SE ECHO VAN HET ZUIDEN.
BUITENLAND
Desnamiddags ten drie uur, in de groote zaal „MÜSIS SACRUM" te Waalwijk.
INBSZOHDEF smm.
Provinciaal Nieuws
OIP 28 ZEJST 29 CTTTT .T
Kaartfln TOEGANG VRIJ.
or gereserveerde plaatsen vanaf Maandag aan het kantoor der Gasfabriek verkrijgbaar.
Spotnamen van Noord-
brabantsche plaatsen.
RECLAME.
zo. 59.Zaterdag 24 Juli.43e Jaarg
TWEEDE BLAD.
I.
Onder dezen titel schrijft L. van Miert
in het Juli-nummer van Studiën, tijd
schrift voor Godsdienst, Wetenschap en
Letteren:
In de „Langstraat" heeft bijna ieder
dorp zijn eigen schimpnaam. Te Raams-
donk treffen we de bonkenslikkers, te
Raamsdonksveer de dooie-vischjesvreters.
De laatsten zijn meer bekend als faanten.
Tn den franschen tijd zou een officier aan
een inwoner van Raamsdonksveer, die in
't gras lag te rusten den weg hebben ge
vraagd. Was 't vaderlandsliefde, of onbe
kendheid met de taal of luiheid, die den
dorpeling het zwijgen deed bewaren? De
geschiedenis heeft 4iet niet opgeteekend.
De Franschman schold hem toen voor een
„fainéant," dat in den volksmond verbas
terd is tot „faant". Verder te Waspik de
boonebraaiers, of, naar een onsmakelijke
landbouwers-bezigheid, de str...scheppers,
te 's Gravenmoer de spieringpooters, want
„die van 's Gravenmoer hebben eens spie
ring geplant, maar ze kwamen niet uit!"
De Waalwijksche oliebuiken of meer al
gemeen rijstvreters, rijstpikkers of rijst-
basten, (bast is buik) moeten dateeren uit
den tijd, dat het schoenmakersvak de
industrie dier streek een karig bestaan
opleverde en rijst een goedkoop volks-
voedsel was. Toch zouden volgens een
rijmpje de Waalwijkers het er goed van
genomen hebben:
Waalwijk, Ivalelijk,
Als ze leven zijn ze rijk,
Maar komen ze te sterven
Dan valt er niets te erven.
„Eigengeraaid Boark" is Baardwijk, is
zooals men beweert, een ras apart. Waar
om de bewoners van Drunen den spot
naam van mosterdzakken of mosterdpot
ten verdiend hebben, is me niet gebleken.
Nieinvkuiksche hopbellen of flodderboo-
nen (is boerenboonen) en Vlijmensche
peulerwten houden verband met den bloei-
enden tuinbouw.
De Vlijmensche maanblusschers moeten
ooit het licht der opkomende maan voor
een brand hebben aangezien. Onder de op
vele plaatsen voorkomende maanblus
schers zijn de Mechelsche wel 't meest be
kend.
In deii „Vrijdom van 's Hertogenbosch"
ligt o.a. ook Dungen. 't Heeft zich om de
Bossche markt te voorzien sterk toegelegd
op groenteteelt, daarom heeten de Dun-
genaars moeskrèp, een verbastering van
moeskrabbers (krabben, is wieden) Maal
ais de jeugd van St. Michielsgestel hun
dat durft naroepen, blijven de Dunge-
naars het antwoord niet schuldig:
De Gestelsche bokken
Die komen hier slokken,
Die loopen over den Dungensclien dijk,
Die halen de slekken (is slakken) al uit
het slijk,
Die braaien ze onder d'assche
En vreten ze ongewaschen.
Maar keeren we nog even terug naar
„Maasland". We groeten er de ons reeds
bekende Rosmalensehe zandkruiers, de
Geffensche peperbusen een naam'wel
licht aan hun toren ontleend, de Ber-
likumsclie koolboeren en de Berchemsche
knollen, beide wijzend op groenteteelt, en
de Heesche bonken. Uitdagend stelt zich
tegenover Heeschenaar de vreemdeling
aan, als hij beweert: „wat zitten er veel
bonken in de lucht, er komt zeker on
weer!"
De bewoners van het naburige Nistel-
rodc heeten eigenlijk wevers, naar liet
daar veel beoefende vak. Aan deze thans
verdwenen huisindustrie herinnert nog
het massieve weefgetouw uit den tijd van
grootvader zaliger, dat men in oude dorps
huisjes kan aantreffen. De afgeverkte
stukken bracht men naar den linnenkoop.
man te Grave, die ze betaalde tegeu oen
loon van 24 stuivers per week. Voor dien
pnjs weefde ze en bleven ze weven, jaar
m jaar uit!
Niet ongevaarlijk was het in het totaal
,e roei,en »haa|
ovotI als jjij een veer. Als ,,'t Nistelrooi-
sche v eer was een plaats bekend, waai
de oude karreweg door de barre Schalk-
sche he. schum op den „Schaikschen
hoek naar den groeten Napoleontisehen
i uksweg Den Bosch-Grave aanliep. Luis
ter even naar het romantische verhaal van
een folklorist. Tuschen Nistelrooy en Oss
stroomde in overoude tijden een vliet. Bij
gebrek aan een brug waagde men den
overtocht per pont een soort koebak
onder geleide van een meestal dronken
veerman. Nu gebeurde 't, dat de schout
van Nistelrooy moest overgezet worden op
een oogenblik dat onze Charon totaal „on
bekwaam was. De schout kon 't gelukkig
wel alleen! Maar midden op de vliet was er
zoo'n drift in 't water, dat het vaartuig
werd meegesleept twee uur ver, en ten
slotte in de boomen langs den oever vast
raakte. De toegeschoten oeverbewoners
ontvingen den ongelukkige met een luid
„haal over!"
In het naburige Vorstenbosch huizen de
pinnestekers. Ze konden maar niet onthou
den wanneer 't Zondag was! Daarom sta
ken ze iederen dag een pin in den turf:
bij den zevenden was de week om!
De Ossehenaren heeten bendesnijders
d.w.z. lui, die wisschen of wilgenteenen
snijden, om er takkenbosschen mee saam
te binden. Al geschiedde dat zonder voor
kennis van den eigenaar, toch werd het
vergrijp niet als al te ernstig beschouwd
want in deze streek geldt de bóeren-wet:
..Een steel (voor de schop) en een wisch
Vat men, waar ze is".
Minder eervol was de naam van Ossche
dubbeltjessnijders, uit den tijd toen men
daar, als echte bekkesnijders elkaar in de
herberg het gelaat bewerkte met de oude
veel grooter dan de tegenwoordige
afgesleten en vlijmscherpe dubbeltjes, 't
Litteeken heette ,,'t wapen van Oss".
Stappen we nu over naar het kwartier
van „Peelland".
Vechel stond bekend als het land dei-
kalveren of „kuuskes" zooals de beestjes
hier heeten. De boeren legden er zich bij
zonder op toe op het kalveren fokken, en
voor 25 jaren waren 't bijna uitsluitend
joodsche kooplui, die den handel in „maal-
kuuskes" dreven.
t Was niet om er rijk van te worden
althans voor den boer niet, die slecht be
taald werd. Zou daarmee verband houden
de uitdrukking: ,,'t kalf van Vecliel", waar
mee een som van zeven gulden wordt be
doeld? Notaris Sassen teekent aan, dat
hij in den omtrek van Helmond bij open
bare verkoopingen honderdmaal iemand,
die een bod deed van zeven gulden, er
grappig hoorde bijvoegen: 't kalf van
Vechel! Niemand heeft hem er ooit ver
klaring van kunnen geven.
Te Zijtaart wonen de reigers, te Eerde
de ooievaars. Hier moet men het niet wa
gen een borrelglaasje omgekeerd op tafel
te zetten. De platte voet stelt immers een
ooievaars nest voor een zinspeling op
hun spotnaam.
De beren van Erp hebben een heele ge
schiedenis. Van Sasse van Ysselt deelt
den oorsprong van dien naam in Taxnn-
dria (VII, 70) aldus mee.
De inwoners van Erp dragen in hunne
buurt den naam van „beren". Deze scheld
naam hebben hunne buren hun gegeven,
wijl omstreeks het jaar 1750 te Erp drie
gebroeders woonden de Beer genaamd,
welke van daar uit de streek onveilig
maakten door te moorden en te stelen. De
ze gebroeders die volgens de overlevering
uit de vreemde zouden zijn gekomen, wer
den eindelijk door de politie gevangen ge
nomen en naar 's Hertogenbosch overge
bracht, alwaar zij ter dood veroordeeld
werden. Steph. Hanewinkel in zijne Reize
door de Majori van 's-Hertogenbosch II,
blz. 91 zegt, dat hij te 's-Hertogenbosch in
de Rariteit kamer (boven de in 1799 ge
sloopte Vughterbinnenpoort, eertijds de
Kruispoort genaamd) hunne geraamten
heeft gezien; twee daarvan zaten er met
kaarten in de handen, terwijl het derde er
achter stond met een kan en een glas in
de hand, evenals hij het voor de anderen
wilde inschenken; deze skeletten droegen
den naam van de Beieren van Erp. Hij
zegt daar verder dat die naam geheel ver
keerd en ten onrechte op alle Erpenaars
is toegepast, welk OQ.rdeel nu nog gaarne
een ieder zal onderschrijven, die weet hoe
vreedzaam en eerlijk de inwoners van Erp
hans zijn. De plaats, waar te Erp eens de
woning der gebroeders de Beer stond,
heet nog steeds de beerenhuis-plaats".
Voor wie zich niet met den 18e eeuw-
schen galgenhumor der Bossche rariteits
kamer kan vereenigen, staat nog een an
dere weg open.
BERLIJN. Uit de berichten, die in den
loop van den dag bij de militaire autori
teiten in Koningsbergen zijn ingekomen,
blijkt, dat de toestand der Poolsche troe
pen in het Noorden onhoudbaar geworden
is. Door de inneming van Grodno door de
bolsehewiki is de omsingeling van den
noordelijken vleugel van het Poolsche le
ger bijna vojtooid. De Poolsche troepen
trekken 'hans in wanorde on Suwalki te
rug, dat slechts 30 K. M. van de Oost-Prui
sische grens verwijderd is. De bolsehewi
ki zitten hen dicht op de hielen.
Bij Suwalki en Augustovo aan de Oost-
Pruisische grens moeten reeds de eerste
terugwijkende Polen aangekomen zijn.
Ook verder zuidelijk tusschen Njemen en
Boeg, is het Poolsche front aan het wan
kelen gebracht. Het Poolsche leger trekt
op de Boeg terug. Gelukt het den bolsehe
wiki de Pölen over de Boeg terug te slaan
dan zullen de bolsehewiki binnen weinige
dagen voor Warschau staan.
De nieuwe doorbraak, die de bolsehewi
ki in het Poolsche front ten W. van Grod
no geforceerd hebben, doet het zeker twij
felachtig voorkomen, of het den Polen nog
zal gelukken, aan de Boeg noemenswaar-
digen tegenstand te bieden, daar de om
singeling van het Poolsche leger van het
Noorden uit als gelukt valt te beschouwen.
In militaire kringen vreest men, dat
wanneer de paniekachtige terugtocht der
Polen in gelijk tempo voortgaat, men zich
reeds morgen of overmorgen voor het feit
zal gesteld zien, dat de Folen zullen pogen
op Oost-Pruisisch gebied uit te wijken,
om zoo hun dreigende gevangenneming
te ontgaan.
Het Poolsche leger wordt bedreigd door
een catastrofe, die misschien het geheele
Poolsche front aan het wankelen kan
brengen, temeer daar de Russen ook aan
het Galicische front den Poolschen tegen
stand steeds meer breken.
De oorzaak van den op een vlucht ge-
lijkenden terugtocht van de Polen wordt
op de eerste plaats daaraan geweten, dat
de Polen niet meer voldoende troepen heb
ben en ook hun groote verliezen aan mate
riaal niet meer kunnen aanvullen.
Ook de militaire medewerker van het
„Berl. Tagebl." majoor Prey, ziet den toe
stand van het Poolsche leger zeer pessi
mistisch in. Hij is van meening, dat als
het den Polen niet gelukt een verdere om
singeling van hun rechtervleugel te ver
hinderen, het lot van het Poolsche leger
beslist is.
De Berlijnsehe vertegenwoordiger van
de sovjetregeering, Victor Kopp, heeft in-
tuschen aan een persvertegenwoordiger
verklaard:
„Ik zou de veel verspreide meening wil
len tegenspreken, dat wij Oost-Pruisen of
eigenlijk in Duitschland voornemens zijn
binnen te rukken.
Om twee redenen willen wij zulks niet:
le zou deze opmarseh oorlog beteeke-
nen met een land, waarmede wij in vrede
leven en waarmede wij dringend wen-
schen economische betrekkingen aan te
knoopen; 2e. zou een opmarseh der Rus
sen in Oost-Prilisun onmiddellijk een hef
tige nationale reactie in Duitschland kun
nen terugbrengen en dat ligt zeker niet
in onze bedoeling. Ook onze militaire ac
tie bewijst, dat wij Oost-Pruisen niet be
dreigen, want wij hebben Litauen ont
ruimd en daarmede den meest geschikten
weg naar Duitschland prijsgegeven".
Tenslotte zegt nog een bericht uit Wee-
nen dat de communistische bladen aldaar
melden, dat Lenin door een manifest alle
Slavische volken zal oproèpen, om hun
huidige regeering door sovjetregeeringen
te vervangen. In dit manifest wijst Lenin
er op, dat thans, nu Polen is overwonnen,
het oogenblik om zijn Pan-Slavische plan
nen te verwezelijken nooit zoo gunstig is
geweest.
staat echter vast, dat een algemeene sta
king die ditmaal ook de spoorwegen zal
treffen in voorbereiding is.
Er is reden aan te nemen, dat deze be
weging in Duitschland niet geheel los
staat van de Russische, in het bijzonder
schijnt men te hopen, dat de successen,
die de bolsehewiki daar in den laatsten
tijd wisten te behalen, niet zonder weer
slag zullen blijven op de stemming in
Duitschland.
Bultep verantwoordelijkheid der Redactie.
KOPENHAGEN. Volgens een telegram
uit Warschau meldt het Poolsche legerbe-
richt: Op het Noordelijk front duurt de
terugtocht van het Poolsche leger voort.
Het strijdt nu om de rivier Czernica.
Op de overige fronten werden talrijke
aanvallen der bolsehewiki met succes en
onder zware verliezen van den vijand af
geslagen. Tevens deed hij vergeefsche
aanvallen op Dubno en de Sbrucz-linie.
- Een medewerker van het Holland-
sche Nieuwsbureau te Berlijn had een on
derhoud met iemand, die in internationale
communistische kringen uitstekende rela
ties onderhoudt en precies weet wat er
broeit.
Uit zijn mededeelmgen blijkt, dat de be
richten, die de rechtsche pers in de laat
ste dagen omtrent organisaties der radi
cale elementen en over den omvang, dien
de voorbereidingen voor nieuwe beroerin
gen hebben aangenomen, volstrekt niet
zoo onschuldig zijn, als men het ter lin
kerzijde en in de radicale pers wil doen
voorkomen.
Volgens onze informaties bestaat er een
zeer ver uitgewerkt plan voor een nieuwe
algemeene staking, die binnen enkele we
ken zal uitbreken. Omtrent den juisten
datum kon of wilde onze zegsman geen
nauwkeurige mededeelingen doen. Het
Mijnheer de Redacteur.-
Ik mag zeker voor onderstaande wel
een klein plaatsje in uw veelgelezen blad.
Nog meer dan voorheen trekken zeer
vele vreemdelingen naar den Roestel-
berg om daar of in diens zeldzaam
mooie omgeving een dagje van de
heerlijke natuur te genieten.
En, geloof me, mijnheer de Redacteur,
nog ontzettend velen zouden er meer
komen, indien maar een aardige gele
genheid aanwezig was, waar men wat
kan gebruiken en waar kinderen zich
aangenaam bezig kunnen houden.
Dezer dagen de weg Oosteihout-
Breda passeerend, trof mijn oog een
aardige ontspanning en aanstonds rees
bij mij de gedachenKan nu bij de
Roestelberg niet een dergelijke inrich
ting komen.
Stellig heeft deze daar veel meer
reden van bestaan dan op de weg
Oostethout-Breda.
Echter, 't schijnt dat daar zich niemand
voor durft geven.
Daarom moet naar een ander middel,
ter bereiking van het doel, worden uit
gezien.
Zou het niet te bereiken zijn door
een vereeniglng op te richten welks
leden aandeelen nemen in een te stich
ten ontspanning.
Het komt mij voor. dat een hooge
rente van het te storten geld wordt
gemaakt en dat later de zaak makkelijk
met winst kan worden overgedaan.
Nog een middel ter bereiking van het
doel is m.l., dat de vereeniglng Waal-
wijks Belang door een annonce in »De
Komeet* te plaatsen de aandacht van
houders van vermakelijkheden eens op
deze zeldzaam mooie gelegenheid moet
wijzen.
Weet misschien een ander een beter
idéé om tot oplossing in deze te komen
Dat hij dit dan In De Echo bekend
maakt, er moet toch iets gebeuren,
waarnaar velen al zooveel jaren ver
langen.
U, mijnheer de Redacteur, dankend.
Een belangstellende.
Geachte Redactie,
Gelieve onderstaande een plaatsje tu
verleenen in Uw veelgelezen blad, waar
voor bij voorbaat mijnen beslen dank.
In Uw blad van 17 dezer komt een
ingezonden s'uk voor, onderteekend
door den heer Rijken, Voorzitter v/d
Ccöp. St. Zuivelfabriek >De Toekomst*
te Capelle.
De heer Rijken wenscht van mij te
vernemen, waarop mijn uitgesproken
oordeel berust. Op de eerste plaats
moet ik den heer Rijken opmerken, dat
door mij nooit gezegd is, dat melk ge
leverd door de Zuivelfabriek, niet goed
is of niet voldoet aan de eischen ge
steld voor volle melk, van blaam wer
pen op de Zuivelfabriek was dus vol
strekt geen sprake. Dat er verschil is
in melk, goed-beter en hoe men 't verder
wil uitdrukker, dit bewijst den heer
Rijken zelf, wanneer hij schrijft, dat de
melk, naar kwaliteit betaald wordt.
Wat contróle betreft, er zijn bewijzen
te over, dat ondergeteekende, reeds
vroeger, met klem heeft aangedrongen
op strenge conti óle met flinke boete
en bekendmaking.
Is dit misschien reclame voor onze
boeren
Het berichtje van vroeger wat U
aanhaalt Is niet volledig er was ook
nog wel een aanbeveling bij, of heeft
U dat over 't hoofd gezien.
U, mijnheer de Redacteur, nogmaals
dankend.
Hoogachtend,
Apr, v. d. BROEK.
Druoen, 22 Juli 1920.
Mijnheer de Redacteur.
Mag ik door middel van U bij ons
zoo veel gelezen blad, autoriteiten een
vraag stellen.
Bij voorbaat dank.
Hoe staat het met de plannen van
een nieuw te bouwen raadhuis
Wat d.enkt men te doen met het
terrein, indien voorlooplg niet tot bou
wen zal woiden overgegaan
Vele Drunensche zullen gaarne eens
wat naders hieromtrent vernemen.
P. W.
Voorkoming en genezing van
aambeien.
De gewoDe oorzaken van aimbeien zyn
een verkeerde voeding, gebrek asn lichaamt-
beweging. vorstopping en leverkwilen, en de
sekeia', maatregel tot voorkoming ervan be
staat in het zorguldig vermijden van deze
oorzaken,
Aimbeien sya in werkelijkheid opgezette
deren, in of uitwendig. De aderen en de
haar omgevende weefsels worden ontatoken
en hevige jtok en pijn treden op, terwyl in
»ele gerillen bloedreilies plaats vindt.
De lyder dient niet op konde steenen,
natte plekken of stoelen met zschte kussen
te gain zitta«, terwijl plaatselijke afkoeling
en te veel inspanning van de betreffende
•pieren de kwaal verergert.
De opgevende deelen moeten zorgvuldig
gereinigd worden met een spons en lanw
water en doot een weing drnkken met een
z»chte doek gedroogd worden.
Foster's Zilf sal bijzender geschikt be
vonden woeden voor het genezen van alle
vormen van aimbeien. Zij mnkt een einde
ain den jeuk en het bloeden, en gaat de
ontsteking tegen zoowel by in als uitwendig
•imbeieD. In enkele der ergste gevallen was
ec i doos Vostertalilf voldonde en volkomen
genezing te bewerkstelligen. De jeuk hield
byna dadelijk op. en het bloedverlies en de
opzwelling der sderen verdwenen.
Foster's Zalf (let op den juisten naam)
is te Waalwyk verkrijgbaar by Wed-Orie
Damvn'in a f175 per doos.
Waalwijk, 23 Juli 1920.
De belasting op de openbare ver
makelijkheden heeft tijdens de kermis
f468.42 opgebracht.
Eergisteren herdacht A. Verhoofstaii
looier bij de firma P. van Loon Gzn., den
dag waarop hij aldaar voor 25 jaar gele
den in dienst is getreden.
De patroons hebben dezen dag voor den
trouwen en oppassende V. niet onopge
merkt voorbij laten gaan. Behalve een ge
sloten couvert ontving hij nog als herin
nering een zilveren horloge met inscrip
tie en gouden ketting.
statutenwijziging is het kapitaal
der N.V. E. W. Klijberg-Pernot's Stoom-
schoenfabriek „Hollandia", te Waalwijk,
gebracht op f 2.000.000. in 1000 gewone
en 1000 cumulatief preferent winst-
deelende aandeelen, alle k f 1000 en
luidende aan toonder, waarvan voor-
loopig uitgegeven en volgestort 500
gewone aandeelen.
De N. V. Amsterdamsche Leder
Maatschappij Prinsengracht 379, Am
sterdam, deelt ons mede, dat ons bericht
betreffende den verkoop der Lederfabriek
„Oisterwijk". niet juist is. Door die
Maatschappij zijn een aantal aandeelen
dier fabriek overgenomen, terwijl zij het
voornemen heeft door vergrooting van
het kapitaal het bedrijf onder hare leiding
uit te breiden. De firma Adler en Oppen-
heimer te Straatsburg is volgens haar,
bij deze transactie niet betrokken.
De Postduivenvereniging »De
Ordenaos» hield Zondag 11 Juli een
wedvlucht met oude duiven vanuit Zwolle.
Lostijd 7 uur. De duiven bereikten hun
hokken als volgt
uur min. sec.
Ie pr. J. v. d. Pennen 8 19 15
8 39 28'/a
9 57 0
11 13 48
10 10 46Va
9 57 5
9 34 31
De Postduivenvereniging »De
Ordenans» hield Zondag 4 Juli een
wedvlucht met oude duiven vanuit Arn
hem. Lostijd 8 uur 30 mio. De duiven
bereikten hun hokken als volgt
H. Hessen
Idem
Idem
M. de Folter
Idem
idem
uicuw ic üüuwcu raaauuis r ïue idem
uur
min.
sec.
le
pr.
J. v. d. Pennen
10
15
41
2e
H. Hensen
10
44
31'/j
3e
M. de Folter
10
51
20
4e
J. Klijberg
10
59
6
5e
G. Brekelmans
11
5
12
6e
M. Vugts
11
3
41
7e
M. de Folter
11
19
32
8e
H. Hensen
11
39
12V2
9e
M. de Folter
12
6
38
10e
idem
12
14
50
fhnne -7i!1 i n
Bezoekt de KOOKDEMONSTRATIES
