weede Blad.
lU3SI.
«I
<f
se
L13ST C111ST.-IISI.
m s. o. a. p.
Dit ons Parlement
OFFICIEUSE UITSLAG van de Gemeenteraadsverkiezing
van Waalwijk, op Dinsdag 14 Maart 1922.
Provinciaal Nieuws
2 5
I
2
s
2 -
NUMMER 22
WOENSDAO 15 MAART 1922.
45e Jaargang.
Uitbreiding van Staatsbemoei
ing en on der wijsnit gaven. De
aanstaande Troonkioestie. Ge
volgen der bezuiniging. Ont
groeningsschandalenkunst, een
nieuwe hoogleeraar, zomertijd
enz.
Het is een natuurlijk gevolg van ue
uitbreiding der Staatsbemoeiing met
liet maatschappelijk leven, dat ook de
Staatsuitgaven stijgen. En waar die
bemoeiing met het onderwijs de laatste
halve eeuw beduidend is toegenomen,
is liet dan ook alleszins begrijpelijk,
dat de begrooting voor onderwijs een
bizondere neiging tot aanmerkelijke
en snelle stijging vertoont. Dit zou
misschien minder opvallen en tot min
der kritiek aanleiding geven, wanneer
de tegenwoordige malaise-toe.standen
ons niet noodzaakte ieder dubbeltje
tweemaal om te keeren en wanneer
niet juist in dezen tijd de tinancieêle
uitwerking zichtbaar werd van een
wet, wier uitvoering onvermijdelijk de
kosten van het onderwijs in bijzondere
mate moest opvoeren. Ook na de aan
vang van de Schoolwet van Kappeyne
van de Cappello, die zooveel beroering
in ons land bracht en de onmiddellijke
aanleiding werd van den schoolstrijd,
welke, na jarenlang onze politiek be-
heersclit te hebben, door «leze nieuwste
Lageronderwijswet een eind nam, ook
na de aanname van de Schoolwet, zoo
herinnerde minister De Visser, regende
het klachten over de hooge onderwijs
uitgaven. Maar we leefden toen in een
anderen tijd en voelden de stijging der
uitgaven wellicht niet zoo. Ongetwij
feld had ze en de heer van Wijnber
gen wees daar dan ook opechter in
vloed op de huidige stijging. Want de
nieuwe wet strekt tot gelijkstelling van
het Openbaar en het Bizonder Onder
wijs. En de opzet van het Openbaar
Ouderwijs, die de heer Van Wijnber
gen duur noemde, moest dus op de
kosten, door de nieuwe wet veroor
zaakt, influenceeren. Toch scheen ook
de minister van meening, dat bezuini
ging onvermijdelijk was, waartoe hij
een Bouwwetje wilde indienen, dat on-
noodige scholenbouw zou beperken.
Maar toch meende hij er op te moe
ten wijzen, dat, vergeleken met lan
den als Frankrijk en Duitschland en
de Scandinavische landen, onze onder-
wijs-uitgaven niet zoo abnormaal hoog
waren. En in verband daarmee wees
ook de heer Gerard er op, dat van de
kosten van 148 millioen (in 1910 was
het nog 29 millioen) maar een deel, nl.
99 millioen, voor Lager Onderwijs
kwam. Van bezuiniging door middel
van niet-invoering van het 7e leerjaar,
wilde de minister echter niets weten.
Maar wel toonde de begrooting het
streven om daartoe op andere wijze te
geraken en tal van wensehen van afge
vaardigden stuitten op deze bezuini
gingsneiging af. Zoo moest de bouw
van een nieuw geologisch laboratorium,
waarvoor de Bataafsche oorspronke
lijk een half millioen had aangeboden
mits er 3 hoogleeraren werden benoemd
worden opgegeven omdat de Staat de
overige 1-J millioen onmogelijk kan bij
passen, ook al toonde blootlegging van
de feitelijke toestand (95 studenten in
een zaal voor 42) de noodzakelijkheid
wel aan, moest de uitbreiding van het
Nijverheidsonderwijs stopgezet en de
vraag naar verhooging der salarissen
bij het Middelbaar Technisch Onderwijs
afgewezen worden en de subsidieering
van schippersscholen, ondanks hinder
nis, op 50.000.bepaald blijven.
Een motie van den heer Otto om ver
goeding voor lessen buiten de gewone
lesuren, door onderwijzers in '19, '20
en 1921 gegeven werd op andere gron
den afgewezen.
Tegen een amendement van dezen
afgevaardigde, die uit zuinigheids
overweging het lectoraat in experimen-
teele psychologie te Utrecht niet in
een professoraat wilde veranderen,
hield de minister echter evenzeer stand
als tegen het amendement Zijlstra dat
verhooging van de post voor opvoeding
van de vrije jeugd wilde weigeren. En
de Kamer gaf hierin den minister ge
lijk.
Over de ontgroeningsschandalen te
Utrecht, die niet te vergelijken bleken
met de molestaties in den groentijd te
Leiden, heeft de Minister zijn scherpe
afkeuring uitgesproken, dreigende met
liet wegzenden der schuldigen van de
universiteit bij herhaling, de waarde
der kunst als cultuursfactor en middel
tot hooger opvoering van het zedelijk
peil van een volk nadrukkelijk erkend,
toen de heer Van Berensteyn en ande
ren de hooge belastingen op kunstvoor-
stellingen gispten, de sluiting van de
gyneacologische kliniek te 1 treclit,
aangewezen als een gevolg van het ge
brek aan werkkrachten, toen mejuffr.
Groeneweg over de te lange diensttij
den van 't verplegend personeel klaag
de en de benoeming van Dr. Cramer
als professor aan de Utrechtsche Uni
versiteit verdedigde tegen de beden
kingen van de heeren Duymar van
Twist en Schemer, die de ethische
theoloog als onrechtzinnig, voor
Utrecht niet geschikt achten.
Bij de begrooting van Binnenland-
sclie Zaken zijn de wetsontwerpen tot
afschaffing van de Zomertijd van de
heeren Deckers en Braat door een mo
tie van den heer Beumer voorloopig
van de baan geraakt. En in de Eerste
Kamer is bij de begrooting van het
Staatsboschbedrijf over bebossching
van woeste gronden gesproken.
Aantal kiezers.
Uitgebr. stemmen.
Van onwaarde.
Geldige stemmen.
Waalwijk, 14 Maart 1922
Gisteren had onder zeer groote
belangstelling de verkiezing voor den
nieuwen gemeenteraad plaats. Er waren
nietteodo heel wat thuisblijvers, er zijn
4249 kiezers en er werden 3533 stem
men uitgebracht, dus zoowat 700 die
niet stemden.
Over den uitslag die we des avonds
nog zooveel mogelijk es hedenmorgen
algemeen bulletloeei den hebben we niet
veel te zeggen; we gelooven dat de
zetels der partijen over 't geheel ge
nomen, verdeeld zijn, zooals dat te ver
wachten was. De S. D. A. P. behaalde
begrijpelijkerwijs geen zetel. 138 stem
men in de geheele gemeente is ook wel
geen verontrustend cijfer, maat 't gaat
toch crescendo,
Jammer Is het dat de stemming op
de lijst der R.K. Kiesvereenlging voor
voormalig Besoijen en Baardwijk zoo'n
slecht resultaat geeft en dit is natuurlijk
in hoofdzaak te wijten aan het meer dan
ergerlijke voorkeurstemmen op de katho
lieke lijst. Organisatorisch is deze lijst
eeu werkelijk droevige getuigenis van
't geen men organisatie-plicht en be
trouwbaarheid noemt 1
Dan kunnen deze leden een voorbeeld
nemen aan 't stemmen der andere
partijen l Werkelijk het aanzien der R.K.
Kiesvereenlging heeft weer eens een ge
voelige klap gekregen. In de veteeniging
had de st'ijd gestreden moeten worden
en toen die was afgeloopen, had men
ook organisatorisch moeien stemmen.
Daar had men ook de arbciderscandi-
daten naar voren kunnen en moeten
schuiven. Men heeft dat niet gedaan,
maar bij de officleele stemming het voor
keur-stemmen zooveel mogelijk gepro
pageerd en zoo deze lijst vrijwel in de
war gestuurd. De vader dezer beweging
heeft wel succes en kan de St Antoaius-
parochle wel tevreden zijn met vier
raadsleden I
Voor de rest feliciteere» wij de ge
kozenen en spreken de hoop uit,
dat de nieuwe, raad zal werken in
'i waarachtig algemeen belang van
Groot Waalwijk.
Maandagavond hield de R. K.
Werkliedenvereeniging hare jaarvergade
ring in de groote zaal van den R. K
Gildenbond.
De heer Passier opende ongeveer half
acht de vergadering, heette de aanwe
zigen welkom en drukte zijn spijt er
over uit dat de opkomst zoo gering was.
Vooral speet hem dit nu de heer Fop-
pele kwam spreken over de werking van
de arbeidsbemiddeling, een nuttige in
stelling waarvan men over het geheel
genomen nog te weinig afweet.
De secretaris der vereeniging, de heer
C. Didden, bracht hierna een zeer uit
voerig en keurig samengesteld verslag
uit.
Daaruit bleek, dat het aantal leden
van 1084 tot 871 is teruggeloopen en
alzoo dus 213 leden de vereeniging
hebben verlaten.
Een instelling van de v'ereeniging
de coöperatie Helpt u zelf, is opgedoekt
moeten worden. De andere instellingen
daarentegen verkeeren in bioeienden
toestand.
De Voorzitter dankt den secretaris
voor diens uitgebreid verslag en zegt
dat men uit deze samenvatting van werk-
zaamheden een beeld krijgt hoeveel
werk er voor de leden is te doen.
De heer Foppele hierna het woord
verkrijgend, verklaart alleen te komen
om de werking van het arbeidsbemid
deling uiteen te zetten. Onbekend maakt
onbemind. Dit spreekwoord kan ten volle
op de arbeidsbemiddeling worden toe
gepast, want spr is er van overtuigd,
dat, is men met het instituut beter op
de hoogte, de belangstelling en mede
werking grooter zullen worden.
Wat de arbeidsbemiddeling beoogt?
Niets anders dan behulpzaam te zijn
Klijberg, E. W.
Groenen, J. P.
Timmermans, B. J. H. C.
Gragtmans, J.
Eibers, W. P. C.
Verwiel, P. W. H.
Qraaff, de Adr.
Surig, H. A. W.
Donkers, H. G.
Smolders, F. C.
Mee, van der J. A.
Broek, van den Adr. A.
Roxs, F. C.
Geld, van der J. C. L.
Aa, van der P.
Brekelmans, W.
Spapens, J. C.
w
3 I
cc
S "S
D
"2
M S
cc m
D
S
1423 1219
1205 1023
27 I 22
1178 1001
623
17
35
25
13
17
3
1
10
60
8
1
1
9
84
50
1
7
364
11
26
21
17
3
28
2
4
97
12
9
4
2
126
58
5
2
805
712
4
708
802
654
8
235
35
8
2
4
3
23
1
2
4
10
22
306
1
7
2
4
3
7
50
7
50
3
12
4249
3594
61
3533
1528
64
76
50
38
26
38
4
64
187
70
14
7
27
220
133
6
9
2567
S
Aantal kiezers.
Uitgebr. stemmen.
Van onwaarde.
Geldige stemmen.
Vermeulen, P.
Driel, van M.
Buddingh, J.
Schotp, W. G.
Blok, A.
Treffers, A.
Roggeveen, C.
Hartog, L.
Gent, van A.
Hammen, v. d. J. M.Dz.
Hammen, van der N. M.
Vuuren, vaa M. J. N.
Raat, de A. P.
Maijers, A. W. C.
1423 1219
1205 1023
27 22
2 5
D
E
cd
S
1178
805
712
4
1001 708
41
27
46
31
802
654
8
646
4249
3594
61
3533
13 109
162
2
1
89
2
i
47
3
1
86
3
1
2
1
34
3
2
128
67
1
1
29
5
7
209
287
2
2
1
6
298
308
3
2
2
3
3
321
116
12
10
138
GEKOZEN:
R. K. KIES VEREENIGING:
Klijberg E. W.
Groenen J. P.
Timmermans B. J. 11. C.
Gragtmans J*
Eibers, W. P. C.
Verwiel P. W. H.
Graaft, de Adr.
Geld, van der J. C. L.
Smolders, F. C,
Aa, van der P.
Klesdccler 172.
CRIST. HIST. KIESVER.
Vermeulen, P.
LIJST VR1JZ.-DEM.
Roggeveen, C.
Oomens, J.
om den arbeider, die werkeloos is ge
worden, zoo spoedig mogelijk aan werk
te helpen.
Zoowel voor werkgevers als werkne
mers is dit bureau van de grootste be-
teekenis.
Werk verheft den arbeider. Niet wer
ken verlaagt hem. Dit feit heeft men
ten allen tijde kunnen constateeren en
daarom heeft de overheid ingegrepen
om het euvel zooveel mogelijk te be
strijden.
Vooral bij de tegenwoordig heer-
schende algemeene malaise is het voor
den werkman noodzakelijk dat er goed
werkende arbeidsbemiddelingsbureaux
zijn. Arbeidsbemiddeling is niets nieuws,
arbeidsbemiddeling was er vroeger al.
Toen kwamen de werkeloozen op een
aangegeven plaats bijeen, waar dan de
bazen kwamen om de knechts te huren.
Ook tijdens het beslaan der Gilden be
stond reeds eene z g. arbeidsbemidde
ling.
Met het veranderen der tijden en om
standigheden moest ook de arbeidsbe
middeling worden gewijzigd en aan de
behoeften worden aangepast.
Sinds 30 jaar lang heeft dit vraagstuk
de aandacht der overheid gehad, want
deze weet maar al te goed dat werke
loosheid, zoowel op godsdienstig gebied
als op het gezinsleven, grooten invloed
uitoefent. Werkeloosheid leidt tot pau
perisme en dat moet worden voorkomen.
Vooral de wereldoorlog heeft een
groote malaise in alle landen doen ont
staan. Alleen in ons land met zijn 6
millioen inwoners zijn op het oogenblik
meer dan 80.000 werkloozen en onder
deze zijn er die reeds 2 jaar nu zonder
eenig werk zijn geweest.
Dat een arbeidsbemiddelingsbureau
nu goed werk verricht, behoeft geen be
toog. En toch, er zijn nog steeds arbei
ders die van de veronderstelling uitgaan,
dat het alleen minderwaardige krachten
zijn die zich aangeven. Niets echter is
minder waar, want door de malaise
worden alle werklieden getroffen. Inde
schoenindustrie zelf is dit reeds duidelijk
genoeg te zien en het zal nog duidelijker
te zien zijn als straks nog grooter wer
keloosheid komt en deze verwacht men
hier zeker. Wel is door het hoofdbestuur
van den Bond reeds eenige malen bij j
den minister aangedrongen om den invoer
van schoenen stop te zetten, doch wie
zal zeggen of het dan reeds nog niet
te laat is.
Niet alleen voor de minderwaardige
maar ook terdege voor de goede vak
lieden is arbeidsbemiddeling noodig en
noodzakelijk en voor het bureau is het
van groot belang dat men prima krach
ten kan aanbieden.
Spreker zet vervolgens uiteen hoe het
bureau functionneert.
Na er nog op gewezen te hebben dat
de practijk heeft uitgewezen dat alleen
Rijksbureaux goed blijven functioneeren
en ook dat men bezig is speciefiek
katholieke bureaux op te richten, ein
digt spreker onder luid applaus zijne
rede.
De Voorzitter dankt den spr. voor
diens leerzaam betoog en verzoekt den
penningmeester verslag te willen uit
brengen. De ontvangsten hebben zoowel
als de uitgaven f5272,34'/i bedragen.
Voorgesteld en aangenomen werd om
aan het Universiteitscomité f 15 aan te
bieden, alsook eenzelfde bedrag aan
de Drentsche Veenarbeiders.
De lieer Bergmans brengt namens
de Controle-commissie een woord van
dank aan den heer Smolders voor
diens nauwkeurig beheer.
De heeren Fransen, Stokwielder en
H. Maas, aan de beurt van aftreding,
werden bij enkele candidaatstelling
herkozen terwijl voor de vacature, ont
staan door het vertrek van den heer
Kolkman, werd gekozen de heer Adr.
Bergmans.
Vervolgens deelde de Voorzitter me
de, dat Zondag a.s. de feestdag van
den H. Joseph op waardige wijze zal
worden herdacht, 's Morgens zal een
plechtig*1 Communie voor de leden,
plaats hebben en 's avonds zal een
feestvergadering worden gehouden en
waarop een broeder van den Eerw. heer
adviseur, de Wel Eerw. heer Bijnen,
Kapelaan van St. Pieter te Bosch,
een feestrede zal uitspreken.
Vervolgens kan hij de vergadering
nog mededeelen, dat het bestuur met
eenige heeren van Waalwijks Belang
een conferentie heeft gehad teneinde
bspreking te houden over de bijdragen
aan de operatiekamer. Spr. noemt dit
voor deze gemeente en niet het minst
voor de arbeiders, een groot belang,
want is er nu eens iets, dan moet direct
de patiënt naar 's Bosch of Utrecht
worden overgebracht. Dat brengt van
zelf voor den arbeider groote kosten
mee. vooral wanneer familieleden con
bezoek willen brengen. Van groot voor
deel zou het dus zijn wanneer hier een
operatiekamer tot stand kou worden
gebracht. Daarom acht hij hot wen-
sehelijk dat ook de arbeiders een kleine
bijdrage geven. Het best zou z.i. zijn
dat de arbeider bij het ontvangen van
zijn loon een klein bedrag, zegt .3 cent
per week, laat inhouden. Zooals de
heeren van „Waalwijks Belang" mede
deelden hebben nagenoeg alle patroons
zich daarvoor bereid verklaard.
Een der t aanwezigen acht het beter
dat niet lift geld door de patroons
wordt afgehouden, doch dat de bode's
bij het ophalen van de contributie deze
in ontvangst neuien.
De voorzitter ontraadde dit voorstel
omdat alle schijn van contributie ver
hooging moet worden vermeden. Bo
vendien zouden dan alleen weer de ge-
organiseerden aan de totstandkoming
daarvan medewerking verleenen, ter
wijl nu de ongeorganiseerden niet
achterwege zullen willen blijven en
ook wekelijks eenige centen daaraan
beschikbaar zullen stellen.
Nog werd door een der aanwezigen
gewezen op het feit dat men in Baard
wijk, door de vereeniging van de ge
meenten, ook van de operatiekamer
zal profiteeren en 't daarom wensche-
lijk is dat deze ook bijdragen.
De Voorzitter gelooft te kunnen
mededeelen dat W. B. in die richting
reeds werkzaam was.
De heer de Brouwer vroeg of het niet
wenschelijk was dat de afdeeling
Baardwijk wordt opgeheven en bij
deze vereeniging wordt ingelijfd. In
menig opzicht zal dat vele werkzaam
heden vergemakkelijken.
De Vooriztter merkt op dat dit ver-
9e Echo vai het Zeiden.
Loeff, J. A.
CC
rs»
CC O
3 5
oa
S
u
f-
</j
X5
C
co O
c
D
2
U
D .5
flD 3
33
Cd
co
I
rss*
CO a
ld
■O
CU
O
H CC
CO
H
O
H
646
-ii
cd 3
H cc
co
D
Cd
CC
D
co
Cd
H
co
a
O
O
JZ
<J
Ui
X5
c
o
fi.
O
Pik, J. H.
Cd
CC 60
D .2
tri CU
CO
CC 03
CQ 3
Cd
H cc
co
H
