MM Bil».
Tweede Blad.
Buitenland.
ONDERWIJS.
Provinciaal Nieuws
Numm. 86. Woensdag 17 Oct. '23
In Engeland wordt 27 millioen
p st uitgetrokken voor het bouwen
van bruggen, wegen, dokken enz ter
bestrijding der werkeloosheid
De Commissie van Herstel heeft
opdracht gekregen het Belgische plan
uit te werken en te toetsen. En de
Commissie van Herstel kan rustig
beginnen aangezien de voornaamste
Ententelanden hun adhaesie hebben
betuigd tot dit werk. In breede lijnen
geschetst, komt het Belgische idee
hierop neer, dat het uitgaat van n
Duitsche schuld van 50 milliard gouden
marken, af te doen in jaarlijksche een
heden van 3 milliard of te innen de
middelen van het te gelde maken der
Duitsche rijkdommen
Eenvoudig wegeen manier om
zonder al te ver op hel heden en in
de toekomst te kijken zoo spoedig
mogelijk geld te kloppen uit den Duit-
schen Michel.
Naar verluidt zou Berlijn reeds
hebben aangekondigd dat het zich
vereenigen kan met de richtlijnen van
het Belgische plan. En zoodoende kan
Theunis na maanden van onrust nog
eris rustig in zijn stoel gaan zitten, en
denken, dat hij alle partijen weer
vereenigd heeft tot een-en-hetzelfde
doel en onder een-en-dezelfde vlag.
In Duitschland is men druk bezig
met de vaststelling van nieuw geld.
Het zal komen in coupures van 1, 2,
3, 5. 10, 50, 100 en 1000 rentemark.
De bank heeft een president en 14
leden en een raad van toezicht van
36 personen
De waarde van den Duitschen
bodem wordt op 40 milliard geschat.
4 °j, hiervan of 1,6 milliard is het
bedrag van de hypotheek, dat als
grondkapitaal dient. Hiernaast komen
preferente goudobligaties, door indus
trie, handel, banken enz. te onder
teekenen tot een zelfde bedrag waar
door het totaal kapitaal 3,2 milliard
beloopt. Wanneer de schatting van
het stedelijk onroerend bezit een vol
dongen feit zal zijn geworden, zal dit
eveneens moeten participeeren en
wordt het kapitaal van de bank in
verhouding verhoogd
De volmachtwet in Duitschland is
er gekomen Net met 11 stemmen. Zater
dag gaven wij de berekening, hoe van de
459 minstens 306 menschen de aanne
ming van de volmachtwet moesten waar
borgen, anders zou Stresemann den
Rijksdag ontbinden Uit de stampvolle
zaal zelfs de gezanten uit Weenen
en Riga waren op het nippertje ver
schenen liepen de Duitsch-nationa-
len en de communisten weg, zoodra
men tot stemmen overging na een
vervelende obstructiepolitiek van com
munistische zijde, die mislukte. 316
Mannen bleken voor de volmachtwet,
7 onthielden zich en 24 waren tegen
Met 316 voor en feitelijk 136 tegen,
hebben de coalitiepartijen hun zin
weten te krijgen. Fractiediscipline heeft
het zoover gedreven, want anders
waren er nog een 20-tal socialisten
weggeloopen en hadden een ander 20
tal nog tegengestemd.
Dat er een groot gejuich bij de over
winnaars en groot geloei was bij de
tegenstanders behoeven we niet te
vermelden het is in onzen beschaafden
tijd nu eenmaal gewoonte om op dier
lijke wijze uiting te geven aan mensche-
lijke emoties.
Duitschland heeft dus nu zijn se
rie oligarchenhet zijn er dertien
Aangezien de Rijksraad zich vereenigde
met de aanneming van de volmachtwet,
kunnen Stresemann en de zijnen
de dertien boven genoemde oligarchen
beginnen met de geweldige taak
van het verdronken Duitschland op te
visschen en bij te brengen.
Enkele pogingen in. die richting zijn
reeds gemeld zij betreffen het geld, de
spoorwegen en den arbeidstijd.
Wat het geld betreftmen vermoedt
dat de nieuwe rente-mark niet het
karakter zal krijgen van wettig betaal
middel, doch alleen voor autoriteiten
gelden zal. Daardoor hoopt men te
voorkomen, dat de nieuwe mark nie
sneuvelen zal onder den druk van den
dollar. Een rentebank zal als centraa
lichaam de nieuwe mark in omloop
brengen met een dekking van 3 2 mil
lioen goud, terwijl een evengroot be
drag aan rentebrieven van 500 gouden
marken daarnaast zullen worden uitge
geven,
De verkeersminister heeft bepaald
dat alle Duitsche spoormannen in
Fransch Belgischen dienst mogen wer
kenmen kan een algeheele arbeids
hervatting verwachten tegen Woens
f dag aanstaande.
Op de verrekenbureau der vooroor
logsche schulden zijn de Duitsche be
ambten weergekeerd, die bij den aan
vang van de bezetting van het Roerge
bied zich uit die lichamen hadden
teruggetrokken bij wijze van protest.
De „dertien" zullen zij hebben
zich daar zeer voorbarig toe verplicht,
omdat zij anders de volmacht niet
aangenomen konden krijgen niet
tornen aan den „principieelen 8-urigen
arbeisdag" en aan de 48-urige arbeids
week, maar (nog steeds gelooft men
in Duitschland, dat er verschil bestaat
of men door den hond dan wel door
de kat gebeten wordt) als er econo
mische aanleidingen zijn, dan mag er
van dien 8 utigen arbeidsdag worden
afgeweken, Ieder klein kind kan op zijn
vingertjes natellen, dat Duitschland
binnen enkele dagen overstroomd wordt
van economische noodwendigheden en
dat de mogelijkheid om overuren
te maken een doodeenvoudige nood
zaak zal wordenzijn de tariefovereen-
comsten een beetje gunstig, dan zal er
van verzet vrijwel geen sprake zijn
Oogenschijnlijk is nu Stresemann
een heel eind opgeschoten, en kan hij
den achterstand inhalen, dien hij zich
zelf berokkend heeft met zijn gemod
der der laatste weken.
De dag van heden is voor ons
and, speciaal voor de katholieken
natuurlijk, een dag van bijzondere
jeteekenis, nl. heden wordt de R, K.
Universiteit te Nijmegen officieel ge-
opend. Een schitterend programma
dat in de dagbladen is opgenomen, is
daarvoor opgesteld, al is het jammer
dat geen der ministers, noch der
catholieke kamerleden kan tegen
woordig zijn, vanwege de behandeling
der vlootwet in de Kamer.
Heden wordt ingewijd een periode,
die na lang in stilte en later in
openbaar zwoegen is bereikt en daar
mee een hartewensch van het door
uchtig episcopaat, het vormen van
wetenschappelijk katholieke mannen
op eene eigen katholieke universiteit,
om de katholieke cultuur, die zich
vooral de laatste jaren in grooten
fioei mag verheugen, nog tot voller
ontwikkeling te brengen.
Het is een werk zeer zeker van
groote verantwoordelijkheid, maar ook
van ontzettende beteekenismaar
waar de voorbereiding en steun zulk
een succes is geweest, mag ook een
verder slagen onder Gods onmisbaren
zegen verwacht worden, wat wij deze
grootsche stichting gaarne toewenschen,
tot heil der katholieken van ons land
maar niet minder tot heil van de
wetenschap van geheel ons vaderland,
voor 't welk de opening eener nieuwe
universiteit ook een feit van groote
jeteekenis mag genoemd worden.
Waalwijk, 16 October 1923.
De heer Jan Timmermans Phzn.
alhier legde dezer dagen aan de
Technische Hoogeschool te Delft met
gunstig gevolg het propaedeutisch
examen bouwkundig ingenieur af.
Met genoegen vernemen wij dat
de heer Jud. Timmermans Phzn. het
bestuurslidmaatschap van „Waalwijks
Belang" heeft aangenomen.
Wij vernemen dat bij onderhand-
sche aanbesteding het bouwen van
een nood-fabriek voor de vervaardiging
van Kinderschoenwerk voor rekening
der firma Timmermans van Turenhout
is opgedragen aan den laagsten inschrij
ver de heer Christ Treffers te Capelle
Het gebouw moet in 4 weken gereed
zijn.
Vrijdagmorgen overleed zacht en
kalm, in den ouderdom van bijna 91
jaren de oudste inwoner onze gemeente,
de heer Willem de Graaff. Tot een
week voor zijn dood, mocht hij zich
verheugen in eene volkomen uitstekende
gezondheid en groote opgewektheid,
zoodat hij werkelijk genoten heeft van
een rustigen en prettigen ouden dag,
waarin hij met voldoening kon neer
zien op een in elk opzicht welbesteed
en vruchtbaar leven en de resultaten
daarvan zoowel in zijn familie-omstan
digheden als in zijne zaken.
Hij ruste in vrede.
De oudste inwoner der gemeente is
thans de heer Piet van Geldorp in
R. K Gasthuis, die slechts eenige
dagen ouder is dan de heer Jan Mulders
in 't Gasthuis en de heer J. Timmer
mans Wzn.
Naar wij vernemen zal de Lieder
tafel „Oefening en Vermaak" dit jaar
de rij harer winter-concerten schitterenc
kunnen openen.
Mevrouw Beckers en de heer Dela
noy uit Brussel zijn in de maand
November de gast van den voorzitter
der vereeniging, die dan zijn zilveren
huwelijksfeest hoopt te herdenken en
zullen dan hun welwillende mede
werking op het dan te geven concer
verleenen. Ook de Liedertafel zal met
een mooi programma komen, zoodat
een hoogst genotvolle avond staat te
wachten.
De namen Beckers en Delanoy staan
ons borg dat we iets buitengewoons
krijgen.
Onze pastoor, de ZEerw. heer j
N. van Riel is uit 't Ziekenhuis in den j
Bosch in zijne parochie teruggekeerd. j
Moge zijne genezing spoedig geheel I
volkomen zijn.
Maandagavond had in 't Hotel
Verwiel alhier de eerste ontmoeting
om den Zilveren Beker plaats tusschen
de Kaatsheuvelsche Biljartclub en de
Biljartclub „Hotel Verwiel". Er was
nogal belangstelling voor dit tournooi,
dat de volgende uitslag had
Kaatsheuvel. Waalwijk
A. v. d. Dongen 100. G. v. Loon 90.
VI. v. Beurden 100. Th.v. Mierlo 92.
Z v. Duren 6Q, Jan Groenen 100.
A. Schalken 92. H. v. Rooij 100.
v. d. Assem 100. W. Broek 58.
Totaal 452. 440.
Zoodat de Kaatsheuvelsche Biljart
club won met 12 punten en de beker
voor de eerste maal naar Kaatsheuvel
s gegaan.
De volgende speelavond zal te
Kaatsheuvel plaats hebben op Woens
dag 14 November a.s.
In aansluiting op ons vroeger
voorloopig bericht, kunnen we thans
definitief mededeelen, dat op 8 en 9
December a.s. de groote Kanarie-
zangwedstrijd en tentoonstelling alhier
zullen worden gehouden, uitgeschreven
door de Gecombineerde Waalwijksche
<anarieliefhebbers. De groote achter
zaal van den heer A. van Vugt, Stations
koffiehuis, is bereids voor dit doel
afgestaan, een mooie gelegenheid zeer
zeker voor 't houden van dezen vreed-
zamen maar spannenden wedstrijd.
Een prachtige stand opgezette vogels
zal door den heer A. Verwiel ter
opluistering worden ingezonden, zoodat
een en ander zeer veel belooft. De
programma's met inschrijfbiljet worden
dezer dagen reeds verzonden.
- Maandagmorgen is in het Paleis
voor Volksvlijt te Amsterdam de tweede
nternationale schoen- en lederbeurs
geopend. De heer H. Mannaerts uit
Tilburg, voorzitter van den raad van
commissarissen der beurs, heette de
talrijke aanwezigen welkom, in het
bijzonder den heef Merens, deken van
iet consulaire corps, wethouder Vos
en de vertegenwoordigers van de
<amer van Koophandel te Amsterdam
en van verschillende vakbonden. Spr.
con wijzen op verheugende dingen. Als
:k lees, zoo zeide hij, dat de shoe-
and leatherfair te Londen, die de vorige
week gehouden is, de grootste beurs
van leder en schoenen is welke ooit
in het Vereenigd Koninkrijk gehouden
s en dat met een aantal van 550
exposanten alle vroegere records wer
den geslagen, dan meen ik dat onze
beurs, met 104 exposanten, die tezamen
100 monsterkamers en 57 meter tafel
vlakte innemen, haar bestaansrecht
voor een land als het onze heeft
bewezen.
De beurs biedt een volledig beeld
van hetgeen de Nederlandsche schoen
industrie presteert en van hetgeen de
Nederlandsche importeurs en handelaars
in leder aan hun afnemers hebben aan
te bieden. Ook de Nederlandsche
ledernijverheid is met een vrij aan
zienlijk aantal fabrikanten op deze
beurs vertegenwoordigd, evenwel niet
met een zoodanig aantal als de belang
rijkheid van dezen tak van nijverheid
zou doen verwachten. Wellicht, zeide
spr., is de veronderstelling niet ge
waagd, dat de malaise en de buiten-
landsche valuta concurrentie, waaronder
de zoolledernijverheid misschien meer
dan eenige andere tak van nijverheid
gebukt gaat, aan deze te geringe
deelneming niet vreemd is.
Als gevolg van de finantieele resul
taten der vorige jaarbeurs heeft het
bestuur aan aandeelhouders een reduc
tie van 25 pet. op de aanvankelijk
vastgestelde huurprijzen van de mon
sterkamers kunnen toestaan. De beide
zijzalen van het gebouw zijn dit jaar
ook geheel bezet.
De ledernijverheid en de lederhandel
maken, aldus vervolgde spr., inderdaad
een moeilijken tijd mede. Door factoren
van allerlei aard zijn de prijzen hunner
producten tot een zoodanig peil terug
gebracht, dat van een loonend bedrijf
nauwelijks sprake meer is. Van eenige
opleving als gevolg van de schoenen-
wet is in de schoenindustrie nog slechts
weinig te bespeuren en de onderlinge
concurrentie neemt, in spijt van de in
verband met de Schoenenwet verkon
digde theorieën, nog steeds in hevig
heid toe en dientengevolge worden de
schoenprijzen steeds meer gedrukt.
Dat niettegenstaande dit alles de
fabrikant en de koopman in onze
branche het hoofd niet in den schoot
leggen, doch door verdere perfection-
neering van hun fabrikaat en steeds
scherpere prijscalculatie trachten hun
producten te brengen onder het bereik
van de verminderde koopkracht van
het groote publiek, bewijst wel dat
ook in onze industrie, in onzen handel,
mannen worden aangetroffen die in
staat zijn, aan de moeilijkheden, die
de tegenwoordige conjuctuur meebrengt,
het hoofd te bieden.
Spr. eindigde met den wensch, dat
de beurs voor haar deelnemers be
vredigende resultaten moge opleveren,
dat zij het begin moge zijn van een
opleving in den handel, de nijverheid,
waarnaar de fabrikanten en handelaars
reeds geruimen tijd zoo reikhalzend
uitzien.
Dr. Vos heeft daarna de beurs
geopend. Hij zeide dat niet te doen
namens het gemeentebestuur, dus niet
officieel als wethouder., maar als particu-
ier. als iemand, wien de bloei van
tiandel en nijverheid na aan het hart
igt. Spr. uitte zijn voldoening over den
vooruitgang van de beurs vergeleken
bij het vorige jaar, maar raadde het
bestuur toch een zoodanige beperking
van het enthousiasme aan, dat de
resultaten nog altijd meevallen. Niet
temin is het verheugend, dat het aantal
deelnemers is gestegen van 76 tot 104.
Dat wijst op een opleving van het vak
een conclusie die ook wel gewettigd
s door de feiten. Spreker werkte dit
nader uit en hij eindigde met de beste
wenschen voor den bloei van de beurs
en voor het nuttige resultaat, dat zij
voor de deelnemers moge afwerpen.
Daarna sprak nog de heer Donker,
oud-voorzitter van den bond van
schoenmakerspatroons en schoenwin-
keliersvereenigingen.
Het „Schoenenbedrijf" off. orgaan
van den R.K. Bond van Schoenmakers
patroons- en Schoenwinkeliers-vereeni-
gingen is er ditmaal zeer vlug bij.
't Geeft heden reeds een verslag van
de opening en beschrijft reeds een
groot gedeelte der stands. Uit Waalwijk
treffen we daaronder alleen fa. Timmer
mans van Turenhoutde redactie zegt
o. m.
De Timtur-schoenen behoeven haast
geen nadere toelichting. Het luxe Ago
gelijmd avondschoeisel overtreft ieders
verwachting."
Een der meest deskundige beoor
deelaars van schoenen in ons land,
zeide het ons zoo juist„Timtur schiet
op de Jaarbeurs te Amsterdam den vogel
er weer af, ofwel hij staat daar
bovenaan".
Bezuinigingswee.
De Vereenigingen en Commissies
bedoeld in het Besluit en de Beschik
king betreffende de Lichaamsoefening
zijn plotseling verrast geworden door
onderstaand schrijven van den Heer
Inspecteur
De Minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen draagt mij op bij
schrijven van 13 October 1923 No 9570
Afdeeling L. O. A U mede te deelen,
dat het met het oog op den ongunsti-
gen toestand van 's Lands financiën in
het voornemen van Zijne Excellentie
ligt, te bevorderen, dat het Besluit en
de Beschikking voornoemd met ingang
van 1 Nov. a s. voor 3 jaren buiten
werking worden gesteld en dat geen
toestemming meer zal worden verleend
tot het inrichten en voortzetten van
jaar of zomer cursussen op of
na 1 Nov a s.
De Inspecteur van de Lich.
Opvoeding in de eerste
Inspectie
(w g) NIJSTEN.
Ziedaar het bericht. Wij willen er
het een en ander aan toevoegen.
In onze gemeente is nog in den loop
van dit jaar door den Raad eene
Commissie benoemd ter behartiging
van de Lichamelijke Opvoeding der
schoolvrije jeugd. Mannen van weten
schap en ontwikkeling stelden er prijs
op daarin te worden benoemd. Drie
jaarcursussen zijn hier al jaren loopen-
de. De cursussen blijven wat het aan
tal deelnemers betreft gestadig op peil
De controle was zeer tevreden over
leiding en vorderingen. Er heerschte
een gezonde en prettige geest onder
de leerlingen
Met juist inzicht stelde onze vroed
schap alles in het werk om dit be
langrijk deel der opvoeding op te
heffen. Er werd gezorgd voor lokalen
en werktuigen, voor verlichting en
onderhoud. Van medische zijde werd
deze tak van onderwijs aangeprezen
en werd tot deelname aangespoord.
Moet dat alles nu door de retrograde
methode van bezuiniging verdwijnen
We vertrouwen dat Commissie en Raad
actief zullen zijn en het zoowel pae-
dagogisch als hygiënisch instituut
zullen handhaven, al laat ook de Re
geering het om bezuinigingsoverw,e
gingen los.
Zou al dat rukken aan den tijdwijzer
het uurwerk van de beschaving ook
kunnen schaden
Voor de voor-oefening bij den
Vrijw. Landstorm hebben zich tot heden
14 jongelui aangemeld. Tot en met
Woensdag 24 Oct. bestaat nog gelegen
heid tot aanmelding.
De firma Vincent Hoffmans
Zn., die thans exposeert op de in
Brussel te houden Jaarbeurs voor
schoenen en aanverwante artikelen,
met hare bekende uitpoetsartikelen en
diverse machines voor de schoenindu
strie, is een groote onderscheiding te
beurt gevallen.
Maandag kwam de Minister van
Handel een bezoek aan haar stand
brengen en betuigde zijn groote tevre
denheid over het tentoongestelde, daar
bij de hoop uitsprekend dat de firma
Vincent Hoffmans Zn., die in België
reeds een goeden naam heeft, met haar
fabrikaat aan de spits zal weten te
geraken op haar terrein.
Ook Z M. de Koning van België
heeft te kennen gegeven dezer dagen
den stand te willen komen bezoeken.
Naar wij vernemen zijn de in
woners van voorm. Baardwijk die een
navorderingsaanslagbiljet hebben ont
vangen tegen hedenavond in het Bonds-
gebouw bijeengeroepen tot onderteeke-
ning van een gezamenlijk verzoekschrift
aan den gemeenteraad.
Zondag speelden de kegelclubs
Hannibal en Vriendenkring voor den
door den Waalwijkschen Kegelbond
uitgeschreven competitiewedstrijd.
Vriendenkring wist met een meerder-
van 30 hout te winnen van Hannibal.
Blijkens de in dit nummer voor
komende advertentie is de dagelijksche
besteldienst Waalwijk—Kaatsheuvel
's Bosch der N.V. „Waveem" overge
nomen door den heer A. J. van Es
te Waalwijk, die onder den naam
A. J. van Es v/h Waveem, deze bestel
dienst op denzelfden voet zal voortzet
ten. Wij wenschen den heer van Es
veel succes met de onderneming.
Aan de burgemeesters dezer pro
vincie is door den heer burgemeester
van 's Bosch, 't volgende schrijven ge
zonden
Zooals U bekend is heeft zich
hier te lande het Centraal Nederlandsch
Comité „Ramp Japan 1923" gevormd,
hetwelk zich ten doel stelt, het verlee
nen van steun aan de talrijke slacht
offers, die |apan door de j.l. plaatsge
had hebbende aardbeving heeft getrof
fen.
De heer Mr. G. Vissering, President
van de Nederlandsche Bank, tevens
vice-voorzitter van bovengenoemd co
mité, heeft mij verzocht stappen te
willen doen, om, evenals zulks in de
andere provinciën reeds geschiedde,
ook in deze provincie tot de oprich
ting van een sub-comité te geraken.
Naar aanleiding daarvan heb ik mij tot
eenige vooraanstaande personen in
deze provincie gewend, met het resul
taat, dat de navolgende heeren bereid
zijn bevonden in dit sub-comité zitting
te nemen.
Eere-Voorzitter
Mr. A. E. J. Baron van Voorts tot
Voorst, Commissaris der Koningin in
de Provincie Noord-Brabant.
Voorzitter
Mr. F. J. van Lanschot, Burgemeester
Leden
F. B. van den Bergh, Industrieel
Tilburg.
A. L. G. H. M. Coenen, Burgemeester
van Roosendaal en Nispen.
M. P. M. van Dam, Lid der Gede
puteerde Staten van Noord-Brabant,
Breda.
Jhr, P. J. J. S. M. van der Does de
Willebois, Oud Burgemeester van
's-Hertogenbosch en oud lid der le
Kamer der Staten-Generaal, 's-Hertoge-
bosch.
H. van Dooren, Industrieel Tilburg.
E. M. Goulmy, Industrieel, 's-Herto
genbosch,
M. P. W. van Hout. Burgemeester
van Helmond.
B. J. Hulshof, Burgemeester van
Bergen-op Zoom.
Jhr. W. C. de Jonge, Lid dér le Ka
mer der Staten Generaal, 's-Hertogen-
bosch.
G. A W. van Lanschot, Bankier,
's-Hertogenbosch.
Mr. W. M. van Lanschot, Lid der
le Kamer der Staten-Generaal, Vucht.
J. J. van Mierlo, Bankier Breda.
J van Rijzewijk, lid der 2e Kamer
der Staten-Generaal Tilburg.
Jhr, Mr, A. F. O. van Sasse van
ijsselt, lid der 2e Kamer der Staten-
Generaal, 's-Hertogenbosch.
Mr. Dr. G. A van Sonsbeek. Burge
meester van Breda.
Th. L. D. de Suermont de Bas
Smeele, Burgemeester van Waalwijk.
Mr. R. Tilman, Agent der Neder
landsche Bank, 's Hertogenbosch.
A. Verdijk, Burgemeester van Eind
hoven.
Jhr. Mr. F X. A. Verheijen, lid der
le Kamer der Staten-Generaal, 's-Herto
genbosch
Mr. Dr. F. L. G. L. M. Vonk de
Both, Burgemeester van Tilburg.
J. J. Wintermans, lid der 2e Kamer
der Staten-Generaal, Eindhoven.
P. J. J. de Wit, Industrieel, Helmond.
Overtuigd van Uwe instemming met
het hierbovengenoemd sympathieke
doel, veroorloof ik mij de vrijheid, U
namens het Provinciaal sub-comite te
verzoeken, wel Uwe medewerking in
deze te willen verleenen en het in
zamelen van gelden, ten bate der
duizenden slachtoffers, der aardbeving,
die Japan heeft geteisterd, zooveel
mogelijk te willen bevorderen. De
wijze, waarop deze inzameling in Uwe
