1/
Eerste Biad.
ui
Bijkantoor Waalwijk
Accountantskantoor
Corns. J H, M. R. Van den Eeden,
„NOORD BRABAND" I
WAALWIJK.
I
Dit nummer bestaat
uit DRIE bladen
LG,
Zuid-Mederlandsch Bureel voor Boekhouding"
Gemeenteraad,
2.0(1
ap
OS,
t, 1«
wal
stel
r.
Maatschappij van Yerzakoring op het Loven. I
NUMMER 81
SATERDAG 11 OCTOBER 1919
42e JAARGANG.
Dit blad verschijnt
Woensdag-en Zaterdagavond-
Abonnementsprijs per 3 maanden f 1,
franco p. post door het geheele rijk f 1,15.
Brieven, Ingezonden stukken, gelden enz.,
franco te zenden aan den Uitgever.
Telef. 38.
WAALWIJKSCHE EN LANGSTRAATSCHE COURANT,
Uitgave: Waalwijksche Stoomdrukkerij Antoon Tlelen. Telegr.-Adres ECHO.
Prijs der Advertentiën
15 cent per regel; minimum 75 cent
Reclames 25 cent per regel
KAATSHEUVEL.
(Vervolg.)
5. Vaststelling Instructie voor den
Gemeente-opzichter.
Ma voorlezing van deze instructie zegt
it heer van Amelsfoort dat het alios
keel mooi klinkt, maar dat de gemeente-
opziehter dan ook eens in de buitenwijken
naoet kernen.
De heer Rebat stelt voor om zijne
beooemlng ea ontslag'/erlecaing door
den raad te laten regelen, waartoe wordt
besloten.
Toerts wordt neg ep voorstel van
ita heer Kiobat besloten een bepaling
ia de instructie vast te leggea wa&ibq
het bem verboden is, een nevenbetrek
king alt te oefeoen teazij met toestem
ming vaa den raad.
Neg wordt zonder discussie op voor
stel van den keer Robat besloten eenige
ijelglging te brengen la de art. 2, 5
a 6 ea wel doer bijvoeging bij art. 2,
at de raad hem kaa ontslaan na twee
aaaden na datum vaa opzegging. Voorts
dat by aft* 5 moet bijgevoegd worden,
dat bij rampen maatregelen ter uitbreiding
moeten wordea genomen.
Btj art. 6 wf st hij er op dat over de
'7? wegeapeliiiok steeds druk wordt gespro
ken en een leder een oordeel uitspreekt.
De eea voor die baurt en een ander
veer voor een ander deel van de ge-
jj3 aieeate, zonder dat iemand weet wat nu
rT Bi tlgeaiyk ia het geheel wordt gedaan.
Om dat alles te voorkomen wil hij in de
Instructie vastleggen dat de opzichter
tveemaal per jaar een beredeneerd
vsrslag moet gevea wat tei verbeterlag
aan de wegen is gedaan, hoe de toestand
daarvan is en wat er aau dient te wordeo
gedaan. Alleen zoo, zegt spr., kan af
doende verbetering worden gebracht.
Tevens kan daa ook werden nagegaan
mm 01 alle besluiten ztjs uitgevoerd ea aas
vil* de wessehen is voldaan. Zoo ea zoo
slleefi is verbetering te krtjgcn, natuurlijk
niet ia eens, dat ;aat niet.
Voorzitter. Dat kaa zeer goed ea als
or daa e*ae commissie is voor wegen
EDEïlfea waterleidlogoc, dan kaa deze met
den opzichter omtrent vele aangelc^eo-
hodeo overleg plegen. Het is, zooalt de
vorige spr. nu terecht opmerkt, steeds
een gepleit voor eigen buurt en eea vaste
•gel van werken ontstaat daardeor niet.
Amelsfoort. Hij moet ook me
de buitenwijken komei, want daa
en hem nooit, hoewel dat toe
noodzakelijk is.
De voorzitter wijst er ep dat hij het
a den laatsten tijd met het bouwen van
de woningen veel te druk heeft gehad,
eplf heeft spr. hem daar al ecus op
gewezen en gezegd, dat voor de toekomst
IILCFi maatregelen moeten wordea genomen
dat J,t niet meer kan voorkomen. Hij
moet geheel buiten het bouwen van die
woningen staan, dat is voor alles veel
beter.
Tan Lier. Bovendien is de opzichter
niet in alle deelen der gemeente even
feed bekend en daarom is het goed dat
er een commissie is, die met hem over
leg kan plegen.
Rohat. Dat is zeer goed en dan kan
iu eea vaste datum wordea vastgesteld
waarop de rapporten moeten worden nit-
m inbracht. Gebeurt dit niet, dan blijft het
■•«s achterwege of komt veel te laat.
De heer Roestenburg zegt zich met
deze voorstellen zeer goed te kannen
vereenigen, want nu wordt maar al te
dikwjjls de werkzaamheden beeritiseerd
sender dat men vaa iets af weet. Spr.
zelf hoorde het dezer dagen nog vaa
landbouwer zeggea, dat zomers elke
grend wordt genomen om tc teelen
a winters zijn de waterloepen dicht
b doet men er zelfs niets aan, alhoewel
en diea toestand, dikwijls onhoudbaar,
elf heeft geschept.
Wordt besloten tot benoeming van
en commissie over te gaan.
Worden 'frav^enige stemmingen be-
oemd de heeren J. y. Lier, Amelsfoort
i .en Rijken.
L* Tervolgens wijst de heer Robat er
•p, dat het gewenscht is, om van werken
die worden aanbesteed, van te voren
eea begroeting te laten opmaken en aaD
d=a raad over te leggen. Daardoor wordt
voorkomen wat onlangs het geval is
geweest, toen door Molenschot over het
"steden in de courant is geschreven,
ivï* Voorzitter. Hij heeft steeds voor de
^besteding plaats heeft bij Burg. en
Weth. een begrootiag ingediend.
Robat. Das dit dan eea dag of veertien
fan te voren wordt gedaan by den raad*
1JN
or nier.
neer in
\y ziet
:q zeer
>8
1619J
N
De heer Roestenberg ontraadt zulks
en zegt dat het beter is da» een persocn
het weet dan drie.
D« voorzitter merkt op dat het steeds
betreft pos'en die op de begrootiag
staan eu waarover de raad dus reeds
heeft gesproken ea dcor Burg. en VTeth
moeten worden uitgevoerd. De raad heefc
daar steeds reeds sanctie aan verleend
Bovendien zegt spr., we blijven allen
menschcn. Met Is gevaarlijk met zoovelen
iets te weten, dat heeft de ondervinding
geleerd, was er 's morgens een geheime
vergadering geweest, dan wist's middags
de geheele gemeente reeds wat er was
besproken.
Robat, Als de begrootlug inkomt
geeft het niets. Ik zou maar willen voor
komen dat berichten als toen, in de
courant komen.
Voorzitter. De begrooting van leder
uitgevoerd werk Is steeds eerst by Burg,
en Weth. geweest.
Hierna wordt de iostruetie vastgesteld.
5. Vaststelling verordening regelende
de uitbetaling van de Jaarwedde aan de
ouderwijzers.
De voorzitter zegt dat Burg en Weth.
eerst een oonferentie hebben gehad met
het onderwijzend personeel en op diens
verzoek zijn eenige bepalingen opgene
men betreffende de uitbetaling. Zoo is
nu ondermen* in do verordening opge
nomen dat 6 weken na den dood de
weduwe net volle salaris blijft genieten.
Bij ziekten een jaar het volle salaris en
daarna voor een half jaar nog het halve.
De Voorzitter merkt op dat niet de ge
meeate maar het Rijk de salarissen uit
betaald.
Op voorstel van den keer Robat
wordt besloten aan onderwijzers die in
militairen dien'st zijn en onderofficier of
officier zijn, dat salaris wat ze als zoo
danig genieten, van hun onderwyzers
salaris af te honden.
Voorzitter. Wij zullen het zoo ln de
verordening vastleggen. Ged. Staten
zullen wel een nniformiteltdaarln bren
gen. Verder wil ik de heeren er nog
op attent maken dat voor het herhaliags-
onderwijs personeel dient aangewezen.
Vroeger liet de raad dit over aan Burg.
en Welk. Willen de heeren de benoe
ming zelf doen of weer aan Burg- en
Weth. overlaten.
Amelsfoort.Dan is het in goedehanden.
Voorzitter. Vroeger interesseerden de
onderwijzers zich niet zeo voor dit
onderwijs, maar nu f2 per uur wordt
gegeven, an wel. Daarom zal ik een
ooster aanleggen eu deze gtwoon laten
afloopen dan valt er niets tc zeggen.
De heer Rohat dringt aan op het iu
't leven roepen van een schoolcommissie,
wat de Voorzitter toezegt tc zullen doen.
Vervolgens gaat de raad, ingevolge
de nieuwe onderwijswet, over tot het
vaststellen van de huurwaarde der huizen
van de hoofden der scholen. De heer
van Rooij heeft 10 pCt. van zijn salaris
genomen voor vaststelling van de huur
waarde, wat by de wet is toegestaan.
Tot heden is de huurwaarde voor de
schoolhuizen van Loonopzand, Berkdijk,
de Moer en Loonschendijk geschat op
f 150,wat f3 per week is. Dit laogor
zoo te doen gaat niet, wijl die hulzen
niet zijn te vergelijken met een arbeiders
woning de Moer kan een uitzondering
maken wyi men daar geen burgerij heelt,
maar voor Loonopzand, Berkdijk ea
Loonsnhendijk wordt besloten de huur
waarde van f150 op f250 te brengen.
De heer v. d. Heuvel meent dat de
Loonschendijk in ongunstiger conditie
verkeert dan de andere hoofden.
De Yoorzitter merkt op dst t' huls in
Loonopzand oud en versleten is eu lang
geen modern huis is en met de scdere
schoolhuizen niet kas worden vergeleken.
Rijken. Ik zou liever voor dit bals in
Loonopzand f 100 oneer geven dan dat
staande op een afgelegen plaats, eu asn
een aieuw huis hebben ze meer kosten
dan aan een ood.
Verschnre. Dat ben ik niet met u
eens, aan een nieuw huls zijn nooit die
groote onderhoudskosten.
Rijken. Dat zal je eens zien als je in
je nieuwe villa komt. Daa is het een
kleedje zns en dan een gordijntje zoo.
Wordt besloten de huurwaarde vast
te stellen als door Burg. en Weth, voor
gesteld.
Bespreking Mulo school.
De Voorzitter deelt mede, dat het
Dag. Bestuur met den schoolopziener
van Oppenraaij en het hoofd der school
eene conferentie heeft gehouden. De
schoolopziener was van meenlog dat
thans wel kon wordea opgericht een
Mulo school. Alles werd goed onder het
oog geziea. Volgens den schoolopziener
en het hoofd der school is het 't beste in
de zelfde scheol daartoe over te gaas. Op
de vierde klas kan dan een splitsing in
de klassen komen ea dan zal onderricht
worden gegeven in Franseh en Duitseh,
terwijl een onderwijzer naoet aangesteld
wordea in het bezit van akte boekhou
den. Die onderwijzer kost de gemeente
niets, want het salaris wordt door het
Rijk geheel betaald. Da heer van Op-
pemaaij meende zoo te moeten voor
stellen, dan kan later, wanneer de levens
vatbaarheid goed blijkt, tot oprichting
van een geheel nieuwe en afzonderlijke
Mulo school wordea overgegaan. Nu
heeft er geen andere verandering plaats
dan dat er een nieuwe onderwijzer by
komt in het bezit van akte boekhouden.
De heer Rijken zou oek gaarne onder
richt willes laten geven in de Engelsche
taal, znlks met het oeg op jongens die
het gymnasium wenschec te bezoeken.
De Voorzitter merkt op, dat dit moei
lijk is en jongens die het gymnasium
bezoeken het eerste leerjaar daar toch
geen onderwijs ie krijgen.
De heer Amelsfoert acht boekhouden
voor deze gemeenie een van de hoofd
zaken want over het algemeen staat er
dit nog trearig by en Is het jatst daarem
zoo noodzakeiyk dat daar onderricht ln
wordt gegeven.
De heer Rijken ontkent niet dat boek
houden zeer noodig is, maar acht voor
jongens die het gymnasium wenscheu
te bezoeken onderricht in Engelseh
noodig w|l ze anders privaatlessen moe
ten halen wat zware kostnn met zich
brengt. Wil men een Mulo school dan
moet men ze ineens goed maken.
De heer v. d. Heuvel zou dit alles
later willen doen wanneer tot oprichting
van een nieuwe school kan worden
overgegaan.
Robat. Ik zie niet op de agenda ver
meld het geven van een Franschen cursus
en de regeling van betaling daarvan,
wat in dn laatste vergadering Is aange
houden.
Voorzitter. Het hoofd der school is
inmiddels van plan veranderd zulks met
het oog op de Mnlo School. Komt deze,
dan verandert alles.
Robat. Indien hier een Fransehe cur
sus mrgt worden gegeven, wie moet
dat betilen.
Voorzitter. Dat is een vraag waar
omtrent ik nog geen antwoord kan geven
wijl daarover nog verschil van meening
bestaat. De een zegt bet Rijk, de ander
weer de gemeente, maur voer alle voor
zichtigheid hebben wij ons tot den
Minister gewend met deze vraag. Ant
woord hebben we nog niet.
De heer Robat stelt vervolgens de
vraag hoe men bij oprichting van een
Ifulo school, de indceling zal makeD,
vooral met het oog op de groote toe
vloed van kinderen die steeds van de
Zusters komen en waarvoor expres des
tijds de maatregel is genomen dat de
klassen tot 9 maanden loopen. Bij eene
Mulo school moet men jaar-klasse hebben
en bij tot standkoroing daarvan zal ook
de lagere school daar weer toe moeten
overgaan. Spreker zegt, te meenen dat
er telkens ongeveer 6065 kioderen
van de Zusters naar de openbare school
komen.
De Voorzitter merkt op dat men op
dea duur dan tot eene paralelklasse zal
moeten komen.
De heer Robat meent dat men een
euvel, dat men eerst heeft verholpen,
daardoor weer terugbrengt. Bij oprich
ting van een M U.L O -school zal de
lagere school gaan lijden, dat valt niet
te ontkennen en niemand zal betwisten
dat dit toch hoofdzaak ^aoet blijven. Bo
vendien zegt spr., roept men den ouden
toestand betreffende de kinderen van
den Berkdijk ook weer terug. En men
weet dst men daardeor het schoolver
zuim terdege la de hand werkt. Van de
eene parochie naar de andere, 't gaat
EMMASTRAAT 12 BREDA.
Bi last zich met het inrichten in tontroleeren van administratiesopmaken van
balansen, regelen van belasting-aangelegenheden enz.
ZITDAG voor Waalwijk 's Woensdags ii-~4 uur in Hotel Verwiel. Verder
gelegenheid tot consulteeren 's Zaterdags 2—4. uur, andere werkdagen 's avonds
7— 8 uur.
16818
Wat is de basis waarom men een
M.U.L.O.-school weescht. Spreker segt
het eens te hebben nagegaan, doch is
tot de conclnsie gekomen by dat onder
zoek, dat by meer dan 95 pCt. van de
schoolgaande kinderen reeds van te vo
ren, dus voor ze de dertien jaar bereikt
hebben voorzit, om de scheol te kunnen
verlaten. De meeste ouders hunkeren als
't ware de kinderen naar de fabriek te
kunnen zenden. Spreker distilleert daar
uit en ook uit het fejt dat in de hoogste
klasse van mynheer van Rooy slechts
tot 8 leerlingen zitten, dat geen behoefte
bestaat aan eene M U.L O.-scheol. Waar
het aantal leerlingen 450 is, heeft dus
slechts 2 pCt. der bevolking behoefte
aan heoger onderwijs. En dc meer ge
goeden zenden hun kinderen toch naar
de kostschool of het gymnasium en om
□u voor 9 4 10 leerlingen zoo'e school
op te richten is een paskwil zoo groot
als maar zijn kan. Spreker herhaalt nog
eens, dat het leeren van vreemde talen
door kinderen die de school pas 3 jaar
bezoeken, niets uithaalt. Laat men veel
liever zorg dragen dat ze hun Hollandsch,
rekenen en schreven goed leeren, daar
zullen de meesten heel wat meer aan
hebben dan dat men hun hersens nu
gaat martelen met Iets wat ze toch niet
leeren. Spr. zegt dat de zucht tot ont
wikkeling niet zoo groot is ln de ge
meente, wat uit alles blijkt-
Het ergst van alles echter Is dat het
lager onderwys te veel zal gaan lijden.
Wat zon dus het resultaat van M.U.L.O.-
onderwijs zijn Niets, totaal niets dan
kosten maken op niets.
Vervolgens zegt spr. de vraag te moe
ten stellen of ln deze de ZcerKerw. heer
pastoor is geraadpleegd, waarop de Voor
zitter ontkennend antwoordt.
De heer Robat wijst er op dat in enze
gemeente, even zeo goed als ln zoovele
andere plaatsen, binnenkort bijzoader
onderwys zal komen. Dat kan zoo plot
seling komen, vooral is dit zeker als
Mgr. Diepen nog meer invloed krijgt.
Dan zal men zitten met de school, dan
heeft men pas kosten gemaakt op niets,
want de M.U.L.O.-school zal er dan zijn
en zal tot niets geen nut blijk hebben
gegeven. En dat er een bijzondere school
komt, daar kan men van verzekerd zijn,
even zoo goed als van een patronaat.
Daar hoorde men eerst ook niets van
en nu moet er plotseling een komen en
zeer vlug. Spr. zegt eens te hebben ge
ïnformeerd ln Waalwijk, waar men ook
de combinatie heeft gewoon lager onder
wys en M.U.L.O.-onderwys en daar is
het gebleken een dood geboren kindje
te zijn.
Nog een bezwaar is er dat niet mag
worden onderschat, zegt spr. en dat is
wat in art. 85 staat aangegeven, nl. het
beverderen van de maatschappelijke ver-
Opgericht
1843
Verzekerd Kapitaal
Renerve
f 19.437.062.—
2.871.688.-
niet, 't is bewezen en waarem dan zoo'n
toestand weer terng in het leven reepen.
Dat Is onverantwoordelijk.
RpvendieD, waar moeten de kinderen
voor de M.U.L.O. uit worden gerecru-
teerd, uit de 4e klasse, dus kinderen die
3 jaar op school zijn geweest en deze
reeds vreemde talen te laten leeren, daar
komt niets van terecht. Nog komt daar
bij, dat men de goede krachten alt de
openbare school h?alt en dan blijven de
onderwijzers van de openbare schoei
met de minder goede leerlingen zitten,
wat absoluut geen aangename arbeid is.
draagzaamheid en nu meent spr. dat
men door splitsing te gaan maken, juist
haat en afgunst zal gaan zaaien, vooral
nu dat alles zich zal gaan voltrekken
onder een dak. De kinderen, spr. zegt
daar de endervinding van ie hebben
opgedaan, zullen zich dan gaan beti
telen ais armen en rijken en dit werkt
beslist nadeelig. Dit alles en vooral ook
omdat ieder «ogenblik de bijzondere
school uit de lucht kan komen valleD,
meent spr. tegen het oprichten van een
M.U.L.O. te moeten zijn. Was gebleken
dat men behoefte heeft aan dit onder
wijs en stond niet te vreezen dat een
bijzondere school kan komen, dan zon
spr. gaarne zyn te vinden voor de op
richting, maar dan eok alleen voer eene
afzonderlijke, geen lagere school en
een M.U.L.O.-school onder een dak.
Voor mij, «egt spr.,*ls er geen enkel
motief voor de opriehtlag cn al zegt
mijnheer van Oppcnraaij het, dan blijf
ib hij mijne meening, omdat ik de zaak
heb onderzocht, plaatselijk op de hoogte
ben, wat niet kan werden gezegd van
den schoolopziener.
Men weet niet eens hoeveel leerlingen
de Mulo-school zal krijgen. Te Hensden
heeft men ook een Mulo-schoei opge
richt en daar heeft men alles moeten
aanvangen om het verelschte aantal
leerlingen te knnnen opgeven.
De heer Roestenberg apr. beant
woordend, aegt in deze zaak volkomen
aan de zijde te ataan van de heeren
Van Oppenraay en het hoofd der school
wijl deze specialiteiten)! zijn op onderwijs
gebied en dit is voor hem niet zonder
beteekenis want hij kan niet verwachten
dat de heer Van Oppenraay, die toch
ook voor het lager onderwijs verant
woordelijk is gesteld, dit zal benadeelen
ten bate van het Mulo-onderwijs. Op
de vraag of een jongen die de school
3 jaar bezoekt met vrucht onderricht
kan ontvangen wil ky niet Ingaan als
zijnde niet deskundig, wat de heer Robat,
wijl deze onderwijzer Is geweest, wel
kan. Dat de plaats niet rijp is voor
eene dergelijke school, dat is hij met den
vorifca spr. absoluut niet eens wql hij
overtuigd is dat door de opkomende
kleln-industrie juist zeer veel behoefte
bestaat vooral op het gebied van boek
houden. Dat er behoefte is getuigt
het feit dat er 7 jongens de Handels
school in Waalwijk bezoeken waarvoor
f 50 per Jaar moet worden uitgegeven
en ook bet feit dat zoovelen de kinderen
naar de kostschool zenden is een bewijs
dat er wel degelijk meer behoefte
bestaat aan goed onderwys en daarom
gelooft hij dat zeker vele onders de
kinderen naar de Mnle-school sullen
zenden. De schoolopziener was dit ook
van meenlog alsook dat het onderwys
gerost in een scheol kan worden gegeven.
Er bestaat werkelijk groote behoefte
en Indien er een Mulo wa9 geweest dan
zou daar reeds lang druk gebruik van
worden gemaakt.
Amersfoort. Dat gaat niet op om te
zeggen dat er behoefte aan isals u
nu ziet dat er in de hoogste klas maar
6 k 7 leerlingen blijven zitteD gaat het
toch niet aan zoo iets te durven beweren.
De heer Roestenberg zegt dat er meer
dan voldoende leerlingen zullen komen,
want ook dient rekening gehouden te
worden met het aantal leerlingen dat te
Waalwijk school gaat. Wanneer er hier
gelegenheid is, dan gaan ze niet naar
Waalwijk, daar is, zegt spr., geen kwestie
van. De heer Robat zegt, dat de plaats
hier niet rijp is voor zulk onderwys cn
waarom Waalwijk wel Wij krijgen zegt
spr., een Broederschool maar daar kan
men gerust een vraagteeken achterzetten.
Hy hoopt van spoedig, maar acht het
nu in het belang van de gemeente en
industrie, dat spoedig een Mulo-school
er komt, veeral wijl dit geen kosten voor
dc gemeente met zich brengt en al zou
het kosten met zich brengen dan nog
zou hy zich verplicht achten om aan de
totstandkoming daarvan mede te werken.
Van den Heuvel. Onbekend maakt
onbemind, als het geen kosten met zich
brengt dan is bet een proef waardig.
(Zie vervolg Tweede Blad).
Waar de lezerskring vaa ons
blad zich met den dag uitbreidt,
krijgen advertenties in ons blad
vovrt 'urend meer waarde.
HET ZUIDEN,
