Tweede Blad. BINNENL AMD, Provinciaal Nieuws. 77. ZATER&AO 27 SEPTEMBER l£tó. 4.2e JsarsTJUisr. Havas seint heden uit Brussel: De >Libre Belgique' maakt »nder het meest strikte voorbehoud melding van het gerucht» dat in ingewqde particuliere kringen gaat, dat namelijk het resultaat van de Belgisch-Nederland-iebe onder handelingen volkomen negatief zeu zijn, wat betreft het regime van de Schelde ilt militair oogpunt. Nederland eischt eenvondig handhaving van den status que. In geval van oorlog zen de Schelde worden gesloten. Daartegenover zenden enkele waarborgen geëlscht'zijn omtrent het ecenonaisehe regime der rivier en de werken daarin ia vredestijd uit te voeren. Het verloop van den Eersten Ne- derlandschen Katholiekendag toont, dat daar practisch werk van de daad wordt geleverd. Men leze er de verslagen der verga deringen, en vooral der sectie-vergade ringen eens op na, en het is duidelijk, dat het niet bij redevoeringen en het verdedigen en bespreken van stellingen blijven zal. Ook de practische daad zal worden gesteld. De besprekingen moeten door uitwer king der plannen worden gevolgd. Dan krijgt men binnen niet al te lan gen tijd tastbare resultaten. De wensch naar een R.K. Universiteit is nog eens onomwonden uitgesproken door Z. D. H. den Aartsbisschop. Plannen zijn beproken voor de stich ting van een Centraal Bureau of Alg. Secretariaat voor eene R. K. Zedelijk heids-organisatie, ter bestudeering van het zedelijkheidsvraagstuk in al z'n ver takkingen. Dit is, niet alleen een katholiek, maar ook een zuiver en ernstig Nederlandsch belang. De Federatie der R. K. Vrouwenbon den zal het dienstbodenvraagstuk, waar van de Soc. democraten zich meer en meer trachten meester te maken, krach tig aanpakken. Een Nederlandsche Kerkmuziekschool zal worden opgericht. Hft 7ijn altemaal zaken van groot practisch belang. Door een achttal werkgevers te Amsterdam zijn de eischen vanv,de werknemers ingewilligd, zoodat daar Dinsdagmorgen het werk is hervat. Daarentegen is men bij de firma Varen kamp, waar Maandag nog gewerkt werd, Dinsdag in staking gegaan. In een -vergadering der patroons is, naar gemeld wordt, besloten niet aan de eischen der stakers toe te geven. Ook de Federatie der Transportar beiders heeft nogmaals verklaard zich buiten de staking te houden, zoodat door deze, evenals door de R. K. arbei ders, ondanks de pogingen der stakers om het te beletten, ook Dinsdag neg werd gewerkt. In het geheel omvatte de staking nog 22 ondernemingen met circa 200 arbeiders. De binnenscheepvaart in Friesland ligt voor een groot deel stil. Bij de Holland—Friesland lijn de Hunzeende Flevo te Leeuwarden hebben de leden van den Centralen Transportarbeiders- bond, zestig man den arbeid neergelegd. Ook te Leiden is -de staking bijna algemeen. Naar wij vernemen, is, in verband met de omstandigheid, dat de voor schriften der thans geldende Huur- commissiewet geleid hebben tot sterke afneming van het aantal te huur aan geboden woningen, eerlang de indiening te wachten van een wetsontwerp tot wijziging van bedoelde wet, waar in meer dan in de geldende wet rekening wordt gehouden met de economische factoren, welke verhooging van den huurprijs kunnen motiveeren. Aan den anderen kant wordt tevens sinds eenigen tijd tusschen de departe menten van justitie en arbeid overleg gepleegd ovér maatregelen om aan het euvel van het opzettelijk met specula tieve doeleinden laten Jeegstaan van woningen, welke de eigenaars weigeren te verhuren, paal en perk te stellen. De Looncommissie, welke naar aanleiding van de uitspraak van de Commissie van Arbitrage in de Typo- grafen-actie is samengesteld, heeft gis teren uitspraak gedaan. De vraag, of de economische omstandigheden der laatste maanden aanleiding geven, om de loonen van 29 September 1919 af voor den verderen duur der contracts periode te wijzigen, werd met algemeene stemmen bevestigend beantwoord. Tevens werd met algemeene stemmen vastgesteld, welke de wijzigingen zullen zijn. Voor de werknemers der eerste loon- klasse werd een crisisbijslag vastgesteld van drie gulden en vijftig cents voor de eerste gemeentekiasse, van drie gulden veertig cents voor de tweede gemeente klasse, van drie gulden twintig cents voor de derde gemeenteklasse en zoo vervolgens afdalende met twintig cent per gemeentekiasse tot twee gulden voor de negende loonklasse. Voor de werknemers der tweede loon klasse werd een crisisbijslag vastgesteld van twee gulden voor de eerste gemeente klasse, van een gulden negentig cents voor de tweede gemeenteklasse en zoo vervolgens afdalend met 10 cents per gemeente klasse tot een gulden twintig cents voor de negende gemeenteklasse. De werknemers der tweede loonklasse, welke gehuwd zijn, zullen denzelfden crisisbijslag genieten als voor dt werk nemers der eerste loonklasse in de ver schillende gemeenteklasse is bepaald. De leerlingen zullen geen verhooging ontvangen. Alle verhoogingen, om welke reden ook na den 30en Juni 1919 aan alle werknemers in eenige inrichting collectief gegeven, mogen van den hierboven be doelden crisisbijslag worden afgetrokken. De percentage getallen voor overwerk worden niet verhoogd. Naar de Tel. meldt, wordt de nieuwe suikeroogst geraamd op 180,000 ton dat is achttienhonderdduizend zak De fabrieken moeten daarvan beschikbaar stellen 010,000 zak goedkoope witte suiker. Het verlies, op deze zakken geleden, wordt bestreden door de winst op de andere suiker, die haar gelaten wordt. .Deze laatste suiker wordt ge leverd tegen wereldprijs, voor zoover de fabrieken niet partijen tegen veel lageren prijs in verkoop hebben gekocht. De goedkoope suiker wordt verkrijg? baar gesteld op Rijkssuikerkaarten en ieder krijgt per week een halfpond ad vijftien cent. Deze hoeveelheid is niet lager dan die, welke voor den oorlog werd ver? bruikt. Toen was het gemiddelde ge bruik per jaar en per hoofd 15 kilo, met inbegrip van het industrieel gebruik. Daarnaast komt vrije suiker in on beperkte hoeveelheid. Aan de winkeliers wordt geleverd tegen den wereldprijs. De winkelier ver koopt op den bon tegen zestig cent per kilo. Hij wisselt den bon in en krijgt uitbetaald het verschil tusschen wereld prijs en zestig cent, plus zijn winstmarge, welke is vastgesteld op f4.50 voor de winkeliers en voor de grossiers op f 1.25 De bons vertegenwoordigen dus een zekere geldswaarde en kunnen overal tegen geld worden ingeleverd. Het slot van den Eersten Neder- landschen Katholiekendag is geweest een tocht naar Rijsenburg, waar voor het monument van Mgr. Dr. Schaepman, dat voor het groot-seminarie staat op gericht, eene grootsche demonstratie werd gehouden en waarbij de Aarts bisschop en verschillende ministers te? genwoordig waren. Mr. Kolkman hield een schitterende redevoering. De gemeenteraad van Roosendaal schonk f 3000 voor de Vrederfeesten aldaar. Waalwijk, 27 Sept. 1919. Aan de Universiteit te Utrecht legde de heer H. Houben met gunstig gevolg het candidaats-examen in de genees kunde af. Ia de Zaal Mnsis Sacrtm heeft op Woensdag 1 October e«n groot concert plaats, dat eea ware, zeer hoogstaande kunstavond belooft to worden. De heer Jos. Holthaus, tenor eit Rot terdam, bier in de omgeving geed bekend in Tilburg en 's Bosch trad hij meer malen met het grootste succes op komt coccerteeren met Mej. Grctha Tekke. De N. R. Crt. schrijft daarover Jaren geleden traden drie zéé' jeug digen op in den Rotterdamschen Kunst kring het beloofde een zeer bedenkelijk middageoncertje te worden tot een leer linge van Wirtz uit den Haag plotseling de aandacht trok. Toen zeiden ineens alle musiekbeoor- dselaars>dat wordt wat'omdat plotseling jonge krachtige artisticiteit zich openbaarde... Het was Gretha Tekke, een Rotterdamscke jonge dame, die zich op 14-jarigen leeftijd had laten inschrij ven als leerlinge van het Conservatorium te 's Gravenhage. Viei jaren later deed zij eindexamen met de onderscheiding, dat ifj aangewe zen werd om met het orkest te spelen. Min of me^r dilnttantachtige zelfgenoeg zaamheid was Mej. Tekke vroemdhoe eervol zij het Conservatotium ook ver liet, toch begreep zij zier goed dat er nog ontzaglijk veel te leeren viel. Dies nam zij twee jaren privaatlessen bij Wirtz en begaf zich vervolgens naar Weenen, naar de toenmaals geheeten ïKaiseilich Kösigllche Academie für Muslk und datstellende Kunst' en genoot daa' de lessen van Gcorg Von Lalewlez, eer Pool leerling va» Aucettc E»sl- p.ff-bij urien sij de eigeemardige klank effecten en rbyimen van Chopin en de moderne Russen afgeluisterd heefr Toen heeft de oorlog Mej. Tekks uit Wesnen ve«jaagd. Nu weikt zij thuis verdsr aan haar eigen ontwikkeling mat ijver en artistieke nauwgezetheid. Zij voelt veel voer moderns kunst, introduceerde hier bijvooibeeld stukken van Ravel en Granados en de Sé*érae en Debussy, ca heeft op haar uitgebreid répertoir werkeu met orkest van jonge Fransche en Russische componisten, die hier te lande nog nooit zijn uitgevoord. De critici, die jaren geleden na het concert in den Rotterdamschen Kunst kring zeiden: »dat wordt wat' hebben gelijk gekregen. Grctha Tekke is inderdaad iets gewor den niet alleen een pianiste, die met schitterende techniek een Rigoletto Pa raphrase van Liszt kan spelen, doch ecu dier weinigen, die alles met de cuasces van den aanslag kunnen doen, die overal dadelijk de muziek uit weten te balen. Dikwijls hoor ik muziek van Debussy of Ravel zoo 9pelen, dat ze eigenlek gezegd min of meer fantastisch gewirwar lijkt; speelt Mej. Tekke dan zijn de lijnen duidelijk bij het behoud der fan tasie, dan is er van trare aecoorden' geen sprake meer, daar smelten kleuren en nuances zoo harmonisch te samen, dan komt do melodie, al is ze ook nog zoo verscholen, altijd naar boven.... om het maar kort te zeggen, dan is het mnzlek, kunst van de grootste subtiliteit en geestesfguheid. Aan de carrière van deze begaafde jongt vrouw twijfel ik dan ook geen oogeeblik Ia Breda gaven deze artisten verleden Zondag in Thalia een concert en mochten ook daar bet groctstc succes oogsten. Hot Dagblad van Noerdbrabaad noemde het een avond zooals weinige warden gegeven en sprak den wensck uit deze ware kunstenaars weer spoedig in Breda te mogen zien optreden. Waalwijk on omgovieg staat dus een zeldzame kunstavond to wachten. Oas bericht, omtrent het onder houd dat eenige schoenfabrikanten kob ben gehad met Minister van IJsselstotjo, betreffende de dncte der schoenen, behoeft neg eenige aanvulling. Bij deze bespreking waren tegen woordig de hecren Van Schijndel, TtmianmiDsVe-sckwte, KAijberg, De Graatf uit Waalwijk, Jos. de Pont, H. MannaeUs en A. v. Arendonk uit Tilburg, Sambeek en Vroemans uit Veltboven. Bij de bespreking bleek duidelijk dat het Hollandsche publiek geen model schoenen wensckt te dragen, wat wel ten duidelijkste spreeM uit het feit, dat Amsterdam van de 40.@#0 paar militaire schoenen die ze van het Rijk had ont vangen om goedkoop beschikbaar te stellen, er 25.000 paar keeft moeten terugzenden, wijl het publiek ze absoluut niet wilde koopeB. De groote menigte wil nu eenmaal niets van het massa-werk hebben, ook niet van het zoo veel be sproken Amferikaanscho schoeisel. Dat het pnbllek in dit schoeisel geen vertrouwen stelt, behoeft trouwens geen verwondering, want gebleken is dat het van zeer minderwaardige kwaliteit is en hut papier er niet aan is gespaard. Een der fabrikanten, die den minister de verzekering gaf een goede werkmaos schoen voor f 1012 te kunnen maken wees er op dan ook goede modellen in den handel te kunnen brengen. Vooral werd den minister gewezen op de duurte der buitcnlandsehe pioöueten o.a. op de chroom, die thans reeds f 8.504.10 por voet kost. Voorgerekend werd dat de prijzen der schoenen nog niet in verhouding zijn gebracht van deze ongekend hooge prijzen en dus spoedig nog eene aanmerkelijke ven hooging der schoeaprijzen zal volgen Gewtzen werd nog op een persoon uit 's Hage, die aan de verschillende ge meentebesturen circulaires zend en daarin ar.&biedt goedkoop en goed schoeisel te zullen leveren. Het gemeentebestuur van Tilburg, ook eene dusdanige elrcnlaire ontvangen hebbend, stelde een infor suatie in op den man en het bleek een garoulineerd oplichter te zijo, zoodat elke relatie dient te worden ontraden Wij vernemen dat verschillende importeurs van Amerikaansche schoenen deze weigeren in ontvangst te nemen wijl de kwaliteit niet overeenkomstig de monsters is. Verschillenden die vooruit betaald hebben, zitten nu met de stroppen. Wij vernemen dat het groote pand (woonhuis, winkel, pakhuis, enz.), van den heer B. Smelt, onderhands is aan gekocht door den heer 1. C. Mortier alhier. In Boxtel is een woningbouwver- eeniging voor den middenstand defini tiet opgericht; er is reeds een bestuur gekozen en direct is men begonnen met de voorbereidende werkzaamheden voor den bouw van een aantal woningen. Zou dit voor onze gemeente ook niet Van groot belang zijn. Wie neemt het 't initiatief, wij zullen gaarne deze goede zaak zooveel mogelijk steunen. Hst comité voor het H. Hart- onument is thans met z'n aibeid zo» ver gevorderd dat het een overzicht heeft over de beschikbare finaatlëa. A.s. Zondag toch is het de laatste maal, dat de zelatricen, hij degenen welke per week bijdragen, dit offertje zullen ophalen. Dan zal een bedrag van rnlm f 2030 lijeen zijs gebracht, een som waarover het eenaité wel tevreden is. Reeds zijn van verschillende beeld- louwers ontwerpen ingekomen ea is het comité, in overleg met dan architect Bouman, »ver de beslissing in onder hans ellng, zeodat vrij spoedig de op dracht voor de vervaardiging gegeven sal worden. Wij waren dezer dagen in de ge legenheid weer eens een kijkje te nemen in het atelier van onzen schilder en beeldhouwer Theo van Delft. Het van den laatsten tijd aanwezige schilderwerk bepaalde zich in hoofdzaak tot landschap-studies. Zoo vaak wij het werk van den kunstenaar zien, spreekt daaruit voor ons een sterke persoon- ijkheid een zeer nauw verband tusschen temperament van den schilder en zijn werk. Die persoonlijkheid 't spreekt dan niet door gewilde verfklodders of spe ciale op effect berekende technieken of composities, doch in de natuurlijkheid en oprechtheid, die zijn werk steeds icenmerkt. Men kan het al zijn werken aanzien, dat zij spontaan en vlot wor den opgezet, dermate dat het daardoor onloochenbaar wordt gekarakteriseerd. De verf komt zuiver van het palet en maar zelden zal het doek niet uitmunten door zuivere, diepe en malsche kleuren. Door de groote spontaniteit waarmede menig doekje wordt opgezet, springt soms wel eenige onbezonkenheid aan den dag, waarmede de rust van het ge heel kan worden gestoord, doch deze eigenschap is in den schilder te waar- deeren, wanneer men weet. dat het landschap eerst een motief van den laatsten tijd voor hem is. En toch be looft ook dit onderwerp schitterende praestatie's. Het groote en grootsche in de natuur trekt hem aan, wijde gezich ten en forsche boompartijen boeien hem. Over het algemeen geeft hij het land schap in meer zwaren toon, waarin hij onbewust vaak doet denken aan oude meesters. Grooter bezonkenheid en gedegenheid spreekt uit zijn bloemstukken. Ook dit werk kenmerkt zich vaak door een zwaarderen toon, doch met groote beslistheid wordt hier een milde blonde en warme stemming verzekeid, zoodat in den regel juist een voornaam effect wordt bereikt. Tot dat effect wordt nief weinig bijgedragen door zuiverheid en rijpheid in kleur en goede compositie. Dezelfde eigenschappen kenmerken zijn poriretten van den laatsten tijd. Zuivere sappige kleuren scheppen een ongemeen levendig en frisch beeld, zoo dat het portret geheel los is van de verf. Goede compositie, rustige pose en juiste stofuitdrukking verzekeren een uitstekend portret. Met de voor het portret aller eerst vereischte gelijkenis heeft hij blijk baar weinig moeite. Zijn laatste werk, het beeld van zijn moeder, toont dui delijk aan hoezeer de schilder het portret meester wordt. Zijn transparante perzik achtige kleuren doen hier even denken aan de werken van de groote Therèse Schwartze. Dat ook in de beeldhouwkunst het portret binnen zijn bereik ligt, spreekt duidelijk uit een in marmer uitgevoerde damesbuste, die dezer dagen gereed kwam. Ook hier treft men aan breed heid in opzet, het blonde en gracieuse van het geschilderde portret door on gedwongen pose, vlotte breede behande ling van haarpartijen en kleeding. Hoe schilderkunst en beeldhouwkunst hand aan hand kunnen gaan spreekt hier duidelijk. Het op kleuren lijn geoefende oog van den schilder verzekert in dit marmeren portret een soepelheid en malschheid, waardoor ondanks het koude harde materiaal, een goede stofuitdruk king wordt verkregen. Levendige ex pressie en zuiverheid in lijn imponeeren zeer en niet zonder bewondering wordt men bij dezen artist plotseling gesteld voor een kunstuiting, waarvan menigeen in onze gemeente geen flauw vermoeden had. Er zijn er wellicht, die weten, dat de Heer Van Delft enkele jaren geleden de middelbare akte boetseeren behaalde en in dat vak ook lessen geeft aan de gemeente-teekenschool, doch weinigen zullen weten wat onze artist in korten tijd in de beeldhouwkunst wist te be reiken. Het wordt daarom inderdaad wel eens tijd, dat door een tentoonstelling van zijn werken en dan zoo volledig moge lijk, het volle licht schijne op zoo groot ontluikend talent. In het te kleine atelier, waar met kunstenaars-nonchalanse menig doekje achteloos verborgen is onder bergen van artistieken rommel, als men het zoo noemen mag, als doekjes, beeldjes, vazen, kannen, meubeltjes, schilderij lijsten en boeken, verkrijgt men aller minst een juist beeld van de hoogte der praestaties van den heer van Delft. De vereeniging „Waalwijks Belang", die geen gelegenheid laat voorbij gaan om aan onze plaats bekendheid te geven, zou hier zeer nuttig werk kunnen doen. Wij Jmeenen, dat van den kunstenaar zelf in deze richting weinig is te ver wachten, eenerzijds door wel wat over dreven bescheidenheid, anderzijds door typische kunstenaars-nonchalanse. In de Woensdagavond gehouden vergadering der teekenschool-commissie werd eene nieuwe salarisregeling ont worpen» die aan de goedkeuring van den gemeenteraad en den'betrokken minister zal worden onderworpen Een voordracht werd opgemaakt ter benoe ming van een leeraar in de plaats van den heer J. P. van Delft en zal worden voorgedragen de heer A. Burg te 's-Bosch die 't vorig jaar reeds als tijdelijke leer kracht aan onze gemeente-teekenschool werkzaam was. Voorts werd besloten dat de commis sie en corps geregeld de teekenschool zal bezoeken en dat het prijs teekenen wederom wordt Ingevoerd, om direct na afloop van den cursus een tentoon stelling der werkstukken te houden. De cursus zal voortaant wederom officieel geopend en gesloten worden Het aantal leerlingen voor dennieuwen cursus is 46. De Flora-bioscoop die wederom in gang is zal as. Zondag een prachtig 7 deelen drama beginnen, getiteld „Hel- dinnehart". Gedurende drie weken zal deze pracht film op't programma prijken; maar ook de overige nummers noodigen zeker tot een bezoek uit. A.s. Maandag gaat in „Musis Sacrum" door het Nieuwe Tooneel-En- semble, het Hollandsche tooneelspel, Mooie Juultje van Volendam, stuk van dorp en stad met zang en dans in 5 bedrijven door Joh. Lemaire, De recen sies die wij van dit stuk lazen, waren werkelijk gunstig, zoodat we niet twij felen of ook in Waalwijk zal het succes hebben en een volle zaal trekken. Voor verdere bijzonderheden zie men de ad vertentie in dit blad. Woensdagavond,'s avonds ten half acht, had in het café van Van der Zaken eene groote openbare vergadering plaats om te komen tot oprichting van eene afd. van den Nod. Neutralen Schoen-en Lederbewerkersbond Als sprekers traden op de heeren J. v. d. Jacht, bestuurslid van het Neutraal Vakverbond en P. J. van Vugt, secretaris van den Neutralen Schoen- en Lederbewerkersbond. Na afloop gaven zich verscheidene als lid op en werd besloten heden. Vrijdag avond. nogmaals eene vergadering te houden om alsdan over te gaan tot officieele stichting der vereeniging en tot benoeming van een bestuur. Tot voorzitter van.de permanente commissie van den N C. B. voor de afwatering in Noord-Brabant is benoemd de heer J. van Beek, burgemeester van Deurne en tot secretaris de heer- P. J. van Haaren, ambtenaar bij de N. C. B. te Tilburg. Na een half jaar van een thuis wedstrijd verstoken te zijn zal de W.V. V. Quick a.s Zondag haar eerste com petitie-wedstrijd alhier kunnen spelen. Het seizoen zet voor Quick anders niet gunstig in, daar zij morgen reeds met twee invallers zal moeten spelen. Het XI-tal ziet er nu als volgt uitH. Meeth, doel; J. v Bladel en A. v. Riel, voor; Bannink, L. Moonen en J. v. Hilst, midden A. Hensen, J v. Lier, P. Ver- helst, H. v. d. Griendt en Moonen, voor. Wij missen in dit Xl-tal enkele puike krachten n.l. A. v. Draanen, Fr. Pulles en J. Wiesman, doch deze zullen als de competitie eenmaal aan het draaien is de Quick-kleuren wederom wel verdedigen Zooals we Woensdag reeds mededeel den krijgt Quick h«t sterke Achilles op bezoek. Gezien het schitterende figuur dat deze vereeniging in de laatste wed strijden die zij heeft gespeeld, gemaakt heeft, zouden wij haast wel een neder laag voor Quick kunnen voorspellen. Aanvang 2 uur op het terrein bij den watertoren, tegenover het café van den Heer J. Trompen. De Katholieke Illustratie van des» week bevat de volgende PLATEN De opening der Staten- Geceraal, met 3 foto's.>Gentlenaen', naar teekenlng van Jan Collette. Russische vrouwen smeken de lijken hun ner echtgenooten. Het leed dat blijft t Pater Dr. J. B. Geetitonwers, S.J. Oorlogsmonster6 in vredesgebrulk. Karavaan door een Samoen in Syrië verrast, naar eeu schilderij van J. F. Portaels. De electrische reuzencen- trale In Duitscbland. Palestina, met 4 foto's. Staatsmijn Emma, «et 2 foto's. Fransche vliegtuig-industrie, mot 6 foto's. Rodenbaeh's standbeeld her- stold. -• Reuzenb»«wwerk in Beti|o. Na de »Rlta.' TEKST: Waeht u voor namaak, door Henri 't Sis. Frensehe vlicgtnigen- indnstrie, door Kun». E«n slachtoffer der Russen, door Martin Berden. De Echo vu het Men

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1919 | | pagina 1