Tweede Blad.
mi
IBg,
NUMMER 95.
ZONDAG 1 DECEMBER 1918.
41e Jaargang,
Hoe triestig de lucht er ook uitzag
en het traditfoneele oranje-zonnetje ach
terwege bleef, toch zag men Donderdag
reeds vroeg de nationale driekleur ont
plooien en spoedden zich demenschen,
getooid met oranje, tempelwaarts, om
God te daaken voor het groote voor
recht dat Hi} ons schonk, dat we buiten
den oorlog bleven, maar tevens dat het
spook der revolutie ©p zoo bijzondere
wijze van ons werd afgewend- Oaze
kerken waren vol en vooral de pleehtigc
Hoogmis, waaronder de mis van Grüber
werd gezongen en die besloten werd
mot hei smeeklied der Kerk: >Domice
Saivam fac Regioam nostram4, was zeer
indrukwekkend. Ook hadden H. Diensten
plaats ia de parochiekerk van St. An-
tonius, in Besomen en in de Ned. Herv.
Kerken dezer belde plaatsen, die alle
zeer vele geloovigen hadden getrokken.
Tegen half een trokken massa's men-
schen naar de Si. Anteniusstraat, waar
ten halt een de stoet ter huldebetooging
weid opgesteld. De regeling was in goede
handen, zoodat het vlot van stapel liep
en ten omstreeks 1 uur zich alles in
beweging zette tot den rondtocht door
Waalwijk en Besoijen.
De volgorde was als volgt
1. Veldartillerie met (Hoornblazers.)
2. Padvinders met Vaandels.
3. Gilde St. Crispijn van Waalwijk-
Besoijen met Vlag en Vaandel.
4. Voetbalclub Rood Wit Blauw
van Besoijen.
5. Sociëteit Gezellig Verkeer.
6. Waalwijksche Gymnastiekvere
niging met Vaandel. Hierbij sluit
aan de Rijkscursus voor voor
geoefendheid.
7. Loterij Fortuna van Waalwijk.
8. Vereeniging „Spaarzaamheid"
Waalwijk.
9. St. Crispijn en Crispianus van
Besoijen in vol ornaat, Schut
tersgilde met Vaandels.
10. Waalwijksche Voetbalclub Quick
met Vlag.
11. Spaarvereeniging „de Vrienden
kring" te Waalwijk.
12. Spaarzaamheid zij ons Streven
van Waalwijk.
13. Harmonie.
14. Burgerwacht.
15. R.K. Kiesvereenigingv. Besoijen.
16. R.K, Kiesvereeniging v. Waalwijk
17. Kiesvereeniging Besoijen „Neder
land en Oranje.''
18. Afdeeling Hanze van Waalwijk
en Besoijen.
19. N.-Br. Chr. Boerenbond.
20. Chr. Jongelings-vereeniging „Im-
manuel" Besoijen.
21. R.K. Schoenmakerspatroons-ver-
eenigingen in klein bedrijven
Waalwijk en Omstreken.
22. Chr. Fabrieks-. Haven-en Trans
portarbeidersbond van Waalwijk
en Omstreken.
23. St. Paulus-vereeniging met Vaan
del.
24. R.K. Bond Post, Telegraaf en
Telephonie St. Jan Baptist van
Waalwijk.
25. Chr. Gemengde Zangvereeniging
Hallelula Besoijen.
26. Liedertafel Oefening en Vermaak
van Waalwijk en Besoijen.
27. Liedertafel der R.K. Werklieden-
vereeniging.
28. Comité „Recht en Orde" van
Waalwijk en Besoijen.
29. R.K. Gildenbond met Harmonie
en Vaandels.
a. Afd R.K. Bouwvakken van
Waalwijk en Besoijen.
b. Afd. Diverse Vakken van Waal-
en Besoijen.
c. Afd. R.K. Kleermakers van Waal-
en Besoijen.
d. Afd. R.K. Typografen van Waal-
en Besoijen.
30. R.K. Lederbewerkersgilde van
Waalwijkéc Besoijen met Vaandel.
a. Afd. meisjes.
b. Afd. mannen.
31. Oud-leerlingen en leerlingen van
den Landbouwcursus van Waal
wijk te paard.
Het is natuurlek niet doeulflk eik num
mer afzonderlijk te bespreken, dat zou
ook niet veel deel hebbes, maar wel
mogen we in 't bijzender wijzen buiten
alle deelnemende standsvereenigiugen
op de afdeeling veld-artillerie, die hare
stukken in zoo'n aardig vredeskleed had
gestoken, met groen en vlaggedoek en
ook de paarden zagen er alleraardigst
opgesmukt uit.
Ook de voetbalclub »Qulek4 had een
aardig idee bedacht, door een goal van
green en bloemen rend te dragen, waar
onder de keeper en waaromheen de leden
in costuum met de mooie vereenigings-
vlag voorop, en de oude Gilde van
Besoijen in vol ornaatdan mogen we
nog wel speciaal noemen de burger
wacht ea de t®t eerewacht gevormde
oud-leerlingen eu leerlingen van den
landbouwcursus van Waalwijk, die op
hun prachtig uitgedoste rossinanten een
waardig slot vormden van dezen stoet,
die geheel in de lijn lag van de opvatting
van dezen dag n.l. naast een bededag een
waardige, kalme en gepaste hulde aan
H. M. de Koniagin ea de regeering.
De stoet trek, omstuwd door een
groote menscheumassa door de Stations
straat naar den Hoek, door de Nleuw-
straat, Putstraat en zoo terug naar de
Markt tot het Gemeentehuls, waar halt
werd gehouden.
Iu de raadszaal hadden zich verzameld
de leden van den raad met den burge
meester en den kanlonnenoents-comman-
dant majoor der Veld-Art. Doorman.
Afwezig waren du heeren W. v. d. Bro#k,
A. H. van Schijndel, B. Tlmmernaaus-
Versehure met kennesgeving en een
vacature.
Ondertusschcn had het comité voor
Recht en Orde zleb ten raadhulze be
geven, bestaande uit de heeren Adr.
van den Broek, Frans Smolders, J. de
Leijer, F. Passier, R. Sehoanaaar, H.
W. Surig, E. W. Klyberg en J. van Riel.
De heer Klijberg begaf ,zich op het
bordes en bracht als voorzitter van 't
comité voer Recht en Orde een hartelijk
woord van dank aan het volk voor de
spontane huidie hier gebracht. Hij las
daa-na de motie voor dl® zeo dadelijk
aan den bmgeraeester als vertegenwoor
diger van 't wettig gezag zou worden
aaogebodee, waarmede allen zeer zeker
zouden instemmen.
Een daverend driewerf >Leve de Ko
ningin4 getuigde van de hartelijke
instemming der vele duizenden hier
rondom geschaard, wat bezegeld werd
door 't zingen van 't Wiens Ncerlaodsch
Bloed.
Daarna begaven de heeren zich naar
de raadzaal, waar de voorzitter de ver
gadering opende en de heer Frans
Smolders met de heeren Adr. van den
Broek en J: de Leijer, als deputatie der
vereenlgbgen naar voren traden, om bi
monde van eerstgenoemde de motie
der huldebetnlgende vereenigiogen aan
te bieden.
De heer Smolders stelde deze heeren
voor als afgevaardigden der R. K. werk
liedenvereeniging, van Chr. Boerenbond
en van de Middenstandsvereenlglng »De
Hanze4 en sprak voorts als volgt
WelEdelAachtb. Heer Burgemeester
De behoefte welke wtf hebben, om
op dezen beteekenisvóllen dag uiting te
geven aan onze gevoelens, geeft mi
de vrijheid, namens de door ons verte
genwoordigde organisaties, een kort
woord te spreken.
Na vier jaren van oorlogsgeweld mei
de daaraan verbonden gruwelen en el
lenden, was eindelijk een straaltje van
licht komen gloren met de totstandko
ming van den wapenstilstand.
Hadden we gehoopt een grootsch en
blij vredesfeest te mogen vieren, door
hst ontwaken van een revolutiegeest
werd dit belet. Dreigend liet het incn-
sterspook eener roode revolutie zijn
tanden zien, zich gereed wanend ontz'a
prooi te bespringen. Doch het voed
tegenover zich de Katholiek ea Chris
telijk georganiseerde arbeiders, welke pa
stonden ea deer bun actie de revolutie
spoedig den kop wisten ie te drukken
De triomf is behaald door het Christelijk
Nederland.
Er i9 dus alle reden om op dezen
nationalen bededag tevens openlijk onze
aanhankelijkheid aan Oranje te betuigen
Ie tegenstelling met de socialisten, die
thans door hun hoofdorgaan worden aan
gemaand la stilte den eed van trouw
aan het roode vaan te hernieuwen, willen
wij openlijk en luide, jubelend en vol
geestdrift onzen eed van troaw aan onze
beginselen, aan Koningin en Vaderland,
afleggen.
Eu hiermede overhandig ik U eene
motie, met verzoek deze telegrafisch aan
onze geëerbiedigde Vorstin en Deizciver
regeering te willen overzenden.
De Katholieke en Christelijke ge-
organiseerden, met alle ordelievende
vereenigiogen en personen te Waalwijk
en Besoijen 28 November 1918 bijeen,
daartoe uitgenoodigd door het Comité
van Recht en Orde, gevoelen behoefte
om op plechtige wijze hun voortdu
rende trouw en aanhankelijkheid aan
H. M. onze geliefde Koningin en
Hoogstdeszelfs Huis te betuigen.
Z'i protesteeren met klem tegen de
misdadige plannen van een kleine min
derheid van het Nederlandsche volk
om de wettige regeering te overrom
pelen.
Zij bidden God ons dierbaar vader
land voor zulke rampen te behoeden
en ons geliefd vorstenhuis ten allen
tijde te beschermen.
Zij beloven hun hulp en steun voor
het behoud van de goede orde en
vrede en wensehen deze gevoelens
kenbaar te maken aan Heeren Burge
meesters van Waalwijk en Besoijen,
als vertegenwoordigers van het wettig
gezag, met verzoek dezelve aan H. M.
de Koningin en de Regeering over te
brengen.
Waalwijk, 28 November 1918.
Met luid applaus werden deze welge
kozen woerden begroet en de burge
meester verklaarde gaarne deze motie
In ontvangst te willen nemen en door
te zenden en sprak vervolgens
Ik dank U zeer voor dit blijk van
aanhankelijkheid en trouw. Zeer gaarne
neem ik deze motie in ontvangst en zal
haar zoo spoedig mogelijk ter kennis
brengen van H. M. de Koningin en de
Regeering.
Ik behoef U niet te zeggen dat het
mij een groet genoegen is, te kuanen
constateereo, dat in U nog altijd leeft
de goede degelijke geest onzer voorva
deren trouwens ik had niet anders ver
wacht van de Ingezetenen van Waalwijk.
In de moeilijke tijden, welke wij in
de laatste jaren samen doorgemaakt
hebben, heb ik steeds kunnen getuigen
van Uw goeden wil en verstandig inzicht
en al mochten stormen rondom ons op
steken, die trachtten alles omver te wer
pen, wij zullen pal blijven staan en onze
heilige beginselen verdedigen tegen ieder
geweld.
Ik dank V nogmaals zeer voor den
trouw aan Vorstenhuis en Vaderland ea
voor den eerbied voor gezag en orde
Leve de Koningin
De motie namens raad en burgerij
werd daarna voorgelezen en aangenomen
met luide bravo's.
Ondertusschcn hadden de gezamen
lijke zangvereenlglngen buiten na 't
Wien Neerlands Bloed4 nog verschil
lende vaderlandsche liederen ten gehoore
gebracht en begaf de burgemeester zich
met den vertegenwoordiger van het mi
litair gezag op 't baicon van 't gemeente
huis, omgeven door den gemeenteraad
en de deputatie, om de motie die namens
alle gemeentenaren mede zal worden
opgezonden, voor te lezen.
De busgemeester sprak daarbij als
volgt
Met groot genoegen en waardeeribg
heb Ik zooeven Uw motie van trouw
aan Vorstenhuis ea Vaderland iu ont
vangst genomen. Ook. de Raad, als ver
tegenwoordiger van de gaosche burgerij,
heeft gemeend een motie te moeten
aannemen. Deze luidt als volgt
De Raad der gemeente Waalwijk,
op den 28 November 1918 in verga
dering b^een
getuige van 'ae aanbieding aan
's Raads voorzitter als vertegenwoor
diger van het wettig gezag van de
motie der Katholieke en Christelijke
goorganiseerden met de ordelievende
vereenlgingen en Ingezetenen der ge
meente, blijk gevende van trouw aan
H. M. de Koningin en do huidige re
geering
Bevestigen als vertegenwoor
digers der ganscbe burgerij de in die
motie vertolkte gevoelens van aanhan
kelijkheid aan Vorstin en Regeering
van oprechte vaderlandsliefde en chris
telijke burgerdeugd, van trouw aan
recht en orde.
En zal dit stuk ter kennis worden
gebracht van H. M. de Koniagin cd
den Voorzitter van den Ministerraad-
De Raad der gemeente Waalwijk,
De Voorzitter,
(get.) Th. de Surmont de Bas Smeele,
De Secretaris,
(get.) VanLiempt.
Deze motie zal met de Uwe worden
verzenden.
Ik dank U zeer voor deze grootsche
demonstratie. Zij toont de goede hechte
geest welke onder U heerscht.
Wat er ook gebeuren moge, wij zullen
enze heilige beginselen niet prijs geven,
wij zullen er veer streden en tooncn, dat
wij in ons vrij Brabant niet gediend zijn
van onrecht en ordeloosheid.
Wjj laten ons niet den wil opdriDgen
van eenlgen, die grijpen naar ons heiligst
bezit.
Wij zullen blijven samenwerken om
onze gemeente in volle kracht te ont
plooien, steeds trouw aan Vorstenhuis
en Vaderland, steeds met eerbied voor
orde en gezag.
Leve de Koningin
Leve het Vaderland 1
het Comité voor Recht en Orde, sprak
evenals te Waalwijk de Voorzitter, de
burgerij toe en dankte voor de algc-
mcene spontane deelneming.
Daarna las de heer Passier de hier
boven afgedrukte metie voor.
Met eea driewerf >Leve de Koningin4
dat door alle aanwezigen met een'luid
hoera werd begroet, was ten volle de
Instemming met de motie betuigd.
De commissie die hier de motie ging
anbleden bestond uit de heeren
Surig namens de R.K. Kiesvereenl-
glog.
Van Driel namens de Prot. Kiesver
eeniging.
R. J. Schoemans namens de R.K. Werk-
liedenvereeniging.
v. d. Hammen namens de Chr. Fa
brieksarbeiders.
De raadsvergadering werd alsnu ge
opend.
De Voorzitter heette alle welkom en
verwelkomde in het bijzonder de heeren
afgevaardigden der Roomsch-Katholleke
en Christelijke organisaties, den Voor
zitter en de leden van het Comité voor
Recht en Orde en allen, die door hunne
tegenwoordigheid belangstelling toonden
in de hulde, welke aan H.M. de Koningin
en de Regeering zou worden gebracht.
Daarna verleerade de Voorzitter het
woord aan de afgevaardigden, uit wier
naam de heer Surig sprak als volgt:
WeledAchtb. Heer Voorzitter e7i
heeren Leden van den Raad.
De beroeringen der laatste dagen,
veroorzaakt door een sehennende hand,
die zich naar 't gezag uitstrekte heeft
alom In den lande een storm van ver
ontwaardiging doen ontstaan, waarvoor
wij geen woorden kunnen vinden om ze
aaar behooren te uiten.
Ook hier in deze gemeente v/erd de
schok gevoeld, die het Rijk voor een
oogenbllk op zijn grondvesten deed da
veren, ook hier werd het volk doer ver
bijstering aangegrepen, waardoor het
bewust of onbewust, een gelegenheid
zocht, de gevoelens van zijn hart lucht
te geven.
Nederland en Oranje deor de hechtste
banden sinds eeuwen verbonden, dreigde
door een misdadig opzet van een te.
scheuren, een handvol avonturiers weu-
schte land en volk in de ellende te
stoiten vao revolutie, burgeroorlog en
hongersnood.
Daartegen heeft het volk zich spont
aan verzet, daarom gevoelt de over
weldigende meerderheid der Besoijensche
bevolking behoefte, haren trouw aan H.M.
onze geërbiedigdc Koningin te betuigen
maar wijl in eene kleine gemeente als
deze, het ons niet gegeven Is onze hulde
en protesten onmiddellijk aan de Hooge
Vrouwe te brengen, wensehen wij aan
U, mijnheer den Burgemeester, als ver
tegenwoordiger van l'J.M., als vertegen
woordiger van het hoogste gezag in den
lande onze betuigingen vaa trouw en
aanhankelijkheid te toonen en die aan
H.M. te willen overbrengen.
En daarom zij het mij vergund, als
tolk der verschillende vereenlgiugen, die
hier vertegenwoordigd zijn, uit naam van
dt bevolking van Besoijen te verklaren
Dat wij In trouw cn aanhankelijkheid
aan H.M. onze geërbiedigdc Koningin
veor niemand wensehen onder t« doe®.
Dat wij vetklareu, dat zooveel onze
krachten dat gedoogen, pal willen staan
voor troon en maatschappij.
en dat wij met klem protesteeren
tegen elke beweging, die het wettig ge
zag zou willen aanranden.
En al werdt de vreugde over het
rijzen der vredes zon getemperd door de
heerschende epidemie, die overal haar
slaehtofters eischt toch kan de bevolking
onzer gemeente niet nalaten haar blijd
schap te toonen bij de gedachte der
hartelijke ontvangst, die H.M. overa
mocht le beurt vallen, bi] de gedachte
dat de revolutie voor 't oogenbllk is
bezworen, eene blijdschap, die zich uit
in den wensch
God spare nog tal jaren onze dierbare
Koningin tet hell van land en volk.
Na de rede van den heer Surig nam
de Voorzitter het woord cd, sprak.
Mijne Heeren
De donkere dagen zijn voorbij.
De nevel van den kruitdamp is van
de slagvelden opgetrokken het gedon
der der kanonnen is verstomd en heeft
plaats gemaakt voor het praeludlum van
den vrede.
De revolutiestorm, die als een cycloon
Nadat het daverend applaus en hoera- ir Europa is komen varen en machtig
geroep van Leve de Koningin en Leve
de Burgemeester was bedaard, werd den
Burgemeester deor de gezamenlijke zang
vereenlglngen het »Domine Salvam fac
Reginam nestram4 toegezongen, wat een
diepen Indruk maakte en waarvoor de
Burgemeester hartelijk dank zegde.
Toen ging 't weer voorwaarts door
opgebouwde Staatsinrichtingen als kaar
tenhulzen la elkaar deed vallen en eeu
wenoude vorstenstammen, die wortelden
in de traditie van machtige en groote
volkeren deed verdwijnen en verving
door ongekroonde hoofden, waarvan de
namen tot voor weinige dagen aau nle
—and onzer bekend waren, heeft ook
volking een eer- en huldebetoou ge-
braeht, als nimmer in onze geschiedenis
is aanschouwd, cn waarvan oaze nazaten
in dankbare herinnering zullen blijven
getuigen.
Machtiger dan ooit treedt het Huls
van Oranje uit dan revolutiestorm naar
voren, nu de liefde en trouw jegens het
voisteohuls, die langen tijd sluimerde,
plotseling is ontwaakt en de geheele
ordelievende bevolking spontaan zich
om dsn Konlnginneotreon heeft ge
schaard om dezen tegen geweldadlgen
overval te beschermen.
Het Koningschap straalt voor ons van
nieuwen luister en rijst voor ons op als
een machtige koepel, gedragen door de
sterke zuilen onzer Roomsch Katholieke
en Christelijke Organisaties.
Want, mijne Heerec, deze organisaties
zijn het vooral, die h«t eerst op de bres
stonden, toen het Koningschap en onze
christelijke regeering werden belaagd,
van deze organisaties heeft de bazuiustoot
geklonken, die doordrong tot in alle
uithoeken van ons land en alle getrou
wen opriep ter bescherming vao vader
land en Koningin.
Het zijn deze organisaties ook wier
afgevaardigden in ons midden zijn ver
schenen om openlijk getuigenis af te
leggen van hun liefde voor ons vorsten
hals en van hun trouw aan onze christe
lijke regeering.
Heeren Afgevaardigden 1 Gaarne vol
doen wij aan Uw verzoek en zullen wij
de gevoelens van trouw en aanhanke
lijkheid, die ia de aangeboden motie
zoozeer tot uiting komen, langs telegr?.-
fischen weg ter keanls brengen van
Haie Majesteit de Koningin en de Re
geering.
Uwe motie zal bovendien in de no
tulen dezer buitengewone zitting worden
opgenomen en daarin een der schoonste
bladzijden vormen uit de geschiedenis
onzer gemeente en te allen tijde blijven
getuigen van den trouw en de verknocht
heid onzer ingezetenen aau het wettig
gezag en aau ons dierbaar Huls van
Oranje.
En U, heeren leden van den Gemeen
teraad, Uwe gevoelens van trouw aan
Vorstin en Regeering zijn mij bekend.
0©k gij wilt ongetwijfeld met al den
gloed dar overtuiglag die in U Is pro-
testaeren tegen de misdadige pogingen
van revolutie en omweatellog. Ook gij
geveelt behaefte Uw» gevoelens van
aanhankelijkheid en verknochtheid open
lijk te belijden.
Welnu, mgne Heeren, steunen wij de
motie onzer ingezetenen, bevestigen wij
die met de navolgends motie, welke ik
de eer heb Uw College hierbij ter vast
stelling aan te bieden eu luidt als volgt
Aan Hare Majesteit de Koningin l
De Raad der gemeente Besoijen op
28 November 1918 in buitengewone
zitting bijeen, spreekt namens de ge
heels burgerij zijne verontwaardiging
uit over de misdadige pogingen van
revolutie en betuigt zJja onwankel
bare trouw en verkneehtheld aan het
Oranjehuis, de persoon van Uwe Ma
jesteit en aan Hare Regeering.
Onder luid applaus werd deze motie
door de vergadering aangenomen.
Daarna vervelgt de voorzitter
yne Heeren.
Hedenmorgen knielden wij allen neer
voor den Almachtlgen God cn drong
ons machtig koer van smeekgebeden
door de welken hoea tet voor den troon
dss Allerheogsteo, om hulp cn zegen
voer land cn volk, veor regeeriag en
Verstia.
Thans huldigen wij openlijk Hare
Majesteit, ouzo geëerbiedigde Koslnglo,
die regeert bij de gratie Gods.
Moge de goede God dan welgevallig
neerzien op onze Vorstin cn ons volk,
moge Hij van oas afwenden den geesel
der ziekte en andere onheilen, die ons
bedreigen, moge Hrj Hare Majesteit de
kracht ea de genade schenken om nog
lange jareu hare talenten te mogen ge-
brniken tot geestelijk en stoffelijk wel
zijn van Hare Onderdantn cn tot geluk
van het geheele Nederlandsche Volk.
Leve Hare Majesteit de Koningin
Nadat deie rede door alie aanwezigen
met een krachtig applaus begroet waf,
nam de heer Both, wethouder der ge
meente het woerd, en sprak
Mijnheer de Burgemeester.
Waar Ik door U zijdelings ben uitge
noodigd om in deze onze vergadering
ook een woord te spreken, wil Ik gaarne
hieraan voldoen.
de Groote Straat naar Besoijen, waar regeerlngskasteel doen schudcjen en
de huldiging eveneens ten gemeente- b(jven Qp grondvesten en de dy-
huize, ©ok ©nder de allergrootste belang- Qastje def Qranjes met den ondergang
stelling en met een stijgend enthousiasme bedreigd.
plaats had. Deeh terwijl in andere landen regee
Omstreeks 2'/4 uur arriveerde de stoet ringen en vorsten vielen als slach'tefters
aan het gemeentehuls. van revolutie en anarchisme, vleien in
Ook hier begai zich het Comité ten ous vaderland Vorstin en Regeering
raadhulze. triomf op triomf en wordt hun doer het
De heer Passier, Vice-Voo.\rzitter van I overgroote deel der Nederlandsche be
Mijne Heeren
De tijden, die wij nu ruim vier jaren
met elkander doorgemaakt hebbep, wa
ren en zijn oog van ernstigen aard.
Allerwege woedde de oorlogsvlam en
do geest der revolutie.
Gelukkig dat do vredeszon daagt
moge het de heilzon wezen i
Wat een nazmlooze ellende ls er al
niet geleden en wordt er cog goleden.
Ea wanneer men de wereldkaart voor
zich neemt, dan merkt men wat een klein
stipje Nederland ls, vergeleken bij andere
Staten. En toch, hoe klein ook, wij.mo
gen zeggen rijk bevoorrecht boven an
dere.
Aanschouw aandachtig dat kleine
