Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Dierentuin D'EN HAAG.
14-20 Augustus.
De a.s. Kamerver
kiezingen.
Gemeenteraad.
EERSTE BLAD.
„NOORD-BRABAND"
NUMMER 53
ZATERDAG 1 JULI 1922.
45e JAARGANG.
Uitgavb:
WAALWIJK8CHE STOOMDRUKKERIJ ANTOON TTELEN.
Telefoon No. 38. Telegr.-Adres: ECHO.
2)it nummer bestaat uit 2)rie
Bladen.
De verdeeling der zetels.
In ons vorig artikel over ons kies
stelsel hebben wij uitgelegd, hoe de
100 Tweede Kamerzetels over de groe
pen van de verbonden lijsten (dus over
de verschillende politieke partijen) wor
den verdeeld.
In dit artikel zullen we vooreerst een
antwoord geven op de vraag, hoe de
zetels worden verdeeld over de lijsten
der 18 kieskringen afzonderlijk.
Hierbij werken we geheel volgens de
zelfde methode als bij het toewijzen der
zetels aan de verschillende partijen. Wij
beginnen dus weer met het zoeken van
den kiesdeeler. Als voorbeeld nemen
den uitslag voor de Katholieke staats
partij.
Den vorigen keer namen we aan dat
de Katholieke Partij 383,489 stemmen
had behaald en dat haar 30 zetels waren
toegewezen. Met deze cijfers zoeken we
den kiesdeeler der Katholieke partij.
Deze bedraagt dus 383.489 30 is
12.782.97. Zoo dikwijls dit getal begre
pen is in het stemmencijfer door de
katholieke lijst (d.w.z. door alle candi-
daten van zulk een lijst te zamen in
een der kieskringen behaald) zoo dik
wijls wordt aan die lijst 1 zetel toege
kend.
Veronderstellen we nu dat de katho
lieke partij in alle 18 kieskringen een
afzonderlijke lijst had ingediend en dat
op die lijst het hieronder vermelde
aantal stemmen waren uitgebracht, dan
zou de lijst worden
Kieskring Stemmen
52.215
Viel de verkiezing volgens boven
staand voorbeeld uit dan zou van de
katholieke lijsten in de kieskringen
Groningen en Drenthe geen enkele
candidaat gekozen zijn.
Zulk een ongewenschte uitslag wordt
voorkomen door in verschillende kies
kringen gelijkluidende lijsten in te die
nen. Bij het opmaken van den uitslag
worden deze lijsten als ééne lijst be
schouwd en de stemcijfers en de aan
tallen op eiken candidaat uitgebracht,
samengeteld. Hadden de katholieken
van Groningen en Drenthe op gelijk
luidende lijsten gestemd, dan hadden
ze daarmee één zetel verkregen. Het
stemmencijfer was dan 4.876 -4- 4.514
9.390 geweest. Limburg evenwel zou
dan bij de verdeeling van de 10 over
blijvende zetels niet in aanmerking zijn
gekomen.
De candidaat Henkriks alleen heeft
den lijstkiesdeeler overschreden. Zijn
overtollige stemmen worden overge
dragen op de andere candidaten in de
volgorde der lijst. Hendriks heeft
45.357 13.053,75 32 303,25 stem
men over. Hiervan gaan er 8.922,75
over op Bont, die daarmee den lijst
kiesdeeler bereikt. Van de 23 480,50
die overblijven, krijgt Janssen er zooveel
als hij te kort kwam nl. 12.040,75 de
overige gaan naar de Vries, die er dan
met de door hem rechtstreeks behaalde
12.304,75 bezit. Nu zijn er geen stem
men meer over te dragen. Voor de 4
toegewezen zetels werden derhalve de
4 bovenste candidaten der lijst gekozen
verklaard.
zetels overschot
den Bosch
Tilburg
Arnhemt
Nijmegen
Rotterdam
Den Haag
Leiden
Dordrecht
Amsterdam
Haarlem
59 321
16.631
24.943
15.074
10.394
23.013
9.791
15.270
19.484
0
Den Helder 10.514
Zeeland
Utrecht
Friesland
Overijsel
Groningen
Drenthe
Limburg
12.284
16.368
8.843
21.380
4.876
4.514
58.610
1.038.12
8.189.12
3.843.03
12.155.03
2.286.03
10.394.00
10.225.03
9.791.00
2.284.03
6.191.03
10.514.00
12.284.00
3.580.03
8.843.00
8.592.03
4.876.00
4,514 00
7.478,12
Totaal 20
Tot nu toe zijn er slechts 20 zetels
toegewezen. Er blijven dus nog 10 te
verdeelen. Deze worden toegewezen aan
de lijsten die de grootste overschotten
hebben. De bepaling, die bij het verdee
len der 100 kamerzetels over de lijsten
of lijstengroepen geldt, nl. dat deze drie
vierde van den kiesdeeler moeten hebben
behaald, om aan de eerste verdeeling
mee te kunnen doen, is hier niet van
toepassing. De 10 overblijvende zetels
worden dus toegewezen aan de kies
kringen Tilburg, Nijmegen, Leiden,
Overijsel en Limburg en ook aan de
lijsten in de kieskringen den Haag,
Dordrecht, den Helder, Zeeland en
Friesland die den kiesdeeler niet bereikt
hebben, terwijl een stemcijfer, kleiner
als den kiesdeeler, als een overschot
geldt.
Wij hebben nu uiteengezet, hoe de
100 kamerzetels evenredig over de ver
schillende partijen worden verdeeld en
daarna hoe de zetels aan de lijsten van
eiken kieskring afzonderlijk (of aan
gelijkluidende lijsten van meerdere kies
kringen) toegedeeld worden. Rest ons
nog uit te leggen, op welke wijze de
aanwijzing van de gekozen candidaten
geschiedt. Gekozen zijn de candidaten
eener lijst die het aantal stemmen heb
ben verkregen gelijk aan den kiesdeeler.
Deze lijstkiesdeeler is gelijk aan het
quotient, dat verkregen wordt bij deeling
van het stemcijfer der lijst door het
aantal plaatsen aan die lijst toegekend.
Veronderstellen we, dat in een der
kieskringen op de katholieke lijst 52.215
stemmen uitgebracht zijn en haar 4 zetels
zijn toegewezen, dan bedraagt de kies
deeler 52.215 4 13.053.75. Om uit te
maken, hoeveel stemmen elke candidaat
van de lijst verkregen heeft, worden de
stemmen, welke candidaten meer dan
den lijstkiesdeeler hebben ontvangen,
overgedragen op de andere candidaten,
in de volgorde waarin zij op de lijst
zijn geplaatst.
Elke volgende candidaat krijgt daar
van zooveel stemmen bij als noodig is
om hem den lijstkiesdeeler te doen be
halen, tot dat het aantal over te dragen
stemmen is uitgeput.
Gekozen zijn in de eerste plaats de
candidaten, die den kiesdeeler hebben
bereikt.
Zijn er dat minder dan het aantal aan
de lijst toegekende zetels of heeft mis
schien geen candidaat van de lijst den
kiesdeeler behaald, dan worden achter
eenvolgens de candidaten, die de meeste
stemmen verkregen, gekozen verklaard
mits zij meer dan de helft van den
lijstkiesdeeler verkregen hebben. Hebben
minder candidaten dan nog plaatsen zijn
te vervullen meer dan de helft van den
lijstkiesdeeler behaald, dan worden de
nog te verdeelen zetels toegekend aan
de in volgorde het hoogst geplaatste
nog niet gekozen candidaten der lijst.
Een voorbeeld moge een en ander
duidelijk maken. Wij nemen aan, dat
de 10 candidaten der lijst het volgende
aantal stemmen behaald hebben
1. Hendriks J. 45.357
2. Bont H. 4.231
3. Janssen K. 1.013
4. Vries de A. 865
5. Lier van B. 121
6. Vink H. 205
7. Wever J. 279
8. Houten van G. 64
9. Willems P. 70
10. Peters Th. 10
Totaal 52.215
De zes overblijvende candidaten zijn
z.g. plaatsvervangers. Had een hunner
meer dan de helft van den kiesdeeler,
dan werd de lijst van den overblijvenden
opnieuw gerangschikt ®e kwam be
doelde candidaat bovenaan te staan.
Nu houdt ze dezelfde volgorde. Mocht
een der gekozen leden ontslag nemen
of overlijden, dan treedt in bovenge
noemd voorbeeld, van Lier in zijne plaats.
Veronderstellen we, dat Hendriks een
voorman zijner partij, ook in een anderen
kieskring gekozen is. Dan wordt er
geloot, in welke van beide kieskringen
hem een zetel zal worden toegewezen.
Bepaalde het lot dat hij geen zetel kreeg
in den kieskring van ons voorbeeld,
dan wordt in zijne plaats van Lier ge
kozen verklaard. Vink wordt de eerste
plaatsvervanger, al heeft hij minder
stemmen dan Wever, omdat Wever be
neden de helft van den lijstkiesdeeler
bleef.
Tenslotte zij er nog op gewezen.dat
een gekozene, die bedankt, kan ver
zoeken wederom als eerste plaatsver
vanger op de lijst te worden geplaatst,
zoodat deze minder gevaar loopt om
uitgeput te geraken.
Wij zijn thans aan het einde van onze
beschouwingen over de toepassing van
het Kiesstelsel. Nogmaals raden wij den
lezer aan, deze artikelen te bewaren.
Hij kan met behulp daarvan den uitslag
berekenen van de a.s. Kamerverkiezing
of van de Stalen en Gemeenteraads
verkiezingen in het volgend jaar.
D. v. N.
WAALWIJK, r
DOOD ERVARING STERK.
SPRANG.
Openbare vergadering van den raad
dezer gemeente op Maandag 26 Juni
des n.m. ten 7.30.
Voorzitter Edelachtb. heer Meijer.
Ongeveer kwart voor acht opent de
voorzitter de vergadering, afwezig de
heer de Roon.
De notulen der vorige vergadering
worden na voorlezing onveranderd goed
gekeurd en vastgesteld.
Aan de orde
1. Mededeelingen, ingekomen stukken
en verslagen.
a. Proces verbaal van kasopname door
B. en W. bij den gemeente-ontvanger
op 20 Juni.
Boeken en kas waren in orde
b. Aanbieding verslag over den toestand
der gemeente over het dienstjaar 1921.
c. Aanbieding beredeneerd verslag
over de volkshuisvesting.
Deze stukken worden op de secretarie
ter inzage nedergelegd.
2. Af- en overschrijving begrooting
1921.
De post uitkeering werkeloosheids
verzekering is met een bedrag van
f74.10 overschreden. Dit bedrag kan
echter worden afgeschreven van de post
onvoorziene uitgaven.
3. Verpachting jachtrecht.
De Voorzitter merkt op dat met ingang
van 1 Juli de pacht ten einde is. B. en
W stellen voor deze nu weer voor den
tijd van 4 jaar te verpachten
4. Adres Chr. Volksbond en gebruik
schoollokalen.
Het bestuur van de Chr. Volksbond
verzoekt weer voor 3 jaar de lokalen,
die het nu reeds in gebruik heeft, te
mogen betrekken.
B. en W. stellen voor dezen termijn
weer met den tijd van 3 jaar te verlen
gen. i
De heer van den Willigenburg meent
dat indertijd aan het bestuur half en half
de toezegging is gedaan dat ook het
derde schoollokaal ter beschikking van
het bestuur zou worden gesteld zoodra
dit zou zijn ontruimd door de Chr.
school. Hij vraagt of het bestuur van
den Chr. Volksbond dienaangaande in
zijn adres niets heeft gevraagd.
De Voorzitter zegt dat dit wel is ge
daan en aanstonds in behandeling wordt
gebracht.
Wordt besloten de reeds in gebruik
zijnde lokalen voor den tijd van 3 jaar
weer af te staan.
De Voorzitter merkt op dat in hetzelfde
adres is gevraagd om ook het nu leeg
gekomen schoollokaal in gebruik te
mogen nemen waarvoor indertijd door
den raad toezegging is gedaan.
Burg. en Weth. stellen echter voor
om dit lokaal voorloopig nog niet be
schikbaar te stellen en wel omdat het
zeer waarschijnlijk nog eens goed te
pas zal komen bij woningnoodbestrij-
ding. Ool^ zal het gebruikt moeten
worden voor andere zaken, o.m. voor
stemmingen enz. Daarom wenschen
Burg. en Weth. het voorloopig nog aan
zichzelf te houden.
Zwart. Is dat het eenigste lokaal dat
er overblijft?
Voorzitter. Er is er nog een dat aan
het huis grenst, doch dat staat vol met
banken en was ook al door de familie
Pol in gebruik genomen, doch we
hebben dat door haar laten ontruimen,
wijl de menschen die het schoolhuis
hebben gehuurd, daar zeer veel last
van hadden.
De heer Van den Willigenburg meent
dat het bestuur van den Chr. Volksbond
veel spijt zal hebben van het voorstel
van Burg. en Weth., vooral omdat het
doel van den Bond nog nooit goed tot
zijn recht is kunnen komen. Immers
hoofddoel was oprichting van een lees-
en ontspanningszaal en daar waar de
bestaande lokalen veel in beslag werden
genomen door vergaderingen, is dat
niet altijd kunnen gaan zooals het be
stuur dat gaarne had. Toch is van de
bibliotheek heel veel gebruik gemaakt
en waar nu de toezegging is gedaan
door iemand dat een voorschot zal
worden verleend om de zaak in te
richten, is het zeer jammer dat de be
schikking over het lokaal niet kan
worden verkregen. In het begin is wel
eens gezegdhoe zullen ze nu aan het
geld komen. Welnu, het geld is er,
zoodat dit geen argument meer is om
niet op het verzoek in te gaan.
Wat betreft het lokaal vrij houden
voor bestrijding van woningnood, spr.
meent dat dit al een heel slecht beeld
werpt op de gemeente, want om vooraf
zulke lokalen te gaan bestemmen voor
woning, is in strijd met de volkshuis
vesting. Men acht het nu al zeer on-
gewenscht dat er twee huishoudens in
zitten en dan zou men er nog een derde
bij inbrengen, zoodat men als het ware
een kazerne-leven gaat scheppen en dat
is toch zeker niet aan te bevelen.
Voorzitter De mogelijkheid dat wij
een gezin onderdak moeten verschaffen,
is zeer groot en daarom hebben wij
gedacht dat het 't beste is dit lokaal
voorloopig aan ons te houden. Waar
is, dat geef ik toe, dat vroeger de toe
zegging is gedaan.
De heer Zwart wil niet ontkennen
dat de woningnood in deze gemeente
groot is, doch hij zou liever zien dat
daarin op een andere manier werd
voorzien. Die menschen die nu in die
lokalen zitten, blijven daarin zitten wat
toch niet aanbevelenswaardig is Voor
nu gaat het. maar voor den winter is
het onhoudbaar.
Voorzitter. Wij zouden ook veel liever
hebben dat ze er uit waren, maar wat
zal je er aan doen.
Zwart. Ik voorzie niet dat dit zoo
gauw zal zijn. Zooals daar die men
schen aan het Oosteind wonen, is het
onhoudbaar.
Vos. Het is daar heelemaal geen
wonen. Die van Rooij, heeft echter een
andere woning kunnen krijgen
Voorzitter. Op welke manier moet
men er in gaan voorzien. Bouwen is
ook moeilijk want de menschen kunnen
die huur niet meer opbrengen.
De heer van den Willigenburg geeft
toe dat bouwen momenteel zeer moei
lijk is, de tijd omdat te doen is voorbij,
maar iedereen zal hem toch toe moeten
geven, dat, door dit lokaal ongebruikt
te houden, de woningnood niet is op
geheven, want als 't waar is dat op
straat komen die allemaal zijn opgezegd,
dan kan met dit eene lokaal toch niets
worden gedaan
Zwart. Of het op waarheid berust
weet ik niet, maar ik heb hooren zeg
gen dat in de huizen die Nieuwen-
huijzen gaat bouwen, 2 gezinnen
komen wonen van buiten de gemeente.
Is dit zoo, dan schiet men hier met den
woningnood nog niet veel op.
Vos. Ik heb zelfs gehoord dat alle
3 de woningen betrokken zullen worden
door menschen uit Besoijen.
Voorzitter. Ik heb wel gehoord dat
slager van Nieuwenhuis in een van
die woningen wil komen.
De Echo van het Zuiden,
en l.iifslriilsrkf Courant,
Dit blad verschijnt
WOENSDAG EN ZATERDAG.
Abonnementsprijs per 3 maanden 1.25.
Franco per post door het geheele rijk 1.40.
Brieven, Ingezonden stukken, gelden enz.,
franco te zenden aan den Uitgever.
Prijs der Advertentlën
20 cent per regelminimum 1.60.
Reclames 40 cent per regel,
contract flink rabat.
Adverteutiëu moeten Woensdag en Vrijdag
des morgens om uiterlijk 9 uur in ons bezit
zijn.
Teitooistelling van Schoen- en Leder-Industrie.
MAATSCHAPPIJ VAN VERZEKERING OP HET LEVEN
