rwiflÊT ïm
Derde Blad.
Provinciaal nieuws.
No. 38. Zaterdag 14 Mei 44e Jaarg
Iets omtrent de oudste ge
schiedenis van
's-GrevelduinCapelle.
1200—1620)
Waalwijk, 14 Mei 1921
De Moedercursus.
Nu de actie voor »den Moedercursus*
die door ons »Wlt Gele Kruis* georga
nlseerd wordt, in vollen gacg Is, wilfen
wij ook nogmaals onze lezeressen tot
deelname aansporen, omdat deze curcus
voor deze streken van zoo uitnemend
belang geacht mag worden. Wij doen
dit met genoegen, waar wij meenen ook
In deze de goede zaak zooveel mogelijk
bevorderd te hebben en omdat wij
vinden dat een herhaald daarop terug
komen la ons blad, dat schier in elk
hulsgezin, door elke hulsmoeder wordt
gelezen, de beste reclame is. Zelfs een
ingezonden stuk, dat de kwestie van
Wit-Gele Kruis e.d. bespreekt, al is het
het ook al eens wat critiscb, kan o.i. de
goede zaak slechts bevorderen.
Wij vonden tot het schrijven van deze
laatste opwekking tot deelname aan den
Moedercursus, een hernieuwde aanleiding
in een Brabantsche Kroniek, in de Bos
sche courant, waarin de schrijver het
heeft over de mooie bloesems in de
verjongde natuur.
Hij zegt o.m.:
Bloesems zijn als kinderen.
Ook kinderen wekken bij hun komst
vreugde. Zij wekken hoop en verwachtin
gen. Zij beloven vrucht van goed en
sterk leven ln de maatschappij.
En zoovele kinderen gaan heen, ver
schrompelen en sterven vóór den zomer
des levens
Vooral in Noord-Brabant.
Lees toch goed, onthoud hetv o o r a 1
in Brabantl
Brabant is de streek der
kindersterfte van Nederland.
Zeker, het geboortecijfer is hier ook
'oog, soms zelfs het hoogste van Neder
land.
Maar wat beteekent die bloei, wat
'eteekeneu die levende lentebloesems,
wanneer zooveel beloften vergaan vóór
dat de zomerzon begint te schijnen
Wat een eer kon wezen voor onze
bevolking, wordt door al de vroegtijdige
verliezen van jonge levens een schande.
Elke maand, wanneer de ambtelijke j
cijfers van geboorte en sterfte in de
dagbladen worden afgedrukt, staat Bra
bant geteekend met een verschrikkelijk
merk.
Moet Brabant dan de streek der
kinderkerkhoven blijven
Moet ons volk berucht worden, ais
een boomgaard die telken jare volstaat
van geurige, kleurige bloesems doch bij
eiken oogst teleurstelt, omdat van die
schitterende lentebeloften zoo weinig
verwezenlijkt wordt
De groote kindersterfte is de schande
van Brabant.
Is Brabant verantwoordelijk voor de
groote kindersterfte f
Artsen, die oorzaken en gevolgen heb-
ben onderzocht, antwoorden eenstem
ming ja i
De lichtzinnigheid bij de verzorging
der pas-geborenen is een der hoofdoor
zaken,
Lichtzinnigheid die zich op vele wijzen
uit
Door onmatigheid en drankmisbruik
der mannen
door luiheid en vuilheid der vrouwen
door verwaarloosing van het onderhoud
der woningen
door traagheid bij de voeding der
kinderen
door zorgeloosheid bij de bewaking
der jeugd;
door nalatigheid en ten late Inroeping
van geneeskundige hulp wanneer de
kinderen ziek zijn.
Dit alles staat vast, onomstootelijk.
Zou het nu ocmageh k wezen de oorza
ken, welke wij zoo goed kennen, weg te
nemen
Zouden wij het niet zoover kunnen
brengen, dat het cijfer der kindersterfte
in Brabant niet meer uitging boven het
cijfer der kindersterfte in Nederland
Ja zeggen wij, zoover kunnen wij het
brengen in Brabant, in de Langstraat,
in Waalwijk, Baardwijk en Besoijen,
doordat alle moeders den moedercursus
gaan volgen, die door eene deskundige
als zuster van Gelder in den Gildenbond
wordt gegeven en die voor de vrouwen
baast geen kosten, geen tijdverlies, maar
wei voorlichting en leenisg in zulk een
gewichtige zaak, voor het huisgezin
zooveel blijdschap en voor godsdienst
en maatschappij zulk ten toekomst b en-
gen zal.
Dus allen op naar den moedercursus
op 18 Mei a.s. Vrouwen van Waalwijk,
Baardwijk en Besoijen, kent uw moe
derplicht I Mannen van Waalwijk, Baard
wijk en Besoijen, kent uw mannenplicht
en zet uw vrouwen aan tot het volgen
van dezen cursus
In de Maandag 1.1. te Tilburg ge
houden Hoofdbes.uursvergadering van
Wij vernemen dat de cursus voor
kostprijsberekening aan de Rijksvak
school alhier niet zal doorgaan wegens
te geringe deelname.
Door de Waalwijksche Burger
wacht zal worden deelgenomen aan de
Nationale schietwedstrijden uitgeschre
ven door den Ned. Bond van Vrijwillige
Burgerwachten.
Op Zondag 22 Mei zal een plaatse- j
lijke schietwedstrijd gehouden worden
ter bepaling van het vijftal, dat de
Burgerwacht zal vertegenwoordigen.
Voor de leden der Burgerwacht bestaat
gelegenheid om zich te oefenen op
Woensdag 18 en Vrijdag 20 Mei te
half acht en Zaterdag 21 Mei te 3 uur j
nam. op de binnenplaats der St. Petrus-
school.
Nieuwe leden kunnen zich alsdan
aanmelden.
Naar men ons mededeelt, zal op
den 2en Pinksterdag, met 't oog op de
Encycliekmeeting te 's-Bosch, de tram
welke 9.25 uit Tilburg9 vertrekt en op Gebr. den Ouden,
De afdeeliug Schoenmakerij der
Rijksvakschool bracht 1.1. Dinsdag een
bezoek aan fa. Kulche te Rotterdam, om
de verschillende machines voor het Ago-
lijm-systeem in oogenschouw te nemen,
waarvan genoemde firma importeur Is.
Naar wij vernemen is het bestuur
van de Koninklijke harmonie Euphonla
uit Kaatsheuvel met een mooi voorstel
bij het bestuur der Ltedertafel Oefening
en Vermaak» alhier gekomen. Euphonla
wil hier een concert komen geven indien
de Ltedertafel dit als tegen-prestatie wil
doen ln Kaatsheuvel.
Wij twijfelen er niet aan, of dit voorstel
zal door de Liedertafel gaarne worden
aangenomen.
De aanbesteding van de Haagsche
Vakschool heeft ten overstaan van het
bestuur der H. S. P. V. den 4 Mei in
het Z.-Holl. Koffiehuis plaats gevonden.
Er waren 11 inschrijvingen onder de
volgende namen en bedragen
F. L. Pennings, den Haag f 165,900.-
Zon- en Feestdagen slechts loopt tot
Kaatsheuvel, evenals gewoon op werk
dagen doorloopen tot 's-Bosch, om de
deelnemers van Waalwijk, Baardwijk,
Drunen en Vlijmen te kunnen vervoeren.
N.V. Chroomlederfabriek de Hinde,
te Tilburg. OprichtersB. V. Pes-
sers en W. A. M. Pessers, beiden in
dustrieel te TilburgA. D. van Delft
en H. H. van Delft, beiden lederfabri
kant, vroeger te Waalwijk, thans te
TilburgH. F. A. M. van der Eerden,
vroeger reiziger te 's Bosch, thans leder
fabrikant te Tilburg. Doelhet exploi-
teeren eener lederfabriek, voorts het fabri-
ceeren en in den handel brengen van
leder, enz. Duur20 jaar. Kapi
taal f 30.000 in 300 aandeelen op naam
van f 1000 elk, waarvan er 110 zijn
geplaatst en volgestort, deels in contan
ten, deels door inbreng van onroerende
goederen. Inbrengeen looierij met
pakhuis, erf en tuin aan de Hoogtestraat
te Tilburg, benevens de daarin aan
wezige machinerieën en gereedschappen,
alles in eigendom toebehoorende aan
den eerstgenoemden oprichter, een en
ander ter waarde van f28.000. Be
stuur: 2 of meer directeuren, onder toe
zicht van een raad van commissarissen,
bestaande uit 3 of meer leden. Voor de
eerste maal benoemd tot directeuren de
heeren A. D. van Delft en H. F. A. M.
van der Eerden en tot commissarissen
de heeren B. V. Pessers en W. A. M.
Pessers, allen voornoemd en C. B A. M.
Pessers, industrieel te Tilburg.
In de 29 April te Delft gehouden
gewone jaarlijksche algemeene vergade
ring van aandeelhouders der N.V. Deut
sche Leerlooierij en Drijfriemenfabriek
199.500.-
202.222.-
204.535.-
205.800.-
205.800.-
206.900.-
216.000.-
219.500.-
227.000.-
248.269.-
Alphen a. d. R. en Leiden
C. v. d. Vliet, den Haag
A. J. v. Kleef, den Haag
L. Kooien Zn. den Haag
C. J. v. Vreeswijk
M. Vrijenhoek
Fa. Boon, Amsterdam
Th. Jansen, den Haag
K. Brand en J. Juffer,
Rotterdam
Fa. Kasteleijn, den Haag
De gunning zal binnen 14 dagen
worden bekend gemaakt.
Zondag I Mei hield de postdui
venvereniging „de Postduif" een wed
vlucht van Mechelen. De uitslag was
als volgt
Aankomst
C. Dekkers 1 prijs 10 uur 45 sec.
idem 2 prijs 10 uur 1 mnt. 53 sec,
Ant. v. Eijck,
3 prijs 10 uur 5 mnt. 27 sec.
C. Dekkers,
4 prijs 10 uur 7 mnt. 27 sec.
Gebrs. v. Bladel,
5 prijs 10
idem 6 10
j. v. Delft,
7 prijs 10
Ant. v. Eijck,
8 prijs 10 uur 25 mnt.
J. de Graaff,
9 prijs 10 uur 31 mnt. 32 sec,
Gebrs. v. Bladel,
10 prijs 10 uur 31 mnt, 49 sec.
j. Lensholz,
11 prijs 10 uur 35 mnt. 29 sec.
Adr. Hensen,
12 prijs 10 uur 36 mnt. 55 sec.
Zondag 8 Mei hield de postdui
venvereniging „de Postduif" een wed-
uur 8 mnt.
14
35 sec.
uur 19 mnt, 17 sec.
22 sec.
den Ned. R. K. Bond van Schoenfabri- voorheen Alex Adam te Delft, werd de vlucht uit Quievrain. De uitslag was als
kanten werden tal van ingekomen stuk
ken en huishoudelijke zaken behandeld.
Breedvoerig werd de crisis-actie be
sproken. Als mogelijke hulp werden
onder 'toog gezien, prohibitieve maat.
regelen, toeslag op de loonen, het be
schikbaar stellen van 't wachtgeld door
'trijk aan patroons, die ondanks slapte
toch doorwerkendeze denkbeelden
werden öf niet wenschelijk, öf niet be
reikbaar geacht. Ten slotte kwam men
tot de conclusie dat de industrie alleen
te helpen was door het eene doeltref
fende middel, de buitenlandsche con
currentie terug te dringen door ten min
ste gelijke prijzen, door een toeslag van
rijkswege, die het verschil wegneemt
van den zelfkostprijs van het binnen
door de directie aangeboden balans- en
winst- en verliesrekening goedgekeurd.
Het dividend bedraagt nihii (v.j 12 pCt.).
De aftredende commissaris, de heer J.
C. J. Knegt, werd herkozen. Tot mede
directeur der vennootschap werd be
noemd de heer B. Elzas te Waalwijk
volgt
J. Schalken,
1 prijs
Idem, 2
A. Stokwielder,
3 prijs 11
Aankomst
11 uur 52 mnt. 5
11 54 32
sec.
De W.V.V. Quick is er in geslaagd I Jos. Hensen,
voor 2den Pinksterdag een sterke ver-
eeniging te gast te hebben.
Alsdan zal Quick 1 spelen tegen Ex
celsior 1 uit Nijmegen op het terrein
van Quick.
Deze vereeniging speelt in de Zuide
lijke 2de klas R.K.N.V.B. waarvan zij
dit seizoen kampioen is. Hoewel der
gelijke vereenigingen niet anders dan
tegen zeer hooge geldelijke vergoeding
uur 54 mnt. 39 sec.
11
11
uur 58 mnt 57 sec.
uur 59 mnt. 51 sec.
landsch fabrikaat en den verkoopprijs, komen, was het van Quick toch een
goed idee om zoo'n vereeniging uit te
noodigen, waardoor de sportliefhebbers
van goed voetbalspel kunnen genieten.
De photo van het Nijmeegensch Xltal
dat bij den heer L. v. Adelberg staat,
geeft reeds de overtuiging dat Quick
een stoere tegenstander krijgt, waaraan
het handen vol werk krijgt.
Aanvang half drie.
Onze R.K. Voetbalver. „H.E.C."
is het 11 Zondag mogen gelukken op
de Seriewedstrijden van B.F.C. Tilburg
den eersten prijs, 'n prachtig zilveren
lauwerkrans, te behalen. De eerste wed
strijd werd gespeeld tegen Wilhelmina
door dumping en valuta-oorzaken" ver
laagd, van het geïmporteerde artikel.
Men achtte dit 't eenige redmiddel in
dezen onzekeren tijd, al schatte men
den toeslag gemiddeld op 16 pCt., maar
het geldt hier een industrie met ruim
7000 arbeiders. Nogmaals zal eene com
missie deze aangelegenheid bij den
minister uiteenzetten.
Omtrent de huisindustrie zal een uit
voerig rapport aan den Directeur-Gene
raal van den Arbeid worden gezonden
en gevraagd om den inspecteurs de be
voegdheid toe te kennen om langer dan
zes dagen overwerk-vergunning te geven
12 uur
mnt.
39 sec.
15 sec.
W.^dde Vraa,g 111 Tilburg en gewonnen met 1-0. Ver
bevestigend beantwoord, dat een col
lectief contract nog wenschelijk werd
geacht, en besloten een schrijven
te richten aan de arbeiders-organisaties
omtrent de punten in hun vorig schrij
nen naar voren gebracht.
Als prijs wordt gesteld op verdere
gedachtenwisseling ten deze, wordt
spoedig antwoord verwacht om
4 prijs 11 uur 56 mnt. 2 sec.
W. de Graaff,
5 prijs 11 uur 56 mnt. 24 sec.
Gebrs. v. Bladel,
6 prijs 11 uur 58 mnt. 19 sec.
J. de Graaff,
7 prijs
W. de Graaff,
8 prijs
Ant. v. Eijck,
9 prijs
Frans Schoemans,
10 prijs 12 uur 2
J. Schalken,
11 prijs 12 uur 2 mnt 36 sec.
J. de Graaff,
12 prijs 12 uur 2 mnt. 41 sec.
De Postduivenvereeniging hield
Zondag jl. een wedvlucht van uit Zwolle,
de prijzen werden behaald als volgt
le prijs J. v. d. Pennen.
2e M. d. Volter.
5e
6e
7e
8e
9e
10e
11e
12e
13e
H. Hensen.
M, d. Volter.
J. d. Graaf.
M. d. Volter.
J. v. d. Heijden.
M. Vugts.
J. d. Graaf,
j. Verhagen.
J. d. Graaf.
DRUNEN. D.F C. 1 zal deelnemen aan
grootste
volgens kwam de mooiste wedstrijd van
den dag, nl. Volt IH.E.C., welke door
laatstgenoemde eveneens met 1—0 ge
wonnen werd. Voor de derde keer
moest onze vereeniging nu 't veld be
treden en kampen tegen 't sterke Riel,
dat was vrij geloot voor de demi-finale
'ordtDoor vermoeidheid konder. onze jongens I de" se"rïe«dsTr'iMm'te' Ois'ler'S™
zaak zooveel mogelijk te bespoedigen! j gever,"»'wteteT"ookfm ÜeS 22
Door de vergadering werd uitging, niet verder te brengen, dan 'n I De Keuringsraad zal voor de
haar midden eene Commissie benoemd, gelijk spel 0—0. 't Lot deed deresten
die tot taak heeft de verdere voorbe- de le prijs ging mee naar Waalwijk
't Tweede elftal weerde zich in Sprang
geducht tegen het sterke Excelsior I
Capelle en leed een eervolle nederlaag
van 1-2.
reiding van een collectief arbeidscontract
met de arbeidersorganisaties en het
voeren der onderhandelingen daarover,
bestaande uit de heeren
B. Timmermans, Voorzitter.
M. J. H. Denleneer, Secretaris.
H. J. W. van Boxtel,
A. A. van der Heijden,
A. Hoogenbosch,
Jos. J. Klijberg,
Chr. Vesters.
Het kindertoeslagfonds zal blijven ge
heel zooals het thans functioneert.
Verzoeke berichten en advertenties
voor ons blad, bestellingen enz. voor j
de drukkerij, zooveel als eenigszins mo
gelijk is ten Kantore te bezorgen.
Waalw. Stoomdr. Antoon Tielen.
militieplichtigen uit deze gemeente te
Heusden op het Gemeentehuis zitting
houden en wel op 22 Juni a.s. des
n.m. 12V« uur,
Met de afgeloopen kermisdagen
was het alhier tamelijk druk. Met de
a.s. Pinksterdagen belooft het drukker
te worden daar het dan te Heusden geen
kermis meer is. De kermis had een kalm
verloop.
- A.s. Zaterdag des n.m. ten 6 uur
zal D.F.C, I een vriendschappelijke
wedstrijd spelen tegen H.E.C. III uit
Waalwijk.
Reeds een 20-tal gymnastiekver-
i.
Het blijft steeds een uiterst moeilijke
kwestie, iets bepaalds en zekers, dus iets,
wat op waarheid gegrond is, mede te dee-
len omtrent het juiste tijdstip van het ont
staan eener gemeente, met daarbij behooren-
de bijzonderheden. En geen wonder: de ori-
gineele bescheiden, die daarover moeten be
slissen en die wel eenmaal in wezen zullen
zijn geweest, zijn in den loop der eeuwen
meex-endeels verdwenen en gewoonlijk niet
meer terug te vinden. Nog lastiger wordt
dit, waar het een gemeente als Capelle geldt,
die eertijds in onderscheidene onderdeelen
(ambachten) schijnt verdeeld te zijn ge
weest, wier namen nu bijna vergeten zijn
en vroeger vaak dooreen gehaspeld werden.
Vroeger en later is er gesproken geworden
van
NederveenCapelle,
's-GrevelduinCapelle,
Z uidewijnCapelle,
VrijhoevenCapelle.
Oogensehijnlijk en op de namen afgaan,
de hebben die plaatsen in één opzicht iets
gemeenschappelijkshet begrip Capelle.
AVat is nu de ware beteekenis en het ver
band dier ambachten? Alvorens deze vraag
te beantwoorden, gaan wij eerst eens zien,
wat een vroegere predikant van Capelle,
Alphonse Pierre Antoine Du Cloux, die in
1860 het 250-jarig bestaan der Hervormde
gemeente aldaar herdacht en bij die gele
genheid een theologisch-geschiedkundige
feestuitgave het licht deed zien, daarom
trent mededeelt.
.Du Cloux, die ik moet het volmondig
bekennen over het algemeen goed schijnt
ingelicht te zijn geweest, schrijft o.m. het
volgende
„Kapelle, anderen schrijvenCapelle, is
„van ouds in 3 ambachtsheerlijkheden ver
beeld geweest, die door de heeren des lands
„in leen werden uitgegevente wetenin
„de heerlijkheden Neerveen of Nederveen,
„Sydewimde, later Zuidewijn, en Schrevel-
„duin of Schrevelsduin, later 's-Grevelduin.
„Neerveen of Nederveen werd, misschien
„reeds in overoude tijden, door het geslacht
„Nerven, of door sommigen ook genoemd
„Nederven, bezeten. Waarschijnlijk is door
„Nerven aldaar eene kapel gesticht, die me
nde door de bewoners der omstreken werd
„bezocht, en waardoor welligt de naam Ca-
„pel ontstaan is. Zeker is het, dat het bege-
„vingsregt der kerk van Capel aan de Ner-
„ven's of Nederveen's behoord heeft, daar
„bij testament van Gerrit van Clootwijk,
„van 15051542 pastoor te Capel, aan Arie
„van Nerven eene som van 50.wordt ge-
„maakt om daarmede te deffenderen zijn
regt van zijne collatie of presentatie der-
„zelver kerken, onder bepaling dat gemelde
„som door de executeuren hem moest gege-
„ven worden ter tijde als hij die van doende
„tot 't regt zal hebben. De heerlijkheid van
„Nederveen-Capelle behoort tegenwoordig
„(1860) aan den heer Mar. J. A. Lentfrvnk
„te Rotterdam.
„De heerlijkheid van Seijdewinde of Zui-
„dewijn werd bij gifte van hertog Albrecht
„van Beijeren aan Jan van Zijdewinden op
„gedragen. De ridder Dirk van Merwede,
„kamerling van Philips van Bourgondië,
„verkreeg haar in 1432. In dit geslacht
„verbleef zij tot- het jaar 1544, wanneer
„eene dochter uit dat geslacht ze bij haar
„huwelijk in dat. van Nuyssenburg bragt,
„welke de gemelde heerlijkheid tot het jaar
„1758 heeft bezeten, wanneer ze bij erfenis
„aan Bernardus van Niel, drossaard van
„liegen, is gekomenwijders door huwe-
„lijksvereeniging in het geslacht Montens
„gebragt, is zij in 1821 door overlijden van
„vrouwe Catharma Montens douaricre de
„Rog op den tegenwoordigen eigenaar den
„heer A. J. J. de Rog vervallen, die alhier
„op het oude kasteel woont.
„De heerlijkheid van Schrevelduin of
Schrevelsduin werd met de gansclie streek,
„gelegen boven Geertruidenberg tussehen
„den Overveen en de palen of grenzen van
„Bxabant en strekkende tot de ambachts
heerlijkheid van Besoijen, tot zoo verre
„bekend is, het eerst voer de helft bezeten
„door Willem Schrevel, daarna door zijn
„zoon Adriaan voor drie kwart gedeelten,
„die een achtste verkreeg bij opdragt van
„jonkvrouw O. van de Merwede en het an-
„dere één achtste bij overgifte van Tielman
„Oem van Wijngaerde, het één-vierde in de
„thijnden werd hem opgedragen door Jacob
van Gendt, die mogelijk het overige één
derde in de heerlijkheid bezat. Bij den
„dood van dezen werd zij bezeten door zijne
„dochter lsabeel, welke haar als een onster
felijk erfleen van Karei den Stoute ver-
„kreeg. Den 7 November 1470 werd zij door
„hertog Haximiliaan en zijne gemalin Ma-
„ria overgedragen op Barbera Schrevels,
„dochter van lsabeel en van haren geëchten
„man en voicht Jan. Roelant. Na Barbera,
„waarschijnlijk de laatste uit het geslacht
„der Schrevels, is de heerlijkheid, volgens
„de bépaling in laatstgenoemden verlijd-
„brief gemankt, overgegaan op haren oud-
„sten zoon, in onecht geboren, Jan van Ra-
„venschote, die bij hertog Maximiliaan in
„hooge gunst schijnt te hebben gestaan.
„De familie Ravenschote heeft haar beze-
„ten tot op den 28 Junij 1669, als wanneer
„zij benevens Cnoppen Ambacht (gelegen
„aan de Sprangschestraat) en de moeren
„van Hedel door Hubert van Ravenschote
„is verkocht aan Philip Hendrik baron de
„Steenhuis, wiens erfgenaamen haar nog
„heden bezitten (1860).
„De naams-oorspróng van 's-Grevelduin
„laat zich dus zeer gemakkelijk oplossen,
„wanneer men weet, dat deze heerlijkheid
„meerendeels uit zandgrond en moeras be-
„staat, waartegen in vroegere eeuwen niet
„zelden het vloed- of zeewater gespeeld en
„alzoo nog onbebouwd zijnde, geheel naar
„een duin geleken zal hebben.
„Vrijhoeve of Vrijhoeven-Cappel, eigen-
„lijk vier hoeven moers, gelegen onder 't
ambacht van 's Grevelduin, werd in 1388
„door Aalbrecht van Beijeren, destijds Ru-
„waart van Holland, vrij van tienden
„(waaraan het zijnen naam Vrijhoeven ont-
„leent) verkocht aan Zeger Floriszn., welke
„verkoop in 1390 door Aalbrecht, als graaf
„van Holland, met nog andere voorregten
„nader is bekrachtigd. Het moer van Hcdel,
„aldus genaamd daar het een bijzonder
„eigendom van den Heer van Hedel was,
„behoorde tot in 1815 aan de gemeente Ka-
„pelle, maar is alstoen bij de Vrijhoeven
„gevoegd en maakt het oostelijk gedeelte
„dier gemeente uit.
„Vroeger behoorde ook onder de parochie
„van Capel de zoogenaamde Berkhaag, thans
„het westelijk gedeelte van Sprang, alsmede
„het oostelijk gedeelte van AVaspik, 's-Gre-
„velduin-Waspik en Klein-Waspik genaamd
„kerkelijk zijn de inwoners van de Berk-
„liaag eerst in 1616 te Sprang ten doop en
„ten avondmaal toegelaten en dat nog tot
„wederzeggens van die tot Capel.
„Kapelle, als in den grooten Zuidholland-
„sehen of Dordschen waard gelegen, behoor-
„de voorheen onder de provincie Zuid-IIol-
„landbij de Pransche overheersching on-
„der de Monden van den Rijndaarna is
„het met Noord-Brabant vereenigd. Het
„behoorde onder de gemeenten, die geheel
„verwoest werden in den vloed op den 19
„November 1421, de Elizabeths-vloed ge-
„naamd, waardoor 72 dorpen door de golven
„verslonden zijn geworden; Kapelle kwam
„echter weder boven.
„Het dorp lag vóór den vloed meer noord-
„waarts, waarschijnlijk midden in den pol-
„der van Nederveen, waar deze het hoogste
„is, althans vroeger werden in die hoogte
„bij ontgronding nog steenen gevonden. De
„buitengehuchten zijn vermoedelijk reeds
„voor den vloed gedeeltelijk bebouwd ge-
„weest. AVaarschijnlijk eerst na de bedij-
„king is men, eenige minuten gaans zuid-
„waarts, onder de ambachtsheerlijkheden
„van 's-Grevelduin, beginnen te bouwen. He
„gehuchten van Kapelle zijn de Nieuw-
straat of Heistraat, Hooge Vaart, Nieuwe
„1 aart, Willem van Gcndsvaart en een ge
deelte van de Lage Zandschel".
Besoijen.
•T. VAN DER HAMMEN Nicz.
t.nMlnu 1 1J i n A At" Hn rl! fn/lHn nnn <v/\L J I, I 1 i
36
4e
f-
os
53