T weede Blad.
Firma 8. VERKADE,
Zwaie wollen deiensf/,91408.
Firma G. VERKADE,
unMosnni
Firma 8. VERKADE,
Gaiiieeriogen, fluweel, Kanten,
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Provinciaal Nieuws.
Grijze en Witte Keeren-
èorstrokken, Pantalons
Zeer soliede, fl.95.
NUMMER 78
ZATERDAG 8 OCT. 1921.
44e Jaargang
In Marokko hebben de Spanjaar
den bij nieuwe operaties successen be
haald.
De volkenbondsvergadering is
gisteren gesloten, jhr. Van Karnebeek
hield de slotrede, waarin hij den ge-
presteerden arbeid memoreerde en be
dankte voor de genoten eer en mede
werking.
Joego-Slavië zal een sterke troe
penmacht naar Albanië zenden. Enke
le lichtingen zijn reeds opgeroepen.
Markt en Grootestraat. - WAALWIJK.
Bij de Tweede Kamer is inge
diend een wetsontwerp tot regeling
van het lévensverzekeringbedrijf.
De Amerikaansche gezant heeft
bisteren op het departement van bui-
tenlandsche zaken de uitnoodiging van
den president der Vereenigde Staten
aan de Nederlandsche regeering over
gebracht tot deelneming aan de be
sprekingen over de vraagstukken van
den Stillen Oceaan en van het Verre
Oosten, op de, op 11 November te
openen conferentie te Washington.
In het Dagelijksch Beursbericht
in het „Hbld." lezen wij
„In industrieele soorten was weinig
te doen. Philips waren aangeboden,
maar in de oude aandeelen kwam geen
noteering tot stand. De gedrukte stem
ming schijnt verband te houden met
plannen der gemeente Amsterdam, om
lampen te verkoopen ver beneden den
prijs der Philips lampen, waardoor 't
feitelijke monopolie der Philips gebro
ken zou worden."
Het E. D. vernam, dat de toestand
der fabrieken er op het oogenblik in
geen opzicht rooskleurig uitziet. De
concurrentie van de Duitsche Osram
is door de lage markenkoers moordend.
Aan verschillende afdeelingen zal be
langrijk bezuinigd worden en velen
zullen vermoedelijk worden ontslagen.
De havenstaking te Amsterdam
omvat thans 3000 arbeiders. Vele sche
pen worden naar Rotterdam en Ham
burg gedirigeerd.
De gasp rijs te Rotterdam en
Bolsward is gesteld op 13 cent.
De »Katbolieke Illustratie* bevat
deze week het volgende
Platen Een populair Rotterdamsch
priester. De lach die wij het liefste
ziea. De zwaan.Het Internationaal
Katholiek jeugdcong es te Rome. De
groote automobleleatentoonstclling te
Berlijn. Marinedag in het Amsterdam-
sche Stadion. De haven van Kingstown
Een c auntlng-car. Dublinsche
krantenjongen. Bedevaartgangers.
De vondeling. Nog 2 foto's van Dub
lin. De groote brand In de «Printemps*
te Parijs (3 foto's). Het internationaal
congres der Derde Orde van den H-
Franclscus (2 foto's). De Iersche
kwestie. Octoberbloesem. De be
grafenis der slachtoffers van den ramp
te Oppau (2 foto's). Het vierde eeuw
feest der St. Andreasparochie te Zeve-
naar. Soeur Marie Saint Marcel.
De Z.E. Pater Pieters O.F.M. Zoek-
plaatje.
TekstIn de verdrukking, historische
roman door J. R. v. d. Lans. Ode
aan Charlie Chaplin. Dublin, door
Arthur Tervooren. Na de uitspraak, door
Gerard Nielen. Haar mooiste japon,
door Maks. Uw eigen tuin, door
Phlladeiphus. Uit de blikken trom-
meiDe Batavieren, met 2 teekenlngen
van Jan Wiegman.
Markt en Grootestraat. - WAALWIJK.
opende de bijeenkomst en sprak als volgt
Met groot genoegen open ik deze bij
eenkomst en heet U allen van harte
welkom. In het bijzonder de Heeren en
de Commissie van toezicht voor het
Middelbaar onderwijs, die door hunne
tegenwoordigheid een blijk van belang
stelling geven, hetgeen door ons zeer op
prijs wordt gesteld.
Ik heb gezegd met genoegen deze
bijeenkomst te openen, omdat thans ook
beloontngen zullen worden uitgereikt aan
die leerlingen, welke door kunde, ijver
en volharding boven de andere hebben
uitgeblonken.
Vooraf wensch ik mede te deelen, dat
de afgeloopen cursus vruchtbaar Is ge
weest wat aangaat de bereikte resultaten.
Het aantal leerlingen was hoog te noe
men- Dit bereikte het getal van 70.
Voor den nieuwen cursus hebben zich
meer dan 90 opgegeven. Klachten over
gedrag en ijver der leerlingen kwamen
niet In. Met genoegen hebben wij kunnen
constateerer, dat, dank zij de toewijding
van Directeur en Leetaren, veel is be
reikt. Het onderwas was vlot en ken
merkte zich door een moderne frisscbe
opvatting. Dit jaar werd voor het eerst
een avond gewfld aan het bijbrengen
van meer algemeene ontwikkeling op
kunst-en kunstnijvcrheldsgebled door het
houden van een voordracht door den
leeraar v. d. Meijs, verduidelijkt door
lichtbeelden. Deze avond is goed ge
slaagd en viel zeer in de smaak der
leerlingen. Het bestuur stelt deze poging
om het onderwijs op hooger peil te
brengen zeer op prijs en hoopt, dat in
het begonnen leerjaar meerdere van die
nuttige en leerrijke avonden zullen wor
den georganiseerd. Het electrlsch licht
dat in de school is aangebracht zal deze
poging vergemakkelijken en het succes
dat bereikt wordt, zal de moeite beloo-
nen, welke dergelijke voord, achten on
tegenzeggelijk met zich medebrengen.
Nu de cursus reeds Is begonnen, wil
Ik geen tijd welke voor onderwijs be
stemd is, lalen verloren gaan, daarom
zal Ik trachten, ook dit uur nuttig te be
steden door een kort onde-houd over
het wezen van teekenonderwijs, waarbij
Ik zal trachten duidelijk te maken, dat
kennis van het teekenen nuttig en nood-
zakelijk Is. Wellicht vindt een der leer
aren hierin aanleiding de:e stof op een
der komende avonden uitgebreider te
behandelen of misschien wat recht te
zetten, omdat ik op onderwijsgebied een
leek ben.
Overtuigd van het groote nut, dat de
beoefening van de teekeckunst kan
hebben op de ontwikkeling en de nijver
heid, dus bijgevolg op de welvaart van
een volk, zal ik trachten de beginselen
aan te wijzen die het onderwijs tot grond
slag moet dienen cn tevens den weg en
de middelen aan Ie gever, om de teeken-
kunst te maken wat zij voor allen zijn
moetn.l. een middel om zijne gedachten
behoorlijk duidelijk weer te geven.
Het doel van het teekenonderwijs moet
niet zijn allen tot kunstenaars te vormen,
hetgeen trouwens onmogelijk is, maar
wel oog en hand van alle leerlingen zoo
te Vormen en te oefenen, dat zfl zich
door de teekentaai even juist en gemak
kelijk leeren uitdrukken als, als het ware,
In hun moedei taal. Die teekentaai moeten
allen leeren.
Doch dit moet met methode geschle
den, dat Isvolgens vaste beginselen,
die den weg aanwijzen langs welken, en
de middelen waardoor het bepaalde doel
te bereiken Is.
Bij elk voorwerp dat men ziet dient
de vraag gesteld te worden hoe, waar
voor en waarom het gemaakt is. Dit
moet men vooraf trachten te weten te
komen. Dieren en planten moeten op
merkzaam worden gadegeslagen en
scherp moet toegezien worden hoe zij
gevormd zijn en hoe zij zich bewegen.
De leerling moet steeds alles goed
ZEER ZWARE DEKENS,
ZUIVER WOL f 13.50.
Speciale extra aanbieding.
Waalwijk, 7 Oct. 1921.
Woensdagavond had op de tee-
kensckool de officieele opening van den
cursus 1921—'22 plaats en tevens de
uitreiking van de prijsen, behaald in den
afgeloopen cursus.
Behalve de Teekenschoolcommissie
was de commissie van Toezicht op het
Middelbaar-Onderwijs in pleno tegen
woordig.
De Voorzitter der teekenschool-com-
mlssle, de Edelachtb. heer Burgemeester
waarnemen en trachten zich van 't
waargenomene rekenschap te geven,
want, het is toch duidelijk, wat niet
goed is waargenomen, kan niet goed
worden weergegeven.
Waarom wordt bij het geven van
teekenonderwijs begonnen met lijnen,
hoeken en vlakken 1
Ik geef toe, dat dit dorre begin niet
veel aantrekkelijks heeft, maar het is
noodlg. De meetkunde is een der ge
wichtigste hulpwetenschappen bij 't
teekenen. Door middel van meetkundige
lichamen kunnen de beginselen van het
licht, beschrijvende meetkunde en pers
pectief op duldelgke wijze worden ver
klaard en men kan zich in moeil^ke
gevallen van die hulpmiddelen bedienen,
want hoevele voorwerpen zijn er niet,
denkt slechts aan planten en delfstoffen,
die In veelhoeken kunnen beschreven
worden.
Nu wij de meetkunde bespreken ala
een voornaam hulpmiddel bij het teeke-
•en, wil tk de aandacht vestigen op een
onderdeel, dat niet op het onderwas-
program van deze school voorkomt en
dat toch in het latere leven van groot
nut kan zijn, Ik bedoel »terrelnopmeting».
Gaarne zou Ik zien, dat althans de
beginselen der terieinopmetlng, zoo
mogelijk, ia deze school werden ver
klaard en onderwezen.
De methode van onderwijs in het
teekenen moet ten doel hebben den
leerlingen de gewoonte eigen te maken
alles om zich heen scherp waar te nemen,
te vergelijken, zich daarvan rekenschap
te geven en door onafgebroken oefening
naar de natuur de band geschikt te
maken om het waargenomene juist weer
te geven. Door een voorwerp waar te
nemen met dezelfde zorg als moest men
het teekenen, prent men zich dit vast
in het geheugen en wordt men instaat
gesteld jalste vergelijkingen te maken,
juist te oordeelen en juiste gevolgtrek
kingen te maken.
Het ls gebleken, dat zij die zich te
vreden stelden met voorwerpen te
copleeren, niet in staat waren een enkel
voorwerp uit 't geheugen te teekenen.
Men moet dus trachten te verkrijgen
juiste begrippen en de gewoonte van
goed te zien. Voor iedereen, welke rang
of welk beroep hij ook hebben moge,
zijn deze twee zaken hoogst nuttig.
Ontwikkeling en oefening van het ver
stand moeten gepaard gaan met oefe
ning van oog en hand, wat tegelijkertijd
het kennen en kunnen doet toenemen,
dus vereeoiglng van kennis en kunst.
Om dit te bereiken is op de eerste
plaats noodlg »arbeid», aanhoudend en
stoer arbeiden. Alles arbeldr, waarom
zoudt gij het niet doen f
Ik behoef slechts te wijzen op 't leven,
de werkzaamheid der natuur, die bestaat
uit steeds verbinden en ontbinden, in
ontstaan, ontwikkelen en vergaan. Alles
werkt, planten en dieren die arbeiden
voor eigen bestaan en werken tevens
samen tot het bestaan van het geheel.
De mensch, door God met verstand
en hoogere vermogens begaafd, moet
dus volgens de natuurwet werken aan
eigen ontwikkeling en die zijner mede-
menschen.
De mensch bezit bewustzijn van plicht
en hoe meer hij zijn verstand ontwik
kelt, des te betrr zal hij zijn plicht
kennen. Doch denkt hletbfl niet, dat de
wereld u altijd vriendelijk tegemoet zal
komen, neen, gij moet ook rekenen op
tegenwerking en miskenning, vooral
Indien gij op gebied van kunst en kunst
nijverheid uw eigen weg wilt gaan en
toch juist die weg voert tot het dotl nl.
de oorspronkelijkheid, maar hij elscht
ook grooter Inspanning en volharding.
Zooals wij gezien hebben moet men
door de teekenkunst niet alleen komen
tot oefening van oog en hand, maar
ook tot ontwikkeling en daartoe kunnen
de voordrachtavonden, waarover reeds
ls gesproken, zooveel bijbrengen. Men
kan dan doen opmetkeu hoe de kunst
der verschillende volken een eigenaar
dig karakter bezit waardoor zij zich vao
elkaar onderscheiden en waaraan zi
dadelijk te herkennen zijn. Elke kunst
heeft haar eigen opvatting van de natuur,
maar geeft tevens blijk van nauwkeurige
waarneming.
Wetenschap, dat ls de juiste waarne
ming der natuur, is niet vijandig aan de
kunst, welke de persoonlijke opvatting
is van diezelfde nataur en het juiste
weergeven van den hoofdinhoud, het
karakter van het waargenomene.
Volgens Viollet-le Due bestaat het
schooce ln overeenstemming van den
vorm met dc verrichting of bestemming.
Niets kan die verrichting of bestemmlog
leeren kennen dan de wetenschapbij
gevolg ls een samengaan van wetenschap
en knnst een verelschte voor oorspron
kelijkbeld en schoonheid.
Ik wensch tenslotte bijzondere belang
stelling op te wekken voor kunstindu!:-
ttie, welke voor een volk zoo groot nut
kan hebben. Niets moet worden ver
zuimd wat kan bijdragen tot de ont
wikkeling van den kunstzin. Teeken-
scholeo, vakscholen, musea voor kunst
nijverheid moetende werklieden opleiden
terwijl ontwikkeling van kunstzin het
publiek ln staat moet stellen den arbeid
der werklieden te waardeeren en liefde
voor het schoone in te boezemen. Door
stienge toepassing van een goede met
hode en door verstandige leiding moeten
gevormd worden algemeen ontwikkelde
en uitstekende vakmannen, die als hoogst
nuttige burgers een plaats ln de maat
schappij kunnen Innemen.
De uitslag was als volgt
Afd. Lij u teekenen.
lc klas.
N. Verhoeven, Drunen, le prijs.
W. den Teuling, 2e prijs.
2e klas.
G. Hens, le prijs.
Jac. Bergmans, 2e prfls.
Afd. Bouwkunde.
J. v. d. Rijken, Waspik, le prijs.
Afd. Handteekenen.
2e klas.
K. v. d. Schans, le prijs, Bouwkunde.
W. Klerks, 2e prijs, Bouwkunde.
4e klas.
Th. v. d. Heijden, 2e prijs.
5e klas.
Jos. Korthout, le prijs.
Afd. Lijnteekenen.
5e Leerjaar.
C. Stijnls, 2e prijs.
Voorts werd nog een diploma toe
gekend aan Tijssen, Joh. van Wees, Th.
Berkelmans, C. v. Eethen, G. v. Hees,
C. Castelijns en A. Trommelen.
Het einddiploma voor het volbrengen
van den 5-jarigen cursus werd uitgereikt
aan M. Castelijns, C. Stijnls, G. v Heesch,
Fr. Berkelmans, Jozef Korthout en Th.
Boom.
Ik wensch degenen, die een prijs bc
haald hebben, van harte geluk Gij hebt
door ijver en volharding eene overwin
ning behaald. Om te overwinnen ls In
spanning, dikwijls groote Inspanning
noodlg. Maar het bewustzijn van geslaagd
te zfln brengt groote tevredenheid en
gelnk. Gij staat nu op den goeden weg.
Ziet voorwaarts, Die weg ls door zoo-
velen reeds, die U zijn voorgegaan, af
gebakend. Gij kunt niet verdwalen, In
dien ge slechts steeds het oog gevestigd
houdt op het einddoel. Zorgt er toch
voor zooveel mogelijk kennis en kunde
te verkrijgen. Vooral in den toekomstige u
tijd is dit zoo noodlg. De maatschappij
heeft ook U noodig en zij biedt U de
gelegenheid om U nuttig te kunnen
maken. Vermorst uw tijd niet door niets
doen of door allerlei onnutte zaken
door te slenteren met domme en licht
zinnige kameraden, waarvan U niets
goeds kan leeren. Een spreekwoord zegt
wie met pek omgaat, wordt er mede
besmet. Zeg, doet je hand open en kijk
er eens in.
Neen, immer vooruit, Immer beter en
verstandiger worden, dit moet bet streven
zf'n en dat streven zal niet alleen ten
goede kom n aan de gemeenschap,
maar vooral aan U zei ven.»
Applaus.
Na nog een woord van den directeur
wordt de bijeenkomst daarna gesloten
en dezen avond verder vrij-af gegeven.
DRUNEN. Op den len November a.s.
zal het 25 jaar geleden zijn dat W.
Th. Molenbrugge, magazijnmeester, A.
Vlommersteeg, conducteur en G. Knijpers,
ploegbaas, bij de Tramweg Maatschappij
>HollandscheBuurtspoorwegen< in dienst
traden.
Het zal op dien dag de steeds met
groote nauwgezetheid en plicht vervuld
hebbende beambten, zeker niet aan be
langstelling ontbreken.
A.s. Zondag om l23/4 uur speelt
D. F. C. haar tweede competitiewedstrijd
tegen Union I, 's Bosch.
Union ls de sterkste vereeniglng welke
ln klasse B speelt- We durven daarom
op geene overwinning hopen. Echter
zullen de D. F. C-ers zorgen, dat de
overwinning zoo klein mogelijk blijft.
Een bezoek op het sportterrein zal
de moeite dubbel waard zijn.
VLIJMEN. In de Donderdag 6 Oct.
gehouden raadsvergadering is o.m. be
sloten een leening van f 6000 aan te
gaan tegen 7 pCt.Welk bedrag gedeel
telijk benoodigd is voor het verbouwen
van het postkantoor en het overige voor
het doen bewerken van gronden ter
bestrijding der werkloosheid. Een bedrag
van f 30.— is beschikbaar gesteld voor
aanschaffing van een jas voor den nacht
wacht.
Aan het R. K. Kerkbestuur werd
3 x f 25.— subsidie verleend voor de
cursussen in lichamelijke oefeningen.
Op het verzoek van de fa. Wagenberg
Festen tot verkoop van het Baarpad
werd besloten dit aan genoemde firma
in ruil aan te bieden voor hun tuin die
aan het marktveld grenst, teneinde hier
eventueel een sportterrein te kunnen
stichten.
Aan de heeren van Buul en van Kal
deren werd het gevraagde gedeelte van
het z.g. Heksenpad aangeboden tegen
resp. f 10.000 en f 5000 per H.A. aan
de gemeente Hedikhuizen zal f 125
worden bijgedragen in de kosten van
verlichting van Wijk E.
Aan de geitenfokvereeniging werd een
buitengewone subsidie van f 100 toe
gestaan.
Een uitvoerig verslag komt in een
volgend nummer.
mpA'am* £aï«yrdigavcpA 8 ua>'.
Aan de ordeB-spreking opheffing
kolencoöperatie.
A.s. Woensdagavond 7 uur zal door
de Afd. Sprang van het Ned. Wetkl.
Verbond »Patrlmocium« Jaarvergadering
worden gehouden, waaraan een feestelijk
karakter zal worden gegeven ter her
denking van het l2l/rjarlg bestaan.
Openbare Vergadering van den
raad onzer gemeente op Vrijdag 7 Oc
tober des avonds 7 uur.
Aan de orde1. Vaststelling staat
oninbare posten 1920. 2. Vaststelling
rekening 1920. 3. Aanbieding begrooting
1922. 4. Gratificatie Q. Bax. 5. Wijzi
ging begrooting 1921.
In de Ned. Herv. Kerk alhier hoopt
a.s. Zondag des nam. ten 2 uur op te
treden Ds. jonker van Waspik.
Bij de R. alhier komt het herhaal
delijk voor dat op klaarlichten dag
kippen verdwijnen. Van de daders geen
spoor. Kippenhouders wees op uw hoede.
CAPELEB. Vergadering van den Raad
der gemeente Ctpalle op Vrjjdsg, 7 October
1921 des nam, half drie nnr.
Te behandelen onderwerpen.
1. Ingekomen etnkken,
2. Voorloopiga vaststelling van de geineen-
•.erekening dienst 1920 en rekening lerens-
middelenbedrijf 1920.
8. Van»telling rekening Bargerljjk Atrr-
lestaar 1922 en begrooting 1922,
4. Aanöiediog gemeentebegroouug, dienst
1922 en benoeming commissie tot ondersoek
dier begroeiing.
6, Bbttoeming lid commissie tot wering
>an schoolverzuim wegens periodieke af
reding van den heer Jac. van der Lelj,
6. Voorstel van Bn gemeester en Wet-
'ïonders tot toekennen van een duortetoeslag
«an den kloklnider A. Waart».
7. Behandeling versoek van den Chr.
oestarenbond tot slaiting der vergnnuingr-
scallteiten op Zondagen,
8. Vaststellingen verordening regelende
het vervolgonderwijs.
VRIJH.-CAPELLE. Over de maand
September werd bij de Rijkspostspaac-
spaarbank alhier ingelegd f 2616.50 en
en terugbetaald f 1054,40. Er werden
S0 telegrammen behandeld en 58 tele,
foongesprekken gevoerd.
Onze vroegere dorpsgenoote mej.
R. Gouda werd dezer dagen bevorderd
,ot afdeellngschef bij de postcheque en
girodienst te Amsterdam en wenschen wij
haar en familie van harte geluk met deze
promotie.
Niettegenstaande de groote droogte
van dezen zomer werden bij den heer
v. d. H. alhier appelen geoogst, hie het
buitengewoon gewicht van ongeveer 1
pond hebben.
LOON-OP-ZAND. Tot onderwijzers
,.an den cursus van vervolgonderwijs zijn
benoemd de heeren van Opstal en van
Garp en tot leden der Oudercommissie
zijn gekozen de heeren J. Wijt vlier, G.
van Gorkutn en A. v. d. Wildenberg.
WASPIK. Aan F. Conradl, mllltle-
plichtlge dezer gemeente, is bij Kon.
Besluit voor goed vrijsteliing verleend
van den dienst bij de Militie.
Woensdag j.l. vierden de echte
lieden Van MierloTimmermans hun
gouden bruiloft. De beide oudjes worden
verpleegd in het Liefdegesticht, doch
ook daar ging dezen dag niet ongemerkt
voorbij. Het geheele gesticht vierde het
feest mee, terwijl des avonds de harmonie
een serenade bracht.
Aan jac. v. d. Broek, aannemer
alhier, is opgedragen het boawen van
een waschhuis, strijkkamer en btybe-
boorende werken, voor rekening van
het Liefdegesticht.
Tot schatter van de R. K. bijz.
meisjesschool alhier, is door B, en W.
benoemd de heer Oomens, architect te
Oosterhout.
Onder de kippen heerscht hier de
z.g. snotziekte. Verschillende sterfgeval
len kwamen reeds voor.
Bij Kon. Besluit is aan de heeren
P. Burmanje en A. de Groot, gewezen
onderwijzers bij het herha1ingsonderw$s
alhier, een pensioen toegekend van resp.
f29.— en f23.— per jaar, ingaande 15
Januari j.l.
Markt en Grootestraat. - WAALWIJK.
HET ADRES voor Waalwijk en Omstreken
voor Naaisters en Kleermakers,
SPRANG. A.s. Zondag des voorna,
ten 9.30 uur en des nam. ten 5.30 unr
hoept in de Geref. Kerk alhier op te
treden Ds. Oudkerk van Kralingcn.
Vergadering van de Afd. Sprang
van het Ned. Werkl. Verbond »Patri-
i'Banen verantwoordelijkheid der Redactie.)
Mijnheer de Redacteur.
Mag ik s.v.p. onderstaande regelen In
uw veelgelezen blad plaatsen. Bij voorbaat
mijn dank.
Wanneer Ik bij de Drunensche boeren
kom, hoor ik hen algemeen klagen over
de vreeselijke droogte van dit jaar. Haast
allen zeggen eenparig groote schade
door de droogte geleden te hebben.
Weer anderen klagen over den lagen
waterstand in hun putten. Zij weten niet
waar het heen moet, als de koelen een
maal op de stal staan. Er is geen sloot
te vinden waar water in ls. Nu vraag ik
mij »fis er in Drunen nu geen ver
andering te bresgen.
Ik meen toch in April een raadsverslag
gelezen te hebben ln uw blad, waaruit
ik opmaakte, dat al de raadsleden bet
eens waren dat er getracht moest worden
een beteren waterstand te krijgen. Uit
i
De Scke 7U het Zuiden,
I
I
I
