«PUIM- Tweede Blad. Gemeenteraad. Numm. 87. Zaterdag 20 Oct. '23 Ad ri anus van veen. Toch ben ning toegedaan. Adriaen van pastoorsdiensten tijdens de }ets omtrent de oudste geschiedenis van 's-Srevelduin—Gapelle. 1200 1650. IX. Schutjes (Deel 111, bl. 387, deelt mede en uit het testament van G e r- rit van Clootwijk schijnt het ook te blijken, dat diens opvolger was Nerve of Neder- ik een andere tnee- Ik vermoed, dat Nerve slechts de heeft waargenomen ziekte van Mr. G e rr i t. Want uit de Capelsche schepenproto collen blijkt zonneklaar dat reeds in 1544 pastoor was heer Pauwels. Men vergelijke deze acteOpten XX Villen July anno XL11II soe hebben heer Pauwels, pastoer tot Cappel, Adriaen van Clootwijck Dircxz. ende Henrick Ghijsbrechtsz Payman een uytsprake ghedaen tusschen d'erjfge namen van Willem Petersz ter eenre ende Willem Peterssen wedue ter andere zyde enz. In eene andere acte van 17 September 1547, toen hij geen pastoor meer was, wordt van hem gezegd, dat hij vroeger vice cureyt te Capelle was. Men oordeele Irider manieren ende conditiën hier nae verclaert, soe sijn minnelicken geaccor- deert ende verenicht Jan Geritsz, mom ber, staende voer de natuerlicke dochter Ariaenken van wijlen Aert Woutersz., ter eenre, ende Joost sThonisz. als voocht van Willem Hermansz. ende vervan gende Staes Hermansz., ende Lijsken Hermansdochter mit Adriaen lonisz hueren gecoren voocht, ter andere zyde, ter cause van seeckre questie ende geschil geresen vuytseeckere testament bij Wouter Aertsz. saliger eertijds gemaickt voer heer Pauw els, vice cureyt te dier t ij t tot Cappel, ende dat by tusschen spreken van Adriaen van Clootwijck, schout, Adriaen Ihonisz. ende meester Jacob, pastoor tot Cappel, daertoe gecoren. Actum 17 Sept 1547. 2) Heer P a u w e 1 s, wiens familienaam ik niet heb kunnen vinden, zal pastoor van Capelle geweest zijn van 1544 tot 1546 en toen zijn opgevolgd door den even genoemden meester Jacob, die zeer waarschijnlijk tot omstreeks 1555 of 1556 zijne bediening zal heb ben waargenomen. Van deze beide pastoors maakt Schutjes heelemaal geen gewag, maar slaat van A d r i a n u s van Nerven dadelijk over op Adrianus Petri, die eigenlijk heet heer A n t o n i e P e t e r sz. In de schepenregisters van Capelle komt Antonie Petersz. het eerst voor in 1557: Opten XXIXen Septembris anno LVI1 so is voer schouth ende heemraders gecomen Jan Aertsz Ygrom met syne vrienden ende magen ende in presentie van heer An t ho nis Pe tersz pastoir tot Cappel 3) En het laatst komt hij voor in 1588 in eene acte, die gedeeltelijk aldus luidt steckre gronden, strekkende vander halver Niewervaert oostwaert op tot heer Anthonis pastoor i nC a p p els gronden toe. 4). In tegenspraak met Schutjes, die van hem vermeldt, dat hij in 1572 of later is moeten vluchten, kunnen wij dus veilig beweren, dat Antonie Petersz. meer dan 30 jaren, van plm. 1556 tot plm. 1590, pastoor van Capelle is geweest. Van vluchten of iets dergelijks heb ik in de Capelsche schepenprotocollen niets kunnen vinden. Maar wel zullen zijn laatste dienstjaren, door het meer en meer veld winnen van de Hervormde beginselen in Holland, dus ook te Ca pelle, niet zoo prettig geweest zijn, te minder, wijl hij, volgens Schutjes, een trouw aanhanger der Katholieke kerk bleef. Bovendien was de oude paro chiekerk, die tijdens het leven van Gerrit van Clootwijk goed onderhouden werd, van lieverlede zeer in verval geraakt en stortte eindelijk in 1590 in. Dat wees niet enkel op armoede, maar ook op een verzwakken van het aloude Roomsche geloof. Wel wendden de Capelsche magistraat, kerk meesters en heilige geestmeesters, van welke het meerendeel nog goed Roomsch zal zijn geweest, zich in 1591 totden Bosschen bisschop C r a b e e 1 s, vermeldende dat hunne kerk, die op elzen palen ivas gebouwd, binnen het jaar was ingestort en dat deze ver zakking te wijten was aan het uit graven en wegruimen van moergron- den rondom de kerk. Wel verklaarden zij zich te arm de naweeën van den 8Ö-jarigen oorlog hadden ook hier hun werk diep ingeslagen om een flinke nieuwe kerk te bouwen en ver zochten zij daarom aan den „kerk voogd" een gering bedehuis te mogen oprichten en om de daaraan verbon den kosten te mogen vinden uit het verkoopen van hefzilverwerk der kerk, n.l. 2 zilveren kelken en de Ciborie. Wel werd dit verzoek den 1 April 591 toegestaan en werd genoemd zilverwerk, volgens de Bossche sche- aenbrieven, door den Bosschen zilver smid Niclaes van Swol gewaar deerd op 344 gulden 19 stuivers en een oirt En wel zal met dit sommetje, vermeerderd met'andere bijdragen hier en daar bijeen gebracht, na 1591 een nietig" kerkje zijn opgericht, wat mij uit de schepenprotocollen echter niet :s gebleken maar het oude, krachtige geloof [was verdwenen en twijfel en onverschilligheid waren er voor in de plaats gekomen Het tijdvak van 1591 —1610 ken merkt zich door een voortdurend losser worden van de banden, die de Capel sche bewoners vroeger aan de Room sche kerk verbonden. Na het overlijden of vertrek van pastoor Antonie Petri omstreeks 1590 waaromtrent niets zekers is te bepalen verkreeg Capelle geen vast pastoor meerer werd voortaan voor één of twee jaren een pastoor gehuurd. Volgens Schutjes heeft in het jaar 1591 de Waspiksche pastoor Johannes Vosch „de belangen der ellendige parochie van Capelle eenigen tijd behartigd". In 1592 kwam de eerste tijdelijke of losse pastoorMr. Henrick Gent- ge n s. In het Capelsche schepen protocol no. 16664, loopende over de jaren 1584 tot 1594, komt op fol. 103 dienaangaande de volgende acte voor Huyrcedulle voer den pastoor. Op huyden datum 18en jebruary 1592 soe hebben schout, hemeraders, kerek- meesters, buergemeesters ende gemeyne naebuyren des duerp van Cappell gehuyrt Mr. Henrick Gentgens als vicis pastoor ten dienste de kereke gemeynten van Cappell voernoemt, waermede den voernoempten Mr. Hanrick hem heeft verbonden ende verbynt midts desen ten dienste der gemeynten voernoemdt, 't op- cerveren ende tonderhouden alle com municatie'ti, predicatien ende voorts allen tgeene ten dienst der heyliger kereken ende gemeynten dies aengatnde eenichsins van noode soude moegen wesen geduy rende dese voerscreven huyre den tyt van eenen jaere, alle welcke voernoempte huyre sal innegaen Johannes Babtisten dach toecomende anno 1592 ende weder om expiereren Johannes Baptisten dach daeraen volgende anno '93. Voer welcken dienst wy schout, hemeraden, kerek meesters, buergemeesters ende gemeyne naebuyren den voernoempten Mr. Han rick belooven te bethalen die somme van hondert ende tachtich rijnsgulden ende vry huyshuyre met eenen hoff, ende die te bethalen, soo haest als den voerscreven Mr. Hanrick als pastoor voerscreven inden dienst inne coemt, die somme van vijf ende twyntich rijnsgulden, ende voorts alle vierendeel jaer daernae volgende tgereechte vierendeel van den voerscreven ende by fouten van quader verobligeeren wy schout, kerek buergemeesters ende gemeyne voernoemt, dat den voer- Mr. Hanrick syne penningen sal moegen met recht innen aen eenen diet hem believen sal. Voer de ombe- taelde penningen pro salvo bekennen wy schout, hemeraders, kerekmeesters, buer gemeesters ende gemeyne naebuyren mal- canderen den eenen den anderen coste- loos ende schadeloos tindemneeren ende dat onder tverbant van ons persoons ende goederen. Des torconde hebben wy schout, hemeraders ende gemeene nabuy- ren midtsgaders den pastoor dese onse contractcedulle onderteeckent in presentie heer Jasper, pastoor in Sprangh, etc. Hierop volgt in het register dadelijk deze acte Den 27en July 1596 is dese voerscreven huyre noch een jaer geconti nueert, by Joris de Rooy ende Peterse Aerts. J. van der Hammen Niczn. Besoijen (Waalwijk). notulen te hebben daar heden niets sommen. bethalinge meesters, naebutren noempten Capelle Capelle Capelle Capelle 1584-1594; fol. "55, d.d. 25 Jan. 1588 Schepenregister van 1534—1556, fol. 183 verso. 2). Schepenregister van 1534—1556, fol. 268 verso. 3). Schepenregister van 1556—1569, fol. 19 verso. 4). Schepenregister van EETHEN. Openbare vergadering van den Raad dezer gemeente op Dinsdag 16 October des middags ten half twee uur. Voorzitter Edelachtbare heer Brune Ongeveer kwart voor twee uur opent de Voorzitter de vergadering; afwezig zijn de heeren Van der Schans en Smits De Voorzitter zegt dat de notulen der vorige vergadering den leden zijn thuis gezonden en vraagt of een der leden daarop op- of aanmerkingen heeft te maken. Vooraf wil hij mededeelen dat er een klein abuis is ingeslopen Er staat nl. dat een voorstel van Burg en Weth. met 6 tegen 1 stem ^s aan genomen, doch dat moet zijn met tegen 1 stem. De heer Van Buuren merkt op, in een vorige vergadering enkele aan merkingen op de gemaakt en treft van aan. De Voorzitter zegt dat deze nog in de marge van de vorige notulen is opgenomen. Van Buuren. Ik heb in de vorige vergadering, sprekende over de ver- jreeding van den weg bij Lankhaar, gevraagd of Ged. Staten ter plaatse zijn wezen kijken. Voorzitter. Neen, die zijn niet wezen kijken, maar die sturen een ambtenaar en die brengt overeenkomstig de waar- ïeid verslag uit. Om dergelijke zaken in de notulen op te nemen, ja, als men dat wenscht, moet men weer gaan beginnen met iemand neer te zetten die een stenografisch verslag maakt. Om nu alles op te nemen in de notulen s ondoenbaar. Van Buuren. Ik geloof toch dat het goed zou zijn indien Ged. Staten eens waren wezen kijken Voorzitter. Dat doen ze niet. Ze sturen een ambtenaar. Van Buuren. Afin, dat is ook niet van zulk een belang, maar ik zou willen voorstellen de goedkeuring van de notulen aan te houden tot eene volgende vergadering, want ik heb nog zeer veel aanmerkingen, doch omdat ik te weinig tijd heb gehad heb ik dat alles niet kunnen noteeren. Voorzitter. Wat is dat nu? Heeft geen der heeren hiertegen eenig be zwaar Wordt aangehouden. 1. Ingekomen Stukken. a. Procesverbaal van kasopneming, gedaan bij den gemeente-ontvanger op 28 September 1.1. Bij onderzoek is gebleken dat de boeken ordelijk ën regelmatig zijn bij gehouden en het dienovereenkomend bedrag in kas, fl923.07'/2, aanwezig was. Wordt voor kennisgeving aangeno men. b. Schrijven van J. v. d. Mooren te Genderen, houdende het verzoek hem een stukje grond, gelegen aan den dijk te willen verkoopen om daarop een schuur te kunnen bouwen. Van der Mooren wijst er op dat hij noodzake lijk daartoe moet overgaan. Moet hij op zijn eigen terrein bouwen, dan levert dit te veel gevaar op bij brand, aangezien het vlak aan zijn huis is gelegen. De Voorzitter merkt op dat, wordt aan v. d. Mooren daarvoor toestemming gegeven, hij de uitweg iets belemmert van A. de Jong, die net naast zijn huis uitweg heeft. Burg. en Weth. willen in beginsel wel tot verkoop overgaan, doch dan moet hij eerst een schriftelijke verkla ring van de Jong overleggen waarin wordt aangetoond dat ze betreffende den uitweg tot een accoord zijn ge comen Aldus wordt besloten. c. Schrijven van Ged. Staten houden de de goedkeuring van het raadsbesluit ot in erfpacht geven van bouwland in De Steeg onder Heesbeen. d. Idem tot goedkeuring van het raadsbesluit tot aankoop van een strook jrond van Lankhaar teneinde daar de weg te verbeteren Wordt voor kennisgeving aangeno men. 2. Aanbieding gemeente-rekening Genderen. De ontvangsten hebben bedragen 38205.81 en de uitgaven f 43806,76s, zoodat de rekening sluit met een na- deelig saldo van f 5600.955. De Voorzitter stelt voor deze reke ning in handen te stellen van een commissie van onderzoek en wijst daarvoor aan de heeren Smits en van Buuren. De heer van der Schans komt ter vergadering. 3. Voorloopige vaststelling gemeente rekening Drongelen. De ontvangsten hebben bedragen f26471.673 en de uitgaven f 26054.81, zoodat er een goed slot is van f 416.865. Voorzitter. Deze rekening is in han den gesteld van een commissie van onderzoek bestaande uit de heeren Smits en Stravers. Stravers. De commissie heeft de rekening onderzocht en in orde bevon den en stelt voor om de rekening voorloopig vast te stellen zooals ze is aangeboden. Daartoe wordt besloten. 4. Vaststelling rekeningen Burgerlijke Armbesturen Drongelen en Eethen De rekening van Drongelen sluit met een bedrag aan ontvangsten van f 4880.02'/2 en aan uitgaven van f 1680 37, zoodat er een goed slot is van f 3207.65. In Eethen hebben de ontvangsten f4115.23'/2 en de uitgaven f 324l.76'/a bedragen, zoodat er een goed slot is van f873.47. In Babiloniënbroek hebben de ont vangsten f 3450.08 en de uitgaven f 1479.29 bedragen, zoodat er een goed slot is van f 1970.79. Voorzitter. Al deze rekeningen zijn in handen van een commissie van onderzoek geweest. Van Buuren. Ik ben niet op die commissie-vergadering geweest Ik heb wel de veldwachter laten vragen wan neer het gelegen kwam. Stravers. Ik heb geen veldwachter gezien. Voorzitter. Dus de heeren hebben eenvoudigweg de rekeningen niet onderzocht. Dan stel ik voor dit punt van de agenda af te voeren en de rekeningen nogmaals in handen van dezelfde commissie te stellen met het verzoek in het vervolg zich beter van hun taak te kwijten. 5. Benoeming lid Burgerlijk Arm bestuur Drongelen, (vacature P. v. d. Schans.) Voorzitter. Op de voordracht zijn geplaatst de heeren 1. J. A. van der Schans. 2. H. Vos. 3. j. van der Stelt. De heer J. A. van der Schans wordt met op een na algemeene stemmen een stem was in blanco uitgebracht benoemd. De heer Smits komt ter vergadering. 6. Vaststelling begrooting 1923. Voorzitter. Zoowel de inkomsten als de uitgaven zijn geraamd op een be drag van f 56786.90. Zooals den heeren bekend is, loopt deze begrooting slechts over dat gedeelte van het jaar dat de gemeenten zijn vereenigd. Van den Heuvel. De commissie heeft geen aanmerkingen te maken. Enkele posten die ons niet duidelijk waren zijn ons door den Secretaris toegelicht Op een post echter is onze aandacht gevallen en dat is eene bijdrage van f 400 aan de Hoogere Burgerschool te 's Bosch. Deze post moest er niet op voorkomen. Voorzitter. De kwestie zal de heeren bekend zijn. Gaat een kind uit deze gemeente naar een school gelegen in eene andere gemeente, dan moeten we daar in de kosten van het onderwijs bijbetalen en zoo is het ook met Rijks instellingen als een H B.S Dat is eene wettelijke verplichting die op ons rust waaraan we moeten voldoen. Men kan er lang en breed over praten, doch 't helpt niets, betalen moeten we. Van den Heuvel. Het is toch niet in den haak. Voorzitter Ik zeg, men kan er lang en breed over praten, er is niets aan te doen. Men kan het van de begroo ting afvoeren, doch dan keuren Ged Staten de grooting niet goed. Van den Heuvel. Het klopt toch niet dat de ingezetenen moeten gaan be talen voor kinderen die naar de Hooge Burgerschool gaan. Voorzitter. Er zijn er twee in de gemeente die de H. B. S. bezoeken en daarvoor moet de gemeente f 400 be talen. 't Kan niet anders. Met algemeene stemmen wordt de begrooting hierna vastgesteld zooals deze door Burg. en Weth. is aange boden. 7. Aanbieding begrooting 1924. De begrooting sluit met een bedrag van ontvangsten en uitgaven van f 96060,72. Voorzitter. Ik stel voor de begroo ting in handen te stellen van een com missie en benoem daarvoor dezelfde heeren die belast zijn met onderzoek der rekeningen van het Burgerlijk Arm bestuur. Intusschen ligt de begrooting ook voor de andere leden op de secretarie ter inzage. 8. Voorstel tot het aangaan van een geldleening voor het Electriciteitsbedrijf De Voorzitter deelt mede den 28 September van de P.N.E.M. een brief te hebben ontvangen met een Rekening- Courant. In dit schrijven werd ter kennis gebracht, dat er een achter stand is van ongeveer f 7000 en nu verder niet meer fot betaling kan worden overgegaan. De P.N.E.M. geeft nu in overweging een geldleening aan te gaan groot f 7000. Een massa zaken zijn het Dag. be stuur niet duidelijk en naar aanleiding daarvan is besloten de volgende week eens een bezoek te gaan brengen aan het groote, mooie Hoofdgebouw in den Bosch om daar naar verschillende voor ons duistere zaken eens een onderzoek in te stellen, In nadere afwachting stel len Burg, en Weth. voor eene geld leening aan te gaan groot f 7000 tegen een rente van ten hoogste 6 pCt. af te lossen in 30 jaar en zoo mogelijk te sluiten bij de Boerenleenbank. De heer Van Beek noemt den toe stand van het Electriciteitsbedrijf verre van goed. Er is nu al een merkbare achterstand en komt daar geen wijzi ging in, dan krijgt men eer nog ver slechtering dan verbetering m.a.w. de achterstand zal hoe langer hoe grooter worden. Meermalen is dan ook de vraag gesteld Is er geen weg te vinden om den achterstand in te halen. Moet zoo worden doorgewerkt, kan niet zorg gedragen worden, dat de rekening klopt, dan gaat het steeds een hellend vlak af. Het Dag. bestuur heeft die middelen nog niet gevonden en daarom zou hij hier de vraag willen stellen of iemand een oplossing weet te vinden, dat het bedrijf rendabel wordt. De meening is al eens naar voren gebracht of het niet goed zou zijn het bedrijf te laten failleeren. Spreker meent, dat daartegen wel wat is te zeggen, doch hij wil alleen maar een vingerwijzing geven. In de raadsvergadering van Genderen is er zelfs al overgesproken. Nu moet er weer voorieenzelfde feit eene geldleening worden aangegaan. In het kort samengevat het bedrijf is op een hellend vlak en het schuift hoe langer hoe meer naar beneden en waar het terecht komt, weet hij niet. De schuld wordt hoe langer, hoe grooter. Daarom moeten er middelen worden beraamd om verbetering te krijgen. De Voorzitter wil over deze kwestie nog geen discussie uitlokken omdat er zooveel duistere punten voor het Dag Bestuur in de zaak zitten. Hij acht het daarom beter eerst eensnaar den Bosch te gaan om daar een en ander te vragen en dan kan met elkaar worden besproken of het een eeuwig durende strop is voor de gemeente. Zoolang men nog niet om verschillende inlichtingen is geweest kan niet met vrucht over deze zaak worden gedis- cuseerd Hij geeft daarom in overwe ging een leenir.g var, f 7000 aan te gaan. In een volgende vergadering zullen Burg. en Weth. van hun onder houd een rapport uitbrengen. Met algemeene stemmen wordt daar toe besloten. De heer van Buuren geeft in over weging vooral na te gaan wat of het kost dat de P.N.E.M het administra tief beheer over het bedrijf voert. De Voorzitter zegt toe naar alles en over alles een onderzoek te zullen instellen. Van Buuren Is men er over tevreden of ontevreden. Voorzitter. Het meest tevreden. Van Buuren. Als dat contract afge- loopen is, dan zou ik toch eens op andere middelen zinnen. Voorzitter. Ja, want failleeren is ook niet netjes. 9. Vaststelling verordering op de heffing van leges. De Voorzitter merkt op dat de heeren de verordening hebben thuis gehad en dat voor het publiek er niet veel bijzonders in staat dan in artikel 4 ver meld. Wil men een huwelijk op bij zondere wijze hebben voltrokken, dan moet daarvoor worden betaald een bedrag van f50. Op Donderdag kost het f 5 en op andere dagen f 20. Er staat nog bij dat Burg. en Weth. aan onvermogenden geheele en aan minvermogenden halve vrijstelling kun nen verleenen als ze door omstandig heden een andere dag verlangen om te trouwen. De heer van Buuren wijst er op dat de oude ambtenaar kwam precies zoo laat als men dit verkoos Hij zou dit zoo willen laten alsook dat deze vast stelt wat men heeft te betalen. De Voorzitter merkt op dat dit niet kan en in de verordening moet. worden vastgelegd. Branderhorst. De Woensdag is vrij, dan kost het niets. Van Buuren. Maar het kan gebeuren dat een arme mensch eens liever op een anderen dag wil trouwen omdat dit door omstandigheden beter voor hem uitkomt. Voorzitter. Dat kan ook Dat heb ik zoo juist voorgelezen. Van Buuren. Dan is het in orde. Als ik het ook goed begrepen heb moet voortaan iemand die het kadaster eens wil komen inkijken daarvoor be talen, althans de inwoners, de ambtena ren niet Dat zou ik zoo niet regelen, want als ge Voorzitter van een polder bent of wat ook, dan ondervindt men dat er in een landbouwende gemeente de menschen veel te weinig weten van het kadaster en dat zal dan nog erger worden nu ze daarin worden bemoei lijkt. Het is werkelijk zielig te weten hoe weinig de menschen dikwijls van het kadaster afweten en dat dit nu nog moet gaan worden bezwaard, daar kan ik me niet mee vereenigen. Voorzitter. Het kadaster is Rijkseigen dom en de gemeente moet dat onder houden en vernieuwen. Men heeft al eens gehad dat het moest worden ver nieuwd en dat kost nogal veel geld. Om in die kosten nu zoo'n beetje te voor zien moet men voortaan voor het inzien daarvan een kleinigheid worden betaald. Als een ambtenaar, die voor dienst het kadaster moet komen nazien, moet betalen, dan zou dat nooit worden goedgekeurd. Trouwens als een ambte naar van de belasting het kadaster komt nazien, dan is daar dikwijls een gemeentebelang mede gemoeid ook, denk maar aan de aanslagen in de grondbelasting. Het gaat dus niet aan die menschen daarvoor te laten beta len. Vroeger kon niemand iets voor voor het nazien in rekening worden gebracht, doch de minister is daarop teruggekomen en heeft nu toestemming gegeven om een kleinigheid te laten betalen Ik denk dat dit voor niemand eenig bezwaar zal zijn. Komt u in den Bosch of waar ook, dan moet u betalen. Ik zeg, het is voor niemand eenig bezwaar en de gemeente krijgt een spaarpotje bijeen. Van Buuren. De kaarten liggen toch hier, waarom zou men de menschen ze t

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1923 | | pagina 5