Eerste Blad.
feuilleton
Markode Bandiet
„NOORD-B RAB AND" I
WAALWIJK
Dit nummer bestaat
uit TWEE bladen.
Gemeenteraad.
Maatschappij van Verzekering op het Leven.
RUMMER 92
DONDERDAG 1* NOVEMBER 1920
Dit blad verschijnt
WOENSDAG- EN ZATERDAGAVOND.
Abonnementsprijs per 3 maanden f 1.25.
Franco p. post door het geheele rijk f 1.40.
Brieven, Ingezonden stukken, gelden enz.,
franco te zenden aan den Uitgever.
ÏU JAAK&Ofö.
Tclef. 38,
WAALWIJKSGHE EN LANGSTRAATSCHB COURANT.
Uitgare: Waal wij ksche Stoomdrukkerij Antoon Tlelen
WAALWIJK.
{Vervolg).
Correspondentie met het Gemeentebe
stuur van Besoijen.
Voorzitter. Bij schrijven van 17 Septem
ber 1920 verzocht ons het Gemeentebe
stuur van Besoijen namens den Gemeen
teraad het electrisch net in die gemeente
ondergronds te leggen subsidiair het bo-
vengrondscli net te bouwen op palen van
gelijke hoogte als voor het telefoonnet
worden gebezigd.
Naar aanleiding van dit verzoek won
nen wij het advies van de Commissie voor
het Electriciteitsbedrijf en van de P. N.
E. M.
Intusschen noodigden wij het Gemeen
tebestuur van Besoijen om in een confe
rentie, waartoe ook het Gemeentebestuur
van Baardwijk werd uitgenoodigd, den
bouw van de electrisclie netten te bespre
ken. Die conferentie heeft plaats gehad
den 22 October j.L Wij hebben ibeide
Gemeentebesturen kunnen overtuigen, dat
het noodzakelijk is de netten, althans de
eerste jaren bovengronds te laten en eerst
tot ondergrond-bouw over te gaan, wan
neer na enkele jaren de stroomafname vol
doende zou zijn toegenomen.
Het verzoek van het Gemeentebestuur
kon hiermede als afgedaan worden be
schouwd. Waar echter deze aangelegen
heid zoowel in openbare vergadering van
den Raad van Besoyen als van Baardwijk
is behandeld en in eerstgenoemd college
nog ter sprake is gebracht de correspon
dentie tusschen ons en het Gemeentebe
stuur van Besoijen, hebben wij gemeend
goed te doen U inzage te verstrekken van
alle gewisselde stukken.
Waar het gerezen meeningsverschil ten
slotte tot een voor partijen bevredigende
oplossing is gebracht achten wij het in
tusschen minder gewensciit, dat over de
gewisselde stukken nog in dtscissie
wordt getreden.
2. Wijziging der verordening op de
levering van electriciteit.
Voorzitter. Bij de vaststelling der ver
ordening op de levering van Electriciteit,
vastgesteld in Uwe vergadering van 8
Juli 1920 werd ons opgedragen te overwe
gen of het mogelijk zou zijn voor de leve
ring van electricteit voor kracht een lager
tarief zou kunnen worden vastgesteld, dan
destijds door ons werd voorgesteld.
In samenwerking met do Commissie
voor het Electriciteitsbedrijf hebben wij
overleg gepleegd met de P. N. E. M., naar
aanleiding waarvan wij U het volgende
kunnen mededeelen.
De P. N. E. M. onderscheidt groot- en
kleinindustrie niet naar de capaciteit dei-
bedrijven, doch naar den aard der kracht
installatie. Zij rekent onder de grootbe
drijven, die hetzij met klein vermogen
geïnstalleerd, permanent stroom afnemen,
in tegenstelling met klein-bedrijven (waar
onder b.v. worden verstaan installation
van „De Echo van het Zuiden".
door
Louis B o us se nar d.
EERSTE DEEL.
Te vuur en te zwaard.
22)
bkipeiars (Aioaneezen).aandacht!
De bergbewoners zijn schier allen sol-
daa geweest. Zij zijn vertrouwd met het
hanteeren der wapens. Zij schieten juist.
Zij stellen zich in onberispelijke houding
Joannes, kaltn, hun strak in 't gelaat
ziende, vervolgt: K
Laadtgeweren!
Een knarsen en knakken en weer hanirt
een doodsche stilte over de menigte.
Waarlijk, zij komen prachtig voor
mompelt Marko; doch zij zijn er des te'
•gevaarlijker om!
Met een stem die schalt gelijk een trom
pet, beveelt Joannes:
Legt aan!
Al de kolven worden als werktuigelijk
tegen de schouders der bergbewoners
aangedrukt. Twintig gebronsde loopen be
dreigen drie borsten.
Joannes is op het punt het laatste bevel
oJk°SP!,n' d"l'a hS8eIbul 'a Ml doen
ontbranden. Hij haalt diep adem als wil
neer hHV em ba0bt ee,eD'
neerlüj het woord: Vuur! zal uitspreken.
van bakkers, smeden, timmerlieden e.d.),
die slechts eenige uren per dag stroom
betrekken. Grootindustrie met een vermo
gen van 10, 15 of 20 P. K. zullen door de
gemeente even billijk kunnen worden be
diend als door de P. N. E. M., mits men
aanvaardt een breedere prijspolitiek, die
insluit, dat in den aanvang verlies wordt
geleden. Voor het kleinbedrijf blijft het
echter noodig dat het dubbel-tarief blijft
gehandhaafd, omdat deze bedrijven de
maximale belasting in de lichtperiode
slechts kunnen verhoogen, zonder dat dit
door een ruime stroomafname wordt ge
compenseerd. Het enkel tarief zou naar
het oordeel der P. N. E. M. ook in de
lichturen alleen zijn toe te passen voor die
bedrijven, die regelmatig met vrijwel con
stante capaciteit werken.
Zooals U bekend is wordt ons door de
P. N. E. M. voor de stroomafname in re
kening gebracht o.m. voor de eerste 50 K.
W. f 80.per jaar, voor de tweede 50 K.
W. f 70.—, voor de derde f 60.—, enz. Wij
zullen nu tot een billijker prijsberekening
komen voor de grootindustrie, wanneer
wij als basis voor die berekening aanne
men, dat de maximale belasting voor ons
net de 100 K. W. heeft overschreden en
wij dus een belangrijke vermindering
krijgen van een der factoren der prijsbe
rekening van de P. N. E. M. voor stroom-
levering aan ons bedrijf. Voor uwe orien
teering deelen wij mede, dat de maximale
belasting thans reeds bedraagt 85 K.W.
Op deze wijze zouden de daarvoor in de
termenvallende bedrijven bij de tegen
woordige kolenprijzen kunnen worden be
diend tegen rond 28 cent per K. W.. Ook
de P. N. E. M. zal voor bedrijven tot onge
veer 20 P. K. vermogen hetzelfde tarief
moeten toepassen.
Het zal U duidelijk zijn, da wij voorals
nog bij deze prijspolitiek eenig verlies
zullen lijden, doch het is te voorzien, dat
bij eenige uitbreiding van het debiet, zich
dit zeer spoedig zal herstellen.
Wanneer U met hiervoor omschreven
prijsberekening kan instemmen, zal wij
ziging van art. 16 der verordening op de
levering van electriciteit noodig zijn.
Niet de afname van zeker kwantum
stroom moet beheerschen de vraag of ver
laagd tarief behoort te worden toegepast,
doch de regelmatigheid van de stroomaf
name. Wij zouden daarom gaarne bepaald
zien, dat wij afzonderlijke overeenkom
sten zouden kunnen sluiten voor installa
ties met ongeveer 40-160 bedrijfsuren per
maand en per motor.
De verlaagde tarieven gelden dus niet
voor installaties die niet regelmatig
stt-oom afnemen en adviseeren wij U
vdor deze installaties het dubbel tarief,
zooals wij dat aanvankelijk voorstelden
weer in te voeren.
De voorzitter merkt op dat de heeren
uit de stukken wel gezien zullen hebben
wat de zaak is.
De heer Brekelmans zegt door om
standigheden geen gelegenheid gehad te
hebben en vraagt wat nu feitelijk de be
doeling is met het dubbel tarief voor de
kleine bedrijven.
De heer Klijberg merkt op dat men dit
niet in den juisten zin moet opvatten.
Wanneer een klein bedrijf overdag
werkt moet 30 cent worden betaald, werkt
het nu ook 's avonds, wanneer het licht
Telegr.-AdresECHO.
brandt, dan moet het cent betalen. Be
doeling van het voorstel is nu om die be
drijven, die een geheelen dag constant
met een motor doorwerken, dat die ook
tijdens de speruren maar 30 cent behoe
ven te betalen.
De heer Klijberg wijst er nog op dat er
vele kleine bedrijven zijn, die er rekening
mede kunnen houden dat ze 's avonds niet
behoeven te draaien.
De heer Timmermans vraagt of er reeds
maatregelen zijn genomen, dat niet meer
zooveel verlies wordt geleden als in het
begin.
De heer Klijberg zegt dat wanneer er
nu te veel van den transformator wordt
gevergd men voorloopig wat kan over
brengen op die van Bs-ardwijk en Besoij
en.
Timmermans. Bij vereeniging van ge
meenten moet toch verandering worden
aangebracht.
De Voorzitter zegt dat het verlies had
kunnen worden voorkomen als de particu
lieren niet zoo vlug waren aangesloten.
In 's-Bosch heeft men dat niet gedaan,
daar heeft men eerst gewacht dat er vol
doende aansluitingen waren.
Klijberg. Het zat 'm hier in hoofdzaak
in het provisorium. Die menschen kon
men niet laten wachten, anders hadden
wij het wel gedaan.
De heer de Graaff waarschuwt voor
overbelasting.
De Voorzitter zegt toe bijtijds maatre
gelen te zullen laten nemen.
Hierna wordt het voorstel met alge-
meene stemmen aangenomen.
3. Voorstel tot uitbreiding van het bui
zennet der gasfabriek en het vaststellen
van het daarvoor benoodigde crediet.
De Voorzitter zegt dat dit noodig is met
't oog op het bouwen van woningen in de
St. Antonius-parochie. Nu is er te weinig
drukking.
Met algemeene stemmen wordt dit voor
stel goedgevonden.
4. Ontwerp huurovereenkomst met de
gemeente Besoijen voor een transforma
torgebouwtje.
Conform het voorstel van Burg. en W.
wordt besloten.
5. Voorstel tot wijziging der huisnum
mering.
Voorzitter. Zooals bekend, zal er inge
volge Koninklijk Besluit van 13 April 1920
(Staatsblad 177) op het einde van dit jaar
de tiende algemeene volkstelling worden
gehouden.
Voor de volledigheid der uitkomsten
van de volkstelling is het noodig, dat geen
woning daarbij wordt overgeslagen. Daar
om is een volledige nieuwe nummering
van alle gebouwen in de gemeente noodza
kelijk.
Nu er toch een nieuwe nummering der
gebouwen moet plaats vinden, zouden wij
dit willen doen naar de straten, zonder re
kening te houden met de tot heden ge
volgde wijkindeeling. Aan de eene zijde
der straat krijgt men dan de even num
mers en aan de andere zijde de oneven.
De nieuw in te voeren nummering 'heeft
op het oude systeem dit voor, dat bij la
ter te bouwen huizen met de nummering
kan worden voortgegaan, zonder dat ge
bruik behoeft te worden gemaakt van de
bijvoeging van een bis-nummer of iets
dergelijks, wat in vele gevallen moeilijk
heden en onduidelijkheid met zich brengt.
Wij vertrouwen dat U met deze rege
ling accoord zult gaan.
De heer Roggeveen vraagt hoe met de
dammen wordt gedaan of deze worden
doorgenummerd ofwel een bis-nummer
krijgen.
Door den secretaris wordt daarna op
verzoek van den Voorzitter uiteengezet
hoe men zich heeft gedacht te doen. De
woningen in dammen gelegen aan den
Winterdijk zullen worden voorzien van
bisnummers.
Aangenomen.
6. Ontwerp verordening tot verdeeling
der gemeente in 2 stemdistricten voor de
Tweede Kamer der Staten Generaal, de
Staten der Provincie en voor den Gemeen
teraad.
Voorzitter. Bracht de wijziging der
Kieswet in 1917 reeds eene belangrijke,
uitbreiding van 'het kiezerscorps mede,
waardoor eene verdeeling der gemeenten
in stemdistricten wenschelijk werd, de
wijziging, welke de Kieswet heeft onder
gaan bij de Wet van 9 Augustus 1919
(Staatsblad nr. 536), maakt die verdeeling
noodzakelijk. Door deze laatste wijziging
toch is de vrouw tot het actief kiesrecht
geroepen en zal, als gevolg daarvan, het
aantal kiezers ongeveer verdubbeld wor
den.
Naar onze meening zou met eene ver
deeling der gemeente in 2 stemdistricten,
zooals in bijgaande verordening is bepaald
kunnen worden volstaan. Stemdistrict I
omvat dat gedeelte der gemeente, dat ge
legen is ten Noorden der Loint. Tot het
He stemdistrict behoort het gedeelte ge
legen ten Zuiden van gemelden waterloop.
Hieronder vallen dus o.m. de geheele
bewoonde M. van Coothstraat, de Station
straat vanaf de Gasfabriek en de woning
van J. van der Sanden, en dat gedeelte
der Putstraat, dat gelegen is ten Zuiden
Opgericht
1843.
Verzekerd Kapitaal
Reserve
21.456.813.-
2.913.587.-
dende Albaneezen mikken juist en
betasten met hunnen vinger den overtrek-
ker van hun geweer
Een kreet weergalmt. Niet Joannes
slaakt hem.
Hij klinkt akelig in die doodsdhe stilte
en doet de omstanders rillen.
t Is als een stem uit een nachtmerrie,
welke op hartverscheurenden toon, die
niets men8chelijks meer heeft, eenen
naam uitstoot.
Joannes!o!Joannes!
Terzelfder tijd doemt gelijk een spook
een blanke gedaante op uit de groep der
vrouwen die 't gevolg uitmaken van den
bey. De strafuitvoerders, Marko, de me
nigte, allen grooten en kleinen, ouden en
jongen staan als van den bliksem getrof
fen, stem-, neen, ademloos.
Alsdan vaart een hevige rilling door de
ledematen van Joannes en zijne gezellen,
terwijl een naam op hun lippen versterft:
Nikea!o!.... Nikea!....
Nikea!..Nikea!.... ja, zij is 't.. de
welbemindede arme bruidde
echtgenoote van een uur, wier dramati
sche echtverbintenis geen volgenden dag
gekend heeft.
Niemand hoort dien naam, welke met
verdoofde stem gefluisterd wordt, want
ieders aandacht is samengetrokken op de
vrouw die naar de veroordeelden ijlt
Zij loopt naar hen toe met gekke geba
ren, die men konde nemen voor verwen-
schingen. Allen gaan voor haar uit den
weg, vol eerbied en vrees. Marko zelf hui
vert en buigt zijn hoofd, als ziet hij in die
blanke verschijning het wrekende spook
der martelaars van Salco.
Eenige stemmen fluisteren vreesachtig:
De krankzl--' -
Zij rukt den witten sluier af die 't on
derste gedeelte van haar gelaat bedekt en
terzelfder tijd vallen hare blonde haarlok
ken los, en omhangen hare schouders als
met een mantel waar een keizerin trotsch
op zou zijn geweest.
Zij zweeft over den rotsgrond en be
reikt de linie der strafuitvoerders. Zij
duwt de geweren opzij en doet met haren
blik de mannen deinzen, met een woord
de rei breken.
Geweren neer!of wee u.
En do Albaneezen beginnen te beven.
Die rakkers die geen vrees kennen als ze
voor het blank van een sabel of den loop
van een geweer staan; maar nu gevoelen
die roovers, die folteraars een onnoemelij-
ken schrik.
Zij kijken elkander aan met openga-
spalkte oogen, terwijl de kolven hunner
geweren mét doffen slag op den grond
vallen; weinig scheelt het of ze slaan op
de vlucht.
Bleek, ontdaan, met loshangende haren
vliegt de jonge vrouw in de armen van
Joannes en drukt hem tegen haar aan,
terwijl Michel en Panitza aangedaan mur
melen:
Nikea!.... onze zuster!
Zij bekijkt lang Joannes met stra
lende teederheld. Zij heeft Joannes her
kend onder de kleedij van den Turkschen
gendarm, ondanks zijn verwond gelaat,
ondanks de schrammen die het ontsieren,
ondanks het gestolde bloed dat aan zijne
wonden kleeft.:: -
Maar de liefde heeft een wonder ver
richt! De oogen der jonge vrouw zien niet
meer dof en starende gelijk de blikken
eener krankzinnige. Hare ontroerde kij-
schok welke het brein van Nikea door
staan heeft, bracht dit wonder teweeg.
Plotseling is weer licht gaan schijnen
in dit sluimerende verstand. Zij herkent
Joannesziet het doodsgevaar dat hem
bedreigt, het onherstelbare dat gaat ge
schieden.... En zij wil hem redden of
met hem sterven.... en dit alles., gelijk
een donderslag, wekt in haar de sluime
rende gedachte op, wellicht voor altijd!
En tevens met het bewustzijn van het
gevaar, herkrijgt de jonge vrouw de koel
bloedigheid.
Joannes omarmende, weet zij hem haas
tig toe te fluisteren:
Vooral, gij moogt me niet herken
nen.... Gij hebt me nooit gezien., noch
Michel, noch Panitza.... gij weet niet wie
ik ben...- ik zal u redden!....
Dan veinst zij opnieuw krankzinnigheid
spreekt onsamenhangende woorden, zin-
.nen zonder begin of einde, waarin nu en
dan de naam Joannes terugkomt de
naam die haar ontsnapte toen het weer
helder werd in haren gemartelden geest.
Dan vat zij de hand van Michel en Pa
nitza, strengelt hunne handen in .die van
Joannes, brengt hen te zamen, omsnoert
hen met hare armen zeggende:
Ik wil dat zij leven!.ik wil dat zij
geheiligd wezenik wil dat zij vrijheid
verwerven!
De strafuitvoerders trekken achteruit
en mompelen:
De zinnelooze heeft gesproken!
De zinnelooze is door Allah ingegevenl..
Allah spreekt door haren mond!
De menigte ontroerd, ontsteld, ten prooi
aan onbestemden angst, gaat uiteen. Aan
alle kj
Prijs der Advertentiën:
20 cent per regel; minimum f 1.50.
Reclamea 80 cent per regel
der woning van J. van Helvoirl Voor zoo
veel noodig zij opgemerkt, dat zeer waar
schijnlijk zoowel voor de verkiezing van
de leden der Tweede Kamer der Staten
Generaal als voor die van de leden der
Provinciale Staten door den Minister van
Binnenlandsche Zaken en de Gedeputeer
de Staten dezer provincie, eene gelijke
verdeeling zal worden vastgesteld.
Op grond van een en ander stellen wij
U voor eene verordening tot verdeeling
der gemeente in stemdistricten volgens
bijgaand ontwerp vast te stellen.
Aangenomen.
7. Wijziging van het presentiegeld
voor >de vergadering van den gemeente
raad.
Voorzitter. Door de Gedeputeerde Sta
ten wordt Uw advies gevraagd omtrent
het door hen gemaakte ontwerp eener
nieuwe rogeling van het presentiegeld
voor de vergaderingen van den Gemeente
raad.
In afwijking met de vroegere regeling
wordt door de Staten thans de voorkeur
gegeven aan het vast stellen van een pre
sentiegeld per vergadering. Als maximum
wordt voorgesteld voor gemeenten van
3001 tot 10000 inwoners f 5.per vergade
ring.
Wij hebben de eer U te adviseeren dei
Gedeputeerde Staten voor te stellen het
presentiegeld voor deze gemeente op ge
noemd bedrag vast te stellen. Thans is
op de begrooting (1920) uitgetrokken f 220,
Jaarijks worden gemiddeld 10 vergade
ringen gehouden, zoodat dit bedrag zal
moeten worden verhoogd tot f 500, omdat
het in de bedoeling ligt de nieuwe rege
ling te doen ingaan 1 Januari 1920.
De heer Roggeveen merkt op dat Ged.
Staten voorstellen een maximum van f 5
voor gemeenten met een aantal zielen van
300110000 en waar men hier nu eene ge
meente heeft van slechts 5000 zielen, acht
hij f 5.— wel wat hoog.
Timmermans. Zou het niet per uur be
taald kunnen worden.
Voorzitter. Dat acht ik minder goed.
Roggeveen. Het is tot nu toe altijd
maar f 2.— geweest en om het nu maar
in eens op f 5.— te brengen acht ik wel
een beetje veeL
Ik voel er veel voor om het niet te ver
hoogen, want betaald wordt het toch niet
en bovendien zit men daar nu ook een
maal niet voor. Ik stel dan ook voor het te
laten zooals het Is.
Timmermans. Ik zou het, zooals de heer
Roggeveen zegt, houden op f 2.— tot zoo
lang de gemeenten niet zijn vereenigd.
Willen ze dan verhooging, dan moeten ze
het dan maar weer eens bespreken.
Do heer Roggeveen stelt voor het op
f 2.— te houden.
Timmermans. Ik ondersteun het voor
stel ook.
Brekelmans. Ik zou er toch wel eene
stemming over willen hebben.
Voorzitter. Is er niemand die het voor
stel van den heer Roggeveen meer onder
steund?Niemand?....
Timmermans. Prachtig komt daar de
aap uit de mouw. (Gelach).
Het voorstel van Burg. en Weth. in om
vraag gebracht wordt aangenomen met 5
tegen 2 stemmen en een onthouding.
Voor de vijf gulden stemden de heeren
Marko nochtans, hoewel geen vrijden)-
ker is een luttel twijfelachtig. De tus-
schenkomst van Allah schijnt hem iets
buitengewoons. Ze valt stellig niet in zijn
smaak. Want hij heeft gezworen alle Tur
ken uit te roeien die deel 'hebben genomen
aan den aanval tegen zijnen stam.
Hij verlangt dat er geen enkel getuige
van die verdelging overblijft. Niemand
onder zijn eigen lieden zou ooit het geval
uitbrengen, zoodat hij, moest de nood aan
den man komen, die gemakkelijke en wil
de zegepraal kon loochenen.
En ziet! nu werpt die verwenschte
krankzininge zich tusschen zijn plan en
dezes uitvoering, 't Was nochtans zoo
goed ontworpen en 't waarborgde hem
schier volstrekte straffeloosheid.
O! vond hij maar een reden, zelfs een
schijnreden om dit roerend en eeuwenoud
voorrecht der krankzinnigen af te schaf
fen!
Die naam Joannes heeft in zijn oor ge
klonken gelijk het schallen eener trompet.
Joannes!die onversaagde Sloveen,
die hem zoo stoutmoedig onderhanden
heeft genomen, hem zulke vreeselijke ver
liezen toegebracht en hem met veel kans
de overwinning betwist heeft!
(Wordt vervelgd.)
1)15 ECHO VAN HET ZUIDEN,
