Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Tweede Blad.
BINNENLAND
IH3BZ0KDBN STÏÏKKBS.
INDUSTRIEELEN.
Welke Propaganda
BUITENLAND.
NUMMER 20
ZATERDAG 6 MAART 1920
43e JAARGANG.
De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken te Waalwijk houdt zich onledig met
j opmaken van 't vet slag over 1919.
Heeren lndustrieelen worden verzocht
hunne opgaven voor het verslag zoo spoedig
mogelijk in te zenden.
De Kamer van Koophandel en
Fabrieken voornoemd.
(Ingezonden.)
II.
Wij schreven aan het slot van ons
voorgaand arikel dat de mensch dure
plichten heeft aU menscb, als gezinslid
en als lid der maatschappij.
Uit deze diieë l-.i plicht Uldt Mr. Dr.
Ch. Raaijmakers in zijne b ochure
«Arbeidsduur voor volwassen mannen»,
hst recht van deu mensch op een be
hoorlijken arbeidsduur af.
Als mensch zeiit Mr Dr. Raaijmakers
is ieder verplicht te leven zooals het
past aan een christen.
Daarnaast is tevens gepaste zorg voor
ontwikkeling van den geest geboden.
Weliswaar vraagt het winkelbedrijf in
zijn verscheidenheid van de betrokkenen
een zekere icspaaniQg des geestes,
waardoor de overmatige arbeidsduur niet
als in andere bedrijven een sterk opval
lende demoralisatie ten gevolge kan heb
ben, maar toch is het bij eenig nadenken
ieder duidelijk, dat hij zijn nadeeligeo
invloed ook in het wlnkclbed ijf doet
gelden.
Indien toch de arbeidsduur zckerr
redelijke grenzen verre overschuidt, zul
len daardoor deo betrokkenen de tijd
en de gelegenheid ontbreken zich b.v.
die vakkenis eigen te maken en te on
derhonden, welke noodig zijn, om huo
een goed en beter bestaan te verzekeren.
Behoefte aan zoodanige kennis wordt
door hen, die in het winkelbedrijf, hetzij
als ondergeschikten, hetzij voor eigen
rekening werkzaam zijn, stellig in hooge
mate gevoeld. Eo toch is voor velen het
inrichten en bijhouden van koopmans
boeken, gelijk dit door ons Wetboek
van Koophandel en meer nog door de
voordeelen van een goed gedetailleerd
overzicht van eene zaak wordt gevorderd,
iets onmogelijks. En toch ontbreekt ve
len de kennis om in een vreemde taal
dragelijk te correspondeerec, ofschoon
daarvan een meer voordeelig inkoopen
en zaken doen het benijdenswaardig ge
volg zou wezen. En toch missen veleo
de noodzakelijke wetenschap tot soliede
geldbelegging overeenkomstig de be
hoeften van deo kleinhandel, waardoor
financiële catastrophes konden worden
voorkomen. En toch is de verkregeo
vakkennis niet grooter, dan die in eigeD
winkel of de weinige winkels, waarin
men werkzaam was, verkregen.
Er zijn gelukkige uitzonderingen, om
dat er menschen zijn met buitengewone
wilskracht en bijzonderen aanleg, maar
de normale mensch mist na een zoo
lange dagtaak, als in het winkelbedrijf
regel is, de energie, om zich door ge
zette studio en met gebrekkige hulp
middelen voor zijn vak verder tc be
kwamen.
Ook dient de mensch redelijke zotg
voor zün lichaam te dragen. Hij mag
niet gedoogen dat zijn physieke k'ach-
ten door een overmatigen arbeidsduur
vóór den tyd worden gesloopt. Niemand
zal kunnen ontkennen, dat een te lange
arbeidstijd een beslist schadelijke invloed
op de gezondheid der betrokkenen uit
oefent en een abnormaal hoog ziekte
en een min of meer vroeg sterftecijfer
tot treurig, maar noodzakelijk gevolg zal
hebben.
Prof. Mr. M. W. F. Treab, directeur
van het Bureau voor Sociale Adviezen,
voorzitter der overeenkomstig besluit
van den Gemeenteraad van Amsterdam
in 1902 ingestelde Commissie tot onder
zoek in hoeverre en voer welke soorten
vao bedrijven in de Gemeente Amster
dam een Verordenitg wenschelijk is tot
vaststelling van een sluitingsuur, zegt
hiervan onder meer
«Hoezeer vervroegde winkelsluiting,
welke vanzelf ook bekorting van arbeids
duur met zich zal brengen, onder de
maatregelen in het belang der gezond
heid gerangschikt worden moet, blijkt
zonneklaar uit het rapport der Duitsche
Staatscommissie over dit onderwerp.
De lange arbeidstijd, dikwijls staande
doorgeb'acbt, de gehaaste maaltijden, het
gebrek aan liekt en luchth'bben een be
slist nadeeligen invloed op de gezondheid
niet alleen van de winkelbediendenmaar
ook van de eigen zaak drijvende winke
liers en van hunne vrouwen. Die nadee-
lige invloed uit zich in een abnormaal
hoog ziektecijfer voor deze personen, maar
daarin niet alleen.
Vervolgens betoogt de schrijver met
cijfers, aan verschillende statistieken
ontleend, dat de vaak minder geZonde
toestand der oudersin het winkelbedrijf
werkzaam, nadeelig werkt rp het sterf te-
eijter hunner jeugdige kinderenen, hij
besluit dan
>Waar het ziektecijfer voor winkel
bedienden abnormaal hoog, het sterfte
cijfer der kinderen uit den kleinen win
kelstand even ongunstig of nog ongunstiger
is, dan dat der kindtren uit de arbeidende
klasseis het wel bui (en kijf dat de
gemeente, waar zij maatregelen neemt
om het zich afsloven van winkeliers eH
hunne vrouwen en bedienden tegen te gaan
daarmee werkzaam is in het belang der
gezondheid.
De arbeid is niet het doel van 's men
schen bestaan hij is slechts een middel,
om den mensch diens bestaan mogelijk
te maken daarom mag zijn duur niet
zoodanig zijn, dat dit bestaan door her
verloren gaan der gezondheid in gevaar
wo'dt gebracht of zelfs maar schade
lijd».
Ais gezinslid heeft ieder plichten
jegens de medeleden van het gezin. De
zoon, die zijn vrijen tijd geheel of bijna
geheel buitenshuis doorbreng», schiet
in de vervulling van zijn plichten jegens
zijn broeders en zuste's en jegens zijn
ouders grovelijk te kort. Hij moet het
ztjoe bijdragen tot de gezelligheid en
intimiteit van den huisclijken kring.
Ook de bediende, die in het gezin
van ziju patroon wordt opgenomen,
gaat niet vrij uit, als hij zich geheel of
grootendeels aan dat gezinsleven ont
trekt.
Maar meer nog heeft het hoofd des
gezins dure plichten jegens de zijnen
In het gezin behoort een goede arbelds-
verdeeling te bestaan en ieder heeft
daarin naar de mate zijner krachten en
van den tijd, dien hij er In kan door
brengen, zijn taak te volbrengen en is
daarvoor verantwoordelijk, maar tocb,
in hoogste en laatste Instantie is het
hoofd des gezins verantwoordelijk voor
het geheel.
Dagelijks moet hij minstens ee*ige
uren in den huiselijken kring kunnen
doorbrengen, om zich voldoende Op de
hoogte te stellen van den gang van
zaken, om leiding te geven en voor
lichting, om te waken over het wel en
wee van de zijnen.
Als lid der maatschappij moet de
mensch zich eenerzijds niet alleen ont
houden van d^den, die het welzijn zijner
medeburgers kunnen schaden, maar ook
moet hij auderzijds op positieve wijze
het algemeen welzijn bevoideren.
Daarvoor is noodig eenige, zij het
dan ook slechts elementaire kennis van
maatschappelijke verhoudingen, van de
noodzakelijke voorwaarden voor volks
welvaart, van de goede rechtsbeginselen
van het staatsbestuur, van de middelen
tot sociale verbeteringen, enz.
«De vlugge opvatting van een gezond
verstand4, zegt Pater P. B. Bruii S. J.
in de Inleiding tot zijn «Sociologische
Beginselen* zeer terecht, «stelt niet in
«staat om over de groote quaesiles van
«den dag een beslissend oordeel te
«vellen, zoo niet een degelijke studie
«der grondbeginselen is voorafgegaan*.
En toch, ieder, die eenige positie
Inneemt, moet niet alleen vaak een oor
deel vellen over zoodanige quaestles,
maar moet b.v. door het uitbrengen
van zijn stem bij verkiezingen, of dooi
het goed opvatten van zijn plichten als
patroon tegenover zijn ondergeschikten
zelfs daadwerkeliik optreden, om tot
een goede oplossing der quaesties te
komen.
Om de plichten als lid der maat
schappij naar behooren te ven uilen,
moeten de winkeliers en de bedienden
zoo goed als anderen bet niet bii
kennis alleen let?n, maar moeten ztj ook
door het daadwerkelijk lid worden en
rtln van organisaties van vakgenooteo
of van vereenigingen, die bevordeiiog
van het algemeen welzijn ten doel
hebben, krachtig meewerken tot ver
betering.
Vooral een krachtige organisatie van
vakgenooten is voor den winkelstand,
wiens bedrijf nog zooveel verbetering
behoefthoogst nocdig.
Zoowel voor het verkrijgen van ge
noemde keunis, als voor het meer dan
contribuëerend lid zijn van een vereenl-
ging is tiid en gelegenheid noodig.
hr is den winkelstand meermalen een
grief gemaakt dat hij zoo laat aan >igen
organisatie is gaan denken, ja zefs in den
tegenwoordige- tijd, uu alles in het teeken
van het ver eenig ings leven staat en ieder
daarvan het groote nut en de noodzake
lijkheid inziet, daarvoor nog maar weinig
blijkt te gevoelen.
Gemis aan sociale ontwikkeling en
gemis aan tijd om te vergaderen ztjn
ongetwijfeld de groote oorzaken, die op
haar beurt weer uit den overmatigen
arbeidsduur in het winkelbedrijf voo't-
loeien.
Als menscb, als gezinslid en als lid
der maatschappij hebben winkeliers en
bedienden dure plichten te vervullen
Zonder eeu redelijken arbeidsduur is
die ver valling onmogelijken daarom
hsbbëff~~zt] daarop een onafwijsbaar
recht,
J. V.
Een propaganda-maand Is het wel
noodig? Telt de Bossche Diocesane
Werkliedenbond niet reeds zooveel dui
zenden leden, dat het overbodig mag
geacht worden voor dien Bond propa
ganda te maken Die vragen rezen bij
mij op. toen ik van het Bestuur een
uitnoodiging ontving om een artikel te
schrijven voor de propagandamaand.
Inderdaad, de Bossche Dioc. Werk
liedenbond is in ons Bisdom zulk een
kracht, zulk een machtig lichaam ge
worden, dat hij zich zelf propageert,
doordringt tot op de kleine dorpen en
als van zelf de nog ongeorganiseerden,
die hechten aan geloof en orde, tot zich
trekt. Dat is eendeels toe te schrijven
aan de krachtige leiding, die van het
Bestuur uitgaat, ook door de actie van
zijn vrijgestelden, die als herauten den
standaard van het Katholieke vereni
gingsleven omdragen, anderdeels is het
toe te schrijven aan het meer tot be
wustzijn komen van de diepe overtuiging
welke zich heeft vastgezet bij onze
Katholieke arbeiders, dat alleen in de
Katholieke Standsorganisatie hun geloof
in veilige have is en alleen bij de Katho
lieke Vakorganisatie hunne belangen
beschermd en gewaarborgd zijn. Als ik
enkele jaren terugga in de arbeiders
beweging, dan herinner ik mij nog le
vendig de opmerking van overigens goed
Katholieke arbeidersWat wordt er
voor ons gedaan Zijn het niet de so
cialisten die voor onze belangen op
treden. Dien tijd zijn wij voorbij, de
kracht der begoocheling van het Socia
lisme is gebroken. Het staat in zijn on
macht voor ons open en bloot. Troelstra
acht zich alleen nog veilig onder den
breeden mantel van Wijnkoop. Voor
wien niet ziende blind is, dringt zich
geheel de arbeidersbeweging saam in
de vraagGeloof of ongeloof, orde of
revolutie Bij die vraag kan het ant
woord van onze Katholieke arbeiders
niet twijfelachtig zijn, en het noodzake
lijk gevolg is dat zij zich steeds in
grooter getal aansluiten bij de Katho
lieke organisatie, nu het ook steeds
duidelijker wordt dat organisatie voor
allen noodzakelijk is.
Ziedaar de verklaring van mijne aan
vankelijke meening dat propaganda voor
den B. D. W. overbodig is en toch bij
dieper indenken is mijne meening totaal
gewijzigd en kwam ik tot de overtuiging,
dat nu vooral bij de kolossale uitbreiding 1 overeen met die, welke voor het loopende
van den Bond in afdeelingen en ledental
propaganda noodzakelijk is, n.l. de
interne propaganda. Wat ik daarmee
bedoel Laat ik het duidelijk zeggen.
Ik bedoel daarmeehet verspreiden,
het bijbrengen, het inpompen, ja het
instampen van de diepe overtuiging in
de geesten onzer arbeiders, dat het bij
de arbeidersbeweging niet zoo zeer gaat
jaar (1 April 1919 tot 31 Maart 1920)
geldt. (Msb.)
Uit het bovenstaande kan men af
leiden, dat wij voor het volgend jaar
nog aan de kolendistributie vastzitten,
hetgeen met het ocg op de nog steeds
moeilijke wereldkolenpositie geen ver
wondering behoeft te wekken.
Naar wij vernemen, hebben de
om een beteren boterham, maar dat de j Belgische consulaten in den lande be-
hoogste belangen op het spel staan. richt ontvangen, dat tot nader order
Dat wordt door velen te weinig of niet geen visum meer op de passen voor
beseft. Welnu in die richting moet een
krachtige propaganda gevoerd worden,
België mag worden verstrekt
Omtrent de reden hiervan kon men
zal de Bond in de goede banen blijven ons niet inlichten, daar behalve dit
vorderen. Is die propaganda misschien telegrafische bevel nog geen verdere
niet te veel verwaarloosd in het ver- gegevens waren verstrekt.
leden Moge het tekort worden aan
gevuld in de toekomst.
De hoogste belangen van geloof en
orde in de maatschappij staan op het
spel geloof of ongeloof, orde of
revolutie. Wie daarvan overtuigd is, zal
zich hechten niet alleen aan zijne Vak-,
maar nog meer aan zijne Standsorgani
satie, zal niet alleen de vergaderingen
van zijn Vakgilde bijwonen, maar de
eerste zijn, als hij wordt opgeroepen
ter vergadering van de Standsorgani
satie, zal niet alleen een Katholiek
z^n van vaste beginselen, maar ook
iemand die in zijne levenswijze ieders
kritiek kan doorstaanzal deelnemen
aan de Godsdienstoefeningen en de
cursussen die van de Standsorganisatie
uitgaan.
Als de propaganda in die richting
gevoerd wordt, dan verwacht ik een
vruchtbare en heerlijke propaganda
maand, dan zal de B. D. W. nog hooger
opbloeien en zijn de sterke burcht waar
binnen geloof en orde veilig zijn.
's Bosch. C. C. PRINSEN,
Oud-Adv.
De Leipziger Messe.
De Vosslsche Zeituog meldt, dat te
Leipzig een druk bezochte Hollaodschc
avond is gehouden onder voorzitterschap
van dr. Rothe, den eerste burgemeester.
Dr. Held, de Saksische minister van ar
beid, sprak de aanwezige Nederlanders
uit naam van de Saksische regeering
toe. Het blad betrenrt, dat een aantal
Nedetlanders. die in te vroolijke stem
ming waren, even voor de toespraak
van den minister van arbeid, het bekende
«Weg met de Socialen, leve Wilhelmien*
aanhieven. Het incident maakte een pijn
lijken indruk.
Over de beurs zelf, zegt de Vossische
Zeltung, dat de vrees, dat er gebrek aan
koopwaar op de messe zou zijp, onge
grond gebleken is. Er wordt zooveel
aangeboden, dat tenslotte iedereen kon
koopen en er bestaat in het geheel geen
reden om zulke krankzinnige prijzen te
stellen als er gevraagd en betaald wor
den. Het blijkt, dat tal van firma's
speciale reserves voor de beurs hebben
gemaakt. Zoo zijn er b.v. talrijke fabrie
ken vaa rekenmachines, die sinds maas
den niets meer hebben afgeleverd om
alleen op de beurs aan het buitenland
re kunnen verkoopen. Men betaalt tot
8000 Mark voor een schrijfmachine.
Volgens de Lokal Anzelger is er op de
beurs voor mlllioenen zaken gedaan.
Een Engelsche firma bestelde voor 8
millioeo Mark muziekspeelgoed. Men
heeft 12.000 Mark voor een dozijn pop
pen betaald.
Opvalleod zijn te Leipzig de affiches
Verkoop sleehis aan Duitschers. De pers
is het erover eens, dat deze propaganda
misschien wel goed gemeend is, maar
toch niet met het karakter van de jaar-
beurs In overeenstemming Is te brengen.
- Naar „Het Volk" verneemt zijn
de heeren Wibaut en dr. v. d Waerden
door de regeering uitgenoodigd deel uit te
maken van de commissie voor socialisatie
onder voorzitterschap van dr. Nolens
Onze Haagsche redacteur meldt:
Binnenkort zal een nieuwe regeling
der kolendistributie worden gepubli
ceerd, welke op 1 April a.s. in werking
treedt. In hoofdzaak komt deze regeling
Het debat is hiermee gesloten.
Van andere zijde deelde men on» nog
mede dat deze maatregel in verband
zou staan met het plan-Nederlandsch
congres, dat in de tweede heltt van
deze maand te Leuven zal gehouden
worden.
De Jaarbeurs vertoont hetzelfde
verschijnsel als die van het vorig jaar,
zij wordt veel drukker bezocht in de
tweede dan in de eerste week.
Het schijnt, dat de lusteloosheid, die
zich de eerste week in de zaken liet
gelden, thans ingehaald wordt door een
bedrijvigheid, die veel goed maakt, wat
aanvankelijk tot pessimisme stemde, en
die de deelnemers dan ook eenigszlns
anders laat oordeelen.
Bij de Tweede Kamer is ingediend
een wetsontwerp tot wijziging der Ont
eigeningswet, strekkende tot bevordering
van het in cultuur brengen van gronden.
De .suikerdistributie wordt tot
October 1921 gehandhaafd.
Buiten verantwoordelijkheidder Reductie.
Aan de Redactie van
De Echo van het Zuiden
Mynheer de Redacteur 1
Vergun mij a u.b. nog een klein
plaatsje in uw Blad, om nog in 't kort
te antwoorden op het ingezonden stukje
van H. C. Maijers.
Inzender schr\jft dat het niet gaat
over den opzet van dien feestavond,
maar over het nutteloos besteden dor
gelden van het Ziekenfonds.
Dat de kosten thans door de feest
vierenden betaald zijn, ligt niet aan het
goede beleid van het Bestuur, maar dit
i9 het gevolg van de protesten dor
leden.
Dan wil ik nog even ingaan op een
onwaarheid, die de inzender voor den
dag brengt, als zou ik geschreven
hebben dat de gelden aan het Bestuur
r.iet toevertrouwd zijn. Wie het inge
zonden stuk van mij goed gelezen beeft,
heeft wel gezien dat wat hierover in dit
stukje voorkwam, niet door mij persoon
lijk werd geschreven, doch dat dit voor
kwam in het protest door C- v. Heijst
aan het Bestnur gezonden, en dan nog
niet in dier voege, waarin de schrijver
van het ingezonden stukje deze woorden
weergeeft.
Doch nu de heer H. Maijers die
woorden aan mij toeschrijft, kan ik dit
wel voor bewijs geven, dat wanneer er
geen protesten van de leden waren ge
komen, de gelden van het Ziekenfonds
v/aren besteed aan een feestje, en was
dit dan niet nutteloos
Of bedoelt inzender misschien dat
de gelden, welke op een zoodanige
manier gebruikt worden ook niet nutte
loos besteed zijn.
Mijns inziens heb ik hierover nu ge-
noeg geschreven, waarom dit dan ook
mijn laatste woord ishet Bestuur van
het Ziekenfonds zal ook wel niet maer
met zulke dwaze besluiten voor den dag
komen.
U, Mijnheer de Redacteur, dankend
voor de genoten plaatsruimte, te? ken ik,
UW CORRESPONDENT.
Red.
De Echo van het Zuiden,
Waalw(jksche en Langstraalsclie Courant,