- 1 u s aas de clasis van Dordrech', waar op deze deu 1 Nov ember 1774 het vol gende schrijven richtte aan den kerke raad >WelEerwaardige Heren en Broederen. >In onze classicale vergadering, ge houden den 25 en 26 October laasi- leden, ingekomen zijnde ecu brief van •den heer J. A. Aemilius, vergezelt van •ten attestatie vaa den Eerw. ke-k*o- •raad van Waalwijk, h=ïfc de WelEerw vergadering wy gelast U WelEsrw. per missive dank te zeggen, dat U Wei- Eerw. in deze zaak niets gedaan hebt zonder toestemmen onzer vergadering, >en voorts U WelEerw. te berigtcn, dat •onze classis uit aanmerking van al het •gepasseerde met den heer Aemilius, en in consideratie nemende, hoe by in •synen brief aan deze vergadering niet de minste tekenen van berouw of eenige belydenis van leedwezen geeft vaa zijnen vorigen wandel, voor zig zeiven •eenige zwarigheid maken zonde, eer >zy hem tot het gebruik des H avond- maal toelietmaar indien de kerken raad van Waalwyk voor hun geen zwa- •rlgheid maken hem daar aan toe te •laten, dat de E. classis het zelve wel •lijden mag. »Ik meene dus aan den last, ray op- •gelegt, voldaan te hebben, cn hebbe de err, na U WelEerw. Gode en den woorden Zyner genade aanbevolen te •hebben, my met achting cn broeder- •lijke genegenheid te onderschrijven. (GeteekeBd Ludovicus Kluit, predikant te Zuid-Beierland en scriba der classis). Daarop werd, op verzoek van Ds. Aemilius, den 7den December deszelfden jaars korkeraadsvergadering belegd, op welke hij >ootmoedig verzogt, dat deze >E. verg. beliefde hem tot bet gebruik •van des Heren H. avondmaal toe te •laten, bctnlgende een hartgrondig leet- •wezen over alle immer meer gegeevcoe •ergernissen, 't zy aan vrlcra of waar ter •plaatze, met hartelijke smeekbede om •door Gods Geest bekwaam gemaakt te •worden tot een heiligen wandel, zig tot •dien einde aan de voo. b ddit'g vau deze •vergadering aanbevelende. Dit verzoek weid door den kerkeraad ingewilligd, maar deze drukte D s. Aemilius op het hart om door een heilig gedrag van de ojregtheid zijner betuiging bewijzen te gevenGedurende M tijdsverloop van 7 December 1774 t'vt 14 April 1776 ontving hij, op verzoek n* g vijf kerkelijke attestaiies, alle min ot meer op elkander gclijkondeuden 16 April 1775. den 18 Juni. den 1 Oc tober, den 10 Januari 1776 en den 14 April 1776, waarvan de laatste drie al dus luidden a.) Verklaren wy ondergesehrevece, »dat de WelEerwaarde Zeer geleerde •heer Johan Antony Aemilius, •gewezen predikant te Paramaribo en •zedert ruym twee jaren alhier woon- xebtieb, godsdienstig en onbesproken •van gedrag en wandel is, zoo veel wy •weten, ea ook verschelde malen, zoo •bier als in de nabuurschap met genoe gen en stichting der gemeentens den •openbaren, predikdienst heeft waar genomen. b.) V «rklaren wy ondergeschrn vene, >dat den WelEerwaardigcn heer Joh. »Aut. Aecniltus, gewezen predikant te Paramaiibo, ook zedert dat door de Christelijke Synodus van Zuid-Holland aan zijn Eerw. vryheid tot den open- b^re» predikdienst is toegestaan, niet alleen raet volherdinge zig onberispelijk in gedrag en wandel (zoo veel wy weten) betoont heeft, maar ook aan ons overtuigende blyken gegeven van zy- neo lust en yver om door vrywillige >0P genomenc cathechUatien en wel uytgewerkte leerredenen yynon cven- naasten zoo hier als elders, te stichten. c.) >De WelEerwaardigc heer Johan Antony Aemilius, gewezen predikant te Paramaribo, zig van hier zullende >beg<ceveu naar Leyden ter waarneeming van den predikdienst, van ons verzogt hebbende het nodig getuigenis van zijn gedrag on wandel onder ons, zoo ver- klaren wy oudergeschrevene het diens- aaogaande op den 10 Jan. laastleden gegeven getuigenis, door zijn Eerw. aan den Hoog Eerwaardigen Deputatus •Synodi van Zuid-Holland vertoond, in alles tot heden toe te vernieuwen, met bede, dat Gods goede Geest zijn Eerw. gednurig geleide, de bedagtzaamheld der Heiligen bestendig over hem de wagt kouden, en deszelfs predikdienst Gode aangenaam moge wezen en met eenen ruymen zegen voor zig en de- •genen, die hen hooren zullen, agter- volgc worden. Rultn vier en een half jaar lang moest Ds. Aemilius dus boeten voor zijne in Zuid-Amerlka begane misslagen. En welke waren deze Tot mijn spgt moet ik het antwoord op die vraag schuldig blijven. Qndaaks de vele aaoteekeningen, over hem ia de handelingen van den Waalwijkschen kerkeraad geboekt, wordt ei nergens met bepaalde woorden ge zegd, wat zijn misd;ijf was. Zou bet zoo erg geweest zijn, dat het niet mocht genoemd worden Ik k;-.n het moeilijk geloovea, want de aanteek^nlngcn daarr van ademen geen vijandigr-n of bitteren geest. Maar waarom wordt er dan geen bepaald feit genoemd? Waarom alleen gespcokf.ü van zijn buitensporig gedrag en zi]r« gegeven ergernis^n i Was het overspel? Dronkenschap? IJdole vragen Ik ben Dr. E. Laurillard re Amsterdam v. el dank verschuldigd voor de vriende lijkheid, waarmee hij de registers van den Amsterdamschen kerkeraad omtrent deze zaak nagezientoch was dat onderzoek vruchtelooszelfs de D*am van Ds. Aemilius wordt er niet genoemd. Ik noemde zooeven de ondeugd dron kenschap. Te Waalwijk woonde omstreeks dezen tijd of eenige jaren later (1780) zekere predlkants-weduwe juffrouw P i e- r i u s genaamd, die zich vaak aan dat kwaad te buiten ging. Den 6 April 1780 ontving de kerkeraad e?n schrijven van D s. Page*, predikant te Berlicum en scriba vaa de classis vau 's Hertogen- boscb, waarin deze den kerkeraad op het hart drukte nauwkttct-d acht te geven op het gedrag van gecoemda weduwe, en wanneer zij bij voortduring zich be dronk, daarvan kennis a; c de classis te geven. Maar wat had deze met de weduwe Plcrius uit te staan Dat zullen wij begrijpen, als wij weten, dat volgecs hoofdstuk XXXII van het Re glement op de politycque reformatie in de Meyerye van 's Hertogenbosck ende andere Quartieren van gelyke natureonder de Generaliteyt gehoor ende (dd. 1 April 1660), de prcdlkants-weduwen het vollen trac- tement barer overleden «chtgenooten genoten gedurende het vierendeel* jaar, waarin deze gestorven w irao dan nog een vierendeel jaars van gratie, cn einde lijk een jaarlijksch pensioen van honderd gulden. Deo 14 Octobo' 1660 was die resolutie aog In zooverre» /ewrjz'gd, dat be vierendeel jaars van gratie tot een vol jaar vau gratie werd 't-maakt. Voor het gaval nu, dat. zulk on weduwe haar pensioen of tractement op een losbandige manier vertceidc, werd het patuurltfk door. de clasls iogehoudea. Vandaar bovengenoemd toezicht. Bssoijen. J. van der Hammen Nicz. BESOIJEN. Openbare vergadering \ati den r*ad dezer gemeente op DoDdrróa,; 17 Oc tober des avonds ten 5.30 uur. Voorzitter Edelachtb. heer J Verwlel. Ongeveer kwart voor za- uur opent de Voorzitter de vergadering afwezig zija met kennisgeving de heeren L. Verwiel en J. Groenen. De notulen der vorige vergadering worden na voorlezing onveranderd goed gekeurd en vastgesteld. Aan de orde. 1. Ingekomen stnkken. Schrijven van Ged. Staten, houdende gosdkeurlng raadsbesluit t..t aanvaar ding van geschenken. Schrijven van het Advies bureau voor Centrale keukens tc Wormer. Wordt voor kennisgeving aangenomen. Schrijven van den gemeenteraad van Ijlst, houdende mededccliag dat aan H. M. de Koningin en aaa de Tweede Kamér der Staten Generaal een motie is gezonden w isrio wordr aangedrongen om au 192 der g: oadw.n, houdeu ic de gelijkstelling van de bijzondere onder wijzers met de ope bare onderwijzers, spoedig in behandeling te nemen. Voorzitter. Burg. en Weth. voelen wel veel voor deze motie dooh achten het niet op den weg vau den :aad te Hggea oin zich met politieke kwesties in te laten. Burg. en Weth. stellen veer dee raad der gemeente Ijlst in kennis te stellen dat wij met het doel eo strekking der motie accoord gaan, doch dat wij om bovengenoemde redenen geen ad- haesie betuigen. Schrijven van Gcd. Staten, houdende een mededeeling dat wordt voorgesteld op de salarissen vin Burgemeester, Secretaris en Gemeente-ontvanger een duurtetoeslag te verleenen van 20 pCt. en dit te doen ingaan met ingang van 1 Juli 1918. Voorzitter. Burg. en Weth. stellen voor Ged. Staten gunstig te adviseeren. Passier. Ik kan mij daarmede volko men veraeoigen. 2. Voerloopige vaststelling gemeente- rekening 1917. Wordt vastgesteld op eeo bedrag aan ontvangsten van f23101.8372, en aan uitgaven ep f22153.9273 zoodat er een goed slot Is van f 947.26. 3. Aanbieding gemeente-begrooting 1919. Wordt voor de leden gedurende 14 dagen ter Secretarie ter inzage neerge- legd. Passier. Wanneer is daar gelegenheid voor want niet altijd is de Secretarie open. Voorzitter. Waaneer U het maar even laat weten, kan u altijd komen, ook des avonds. 4. Voorstel van Burg. en Weth. tot ingebruikgeving van gemeente eigen dommen. Voorzitter. Bij de opmaking der be grooting stonden Burg. en Weth. voor een tekort op den gewonon dienst van ongeveer f 3000. Dit tekort zal gevon den moeten worden door verhooging van den Hoofd. Omslag, tenzij een an- dero weg gevonden wordt. Burg. en Weth. meenen nu een weg te hebben gevonden door n.l. aan de Brandatof- fencommlssie in gebcuik af te staan eeu gebouw waarin gehouden wordt het kantoor en de raadzaal voor het houden van vergaderingen tegen een huurwaarde van f 500 per jaar. Zoo ook aan de LeveBsn>iddelen-commissie voor dezelfde gelegenheden eo nog een lokaal In de openbare school. De bfandstoffcn-commisiie en de le vensmiddelen-commissie gaan met het voorsul accoord. Voor de resteereude f 2000 zal de H. Omslag moeten worden verhoogd. M?t algémeene stemmeo wordt hot voorstel aangenomen. 5- Voorstel van Burg. cn Weth. tot heffing van opccDtcn op de dividend en fautièujc belasting. Voorzltier. Volgens art. 1 van de wet vaa 20 Juli 1918 mag bo ven de 30 op centen Dog 18 opcenten worden gehe ven op de dividend en taatième's van naamlooze vennootschappen. Burg. en Weth. stellen voor daar gebruik van te maken. Van der Heijden. Het zal niet anders kunnen zeker. Voorzitter. Die 18 opcenten gelden alleen maar voor naamlooze vennoot schappen en die zija er hier maar twee nl. de ftroia Groenen en de N.V. Con- trefortfabriek van de firma B. van der Heijden. Met algemeene stemmen wordt daartoe besloten. 6. Wijziging der verordening op het beheer van het leveusmiddelenbedrijf. Voorzitter Burg. en Wethouders stellen voor 2 wgzigingen in de verorde ning aan te brengen ec wel waar staat Administrateur te lezen Directeur. Verder suat dat zij'n salaris f800 bedraagt en dit te brengen op f 1000 dus met f 200 te verhoogen. Aan de levensmiddelen commissie is de reden daarvan mede gedeeld en deze kan er zich mede vet- ecnigeti. De verhooging gaat in 1 October 1918. Met algemeene s'foiraen wordt daa:toe besloten. Broerders. Als men van Waalwijk afkomt is het hier zeer donker. Zou men niet aan den Zomerdijk een lantaarn laten aanstekeD. Vreemdelingen weten niet hoe den weg te vinden. De Greeff. Dit heb Ik reeds tweemaal ondervooden met militairen. Voorzitter. Waalwijk heeft ons ge vraagd geen enkele lantaarn te doen brandea. Toen wij zagen dat men het In Waalwijk toch deed hebben wij er hier zes laten aansteken zoowat gelijkelijk over de geheele gemeente verdeeld. Er brandt er aa een bij den heer Verwiel ongeveer. Laten wij die bij den Zomer dijk branden, dan is de afstand te groot. De Greeff. Ik zou toch die aan den Zomerdijk laten brandea anders komt vau daag of morgen toch van militaire autoriteiten het verzoek. Bovendien Is het niet zeo'n groot verschil met den afstand. Broeders. De eerste Indruk ia de gemeente is er dan ook beter op. Voorzitter. Daa zuilen wij het zoo doen. De Grécff. Nog steeds zijn er melk boeren die de melk rondbrengen in emmers zonder deksel er op. Dat is zeer vi^s. Nog kort geleden zag ik, en met mij een dame, dat een militair in een emmer met melk spnwde. Het is een kleinigheid een deksel er op te doen. Voorzitter. Ik zal de politie opdracht geven daarop te letten want ze hebben allen een voorschtlft ontvangen en weten dus dat het moet. De Greeff. Ook z$n er klachten dat men de melk boven den maximumprijs verkoopt. Voorzitter. Ik heb daar Dog geen enkele klacht overgehad. Maar waarom geven de menschen dan meer, dat moeten ze niet doen. Het is zeer moeilijk om het feit te controieeren of men zou er moeten staan. Van der Heijden. Het is hier nog niet zoo slecht. In Waalwijk is het heel wat lastiger en daarom zou ik er maar niet te veel over gaan zeggen. Veorzltter. Als men klachten heeft moet men bier komen. Niemand meer het woord verlangende sluit de Voorzitter de openbare verga dering cn gaat de raad over in geheim comité ter behandeling van 7. Reclames Hoofd. Omslag. Wat de ontwikkeling van den toe stand op het oeilogs-tooneel betreft, zouden wij kunnen volstaan met een eenvoudige verwiiziging naar de bijzon derheden, welke de offieieele legerbe- rickten geven. Zij spreken een voldoend-duidelijk en besliste taal on belichten, ook zonder commentaar, de geweldige hoogte, waar toe de gebeurtenissen gestegen zijn, sterk genoeg. De Belgen Oostende binnengerakt, nadat Engelsch* viool-vliegers on marine troepen daar eerst vasten voet aan wal hadden gezet I De Engelsche cavalerie reeds voor Buggel De geallieerden Rijssel en Douai binnengetrokken 1 De gevolgen van den stoot der ge allieerden op hot Belgische front hebben zich op verbijsterend-snelle wijze ont wikkeld eo de ontruiming van de Bel gische kust-streek door de Dultschers is In veel korter spanne tijds dan men zich had kunnea denken, een feit ge worden. Elk oogenblik zijn nu de meest ver rassende berichfen van het front to ver wachten. Want de terugtocht der Dultschers op de schaal, waarop hij nu begonnen is, moet tot een ingrijpende en alge- heeie verandering van den toestand op het oorlogstooneel aanleiding geven. Het Duitscbe legerbericht van heden middag meldt, dat de Duitscbe troepen, in Vlaanderen en Noord-Frankrijk >ach- terwaartschc stellingen* betrokken heb ben. Dit kunnen echter slechts tijdelijke posities zijn, met geen ander doel dan em een al te snellen opmarsch van de achtervolgers tegen te houden En waar van de treurige schaduw-zijde vooral is, dat de prachtige oude steden van Vlaan deren, die tot dusver nog gespaard wei den en wier oud-leven nog behouden werd, in de vuurlinie komen te ligger. Het eenige achterwaartsche punt, dat gelegenheid biedt, als steunpunt voor een krachtige verdedigingslinie, is Ant werpen. En, volgens berichten van de grens, wordt dat punt dan ook door de Duitschers met alle middelen In staat- van-tegenverweer gebracht. Wanneer de Duitschers echter tot op Antwerpen terugvallen, dan is een aanmerkcUke verandering van den toe stand is F/ankrijk noodzakelijk, en moet daar tot een ontruimiag op veel groote- <e schaal worden overgegaan dan dit tot dusver het geval was Op het oogenblik bieden de Dalt- scbers ia Fraukrijk nog kiachtlgen te genstand. De Eagelschen en Amerikanen hebben gisteren tusschen Rohaln en Le Cateau een krachtig offensief onderno men, dat cahter zooals in het Engelsche avondcommuoiqué gemeld wordt, op iickeu tegenstand» stuitte. De vijand, zoo heet het o.m., hield zijn stellingen met kracht vast. Het gevolg was dan ook, dat het offensief niet tot de resultaten leidde, die in den laatsten tijd mei een groot- opgezetten aanval bereikt werden, maar dat betrekkelijk slechts geringe vorde- riagen door de geallieerden werden ge maakt. De Duitschers spannen blijkbaar al hun krachten in om zooveel mogelijk, den terugtocht in geregelde orde nog te doen verleopen en te voorkomen, dat door een indeuking van hrt front ia Frankrijk de snelle ontwikkeling der gebeurtenissen in Noord-Frankrijk en België nog meer verhaast eo in gevaar gebracht worden. Wanneer echter in Vlaanderen de achterwaartsche beweging naar Antwer pen wordt voortgezet, dan moet de linie in Frankrijk, die na aog met zooveel kracht verdedigd is, van zelf volgen en moeten de stellingen daar ook wordea prijsgegeven. De mogelijkheid is echter niet bui tengesloten, dat de militaire gebeurte nissen door de politieke weer achter haald worden, zooals nu de militaire gebeurtenissen haar invloed op de po litieke zullen hebben. Nader bericht meldt dat Brugge, Zee- brugge en B'ankcnberg zijn ontruimd. Middelerwijl hoeft de Oestenrijksch- Hongaarsche monarchie in haar ouden vorm opgehouden te bestaan. Het descript van Keizer Karei maakt van Oostenrijk overeenkomstig de na tionaliteiten een Bondsstaat en Hongarije heeft zich van Oostenrijk losgescheurd. Alleen de personeele unie blijft bestaan. Een en ander dient om de wenschen van president Wilson te voorkomen. Hoe dit allemaalj In de praktijk zal worden uit gevoerd is nog geheel onzeker. Voor- looplg weten wij alloen nog maar, wat cr weg is, en niet, wat er voor in de plaats zal komen. De Amerlkaansche legatie doet do volgende naededeeliHg over een aanbod, dat de Amerikaansche regeering 15 de zer aan de Nederlaudsche regeering heeft gedaan De regeering der Vereenlgdo Staten is op betrouwbare wijze ingelicht, dat het Nederlandscbe volk slechts in staat is Duitsche steenkolen te bekomen in onzekere hoeveelheden en onder harde voorwaarden, waaronder begrepen is ée uitvoer uit Nederland naar Duitschland van levensmiddelen, waaraan het Ne derlandscbe volk zelf behoefte heeft. Met het oog op dezen toestand en de nadering van den winter, met daaruit voortspruitende behoefte aan steenko len, heeft de regeering der Vereenigde Staten een zorgvuldig onderzoek inge steld naar dea toestand in eigen land, met het oogmerk om na te gaan, of kolenbesparing kan plaats hebben ten bate van het Nederlandscbe volk. Er is een zeer merkbaar tekoit aan kolen in de Vereenigde Staten en strenge maat regelen zijn genomen om het gebruik voor huiselijke doeleinden te beperken. De regeering der Vereenigde Staten vertrouwt desniettemin, dat het Amerl kaansche volk bereid is zich toenemen de opofferingen to getroosten ter wille van een vriendschappelijk volk, welks nood wtllicht giooler is dan zijn eigen nood. Dientengevolge biedt de regeering der Vereenigde staten aan om aanstonds tor beschikking van de Nederlandscbe regeerlag te stellen ten minste honderd duizend tons steenkool per maand voor de eerstvolgende 12 maanden of tot het einde van den oorlog binnen dien ter mijn. Deze kolen zullen in een Atlan tische haven worden geleverd aan uit Nadeilaad uitgezonden schepen om ze te halen. De regeering der Vereenigde Staten vraagt voor zichzelve geen com pensatie van Nederland voor deze ko- lenvoorzlening. De eenige aan het aan bod verbonden voorwaarde is, dat de Nederlandscbe regeering de geboden ge legenheid benutte, om den uitvoer van levensmiddelen naar Duitschland te sta ken. De regeering der Vereenigde Staten erkent, dat de aanvaarding van dit aan bod mede zal brengen het in dienst stellen van een aanzienlijk deel van de Nederlandscbe schepen, welke thans doelloos in Nederland's Europcesche havens liggen. Ten einde daarom het halen van andere handelswaren met het minst mogelijke gebtulk van scheeps- ruimte mogelijk te maken, is de regee ring der Vereenigde Staten bereid met de Nederlandscbe regeering van gedach ten te wisselen over de voorziening ia een aanzienlijk doel van. de Nederland scbe behoefte aan graan door de Ver eenigde Staten zelve. Het zal duidelijk zijn, dat door het halen van graan uic de Vereenigde Statea in plaats van uit meer verwijderde havens eea groete be sparing van scheepsruicnte wordt ver kregen. Bij Kon. besluit van 16 dezer is, te rekenen van 10 September, aan jhr. G. A. A. Alting von Geusau, minister vaa oorlog, eervol ontslag verleend uit zijn betrekking van directeur-generaal der posterijen en telegrafie, en is, met IngaDg van 16 November tot directeur- generaal der posterijen en telegrafie benoemd E. F. Wcsterveld, in Den Hel der, directeur van 's Rijks werven eo directeur van 's Rijks werf, te Willems oord. Bij Kon. besluit van 17 dezer is de heer J. T. Cremer, oud-minister van koloniën, lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, benoemd tot Hare Ma- jesteits buitengewoon gezant en gevol machtigd minister te Washington. In aansluiting aan het bericht, dat de vaart op Scandinavië binnenkort zou wordeo hervat, meldt het Nederl. Cor- respondentiebureaa in Den Haag, dar de toestand betreffende die vaart thans is hersteld geheel op den voet gelijk die was geregeld vóór het eenigen tijd

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1918 | | pagina 5