Eerste
Blad
L
„NOORD BRABAND"
WAALWIJK,
Dit nummer bestaat
uit TWEE bladen
BIHHEHLAND,
Gemeenteraad.
Hoeveel premie moeten
wij betalen voor onze
dienstboden en werksters.
Maatschappij van Verzekering op het Leven
NUMMER 99
Dit blad verschijnt
Wcensdag-enZaterdagavoud-
Abonuemsntspïijs per 3 maanden f 1,—
Franco p. post door het geheele rijk f 1,1 5.
Brieven, Ingezonden stukken, gelden ens.,
franco tc eenden aa» dec Uitgever.
ZATERDAG 13 DECEMBER 1919
Telef. 38.
WAALWIJKSCHE EN LANGSTRAATSCHE COURANT.
Uitgave: Waalwljksche Stoomdrukkerij Antoon Tielen. TelegrAdres ECHO.
42e JAARGANG.
Prijs der Advertentiën
15 cent per regel; minimum f 1.—
Reclames 25 cent per regel
VRIJH.-C APPEL.
Openbare vergadering van den raad
dezer gemeente op Woensdag 10 Dec
des namiddags tea 7 uur.
Voorzitter Edelachtb. heer ^Valter.
Ongeveer 7 uur opent de Voorzitter
de vergadering aanwezig alle leden.
De notulen der vorige vergadering
worden na voorlezing onveranderd goed
gekeurd en vastgesteld.
AAN DE ORDE:
1. Iagekomen stukken.
Een schrijven van Ged. Staten tot
goedkeuring van het besluit tot 't aan
gaan eener geldleeoing groot 1 9000
Idem tot vaststelling der huurwaarde
van de woning vaa het hoofd der school
op een bedrag van f2o0 en mededee-
llng dat over 1918 door het Rijk een
bijdrage is verleend van f 77.50 als
kosten ia ds duurie-toeslagen voor bui-
gemcester en secreta:is.
Een schrijven van dea Minister van
Bincenlaiidsche Zaken waaiin wordt ge
wezen dat vele gemeente-besturen be
sluit nemen tot verhooging der salarissen
van de ambtenaren zonder dat daarbij
de vraag wordt gesteld hoe in deze ver
hoogde kosten kan worden voorzien.
Aangedrongen wordt besluiten tot ver-
hooglag van salarissen alleen te nemen
na voldoende overweging. De Mi
nister wijst er in zijn schrijven verder
op dat bij ver^Oïk om Rijkssteua eerst
aller, zal worden onderzocht vooraleer
daartoe zal worden overgegaac.
Wordt, voor kennisgeving aatgenomen.
Schrijven van Ged. Staren houdende
het veizoek om spoedige opgave te
willen verstrekken var de verdeeling der
kiesdistricten, zulks met het oog op het
vrouwenkiesrecht.
De Vooizltfer stélt voor, ook al komen
de dames or bij, slechts één stembureau
tc houden, aangezien de afstanden niet
zoo groot zijn.
Met algemeens stemmen wordt daartoe
besloten.
Een schrijven van Ged. Staten hou
dende mededeeling, dat in voorbereiding
is een regeling betreffende de jaarwedde
van wethouders en preseotie-gelden van
raadsleden, met het verzoek voorloopig
dienaangaande geen besluit te nemen.
Ecu schrijven van den Ned, Bond van
Gemeente-ambtenaren waarin gewezen
wordt dat aan de onderwijzers als tege
moetkoming in de duurte een maand
salaris is gegeven met het verzoek ook
hen dit te willen verleenen, wordt voor
kennisgeving aangenomen.
Aanbieding beredeneerd verslag van
wat omtrent de volkshuisvesting is ver
richt.
Wordt ter visie nedergelegd.
2. Een circulaire van Ged. Staten
waarin wordt gewezen op de d?ingeude
noodzakelijkheid om gemeentea van
3000 zielen eu minder te cambineeren.
De Voorzitter zegt deze zaak van
zoo'a groot gewicht te hebben geachi,
dat hij het heeft coodlg geoordeeld de
heeren eenige gegevens tnuis te moeten
zenden. Ged. Staten laten In hun schrij
ven de iichtzijde zien, wellicht dat er
heeren zijn die ook de schaduwzijde aan
combinatie verbonden, naar voren weten
te brengen. Schaduwzijden zullen er wel
licht zijn wijl men anders geen eeuwen
lang prijs zou hebben gesteld op zelf
standigheid. Of echter deze schaduw
zijde opweegt tegen de voordeelen mag
worden betwijfeld.
Vergelijkt men op het oogenblik den
finanticelen toestand van de gemeenten
Capelle, Sprang en Waspik, dan kan
die van onze gemeente voor het ©ogen
blik niet ooguastig genoemd worden.
Echter, di: zal niet zoo blijven, want
de Hoofd. Omslag voor 1920 zal bijna
tweemaal zoo hoog moeten zijn dan voor
dit looper.de jaar, wat, mei het oog op
het geringe aantal inwoners, bedenkelijk
wordt vooral als men daarbij nog in aan
merking neemt dat men de Inwoners
daar dan neg niet eens iets voor kan
aanbieden. De indruk van mij is, zegt
spr., dat het toch eenmaal tot vereeoi-
giug zal moeten komen-
De Voorzitter wijst er op, dat, voor
aleer daartoe wordt overgegaan, er in
verband met de gemeente-wet, eerst
nog heel wat moet worden gedaan. Hij
geeft voorlezing van de desbetreffende
artikelen.
Vervolgens wijst hij er op, dat voor
onze gemeente de Hoofd. Omslag voor
1919 f4600 is en voor 1920 deze f 8200
moet zijn. Ia Capelle is de Hoofd. Om
slag voor 1919 f12500 en voor 1920
zal deze f 20 000 moeten worden. Ia
Waspik is deze heden f 23000 en wordt
f 28000. Van Sprang zijn spreker 8e
juiste cijfers niet bekend.
De heer Oerlemans is zeer erkentelijk
voor de heldere en objec'.leve gegevens
dcor den Voorzitter verstrekt. Daardoor
is het gemakkelijk geworden ëen oor
deel te vormen. Spreker is van meedog
dat Ged. Staten nooit een gunstiger
moment hebben kunnen vinden om met
een dergelijk voorstel te kemeo, dan
heden nu de Hoofd. Omslag met 78
pCt. moet worden verhoogd. De cijfers
zeggen dat op deze manier niet meer
kan worden voortgegaan. Er moet naar
vermindering van laoten worden omge
zien. Op de begroeting is geen enkele
post waar nog op kan worden bezui
nigd en het is ook niet te voorzien dat
in de toekomst dit het geval zal zijn.
Er is voor onze gemeente geen enkel
rnlddel te vinden om aan de hooge
kosten te ontkomen dan door centralisatie
en nu treft het zoo mooi dat Capelle
en Sprang hun huishouden op denzelf
den voet hebben geschoeid en wat Gods
dienst betreft ook alles overeenstemt.
Het eenige nadeel dat er zou kunnen
zijn is dat Capelle aan de Electrlciteit
een bee'je s'.rop zou kunnen hebben,
dat het niet recaeerend zou werkeo. Er
staat echter direct tegenover dat men
door centralisatie aanstonds reeds cen'ge
duizenden kan besparen op de admini
stratie enz. Mitsdien stelt hij voor Ged.
S'aten te berichten, dat men in beginsel
voor combinatie met Sprang ec Capelle is.
De heer Stam is het met den heer
Oerlemans eens.
Voorzitter. Is cr soms een der heeren
die vaa meenicg Is, dat Vrijhoevc-Capelle
zelfstandig kas blijven bestaan.
De B;uijn- Ik geloof niet dat zulks
op den duur mogelijk is.
Ros. Als men ln aanmerking neemt
dat wij met 553 zielen reeds f 8600
Hoofdelijken Omslag moeten betalen en
Capelle met 2433 zielen slechts f 20.000,
dan blijft er geen twijfel over, welke
weg wij heen moeten. Zelf blijven be
staan is onmogelijk.
Voorzitter. Er zijn wel plaatsen waar
men evenveel belasting moet betalen,
maar hier is het zoo nog, dat wij de
ingezetenen er niets voor kunnen geven.
Ros. Het is maar belasting op be
lasting betalen en wij hebben er niets
voor. Niets anders dan een psar natte
voeten als mee bulten dutft komen. En
in de toekomst zal dat alles er tiet
beter op wo.den Was er vooruitzicht,
dan bleef ik liever zelfstandig, maar dit
is nu ju'st niet het geval.
Kuijpers. Ik zou Ged. Staten zoc maar
berichten als door den heer Oetlcmans
aangegeven.
Ros. Velgens het door u gegeven
memorandum zal het de beste weg zijn.
Met algcmcene stemmen wordt oldus
besloten.
Naar aanleiding van een verzoek van
het kadaster om een grens te bepalen
tusschen de Nieuwstraat en Oude Melk-
pad, wordt besloten deze te bepalen
als door het kadaster is aangegeven.
Aangehouden adres van den kantoor
houder van het bulptelefoonkantoor.
Door den heer Ros Is in een vorige
vergadering voorgesteld het salaris te
regelen als volgtjaarwedde voor des
kantoorhouder f 125, voor den plaatsver
vanger f 25 en voor vcrgoedlr<g van vuur
en licht ook f25. Zulks te doen ingaan
met Ingang van 1 November.
Dit voorstel In omvraag gebracht wordt
aangenomen met 4 stemmen voor en 3
tegen. Voor stemden de heeren Klevlts,
Oerlemans, Ros en Stam, tegen de heeren
de Bruijn, KuijpersItn Heijmans.
Vervolgens wordt, naar aanleiding van
een schrijven van het Hoofdbestuur der
posterijen besloten, aan den hulptclefoon-
kantoorhouder en diens plaatsvervanger
eervol ontslag te verleenen, ingaande
1 Januari 1920.
Besloten wordt hierna de haven voor
1920 te verpach'.eo op_dczelfde voor
waarden als verleden jaar eu B en W.
te machtigen het bod te eccepteeren,
indien zulks aannemelijk is, wijl anders
de raad expres daarvoor moet bijeen
komen.
Aangehouden voorstel van den heer
Ros om de vergadering voortaan te ope
nen en le sluiten met gebed.
Voorzitter. Wil de voorsteller soms
een gebed aanwijzen.
Ros. Dat v/11 ik liever aau B. en W.
overlaten.
Voorzitter. Dan wil ik uw voorstel
overnemen en stel ik voor om het reg
lement van orde te wijzigen door tus
schen art. 8 en 9 een art. 8a te voegen,
waarbij wordt bepaald dat bij het openen
en sluiten der vergaderingen door den
Voorzitter een gebed wordt gelezen.
De Voorzitter leest hier eenige gebe
den voor en zegt deze te hebben over
genomen van de gemeente Zwijndrecht.
Oerlemao9. Alhoewel door dit voorstel
de hoogere partij politiek hier wordt
ingelald, acht ik het niet gewenscht er
veel over te spreken. De zaak is daar
voor te kies en teer. Ik zal ook daarom
de soberheid betrachten. Ik acht op de
eerste plaats het gebed hier, waar ver
schillende peisoncn van allerlei richting
en levensbeschouwing bijeen komen, niet
op zijn plaats. Het gebed moet gespro
ken worden uit innerlijke overtuiging en
niet worden een wettelijk voorschrift,
want daardoor wordt het m. i. verlaagd,
wordt hetj'een voorschrift. Ik zal er mijn
stem daarom niet aan geven, ook omdat
het gemeentebelang er niet door wordt
bevorderd.
De Bruin. Ik ben het met den heer
Oerleroaas eens. Het gebed behoort hier
niet thuis. Hoeveel vergaderingen zijn
er niet gehouden, waar heel wat harde
woorden vielen en dan eerst met gebed
openen en sluiters, dat is indruischend.
Ik zeg niet dat het hier nu zal gebeureo,
maar het kan toch gebeuren, vroeger
zijn er meermalen heel wat harde woor
den gevallen.
Kuijpnrs. Ik kan mij ook met de voor
gaande spiekers vereenigen.
Stam. Ik ook/" Vroeger kon het er
wat spannen.
Voorzitter. Gedurende de 5 jaar dat
ik hier burgemeester ben, is dit toch
niet het geval geweest.
Ros. Ik betreur het ten zeerste dat
een dergelijk voorstel hier wordt betwist
Id do vorige vergadering heb ik er op
gewezen cn het staat mooi in de notulen
vermeld, dat de overheid voortspruit uit
de souverelniteit Gods' en waar we hier
in een orthodoxe gemeente leven waar
zic'o, laat ik dan zeggen bijna eenieder,
het zich als een eere acht, christen te
mogen worden genoemd, is het gebed
niet misplaatst. Dc heer Oerlemans zegt
cu wel dat hier verschillende personen
vaa onderscheidene richtiogen bijeen
kunnen komen, doch daarom behoeft
toch zeker het gebied niet te worden
nagelaten, dat althans moet ik bestrijden.
Ik lees dat ook in Druneo gevraagd Is
voortaan de vergadering met^gebed te
te willen opcnen'en slnitco. Nu is Drunen
een Katholieke gemeente, maar ook daar
kunnen iu de raadszaal personen plaats
tremen van verschillende richting. Een
rec'ntgeaaid persoon kwetst zich daar
ook niet aan en zeker niet in onze ge
meente, waar eenieder zich het een eere
acht christen 3"genoemd te worden en
waar men gaarne naar Gods woord hoort
Er staat geschreven, al wat ge doet,
doet dat ter eere God?, hetzij dat ge
we kt, hetzij dat ge ee*. hetzij dat ge
drinkt en dan moet ook een ve gaderiag
ter eere Gods worden gehouden. Als
Oudeslicg van deze gemeente acht ik
het mij een plicht mijn voorstel, door
den Voorzitter overgenomen, te verde
digen. Ik erger me, als hier dit woord
wordt verloochend.
Voorzitter. Dat is nog niet zooals U
zegt.
Ros. Laat mij dan zeggen dat cr reeds
zijn die in het openbaar dat woord vei-
loocheneo.
Voorzitter. Het is nu de vraag of het
wenschelijk is, dat de minderheid de
even aangestipt de wenschelijkhetd om
de huurwaarde van de woning van den
veldwachter te verhoogeo. De gemeente
heeft daar geen schade aan en Gouda
heeft er een voordeeltje mee bij zijn
pensioen.
De Voorzitter zegt toe met B. en W.
een onderzoek te zullen instellen. Tevens
sullen dan de reparaties worden opge
nomen.
Voorts deelt hij mede, dat ondanks
de moeiten die er is gedaan, voor Lab-
begat geen lantaarn-opsteker is gevon
den kunnen worden. Als de heeren er
ook eens wat moeite voor willen doen.
Oerlemans. Zou dit geen verband
houden met de bezoldiging.
Voorzitter, Neen. want er moest nog
onderhandeld worden.
Oerlemans. Ik heb gehoord dat f15
is gepresenteerd, een bedrag evenveel
als vroeger en als men weet dat het
geld de helft van de waarde heeft van
vroeger, dan Is het ook geen zuivere
veihouding.
Voorzitter, Het is de taak van Burg.
en Weth. evenals die van de leden, te
trachten het bestuur zoo zuinig mogelijk
te beheeren. Wat is het 2 a 3 lantaarns
aansteken. Natuurlijk hangt het er van
af waar men wcotrt.
De Bruin. Er is geen bedrag genoemd.
Oeilemans. Ik heb het gehoord van
een persoon die er voor is aangezocht.
De Voorzitter zegt toe nogmaals een
oproeping te zullen doen.
Daarna gaat de raad over in geheim
Comitë.
3 Dec. is, zooals bekend i?, de Io-
vallditcitswet-Talma ic werking getreden
met dc belangrijke vetbeteringen, daatiu
aangebracht dcor minister Aalberse.
Iedere loonarbeider is volgens de wet
verplicht zich ie verzekeren. Ook onze
dienstboden en werksters hebben natuur
lijk het formulier om zich ter verzekering
aan te meld™, ingevuld en opgezonden
aan den Raad van Arbeid. Weldra zullen
zij nu hun rentekaart ontvangeneu dan
begint onze, dat is der wetkgeefsters
plicht om voor haar premie te gaan
betalen.
Wij zijn verplicht om wekelijks een
zegeltje te doen plakken op de rente-
kaart, welke ons 's Maandags door onze
dienstbode of werkster wordt gepre
senteerd.
Maar de groote vraag is nu, hoe duur
zal dat zegel'je zijn, hoeveel premie
zullen wij verplicht zijn voor onze dienst
boden te gaan betalen
Vrouwelijke arbeiders boven den 21-
jarigen leeftijd, behoudens enkele uit
zonderingen, zijn gerangschikt in de
vierde loonklasse, waarvoor een week-
premie verschuldigd is van 50 cent.
Vrouwelijke arbeiders beneden dec
21-jatigen leeftijd vallen in de derde
loonklasse, waarvoor een premie vast
gesteld is van 40 cent per week.
Voor onze dienstboden eu werksters
boven de 21 jaar zullen we dus waar-
Opgericht
Verzekerd R&pit&al
ftoserv» e
paling zijn
Dat niemand een werkster op Maandag
of Dinsdag zal willen hebben, want dat
kost 50 cent extra.
En kan meo niet anders dan een
werkster Iq 'c begin der week nemen,
dan zal 'c misschien zoo gaan. Veronder
stellen we dat 't dagloon is f 1.50 plus
den vollen kost. Dan zal een mevrouw,
dte een werkster op Maandag moet
nemen, zeggenJa maar, als u op
Maandag bij mij komt, geef ik maar
f 1.—waut ik moet 50 cents premie
voor u betalen.
Zal daarmede genoegen genomen
worden
't Is een raar geval.
't Is zeker onbillijk, dat een mevronw,
die een werkster heeft voor een dag
per week, voor Maandag, premie moet
betalen voor een geheele week en dat
de verdere mevrouwen van premie
betaling zijn vrijgesteld. Maai de wet
is eenmaal zoo.
En de mevrouwen zullen met de
werkvrouwen moeten trachten een be
vredigende regeling tot oplossing van
een en ander te vinden.
De practtjk zal die oplossing wel
brengen, maar men vergete toch ook
niet dat er een bepaling in de wet is,
welke luidt, dat de werkgever de premie
op geen enkele manier mag verhalen
op zijn werknemer,
Daar staat zeits een maximum boete
van f 100 of een maximum hechtenis
van een maand op.
Men zij dus voorzichtig met te zeggen:
ik betaal 50 cent premie voor n, du9
ik trek dat van uw loon af.
Men verwacht spoedig een bepaling
waarbij voor deze categorie dagzegeis
worden uitgegeven.
1843
f 21.406 813- gi
2 918.587.-
meerderheid iets wil opleggen.
Oetlcmans. De heer Ros is in zijn
betoog, 2I9 hij zegt dat wij Christus
woord verloochenen, nogal kras. Als bij
eveu Matthias na leest, zal hij wel in
twijfel komen. Immers daarin lezen we
dat Christus zijn toehoorders waarschuwt
om niet het gebed, als Farizeëers om
de hoeken van de straten te staan pre
velen, maar binnenskamers en aangezien
het hier geen binnenkamer is, kan ik
mij niet met het voorstel vereenigen.
Het voorstel van d n Voorzitter in
omvraag gebracht wotdt verworpen met
5 tegen 1 stemmen. Voor s'emdcn de
heeren Ros en Kievits. Tegen de heeren
Oerlemans, de Bruijo, Heymans, Stam
en Kuijpers.
Benoeming personeel herhalingson-
derwijs.
Als hoofd van het heahalingsooderwijs
wordt benoemd de heer de Btuin en
als onderwijzeres Mcj. de Liefde.
Ros. In de vorige vergadering heb ik
sehijnlijk moeten gaan betalen 50 cent
pet week.
Dat komt dus in 't vervolg boven de
buur en vormt een cxt'a-bclastiog, die
vooial in burgergezinnen met mlddelbare
inkomens, waarin vaak een dienstbode
of werkster beslist onontbeerlijk is, vooral
als er veel kinderen zijn, terdege zal
gevoeld worden.
Thans nog een woordje over de werk
sters geregeld, die 's Maandags hier,
Dinsdags daar en Woensdags weer
ergens anders werken P
Moet iedere werkgeefster een deel van
de verschuldigde weekpremle betalen
Dat zou te lastig worden.
De wet bepaalt daarom heel een
voudig, dat de geheele weekpremle (50
cents dus) moet worden betaald door
de eerste werkgeefstor, bij wien zoo'n
werkster in een week arbeidt.
Wat zal gevolg van deze wetsbe-
Collectievt arbeidsovereenkomst in de
Typographic.
Men seint uit Amsterdam d.d. 11 dezer.
Voor de tweede maal hebben eergis
teren en gisteren de drie patroonsver-
eeniglngen, n.l. de Nederlandsche Bood
van Boekdrukkerijen, de R. K. Vcreenl-
ging Lvan Neder!.'Diukkerspatroons en
de Bond van Christelijke Drukkerspa
troons in 't gebouw vaa den Werkenden
Stand alhier een tweedaagsche gemeen
schappelijke aigemeene vergadering ge
houden over*het!voorstcljvan een nieuwe
collectleve arbeidsovereenkomst met dc
vier werknemers-organisaties in de ty
pografie hier te iande.
Het voorstel, dat in drie druk bezochte
bijeenkomsten werd behandeld, ts aan
genomen met 560 stemmen vóór cn 517
stemmen tegen.
De n'ecwe arbeidsovereenkomst wordt
met 1 Januari a s. van krach', eastiekt
zich uit over een tijdperk van 3 jaren.
Het omvat, behalve zeer hooge loonen,
de a.s. 45-urige werkweek, vrije dagen
met extra-loon voor eea gedeelte daar
van, beperking overwerk, geringer aan
tal leerlingen, hocgere klasse-indeeling
van de meeste gemeenten, betaling bij
ziekte, ove'leg inzake piijstarievcn en
royement, in 'c kort, de meest gunvtlge
bepalingen voor de arbeiders contrac
tanten, met eene commissie die om het
halfjaar den economtscbeu toestand en
daarmee de locnen beoordeelt.
Na een tweedaagsche zter opge
wonden vergaderiog is gistere.! te Am
sterdam door de vcreecigde patroons
bonden in de typografische vakken de
collectieve a-beidsovoreenkomst voorde
jvfen 1920. '21 en '22 aangenomen met
560—517 stemmer, nadat het hoofdbe
stuur verklaard had, niet de verantwoor?
delijkheid voor de gevolgen van ver
werping van het contract te willen aau-
vaardeo en de onderhandellngscommlssie
geweigerd had opnieuw de onderhande
lingen te openen.
De minister van Oorlog heefteen
wetsontwerp ingediend tot tijdelijke
afwijking van de militiewet.
Het doel van het wetsontwerp is om
voor dc dienstplichtigen van de lichting
1920 den eersten oefentijd te bepalen
op ten hoogste 6 maanden voor de
onbereden korpsen, 18 maanden voor
cavalerie en 12 maanden voor de bere-
den artillerie.
Tevens is de mogelijkheid opengela
ten om ook voor de onbereden lichting
1919 en voorde bereden lichtingen 1918
en 1919 alsnog den eersten oefentijd te
verkorten. Dit noodontwerp wordt in
gediend in afwachting van de definitieve
wijziging der legerwetten.
aar de lezerskring van ons
blad zich met den dag uitbreidt-,
krijgen advertenties in ons blad
voortdurend meer waarde.
DE ECHO VAN HET ZUIDEN.
